Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
MurNPA12$IATJ ION. 20. j 1 ? I Mi -iN-EG'A I!ythy-r/;o Jlarwich fed lilwr- 31 iad Bloomnc.id wet i dyfjd 17110 a chen- ad w ri yn cynnwys haiiei-ion swyddogol am ybrvvydiau a ymiaddwyd gerllaw Breda, ar yr 11 eg a'r dyddiau canlyncf; gan ychwanegu, f HtMr;;Drowll y .flegesydd wedi dy^odftfga^- lys y Cvngreirwvr h cliettacl-Ni-ri i'r ilywodraeth. Dywedlr eJ fod wedf dwyn gydag-ef -scwr-am oediad ymladdfeydd dros amser o leiaf, o her- wydd fod Bonaparte, meddaut, wedi cynnyg yr alUmodtl tecaf ag syrld bosibl am heddwch. Y m'ae Ilythy-r o FaViricuth, a aniserwyd Jon. 14C2, yn cynnwys yr han~s alartis fod y Tros- glwydd long, yr lioii a elwid Qtieen, wedi ei llwyr gytrgolli yn yr angorfa uchod. Yr oedd ynghylch 360 o wyr, gwragedd^ a phlant yn y Queen ar yr aimer y dryliiwyd higllR y rhy- ferthwy, a dim. oud 60 .o'r niter uchod a acliub- wyd j'ncl un o'r llythyrau, ond y mae llythyr as all o Falmeutfa yn (tywed) (I fod 110 wedi eu liachoi),Y mae* cyrlF gwy r, gwragedd, a phlant, yn noiio/aivWj'netjy dwfr yn nihob tTordd.-—Ca- ?' fodd amryw lOllipu ereill eu niweidio gan y <?y .f.psfl. —■■'i }■ ■ V -flivi I'asclm ap u rait C'ynnwys ba- re -it i'r 16eg o'r m;s hwn. D)wedant fed 11, UOT(I Nvedi ymledu ynmhob ffcrdd yn FtVauic; iiid yn unig trwy y chwech d< sparth gytifctf y y Rhine uchaf ac iaf, y Doubs", y Jur?, a'r Am, ond'hefyd yn mhartlrau tufewnol y Meurthe, y Vpsge", y Saoue nchaf, y Sacne 11'1' Loire, y ,Nlartic uctiaf, a'r Cote D Or. Ac nid a hyctdiiiedd cyfiym yn Hni'? v m&ent wedi myned i >Firainc. Y Mae! gaId (.) nt fyddiuodd .Uiospg i 'gynnorthw yo- eu b}a?"- ?'yddwedd. ondychy dig yn ca? ei ddywedyd yn y papurau Ffr?ngig am fesurau mn ? ratdd' d)go uo? V w t thsefy H y gorescynwyr l iqi-og a raedrus. Y nvaent yn ymilYostio yn wa ;aidd i'r Awstiiaid fetlvu -cymmeryd Ilunin- gers, a'u bed ya gorfod safyjl yn rnhellach oddi "r hi, ef cliai rcd llyn yn wir; ond uidcym- hwys f ddai j;rlodoli'r methiad i rymu der y Ffranc* d yn y He uchod, nac i wendid yr Aws. triaid otid i'r anhaw-dva i gael digon o fangnel- a u ira, ri c it yn mlpen ar yr a:nser hwn o'r tlwy- ddyn. Nid ydyht yn son ond ychydig am y nod,d sy(dgalld(1ynti ,.wrthwyneu Arglvvydd We ling ton, er bod ei iyddin mor agos i Bour- de;;u y drydedd djna: yn hen Ffiaiiie; yr hwn F),dd yii am- yn ddigon tebyg raewn eyssylltiad a Ccuat Bubi.a, (yr hwn a acth i Ffrainc trwy Gehrta,) trw; ofiprynaeth y Cadfridawg cnwog o Russia, Czuerr.icheff a'i Cxossacs, yr Invn a gadwocld ffoi dd rydd rhwng bvddinodd N\rittgen- sttsn A^r. ^4yji^sydd Tchlchagoff, yn Russia, yn H.uss a, niewii; peryglu^, pan Ogdd. bydoiiiod-l Firrengig vvedi iryned rhyng. -p" ¡II ,¡;j ö ck'y.itNid jCyxn yn cai;fod dim yn y papur- au hyn ond vnidrec i cated i gaei gaH y Ffrancod yn g};tfredi:1 i gyirmieryd arfau rliyfel ac mewn irefu i hyn y dy wcdir y cànt eu rhoddi lawr Cyli gvi:ted ag y gyrep yCyngreirwyr allan o Ffiainc; ac y irsae yfrid4ygjcid y Oyngreirwyr tu ag at bieswylwyr y paithau hy iy o Ffia nc a ores- CvniSMif, yn cael ei oscd ,Il aii yrr y lliwiau yn caCl eu bod yn eoogo dut)!? end mynu ymbcr h a phethau  Jt!)c d d, ? yn ol yr haneston atfgei,el.d¡9)'t>J!!lo,)tn oIy.r hanesion en,,?g eu i.un?.n; nc y måe yn ddtIysgeuym tTtamtd ar f.ys y gaLaut dalu'r pwyth i'r Ffran- ccd yn byu o fa?.ach? a gadaci cu bed yn bwr- iadu gwneuthur felly. Y rillf- "i- €|cUn.t Ffrengig Segur wedi gym allan ¡' ,0 ?y'>ocddbd ait, breswyiuyr y Mam^ uchaf yU Fi'ivmc Vn yr hwn y maeyu gal w yti-daerlriiynt vryarfr^ g_an ,ddy>vedyd, er fod y gielynion yn Firtiae, nai 'feiddiaat dieidtlio mewn i ^«nol gw'lad"' ag Svdd t'an arfau i'w gwi thwy-nebu. medd ef, o 80,000, yr hon a fydd yn ebrwydd yn eich plith, eu jg^vas^aru uett eu llethu hVvynt. Mawr yw'r cyfnewidiad yn.y iIdilUlT-g)With gAvaedlyd a aethent be'bial typ oedd ganJienaparte dros bed- wa,r can, ii o wyr ai,fpg, i ddeciireu'r frwydr, end yn awr dim ond pedwar Mgain nul, syddyrn ca,el cu haddaw i'r wfad 'cchod ag sydd mewii helaetii o'r 1 DtetJr papui au Spain i law, nid oes nemawr o- betliau pwy;fa wr y nddydy,wedaut fod ychydig o'a mhilwyr wedi myiwd i Ffraiac j bod Cadlys b^d y Bfutdniaid yn LahPnce-lan yr Adctir, lle y niaerit yn tori 'ymaf.ti;gy.rmweirftt i Bayonne o'r afondiono; a'u bod ,wdi cymmeryd mp'ur(8 galwyii yr un) o ftawdi a 200 baailo boetit-wiA-. y rh^i peddynt ar y ffofthtr Baypnne.s Y mae'r 1 '11011 Joraraentados Yspaeaaidd, a'r Germaniuid I ag oeddyiit yn» wa^anaetb Ffrainc wedi eu diar- i -iolQgi, a'u gyi,u/ua c|ianol y. Wlad (Ffrainc). Y mae llythyrau o Dealyn, baeru fod Caulin- •,t)court (an. o vveinidpgion Bonaparte) ,wedi my, ited o Paris tun Chadtys y Cyngreirwyr, gan gael ei awdurdodi gan el feistr i geisio heddweh ar ryw ammccaj. Odd er fod hyn wedi cael ei haeru o'r blaeii, nid yw'r sylfaen ar uaun y mas'i .Jiftefiad fli gorffwys, yrt ea^i'eu podi allair." 1t_' Derbyniodd gMciiildogJan y Brenin by, ysr- wydd sicr oddiurth Argi. Welingtoo, fod Suchet (Cadfr.Ffrengig) wcli cychwyn o Spain i Ffrainc, d a,'i I;cll fyddinoddy rhai a ellireu hepcor I V?jewn canly niadi hyn y iwae'rMaeslywydd wedi danfon yr eirchioii mwyaf tao am adgy fnertho!, ■ iadau. Y mae'r Cadfr. Ffrengig liarispe ynghyd a dosparth o fyddin Suchet, wedi cymmeryd sef- y 11 fa yn St. Jean Pied de Port, yr lion sydd o'r tn ot i Argt. W'ptingtoft: ac am lIyny yry dys yn nieddwl y bydd yu rhaict iW clington yinosod aluff ef, canys os cychwyna' Suchet yn eibyn ys.lys ei fyedin, gallai liarispe ci aftonyddu yn I i'iwr. Pa fodd by nag nid jdys yn gwrIodetQ. i ba le y mae Suchet yn myfied; pa un a'i fod yn I i lyotis,ii,u igydweithioaSoult ¡ yn et-byit Y, Bruianiaid. Dengy s hyiv y rheswm nm ddanfon y lluotld a fwriadasid eo hanfon i'r !lia ddwyreiniol, iFfrainc. Y mae pob gorchest JIl el.cu gWilcUUlltr i gryfau Argl. AVclington ac yrydym yn gobeithio y cyrhaeiM yr <[ug!ffl" uertliiadau hyn ef, mewn amser. V i >. IX^rhyniwyd cpnadwn oddiwrth ington, a amserwyd St. Jean de Luz, .I(Ou. 9fè<1, wrth yr hwn fe ymddengys nad oes irn ysg%i<m" milwraidd o bwys wedi cymmeryd lllJd yIt, unig i'r gclynion gynnull lluodd ar y 3edd-o'r mis hwn, ar yr afon Gave, a gyru'r gvviliadyddion Brutauaidd mewn, a throi tu deau rhawter Por- tag^eyCi^fi^ BucJ«i%a sefydly dau .ddosparth o wyr traed ar uchelder LavBallede. (^nd ar y- ?nd at- y ? 'flftethJitpches'wyd^y- geJ.yfliQn.gauy,&x1d:11e4 çt dosparth, dan ein gwladwr Syr T. Picton, Syr fjowry Cole^ a'r thaMtef Portuguese, dan Cadfr. Buchau, heb golled o'n tu ni, a gosodwyd ein gorsafwyr lie yr oeddynt o'r blaen. i I
[No title]
GWENER, 21. I ,< I Wrth yr hysbysiaeth a ddanfonodd Ty WysPg Coronog Sweden, fe ymddcngys fod Denmark wedi gwrthod eydsynio â chynnygiadau rhagam- modol Sweden am heddweh, a body rhyfel wedi dechieu o'r newydd rhyngddynt. Yn y cyf- amser y maíflIobtein a Schleswig i'w bystyried I fel gwledydd gorchfygedig, tra yr ysjyrir Nor- way yn eiddo Sweden, heb roddi uu iawn am dalli. Pa fodd bynag y mae hanesion anhyhoedd i yn mynegu fed byr~gyngrair arall dros ddau ddiwrnod wedi ei gaiiiatau i Freiiin Denmark. | Dywed y Tywysog Coronog i'r lleng Ilan- seaticaidd,-y rhai cedovryt iiewydd derbyn' eu cyllog am ymdrechiadau mis cytan, ir^sio i gyn- nygy rwbl i diigolion annedwydd Ilamhurgb, y rhai a yrasld oddi yno gan y Cadfr. Ffrengig, Davoust. Pan roddwyd Gluckstadt, Prif ddtaas IIoI- stein fynu i'r Cyngreii vvyr, cymmerwyd 3000 o garcharorion, a 335 o fangnelau, 119 o honynt ydynt efydd (brass) ac fe ddyw ed y Tywysog Coronog yn y modd mwyaf parchus am gydym- drech y Br is tan ia id, wrth ddarostwng y lie uchod; a bod y fyddingyngreiriol wedi cael 470 v 3" o fangnelau oudiar y gorescynasant Ilolstein. I Yr ydym wedi derbyn papurau Ffrengig i'r J7eg. Nid y w'r hysbysiaeth a gynnwysir yn- ddynt o fawr pwys, eithr y mae yn ddiweddnr- ach na'r hyn a pcynnwy-ir y'nghenadwii y Cyng- reirwyr. S'>nia'r genadwri am at-rttyw lefydd ar | y cytiiniau, y ritai a feddiauna,sid gan y Cyng- reirwyr; ondy inle yr hanesiou Ffrengig y n ychwanegu cubod mewn meddiarit o amiyw rn: nes i ganol y wlad; dywedant fod Marniont i (Ffrancwr) wedi cymmeryd • ef) 11 fa ar y Sarre, j yr hyn sydd o loiaf 30 milldir nes yn ol nag j-d- oed(l pan ddaeth y genadwri cdulwrth YCyng-, reirwyr. D acheiii, nid* }rw y genadwri UdlOd yn dywedyd dim am yriad Victor dros yr afon Ve§go?, end yn PV yr hanesion Ffreiigig, yr yd- ym yn ei gael ya sefydlu ci luodd rhwng Mol- sheim ac Obaruai ar du dwyreiniol y mynydd- odd, a'i fod yn bwriidu aros ynoos byddai yn bosiblj am fed adgyfnerthiadau 0 wyr meirch a gwyr traed wedi ee. danfon ato yno; ond er hyny, yr ydym yn drguiddo gwympo yn 01 » B-tcarat, ar da gorllewiuol y mynyddodd, ac i C;t chaw-!uo(ld. y CyngreirwYTei ganlyn cyn ndcd a Rambervilers. Yr oedd cad-lys arbenigy Ffrancod yn Metz: a dywedir fod yr hep Faesiywydd Kelerman, y Maegly wydd diweddaf a wnawdgavi Lods X VJ tvedi cyrhaedd y He uchod, ond iii-d ces, dim son ,):! una ddygodd efe nebroHwyr gydag ef ai peidio. Dywedant fod Mortier wedi myned i: Chamont aryr 11 eg. Yr ydym Jndeall fod yr hen Gadfridawg methedig Grouchy, (yrhwha sathrwyd gan getlylau Russia vn Novi, ac a saf- I odd dies 20 o glwyfau ar y dydd hwnw yn unig, ac o ganlyniad, heb fod fyth ar y maes >vedi hyny) yn nosparth yVosges a. chorff grymus-o farchawgluodd gydag ef eifhr ni ddy- wedir wrthyin yn mha batith o'r rhand/r myny- ddig hwnw r mae ei scfyllfa. Dy wedr fod Ney yn Nancy ar y 9fed^ ?ittr i^d .Sott am nn fyddin yn ci ganIyiK? i *M t (i ")j.■ Soniairt ryw orchestion a wnawd kan.y Ffrancod yn Holand, ac w edi yr holl hanesion chwy-ddedig nid oes nemawr, yn ol eu haiies eu liunain wedi drygu ond y Cossacs: ac fe ym- ddengys mai dyben yr hanesion' gwneuthuredig hynj y w Ileiau dychryh y Ffrancod wrth feddwl am y; rhyfeiwy r cofn hyn, canys fyth wedi y gwrtligychwyniad o Moscow, gwaith anhawdd yw cael gan neb o filwyr Ffrainc.:wy«fi4>H ar y Cossacs. Y "I Nid yw yn yraddangos fod y galvvadau uchel a thaerion ar y Ffrancod gan en JJywodracth, i godi yn un corff milwraidd yrt,pH*yn-go^escyn- wyr eu gwJad, yn cael yreffa-itli a ddy muiiasid. Daeth Mr. Brown cenadwr yHrenin i Ileol Downing ddoe, a cheriadwri. Dygodd y milwmd Bloomfield, yr hwn a ddaeth i'r dref ddoc*, lythyrau oddiM fth Ddugiad Cambridge a Chumberland, a Brenipes AVittem- berg, a brawd y Frenines, i'r Tywysog iihaglawj y act ereill jpi*r teulu Breiiitiol. Y mae Dug Cambridge gwedi. codi pedair bydiip o wyr ieuanc yn HanovOr, i, tino a'r lleng ag oedd mor a wydd us yno i amddilly n eu gwlad.
[No title]
I ). ''?w?.?2? Ffveigad EurOtas, newydd dyfod i Bt ymouth aft hys.bystaptH fed ;Hyngps Ffrengi? L'Orient, wedi hwy lio o'r llqng?bprth hwnw; a bod ein Hynges niimau wedi myned ar ei hol. t Daeth papppatt Ellmyriaidd i law 111 Cynnwys hysbysiaeth i'r,Slain; Y maent yn cadarnau yr hyn a ddywcdw'y d o"r bli ch fod Oadfr. Bulow yn bwriadu/ cychjvyp,' (ar ol brwydr ar fore'r -ilifed ar y gelynion yn Antwerp si' lipTl Tuodd. bwi,iatt hwn men u ymarfcrjd. Aeib aiiufy^idl gyrff ei fyDdinodd ar hyd gwahiinol' ti'y rdd yn CM blaen, ac ar y 13cg dynesodd y milwyr daii Cadfridawg ,Oppen at y dref, a dechr?ussant cliviai-ae i phedwxr e fangnelau, y th?! a oso^lasant adeilad ?r d?n, yn agos rp hwn yr odydYllgwf)led hwylbreni Hongau rhyfel; ond am iod gweithiap. li*ylbreiii ll(-)itgiu rhv?fel ot-itl,atn,fod?-g-,?-eithiau. oeddynt yaiddi yn 12,000, dyclnvelodd Cadr! BuJow ar y I tegi Breda. 0*>d'v mae I'ythyra'.i^ nu!o? ir y l4fgi Breda. ()Hd'y mae'tiythyrau? ^suerB^n ,^rwy ArhKeiin^ *$x Jy 9fed ar ei daith tua Ffraiicffort. Derbynasom bapurau Yspaenaidd yn cynnwys hy^^ia|!i(df i't^M|,o'r ?m? I?r? ? gM?a?t yn. barchus aim ymtfdjPechiadau Ai^Iw^d^f Weli I' ingtonr (yr hwiir a> alwaat lwty,J0Uig..Ciuda4112- drigo) fel PenHywydd y Huodd Y paenaidù. Y II mae ord tnuid gySredino! y ?Pencuvdawd an?serot ? (U'or i'r byddincdd Yspaenaidd yn cynnwys y dywediadau canlynol V ill#y<c^j|^edi eddus y chweched hat'-gwaith'o'Ü' rhyfel wuufoi, r J) J dill. gyng". rciriol,, yp, bon p, dywyswyd yn lJersonolgan Benclwdawd hyglod y byddinodd Yspaenaidd, Dug Ciudad Rodrigo. Yr ydych wedi nnoi I eicl) hmrtain a lawryf (laurel) anfarwol, gangaef eicli tywys bob amser i fuddugoliaeth gaucl ddeal,ldwriaeth oruchel ef. j "Pump o frwydrau wedi eu heunill-ilaw' er o frwydrau .bIçhaintri o'r lleodd cryfaf wcdi en cymmeryd, Hawer o warchgloddiau, a tHre? caei*og- -mwy'iia 65(j o fangnelau- amryw o è'r' yrcd a banerau--60?O-O o'r ge]ynon wedieu  milldiro'r liadd neu eu cymineryd?- 300Tn?lildir O?r wlad wedi ei gorescyn—ry 1 y renees Wedt eu c- oesi, a r rhyfel wedi ei dwyn i diriogaethy;1 gelynion—y dyb uchel am rymusder y fvddiu Ffrengig wedi. ei dystrywio, eu blaenoriaid mWYIfJ clodfawr. wedi eu inaeddu bob amser, a rhydd-did Spain wedi ei ddiogelu dros byth—y pethau hyn yw colfadwriaethau ddin y pertliynwch iddi, a. if>w;ythau'rhafgW\vaiUi milwraitld hygof hwn," &c. &c. 1. !:I Yr ydys yn hyderu y.Vydtli y^euiau^uchod 6 eiddo Cadfridawg (to r eiddig- edd niweidicl a. fagasai yu 111ynwcsau rhal, o Swyddogiop Spain; o.acV;os,:yr ciddigedd, Saesncg, y i'!)oddof'd Ar- II dalydd Weiington ci uchatiaetli ar fyddincdd Spaift fynp a> O hcrwydd yr hyn pa chaf. dd eu cypnOo-thwy ,})wy. yn y bnvydrau diweddaf a Soult. Dywedir, yp vyir gan rai,. i'r Yspaeniaid dramgwyddo o herwvdd i Arg. ^Veliiigton eu gyru i'r tu ol i'w fyddfn mewn ffordd o gosped- ibaeth am y rhysedd y bu rhai o honynt yn euog ohonaw yn r j Y mu.eu debyg na,fu t-yriwaint o, rwystrau i'r Llytiiyr-gerbydau pdciir y sefydlwyd hwygyn- taf yn y C.e) rnas hoh ag sydd \v<?di bod yn y itniiioh I)artli o Loèli, ac p 'mi u sc oddi'1'yno-• i uehel- derau Scotiaad; yn y rhan fwyaf o liony-nt, dalt iieu-dri o lythyr-godau pellenig yn cid^ledu', pryd. na byddai argoelan1 un o hop- yut, } u iie-aii. •Soaia jrhai;o'r pripullau fod,J.puisX:Y.:lU, yr hwti cychwyn tua Ffrainc yn ebrwydd, a bod rhai o'r Tywysogion Ffrengig ag sydd yn y wlad hon wedt dechreu eu iFord^I tu ag#yno e|thr rhid i ia glywetlrhywbth vrrmheliacli t.ytrriib'ldi cwbl gred i y "m,:r .Lywodra'èth ,.wed gord1ymmyn Y mae!r .L.ywodraeth wed? gorcliymm yn rhyd?au yr hoU garcharonono Switzerland ag ?ydd yn y deyrnas hon; a'u danfon i Holand yn ddioed, fel y r elOnt yn ebrwydd i'w giwliid'"ýøu huuain.. i f i J
[No title]
l ■ > 1LUX, 21. Fe gynnwys Llys-Argraff nos Sadwrri genad- wri oddiwrth Arg. Weiington, yrt mynegi fod y gclynion wedi cael eu gyru o amryw sefyllfaodd, ar y Ofed, oddiwrth y rhai y ciliasai eiii y Ht'y SyrMj pan rtithrwyd arnynt gan rifedi llios- gel y l eu Ii(i) liel,) gttliesd o'n tu ni^ mae'r hancs wedi ei riioddi y.'t I. el?etha ch e?<Ms me wn parth ar?! 1 9:,rify 'i i ?. I. hwn; gan hyny ind oes &chos'??p?(? I41P gylchiadao. •'• -i f*" ?" ■' '.? '?:'?-? ;j Y mae'r L?s.-ArgrafTyR cynnwys hefyd h'ys- bysiaeth ddarJuniQ.l y?mdrpchiadatt?r Cad- Y.nia¡(L2.ly' B'ri;s,Yijgh) a? ,In??,,cpj ? o?U'??; ?.mor-?yr y fyngc? fF?an?t'dd' dany Dyngpsydd Syr Edward Pelew,' yn agos? LeghdTr?. J?aR?wy? v g*y? I'? ? ntaf yn Via Rcgg!o., i?v ? yfnadaw?d t.vddh?n fechan | o? 4(11 yt-, b.rwy4d),4 c?ymmer?yd ? meddi&nt o d?&u ?Bgnel o 18 p?ys, ac iuv.> 12" p?ys ed pe!enau, y rhai a os?d?sid a?ddt?yn dyifodfa'r afon. Aeth y. ?lUwilst.d? C?tattpH rhagd?o yn ddtoed i Luca? .yr hwn f? a roddwyd fynu ynghylch 1? Q'r gtoc? y nos hono. r i dydd'canlynol danfonwyd4po, for-fil,wyr o'r Hopg'hon (yr America.), dan Gad pen Rei i sef- yllfa iieilHluol tua'r goglcdd, yr hon a roddwyd fynu Iddo ef, a gwuaw d y rhai oedd yn ei ham- ddiifynj sef 11 o filwyr, yn garcharorion ac ajn ffo4 yno gasteU Ued gadarn, danfonwyd ''chyd;g o farilau pylor o'r America, a chwyfhwyd cf fynu, gait ei lwyr ddmystrio, a dygwyd un mapgrvel erydd oddi yno; dygwyd ,(l(lufangl:cl efydd ,etll odtMr y M H- riad "CafSneU i Via Reggio. ar Y aeth Cadpen Itowlcy yn yr America tuag yno ar hyd ,Jf"¡WIf¡ad<el y llongau ereill,1 sef yr .¡;(nh- a, r Mermaid, ofal' .C$xfpeh Dundte Pannesaolld Cadpen Rowley^ yng- ey? yt-i g hy Ic^i rtlaehludiad haul, at y dref, efe a gly wai saethn ynp, ac a ddcaUodd fod ynghylch 600 o farchawg-luodd a gwy r tfa?d, a man?ne?u, wed! ytnoso? ar ein bJ.ddh9d; gyrodd Mihyriad l Cata?eti .hwy ar ?o, gan eu Uwyr o?chf??, y rh?! a a?w?at pu ma?ttetM? a H?wpr o fcir- H a ehhvyfus arcuhol, ?chyn'.mprwyd?am- ryw garchaFonQn cil!o? y gwettdHl t?a ?ta. Cafwyd hysbysMeth g?t' y carcharot'i<Mt am a'M?wdd eg?anam?diffynfa.Lpghorn, cytunwyd ???wyntHag yno, ? m?wn g?La.ith medd y Cadpen Rowley, y b?asat t'rtr?ltoB ?atet eu tueddu i'n der by n, a gwiieuthur *ify,w'beth' 0'11 tn. Angorasom y u angorfa Leghotfn yn nghylch tri,o.r "locli ) dydd canlynol; aeth y mil wyr i diir, heb wi,tli-,i,);iieb; -D dkvbeb wrthwynebiad; ond gan fod y tywydd rr oecfd y", gelynion a faeddwyd yn Via io, wef,litIerbyn adgyfnerthiadau o'r new- ydd er by n Hyn, a rhuihtasant ar ciii mor-iihvyr o'r tu ailan i'rt?r; eithr hwy afapd?wydipl y dengys llythyr Cadpen Dapdas. Danfcnwyd 9t Rag?aw'f ddinc? i rgeis^> gano ei rhc?idi 1.) a; awlr'dditw.- i geisko, gan00- ei rlic?14i f,Yuu; ibithrti tteb'cedd, gedy:t??!. .11^ wedi ei amgaeru gystal, ac heb un ymddan??shd fedsy tngQlitPi yn ysgogi o'n plaid, a- Led y tywydd mor anwadal (o herwydd pe cyfnewid- I iasai, ni chawsem un gynniweirfa i'r llongau) ;g#i^^fy|tiwyd fynpd i'r llongau yn ddioed yr hyn, trwy lawer o ymdiech, a wnawd yn y diefn oieu,,iB^vn tywydd hyrnigjawn ynj^ nos, a bore dranoeth, heb uu rhwy?f oddnv'rt? y  gelynion. i Wrth ddychwolyd tua'r America, am facHud haul, daeth ccnadon odd?wrth Faef a thrigol!'?n y dref, y rh?l a ga])ia?i''Id gÜ y I 11-i ddyfod atom? 5? hedd-fancr, i ddcisyf arncm beidio faethu o'r tai, gan ei fod ef wedi bygwth eiu gyru oddi ynp,( trwy osod y peiiti-eri ar (Iztit ac am eill bod yn trefuumedral1 i fy ne(I i'r j llon gau, cydsyniwyd na bydd;l!rtliu o un' tu byd 8 o'r gloch y bore nesaf; yr hwn oedd v? I n1g')'ihiatma!lteisiol i'n mHwyf ni) y?' rha?, jtnewn piodd £ jm^en, a fuaserit.yh ^ored i' d £ fi diny|triplfpd(}i\vr^ y rhagfuVtau. J Ymay fa^|e^vatt y swyddp^iBn'h ypien- ;¡., "lOtI ..IN J. 'r'l .y" wogasant eu IlLitiatil vri y gwadli liwii: 4wllietll pob swyddog a phob morwr a milv\r ei ran yn ?ry.d?iot?y.? ?r amryw ymdfechiadau. D .1 ç .J Danda? o?erw?d'if'a.'wr?-- y;W;eu., flppen .'Illtf? :>.Pr.Y ,a Wr,lj-\ w??h?hy ucs? ^ia fcd'ta?r TfaH?d a'r mdf- ?ll.?yf u?o, ?u g)J?dJ ?yn y? ? ond cyn -gyagy,d^lfth liiifedi digonpf yughyd, mpdd- iannwyd y pcntreR a'r adci!adau yn y'?yt rhng- funau Leghorn ga?yr Jtal?ud; a meddiaunodd y mor-Giwyr spfyilfa ar iTõràù I)i?a; yn ehrwydd ?ed?tl')' italiald ,yniiiier) dr y dref?ac fe! yr opddent )'nd)chw)ydt"f parth dcheuol 0 hop? c?ywetrt sapfhu tu a'liit't-d?'l??a, brysiasapt yno.jme<vu munud, a cha'#s^Pt fed;;V: mcr-Hlwyr y" c?! ?c?odai-nynt ?n'g?n'!??t' o'r gp!yn;on, a Ipuif ?00 n wyr? ar ffh?h ?ab gr dracd, & dat' f?"g"c!; dcrbyniwyd' rJnilhr y gwyr me?ch gyda. ihwcr o arafwch'?t??' mcr'- fUwyr, y r!)at a y?a?!)-a<-an? can adae! IddyT?t fy?ed hoMc, ac a*u Uaddasa?t '&!l-b'!?-l' y- rhai, ynghyd a d.? swydd?, ahvyddasant t fy': I ".e (1 trW):c.'1d YlIt eithr clwyfwyd neu liriddwyfl'5 hwythau cH, end un Swydd?g?' gan yr ItaM:ud-.? Wedi ympsodiad y marchawg-?b?i? caucd? y' mor-fdwyr at eu gjiydd, a rhuthrasant ar wy traed y ac a'u gyrasaut <1\ af fro; collasant y n yr ymgyrch II \"n, heblaW SvVydxlcg- ion y gwyr meircli a'r gwyr traed, o 250 i 300. mewn Hadd, chyyfo, a ch&rchar-ripn ciliodd y gWeddill y n ol mewn anghrein mawr tua Pisa. Ymddygodd yr holl Swy*^Jbg'i6u;a'r gwyr yn y modd mwyaf gwroli Liaddwyfl u:t o'n mor- (ilwyr, a chlwyfwyd un ^ir dtlèg; yr oedd y ge- lynion, o leiaf, ddau am bob uu o'r mor-filw'yj* ,( Derby niwyd, ]^a p u rau Eil my na i dd y Bor^ IjVtfc, jrn cynnwy ^hane^ion o'r 17eg i'r 23ain. Nid oes dim sicrwyctd'e11!0 pa fodd y maG pettiau yn .s>fy 11 rhwng Sweden a Denmark. Dywedir weithian fod heddweh wedi cymmeryd lie; end -wedi ychydig, fe li.ae'rir foti'' ym'laddfe'tiau:yh' ail-ddet^^eu-i; Y ipae prthygl yn-.yr Amsterdam Lourantvy\\ J?|) negi fod brw ydro. wedi .ail adupw,- vddu; a bed y! ,,¡.yW} og .C^rppcg metfef- .'1 I.. [¡"t "I ',p '-t ,Y Russiaidd Beunigsen sydd yii dwyn yn mlaeu wavchao IlarPburgh. i' Oryrfcai efe ddau gy- hoeddiad ailafty un i'r DutcJt' yn yr amddiirrüfa hono, gan en gwahedd i ubo a'r,Cyngreirwyr; all,, Itall at yr alttudion a..yrw)-d o'ti carti'ef yno, gan en galw yn ol, a siciau iddynt y gwohnvyir cu oyrtivortUwyon, trwy adael »co?pedigaeth en 1 poeuydwyr iwhvÿ Jaw Itiv y Gan hyny, fe i dybia llawer y- bydd Davpust yiysicr o gael ei haeddiant. ,m:.té'r cyhoeddiad cyntaf wedi d-wynv ellaith .ddar bit?oes, Vgan fod. llawer.. p'r, nwn tTielwyr EWmymidd w edi epeilip p'r apafldi- %^nfa.t- DychW^lrodd Lonis Brppin gyaity r Ffriinc., Mynega- ^puraw hyn fod y Gallaodd ivedt n?«vbefliad 'o-fewn ,4ijfipg^pth, hen !Fl'mi«c.ia y byddioedd B- utanaidd tblipsei»daftl,isi'ji b^u- %safwyr yn Kalmjiont. V Ai [ Sohiaso'm tnewn partfe ar4U or rkifyn HJJT'H fod Poivaparte ^edi danfon Ferdinand y VII yn ei ol i Spain; y r y^ym yn cael ar ddeall yn awr iddo gytrnyg H^iyddau ar YJ1 armnor1 »d(^ cf W" i)eu i It u. r h ed d -w c It 'ig ef a r-: ei, b(, ti ^iinkpn, yr hyn y inac yp'debyg a wftnaietli;- Pn4 thal- asai y cytPndeb hwn ddrm, heb gydsyniad y Cortes, IWU Ddeddfwyr presennol Spain, dan- fonodd Bonaparte gonadaty nt ar y fifed, ac alll nad oedd y Cortes cyffredinol i gyfarfod cyn y IbfNl" y:mg-y!ntndlOdd yreisteddfod, )J.afâus,; a chy tanasapt i beidio cymmeradwyo'r cy tundeb. 'Dygwyd newvdd anhyftyd ganr y^ Abundance 0 Scily cwrddodd y (yr hena hwyliodd ry-W amser yn ol o Falmouth à Hythyr-ged IV Brazils) a hetwlcmgo America ar gyfet'Madeiary yrfeon, ai«l b>wydr faith, a gttrOiM hi ymaith, ac wedi hyny, a aeth mewn i Madeira, o'r non ynys y gyrwyd y llythr- ?,o d yi? inla&rt? ,ily 13 irli z ils. god yn mlaen i'r Brazils. Lladdwyd Cadpen y Alontague yn y frwydr. Trodd y Montague, ar ei dychweliad i Falmoutlv, mewn i Scilly, y gyrwyd hi i'r tir gan y dymhesti nos iau wythnos i'r diweddaf, ac yrydys yn ofni y cy^rgollir hi; torwyd ymaith;iei hwylbreni yny dymhestl. Cyfrgollu yd Hongo Oporto, a-c un arali yno. Dywedir yti aivr,jnai'r Yme^odfcs JosepMne^ gwraig gyiitaf jkmaparte, ac nid Maria Theresa, ei wraig bres'ennol, a ddanfonodd y gwisgiad.lu trudfawr i Ardalyddes Hertford, yr hon rpV amser y 11 ol a ddanfonasai "yw hadau a phlan-, higion hynod yn ihodd i Josephinp,. • í
Advertising
?YNn?R CT?ARFon BLYNYDDO ?? C Y jN'J' 'kF (i\ 1; 1 F 10 N )L 1) 1), )'It I'V?-LLii r,Ll, lo,)" l, vdd 1,, 1.1 FIONY Ui), ya ['VVLLHELI, am 10 d^lydil h. y 10fed dydd o Chwfror H<?a  ?.L?pr dt?!s?:)' ?m ?e.n??? deb yr ho)t Aeiodau Aiewn pr^tf^■> THOMAS ItUGHi!;?? ? ?  '"("  ?ENJ. JONES, S ????"????. ?J'? ?,?, _?.—- ??- J    ILYS3n ¡ ,J¡;<t¡l' ?' ?  1? cM<:r<?f?/- ?/ ??c??M?? ?? (;1  T.) ?? I?yfr rh?agorc! h\??, <6???)t?)? Y ) ''GJ&iFXtfjr'^lisTyOGOT.:V' viniferwv.i ?n HUGO (?CT)t's, ac ?t ^iieithwyd i'r ?m??tH. t.ttt t-anmtyuedd yn oi an v i'an-h.'i?H-ARQSA?F! ?v)tt Perao«-y mHtws'GvvrdtCt^nvaJl Jl iU^UJU.Itlfmh gan D.ROGERS, 1. Hf.ANSHAM, ((it? Roa'), M. Jivr™ (Newgate-street), Lhuidai?, ac i'w gan holl liro^eth' wyr y Wcsleyaid tmy dref' a gw!ad; ?n ba rai v ?.iti Gwer-th-wyr Llyf.auyn ?;;hymtU ?ae! y Eii?r a (,.J!u, Mae'r Dyrr uchbd ?'edi Vi'argrall'u arbapnr ;? a H\<b\r- h hardd, yn cynwys ?2?! o da daie?au, am ?s. t;u-u u ivn*'m- glas. f i ? -.<: > Ni bydd i'rGoJygwr dd'wedyd dim iwwn nl¡r:U o .n,t oi'I:,Llyfrhwnl OJ,!I YlJuni" rlHtddi tv?ioi.i. < ?()t wyr hyn, (y mat o.'d.?ntHwu ?ryf?rjt)) )"' achos), Ffrangc, Sais,a Chymromedd ? FtmH?t-. ? ?!\? a geisiais ddynwnrfd-f JROTJI S; 'yd r..lnvn; \r W vf ti n tn<*dti\? y dylai p?wb?cisi?ei ddynvvare yn nt?y?nf??dau,—. i ys?ntcnadaue/'ydynt <th/«;-«-o?t?y? ??rtttbroti poll mihi- nvn gau. —John Le C?-c.. I Medd y '?'?, V r vvyfyncredn y bydd v 7.?- A?? hw t. ra hyddo ei-el'?(1(1 a,, iiysecidiictil 1). D.,gynt Escob-,Ely. Mcdd y Cymro gtvych, P?y ).yna? ? f?rto olwg nr hv«, 9 Lyfran mor hwyUo? ac mor ystynol ag y gweddai r?' defnydd rhagorol y cyfansoddwyd ef o hon?, md rhaitl byth ddy wed jd id,!o fuddioled gcdiJoced ydvw? gnn ei fod yn cadarnau sv Ifoon a gwreiddyn y grt- ,t gol yn?o]fu-f?(?u stcrwydd t-i holl hnr b,yncmu ;ir(iderc,'i) a ynghyd a phttrdcbethy?rythyrau; ac yn daB?M ei -"tti6- pwgrivydd ri;agor pob creomiaethau ereill cyu llwybrei.ld- ied a chyn lIyihricicd" nlOr ddibefrus ac mor gnrfarn ddi- nafardi, fel nad all ifeb a'i dnrlleno, a'i hvstvrio, ac a'i dyallo, amgen na gweled a cljydnabod puachosion antfidxti sydd iddynt i ymlynu yn eu jivoffrs, i' ymdreeli vii midaid y.ffydd a roddwyd un waith t'r saint,' ac i drefnii rtl btidi- edd yn gyfatebol. Mac'¡- ewbl sydd ynddo wedi dioswl ailan cyn gywrejnied a chyn gyilanned, ac etto cyn Jyred trwy gyfryyv ddyfnder clysceid.ia'th, a'r fatli .ddoetb ymrcr- yttnad aidwyll anorfod, na's wn i rriord dlartlen na dily- weti son am un o'j faint yn eiifyd iddo. Ond betii a dId tv -marn ia'm bath witli (Jystiolaetii cynifero brif ddyscedi^nn pob gwlad yn Ng!imlj a gydiiabydd irt am Awdury IJyfr ym", CI iod ef yh tui 6 oiHiadau dyscleiriat' holl Kuropa-am' bob math o ddyseeidiru-th, fel lyimu ol waitli d, a IIWN yn anad un, yn Kollol r':lIeO"u, lor IHlèf. nvddiol hefyd ac anger.rfieidiol y barnv. yd fiKir, a'i fodtve(ii ei gyft'ithu i'r rhan fwyaf o'r Icithodd satliredig yn y 'parfii yma o'r hyd! Mae cyn rlieitied i ni ag i [¡"IiI ;'l'ciill'odÜi ifi am y gobaith sydd yriom: ac nid wy'n clyall.aad oe% an bob math a drigofion (L'ymru gystal athn)itll a s'Vmnt" naturiol i wrando a dirnad riieswm, i wybed rhagoViact > rhwjjg da a -drwg,, rhwng cam ac. u.iion, a rLivnp- gwir ac anwir ag sydd gan orcill cydrnrld yn y gwi Iv-inigylch gobrftllio ynts v gail* y rhai'RdSprbya.cyiiiinnii.t llesyad jig a gafodd eu cyffeiyb yii hot! anlulodd wrth ei ddarllea."—Edward HamuAsunt Person y ft cities Ut. I-el'soll Jit.Goch. Am chwaneg o liyshy*'srwyild cvfeirir q; Darll/mydd at Y yr ea,rau piiwoj; u ddaethai t yn lulaen i gynnoriiny.yo'rTyfirith'ydd ■ t cyntAf. Ni roddwyd yr enwjvu yn yr ai^Rittiad pH^riiiiol, rhag ei.clnvyddo'n pnnod; eittir bydde^.&n dtVigon Ini: ddvwpdyd, eu hod y gw," r mwyaf eu riysc a'u iaiv'i n nilTlith yr 'Qlleiriaid'he eirill: -oni yn fle'r envva;v vr y^,s wedi-rfioddi yr hya a fydd o;fwy o flu, Ù; lJm- llotlVl.'d. liiioddasora fwy o ^aifh y.Cymro nag .a fuascm (pe a>-i- gp») er nrvvyn <i;:rs;n-f i r Darllenvdd brawf o bt>rd< b, «»wgm,ydd, ac arddunKuit y Gomeraeg sydd yn rued, trv\ y^ldo. D. S'. N ill yw'r Llyfr neJiod yn vmyraeth <li"l oil A'r pyfcriau dadiengar 9st amryw bleidian nad oes adrj neh cristion, o haenw byaag, 4)1 Ili cael ynddo ddim yn ttrt'iH yticb i'w opiniwn. :i; HYSBYSfAD. Mae; GWI-LYM M ontrAsrwo, (iAwdivr yr -BL AWDL ar y peilmr-mesnr ar hngain, pa mi i<?yh;)?a. Wyd -yn SeRBK GOMF.P-, Ion. yngyfranavrg A JOUW ?vyd yn SEKEN (j.QMF.p, loB.?'lHIt), y?xy<Hi'?''?;t Jni!? yn mllOh lyi rtl, o'r ]'I,'T:4 gan fwria 'n (ardd vrnui)- i:hhmn'yw n'u cymmyd<?i(Mi ) goso'd yn y WJISC.' i yhdyd^^na welwyd .o'i lath eriocd o'r blaen vn yr hoy?edd a'r p'Gymraeg-iaiih, ^ef ii' GEiRIADUR A PIJAJlTHSYLLYDD (jyiCTJONJUY cV GAZETLER) 1-: CYMEALG. Bydd y Llyfr uchod yn cynnwys, 1. Y Gair; 2. Rhan .yjnadrodd, a rhywogarth pob o wiiaidd. • a tl\arddiadau yr holl Liriaii cyst"fli, a chyíhm¡oda"-¡; 4. '.fdd i HEN ltfriau cynnwysfawr yr hyjnajrcii I Mianiaid en hegluraw, trwy Kiriuu unveifuarai.'br a haw ddacli i'r angliyfarwydd i'w deall. Bydd y rhan Barthsylhidd o'r Lfyfr nested yn cynrsiys Enwau Teyruasodd, Dinasndd, Treh: LJy^odd, Ituuldd, My;iiyddoddv &(-c. hefvd Ivysbysiiifl pa le y mae«t\ yng- hyd åmaintioJi Teyrnasodd a Dinasodd; rhift^li en ti'igohoii amlygiadan or pethau liviiotafi-iiewii, ae ya perthy n i b(,b >te yii yr boll Fydadnabyd Ius. By da ,y Geiriau yr nn d^ref» ac mewn Géiriàdurhu: ereiil, yk el yr A, B, C, &c. I ..t\MMOU',u.. ?: 1. At-???T?ry?]Yf?ar?:?p?tt;daa!U?y?'<'Bf?.???r. H. Daw ) Uyfr?H-'n y? rhan?n, ?w?rth S\\m: ,âh mh. 11L Bod boh rija?,talwr i?o(idi ilt enWvvn fiht amy 1-liati oltf; a rbatl,,I,ll el'L?tilA rth; lYi. Bydd i h?y b'\M? a ?.M?? d#«ddr» emy, ac a o:? anK?dos)Mrt<H), a cha?s?' .y aHdn, ?!?,n)) ain <?f!i?! erth: a ¡;;o(hhr ? r ch?- t??-dtn t r GWCithw)T Lh ft'ai?a? « ddanfono am daisynt- ar?-an'? Y H:'ni \!t ?V? Trwy liiwvedd 11'thT:n ft'ehan, ac araxalTn" y'H.ehi MI liawn, w ydys yn &?rh.(!.H c\vi)?,i? y'?-?h! ?''?n "(?-. han. Bydd pob-rh^dahw ya rhwymt dd?r?-yn y Ltylr igyd. V I. y. RG<wa. ith hnod i'r Wasc mor gvnted a? y. ccSr rixh'dtd?onawtocnwnu. Dymiuiir hod i ryw ?,: pwy W-P*f j?y??f?h agfyddo yn <'wvUystwe?a i hyn o orc'n'.?j, j ?y<am€rydarnaa.r.'frys g:?n yr ffmau, a'r -nylltau rhag- daHad. J)m¥nir pr hawh a? a ga(\ cm\;?, cu danfon ))? v arfry't! nt"fMr. 'n<?'?fMM!tt8, ?tiM?-?t;, wa<- Cardiff '?•. 'neu?tRev.?OHWjEN)KM.8,'?Mf<??' i? ?f? <y/?,?l fc-I CivriiP' MYdc?ntiIawcyn y ddegfed o F?w)) Bcsaf. Cadw<4 dcrhymwr enwau y yntau riiagdalbd vn ei law, np? ?aff clywed eHo (yrt r-,z dechren JUbrilt^ a fyddc digou o c?vau i tvned a'r gwaUh ynmh?n; cs antg? v gallant ddychwelyd i hob un yf/eiddo bi'ftiin. D. S Dysgwylrn bob tw It ddanf<<n«tythyr &s:?nwatt a? y Dyfr uchod, iddanfon yn ?MM«/,oni byddao: jagw*" a?M yclnvaneg. Nllm un llyfr eriocd. yn ? (?arap?M?-' mor ?yntM?rttntyaw! Fr Cmro 1 Mcaft f1f'fl eiriau ? ?;! a cli3,niiii-ysf,iwry hddo yn <? darticn hwyy? SEBEJf ?OHE??a.ftyfiaHPre?. ?oddw?-ht'ic!) eymhor«v: ft?yr?tddwyn aHuu y Llyfrm-hod, ynmhittHLLu rtta?w freuuiau'ein hoes. ■ • Gud ?/!fM:A,d)-n?rch, ho? dntMtd—'Cyqnry., f? !i ,c ammy hyfforddiad, « i Gs?'M?Mt-?yMtrtK?U?. A.r/<?/?/??<y????? HhedydfJLa SyHyW.wer., hwllawl Tra,n?'ywrh???' .? r'' ?<?t'M? )?<y?' y" ??w ?Mvt ;< .;j)fr/<?'M<t??OM.y?<tJ.twL ?nMM) dTysor ;awr' d, userch -tm th?tbndd," ?maH'imt ?oona'nerch; Derbyn f) alia^swyt&lfasereh^- » Hen uiiivil-hyn o Anercb^ C. M.t, I)AVII) JENkTnT Argrajfjjdd, GwertJmr Papur> h!tifruuy MEOt-Y-CASTELL, AfERTAVfE, is YDI) yn ctie,'pteseeloot < dnl diolch i'w Garedigion a'r Wlad yFl hannogaeth, ac yll ()styigedig hysbysu JJW'VUt ei fod yh'dd .wt^kLir wedi derUyo y.r>ii*viot o LYIHXKbiSAU A It r ived? deflayu ;LXi-, W? a d d.-F, ifr'u' .11 GllAFFU NEWYDDIONv adchti 1 argraffu uo'Ij math c Gopiati yn yr Ieithoedd Cymraejf aSaegBeg., "ny l»^ na«r a fyddo-inorgarcdig'ft dyfod A I.lyf_r, neu Lyfran, it{sj0 pf- i'w asgraflif, efe agaift waitli teg a hardd, am bris rhes"Yinol^ yn Argraft-dj? Seren Gomer, < n. 8. Y mae gan I). J. ar werth P01). UAh q i,vf,aa Cyinraeg a Saesneg.