The Llanelly Mercury and South Wales Advertiser

Nodion Achlystirol. MISUDIR y MERCURV,"—Mi rydw i wedi dsrbyn a darllen y "Mercury" yn awr os plynydde, ac wedi cael pleser garw iawn wrth 1 ddarllen o mi rydw i o'r faro mai papyr da dlgynyg ydi o. Mi ddaru i mi feddwl ganweth am syfenu rQwbeth i'w roi ynddo fe, ond yr oedd arna'i n na naech chi mo'i roi i fewo, am nad ydw yn ddigon o slaig i syfenu yn ramadegol, fel byddwch chi, y sleigion mawr yma, yn sneud ond yr ydw i yn meddwl fod llawer en wladwr plaen feJ fi a fy ffasiwn yn meddu HaWn cystalsens a chithe a'ch ffasiwn, ond bod dJi yn medru deud veli meddwl yn dipyn wy na ni. inli- rydw i wedi bod yn ni liawer iawn am y sgolion yma sy'n cael, eu codi yn y wJdy dyddie yma, ac y m 6 n gen y nghalon i gweld nbw. Mae altraslwn direswm yn awr ar amser own i yn grwt", doedd fawr son am sgolion yr.amser hvn ■ Pe buase cyst?! mantes pryd hyuy a r' yra-b y buaswc i yn sgoler go lew. 0 .yr ydw i yn hir iawn yn dod at y mhoint. ?_J?! rydw i wedi darUen llawer yn y Mer- i n? ? ?§by!ch sgekiaeth; ac yn widonedd nf fydda i yn med' w? weithie fod gormod o d l X n yeh gyru chi y bobl sgedig yma'n ;'ofyd, fe! ?? dendodd Ffestus wrth Poi es talwrn. ?? ryda cbi'n sharad fel pe bydde sY\enn a cbownto, a medru gramadeg, yn dd,iSon 0 ffortshwn i Ih.nt, ac i gnend nbw'n fvrl^r fYddigions, a ?y?'? a '?? ''? nefoedd befyd am Wn i. I\Ii i (OS fawr me'I'}; cbwarter am ?" ? Mi fum i 60s fawr mewu chwarter g..???' ac y? oedd y: o gryn ?awer yn cael en ddwy« '"byw fan bethe, ac mi roedd trei',A] an) di.iw?-11 betiie, ac ini roedd I Sttl?;iai(I y" gweyd mai o achos aad oedd y gabol Yl ?edrn darken a syfenn yr oedd drYvpge ?)ep!, .y yn cae] cti gncnd y ./K.??-,? nesa ar 1 > "yny^njj O Id IVwr iawn o ladron yn ? ? ??a'. a? fe (i wedodd yr un ustus bod ac wedodd yr un ustus bod s»pi v^U ie yn Ilwyddo yn arw iawn--trsede'n dart ° ama^r cotton oedd yn effeithio fel darfod, 1. P?l ?,ut Y? y ?'? mawr," meddwn i wrthrt r 1 luni "y galle'r sgolion neud y fath wvrtethi/ mew" tri m,s o ?ser ? Ni to?r un Or bobl fydde'u arfer Hadrata yn yr ysgo1. "Tybed foJl ? wyn '??" son ?? '?" mpii T.D1. neud p,,),? yn dda ac yn onest ? yn ■ WWCh °hi "?' y y?'' v '?y?' ar beth ,reI y"? y" ronsens ofnadw. Fy ?m? v t i wehvch ch?, ydi hvn :-Na wncin dVspn r,, ,n a 6yfenn a chownto ddyn drwg bvth ?'?y? ùa-rhaid cael rhwbeth mwy na yoy ato, ??- ? dd, ?? ddar!!en lawer gwailh ?"'??? sgedig yn fforgio, .<- yn ?edeg ft Mer.ca, a ?!cedd 0 bnne ? yn in POc',edi ? bancie a lleoedd ??y- Y '?e Uadrata felly ? "?? ^drych arno fel ya snPefciti al ,a gan hobol rw?.t, ond y mae dwn-n cryS ne baish oddiar hue yn rhwbeth 5hel a gWrthuu. Y "?? ?Y" '-?ig yn dwyn fel gwr boneddig wrth fforgio.ond v dya.t!awd hcb fedru syfenn yn dwgyd fel Gwyddel. Ac mi. a j weda i beth ar?t—yr w i yn nabod llawer 0 ddynion sgedig, yn medrn pnmp me chwech o abanol ieitlie, medde nhw, wedi bed yn Kh "ydycben a Chamnds; a'u gneud yn ffeiradon vnn aPu "w ydi y that pwaetlia'c buchedde yn Y plwyfi; mi fedra I euwi ibes obonyn nhw tae achos pen fyaa cilii Aii ilj wa i am lawst w>j heb fedrud darllen na syfenu sydd yn gwbod mwy o'r haner am grefydd nag a wyddan nhw. Mae'n rhyfedd gen i na byddech chi'n cofio fod pobol yn derbyn addysg drwy cluste yn gystel a thrwy llyged, a bod llawer o bobol wedi dysgu llawer wrth wrando, heb fedru darllen na syfenu, ac os na feder pobol ddysgu fel hyn, pwy iws ydi i chi gethu iddyn nhw-onid ceisio dysgu pobol fydd y gethwrs? Ond peidiwch chi meddwl mod i yn erbyn sgolion mi rydw i gimin drostyn nhw a neb yn y wlad. Ond deud rydw i o hyd, ac mi dweda fe eto, fod llawer 0 nonsens gwirion yn cael i sharad yn nghylch y sgolion a sgejdieth. Hwyrach mai chwerthin am y mhen i newch chi, achos nad ydw in gallu spelio'n iawn beth bynag am y spelio, mi rydw i'u shwr mod i'n deyd sens; a mi wn o'r gore rwan tase Solomon yn y byd, y base'n well gyno weld sens er wedi i sbelic,'n ddrwg, na gweld nonsens, er wedi i sbeli oln i le bob llythyren. Mi rydw i wedi deall cimin a hyn yn y byd yma: bod llawer 0 bobol sgedig yn anwbodus, a llawer o bobol ansgedig yn bobol go wbodus mewn llawer 0 bethe; a gwell gen i rwan o'r ddau, dwi'n shwr y bysi'n well gen y Postol Pol liefyd-fod yn ddyn gwbodus ansgedig, na bod yn ddyn sgedig anwbodus. Os gnewch chi roi'r llythyr yma yn y Mercury," mi syfena i ato chi eto; ma gen i chwaneg i ddeud; ac mi leiciwn i chi roi fy I llythyr i fel y mae, heb bolisho dim arno; mi licswn i chi roi y stops He mae i heisio nhw, a dewch bobpeth arall fel y ma. I HEN AMAETHWR. I

— ——- I Maescanner, Dafen. Awr felus ac orlawn o ddyddordeb ac adeil. adaeth fu rhan cynulleidfa o'r egIwys uchod hwyr Ebrill 27ain, tra yn gwrando ar Mr. Dd. Davies, A.C., Bethania, yn darllen papyr ar "Emynau ac Emynwyr y Bedyddwyr." Un o destynau rhaglen Cymdeithas Dynion leuainc Undeb Bedyddwyr Cymru yw "Emynau ac Emynwyr y Bedyddwyr." Ar gais ac mewn cysylltiad a Chymdeithas Ddiwylliadol Beth- aoia y parotodd y brawd y papyr, ac y mae wedi ei ddarllen yno. Cydsyniad ag anogaeth ei ami gyfeillion oedd ei ddarlleniad yn Dafen. Dyddorol oedd ymlwybro yn nghwpfini Mr. Davies drwy fyd cyfareddol yr Emyn. Ol. rheiniwyd ef yn ol idd ei hanes cyntaf, a rhoddwyd desgrifiad 0 noJweddion emynau Groegaidd, Hebreaidd, Germanaidd, a Chym- raeg. Amheuthyn oedd ei ddesgrifiad o set yr Hebreaid pryd y byddai miloedd, ar yr uchel-wyliau, yn datganu emynau y Per- ganiedydd. Gwnawd sylw ac ychydig nod- iadau ar emynau yr emynwyr Cymreig canlynol :—Harri Sion, Benjamin Francis, Dafydd William, Christmas Evans, Dafydd Saunders, Jane Hughes, Alltud Glyn Maelor, Joseph Harris (Gomer), Ieuan Ddu, Robert ap Gwilym Ddu, Meigant, a Cernyw. Nododd Mr. Davies fod llu ereill perthynol i'r enwad, ddysgleiriant fel ser yrvffurfafen ei Hemynydd- iaeth, nad oedd amser ond i'w henwi, megys Cynddelw Robert Jones, Llanllyfni; Lleur- wg; Myfyr Emlyn; Spinther; John Jones, Felinfoel; Llifon; Aaron Morgan, &c. Tyn- wyd y papyr i ben gyda'r frawddeg awgrym- iadol mai creu duwiau wnaeth gweithiau Homer. Beth all fod dylanwad ein hemynau ni Duw yn unig a wyr. Wrth derfynu yr ychydig nodiadau hyn, dymunwn longyfarch Mr. Davies ar ei waith yn dod allan yn y dosbarth blaenaf yn nghys- tadleuaeth y don yn Nghymanfa Ganu Llanelli a'r Cylch am 1909. Dafen. J. B.

PONTYBEREM. I Prydnawn Sadwrn, yn Nghladdfa Hermon, Llannon, claddwyd gweddillion marwol merch fechan, tua blwydd a haner oed, i Mr. a Mrs. D. J. Hewitt, Ashgrove, pryd y gwasanaeth- wyd gan y Parch. J), Williams, Hermon. Cydymdeimlir yn ddwys a'r rhieni sydd wedi colli y fechan yma mewn modd mor sydyn. Lon 1 i -ni, peidiweh wylo, Wedi colli'r eneth gu Y mae'r Iesu'u rhodio eto Yn y 'storm ac ar y Hi'. Mae yn estyn chvylaw cariad At y gwan a'r ofnue prndd A thrwy rym ei gydymdeimlad, Try y nos yn o!eu ddydd. I D. CAER J. I

Mr. Abel Thomas, A.S., yn Llannon. Nos I an diweddaf talodd ein Haelod I Seneddol a Mr. Towyn Jones ymweliad a'r rhanbartb hwn. Da genym fod Mr. Thomas yn cymeryd taith drwy yr etholaeth i egluro y gwahanol fesurau sydd gerbron y Senedd, ac i daftu cipdrem dros y gwaith ardderchog wnaed gan y Llywodraeth bresenol oddiar pan mae mewn awdurdod. Nid oes dim yn fwy angenrheidiol na chyfarfod o'r natur yma, 'nawr ac eilwaitl), er pwysleisio gwerth undeb a chydweithrediad. Tystiai'r dyrfa ddaeth yn nghyd fod Rhyddfrydiaeth, nid yn unig yn fyw, ond yn Hodeuog iawn yn y rhan hon o'r sir. Erbyn yr amser i ddechreu, yr oedd ysgoldy eang Llecliyfedach yn Ilawn o ddynion awyddus am glywed llais eu cynrychiolydd, ac i gyflwyno pleidlais unfrydol 0 ymddiried- aeth iddo. Llanwyd y gad air ynddeheuig gan Mr. Greville, a chafwyd anerchiadau adeiladol a brwdfrydig gan Mr. Abel Thomas ar Parch. Towyn Jones. Llawen ydyw gweled Plaid Llafur a Phlaid Rhyddfrydiaeth yn y rhanau hyn yn unfryd-unfarn parthed gwerthfawredd yr aelod presenol. Auhawdd iawn fuasai cael un sydd yn teimlo cymaint o ddyddordeb yn ei sir, ac hefyd un sydd mor barod i wneud ei I ran o blaid pob symndiad sydd er budd a daioni i'r etholwyr. Cyferfydd yn Mr. Thomas all 11, dysg, ac egwyddor, a chredwn na ddylasai neb gael ei ethol i'r Senedd os yn amddifad 0 un o'r tri hyn. Dylasem fod yn ofalus i beidio ymranu yn erbyn ein hunain, a thrwy hyny ro'i cyfie i'r gelyn ddod i fewn ibJd a dystrywio. Os am weUiantau, rhaid clanfon e}n dynion goreu i'r Senedd, ac nid cymeryd ein harwain gan awelou sydd a mwy o swn nag o sylwedd ynddynt. Er cymaint o barch oedd genym i Mr. Thomas o'r blaen, mae'n ddyfnach yn ein sercb nag erioed. Dychwelir ef y tro nesaf gyda mwy o fwyatrif nag erioed. Cafwyd cyfarfod ardderchog, ac nid oedd neb vo bliuo, er ei bod yn hwyr. Rhwydd gbynt iddo cr, ac i bob un arall, i gario baner wen Rhyddfrydiaeth drwy ororau'r t wlad. I (iwlllkilwal i

j Clywedion o Bonthenry. Clywed fod y ghost wedi bod yn Ponthenry yn ddiweddar, ac i dair merch ieuanc gael ofn arswydus. Nid yw'n rhyfeddod Sefwch yn y ty, ferched, a pheidiwch rhuthro maes bob amser o'r nos. Hyn yw cynghor y Slipyn. Clywed mai crefydd od sydd yn y lie bwn yn awr. Fe ddarfu, ycbydig yn ol, ar nos Sabbath, i wraig, yn nghyd a'i phlant, fyned i'r cwrdd fel arferol, ac i'r bobby tew ddod mewn a'u tynu allan o'r set yn bendramwnwgl. Yn anaml ceir gwei'd chuckers-out mewn addol- dy, onide ? Diwygiwch Clywed fod gwraig or He yn pryLlIl iic. cream ar "hen gownt." Tivo penn'orth, please, cewch eich talu tro nesa' Lied dda, wir! NIC. I

Ciywedion o'r lIwyn. I Clywed fod llawer o holi pwy yw'r Pack- man." Ciy wed fod llawer 0 glees yn y lie yma yn awr. Clywed fod cymeriadau teilwng yn cael eu trafod yn lied arw mewn siop yn y lie. Clywed mai gwragedd ieuainc, gan mwyaf, sydd yn mynychu'r siop hono. Clywed fod graen glecyddol ar gartrefi ac aelwydydd rhai o honynt. Clywed fod depression in trade ar y milk supply yu y pentref hwn. I Clywed fod rhai gwragedd ieuainc yn gwario pedair a phump awr y dydd i glecian a thrin pobl ereill, tra y mae y tan yn eu tai wedi myned allan, a'u gwyr, y thai sydd yn gweitbio I yn galed i'w cadw, yn gorfod "shifto" am I fwyd pan ddeuant adref o'r gwaith. Clywed fod beirdd newydd wedi codi yn y lie yma yn awr, ac fod un 0 honynt wedi canu fel y canlyn Mi e's am drip i Lundain Un diwrnod teg o'r liaf; Arosais YrlO dridiau Yn ruhlith cwrnpeini bràf. Mi gefais fentbyg Pnm' punt, I Ond telais bwy yn ol; Os caf eu benthyg eto, Ni fyddaf fl mor ffol. Yr eiddocb yn ffyddlon, I Y PACKMAN. I 1

I GROVESEND. I [GAN GELLYDDRAIN.] I Boreu dydd Gwener diweddaf, pan oedd peiriant rheilffordd newydd y G.W. Railway yn croesi y bont sydd yn croesi y London and North Western gerllaw y Pentre Farm, neidiodd un o'r bogies oddiar yr rails, a chwympodd lawr dros y bont i'r London and. North Western Railway rhwng y ddwy heol. Heb golli dim amser aeth un o weithwyr y rheilffordd newydd lawr i'r North Western, a rhedodd nerth ei draed Ian tua Grovesend, dros y rheilffordd, a handkerchief coch yn ei law, i gwrdd a'r tren 8.30, a ilwyddodd yn ei amcan i ddwyn y trcn i sefyll heb i neb gael drwg. -0- Dydd Sul diweddaf oedd cyrddaa mawr I Bethania. Y pregethwyr oedd y Parchedigion Francis, Aberduar; a Davies, A.T.S., gweini. dog Carmei a Bethania. Yr un diwrnod 'roedd cyfarfodydd neilldnol gan Mount Pleasant. Y pregethwr oedd y Parch. D. Morgan, Caerdydd.

Ysgolion Sabbathol Methodistiaid I Calfinaidd Sir Gaerfyrddin. I YR ARHOLIAD YSGRIFENEDIG. I Wele yn canlyn restr o'r ymgeiswyr llwydd- ianus yn y dosbarth a enwir isod. Uwchafrif y marciau oedd 100 :— Dosbarth III.Rhai dan 16 oed. Maes llafur, Matthew xvi.-xix. Arholwr, Mr. W. J, Price, Ysgolfeistr, Felinfoel, Llanelli. Y wobr flaenaf Mary Davies, Tyharries, Closygraig, 94- Yr ail wobr: John Jones, Pilrhoath, Peniel, Pantyffynon, Ammanford, 92. Y drydedd wobr: Serita Jones, Rochester House, Libanus, Pontardulais, go. Y bedwar- edd wobr: Maggie Evans, Trefecca, Closy- graig, 89. Y burned wobr i'w rhanu rhwng Frederick Emlyn Jones, Gareglwyd, Caer- salem, 88, a Martha Anne Thomas, Pleasant View, St. Clears, 88. Tystysgrifau Arthur David Thomas, Penrhos, Llanfynydd, 87; Evelyn Jenkins, Llwyn OClD, Highfield, Trinity, Llanelli, 87; Elsie Harries, 2, Yynsy. cwm Road, Ffwrnes, Llanelli, 86; Cecil James, 16, Pantyffynon Road, Peniel, Panty- ffynon, Ammanford, 85 Mary Agnes Vaughan, Cloth Hal!, Caersalem, 83; Maggie Griffiths, Wharf Lane, New Dock, Joppa, Llanelli, 83; Annie Mary Vaughan, Brynhyfryd, Caer- salem, 82; William Jones, Rhydgoch, Cefu- berach, 82 Tom Perkins, Temple Bar, Cefn- berach, 82; Margaret Anna Thomas, Abbey View, Talyllychau, 75; David Lewis Jones, I Greenfield Place, Llandilo, 72 Mary Thomas, Penygraig, Llanddowror, 72; Joshua Lewis John, 27, Harold Terrace, Elim, Tirydail, Ammanford, 71 Benjamin Thomas, Ponty- cryrfe, Llanddeusant, 71; Annie May Lewis, Tanybryn, Caersalem, 71 Annie M. Thomas, Pleasant View, Capel Hendre, 71; Sarah Anne Stephens, Pantmawr, Cefnberach, 71 Thos. John Owens, GeUigron, Peniel, Pantyffynon, I Ammanford, 70; Eunice Rees, Tirycoed, Caer- salem, 70; Blodwen Morgan, Mount Villa, Caersalem, 70 M. Oliver Lewis, Groeslon, Caersalem, 70; Benjamin Thomas, Penygraig, Llanddowror, 70 David Idris Jones, Gareg- lwyd, Caersalem, 68; Annie Letitia Hughes, Maesygelynen, Capel Hendre, 68 Annie Mary Evans, Waiirjlltiest, Llanfynydd, 65; Lizzie M. Perkins, Tynewydd, Cefnberach, 64; Daniel R. Thomas, Waterloo, Capel Hendre, 63 Annie Blodwen Daniels, 10, Amos I Street, Siloh, Llanelli, 63; Margaret Annie I Anthony, Tegfryn, Caersalem, 62 John Albert Williams, Pantyffynon Farm, Caer- salem, 62; Wyndham Lewis, Bankcaredig, Caersalem, 61 Maggie Grove, Plasycoed, Peniel, Pantyffynon, 60; Ethel Davies, I Wernbwll, Hendy, Libanus. Poutardnlais, 60; David Hughes, Troedyrhiw, Capel Hendre, 59; Griffith Griiffths, Tyuchaf, Llanddeusant, 59; John Evans, Cilgraig, Closygraig, 58; Nellie Jones, 65, Penybank Road, Peniel, Pantyffynon, Ammanford, 55; David John James, Maesbach, Caersalem, 52; William Rhydderch John, 27, HaroU Terrace, Elim, Tirydail, Ammanford, 52; Rachel Morgan, CwmgeUi Fach, Llanfynydd, 50; Edith Phillips, 42, Lakefield Road, Siloh, Llanelli, 50: Annie Mary Thomas, Brynawel, Capel Hendre, 50; GwenHian Walters, Heolddu, eto, 50; Rachel Anne Davies, Bryncelyn, eto, 50. Ceir adroddiad o'r dosbarthiadau ereill yn y rhifvnati dyfodol. Talyllychau, JNO. D. EVANS, I Alai tat, 2903. Ysgiifcnydd.

I Ateb i Ysgrif Rhosynog yn Y Geninen am lonawr. I Ond y rheswm am y sarugrwydd a'r ysbryd I anoddefgar yw y rhagdyb tod yr hynaf^wyr yn sicr eu bod hwy yn y me Idiant o'r gwirion- edd ac yn byw yn ei oleuni, ac mai eu dyled- swydd flaenaf yw arwain y myfyrwyr i'r goleu ac at y gwir," ys dywed yr awdwr. Dyma osgo ysgrifenyddion a Phariseaid pob oes at bob diwygiwr syniadaeth, o ddyddiau y prophwydi ac, apostolion lesn hyd heddyw. Ai nid doethach yn yr hynafgwyr hyn fyddai newid eu hosgo at y myfyrwvr a chymeryd yn ganiataol y gall fod gan athrouiaeth a gwyddon- iaeth rywbeth i'w ddysgu iddynt hwy fel duwinyddion ? Y mae y cysylltiad rhwng y gwyddorau mor gyfrin fel y mae y naill yn taflu goleuni ar y llall. A chaniatau fod crefyd 1 yn ymwneud a pherthynas dyn a Duw yn nhiriogaeth moes ac ymddygiad, eto i gyd gall perthynas Duw a ffarfiau neu rywogoeth is 0 fywyd daflu goieuni ar ei berthynas a bywyd moesol ac ysbrydol dyn. O'r hyn lleiaf, y mae damegion yr iesu yn sylfaenedig ar y dybiaeth tod y deddfao sydd yn dal yn y bywyd llysieuol ac anifeilaidd yn fath o broffwydol- iaeth am fywyd ysbrydol dyn Fodd bynag, nid yw oud hunanoldeb ar ran neb pwy bynag i dybied fod ei syniad ef yn derfynol ar y mater mewn dadl. I Beth pe buasai un o'r graddedigion hyn y cwynir am eu habsenoldeb o'r Ysgol Sul, yn dechreu egluro Llyfr Genesis a dyddiau'r Creu yn unol a dysgeidiaeth Daeareg A ganiateid iddo wneud hyn gan yr hynafgwyr ? Na y tebygotrwyd i yw y cai ei gyhuddo o fod yn gwadu ysbrydoliaeth y Beibl. a'i fod yn dysgu aclodau ei ddosbarth i edrych i lawr arno fel llyfr ftaeledig. Y diwedd fyddai gofyn iddo am roddi ei swydd i fyny fel athraw. Cyn beio arnynt am gadw eu dyz;g iddynt eu hunain, hoffwn wybod a ganiateir i'r graddedigion ryddid i addysgu yn unol å'u hargyhoeddiadau. Oa na wneir, pwy sydd gyfrifol am eu habsenol- deb o'r Ysgol Sul ac Undeb y Bobl leuainc ? Tybier fod myfyriwr mewn gwyddoniaeth yn cyfarfod a dosbarth yn yr Ysgol Sul. Y pwnc yr ymdrinir ag ef, dyweder, yw y Pechod ¡ Gwreiddiol, neu Gyfrifiad pechod Adda i'w hiliogaeth. Mae yr athraw wedi bod yn dilyn cwrs o efrydiaeth mewn Bywydeg. Gwyr gryn Iawer am drosglwyddiad tueddiadau oddi- wrth rieni i'w plant, ac am y ddadl rhwng disgyblion Darwin a Weismann. Yn awr, a gan, iateid iddo gan yr hynafgwyr doeth ac union- gred y cyfeiriwyd atynt ddefnyddio ei wybod. aeth ac egluro athrawiaeth y Llwgr Gwreiddiol yn unol cyfryw ? Y rnafc'u amheus iawn genyf. Neu, tybier fod athraw arall wedi darllen llawer ar Feirniadaeth Feiblaidd Ddiweddar. Y mater mewn dadl yw gwerth cymharol yr elfen foesegol a'r elfen seremoniol yn yr Heu Destament. A ganiateid iddo ddal mai cynyrch diweddar o eiddo'r offeiriad- aeth wedi y dychweliad 0 Fabilon yw y trefniadau manol am yr aberthau a gwasanaeth y Demi, y rhai a grouiclir yn Leviticus ? Ofnaf y cai ei warthruddo fel un peryglus iawn ei syniadau. Beth pe b'ai yn ymhyfhau i ddysgu fod yr elfen foesegol yn ol y Testa- ment Newydd lawer yn bwysicach na'r elfenau defodol neu seremoniol; ac yn unol a hyn fod Paul yn dysgu nad yw enwaediad yn angenrheidiol fel amod cyfiawnhad y neb sydd yn credu yn Nghrist. Beth pe temtid ef i gymeryd un cam yn mhellach, ac awgrymu y posibilrwydd i ffydd yn Nghrist sicrhau cyfiawnhad y credadyn hyd yn nod pe heb gael ei fedyddio Byddai awgrymu hyn yn ddigon o goudemniaJ ar y cyfryw athraw. Teimlaf yn bur sicr y byddai iddo beryglu colli ei aelodaeth, heb SOB am golli ei swydd I fel athraw. Yr wyf yn crybwyll y petliau hyn fel achos- ion posibl neu debygol am ymddyeithriad rhai o'r myfyrwyr y cwynir eu bod yn cefnu ar yr eglwys a'i sefydliadau. Yn ol cyladdefiad y Dr. Morris, "nid ar aldysg y mae y bai os oes yna ymddyeithriad yn weladwy rhwng yr addysgedig a'r eglwysi." Cyfaddefwn mai nid ar addysg neu ddiwylliant, fel y cyfryw, y mae'r bai. Myn yr awdwr, wrth gwrs, mai cymeriad athrawon y colegau, ar addysg gyf- rennir ganddyat, svdd yn gyfrifol. Caniataer fod rhyw gyfran o wirionedd yn hya. Yr wyf yn lied sicr fod uniongrededd gul, ragfarnllyd, ac anoddefgar rhai 0 arweinwyr crefyddol pob enwad yng Nghymru ya cyfrif am vmbellhad ereill. Nid yw yr helyat a'r brwydro rhwng yr Hen Dduwinyddiaeth a'r Newydd ond prawf 0 anfoddogrwydd sy Id yn fwy cyffred- inol nag y wyn llawer dybied. Rhaid i ryw Elias ddyfod i droi calonau y tadau at y plant, a hyny yn fuan, os yiyin am ddyogelu i'n beglwvsi lafur a gwasanaeth yr addysgedig yn mysg ein pobl ieuainc.—Y Parch. D. Adams, B.A., yn J' r Geninen am Ebrill.

Trip Bechgyn o'r Bont i Narberth I Eisteddfod Llun y Pasg. Yn gynar Ixjreu Llun y Pasg, Aetli cwmni o fecligyn glan a smart,— I lawr i Narberth ro'ent yn myn'd, I'r eisteddfod fawr, pob un a'i ffrynd. Dycliwynasant eu taitli mewn brakes, A traps, a'r free-wheels of every make, I lawr hyd Caerfvrddin yn rhai'n, Ac wùt'vn mewn tren—how very fine! The first call was "Paper, paper!" A cot fawr a het with a shiver; A tal di dri swllt, good old boy, Yn lie fflirtan a girls Shoni Hoi. Wei, bant a'th y tren i Narberth, Fel y clywon the wind trwy y berth, A 'nawr tym.a ddechreu y spree: 'Roedd pawb yn holi, P'le mae'r mana- ger ?" I •'How is 111ft? and where is pa? A jwmp i'r gamho, boy." Ha! ha! ha! Ac wet'n] eawsom bobo un O'r wedjis glana ag sy'n y byd: Y bracelet aur a'r earrings hyw, I A'r her a bob math a phob lliw, A'r fawn (neu'r veil)—well, tyma lti- They were the classiest, yn y wi'. Wei, eawsom ddiwrnod wrth. fodd. I Pob iiii; ond, er hyny, fe cotodd 'I Chwant arnom oil fyn'd tua Hne', A bant yr aethom 'nawr 'nol i'r dre', 'Rodd y brakes' a'r traps i gyd 'nawr Yn ein looko yn y Junction fawr; Ond ni dim. myn'd yn ol yn awr," Medd naw o'r bechgyn—rhai glana'r 11 aw7% "Cos ni yn go am walk trwy'r dre', Aili dim gaUu dod tua. thre' Wei, 'nol we went the nine to town. A eafodd un wedjan fel rhyw clown, A'r lleill a aethant bob yr un I chwilio am Ie i dynu llun "Wel, 'nawr," said one, "mae'n bryd 'nol; Let's find a cab that'll drive us all." So bant ni myn'd i chwilo trap, A eawsom un gyda xliyw old chap; Ond pan mae ni yn gofyn pris, A phan pallws y boy ddod yn is,— Wel, bant a ni i gerdded bloys, Ni gallu cerddat, Shoni Hois. Wei, eawsom spree ar fin y ffordd, Rhai yn gysu fel pe baent ar ford. Wei, boreu dranoeth, coese dost, Dim agor fi gerddat: no, I'm blest; A dost buont oil am few days, A siarad am wedjis w{'!ro all gay. bachgyn bach, paid catw stwr, Cos fi dim gallu barddu yn siwr: Paid bod rliy ddwl. mae fi dyn twp, A paid a beio bardd "Tr.lcen Slwp."

DEISYFIAD. I O Itsu liawdiijjar, pur Dy ^ed^. I y niae'iiii t'ywit)l vledi, Yn ntihan ■! 'stormy^d sarw oes, Mi lyoan fiyd don vvrth Dy Groes. 0 Iesu anwyl, tilan Dy fiyfl, Tydi yw Gobaith "ant o hyd Abt-rthaist waet! er mwyn i ddyn Gael mediiu bywyii Duw Ei Han. 0 lesu tyner, Feddyg gwiw, Sy'ii (ilo,i a balii) i't- R:alon friw Mae f'enaid Ilesg a'm clwyfus fron YII galw am dy eiriau lIon, 0: Iesu addfvvvn, mwyn dy ddawn, D'ori imi tms o'th galon hwn; Cael byw yn deilwng 0 Dy Groes YW'III hun;g nwydd drwy fy oes, Llnnelli. WM. DNVIES. I

Eisteddfod y Tabernacl, Llwyn- hendy, Chwef. 20, 1909. ¡ Y PENILLION CYD FUDDUGOL AR I "CODIAD HAUL." Yn nhawel aur y plygain iacli, mi wela'r haul yn codi, A neithdar duwiau ddvrcha fry, ar lanw y goleu ni Trwy bortli y boreu Hit y gwres, dry yn ad- noddal] cynydd, Bodolaeth o dan wenyg gwawl anadla fywyd newydd. Oerddorfa'r greadigaeth fyw a eilia salmau 'i ehalon, A'r ddaear mewn add unol wisg a dry'n Baradwj's weitliion. I Porphori asur eang fro, wna'r haul a'i aur belydrau Goygfa hardd, fel hreuddwyc1 bardd, yw'r dwyrain yn y borau. -,Nfae Anian fawr yn deg ei gwawr. o fewn boreuol oedfa, A deil ei llusern yn y iief. i liarddu yr olygfa. Ac awen ffy i Wynfa can. i ymyl Duw'n ddi- aros: Llinellau 0 farddoniaeth v/el, mewn blodau man. a deilos. Swynhudol hwiangerddi'r wawr ddeffrodd y byd o'i gvsgu; A thrwsia'r haul delynan Dmy, ar for a thir i ganu Fore-ued ei wanwynol swyn, a rydd i'r bugail diddan; A'r laethferch lan wna eilic'i chan. er cliwyddo ruiwsig Anian. 0 godiad haul! ei leufer pur, a'i blaena drwy'r wybrenydd, Fel dylanwadan plentyn Duw. a rodia lwybravi crefydd. Barddoniae-th ac athrouiaeth byd. i ddyn ddad- guddia beunydd, t Cyfrinion Duw yn nghoffrati'r creig, ddarllena y gwyddonydd. Ar Iwydwawr fyd y gauaf oer, fel byd o dan fe gyfyd, A'r noethlwm goed pryd hyn a rued, yn llawn gobeithion bywyd. A gweledigaeth swvna mron, yw hon yn rnhortli y codiad, Portread yw i ddynol ryw, o Dduwm. bugeilio'i gread. BACHGEN BACH, Sef Mr. David Davies (Garianydd), Llwyn- hendy. (Tw barhan.)

Gwener Groglith. I (Parliad.) I Gwener Groglith sydd yn duo. I Mailt ell nos yn lledu sydd, 'Rhen Apolyon erch yn rinw Rhuo'n ofni colli'r dydd; Cryf fagn.eIau'n erbyn Iesu TJffem, daear, sydd yn un: Mewn cvfyngder, ing, a th'lodi "Nawr mae Iesu mawr ei hun. Gwener Groglith sydd yn duo. Yn yr ardd mae Iesu mawr. Dan wasgfeuon yno'n gwingo. Chwys a gwaed yn syrtbio i lawr: Pvvysan pechod byd yn gyfan 'N"awr oedd ar yr Iesu mad: Fe addawodd sychu'r ewl-)n- Do, cyn dod o dy Ei Dad. 'I Gwener Groglith, O! mae'n duo, Judas iwadwr sydd yn dod— Dod mor gvwrain i gyflwyno 'R Hwn ni wnaethai ddrwg erio'd. Cusan du, O! Jndns aflan, Hwn yn hoen i Judas dro,es: I lid mihvyr gwlad y Rhufa'n Iesu mwyn i angau roes. Gwener Groglith wedi dyfod. Iesu yn y 11 ys yn gaeth, Petr yno yn ei wrthod- Ei wrthod Ef mewn aflan iaith; Lie mae puredd, dyn yn poeri— Poeri ar ei wyneb Ef; C'uro'r Hwn oedd yn eu caru— Caru evn dod lawr o'r nef. Gwearer Groglith. O! mae'r fflangell Heddyw'n suddo yn y cnawd. Coron bigog yn y llysgell Ay y pen yn wrtliddryeh gwawd; Pilat heddyw sydd mewn penbloet,h- Bai ni cha'dd yn Iesu gwyn: Ofni colli ei swyddogaeth. Iesu rodd i ben y bryn. Gv/ener CTnglith. dacw lesn Yrn gwynehu Oalfari: Dan y groes a.'i loes mae'n gwelwi. Bron llewvgu dani hi: Ond yn sydyn v daeth Simon 0 ryw barthau pell o'r wlad: Hi a roddwyd ar y gwron Ik"\ r i'w dwyn—rhodd wir fwyuhad. I I I- -I Chven r Groglith. Iesu tirion I Rhwng y lladron ar y pren, Aeth o'i focld-o wirfodd calon— Yno i ogwyddrv'i hen; i Llefai'n fwvnaidd am faddeuanf I'r llofruddion ercliyll frad Maddeu iddynt,, mrtddeu iddynt! Bydd yn dirion, anwyl Dad!" Gwener Groglith—ddydd ofnadwy nuw y Tad 'n yniguddio sydd. Y cythreuliaid ar yr adwy, Haul yn t/wyllu ganol dydd. L1.en. y Demi yn ymrwvgo, Beddau'n rho'j eu meirw'n rhydd. Y gelynion yno'n gwawdio, C'edyrn hollti sydd. Gwener Groglith, Joseph yno— Ar Galfaria teimlodd loes: Aeth at Pila,t i apelio t Am y oddiar y groes; I Yn ei newydd fedd y gwron Yno'r corph mewn, anido roes.—- I Cofir am y bedd o ga]on I Tra y cofir am y groes. Gwener Groglith gaiff ei gofie, I Tra b'o seren yn y nen: Gwener Groglith gaiff ei gofio I 'Roi i'r byd i ddod i ben; Gwener Groglith gaiff ei gofio Pan ddaw'r seinti.Tu oil yn rhydd: Moli Iesu, 'r oil yn uno, Hyfryd waith— mor hyfryd fydd' Tumble. D. DAVIES

The Beat-all Ointment. THE MARVELLOUS CURE. Guaranteed to cure in an exceedingly short period pimples, chillblains, burns, ecalds, chapped or dry hands, boils, carbuncles, scabs (wet or dry), barber's itch, eczema, and all other eruptions of the skin. Mothers who require their breasts dried will receive im- mediate relief by the use of the ointment. It will prevent gangrene, etc. Supplied in boxes at Is. ld each. Apply for the same to the patentee and sole manufacturer- Mr. D. W. WATKINS. Burry Pert, COPIES OF TESTIMONIALS. 24 Railway Terrace, Tumble, near Llanelly, Jan. 14, 1909, Dear Sir,—Having suffered a great deal with a gathered ankle, which eaused me much in- convenience and expense, through being treated by several medical men. I gradually got worse, until one day I was visited by a friend, who recommended your ointment, known as the Beat-All Ointment. Acting on my friends advice, I bought a box, which I used with great success. Thanks to the Beat- All Ointment I was able to walk quite well after the first few dressings. I have had a complete cure. I shall alweys keep a box in the house, in case of emergency. I am, yours truly, MRS. THOMAS DAVIES.

SEEDS! SEEDS!! SEEDS! SEEDS! I IV TO GARDENERS, &c. | All kinds of Seeds arrived, including the following;—POTATOES: Early Rose, Early Puritan, Beauty of Hebron, Elephant, Sutton's Abundance, British Queen. PEAS: Telephone, Telegraph. Day's Early Sunrise, Fill Basket. Little Gem, &e. SHALLOTS, BROAD BEAS, and all kinds of Garden Seed (Wholesale and Retail) at W. PHILLIPS, Thomas Street. PRACTICAL FARMER KEPT ON THE PREMISES. A BOOK FOR LADIES. The mformation in thig book ought to be known by every married woman, and will not harm the unmarried to read. Wo book ia written which goes so thoroughly into matters relating to married women. Some may think too much is told. Such can scarcely be the case, for knowledge is power and the means of attaining happiness. Can be had in envelope from Dr. T. R. Allinson, 577 Room, 4, Spanish- place, Manchester-square. London. W.. is MturD for 8 Postal Order torta. inn. For Good Notepaper and Envelopes, and all kinds of Stationery you will find the "Mer- cury" Office to be tho most up-to-date and KM

Caersalem, Llanelli. I Gwasanaethwyd y Sabbath, Ebrill 25ain, yn y capel uchod, gan y Brawd E. G. Jones, o Lannon. Cawd oedfaon wrth ein bodd. Gresyn na fuasai yn amlach yn ein mysg. UN OEDD YNO. I