Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

7 erthygl ar y dudalen hon

[No title]

4í) BARDDONIAETH

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

4í) BARDDONIAETH CYWYDD Y FESEN. II Or.EUBVnD awenydd war Barablddoeth, hoywgoetl), bygur, Eilia'n gynnes i'r Fesen, Ddidraws bur gan dda dros ben; 'Yn glaurwydd gwna'n eglurach, Ei mawr fudd a hi mor clt Yn sywdeg hon osodir Fetch groenwen, is tonnes tir, A gwiwrwydd cwyd yn gaivres Eilwaith olr pridd liaitb er Iles, Cyramalog uwch cwm lielaeth Ehed hsr mal dewr saeth: A'i breichiati yn gwau'n y gwynt Y mwria fry a'r mawrwynt, Er temestloedd yn bloeddiaw Arnthr glrch, er Tliuthrau gwlaw; ? Er siglo a briwo'i bron I ?' ,I? i corwyntoedd chwyrnion; nwwrf er crynn o'r tir,  0*jntfirigle hi ni threiglir..> ir bwrw o'r gwynt ar hynt rhydd ?EtgwantoddHutu'rgpHtydd, ??b anuwy?ai?yn bennoeth X Mai Arglwyddes gynnes goeth. Mae hi'n cysgodi adar m B?yn sw 'it onwes wil Yn Un yn hon llawenhant NOsweitijiati, ac ni sytitant. Y n gywrain daw brain ein bro I ddwyfron hon i huno, A godidog y dodant Ynddi nythau goran gant. Caen', syw dy, cynnes i'w dal, Uu castell ni chan' cystal. 0 daw gelyn digywilydd I 'sbeilio 'u gloyw dwr hoyw rliyddj Arfogant yn fawr fagad A gtn w stwr ar gwrr en 'stad; Codawt yn tilwyr cedyrn Trqjgnt a chwythant yn cliwyrn:  0!! y gwersyHant aHwydd i'w plwydd .'n pl..L n 01 glan ymlydanu Gwel y Fesen geinwen gn Fawr (ii-efn, ar y ce'ntbr di-aw I Amerig yn moriaw. Hi a gynnwys yn ddwys dda Filoedd yn ei mawr fola; A ileil ar ysgwydd y don Lwyddiannus In o ddynion. Mynych, gwel, rhyfel is rliod Mewn Mesen mae'n ymosod: Gloywdeg rhoir arfau gwledvdd 0 fewn ei chroth fwyniach rydd; Daw i maes o'i cheudod mawr Xi vniion duanau traniawr: ?Eh?f oer, uwch swn Ilifeiriant A ffrydiau ugeinian gant: Swn hynod gan lewod lu A tnyrddiwn o cteirw mawrddu. O'i wirfodd y dewr forfil I Chwyrna' cawr, mewn dychryn cil Y m mheU, gan fantell o fwg, O'r gwawi"ni welir golwg. Gwir mae'r Fesen ddien dda Yw dy benyd di Bona. Ni thraethir, er poeni'r pen Fisoedd, lioll waith y Fesen, Dwys hygar Dywysoges Yn Hong mawr iawn yw lies, Ar wendon bed i'r India j Ymmaith dwg bob moethau da. J Holl ddychryn diderfyn, dig Y ddudojt fawr chwyddedig A gorwylU reieidr geirwon Ni rwystrynt o helynt hon. Ydd ynfyd foroedd anferth Weithian yn en cafnau certh 1 r, Yn hyll wangcus a'i llyngcant I lawr i'r cliwerw a'r berw bant. Cyfyd eilwaith o'r cenfor, Flied i maes o rwyd y mor A naid o'i draflwngc yn 01 Ganwaith yn gynt na gwennof. Llwgr hwy a welsa' Lloegr hen Oni fasai'r fwyn Fesen. Llewndid trigolion Llundain A phob trefydd celfydd cain. lach wiwfun yn ei cheufol Dalir bwyd i lawer bol; O'r glasfor draw daw i dir A detigainiati digonir: Lleinw o ifrwythau pellenig Diwall y tro, 'r wlad lie trig: Trwy'n hynys pob llys sy'n llawn 0 ethol ber ddanteithiawn: Gwenti ym mhob digonedd Mae Prydain gywrain ei gwedd. Gorau o brennau'r bronnydd I'w pherchen y Fesen fydd Gloyw y daw dan glo daear 1 bwll cul pan ballo car. Doed barn cydwybod arnoch I roi mes i besgi'r moch: Dwys holwch ai disylwedd En gwaith os distadl eu gwedd. Trwy 'mywyd nis tro' mwyach Dan droed o'r wen Fesen fach. ] Dyma liyder lIawnder lion, A gwi-olbarelt gwir Athiott, Tra mes o dentu'r meusydd Baitwmia wen yu beu bydd. DANIEI. AB !EvAN DDU, I Rhydyt%». (o sir Aberteifi). Rby dy, (o sir Aberteifi). YSGRIFEN FEDD. ECHDOE yr o'wn mewn oychdod,Jo ciddif, Yn nydd fy mabandod; J)doe yn heinif ddyn hynod; Ikdùpvmewn bedd yma'n bod. ARAIX. AROS y mwynlangc irwedd.i weleq Dy olaf gnl annedd: Y gwas bacb, i gwys y bedd » Y deai ya y wweùd. GUt yn va AWDWB. if GrKGZLLTVR SIREN GOMEIt. j A1TEB I LYTHYR MR. E. I SVR, Y mae yn hoff genyffeddwl bod dawn areitliiol yr hybarch Frutaniaid, heb ei lwyr golli yn y niwl; i'm ilawenydd, wele y mae eto yn llewyrehu yn ei ddysg- leirdeb yngwyneb SEREN HOMER. Y mae yn dda genyf feddwl bod gwyr o ddoniau Mr. Idris Fychan, a chwithau yn gyd-oesawl a mi, er mai peth byrbwyH debygit mewn gwr o'cli cynneddfau chwi, ydoedd ei ganniawl èfam roddi ei farn am ansawdd y wlad oddiar glogwyn Cadair Idris, pan oedd y niwl dudew yn cyfori holl ddyffrynoedd a'r gwastad dir. Yr wyf yn galaru o'r tu arall na buasai Mr. 1. F. a chwithau yn byw yn yr amser ag y carcharwyd yr hen Egwyddor anrhydeddus ag a elwir COEIEHEN Y BEIRDD; pan yr agorwyd y pyrtij i'r lythyreg dronawl i Lys, ac i Lan trwy y Dywysogaeth; canys y mae itei feddwl y buasech yn colij ieh gwaed, cyu y goddefasech i'r fath ftrwd lifeir- iawt o ddirywiad i redeg dros hyfrydawl dalaethau y Frythoneg; oddieithfcbod yn hawddach genych gydymag- weddu a dirywiad nag a diwygiad! Nid wyf ti yn ad. nabod neb o ddirmygwyr Dr. Dafis, yn y wlad hon: y mae efe yn fy ngolwg i, yn debyg ei oleuni i wyneb yr Haid, pryd ag y byddo yn dyrchafn dros y terfynglch arforeu eglur: nid oes un seren oddieithr SEREN GOMER yn haniad y twr ser yn haeddu ei chyffelybu iddo ef ac ystyried yr oes yr oedd yn byw. Meddyliais cich bod chwi, Mr. E. yn golygu mai nod o wallgofrwydd, neu benwani ydyw aincanu diwygiad mewn ysgrifenyddiaetli; a phwy yn ol y drych-feddwl uchod a all farnu Ilai nad dynion gwaUgof oedd Dr. Johnson, Ainsworth a'n cyffeltib; gan iddynt rhyfygu llythyvenu rhai geiiiau yn wahanawl i'w tadan; megys, Son, yn lie Sonne; Sun, yn He Sunne, &c. y mae yn de- byg y byddai yn drosedd anfaddeuawl vioni ni add dwy lythyren o bump allan o un gair, er bod hyny yn ganmol- adwy ynddynt hwy: gan fod yn rhaip i ehwi gael dwy- awl, yn hynny er gorfod synnu, gwthiaw a thynm. Yr wyf bob amser yn golygu, y dylai e gal ei pharchu, a'i hysgrifeiiu yn ofalus mewn terfyniadan lluosawg, dinas- oedd, g-tri.V-oedd, fyc. ond os gwir a ddywedasoch, sef,mai trwy fydrau y Beirdd y dygwyd hi i mewn er mwyn blocdd; ni fyddai fawr drosedd i'm tyb i, pe bwriai yr areithwyr hi allan er mwyn distntowydd. Syr, yr wyf yn golygu pe byddech mor ofalus am gadw ystyr wreiddawl a chyfansoddawl geirian Cymraeg allan o'r mwl, ag yr ydych am gadw gwaith y Beirdd, gellit disg- wyl am eich gweled chwithau ar fyr ymhlith y Diwyg- wyr; ac yr ymestynech at fod yn uwch o'ch ysgwydd na'r penaf o honynt. Attolwg na swniwch gymmaint am y Prydyddiou canys yn 01 eu cyngunjlus, hwy a roddant giltuff-goll C) yn lie llythyren; gan wneud eunuch o hen AIR FfoYWEBU, er mwyn iddo swnio yn well yngheg y masweddwr. Mi feddyliwn fel chwithai Mr. E. pe gellit cacl gan iii, i ychwanegu yr ystyr, neu i arwyddaw cadentyd, pan ag y byddant yn arddodiadawl yjjglnyfansoddiad berf sylwcddawl, mai ychwawgutd rhyfeddawl y fyddai hwnw. Rltoddwch barch mew ymddygwl, yn gystalac mewn geiriau i'ch cyfaill Mr. T. Richards dyma ei RAMMAR ef; cytunwch a'ch gicrthwyncbwr ar fi-yq. Gormodd o orchwyl i mi yw credu eich bod chwi yn byw goruwch y tarth, a'r cars ydd, pan yroeddech yn Uofryddiawy gair diau; gan ei hollti trwy ei ganawl, fel y gallech yn an- hybcll dreiglio di, yn ol eich meddwl i gynnal rhyw bell ond er galar, wrth ei ddyblu fe aeth yn ddiben Naccau ainmheuaeth y mae di, yn y gair diau; a naccau byrdra yn y gair dtfyrwch, &c. ond peth ychrydus yw naccau ei hen i neb trwy arddodi di ger ei wyneb! Er ei bod yn hwyr, goddefweh i rili eich adgofiaw, Syr, am tiu peth eto cynymadel: sef, mai peth lied ddi- beN-, os nid di-bwvll mewn gwr o ddeall a dawn Mr. E. ydoedd galw cynnifer o (Idynion cyfrifawl, dysgedig, a doeth yn goeg langciau, ac ) n goig ddittygwyr; er maint eu hymdrechiadau dros eu conedi a'u hiaith. Darfydded enllib o'r tir; ac o SEREN GOMER. Llwyddiant i bob peth ac a fyJdo yn tueddu i daenu gwybodaeth. Brysied unffurfiaeth rhwng ysgrifenyddion Cymrn, yw gwir ddymuniaU 'or- Yr eiddoch, Syr, mewn brys, I Chwef. 18. H1:N4\WS. I

I AT G YHOEDDWR SEREN GOMER.…

IMIS-RESTYR HI-N YDDIAETIIOL…

I-\ GWIN S-YDD YN LLAW EMIAU…

—- ^ I TAFLEN KHIFYDDIAETH.…

! MARCIINADOEDD. )