Seren Gomer

AT I GYIIOEDDW(l SEREN'60MER.. I SYn,—Dyma ychydig lineHau awenyddaw! a gysodd- ais ar feth- ei<-h Scren; byddwch cyn t'wyoed a g&Ja<?! iddyntfodynHno'tpKeiydemH. ALEXANDER S EI.KIRK. of I (Ala.f;GUD 0 W.ÚrH COWPER). t TEYRN yr hyn o!t a welwyf ydwyf 6, Neb :)m fy haw! i gyRnadtcddu dim: Yr e(iii(i(I a'r ysgrtibliaid, i-if diri', f) r i i&r yn ddeHiatd bodd!awn :m\ <)' bte maeI' hoU ddigrifwdl, anial wlad, A wetottj heimdnnaid yn dy bryd ? Gvrd1 byw yn n:;hMoi crocii-fiocddiadau chd, Na UyAvodraethn hoH dditreithwch byd. 'R wyf it o gyraedd t!aw dynotiaeth fwyn, A ch!ywed cyngan per-tcferydd dyn, Ac ni bydd ?h?t ( wrandaw ar iy nghwyn, 1)311 fwy'n tertynu 'mywyd prudd fy huu. Gwylttfiiod ni chytfroant ritag (, litin, O'm cwmpas yn rhodiana ar bob Haw; Gan mor anadu.tbyddns y'nt o ddyn, Mac m gwareidd-dra tmi braidd ynfraw. 0! 'r breintian annhrcuuadwy roed t ddyn, I'e meddwn edyn t hyw sotomen e!au, (Serch, carmd, a chymdeit!ms hoff !diwytt), YngyHytniawnchcdwni'wmwynhau. ry nhristedd a'tn ho!t ncth, diftann wnaen', Ynnwy!ji:utcr'tydd\\u,—0'gwynfymyd; Cawn ddocllwdd y r!)a' hen i'm itotddi 'mtaeH, A )MP<' yr ieu:)int Hbn i siriaw 'mryd. <)' Ctdydd,b:t drysorangwcrthf!iwrdrnd, Sydd yn nddjedig- ytt ynetb! :)ir, Ynmt)c!! nwch!aw gwi thddrychan goreu'r byd, C!oddt'cydd yr anan a'r pridtMtau anr? Ni cljlvl)iilrcrci-iati n,-tlrdyffry-nodd livii, Knoc't ynghanedd ctyc!i nn eghvys bhvy', aiii ddnwcd Sabbat)) trwytt, Na chnnH nthiytnUyd t'w < yt!unddo tmy. Chwi wyntodd Y !)<ai'm s;wnaethoch chwi'n wawd, 0! f-!n<hvf!) ) y\r iwwyddion hotT Mn; R!)y\v st!! o Luncs heiynt chwacr ntu frawd, < )'f \Y)ad Tm <'h:if ymwolcd hyth a hi. Fv o bob rhyw, Ai 'II::)¡(\fio dan hnacthn y maent hwy? ()d'ucd\vcbtbdcytciH)0!)imt'n fyw, lilt chaf wyncb eyfitill iiiwy. !().,¡ h'etnyn y mcddyti.tU a ettcd, 'tt n&'r .iwe! ttm,nm'r dvnihestl fawr; Y gathach nns; on tfUten boetb y rhcd, Gan frysiohèibiu j 9;)'lttion saetbau'r wawr! Ale,wii ntyfy-r am fv tigenedigol wia-d, DychmyKH 't chymcdd ntewn annantyn Ondoch' adgofio'¡ phclldcr, tdDret:'tad, sylu pet t i mi'a ebrwydd ganu'n iaeh! W<'t,aeth yr ednaint baw!) t'w nytlx neit'i glwyd; I'obbwystfiHymestynarei Han: At' tinnau bcU'tch tua'm ttuest !twyd, CeifytnaotHwysac ymesmwythau. yn mhob cwr o'r byd t dt!yo, I)an wenti'ii estyii ei deheu-law liael, ,d' Ma yn loelysu aMyd haHt ei hun, Ac yh cyntmodi twi- a'i gytiwr gwac!. I Caerwea,Ionawrl5. DAryon OwEN. I I .1

ENGLYNION I'R EIRA. r j 0,%J-kqCARM *im o daenwyd. d wyneb Brytania f Iesntirion,ystyria, Wrtit 9mlyoiion dynion a da Dy airless dOl'fiSom-yndèg Ipr, i Eita'n drwch, oer hin Y ? ?; "l Dyrnod am bcthod nrnom. Atta! y dial, 0 Dad—byw'rocsodd, Å'th I!ym' ynlwe1iacl, ? Rill Diiw gwii, yn dy g4lia4, )J}TO yn ltr dÎ,leitlgwlad. I thI?DUoERVRt. j {Jt- 1.? ?, 1, ii

-1'  i ) ? R?GLYNION 1 ?: .s, .?? Tt Jt!?t, 'V)UPIFW A ttJ YK L<UD\ SkR.J <II k mi I I I. (P.L? ? I ? v 1-1wil. I-lwN, 11 I lJ I.J..dy"bl anade-t\¡'n Llu-hdaiu, ?; ? n1Ia ",ndost d ,otldc' '-<" iWI a_roWg dr\g:n y dre', ? F ? '1 i ? 9 fj t- ? Ef?otan tampan hi—n iehaNhwyUaH, ? j t: GailOl dydd,ny ni\\1 flù, 1' !llav, f)>(ld'i'tl\)il:C: <- t ) ? DTW 'ythuos «lrwë gnetbni, Y bHTnhvtyn.bwrw tnt, ? O'rawyr,acham-t;wi. ? Yn gyrn'l;lwr tr"dt1aw, < d 2 I hel Y Jli'I'.anh>la;Y, i ( S? Ar nrm: o'r drc IT,.r-,4r draw.  Joih:tUârdd'1\Iô" /'??.Wm.iA..iJoNES/Bart!(iM(?n. -el ?* -1 .4  I. t I

DIODn'Il¡;SIÇ. "I I [Parâad 0' r RÛfyn dilqedtlåf.l¡, ) Yr oedd yn awr yn bedwar o'r gloch y pryd- nawn, pan ddaeth un o'igyd-wcinydd!on gyda'r cyitymdra mwyaf o'r ddtnas ac a draddododd el genadwr!. Curodd y tabyrddau mewH munudyn :)t arfau, a chychwynodd dosparth!adau y gos- gofddion. Ne'd!odd yr ymerawdr ar gefn pi gelf)-,1 yn dd'attreg, ac a'a can!yncdd hwynt. Hfe a gyfcinodd ei yrfa tua'r Kohlgarten, gan adael lTwes y frwydr ar y deau. DeaUats yn ebrwydd yr aches o'r symudiad hwn; hysbys- cdd ygenad iddo fed el hot! osgorddion wed) dyfod am y that y dysgwy!!aLsai efe. Ilwy M;1 ddaethant oDubpn, gan ddyfcd mewn trwy berth Hale, ac ynawra wnaethautwrth-gych- wytdad ar Dresden. Pan wetats ei rhesi diddt- wedd, a'u mangneiau dirif, rnyfi yn s!cr a rodd- ais y Cyngreuwyr fynu yn gcUedig. Yr oedd. wnwedt fy argyhopddu yn drwyadl nad oedd gait Napo!pon un amcan arall, ond i daro ym- aith tua y deau 0'1' tu ct Koh!garteu a't fyddin ttpwydd, ac i fyned ynm!acM o totteritz, i droi p!c!ynionar yrochr ddeau, mfg!s y gwnaethai cfc YU fynych o'r bIaen, gan ruthro amynt, a'u tUfodt hwynt. Pa fodd byttag nn a §&m!-yuia!s yn aruthroi. O'r braidd yr acthyrymerawdr a'i gantynwyr Ai o gamau i'r tat cyntaf yn Kch!- ga.)ten, Ue yrarosoddefc yn esmwyth irwy y ttos: a goritwysodd y gosgorddion ar eu ha) tau, a'i hoU ganlynwyr ef yn y gyqnnydcgaeth hono dros y uos. Yr opdd ya dechreu tywyttu. N! adawodd y cledr.-aeau oitd myiied- fii ,yfyng, trwy yr hen yr oedd y byddinodd a'rmangnelau yn par&u mynedyn liuodd heb se'bmnt. Yr oedd pobt ar geHytau ac ar dréfed, y Timt a (yne.t: ,ùdyew'(1)yd ;iir ddinas, wed! caet cu cadw yn<aith dros priati ynghyd; gan hyny yr oedd ytorfpydd yn cynhyddu bob mu. nudy", a'r pfrygl gydA hyny. BuaKai Cfus!o mynedfa ryw it'otdd aral! yn anmloslbl, gan y bua'atgwr ynagorpd !'r perygtogael e! dda!, a'j ga<hv gan y mi<cdd o wilwyr trôgag oedd yno, ac i gMd el saethu, heu o l<?!af e! titsgo iPr sefvUfa mwyaf anmhur. Y r OdYHOS mor dywyHaphyg, a:coooun gbaif;hi fynedadref wpdt ei adact. Y r ôedd yn gwlaw!o yn drwrn, ac n!d oedd congt! ymgysgodi t'w chaeh Yr oedd- wuyntnyscmwy na irvilo,gettylitu, y rhai a fy- gwthient bob munud I'm sathru o dan eu traed. Otut fet yr oedd yn dda i pu, yr ocddynt gan mwyaf yn, Ued JkMtydd. Yr oedd taranau y mangHetau gwed' hir lystewl, c!thr pf buasent yH pa)a.u, nid oedd yti.))oslibi i'w c!ywpd gan <dryst!adau cerb,'(lau a mangoelau btoedd!adau ymilwyr a'r -,Wyddoaioti, We'thiau y gwyr Jleirch, acwetthiau y gwyr traed, Rfyncntfy. ncdhciMo yugyntaf; y rttcgu di id) a'r gwth:o parau?.. Nt bydd mifytb trafyddwyí byw t fed yn dyst o'r fath olygta o dfrfysc, o'r hon yn wir y h)ae yn ,t nrn licq [)I i drosclw) 'ddo un amgyJfred rgf,iróF\1 baTaodd o bedwar o'r gtoch y pryd- hawn hyd t2 o'rno!RC fe!!y getlwctuJdlll'luHU) i chwi cich hun y fatb sefyUta. anhyfryd y'm gos- odwyd yndd;. Fel y cyrhaeddodd y dosparth- mdau cyntaf cu§o)r:nwysfpydd yn y pcutrpfi cym- mydQgatbol,lyma. iU o genhadau yn dyfod i Ihybysu'r .),\Vy(l yn y fath tl'ordd ag oedd yn dangos yn eg!ur y fath ymwclwyr anhy fryd oeddy'ut. Gwragedd wylofus a. gwe!ynu wed! eu syp!o fvnu uiewn cewyU, gan dywys dau neu djr: o Liant noeth-tymyn yn en dwytaw, ac ysgat- fydd maban araH ar eu cefnau r tadau yn ct)W)!:o 'am eu gwragedd a'u teuluodd; a phlant, y rhata goUaset't eu T"!ent yii y tyrftodd;-treit-iiidon nrucks) a phobi gicifion Ylt. gwthioe¡dfordd: trwy'r milodd o geMytau; a liefau gresyndldeb ac anobaith o bob parth. oedd y cy,. hoeddwyr y rhai a ddatgatient. ti moddteiml- i ddwy bresennoldeb v rhyfehvy! y thai sydd wcdL caet eu dodfon noewn cytmifer o barthau. y mdrrodcl yr_holl.Ç,êY!lolion hyn igong! auan a Jfurfiwyd gan a'r mur i wrth borth Kohigarte! Ymgymysga: eu !tefau Ia¡'nga.lal'lladauâ gtiddfanau'r (-!wyfpd:g y rha! oeddynt yn myned !'r yn daer i n-. ra ac am gymhorth. Ch? itiai HM? ryw o'r mlhvyr a phob !!aw* gell am ymbort' 1: I' .oedgolygfej'dddy('hryn yn cyfnowid cyn gyntcd, fel na's gaUa'-ech fyf- ynodros hanner munud ar bob un o 1,1ollyllt. Aeth y galon dyneraf ynswrth ac yn aunheiml- n.dwy. Catdyna t u n ttewydd galar sodlau' r llnll. J" Yspeilivyd lli$'ri a hwn hefyd! Gosodwyd ty i y cy <'ry\v un ar da.n! Torwyd hwn yn ddryHtau, gwanwyd ytIaU â gwn-ndawg! (btinoiiet) Y mae'rcreadunatd t!od!onacw yn ('ei¡;io ell plant!" Yfathoedd yr hybbys!aeth a ddygtd gan bob crwydryu newydd. Os gofynoch i'r Ffrancod, pa bryd y derfydd y cychwyn!ad, chwt a dder- hyniec!) yr ateb cysurlawn, f.6 nid cyn 6 o'rgloch ybore." Trwy'rnos yr oeddsam tabyrddau ac udgyrn yn aodygu fed liuodcl ncwyddwedi dyfod. O'rdiwpdd, ynghy!ch cauot noS) Honyddoddy tprfyscychyd'g, o leiaf, M yr oedd yn golygu cychwytnad byddinodd. CymmeratS afaet yn y funud ddedwyd, a chyda, I!awer o wroider a chywremrwydd mi a wnaethum fy ilTordd trwy'1' lluodd o geitytau, a goscdats fy nhroed unwa!th yn ychvanpg yn y ddinas. Fel hyn y cyt!awh- cdd y bore a'r hwyr yma y dydd cyntaf o ddychryu.

Cy!ne¡Ûdiadau-sydd x'M herbyn, JOB X. 17. I ( Wedi ei bafj Q'r IMif. 3.) Ychyd!gt)gyfarwydd{adau pa fodd iymddwyn yngwyneb cyfuewtdiada? ?eL n?n gorchfyger igaiid(lytit. 1. DysgwyUwch gyfnew!d!adau, ac ymbaro- towchargyfpr s!omcd!gapthau—o hcrwyddnid oesunamgy!chiad na sefyUfa yn y byd hwna ddtchon ddiogetu rhagddynt—peth hawdd yw cyfnewid sefyUfa, a thrwy hyny i ddianc ar un math o siomedigaeth; othr n!d yw hyn yn amt, ond d!anco balfau'r art!)ri safn y Hew—wrth eu dysgwyl yn baraus byddwch yn fwy gwrot Fw cyfarfod pan ddelont—dysgwy!iwch hwynt yn eich Hwyddtant mwyaf—rhmdiforwr ofatu am fyned a'i angprgydagef!'r morar y iywydd tccaf —pethb)!n fyddai t welthtwr lidsci ei offer ar ddiMrnod gwyi—yn yr llaf, eofiwch fed gauaf i gauiyn. 2. Fet na (Idigi](Mochi ystynwch y gatlasat cyfnewidtadau amiach a thry'nach fod yn cich erbyn—gaUasech fod heh un cyfaiU,—hebgyn— haUaeth—ac heb fanud o lechyd—yr ydych yn haeddu gwaeth—caft'dd eich gwell chwi waeth trutiaeth—cyhawn fuasai etch bod yn medu o ifrwyth eich trosedoklu; ond am nad yw feUy gyda chw!, trowch dch achwymadau yu ddiotch- garwch. 3. Os yw !!awer o gyfnew!dtadau yn e!ch eyll)N,n, y tnae rhai drosoch-os coHasoch rat <'yf- e:Hion, cawsoch gyfeiHion newydd os s!onmyd cliwi y-n ddnfawr mewn rhai, cawsoch fwy o bleser a hyfrydwch mewn prpiU nag a ddysgwyt- iasoch eroed—ac os dygwyd chwi ahiru yn eft,tigyiixidd am y pechodau a gy-tlawnasoch yn rhyfygus yn erbyn eich Creawdwr, y mae eich caton wedt ei chyfiwnvid; o fed yn ctyn i Dduw yr ydychyn gyfaiU iddo—ynUe brysio i dd!nystr, yr ydych yn teithio tua dedwyddwch anrhafth- adwy—conwch gan hyny fodyl' MM cyfnew!diad hwn o'ch tu, yn fwy na'<' hoU gyfnewidtadau a fu, neu a ddawbyth i'ch herbyn. i 4. Yngwyncb pob cyfnewldiad as sydd yn eich erl)yn 'is yr haul; cofiwch fod Cnttaghyf. newidtot yn y nefodd, 44 lesu Grist yr un ddoe, y%v )  d d. ') Y ni ',ie efe fl! hcddyw, ac yn dragY\Jdd." Y mae efe gyfaiM a tyn yn w.eli na brawd." Osbufitrw'r': pron'wydi, y mae efe yn byw bob amsier—os trodd <-yfeiUion al!an ya fradwrus; y mae efc yn ttyddlon a chywir—.os yw golud daearot yn my-! ned ymaith: y mae ei oiud ef yn parayu an- chwitiadwy." Pe gorfydda! arnochfodhebna thy na chartrefyma; efp a barotodd: chwl.'dy tragywyddo! Os yw dychrynfpydd angcu yn ymanyd ynoch, fotiwcll, ei fod pf yr hwn a Ic tyncodd angeu-mèwn byddûgö!¡'a'th,"yn medru achub hyd yr cithaf." Y mae caet M7< anghyft'ewid!ol fe! hyn o'ch tu, yn fwy na't- boll gyfnewtdoltonsydd i'chhprbyn. fod Uawer o'r cyfnew!dtttd<ta sydd yn ymddangos fod t'ch herbyn yn angen- c aii g en- rhetdlol—y mae'r gauaf yn ilesiolfeiyrhaf— rha!ddattgosgwga. niangeMmewntrefni lesaH plant gwrthwysig, yn gystal a gwenu arnynt a'ii coneidio—deagys cyfncwidau yn y:, b,yd mai gwagedd yw'r cwbl- ;s yr haut, a thueddant e;n meddwtatfydosylwedd. Chwt aWfddoch oli fwy neu !a! am y cyf-j new!dau rhag-grybwyltedig, OHd y m:te ut) o'ch blaen, na wyddoch fawr am dano'-l'haJ( i Gt'wt gyfnew!d dau fr;-lm()fynwcb yn ianwt., pa un a nV'I' cyfnew!d!ad hAtnw yu dpbyg! fod o'cli i tu, Ùcuyneich erJ-l1.-Adelplws C'ymracg. I

I.. I I I. 1. 1 CLABDUGWRAIG WEBDW YN FYWGYDA CHORFFMARWEIGWR." ,1 ? 4 Ysgnfenwyd yr "haaes ganjynol gan Mr. j,' Johns, un o'r CCI,I&adau.. ddycJl\relodd ndref ynddiweddaro'r Ind:a Ddwyrptnio!. 'j "Dydd lan diwettdaf (yti AIkwl-tii, 181.3), urn 9 o'r. g!och y bore, dygwyd gwr ctaf o'r enw Hce( t'anaut gat] ei berthynasau uttan yr afbn, a g080d\vydef.ar y Uiltd gwlyttmewn dysgwyHad o'iiarwotaeth yn ébrwydd:.) yn y sefyllfahon yrarosodd,g:m fod yn adored t boeth- j der pelyderal1 yr hant, !)yd 4 o'r gtoch y prydnnwt), pryd y trochwyd ef hyd atentdwyfron yn yi* afon, a thra yr oedd yn yr agwedd yUY<1, btoeddtodd un o't berthyoasau yn ei glustiait ciiwait Hiirri, Rain, Kishno, Ram..W edi'! ychydtg amser, yn ot )Lddynt ddeaH nad ocdd efe mcr, agos i furwotaet!) ag y meddyliuserit hwy, efe a osodwyd .di-acliefn.ar y traetli -wlvb. "Ar y borene8af (Gwcn€r), dechreuwyd yt Mn.d<tefbd o drocht y claf, paH ait-adrodd eawan eu j ijanfÎaÍl: pnrâwyd wrth ygarchwyt hynhydbmop o'r Hlpctt, paa drengodd y dyn, guri gaet, mev, n ystyr tyth- yt-eao!, ci lofruddio g'aM f! berthynowu og-M<{/ "Gan ei bod yn ddefad gyda'r sect hon (yr Yogee), i gtaddn eu metrwon, ymbarotovyd i gtaddu y marw hwn, achefyd, fel ymae yn echfydus t'w adrodd, t gfaddn ci wrai% wcddw, yr hoa nad eedd dros 16 o awyddatfooedtan; yroeddbtwediamtygu eH)wti:td d-aÆ)lichladdu gyda clioyff mar)\' ei gwr. Am chwech o'r g!och cychwyuasant tHa'r gladdfa, ychydig ts!nw ein Dungatow ni yn ymyt y dwtr, .Am naw d'r glochmyfi a aethutu i'r He, a chefats yno gynhtdtmd mawr o bob!, otr dûan ry\v: yroeddrhaiyn cloti(iio bedd cytt-haidd, yr hwn, pan orffetwyd; oedd ynghytch IS men Ho dtoedteddi o't amgylcll, ac yp hmfp a hannef o ddyfn. E1-cr. Prtn ycredaswn y ,+aUasai dynion mcwn mpddlant O'U synwyrau dd,\iod ynwirf&ddcHosod tcrtyn at eu b\wvdnn yn yfn<h Mbrddechrydus, ac yroeddwnwedi drw!<hb?'d t'? ihywbeth o nat?r fys??yd yn fact ci ddet?ydtUoi ddifuddto yrofrryma?o'usynwyra'? end 4 With yatddid?an nhi dca!!ajis elbbd ymhydd oddiwrth y fath cUcithiat).. Yr ocdd pob ymdrcch ginth- gynghort oddiwrth e! bwriad ynfyd, o ruttuo tcl hunan- t tfiddiad i brescnnoldcb c! Phrpawdwr, yn aUwyddtan- ntis. Pan ofynais i'\v njam, yr hon n ".Hi\¡YIl et hymyt, pa ibdd y gtdiasai Iii IIAN-NNy aF sydd yn gunfyddadwy ynmhhth I-,sreswvlwvt ni\\yat' tfy-ig yjuogle, y, rlt,,iiacl bi-'I-yl,Iant ctt byWydau en hnn- ain i achub cii plant-,?, i I.ikttvb'oe(itt, mat y:TH'o<1dta<t e! mct'ch ydoedd, a #hn,'beth;a lnbasai Ili tynwyd iddi wedi dyttci b!cntyn yug." hytch bwyta rhyw oniddef-1 ?, gu nyddlai etc et awdurdod a'idynH-oddhvrthojttwydraR? Rhoddwyd bywyd gan )-)diliA', ae- utd ocs genHIl 011 haw! i'w gymmeryd ynMith, na goddef et?ttt' wne?tthnr hyny; ondymostwiigpamaiwocfeaxidano? ()ndgan t'od pobntath o ynuesymu ynaneft'etthn)!, arosais yn edrychwr dystaw ar yr otygta crchyH bon. Gosodwyd y cotff yn awr mown agwcdd eisteddo! yngwac!od y bedd, ac yna dyg\tyd y wraig ienanc yn- ndapn. Yr qedd gaadd! a'ell (bttsket), hyehan â dail betys ynddo mown un ttaw, ac a't' !taM y dospartttai y Koec (eirm siWgrawl), a Cowrie:! (cregit! a ddet'nyddid yn i!e atl;m), trd yr pedd yn myHed saitb o weittuau o gy!ch y bedd. Yr oedd pawb yn awyddus t ddat pcth o't' ihoddion cyssenredig byn. Y seithted tro yr actb o gylchy bedd,,iii ayafodti, pan zidrod(lodd Brahmin ryw eiriau wrthi. Yn awr hi a ddyrchatodd ei Haw ddcau uwch!aw ei phett, a't bys b!acn yn nnion syth, hi a'i chwynodd ntewn modd cytcttawi, gan ddyw dyd y geitiau Hurri bole, Httrri bote, yn yr hyn ) r nnodd y itnodd oddi amgylch a hi. Yha iti ddyscyModd heb gynuteUiadHa brawi waciodybedd,ac aosodudd ei hon o'r tu ot i goirff marw ei gwr, a'i Haw aswy a)M ei ganot, a'r natt ar ei phcn ei hun, yr hw n a pgwyddai hi rhwng ei ysgwyddau ef. Yt) yr agwudd yma ga!wyd y fam(tetytybiat'), iroddi'rtprchiym), ucu igynuHcr- adwyo ei hymddygiad, ttwy ddodi tusw 0 w citt cynedig argerynei.plieitdir,or,eiliad(seconti), nen ddau. L)an- wyd y bedd tyna yn raddot yn awr gaK yr edrychwyr, tra yr oedd dau ddyn yn sengi't pridd M yr ocdd \n dyscyn o gytch y bywa'r tnarw,nte§;is y gwna garddwr tt'r pridd o gyictt gwreiddiau coed a bianir ganddo; ac <et hyn aethant rhagddynt yn bwyUog ups Henwi'r bedd tyHU hyd yr ymyt,gainadact y cyrtit ynghylt'htairtrocd- tedd isod: ac yna gwasgarodd y tUaws."

Nitl Nzp gair dncg g-fe/' flulrer hub </M.<rcr, SI!Jlldw"J, os MM fJ.ydd éi ht4)i.- Adroddir yr hanes gantynot am y Prif-ynad, (L'lticfJl(íitice alstie]d Y r oedd ei Argt- wyddMeth wedt trot ymaith ei gerbydwr Cco<«'A- ,lItan) yr efe yn drwgdyhto ei fod yn darngudd!o et yd. Mown ychydig wedi hyn cafodd lythyr oddiwrth farstandwr, yn cctMO ganddoy-grtfcnu cymmenad (clwraclcJ) y gwas yr'hwn a droisai efe o'i wMsattaeth. YsgrifenodJ Argl..Mansfield yn ei ateb, p; fod yn ddyn sobr, ac yn gei,))ydwi. rhiigorol, otid e! fod y)) crcdu tddu ci gamgoUpdu ff. Rhyw amser wed! hyuy fet y cèdd y tiifiyna(i yH myupd tua Caen- wood, efe a gyfarfyddodd a'i hpn gRrbydwr, yr Intn a'! cyfarchodd, gan ddywedyd fod yn dda: ganddoci Wetpd tnewn cyst!ti ieehyd, a'! fodyn t dd!ot<hga!- am y gair d!taruddasatiddo,tT<eWn can!yt"!td i'i-:Ii"-n y-r oedd, wedi caet }!e da i! ag- orol-" Rhrngoddbodd fch Argtwyddiaetl1,H eb efe, 44 <Id )'edy(],. fy mod ynddyn sobrnf yu gel'bydwr du,¡o[\d eich bod yn crcdu imien'h tiv),Il-goiledLt: dy,%vedod(I l'y i-neistr, os ynateb fyntf i'r ddnu ddar!un!ad cyntaf, uadJ oedd cfc yhprisio fawr. am yr otaf, gan ei Cod ef ytt credu n:t :d!asarF diafol ei hun dwyH-goURdu eich A) ghvydd'aeth" — GwUed gwasaqaethwJq rhag darnguddtb wot!d!on eu meistriaid-a gwit- ted penau teuluodd rhag cyhuddo y rha! syddr'yn gwasanaethn arnynt o dwyll-goltcdiad ))' ang- hytiaw" rhag iddyht h\vy tnewn brawdle fanwt g<l'eleuprofi yn puog o'r l!edrad mwyaf—gwc!t g(m bob tm dtdwytt ei enw da, ua': ar!a<t—peth er.ch)'H gtll hyoy yw dwyn,hwn oddiary tiawd o, gan nad ocsganddo yrun trysorafatt—md Hawfr o ber.ygl Jyd,:1ai ca<tmot gwr ay aotur, ond pet!) o fawrgantyntad yw ei yspeUio o'i enw da heb sy !facn mor safadwy a got'sedd cy fiawt'dcr ei syl(acJi'nl.°r:safadw- a gotsedd eiitu( nit; JdJ';('.fIJ.h;4w,lf4dflflhod n'r/A o"llc¡'itiadl;(fu rhag;luniae[Ii.Pan oedd Jago'r .u), tnab Siart y cyntaf, y't Ddug York, efeagymtnp)0(td i'w :()èIÍ tyuedi yntwetcd a't 1 hen furdd enweg !Nliltoi4, yr ta1 a gyrnmeraiji i y Scneddwy' y" Prbyn Si'r( tr hwn oedd Mit-tch go ?Ntiod d y' yn awr yn dda!t; "C i'll y gyTriXach gofynodd y J)ug i Mitton, ,OmdoeddfJIHyhled f«d co! ei!ygaidynf:nn arno ef amyrhyn a ysgnfenasai yh prbynet dad?" 1'rhynatebodd yrenwog fardd, "'Os yw eich uchelder"ýnn'teddwl fod y btinderau sydd yn dyfod .yn amiygiadau o lid y nefodd, pa beth addywcdwn am <)d!wcd(! y Brcnm c'ch Tad; rh:ud bod 111. fÓadlotlf\í'Jdly t)efodd,ar y dyb hon., yn Hawcr mwy yn Merbyn pf, uag yn fy erbyni; canysu; chotiai's i ond fy l!Jgùl, collodd ef ei ben. ? YmddattgosofM yr hanes gamiyuGI yw y not- tertium Cotf'lt1,Ji,1011.cf\'I.rngt)st-_gl,n'g I yr hyu a gantyn :—" Pan.welodd y Maes-!ywydd Schwartzenbcrg fod y Ffrancod wed! eu maeddu ar ol brwydr o* trt n!wruod yu Leipsic a'i ct ym- mydogaeth, yr oedd yn chwennychu yn fawr I myned a'r ncwydd hwn ei hun i'w Benapth, yr hwn; ynghyd ag Ymerawdr Russia, a Urcntn Vrussia oeddynt ynghyich dwy AUdir pddtwrth faesyftwydr; gyroddyMaes-lywyddar tawu frys hyd atynt, a chan gyfarch yr Ymefawdr (Awstr'a) a'l gtcddyf, efe a ddywedodd, ".l<:ich aw rhydi, mae'r frwydr wedt gorifpn.. y mae'r gelynion wedi eu nrtapddu o bol) tu., y maent yn itM, y inae'r fucldugohaeth o'n tu iu." Derch- afodd yr Ymerawdwr ei tyga)d tua'r nefodd, a deigryn (yn rhedeg dros et rudd) oedd yr ateh ond yna p; Fnwrhydt a ddyscynodd, nc wed; tddo roddt et healrdd (hat) a I gleddyf ar y Uawr, efe a. !yrth!edd ar ei iin!au, ac a roddodd dd!o!ch Dduw yn uchel. Canlynwyd y cynUun hwn gan y ddnu benadur ereill, y rha.i wpd; iddynt fyned ar eu g}ittÎaIl a ddywedasaut, 11 Fraw d, y mae'r Argtwydd gydachwt;" ar yr un fuuud syrthiodd yr boll swyddogion a'r gùsgorddion ag oeddynt o'u hamgytch t iawr, a thro')'ai munudau teyfn- ,t,,od(I y dystawrwydd mwyaf, ac wedt hym Uef- odd tnwy na chant o leisiau, 11 Y m'r Arffwyd(l gydn m Yr oedd gweted tr! o benau coronog, i ynghyd tt tufer o ryfetwyr cyfrifot yn ymgrymu idan orchuddlen y nefudd, ac yn moU J)uw r brwydra'l1, ya otwg dra cbyffrous. J ( j r U,t tite(1(I., < Ifit' Yr oedd uno w.n A1I1prl;ca..yn o Wfld\cotland" ,Y¡UeJh}Ih ,-r amsel"y;.ttf:t uwyd I y rhyfel Ame.icanaidd tdiwedclaf; y" eb'rwydd wettt Bymu,(\'ý gwr o I tica ácbpr i ddywedyd, ei fed ct yn Meetdu iir duedd annedwydd, cyngynted ag y yfm Jchydl yn iormod, i :dyvvalit pot) math o ddlrmJg m- y ,"Sco.ts ac zk m hyny yr cedd yn gobfithio ) r .sodi(I ef os dyg\vyddn) rhyw beth o'r fat!t tT tL m se i) YI;mhob modd, medd swyddn¡.; ,ieuanc o ScoUaud, y muc gWClldidaÙ yn pertltJlI t n; oti.yn enwedtg wpd) yfed ar y mw):nf. Yr fy, hun yn meddu ar ducdd tra a[JhyfryJ. _yn y cyfryw amgy!chiadau, hyny yw, i gymmprvd y peth'rYTltaf a ddc!o i'm,lIaw, a tharo lawr U)i r]) yW d(XY'la dd!rn,)ygo fy ngwiad gRa hyny yr wyfyn gohctthio yr e'.gu.sodir H gao ygymdeithas, os, dygwydd un peth o'r fath. Y call1yniad oedd i duedd,ddrwg. y Scotyn, wclla'r Aii-,c,ric.tij o'i eiddo ef ?/ Eltces.- Yr oedd ei fam i%,Irs. yn dra chyhyddlyd, canys er i'r gwr, ar ei farwo)- aeth, adaet ,£LOO,OOO idd:, etto fe ddy\\ed!r iddl uewynu ei hun farwolaeth.. Ac nid })a; eres- yno! ua'! fam yr ysfyrtd Mr. Ehves. Panddy- gwyddai 1fenestr ei oj yn Stoke, :wydd SuJfol1, gael ft thon, h: agywehid gan bapur HMyd, neu a gtyt!d a darnau bychain o wydr, fei mat gwaith gorchestot i'r dynion cywrem'af fuasai rhoddt dar!uH;ad cywir o honi. Mcwa trpftti arbpd taHwydd, efe a gerddai oddiam- gylch, neu a e:5tedda: gyda gwasanaethwr yn v gpgm—ac yn fyoych efe a at aUan yn y bore i gasg!u ysgtod, ac csgyrt), neu an peth a a!!at gae), a'u harweddai adrpf yn ei taw-gen i gyn- naLp; dan yn fyw! DaHwyd ef un boje gar. wrbonhfddigcymmydogoi, "rth y weithred o dynu nythbr&n lawr, g)di Itawer o draneXh :'rdyben hyn; a phanryfeddodd y <rwr bon- heddig ei fed yn cymmeryd yfathdranerth arno ei hun, 0 Syr, eb E!wcs, y mae y,, liawer o gywHydd fed y cresduriaid hyn yn sw,.puthurS fet y maent; edrychwch y fath rolled ymaent yn woeuthur, nidydyntyn pris!o pa moraftad- !on y byddnnt." E'fe a fwytâi uapeth mewn trefni be!dtptreul!o eianatt: 4r, oedd yn NVerth 80,000!. ere a gi, ;m fyddiu wedi ctrewi !'r etthafy yr hyn na alla.,ti un dyu arall gylfwrcM Ùg pf. 'I'fe a ystyrM: ut: peth y" ddioti di i wisgo. Cadi-vo(itt hpn tfu'- waHt a gawSílime"'n ut troed TnpHy ar p; bet! dfos fythpfoos: jn oddpfa! i'we'gidiau gal" t'u glamiu fyth, rhag eu treulfo :{a<t ytt gyt.t, !i phau oedd ynagosmatw, ciywid cfyn fy iiyelk ytt i!pfa!n al!a!) ganot nos, flielli,4 pe buasan-hyw un yn ymdrpch âg ef yn ei J5'ffa(ell, m'yti ;t' gadwHffy armn, ui chaiif iif:) fy yspe!no o'fn mocitli,, tit," &c.—y map yn dt'byg i:awn tddo gaet co!iedfawrynangau.

11 MARCHXADODD. CVf'.VEWIDF.,Yn, IIEOL,4y,M-IRc, ImlfJ'ZI"2f. Yr ocdd yn man'hnad y dydd hwn aryflawnder & mn. ryw tath 0 anifeitiaid. Y ?tae ?ig mahm't'u, ci"? {{o ? chi?tyrchynynddrHtUfh. Yt'tat'ei?etdin))????), ath, ac yroedd y fasftach yn tied ftt)w. Yt-hv<<(" .i ? wcrtttwyd yn marchnnd v !j:wi)ir. Yr o. dd sw; ?.n?i yrttnbrisai tmchnud ddiweddnf. Yroeddtt?t-Ht ;A ?neiHion??nrJ,rywf.r<tnt\nuwch. '8 ]JrÎiJotlll ilerb_qyitulle.9 Nr I -d, y Cfi/na.T. (fHenithffM'h-<Ms i 78is ('zenith Kwyn 72s 90s Rhyc- ?? 428 Hatdd (lIarley)- J7s 46s 7Ss Cftrch 31s 7, 29S 1 35S Poiands 28ii '35'. Ffaceiry):t,,ncw.-38.. 45, Iter. i ")(4 Ffa <'o)<jm<'itod new. 48s 5j!) 1-ten i t ttt'n ti:t cotutftentMt ? 5(H ?ysatferMi-()8s 7?? I lysUwyd;on-44. ? j < Pris cyfartalyr I'dyis Ngl,ymru y Grynog (Eight íFi/jC:tes.,f ter lJwJ!/l.'s). j Gwcn. Hhy?.tHaidd I f't:j.J1 s. d. s. d. s.d. s. (f.I Swydd For?nwc 79 9 0 0 I 40 5 ?, ? ——— (?u-rfyrddin 79 0 Q 0 42 0 tS 8 ——— I!f))ftu ? 4 00 S86 )t)0. ——— ? tM'rt<'<S 87 4 0 0 43 o ?(j o ——— Frccht-ntio? ? 5 0 0 48 o ?t () ———Faesyfcd 79 8 0 'r 4510 ? ? -?—- Fyttwy I ? 4 0 0 441() o <,i ——— Drpf.Hdwyn 7.? 7 0 0 43 0 ? j?t ——— Mfx-ion 100 0 0 0 51 .? ?jf)t ——— Ff)i.)t — 90 7 0 0 49 5 o ?. ——— iMt[))t)c<'h- 88 7 00 50i ? j? -——Ca.-r?r<"n 86 8 0 0 50 8 27 H :;i, ——— F. OJ? 00 42 () 2l S?fL y .S'a<Mt? ? 280 p?,. Peillinid tt,- 70s i 7.5s ) Ki)i())), Sjs:70/ Pt-t))iaidAmcr)<-a, y F:uH. ?' Os .]Iris eyprlai Gwineu -f Yn ot y cyfrifa wiiarid yf wythnos a dcrtynodd Ion. t2, <' )'n' £3 hi lOy cant 0 U2 JIW)$, Hebtaw }r A rdreth in. dl w'd. n<*u syd Pw t'fi5hí}' t i t Hryda!n t awr. pM A, -Gig, lwbljzw _u y ivaeta o.8 pwilv. c KMwn 5s 6d t 6s 6d I Ç¡gMahart"JI 6s ( i }s8d I Cig L!o 7s Od 8i. Od Cj Tyrchyn 7s Od t 8- Od .J.ris yr llopys (Hops), yr. Sotithivark-. CVDAt (BAps). Kpni-p!<)s;9t?s Sussex -6t('-<}8t8s !?tx-8tns:mi? I HAT4,491i. -tC".4,V (POCKETS). Kmt 91 Os i 121 ?. SIIiSt'X 81 (),; i 1 OJ o li'arnhat- III fi i l(ii I & 1 1, Pris y Gwep yn -3LiUn(iai4. 1, s. d. MarchnadWintpchapct 6 C ———— St. Jamctt 6 8 ————— Clarc .6 6 11 19 1 Cyfarta!wch t! 7 x. d< Gwprydrefy cnnt J H nievn )h) C —— g;wyn RUSb\à ? ? ? S SptMmRussta ti(;ii I)cfiiytttl ioddedig 88 g?r?v {? ?Mt'M ? f; RhyUM'xta???t j)? Set?nCotfrun t2? A Br?chhd ?t ——— Metyn li2 pris CanwynaH—Motdiau. 46s M y <MMs)n. Ercill 13d 6d i ddwiiii..  0,?dtl%,)?(i g?n A BERTAWE: Ar?.hwyd a Chyhoeddwyd ?an J JK\KtN, vn HtM?Y.( A?rEt? ?'' y<!yBM'M:r t ttf HysbysiaethE?fKtanfonfy"?'??'"— ?? 7?.-? ? ?? ?E?V ? ?? ?< y??? ? jv??. ?- ? ??? ?' ?< (9j,nt 7'AIVLO-R "f NEARTON ), Ni?. tyiawicit Sgi- ,tn,4 Mr .r ??7?, 33, ??BT-Sr«?Er; a Mr. ? j? y? Mr'.f. WIfIrE,'S:I, P,&,VJVT-STRiF-T; 4 A[. Jo-VEi' SWANSEA: Printettaxd PHhtit-hpd by 3), j 1,, l? CAMLE-aTREET, towh?m Cumman:catiohs, pOit-pat.1 feaMestedtoheatMreMed. i Or?r? an? CoM)jnNn&M?of!< reeett'e? ? ?fM?r?. N E ??? and CO. (late TAYLOR and NEWTON), No ,5, WJnWn S,ju.4aL, Mr. J. WHITE, 33, FIEET-,TttEL,:r# atid i M. JOJVG, S,, 5, NEW(i,jflNr.aæu, L41favIv. I