Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
'.-) - LLUNDAIiV.-I
') LLUNDAIiV.- I I a I AT, CHWEFRO'fc. 10. I Xr 7 r ||i 1\ Af7!II (1 w y lytliyr-long i Harwich ddoe I ? *1 ?lldigohmd. Yioeddtramw?fawedi r.i' ltoito t'r C Y f ?- &.?!? ci ?'a?o h? 1? y-r y"ys hOBO a'r Qyf- Irw) ddefnydtlio math o fad rht?v. Kid yw'r Uyti-yr-lcngaa nchod yndwya un hys- J t)y"heth andl. ? ? ?:cih Hoog i'r afon (Hundah)) ?Idop, yn ? \HI !o'ngYl'ch o 0 tend) (Flanders) :< phuu ddath M oddi \no yr y drpf 1iono mewn tevfysc m&wr. IYr ocdi.iid yn gwy bod fod y Cy¡greirwyr dan ;.df,. V" (; H lIlo yJl nesm. yn gyflym tuagy-no. "Yrceddynt v.ed' fneddtatmu b(Ub-?'h "I') la1 o'ru?s !twu, a Ghent, ar } tydydd: ac vroeddid | JM dy?gwyt y byddent.yn Bruges ar y 4ydd, ac 'jr oedd irigejion Ostcs d yn dy'gwyt am ym- ?pHad eddl wrthynt ti.r ?cd. 0 her?ydd paham, yr r.edA Macr y dref' a enwyd olif,"I Jiyd a1!- awdurdodau ?wl?dc!, wcdi gadad r tic *isoes, g.'n ge'sio noddfa yn Dunkirk: ac yr oedd y ma!>iandvv\ r Avedi cynnull mown brys .-niawr stniryw !o: gau bychain, mewn trefn drosgl- < u me<Wia:;nau gyda'r tir i longbyrtli ag 1' 'yn llai agored i rutUr oddiwrth y galiuodd (yf¡J'nolNid oedd one! ychydig new neb rhwys- trall ni, y ilbrdd i luddias cycluvymad y Cyng- I,e I,w r. y I, oell(i yn hoilol ddianiddiity n, e id oedd nag HUt) a wyr yn anuldi-ffynfa 108 d Ni retddia?r ychyd? hiwyr a dd (a- f !}l\a\r umddiHf;fa uchod aUan i syi!gra? ar J lifa-yitioyi fyncd fawr j;eLach na'r i ?yrtit; a pr;") jyid iud yr arnddiily nfa ei )'?' >n ddigon cryf i'w dto?ein; ac Hid oedd am- &y'(-iad Dunkirk, faM-T ?eH, os di?, am fodyr Lo!) f;u\?!)?au wed' en dwyn oddiat y rhagfuriau ddf?a!'u anghonot! y fyddin fa\\r. 0 du ? 'hverp yr ocddid yn c'ywpd sv/n ergydion ry Hi" u yii baraas. Yi oedd amddHfynfa y dref bou ??i ei \\f!\<àu yn f:?t. am fod an.ryw I atrodatJ vvcdi .myned oddi yno i harthau nesaf ;eu n i'r vlad. Yr oeddynt yn parotoi i agor y <»yfi-ddorau, fel y byddei i'r wlad oddi aaigyleb j i Osteiid gaclcigcrchuddtcndwfr. Y niae llywydd y Hong a ddygodd y llytliyrau ^ehod yu yn bendant nad" oedd byddin ii«naj,a;-ie dros 130,000 o wj r. ?ynp?aHythyr?n o Holand, y rhai ,i an?ser- | ^'yd Chwefj'?r ?ydd, fed y Ffraneod wedi eu  O o o o wyr, a rUIfedi ??c?d? ?ydn Ghoilcd o 25,000 o wyr, a rhifedi ina .v ro fangnelau; ond gau nad ydynt'yn hys- Ijysu'r lie na'r arnser y dygwyddodd hyn;' yr ydym. yn ofni eu bod yn mwyau'r gollyd, Y ».iaeV llythyrau hyn hefyd yn livynegu fed hoii f ddi;!i r T. Grvdiam i i; ,a (,I':eii trosglwyddo'jn < <idioed i bar than deheuol Ffiainc, He y dichon ar j aunvvaila dio i'r ?oriau yn ctbyn Souit, ac o du '??ugton ,g,i fod y gwrthddrych at yr hwn y ?'yfptrwy(t bJddíllyr Thomas Graham gyntaf, .1'l" t d 1" g 1'- Ill d. t1 1 'f 1.1()Ia ii (I rbae rhuthrod IWI' /) Y ra.. ?wed:eieuu:I'. i el.¡ ei ennili.. 7, 1 I P,,VPUIZ-LL, SpXl?q. ()'r Goncisoy lun. o befbau (17() ? 1. so I. 20.-Y Tywfain yn dyfod i'r goleu yn raddol. Nid oes "'itmlu'uactn yn awr fad y JBrenin I'Terdinand w, neutliur cytuudeb. a'r Corsican atgas. Y mae yn cynnwys 15 o ertlfyglau; yn mhlith y 1 j rna'}' fe gyduafeyddir mai Fferdinand y w lirenin Yr I %<iin ymadawiad y lluodd Ffrengig 0 rspaIn; | '■a.chydnabyddiaeth it anymddtbym?cth Spain gan ? Bonaprte (? ydy? efe yn tybicd f.'d hyn?yn mwyi,as jL, r I iai(i i'r e lerdinatid ?r?r Brutan?d o Spain (y?y??? Corsica ) yn dynoetlu M dtaed-Hochog; rbyw ddyfais. ]I ?,i ti r liwi, y- Cyli?,,reiI rw yr ap .wii g y C y ngreirvvyr a'p r ?!fydd sydd yn nieddiannu eifeddyUan) ),B)rwy t }:ijI'C niu .Ffl''r.dinan,d i w!siogan,BrydI acl- I j ^€r cm-charorio:) FfM!'?!? agy mr") d yn ? 'P??? !'r(Jors!canuffGrnot hwn; ac i gadw cyt- Hudeb Utrecht cyn belled ag yr oedd yn golygu inwnd?au HyRgesol, ac adnewyddlad o'r hen 1 ?y?"?'? cyu?rcirio! rhwng Ff.?nnc a Spain;  ?? mhcdqiant cn burdd a? a'ii s?vvddi i ? r lioll pi c i -iiaitt aant ynerbyn eu ??' ??? y?yssyHtu a'r peHb? i Joseph, a'r Ypeler ]>o)'npal'te. y 1'hai ydynt yn goddef yn 1$: Ffainc raü'u c&sp am f'adwriaeth yn ?'?' '"? ?!?d ac felly nid yw'r amgylc!nad | o u bod yn Yspaeniaid bradwrus a dinystriol i'w ?y'tbcn'rnt?p;d Heiafiddyni:hwy! I' f'yddvvch cchc)?r! Trwy.?-?c? Y ,rLhf, ,ll I>' lQ13 11 asiiiein .filS ga a",1l eln Inaeddu tnvy ryrn ddicnell y mBe ^B7o*n^a- ture2y/ym ) ??i?? ne?MJd ? o y?d?c'h?; t0?? dd.cheU y mae Hcna- parte yn y?r.chu e!n ?y cdd. drachefn.-C?n ei fcd? cd..? d_!aro?ng betiach, cyn beMed ag ?obe?o b?dd?oliaetbu ar Spa!n, ac i ?ydna? ? cod t ferdti?nd yn y,e,nn, rhaid !ddo yn awr < edrydl ??n am wrthddrychau e.-fiH. Yr ydym y1Vei pnfod efaoes yn ymdrechu ?yru rhyngom ?" Cyngrcifwyr Brutanardd; ac yn cbtwydd ??Wn ei vveled, os na ofalwn am feddygíniáeh, ??ymry?nac anghyfundpb yn eiriI,t em h °; V. ?'?'n. a RWa ei wcled yn anfon cyn- fI)'(J'Jad' I' ?? ?"gwen!?cthus; megis y mae eisoes wedi (Rlf11} d] .J Y I ] darf-i ???" ddir?ei gen la on Yspaenah'd? i St r» lcS a Pa!afcx> 11» "S?? ys?tfydd ei we'd I "d Cyn anfn yr Infant Don Antomo, neu, I 1"? 1 y uod, Fferdinand ei bau-ac cf al!ai h | ? Charles IV. a Maria I^ouisa! Y mae gweith- rediadau twyll a dichell yn nghylch ad-gym- meryd He: ni bydeai ryfedd pe danfonai efe y Brenin Fferdinand atom, mewn trefn i'n daros- tvvng yn hawddacl-r wrth ei bleser, trwy osod persowati o'i aingy-leli a fyddo dan eifaith egwy- tklorion Ffrengig, y rhai a roddant iddo Sversi o lywodraeth ormesol; y mae mwy o ddiwyd- rwydd y n ofynol yn awr nac erioed, i'n gvvaredu rhag niaglau'r gormcsv. r dichellgar a mwy o ddiysgognvydd yo ein penderfyniadaUj i with- wyi.ebu-cyfrw'ysd fa' l' Corsitan. Y mae yn amlvvg ei fod ef yn clnvennyth cyn- nadleddu a ni yn umg ond a allwn ni ddadgys- sylltu ein hachos oddiwrth eiddo Brydain ? ac a ydyw yn bosibl fod y Brenin Fferdinand wedi ,it-wydd-iio di'r.f-,tt i gyngrait ? Y mae'n ymddan- gos yn anghredadwy; eithr ni a adwaenom v (liciielltoa atgas a ddefnyddiodd y Gormeswr yn Bayonne, a chaethiwcd sydd yn eu hegiur dihnigo .Md ccs un Spaniard da nad yw yn dymuno dycbwe!id Ffeidinand? ond y mae yn dymuno hyny er lies i'w wlad, ac nid i'w guncutiiur vn agored i ddrygau gwaeth nag y maegwedi ei dy- y mte, gwedi ei dy- oddef oi oes. 'lthaid i Fferdinand ddychwelyd yn y modd ag yr ewyllysia'r Spainiaid, ac nid fel y mynai Bonaparte. Rhaid iddo ef ddyfod i'n gwneuthur yn ddedwydd, ac nid i fed yn achcs (er yn ddiniwaid) o flinderaa newyddion. Dedwydd fydd y dydd, ar yr hWIl y gellir anerch Fferdinavsd (yn 01 ei adferiad i"vv ddeil- ru d iiyddion) f?l iiyt? Wele yma  gorsedd iaid Jly(Mlon) fd livii? Wele yma e:eh gs?dd wedi eidiogclu gan ifyddlondeb. eich deiiiaid dyma eich coron wedi phrynn a gwaed Yspaen- iaid dyma eich teyrn-wiaien, yr hon a ail-rydd diysgogrwydd Yspaenaidd p Clch I law dyma eiclj gwisg fieninol, wedi,, ei lliwio a gwaed f miiodd, y rhai asyrthihsarit fel y gallech chwi ei cliadkv darllenwch ein luines—gwybyddwch yr hyn oil a wnacth Yspaeniaid drosoch-ac nQcaIlghüfiwch fytheich bod yn ddyledus i bobl Spain am y cwbl.—Nac angliofiwch fyth eich bod wedi dyfod yn benaeth ar fob! ao, sydd wedi d } 1 l lJ, j dystrywio avvdurdod (Jnbcnacth (Despotism:) y gyfraith sydd yn gorchymmyn—y Breiun yw'r |S>W)ddwr cyllawniadol," (neu'r hwn sydd i oscd gorchymmy n y gyL alth iiiewn ymaiferiad.) Nid oes ammheuaeth fod Bonaparte yn gorch- estu i'r eithaf i geisio heddwch, yr unig heth a d die hon ddiogelu ei ben rhag tymhestl ddi- nysiriol, a chadw coron Ffrainc iddo ei hun. Otvd o'n rhan ni, prin y -mac'n ymddangos yn gredadwy y bydd i'r Cyngreirwyrarcs hell fy- ned yn mhellach yn y blaenj pryd y maent yn agos a dymchwelyd y Colossus, a chaniataa i'r aughentil hwn gjael byw, yn neillduol byw yn beiiactli gwlad. Nid yw heddweh a Bonaparte ond gwag-ddychymmyg: ac metvn un math o t n I'? heddweh a Ffrainc, dylyd gofyn pen y gorrres- fel sylfaen ragammodol—gwneuthur hedd- wch a Bonaparte fyddai llafurio i ddinystrio Ewrop; yr hon, yn wir, a allai gael tawelWeh dros ychydig hsodd; eithrbyddai rr tawelwch hyfryd hwn. gael ei ganlyn gan dymhestl ddych- rynliyd; a gwelai'r Cyfandir ei hun drachefn wedi di orehuddio a lfrydiau o waed, o aehos uchelfrydedd y gormeswr.— Ef allai fod rhai o'r Cyngreirwyr yn gobeithio fod Bonaparte wedi iYfiteNi id-fo(i all wyddiant wedi darostwng ei fa|chder—eithr gallant ddysgwyl yr un mor gynted, welcd y Falter ys-gig (byw ar gig) yn ti-oi yn golomen ddiniwaid, &c. &c. Y mae lIys-argratf nos Iau yn cynnwys cofres faith o'r Iloii,,au Ame,ic.,iiiaidd a ddinystriwyd, a losgwyd, neu a gymmeryd, gan y llongau Brutanaidd ag oeddynt yn gwarchae'r Chesa- peake, dan ly wyddiaeth Cadpcn Barrie, o long ei Fawrhydi Dragon, o'r 6fed o Fedi, 1813, hyd y ll2fed o ionawr, 1814. Dim llai na phedwar ugain a dwy o longau'r Unpl-Daleithau, o amryw l'aintioli a gymmeryd neu a ddinystriwyd yn yr ysbaid uchod o amser, gan longa«,ei Fawrhydi ag oeddynt yn gwarchae y lle riiag-grybwyliedig (Chesapeake) yn unig. 11!? e ) yii uii i 9 Ymadawodd Mr. Walsh, Cenhadwr y Brenin a'r dref ddoe, yn nghylch 12 o'r gloch, & chenadwri i'r cad-lys. Myhega o gad- lys Arg. Weiington, fcdy Milwriad Bunbury wedi cyrhaedd yno ar y 23aki; fod Soult wedi gadael Bayonne i'r amddiifynfa o 15,000 o wyr dan ofal Cadfr.Reile, a'i fod ef ei hunyn Pey- rebotrldc,, fi,effeeliaii ir yr afon Gave. Nid ,odd un gwaithmil wraidd yn mynd yn mlaeti o aclios y tywydd. [ Y mae 'J'ywysog Orange wedi gyru all an crchymmyn i attafaelu (?co?sc?L'? yr holl feddiantperthynot i ddeiliaid tfrainc yn lloland, me?n Ifordd o adgipiad am y cyH'e!yb ()?,Cliynl- myn i attaf?plu meddiant y Dutch yn Ffrainc. Yr ydym yn dysgn wrth hanesion o Jersey, i I offt iriad o Normandy, ddyrodyno at Ddug lievii, yr hwn a'i rhybuddiodd rhag tirio yn y daiaeth hono, nac yn rhandirodd eyfagos Britta- Ill., o herwydd fod gWllwyr arfog yehwanegol wedi eu sefydlu ar hyd holt lan y mor, i'r dy- ben i'w rwydo ef, a bod llawer o ddynion wedi dyoddef. marvvolaeth yn y gymmydogaeth, o herwydd ydrwg-dybid eu bod o blaid ymddan- gosiad neb o dyr Bourbon ur diriogaeth Ffrainc. Dywedir fod y Dug wedi derbyn y cynghor, a ihoddi heibio ei fwriad i bery glu ei fywyd ar dir I Ffrrugig ar hyn o bryd, hyd oilil al'o gii,bia,.i ei amean gyda llai o berygi i gyfedlion a chynnor* thwyvvy r ei deulu. Collodd yr Anrhydeddus Gad pen Gore, o't 94 cafrawd, ei fywyd mewn ymryson yn Vittoria, Spain. Ymddengys i'r dygwyddiad angheuol gymmeryd He, o herwydd y gwrthwynebiad a wnaethai yr hwn a fn farw i'r swvddogion ag oeddynt yu ceisio gosod gweithred o eiddo'r Ynadon Yspaenaidd mewn g-rym, i ddwyn yn ol ddynes ag oedd efe yn ei chadw. Yn ebrwydd wedi i'r Llywodraeth amlygu ei dymuniad i gael ychydig o seiri llongau i fyned i Canada, xynnygodd amryw eu gwasanaeth.— Derbyniw yd rhes o 230 o eivwau dynion ieuainc, dan 30 oed, yn y mor-lys o Biymouth nos Sadwrn. Daeth y llong Ffrertgig L'Emile, o 14 mang- nel a 42 o wyr, yr "lion a gymmerwyd gan y Thracian, o 18 mangnel, ar ol ymlidiad o dair awr a 17 munud, gerllaw Ffrainc, mewn i Dover. J
[No title]
G WENER, 11. Yr ydym wedi derbyn papurau Lisbon i'r 23ain o'r mis diweddaf. Dy wedir fod Dug San Carlos wedi dychiveli,d o Madrid i Ffiainc; gan fod Llywodraeth Spain wedi gwrthod agor y genadwri a ddanfonwyd atynt gydàg ef oddiwrth Bonaparte eithr rhoddasant iddo 6 adysgrif Ccopy) gweithred o eiddo'r Cortes, y rhai a ddatganant na wna 1)001 Spain byth gynnadU eddu a Napoleon hyd oni adferer eu Brenin idd- ynt; nac, mewn un amgylchiad, end mewn cys- sylltiad au Cyngreirwyr, y Brutaniaid a'r Por- tuguese. Derbyniasom bapurau'r Dutch, y rItai a hys- bysant fod yr amddiifynfa Ffrengig yn Gorcum wedi cynnyg rhcddilr lie fyuu, ond cael o houyut ychydig oriau mewn trefii i barotoi i adael y lie. Yr oedd rhan fwyaf y dref wedi ei llogi, o achos yr ymosodiad ffyruig a. mangnelau a wnawd arm. Yr ydym wedi derbyn papurau Paris i'r 8fed o'r mis hwn, y rhai a hysbysant fod cynnadledd am heddweh eyffi-editiol ei hagor. My- ti.e,,a'r ivioiiiteur, Chwef. 6, fod gweinidogion Russia, Austria, a Prussia, ac Argl. Castlereagh hefyd, wedi cyrhaedd Chatillon-Sur-Seine ar y 4ydfl yn y hire; a bod Caulincourt (Ffranc) wedi aros yno gryu amser i'w dysgwyl; eu bod wedi'cyfnewid ymweliadau moesgar, a'u bod i gynnal ea cynnadledd gyntaf yn yr hwyr. Oddi- wrth y bywiogrwydd anarferol hyn, ac oddiwrth sefyllfa. beryglus Bonaparte, y mae rhai dyniou yn ammau cywirdeb yr hysbysiad uchod yn y Moniteur, y rhai _ai hystyriant fel dyfais a eiddo Bonaparte t ionyddu dtnas Paris, yr hon, fel yr ymddengys sydd yn olygfa o fraw a chyfyngdcr mawr; ond y mae ereill yn meddvvl fod yr hys- bysiad ynghylch cvfarfod yr amrywiol weinid- ogion yn wirionedd; a bod yCyngreinvyr yn foddlon cynnadleddu am heddweh â Bonaparte, ac na's gallant yngwyueb eu hainl gyhoeddiadau yniddwyi-i mewii moddgwrthwYlIPbol i hyny, heb ddianrhydeddu eu hachos ger bron IiollEwrop. Pa fodd bynag, yr ydys yu goiygu y dichon buddugoliaeth Brienne (lie yr ymladdwyd y frwjdr ddiweddar) gyfreithloni eu cais am uwch ammodau na'r rhai a grybwyllir yn y Moniteur, yr hwn a gynnygai y lthine, yr Alps, a'r Pyre- nees, yn derfynau i Ffrainc. Galluogir y Cyng- reirwyr i godi eu hatnmodau gan bob cam a'u dygo yn nes at y brif ddinas, a chan bob buddu- goliaeth a ennillir ganddynt. Y mae'r dai-luiiiadall o wcithredodd milwraidd a gynnwysiryn mhapurau Paris, yn cyrhaedd hyd y drydedd o'r mis hwn. Danfonodd Bona- parte banes swyddol am frwydr Brienne i'r Ym- erodres. Oddiwrth yr hysbysiaeth swyddol yma yr ydym yn gweled fod N, r yn mhapurau Ffrainc, (y rhai agawsom yr wythnos ddiweddaf, Sylwedd cynnwysiad y rhai a ymddangosodd yn ein rhifyn olaf), yn mhell tu draw i'r gwirionedd. Nid oes air o son yn y genadwri swyddot hyn am y 15,000 o garchar- orion, y rhai a ddywedid a gymmerwyd gan y Ffrancod ac y n-iae'r holl faugnelau a gymmer- wyd o achos iddynt ymddyrysu yn y coedydd wedi hiyned yn Hwyr o'r golwg yn awr. Ac yn lie yidflrcstio am gymmeryd mangnelau oddiar y Cyngreirwyr, y mae Bonaparte y n addef iddo golli holl fangnelau un mangnel-glawdd (battery) amddill'ynvyyr y rhai fel y dywedir a gollasant eu ffordd, ac a gymmerwyd yn nhywyilwch y nos. Am garcharorion, ni chymmerwyd ond ychydig, medd Bonaparte, o un tu ac nid oedd y nifer a gymmerwyd gan y Ffrancod. ond 250 eithr mewn llsdd h el-flivyfo y mRe yil addef i'r Ffran- ccd goiii rhwng dwy a thair mil; cithr fod y Cyngt-elrwyr wedt co!!i'r dau cymmaint. Ni byddai gwneil iur llawer o sylwadau ar y gen- adwri Ffrengig newydd hyn olld dadlcu å ¡rot- incb canys er fod Bonaparte yn honi buddugol- iaeth, y mae ei waith yn addef ei fod wedi cilio I yn ol o St. Deizier, lie y dechreuodd ei ruthr, i Troyes, hanner y ffordd odd! yno i Paris, yn ddigoii i broli, ei bod yn fuddugoliaeth o'r fath ag y buasai yn well iddo ef heb ei chael; mewn gair nid yw'r hysbysiaeth yma ond addeliad mewn ymadroddion aneglur iddo ef gael ei crch- fygu: ac am fod y Moniteur yn ddystaw yng- hylch pob gorclfcstion milwraidd wedi'r drydedd, pan y gallasai gael newyddion o Troyes mewn un diwrnod, y mae yn eglur nad oedd un cyf- i e.v'.diad manfesi'i i'r F/Vuacod wedi cym^ end lie hyd y 7fed. Ac ymddengys fod rhai o ba- purau Paris yn chwennych ymbarotoimeddyliau'r bobl i ddysgwyl gwrthgychwyniad etto, canys dywedant, fod y Cossacs wedi myned i-Setis yr ailwaith., yn gymhwys o'r tu ol, ac ar ochr ddeau sefyHfa Troyes, yr lion gan hyny sydd ynanym- ddiify nadwy. Dywedant yn mheilach fod pob 9-oreliestioii ag yd ynt bosibl yn cael*eu (,,Nvueuthur i amgaerl1 Paris. Y mae holl drigolion y ddinas honoyn dra dyfal yn codi achwreau, (paihadoes) a gwneuthur tyllau yn y muriau mcivii trefn i osod mangnelau ynddynt i amddiflyn y ddinas. A dywedant fod lluodd yn parau dyfod yno o Spain yn feuny ddiol; a'r Brenin Joseph yn eu hadolygu (rcvierc). Y mae'r Y^nerodres a Bre. nin bach Rhufaill, meddant yn rhodio yn fynych ar ucliel-rodfalr Thuilleries, mewn trefn i gyn- hyrfu teiniladau'r cyffredin o'u tu. A gorch- ymynodd y gwrthgiliwr Cardinal Mauryi weddiau cyhoedd gael eu danfen at yr Hollalluog, am ]wydùiantararfau'r Ymerawdr.
L L YFR A U C YMR A E G
L L YFR A U C YMR A E G A ARGRAFFWYD AC AR WERTH Gan JOHN EVANS, Yn Mkelryal Bwrdeis»dy Caerfyrddin; Ar vrerth hefyd gan D. JENKIN, Argraffvdd v Papur liwn, a J, HARRIES, yn yr Hcol-fawr, Abcrtawe C. LEWIS, Aberteili J. JAMES, Aberystwyth Jos. RICHAWUSY Dolgeliey; RICE REES, LlauVmddyfii; a FK £ D. K\'A:NS, Llandilo. 1. YBTBL TEULUAIDD, gyda Sylwadau ar M- ol pob Ponnod, ac Y sgrythymu cyft-uioi ar Ymyl y Dail, gan y diWcddar Barch. Peter Williams, pris £11s, Hell ci rw III(). Y. Y liir.L SAXCTAIDD, sef yr lien Destaraent a'r ATrw- ycui, gv«laa: sgrythyrau cyfeiriol a .Sylwadau ar YllIyl y Ni r J'. Y Bibl SAXOTAIDU, Fpf yr lien Dostament a'r New ydd, '^ydiig V s £ i*yihyrau cyfeiriol a Sylwadau ar 'Jt'myl v baii, ^an .) ohn Can tie. pris lfe. 4. BIBLAU ereill hob Sylwadau, pris 4s. 2d" 5. TESTAMENT NEWYDD, gyda Sylwadau ac Adnodau cyfeiriol ar ymyl y Dail, gan y diweddar Barcli. Peter ^Viliiams, pris 6s. v. edi ei nvvmo. (i. TESTA )¡ENTAD ereill, pris Is. 6d. 7. Y Llyfr CVlItaf <> Lspoxiad Dr. Gillar y Testament Newydd, yn heehmr-IJlyg, mewn wyth rhan ar hua;ain,swllt1 yr un, neu £ 1 Us. yn S. Y mae yr Ail Lvfr yn ynawry Wii?c, acjn dyA»d.a!lanyn rliauau misoi, Is. yrlUl" 8. Y Llyfr Cyntaf, yr Ail, a'r Trvdydd o Kspoxr vn ar y Testament Newydd, gan y Parch, G/Lew is, D. D. j pa rai a ellir eu cael yn rhanav., swllt yr un, mor fynych ag y mvnir. Y mae y Llyfr cYJJtaf yn wertli Ss. 6tl.; vr ail yn 10s.; a'r trvdvdd Us.; a'r pedwerydd yn awr yn y Wasg-. ?. ESPONIAD ar y R:mtcllumd, gan y Parch. G. Lewis, D. D. mewn wyth riian, swHt yr un. 10. ESPOSIAD ar BUlllp Llyfr Moses, gan y Parch. T. Jones, t gynt o Lanpumsaint, yn wytli-plyg, pris lls. 6d. mewnhyrtldau. | 11. iFi ANES WLADftfc A CuREFYDnOL PryDAIX 0 I- amer y daeth y Brutaniaid i wiadycliu iddi gyntaf hyd vn bresVnnol, gan y diweddar Barch. Titus Lewis, pris 10s. 6d. wedi ei nvvmo. 12. GANWYIX Y CYMRY, sef Gwaith y Parch. Mr. Rees Prichard, M. A. gynt Ficer Llanyindayfri; ynghyd ag Ychwanegiad rhai Lloffion o Waith yr un Awdwr, o Gasgl- iad y Parch. Mr. Griilith Joms, Llanddowror. llefyd, Hane Bywyd a Marwolaeth yr Awdwr; ynghyd a tthag- ymadrodd lielaeth at y Darllenydd, a fhy/igiim' i r gan Mr. Stephen Hughes, gyut o Abertawe; gwerth 6s. wedi ei rwymo. Y mae y llyfr hWII wedi ei argrailu a Uy- thyren fias, yn wyth-plvg mawr. 18, GEIRIADUR YSGRYTHYROL, yn bedwar llyfr, gan y Parch. Thos. Charles, o'r Bala, pris X2 10s. mewn byrddau. 14. GEIRLYFR SAESNEC; A I^HYMRAEG, gan y diweddar Barch. William Evans, wedi eiddiwvgio, ac ychwanegutua Mil o Eiriau ato, gan y Parch. Mr. Richards, gynt o Lan- graHo, yn swydd Forganwg.—Y mae y llyfr hwn yn cyn- nwys pob gair angenrheidiol tuag at ddarllcn awduron Seis- nig; nid yn unig fe, roddir Cymraeg cyfatebol i'r Saesneg, a'u haml arwyudocaad wedi eu gosod mcwn trefn briodol, ond hcfyd y mae pob gair Saesneg wedi ei acenu, i attal swniad anaddas: y mae rhan-ymadrodd pob gair wedi ei osod, ac awduron priodol wedi eu cyssylltu, lie y mae angenrheidrwydd. 15. GEIRLYKR SAESNEG A CHYMRAEG, gan T. Jones, o Mold, yr ail Argraffiad, gydag Ychwanegiadau a Diwyg- iadau, yn ddwy ran, pris 4s. y riian gyntaf, a 3s. yr ail, neu ar bapur garwach, 3s. y rhan gyntat, a 2s. 6d. yr ail. 16. GEIRLYFR SAESNEG A CHYMRAEG, gan Thos. Evans, pris 7s. mewn byrddau. 17. GISIBIADCR CYMRAEG A SAESXEG, gan Wm. Owen, F. S. A. ynghyd a Grammadeg Cymraeg, yn ddau lyfr, pris £ 3 lJs. twl. 18. TALFYRIAD o Eiriadur Cymraeg a Saesneg Wiliam Owen, F.S. A. pris 7s. 6d. 19. Y MEDUYU ANIFEILIAID SAESNEG A CHYMRAEG, yn cynnwys darluniad cryno a chywir o'r amtywiol Anhwyl- iallau i ha rai y mae Da comio, Lloi, Defaiti, a Moch, yn fwyaf agored; yn nghyd ft'r Moddion goreu o Driniaeth ag sydd hyd yn hyn yn adnabyddus; gan Isaac Wykc, Fle- ryllydd a GAN-ertliivr Moddion JMeddygol, pris 5s. mewn byrddau. 20. HANES PLETDIAU Y Bvn CRISTIANOGOL, ynghyd fig Allllogacth i hynawsedd crefyddol; at yr hyn yr ychwa- negwyd, Golygiad ar Atheistiaeth, Deistiaeth, Theophilan- ■ thropiaeth, luddewaeth, Mahoinefiiniaetli, a Ciiristianog- aeth; gan JOln Evans, M. A. Pen-ddyscawdwr mewn Athrofa at Rifedi pennodol o Ysgolheigion, yn Pulin's Row, Islington. Y degfed argraffiad, (yn Saesneg, yn y flvvyddyn 1807), wedi ei helaethu a'i ddiwygio; ynghyd a Thabl COlfadwriaetliol o'r dygwyddiadau hynotaf mewn Hanes Eglwysig, o enedigaeth Crist i'r amser presennol, pris 4s. 21. Y RHYFEL YSBRYDOL, yr hwn a wnaethpwyd gan Shaddai ar Diabolus, er ennill yn ol dref Mansoul, gan y Parch. J. Bunyan, pris 2s. 6d. mewn byrddau. 22. TAITH Y PERERIN, dan GytleIylJiaeth Brcuddwyd; yn yr hwn y dangosir, 1. Y modd y mae pechadur yn cych- wyYn, neu yn dechreu ei daith o'r byd hwn tua'r efoid. 2. Y peryglon y mr," ef yn gyfarfod å hwynt ar ei daith. 3. Ei ddyfodiad o'r dhvedcl i'r wlad ddymuuol, neu y net- odd, mewn diogelwch,gan y Parch. J. Bunyan, pris ls.6d. 201. TAITS CHRISTIANA A'I PHLASTT, O Ddinas Dysjtryw tua'r Ganaannefol, ar ol ei Phriod; yn dangos am y blin- (ler;tu tria;t-ioti a derau man iion a cyMrfu a htvynt ar y ffordd, a'u dyforiiad diogel o'r diwedd"ifr wlad ddymunol: sef yr ail ran o Daith y Pererin, an y Parch, J. Biinyan, pris Is. 24. TAnH Y PER-ERIN, neu Fynediad Dyn trwJ r byd hwn i'r un a ddaw, dan rith Breuddwyd; yn mha un y dangosir yr amrywiol beryglon a'r rhwystrau a gyfarfu fig ef, a'i oruchafiaeth yntefarfyd, cnawd, achythraul; yng- hyd a'i ddedwydd ddyfodiad i'r ddinas ogoneddus, a r Baw- I cnydd a'r gogoniant a gafodd er ei dragywryddol ddyddan- wch yn y ddinas hono, gan y Parch. J. Bunyan, pris Is. i Y RHEDEGWR sbrydol, neu Bortreiad o'r Dyn ag syd<i yn mvncd i'r Ndodd; ynghyd a'r ftordd y mae yn rhedejr yndai, y nodau v mae'n myned heibio iddynt; a rhai cyfarWYddiarlàll i red y caffer gafael. Hefyd, Llythyr at bob dyn diog ac esgeulus, gan y Parch. J, Bunyan, pris i.s, V;(t 26. GWELEDIGAETH Y BARDD ( AVSG yn cynnwys, ]. Gweledigaeth cw rs y byd. 2. Gweledigaeth angeu. Ciwe- iedigapth uifern; gan EUis Wyn. At6a ull ciuvanegw>d, Myii"iad o'r geiriau mwyaf anneaUadwy trwv ?.rtf v gwaith, pris Is. 27. FFVVHONAU IACHAWDWRIAETH; neu AmddilTyniad o A tiii-awiaeth Gras; sef, liyr Draethawd o Lvfr a elwir Traethawd ar Etnoledigaeth a Gwrtiiodedigaeth, a He- laethi-wydd y Prynedigaetli Gristianogol;" gaii B. Jones, Gw einidog yr Efengyl, pris Is. 28. BVWYD JOSEPH, MAB IsRAEL; yn wyth llyfr. A fwriadwyd yn benaf, i ddemi meddvliau dynion ieuainc i garu yr Ysgrythyrau Sauctaidd. Yn Saesneg gan Joliu Macgowen, ac a gyfieithwyd i'r Cymraeg gan John Evans, Arferiedydd Meddyginiaeth pris 4s. 6d. wedi ei rwymo. 29 AN ENGLISH AND WELSH Vocabulary, or an evy- Guide to the ancient British Language; by Thomas Evans. To which is prefixed a Grammar of tiie Welsh Language; h y Thomas Richards; price 2s. 6d. 30. YREos; sef, Gwaith Awenyddawl Mr. Edward Richard, o Y strad Meurig, yn swydd AbertciS.—] Buir'nl- gerdd. 2. Bugeil-gerdd. 3.CanyBont. 4. Atc?1) i C??n y Bont. 5. Emyn, neu Hymn. 6. Marw nad iorwerta IHn- siart, ynghyd a N odau ar odre'r dail; pris 6d. Jl. MYIYRDOD AR AC ANGEIJ, a ysgrifenwyd mewn Mynwent yn y Wlad, yn mryg yr liwvr, wediei droi o Saesneg Gray, gari y ParCH. D. Davies, Castell ifvwel, yr ail argraifiad, pris tich. 32. CATFcisii ECLWYS LOEGR, a gafodd ei gYmmeradwyo gan bYlIJmana 0 I phnf Eghvyswyr, ar en diwygiau odtii- wrth Babyddiaetb, yn y flwyddyn 1562; a gvtioeddwyd vn 1570, ac amryw weithiau ar ol hyny; ac a orchymmynwyd ei (ldysgu yn sgolion y deyrnas: wedi ei gytieithu gan T. Jones, allan o'r argraffiad LJadinaidd gan Dr. Cleaver, sy'll, bl.e_ ,e "n"' I yn Lsgoh IJanehvy; pris Is. 6d. 32. MESURWR CYFFREDINOL, iieu Gyfarwyddyd i Grefft wyr; yn mha un y cynhwysir Tablau wedi eu casgla Y:1 barod atamrjw achosion, yn enwedig i fesur coed, pa un bynag ai ysgwar neu gr.viiii)n; byrddau, estyllau, pianciau, Iloriau, muriau, wainscodau, ac amryw betiiau er'ii) o'r un natur. Tabl lliosogiad a chyfraniad, pa un all fod-yn fudtiiol i seiri coed, seiri maen, hwpperiaid, s^wydrwyr, llifwyr, gwyngalchwyr, a maendowyr; ynghyd it Thablau at gyfrif pa falllt 0 arian a ddlsgyn ar tin faint o bwvsau neulatiieid- iau, yn olhyn a hyn y pwys neirr llathed, ijt-u ryw beth o'r natur; ac (eJly yn fudaiof i siopwyr, hwsmonwyr, ac aiiiryw ereill. Y trydydd argraffiad, wedi ei ddiw ygio a'i helaethu mewn llawer o b "than iiyiiod, cj^leus i'w deall, er hvDindd- lad i hob math o ddynion, gan N'I Willianis, Mesurwr Tir, pi-is 2Q. lieb ei rwymo, neu 2s. 61. wedi ei rw v mo. 33. Y Wm'iWOGAETII LWYDDIANNUS; neu, Ymddvddan vnghylch Eficithioldeb a LIwyddiant pregethu yr Efc-.i^vl yn mhlith Cristianogion o walianol tarnau, rhw ng dau mydog, sef Caltin ac Anticallin; hvn"v yw, gwr o faro (;a- nn, a gw r o farn v, rthwyncb, pris 6d. 31. PRIF FEDDYGINIAETH sef, Physygwriaei'i vr odd gynt: neu, Ffordd hawdd a naturioi'i iacuan' y riian twyat o Glefydau, wedi ei gyfieitiiu i'r riteg i. pummed argraffiad yn Saesneg, er lies i'r Cymry, pris Sd. 35. GOGONEDDUS DDIRGELWCH TRURAREDT) Or<vt neu Werthfawr Feddyginiaeth i Eneidiau lluddedi-. A V" rifeu- wydyn Saesneg gan J ohn Bisco, Gweinidog yr 'vu St. Thomas, Soutiiwark, pris Is. 36. TRAETIIAWD AR DEYRNAS CRJST,. gan Al raham Booth, wedi ei droi i'r Gymraeg o'r tryd\ argraiB id ■ n Sacsuee, gan y Parch. D. Saunders, pris Is. I pris 1- 37. TRUGAREDD A BAR?-; neu yn agos i Dri Chant o Siamplau rhyfeddol o Farnedigaeth'Duw ar yr Annu vviol. ac o Drugareddau nodedig i'r Duwiol, mewn amryw wlsdydd ac oesod.1? gyda llawer o Ystorinu 'on Idiol ereli!; i c ti casglu allan o Ysgrifenadau Gwvr dyscedijr; er dychrvn i-r drygionus, er cysur i'r duionus, ac er rilybnJd i bawb, pi h 9f\ 38. AIXWEDD MYFYKDOD; nell, ArweinyJù j'r M:dunl • segur; He y cynhwysir un ar bymtheg o Beaiiodai' mewn ffordd o Fyfyrdod, a Hymnau mewn ffordd o FyfyH >d yll canlyn pob un o honynt, gan y Parch. Azariah S;iadm^, pris 6d. 39. BLODAU PARADWYS YN LLAWN o FEL, nea ddifrifnl Fyfyrdodau ar amryw iol o'r Enwau, Titlau, a'r Cyffelylj- iaetfiau rhyfeddol ag y mae y Duwiolion ac EgJwys Ddnw yn gael yn yr Ysgrythyrau Sauctaidd, gan y i'^rcii. A. Shadracii, pris 4d. 40. PERLAU CALFARIA, neii Arian gwaedlyd y Gr »es' wedi eu codi allan o Fane Caersalein, &c. gan A. Siadracii' pris Is. 41. TRYSORAC'R GROES, wedi cael eu cyflawn ar Ddydd Marchnad yr Efengyl, &c. gan A. Shadrach, k-ris is. 1 42. DRYCH CYIVIR I GANFOD Y GwRTHSiUH-j^ ya et ymadawiad a Duw, yn eiholllochesaudirgel, yn eig-.ii-ydr- iadau yn yr Anialvvch, ac yn Babilon; ac itcfyd yn ei ddychweliad adref at Dduw drachefn, gan A. Saadrach, pris Is. 43. GOLEUNI CAERSALEM, neu Gvfeillarliau y Dyscyblioa yn Jerusalem; lie y trae-tlnr yn ddifrifol am amrywiol o bethau pwysfawr, ar ddull o Ymddyd ian nnvitg Air A )os- tolion mewn deg ar hugain o Gymdeithasau *yn J<*ru*a/eni' ac y mae Hymnait ar ol y pennodau, gan A. Slmdrach, pris Is. 6d. 41. LLYFR RHYFEDDODAU neu, Amiysiad o Warediy- aethau rhyfeddol Duw i'w Weision, r'am?digartha"u trytnion-ar ei Elynion, wedi ei gasglu gan y Paivn.Tiius Lewis. At yr hyn y chwanegwyd, HattesRibi, gai: P&reh. John Campbell, pris 6d. 45. CAMNI YN Y GOELBREN neu, DdatgudJiad o'r modd y mae Pen-arglwryddiaeth a Doetiiineb Duw yn trefiiu Cys- tuddiau Dynion, ynghyd a'r modd y dylai Cri-tianogio;i ym- ddwyndanynt: w edi ei osod allan mewit Pygi< oddiwrdi Preg.vii. 13. ynghyd S Phregeth arall ar Diar. xvi. IS. gan 46. POB DYN EI PHYSYGVVR EI VIOIV •. ynddwy Ran. Y mae'n dra chyinhwys ac angenrheidiol yn m;wl¡ tet.iu, ac i bob tiafaelwr; pris 9d. s 47. GOLWr. 0 BEN NEBO AR WLAD YR A r)DE-.i-in; mew n Casgliad o Biion lymnau, am Gwysap Dyn yn yr Adda cyntaf, a'i Gyfodiad yn yr Ail, &c. gan Morgan Rays, pris Is. 48. CASGLIAD 0 Bum Cant o Hymnau, -it ar amrywiol destunau, gan y Parch. n. Jones, o Dreu'viinon, pris 2s. 6d. mewn byrddau. 49. PiGioN o Hymnau, priodol i Grefydr1 yn el hamrywiol ranau. Hefyd, Agoriad ar y Gamut, gaa y Parch. Joan James, Aberystwyth, pris 3s. yn rb«y;n. D. S. Y mae gan J. E. Hyiunan o waith amryw Aw<Iwyr, o wahanol brisiau. 50. DYLEDSWYUD PAWB A GLYWANT YR Efctc i- t GREDV NGHRIST; nen, Alwad gyifrediiiol yr Ktsn,Tyl mewn cysondeb ag Ethotedigaeth lw=rsonol, Prynedigs.etU neillduol, Anallu Dyn, a Galwedigaetii e.teH:itl, mpwtt Pregeth ar loan xii. 36. gan y Parcu. George Lewis, I). D. pris 6d. 51. CVFIAWNAAD TRWY FFYDD; neu, Draethawd yn gosod allan y dull a'r amser y mae Cyfiawnder Crist yn carl ei weithredol gyfrif i Bechadur, gan y Parch. Geo. Lewis, D. D. pris Is. 52. TRAETHAWD DEFNYDDIOL AM BET-ARGLvrynniAETn Duw A'l GYHAWNDER, yns:hvd H'r pethan pwysikwr sy'n tarddu oddiwrth ei BenUirgiwyddiaeth ef, set" Etiiole^ig- aeth, Prynedigaeth, Galwedigaetii eiklthtal, a P -a i- mewn Gras; o waith Mr. Eliseus CoJc yu Saesneg, wedi ci gyfieithu er lies i'r Cym:-y uiiiaiti. Argraiiiai newydd, pris 2s. heb ei nvymo. 53. DRYCH i'r ANLLYTHYR f.NOG jicii, Tlvlwybr amlwg ac esmwyth i fod yn gytarwydd yn y Frutauiaidi. Vn nwvs vttbrddiadau baddiol a {Hileseriis, er cyfarwyeido Jail i iàwn yspclio, darllen, a deaH yr Att iHadau, ynghyd a" amryw bethau ereill angenrneidiol a pnerthvmiS<fl rr fath orchwyl. Y pedwerydd Argra^ad, gan Robert ab loan, o sir Gaernaiton, (ynt AIhraw Ysgo! nymr?'g). loan S. Y mae gan J. E.amryw fa'h o' Lvf?au Yscol, o amryw brisiau. J>. ) 54. DUCTOR NUPTIARUM; neu. (Jyfa-wyddwr PTv ri. od,as, mewn dull o uiddiudan rnw ug MIIRTIIAL'^eulogam a Mary Euamus. Gan William Wi!li"m. • 55. BYWYD HVKOO A (.WHtF?EDOHD RHTFEDOOI. Ro BtNso? CRUSOE; yr Imn a m !?w wvlh udynedd ar hu- gain mewn Ynys anghyfanMcdd, yr 1.0 wedi huiy, a 1 boblwvd tranddo ef.. 1 to C- Elte i xc.tuu drartrfn. ? i