Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
13 erthygl ar y dudalen hon
- .-Stiward yr Arglwydd.
Stiward yr Arglwydd. LLYTHYR AGORED AT RABBI BEN AMOS. BARCHEDIG SVR -Y mae rbyw swyn rhyfedd i 1111 yu ugwia-i Had a Lledriib, Hunllef a >reud Iwyd. Gwu yn dda fod gwyddoniaeth wedi gwneud i'r ysbrydion gilio i'r gorwelion, gan adael y byd yn fyd noeth a didduw. Lr's liaver dydd, credai'r bob! lawer o betbaa ffol, yn ddiau ond gwell i mi yw'r gwr gred ffolineb na'r gwr na wel ddim i gredu ynddo O. Jan haul Daw. Pobl oer yw dysg. edigion yr oes hon, syr, gydag eitlirio eich parchedigaeth, ac mae'r bobl gyffredin yn n1yn'd ar ell hol yu rhwydd. Ond gan wybod ??gwr tanUyd ydych chwi fel un o hen I Otfwydi Israel, meddyliais mai hyfryd genych fyddai gwrando breuddwyd. DigOn Yw'r pra??of! sydd genyf o'ch ffydd-  yn y'?y? ar otergoeledd. Oaid ceddwn vn brecenol yn y cwrdd hwnw yn Soar pan I •, ?0e Soc^ yr Ysbryd wedi digio, gan !p,-awgrymu fad YDO ybryd araH ya Hccbu dan y ????"' neu y" rhywie ? Gwyddoch fod p bynag bona gredu mewn ysbryd o unrbyw fafh yn agored i gael ei gyhuddo o ofergoeledd, oUd gan SrRdu mai crefyddolder eich ysbryd ch??wt, ? ach ffydd yn yr Mweiedi?. yw, af yu m» 6n adroild y breuddwyd gefais. My?ed yr oeddwu i Scion yu hwyr y dydd. lsgynasai tawelwch anarferol dros y wiad, f n^-nc* an§*atld anwylyn. LHwidcymyIau'r orllein a gwaed ac eurUw bob yn ail, a buddat r Huao i'w fedd gydag nrddaeolrwyda ¡ S?'' ?° ??''?' Hwyr ddenai fyfyrdod oedd ^sUc^a's inau ddyfned i angbof o le ac I an?'" Da chlywais swn y cerbyd gyHymai ""I b-1, nes i'r olwyn chwith fy nharo ben- dramwnwgi i'r ?g „ p?g;? ekh pardwn," "leddwn wrth y gwr yrai' ai chwi ncu fi oedd ar fa ? » "? ??' yn ddiau,atebodd, mn, wyr stiwardiaid fy Argiwydd i beth yb Heb e* fai, heb ei eni," ddifynais !Qau \? rneddai, ? °' ??' ???ya?s au. II N a, meddai, nid am stiwardiaid fy r rgwYdd i y dywedwyd hyn,ond am y cyfF &refUn??? "?otwg.?bwatsau?yd?brvn ?""Syadod. "stiward i bwy Arglwyd ?"cbwi.syr?'' ?Deuwch i'r cerbyd, bai, a ?"???? wybod." Wedi i mi lusgo i'r ^erbvd yn ?''??srtbus—caays dolur a gawswn -dechreuodd y boaeddwr adrodd i mi ei ba.nes ei hun a'i Feistr. Stiward ydwyf i'r Arelu, CJ 4 ??," meddai: "adwaenoch chwi f ? u  ?/' meddwa mac cyalDt o f-ords  y wI ad yma 'nawr fel mai anodd cofin'n ?owau nhw i gyd." Rhyfedd yw na bvrtoo ???? ciywed am dano, hefyd," ^edda^ ««^anys ^wr enwog a dyrchafedig nleddi, II canys Gwr eowog a dyrchafedig Ydyw. Ho," atebais, Ii ydyw ef yu yf",cany"s <? Lords > "?? ydyw, meddai, Arg? yr arglwyddi yw." FeUy'n wir, mpfM% inau, ? rliaid Ei fod yn gyfoethog iawn lawn ?y? y gaHasai Ei weision droi allan ¡ ?y?°ch chwi oei eisieu stiward arno Qawf ? Oes, debyg.' atebodd, ond rhaid i ?' ?° nad yw Ei stiwardiaid Ef i gyd ddim Yu cael cystal byd a mi. 'Does dim cei? ?.?P gan eu haner nbw, ac nid yw yr hA? rpti? ? ei hunan yn eaniatau pethau fel hvn r"11 goddef y mae." 0 we?," meddwn, l snu?Dy ? Wn i ddim" oedd yr ateb, ond Un ? fel vna yw E\ Pan oedd Efe ei I'Lin ? bYw y"?' mi wrthododd bob anrhyd- e d a cbyfoeth, ac mi fuodd far?'n diawd.? Tybed)" ?sddwD yn o!. ond sut y'ch ch'i'n ????ei cystal byd, ac yntau mor galed a c}?. ? y?Iyd ? Nid cybydd-dod y?." ate?- odd °j d rhyw gredu nad oes gwerth mewn De? "?Q?earo!. Y ffordd y gwnaf i yw, peidio q- Hawerosylwo ddim mae E'n weyd, I ???'m!aen goreu gallaf o ben fy huo." I f> faiI  Blwr, oedd fy ateb, ond stiward ar 1 é(mt 0 bobl ydych chwi. syr, gaD ? mod mor liaerllug ?x,gofynAr ?a mU," meddai, "on „ '"? ood Map newydd yn awr ac yu y Inan. !ae genyf un pwU ar ?? ? agor yn "wr. Tinvn ( C W' Sydd yn y Swaith hwnw W*"yvd^doch cl h'i ddim b'ie celwn i bwmn da -i i rllywl-- yo weuldol rad ,?pda ai!I .!a ? yn fhywleyo weddo! rad ? Na wn I ??' atebah,;¡ ond mae rhyw Campbell' ? gwertbu pwmpau Dewydd tua ?dah3 yna, '?? nhw." ?w" am y ?ai? 0 ya dda." ebai vn a], 41 ond mae bai hYDfi 'In dda" ebai 'In 01 H oud mae o?a b?n? ? ?Sweithio yo dda o hyd, yn enwedig 01 Ydd dnvlr y" ?"? ? sL?n." Wir, nid ?vyi yn gw, am bwmp ar>erth yn awr, ond lddal ddim gwell i ch'i ofyn i'r Arglwydd ei i' un am meddwn yn ddiDiWed. ftNa," meddai yn al. "'dyw'r Arg!wydd ei I ?Q ddim yu gwybod am y gweithiau bach ycoa a ? cael eu hagor vn y wlad hon. I Dyrnn o 'r ffyrdd sydd genyf i wneud tipyn I lieb Ji»u 0d iddo." ? getech gyfraith a c».arch Pe delai i wybod?" gofynais. H a'' „/0c^' mae hyny ya dda vnddo— 1JJae vn i gyfreithia." Mae yn ?ae .,lawn i gyfreithia. Mae yn ?rpt??;?"? s dirion hefyd," ebwn yu 01. "Wn  sut y bydd i tua'r diwedd," oedd yr ateb ho !r °?"s. ? MemdiwcS eich bun, ?hos ma??'?'?ynnedgieferyDawr/'meddwn ?au F?T? "Y? cyrhaeddasom Seion, Me'r y?Rasp Xrngasgla, ai torf ° eyUa:d i fwrw eu cemzogau i'r drysolrf a n 51 I r drysorfa-nid i gadw'r gweddwon a'r ?ddtfai? nac 1 adeiladu 7)?-??-??? i a?ddiS,? i'wydydd cartrefi'r wlad, ond i ?rthi? borthi dlchder y Stiward, a chadw porfa i'w co r llw:am.?ano. Dihunais yn swn y y v edl trol i ?U ^y^au breuddwydion Y bYl brOD a methn cael dehongliad, Pa le c°P^yr. d'hm^« i^^i meddwG. a chofiais am danoch c^i. n L,h lchon y bydd i chwi ddarHeu ei ystyr ? bur f "?? ? o'r ?yn Helaf. dyua fy unig ??aith  awr. V t,-o a esaf ydd gen?,f I-thyr °kalthvn Qr" ? ?o Besafbydd genyf lythyr at y ffordd symld yr Ysbryd, ya Dghyd a ? Q nS i1 Weddion cymeriad Arianydd, ?Cfv?r?? cymenad "Ananydd," ?a ffer Y Pwll newydd. ?''e:ddgchy?frawdo!.hydhyu? METROS. I
CLYWEDiON.-1
CLYWEDiON. -1 CI I "1 YWed fad Ûà11 !{ n s''fWTrtodif.-a b4.Soi>, ychydlgamser Y I gOfttn..h ?c wrth fyo'd try y gwasanab, ydyeT^ y parchedig i'f dyn ?uauc: A y??" ??? "?1 yn add?w cymeryd Nellie yn ?'; "Pa.?.? g1af ac yn iMb. hyd angen? '?ofvn\ "????' y ??'"< a ydych chwi ya ei  yn hi ynt ? 'Jro?? .? ?yc 3 a ?ya i'w?yfa? ryw "ro, II F J ? l' "T .{ "??o blatt sydd enyt ti, IsaM?"  yr ateb, ac un o mam-yn* fo??? ?? ?wy fnneddi?s yn myned ar Sill Fe i Lifoel, a pban ?y?ct ganu yn 'N apel N ewydd, Gywedodd un wrth y UaU: 44, ?t.Nawr, -?rah, fcM.? ????: M?f /fo? ? my ?t ??''?? ? d?chye'? and o?- cwrdd isi dectircu-r un pryd. ci ^Wed foJ rhai dynion yn credu o? \'¡bwysder P??? dyn i ?'? yn ddiacon yw out ofv i Peu"l°?Per a jrvck fMf, oblegyd hox\ n> ''ut ?:'?-'K yw hi yn yr oes clywea ? '? o ?S?y? y cylch yu bwriaJu Un ertbu ? hen o?!!<: ar ctM?cM ermwyn cael Un "??' a "?'y ei fa?t. Gobeitbio v bydd a'r dealfaliU caau muw' Dduw a'r ysbryd %c ? y" ??? cas? m?wl < Dduw a'r ysbryd d;rQJu da am dda sydd?ftawn; taiuda am ddrw»6dduwiot; t;du drwg am ddrwg sydd^ -r & tba!n drwg am dd? sydd ^ythre tbahi drwg am dda sydd CLUSTFEINIWK.
I " Clywedion o Bontyberem."
I Clywedion o Bontyberem." I Mynachlog Terrace, I Pontyberem, Mai xyeg, 1909. MR. GOL.s—Gan fod cymaint o feio arnaf fi am y clywedion welwyd yn eich papyr yr wythnos ddiweddaf, a miuau yn hollol laa oddiwrth awdnraeth y cyfryw. hyddwch mor garedig a nodi hyny yn eich papyr yr wythnos nesaf. JOSEPH THOMAS. [Nid oedd gan Mr. Thomas ddim i'w wneud a'r clywedion, cyn belled ag y gwyddom. GoL-3
---__-, Maescanner, Dafen.i
Maescanner, Dafen. CYFARFODYDD SEFYDLU Y PARCH. T. R. WILLIAMS, Gynt 0 Rehoboth a Clawddcoch, Castell- j newydd-Emlyn, I LIun a Mawrth, Mai y xofed a'r Beg, ydoedd yr adeg apwyntiedig gan yr eglwys uchod i gynal Cwrdd Sefydlu y Parch. T. R. Williams yn fugail arni. Cafwyd bin ffafriol, cynulliadau mawrion, yn nghyd a chyfarfodydd nad ant byth yn anghof. Onid oedd ein calonau yn llosgi ? ydoedd profiad pawb o honom ar yr acbiysur. Y ddau genad fu yn gwasanaethu ar yr wyl oeddent y Parchedigion Cynog Williams, Heolyfelin (ewythr y gweini- dog newydd), ac R. E. Williams, Penbre, a chawsom ganddynt wleddoedd breision. Pre- gethwyd nos Lun a boreu Mawrth, yn nghyd a nos Fawrtb, gan y ddau gawr enwyd, yn hyfryd a godidog, a chynaliwyd y Cwrdd Sefydlu prydnawn dydd Mawrth. Dylem nodi, cyn myned yn mhellach, mai dim ond dau neu dri sydd yma yn awr ag a welsant gwrdd o'r natur hynyma o'r blaen. Efelly, newydd.beth oedd cwrdd fel hwnyma i'r mwyafrif o honom. Golygfa brydfertb, onide, ydoedd gweled ein hen dad parchus Mr. Phillips yn llywyddu'r cwrdd, vn ei ffordd ddoeth a doniol ei hun, a Mr. Williams yn eistedd yn ei ymyl fel rhyw Dimotheus ieuanc ar y Ilwyfan ? Gwir mai cenad ieuanc ydyw, ond gallwn fforddio dweyd ei fod yn wr wrtb fodd calon yr eglwys, ac wrth fodd calon Awdwr pob calon hefyd. Gwelwyd lluaws 0 weinidogion y cylcb yn bresenol, ac yn eu plitb ficer purcbus y iie, sef y Parch. J. R. jones, M.A. Cawd cyfarfod godidog yn mhob ystyr, a dygai pob un o'r siaradwyr dystiolaeth uchel i Mr. Williams fel efengylydd, ac yn neillduol felly fel cymeriad. Er hoffused genym glywed pregeth dda o'r pwlpud, mil gweU genym bregeth cymeriad, a gallwn yu hawdd dystio fod bywyd ein Had- merydd ieuanc wedi bod yn bregeth ddylan- wadol hyd yu hyn, ac yn fwy na thebyg o fod felly byd nes y llyncir amser gan dragywydd. oldeb. Rhoddwyd yr alwad gan y brawd a diacon hynaf yn yr eglwys (David Richards), mewn geiriau tarawiadol iawn, ac atebwyd gan Mr. Williams. Dywedodd mai y rbesymau dros symud yma oedd fod yma faes eangach i lafurio, ac befyd oherwydd naturioldeb yr alwad. Ni wnaeth unrbyw ymgais dros wthio ei hun yma: daeth pobpeth mor naturiol a'r afon yn rhedeg tua'r mor. Wedi dod i Dafen, un peth oedd ganddo mewn golwg—pregethu Crist yn Waredwr digonol i eneidiau dynion. Offrymwyd yr urdd-weddi gan Mr. George, Llanelli, ac yr oedd y siaradwyr ar eu huchel- fanau, yn neillduol felly y Ficer. Mae Ysbryd Duw yn amlwg iawn eisoes ar weinidogaeth Mr. Williams, canys y Sul dilynol, wedi ei wrando yn traddodi pregeth fer, ond cynwys- fawr, pwrpasol, ac yn Hawn o wirioneddau byw, cawsom y fraint o'i weled yn claddu cynifer a 26 yn y dyfrliyd fedd, ar broffes o'u ffydd yn Mab Duw. Teg yw dweyd befyd i'r eglwys ddarparu lluniaeth yn rhad i'r dyeithr- iaid, a theilwng o'n diolchgarwch gwresocaf yw y rhai fu yn gwasanaethu wrth y byrddau. Cawsom wyl a hir gofir, a gallwn ddweyd y bydd yr adgof o honi yn unig yn ysbrydiaeth i ni, fel eglwys, i ymdaith yn mlaen at y iiod. Nawdd y nef a erfyniwn, wrth derfynu, in bugail hoff a'i briod fwyn, a mawr hyderwn na chawn weled un cwrdd sefydlu eto yn banes-ein heglwys, ond y bydd i Mr. Williams aros yma hyd nes ei gipio fry a'i sefydlu yn ninas y I palmwydd gwyrdd. LLINELLAU CROESAWOL. I 1. J'-r calio yr hen broftwyd I Dan gyegod fienaint blin, Y bywyd tirf a gafwyd ¡ru'n Iloni fel y gwin Mae'r maes" o'i ol yn wynaeb, Maescanner dd'wed Amen; Aed tua'r wlad oleuach, Aï goron M ei beo Mae eto ieuanc gecad, A7 nefcedd yn ei iaitb, I G waddol wyd ef a chariad Yn foteu at y gwaith Mac neithdar Gras yn 8wvnder I Ar bye] ei wisg mor hardd, A blodea'r nef mewn ceindec Yn ol ei draed a da-rdd 1 Fendigaid was,—un yw o'r hi! Sy'n eodi'r byd at Ddnw. A'i cab) yu cyfeirio mil Hyd Jwybraw'r nef i fyw Urddascl waitb, ddifrifol waifcb,—• II Dil IluEern gras i" byd, [ loewi'r nos-i wynu'r ànith I Ai dreed y Groes o byd < Dy yni £'0 0 fclaid y gwir, T,rgy(?,ift'r gau i'r Ilavvr, Oyhoedda'ti ddewr a goslef glir IIolI ddeddfau V deyraas fawr O'r ffrydiil; sen a gei yn froch Os rbycgi fodd dy Ddnw, Jld rhai 0 byd a dagr goch V,j dy fron yt> friw 1 fsawddoga Feibl Iesu da' 1"11 ngwyneb enllib oes-" Mae rhai a'a dysg fel beiiatus bla 1 Yn llonwi'r wlad a'u loes Myfyria'f Gair wrth oleu'r nef. I Ac yn weddigar iawn, | A dav? ei gyfrinacliau Ef 1j I ti yn i;.r-yn Ilawn, I Dy r-ewydd faes Co dan y gwlitb, "Deed 'egin 'gras yn fyrdd, Yn tJortreiadau'r nef ddilyth Hyd ochrau bydol ffyrdd ArweinitÚ praidd i Fynydd DltW- 0 bell, dwgfeibion coll, A eherdd y Groes dyr ar dy glyw Yn nef oedd oil yn oil" Mai ltc-g, 1 GWILYM 1LLI WILLIAMS, -0- Atolwg, cvfod, uiieti, yraddadebra, Can's cefaiai destyn leilwng i wnead ean; Mao heddyw'n ddyddsefydlu cenad Gvvynfa, Ac i'w groesawi eloli Era, lun. Os ienanc yw, maen eneiniedig genad, I A pwelirb?odau tnoes ya tyfu a wyo Yn tiaear brydfertb, sanitaidd, c-i gymenlld Dan ddjferyoau'r Gwaed fu'n Ht??'f BrYD O'jr Castell daelb i'r Macs i arwain byddln Sr addfwyn Oen fa farw ar y Pren I Hawddnmor i'n cadCridog ieuanc, ditlln. Ei nod o hyd yw ceisio gloewach nCD." Yo foTe'i ben y Mynydd Sanctaidd dringodd- Y myoydd lie cartref.a'r Ydwyf mawr: A byw y Weledigaeth yno gafodd A wna'n Lladmerydd ieuanc byd ya awr. Os gwelwyd Gwilym Gum'" yn mynd i garu 1'r Cryngae cyntaf dan adenytld noe, I Ba'n Williams ninan tua'r nil yn llama, A'r Rbywbeth hwnw Tn llethn'j galo. dlos. Ar werdd.1ain Cryngae hedoytv tyfai lil;, Ac cnill cahu 110'10 f v h S 'c Kwaloti"; Ac fel y "Myfyr ,.t .,yut )* "orch lygad-ddu," Fo hvyddo id, a geili f d yn falch. A'r divvedd fu -fe per-idodd nfc t allor Yu Rghwitud »i A dml yi ft-ehan, glyd Ac yno gwd dd bor:h y nef yn agor-- Y nef a greodd seicn yn unial byd. Un rbyfedd ydyw s-rnh am wneud Korchestion, I A dyna'n dclygtaw WP¡'.ltÏa, imide 7 Efe yw'r gillu roddes Duw i ddynion I'w gallu^i^i i wneu i byd y ne\ Gwneud dau yn un yw arfer lawn drvvy'r oasao, Os by(i(i yii s(!i-(,Ii d(i -.i fol blat,iad Dtiw Oad gwaith anghaiiad ydyw dryllio'r tanau, Gan wneud pob telya geii- yn delyn friw, tNid gorfoi cdn 11 ar ei Chllr.f tyner A wtite*,h y dlo, Ar-Iiiiifyl feelian bon 0! na, ond bugnil nawyd t Mae yoanner Fu yn ei swyi 0 efo se cit ei fron. 0 boed yn fly,i(il n i'w Ardudfyl fechan, A boed Aniudfyl t'eb« fi^o «f: Can's dyna'r lKvybr sicraf t-iit Ciinnaao, Ae o or(,r,u'r n;wl i I y nef. Eiddonaf hefyd bydd i'r lid dywyna Yn llacbar yn an nen tm yn ein plith, Ac y bydd Durtar Duw vn <inl i ganu Ar g->ed y maea o dan ysbrydrl wlith. PELYDROG. *Sef tad Dafydd ab Gwiiym. Cryngae-enw y II fierrady lie preswyli-ii Ar-iudfvl, mam Dafydd ab Gwilym, ond sydd erbyn hyn wedi malurio, ac a ail-adeiladwyd ac yno y pit-swylia rh:aint priod hoff ein bugail newydd ysi y Maea heddyw. ¡ fSef y diweddar 11 Fyfyr Enilyn." tDywed hanes i Atdndtyl, matn Dafydd ab Gwiiym, orfod Imine! ei ch itref oherwydd ym- ddygiad angbarodig ei rJuIII tuag ati. Mewn buaeth rnawr bob dydd, Ein grudd yn wlyh gan ddagrau, 'R un peth fuaaech chwi 0 dan 'r un ftingyl -iiiadau Mao colli un mor b-ff I Ac anw5l gan ein calon, Yn gwneud in cwpan ui j 1 lifo dios yr ymylon. Ond daw nerth yn ol y dydd, A cbyrahoith yn nl r< achos, Dysgwyliwn ol- 11 ddydd I Ar ol y dywell ddu-nos A dymnr cytitir v w Fod Duw yr Un bob amser, A bod ein colled ni j Yn gael i Mao-.ycai.ner. Liwyddiart hcb fethiant a f,o-iddo ei I drlyfhllyhrio; i A'i holl fiyd i weila'i fro- Duv;!r lie,fd i'o'tk Dwr iiido. I Doed iddo bob dedwyddyd,—a fEyniant Bdi, anwyJ, rlrwy'i tywyd, I NeB n'n bell o swri y byci. I 1 eilfyw mewn nefulfyd. j Clawddcoch. JAMES JONES, i 11 ■ S
! Atebion i Ddychymyg I Myrddinfab.…
Atebion i Ddychymyg I Myrddinfab. I I Wrth edrych ar y gyvrthddrych A welaia i dydd lau, Meddyliais yn y vnud Fod hwn i'w gat-I tneWl1 tai; Ond wedi dwya fyfyrio A bron myn'd maeB o'm co', Dyweda's, Diach i fach i, Dyma fo T 0 B A C CO." Tumble. UN YN LICO BACO. -0- "Three parts of a cross is T, no doubt, And a "circle complete" is the first letter in Out; Two semi-circles meeting an upright straight line" Is found in good Beer, but never in wine An "equilateral triangle that on two feet doth lie," Forms a capital A—this you cannot deny I The two sem -circles" are plainly two C's, And the circle complete is 0, if you please The letters, in order, which are spoken about, Will just spell TOBACCO, and the mystery's ont, Pontyberem. GWYN E. THOMAS, I Myrddinfab ceisiaf roddi Ateb bach yn ol fy ngallu Os ei eiddo yw'r g. fyniad, Canwn iddo am ei syni&d. Three parts of a cross is the meaning of T, And 0 is the meaning of circle to me The two seiiii-ciries with a stroke is B; Triangle on feet is the A, you can see The two semi-circlea will make doable G The last complete circle ;.s,O, surely. laifch y Sais sydd boenus imi, Agos fn yn awr a'm llethu Os wyf wedi iawn ddesgrifio, Lhvyth y Hong oedd y TOBACCO. I Bynea. TAWELOG,
-Cwyn Awen
Cwyn Awen Am y diweddar Dafydd Bowen, Waunwtia, Daetb y doo ddiwecldaf l'w gyfarfod ef Croesodd yn ddianaf I ororati'r nef Cefnodd, do, ar wanwyn Byd am wanwyn Duw, He OEl. weUr teIyo Gyda'ii,nau.i,, friw. Cetnodd ffrynd paii gefiaodd Dafydd ar y byd Croesodd sant pan groesadd • Ef yr olaf ryd Un 0 blanfc y Ceidwad, Un fu ar y bryn- Bryn ei weddnewidiad, Yn ei foreu gwyn, Aelwyd heb ei Dafydd. Nid yw 0 fawr gwertb Ehaid yw cael bugeilydd Ar y rhiwiau sertb Ond cae1 Dafydd "inQ I fugellio'r gwao, Fe ddaw'r nef i drigc Ami yo y man, Aelwyd felly ydoedd Aelwyd gwron Duw i Tyful blodati'r nefoedd, Ar ei I!awrlen wivv-- f Blodau ddcil i wenu Pan fydd blodau'n pan [ Wrth y rayrdd yn trenga, | Ac yn gorfod cau. Fwch ei feddrod safaf, A fy nagrau'n llyn: I Ond pahao ryr wyluf 1 Perth y nef yw'r glyn, I bob eaut fu'n gweitlno f Dros y Bugaii Da, Tra bu yn ymdeithio | I Tua Gwlad yr Ha'o | Llweh i'r Uwch ddychwetfe Nes byd yn ffiatn Faint yw'r cryd o'r gladdfa, Enaid? Dim ood cam; Dim ond Cam i Dafydd- Un 0 ddewrion ffyddy Ond yn gam i ftoydd I Y Trag'wyddol Ddydd. I Ofni'r Hollallaog' I Wnaeth er boreu'i oesr I Dal yn ddewr a iTyddiog I Wnaeth o blaid y Grces I A phan collodd Seion I Duw ei Dafydd mad. I Collodd un o'i dewrionr 1 A phendragon cad. Ond, os collodd daeaff Ei weniadaa ail," | I Dal yr oil yn hawddigar • Wna'n y drydelliti net Ac os (I a f* t l'i, 1 V,) E ell t,-i :awr, H" n'd er s, o d telyn, G I a f vn >1 wr. Ao "«• g-^a ■- a' C rt) ot He • > seinpil t;wyn. LhwII VW hr.. yr angel Y Mlbv> lit i'f Ivi, An "01' \W' "aro(l Yto v iii,,wr, Llifa c.prdd d lidrla fod D sti try vii awr. Let," i),ti-I riit<aio;d Ei-el,w. col lv t,en D'wfd, pahtun vr wyli ? Byw dm l'-e^ach nen J,fa" rly nriod T-Iriori Mewn p ydfenhnch gwlad: 0 1 paid t >ri'lh y;alori, I 0" mai i),,e, [I v vv'r gad. I YN ALAR TltORS FY NHELYN.
I ■DERWYDD.
I DERWYDD. I (Buddugol yn Ei,teii(ifo i Wilkesbarre, Pa., I Ebrill, 1909;. Fr werin gwir 1 w invd(i,-gwr hyddysg, Hyrwyddwr ?u cr?f dd Mawr ei ddawn, llndmer ei ddydd, A dewr ei fron, oedd Derwydd. Ellwood, Ind., U.S.A. W. J. HOPKINS. I
IDYCHYMYG.I
DYCHYMYG. I Dau wrthddrych hynod sydd yn bod Eu nodau ro'f yn amlwg, Gall ddysgwyl cafi alebia(i llawo Gan rywun iawn ti olwg. Mae'r rhai'n h.) I cyn creu yr haul, Na lioer gafl ei g lea Mae un mor ht ne 1 do'n llawn A dim a giwu me wn geimu Ni wyddom oeil y llall yn wych; I Os chwiliwri ddrycti* y drygac, Mae'r ddau yn bod cyn Adda gynt— Mas hyn yn Indynfc olau. I 0 ddechreu'u 110" mae'r naill ar llall f Hes> unrbyw wall yn ffvddlon Pan byrldo nn vn gado'. tre, I Da w'r llal i'w le yn union. Mae mawr wahunineth yn ca hyd Ar lawcr pryd yn Nghvmru W rth fesur rhai'n bob haner blwydd, ) Nid hawdd ell gwahaniaelhtj. Mae enwun'r ddau i'w cpjel, mi wn, 0 fawn y Memrwn odiaeth. Yr olaf no a gewob ar gan Dan Lyfr g.ati Knaglnidaeth. Gorphwy-af "Jawr, ohebwyr gwiw Erfyniaf daw rhyw brydydd Ag enwaa'r rliai'n at ganiad gu— Rhydd hyn i mi foddlonrwydd. Casllwchwr. CEILIOG-Y-BHEDYN, *Y Beibl. ]
,Eisteddfod y Tabernacl, Llwynhendy,…
Eisteddfod y Tabernacl, Llwyn- hendy, Chwef. 20, 1909. I Y PENILLION CYD.FUDDUGOL AR 11 CODIAD IIAUL." I [PAHHAD.] ) Yr hftul o'i ystafell a gyfyri fel ca.wr, Blaen-lewyrch ei wyneb yw toriad y wawr A'r nos megys gweddw a gilia yn bradd, Gan ado'r ffurfafen i fienin y dydd. Droa ysgwydd y mynydd eegyna i'w sedd, A diluw goleuni a lifa o'i wedd Diflana poh sercn yn ngiiander ei bryd, Corona y ddaear ag harddweh i gyd. I Ei wonau tanbeidic 1 yw bywyrl y hyd. I'. Mae cyfiro drvvy'r gwledydd o gwmpas i gyd Daw mwg o'r simneiau yn dnrchau ar hynt, Swn meiin a mastiach ar gefn y gwynt, Mao 0.10 yr ehcdydd mor iach a,4 erioed, A chyngherdd ardderchog sy'n nonadd y coed; Harddlysiau gwyrddle"sion bawddgaraf cu gwedd lVeant natur fel E !en, yn ddailan o hedd. I Croesawi ci Etisan wna'r brieiil a'r the, Edrychant fel cnpyl o redfa y nos I Pob llanorch wna'n brydfertb, pob calon yn her Try't llyaoedd yn ddrycbau oyn loewed a'r ser; Daw llais mwyn y bugail o leehwedd y bryn I 0 delyn yr afon llif miwsig trwy'r glyn I Ti, haul gogoneddus, wrth esgyn itti sedd,— ¡ Bendithion Duw'r Cariad sy'n Ile-,vyrch dy wedd. I BUGAIL Y MYNYDD I Sef Daniel John (Ynyeog), Llwynhendy, i
I Can i'r " Looking-glass."
I Can i'r Looking-glass." i | | Mae genyf chwedl ddigrr Am j glass, I Yn nglyn a Mr. Beauty YD y qLass Yn hivu y treuliau'i getyn, Gan Iwyr addoli'i arlun, A'i olwg ar ei elyn Yo y glass. Gwaith acbawdd gwella colfydd Yn y glass; Mae gwaith y Prif-arlunydd Yn y glass; Tyr'd, adyn, bob amserau O gwmpaa hwn a'tb gampan, Peth drwg yw gweithio clemau Yn y glass, Mae'r gwalch wrth fyn'd i'r gwely Yn y glass; A'r cyntaf bet;li 't-ol oodi, Aid i'r glass; V crychlog wYDeb cri chan A'r gweliau erchyli, llydan. !iy'n iturfio gwedd i SaLtan YTn y glass. I, Rhai salw sydd tynychaf Yn y fllaes; | I = Mao'r ddelw ardiercbocaf (?) I Yn yglass A thyatia rhai trigolion 0 weled lljgaid mawrion. A blew, a danedd h;rion^ Yn y glass. Ceir gweled y genethod Yn y glass: Uha\'n plethu, thai yn dattod. Yti y Ow dacw un yn rhwyda* 1\0 aran wrth y rbaca-- Mfic pob un ar ei betfa. Yo y glim. Mae Ma.ri'o gweitbio -,glllblu Yo y glass, A Jane yn paentio'i boobau Yn y glass; \Vy'n licio dwr a aebon, A gleridid yu fy nghalon, 1 Ond dim o'r pethau betfehion, Yn y glass, O paid a syllu'lJ bwyach Yn y glass; 'Ddaw'r gwyneb ddim yn bertach Yn y glass; Beth am y mair-forwynion n Sydd heb na obryb na 8eoon Y nbw f'ai'r glaiu. ddigoo, Yri y glaii. 'Does genyf ddim amheuaeth Am y glass, Nad hyn yw'r broffwydoliaeth Am y glass: Dy ddiwedd di ryw foreu Fydd tori hwn yn ddarnaa,— Peth drwg yw gweitbio clemau Yn y glass. Ponlhenry. GWYN-FARDD,
Advertising
— ■■■■- ■■■■ tmmmm■—— J&k Prun-wics ia k or ORATES S     mCYGd:S SEW? ?ACH:?ES 1 Hr RAlLiMS^, D6SS SCkQGKEBS, 1 ?? ad e' 'r' vai;y of orn d"entd Ironwork: an,l ev,r-, vart??"y o.jrj? @ ? m,qil!nCe:1t 'Ios?,y L?ia:c ?ike ;h;t of H ?j a newly stoved 1);c,,c -e.. t- R S at 2'?d., 4-1., and 6J. eacn f om all iron- II monge's, colormen and a ce sttres. B f,), STOVO anii soe that it is in a H H de' orate d tin. —\V v» l p-i i v 0-0:71 lie A T anu- In gB f.ctiirer—JAMES RUDMAN. Cambrian Color Si g Works, Bristoi. MONEY. rn HE Old-established PROVINCIAL UNION JL BANK continues to lend immense sums daily From P,10 to £5,000 on Note of Hand alone, or other security, at a few hours' notice, to all classes in any part of England and Wales, repayable by easy instal menta. No good application refused. All communications strictly private. Moderate interest. Special rates for short periods. The largest, best known, and most honourably conducted business in the Kingdom. Thou sanda of our regular customers have expressed their entire satisfaction in repeated transac tions with us. If desired, one of our officials will attend at your residence at once with cash and carry out the advance there and then. Call, or write in confidence to the Manager, Mr. STANLEY DOWDING, 645 1, Queen Square, Bristol. COAL! COAL! COAL! JOHN CHESTER & Co.,  Coal t CO M ? Merchants tta  **?" ''?taBas?e'M9  *'?B!'? jL- ?  General 41 Carriers, 2, ALS STREET, Llanelly. Best House Coal at Lowest Prices delivered in Loads or Bags. fiT A THIAL ORDER USSPECTTPLLT SOLICITED. 3098 W. J. BOW EN, IMus-Bac., A.T.C.L., LL.C.1I., &c,, &L. LESSONS PIANOFORTE, ORGAN, RUDIMENTS, HARMONY, COUNTERPOINT, &c. PREPARATIONS FOIt ALL EXAMINATIONS. I Local Sec. of Lois W;n College of Music. I For Terms, &c., Address — HAWTHORN VILLA, COLDSTREAM ST. Gower's "DULCI DERMA" i For Chapped has-.ds and the Complexion. Keeps the Skin as soft as velvet. I 6Do & Is PER BOTTLE. I Prepared only by f I JOHN GOWER, M.P .S., Dispensing Chemist I (from Lojidon slid Cheitcuham). VAUGHAN STREET. LLANELLY. "-1 I COAL J.^ COAL j COAL  I Rn:G 'n_ >. Nat. Tt?l I UP 16t I D. & E. WILLIAMS (Bros.) Coal, Hay, Corn & Chaff Merchants, Stores 7. WATERLOO ST., LLANELLY. I A trial solicited. Prompt attention given to all orders. I QUALITY GUARANTEED, 2318 SUFFERERS FROM RUPTURE Had better consult Mr. David Charles, Pen JIecb Cottages, Pwll, Llanelly, who has received the following testimonials and about t,084 others, which will from time to time appear in this paper:— Bridge Cottage, Penygroes, Llandebie, li.S.O May 15th, 1908. Dear Sir,—I feel greatly indebted to you for the marvellous, complete cure my little girl has received through, your excellent treat- ment. As she was ruptured -so badly, and being only a little baby, we were quite de- spaired, and considered her ease hopeless, until we got her under your c&re. After the ftret application of your wonderful plaster she got much better soon, and got cured all right in a few months, and she has remained so ever since. All suiferds from rupture should not hesitate to com.e to you. I shall ever recommend, you to all I oorne to bnow of suffering from rupture. You arc at liberty to make any use you Uke; of this. Yom* faithfully, TITOS. HUGHES. I\1ntY51:lnd Road. Skeweru Neath, S March 11th. 1909. Bear Sir,—I hEl very glad to have the pleasure of writing these few lines in recom- mendation of your ointment, for the benefit I I hAVQ received from it, having been suffering for months from rupture. I am now eorn- pletely eurod. I can now go without a truss, I thanks to you and the friends who told me a.bout your treatment. I will recommend you to all such sufferers I Youw faithfully, THOMAS W. DAVIES. NOTICE. LATE JAME3 JONrS. BILLPOSTER, STATION I ROAD, KIDWELLY. THE ABOVE BUSINESS has now been taken over by the son, \11 work entrusted to him will be executed per- sonally, and to your satisfaction. Au Inspection invited
The Beat-all Ointment.
The Beat-all Ointment. THE MARVELLOUS CURE. Guaranteed to cure in an exceedingly short period pimples, chillblains, burns, scalds, chapped or dry hands, boils, carbuncles, scabs (wet or dry), barber's itch, eczema, and all other eruptions of the skin. Mothers who require their breasts dried will receive im- mediate relief by the use of the ointment. It will prevent gangrene, etc. Supplied in boxes at Is. lid each. Apply for the same to the patentee and sole manufacturer- Mr. D. W. WATKINS, Burry Port. COPIES OF TESTIMONIALS. 24 Railway Terrace, Tumble, near Llanelly, Jan. 14, 1909 Dear Sir,-Having suffered a great deal with a gathered ankle, widell caused me much in- convenience and expense, through being treated by several medical men. I gradually got worse, until one day I was visited by a friend, who recommended your ointment, known as the Beat-All Ointment. Acting on my friends advice, I bought a box, which I used with great success. 'Thanks to the Beat- All Ointment I was able to walk quite well after the first few dressings. I have had a complete cure. I shall alweys keep a box in the house, in case of emergency. I am, yours truly, MRS. THOMAS DAVIES.
Advertising
SEEDS! SEEDS!! SEEDS! SEEDS! HT TO GARDENERS, &c. ~Wt All kinds of Seeds arrived, including the Followin("I,"OTATOI,S Early Rose, Early Puritan, Beauty of Hebron, I Elephant, Sutton's Abundance. British Queen. PEAS Telephone, Telegraph, Day's Early Sunrise, Fill Basket, Little Gem, &c., &e. SHALLOTS, BROAD BEANS, and all kinds of Garden Seed (Wholesale and Retail) at W, PHILLIPS, Thomas Street. PRACTICAL FARMER KEPT ON THE PREMISES. A BOOK FOR LADIES, The information in this book ought to tie known by every married woman, and will not harm the unmarried to read. No book 1* written which goes 80 thoroughly into matters relating to married women. Some may thlDki too much is told. Such can scarcely be the case., for knowledge is power and the means of attaining happiness. Can be had in onvolo from Dr. T. R. Allinson, 677 Rooin, 4, sp= place, Manobaster- square, Londou, W., i8 rstnro for a Portal Order for Is. to. aftVSc For Good Notepaper and Envelopes, aa4 all kinda of Stationery you will find the "Xer. enxy" Omoe to be the caost up-to-date axtft ehuJI-