Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
'1- .....,.,= :;..! I LLUNDAIN,…
'1- .= I LLUNDAIN, S.vmvn.YJ CUWEF. 19. D FRBYNASOM bapurau Germmy ddoe; y n.aeitt ) ii ixy mmys y try dydd. i'r ped- warydd Cei.aUwri oddiwitii y fyddin syed yn gwarchau ar iiau.Lurgh. Dyvvedant i itaeri f) ddin Cadfr. Mackow, (Ilussiad) yn y nos rhwng y 13eg a'r 1 leg o lonawr, yTU yn 011 vr holl allcr^afwyr Ffreugig i amgloddiau Sterns- chance, ac amddiffynfeydd ereill gerllaw Altoiia eafcdd y gelyniou eu colledumewn I'add, civvy fo, a chymmeryd yn garcharorion, i i-addiu cryii helaeth ar yr achos hwn. Yn ganlynol i liy, it, sefydlwyd ulior.-afwyi y Itu^iaid ar gyfer am- gloddiau'r gelynion, a tlmvy hyn arngylchwyd rn gorsafwyr yn Wand-beck a 13arribeek, fel y gorfu a rn) nt hwy, yn gystal a'u gorsafwyrYII Shifibeck a Horn, gUio yu ol. Ar vr achlysur hvvn, yn gystal ag ar ddivvrnodau eredl, fegym- irserodd rhat ysgarmesau le, yn Y rhai oil bu'r iiussiaid a.'u Cyngreirwyr yn fuddugol, lladd- asant a chymnserasant giyn lawer o'r gelynion. Ar yr c20fed cymmerodd Count StrogonoiFyr holl 1:eatreii o llaen liaarburg, ac ynys Moorw aider. Rhuthrodd rucedd Count Strogouolf i dref Haar- burgh, a gwnaeth naw o fanguelau mawrion yn aunefuyddiol yno. Ar y dydd canlynol cyn- iivgotid v gelynion ruthro ar Ochsenwarder; 4. r gorfu arnynt gilio yn ol gyda brys, gsri mlaelpedwar o'u nuiugnelau yn meddiant eu j.orchfygwyr, a chymmerwvd oddi arnynt 12 o .swyddogioi), a 5CO o w yr yn garcharorion, a liaddwyd a thlwyfwyd llawer o honynt. Mynega'r peuwarydd cenadwri, i'r Russiaid £ .'u cyfeiilion, ar y 25ain oIonawr, sef dydd genedigaeth eu H) nierodres hoff, Elizabeth At- exwiria, wneuthur rhuthr cyffredincl ar holl sef- yllfao; (id y gelyniou yn Hamm, Ausehlagervveg, i a Stadiebe, y rhai a emiiliwyd yn ebrwydd trwy rym v gwii-lidam-g: dinystriwyd neu cymrnerwyd r holl wii wyr nesaf alian, ac ymlidiwyd y lIein hyd at y muriau ar y rhai yr orÙd Ctl mangnelau colled iv yd y gelvnion yn fawr yn yr ymdrech j iiia; cymrnerwyd wyth o'u swyddogion ynghyd a 300 o'u gwyr, a liaddwyd lawer mwy ua hyny v rifedi. Vchydig oedd colled y Russiaid. PAPURAU ELLMYNAJDD (DUT?H.? j Liege, Ch:ct[f. 11.-Aeth y Barwn Von Bous- <i\r, truy'r dref hon heddvw o gadlys Cadfr. AVinzinget ode, ar ei daith y TywysogCoroiuig, i foddi agoriadau Moris, Rheim?, a thref Avenues iddo ef. Cymrnerwyd 1G o fangnelau efydd yno, ?'e'da? Hawer o adwy rhyfeI. ac arfau n,ân. I!el)la?v ltawer o aiiwy 5—Mynoga Llys-argrr.ff ?issc)(io!'tf, fed yr holl wkd cyn belled a'r Meuse wedi ei phuro oddiwrth elynion, a bed y bobl yn I!lob man eu rhyddau oddiwrth yr iau ttiii i- hon ) r oeddynt yn grrddfan. u Barwn Falkenlsausen, LI) wydd catrawd ofarch- hwedd Prussia tnfr ddedwydd a thori ymaith oddiwith y ge!yuion y cyunorthwy ag yn (ly iiu i) ardal -.aiiil)re a'r Meuse, a'u hymddi- iadu o 100,000 o Ffrancs, a rhuthro ar ddwy gololn o feiwyr Ffreng;g, y lhai a lwyr ddinys- iriwyd, neu a gymmerwyd. Y mae ilaweiiydd y Lobl yn aiirhaetbadwy wrth weled llwyddiaut v 'lluoeud cyfuiiol. Prin y rlywir dim ond iloeddiadau goifclrdd, sain clychau, a phob Math o offer cerdd; a'r lliaws yn bloeddio, ein gwaredwyr! Hir-einiees i Ymerawdr Aw stria Byw fvddo'r Cyngreirwyr Marwol- íJeth i'r Ffraneod! &c. Alternative Ckzccfror 13.—Echdoe, gwelwyd rong dau hw) 1-bren perthynol i Frydain ger- 1 aw i'r He hwn niewn cyfyngder. Aeth-rhai o'n pobl alian mewnllestr py-gota i'w chynnor- tiiwyo, ergarwed oedd y mor a dealUsant mai t:osgwydd-long ( edd, yr hon a hwyliasai o Jer- t-ey erjsi wythnos yn ol, ac a fuasai yn gwibio ,Pddi amI,n, ylch mewn anwybodaeth o'r Iraeth EII- r:ynaidd. Y"- oedd ynddi saith Swyddog milw r- aidd, un rhingyl!, dau ddenwriad, 26 o filwyr, lb ceiiyi, vn pestJiyn i'r 18 gatrawd. Y r oedd cd lleniaeth ar ddarlod, ond dygwyd hwy oil i \n ddiogel i dir dranoeth y mae yn Din genym adrndd fod dwy drofglwydd-long Frutanaidd fieill wedi eu cyfrgolli gerllaw'r Texel, a bod Yr bull wvi- ytiddviii, sef 300 o eueidiau, wedi eu fJfrgrW, end 40. Derbyniwyd yr hysbysiaetli gaulynol ddoe o E-(OI)Icgl,e (FfrniiK-.) Boulogne, Chzeef. 16.-—At M. Martin, Syr, y maer Hysbysa) (Telegraph) newydd tros- gl" yddo'r hphJlàeth g-ai;lynol Ar y 15fed ennillodd yr Ynierawdr fuddugcrJiaeih arall ar y Kussiaid a'r Prussiaid, gerllaw Montmirail, a cbymnlerodd 10 mangnel, 10 par o fanerau, a 10,0C0 o garcharoiion. Ydwyf, &c. NAUGER." Y mae Bonaparte yn ymddangos yn dra pha- rod i drosglwyddo livsbysiaefh i'r w!ad hon yn ddiwetldai-, tiwy sefi(ilu yr llysbysai, yr hwn a esgeuluswyd dros arnser maith yn Boulogne; rithr hawdd yw canfcd y gwrthddrych sydd y n ei olwg wrth hyn 0 orclnvyl; nid oedd gweini- flogion v Brtiiiri wedi danfon eu penderfyniad ynghyloh anmt-dau hedlwch i Castlereagh, pan g}'nof'ddwyd.\ r hanesuchod; a thyhid mai nid peth Httmhosihi fyddai i'r son am fuddugoliaeth ar ol huddugoliaeth o du Honaparte, wanau ychydig ar y Llywodraeth lion, fel y byddaieu hammod- au am heddwch yn fwy nianteisiol i benaeth Ffraiuc; pa frdd hyuag, os hyny oedd dyben ein gwrthwynelwr, yr ydym yn deall nad yw'r ddyfais o werth dim, ranys yr oedd Mr. Shaw'r '■enadwr wedi gadael L'undairj a phenderfyniad -einidogion y Ilys, cyn i'r hysby^iaeth uchod vrhaedd y wlad lion, t r ei f^d ar ei daith yn Ffiainecyn ymadawiad IV!r. Shaw a Llundain.—- Ymae c)nnwy-iad yr hysbysiad uchod yn peri 11j flY:¡U pen.-o heiwydd nid oeddyni yn dys- givyl t a(, Bonaparte yn Montmirail ar y 15f,d, plpl y dywedir yr ennillodd efe y fuddugoliaetli I liowydd lion yr b) n sydd bed war diwrncd ar ot nl !wyr ddinj"tnofyddin Blucher, medd efe, vn y fan hon y mae v n rhaid fl,d gan y Russ- i *id a'r PïI:S i.:d ryw serch neillduoi at y gyiK- r.vdogneth bono; canys dywedir iddynt gael eu r ar \r Sfpd a'r 9fed, rhwng CI,atral1- Yr e i, i, fAr. ar y lOled, gorclifvg 7! 1 j, '1'" t'J r"t v vd ii>vy vn CUanTp-'A'be-rt; ac yr diii)slnW")o. a dyracliwoUryil ytiiiv.yr yu MoiUniiruil ac ar y I'ifed, buddugtvHaethwyd arnynt yn Chateau-Thierry; ond mewhdry w fodd rhyfedd, magis pe na bu,a(,li'rd.id).itr a wnned yn eu plith yn ddigon, wele htq. yn dy- fod i Montmirail etto ar y 1 5fed, i ga;jl eu euro yn fwy tfyruig; ac yn y l'rwydr ddiweddaf hon, y mae'r holl ysbail, tCo. yn dyfod i feddiant Bonaparte mewn dull anarferol, oil wrth y deg- au; deng mangnel; deng par o fanerau, a deng mil o garcharoi ion Y mae hanes eglurach na'r un uchod wedi ei derbyn o gyffiniau Ffrainci pa un a'i bod yn gy i j- ai peidio a ddaw i'r amlwg mewn ychydig ddyddiau. Yn 01 yr hanes ison, maeddwyd MacdonaJd (Ffranc) ar yr 8fed a'r gfed; oud ar y lufed, torwyd ymaith un golofn o fyddin Prussia gan Bonaparte; ar yr lleg. a'r 12fed, efe a enuillodd bcth ar Biucher, gan beri i'r gwr profedlg hwnw giiio yn ol gan y ml add tua Chateau-Thierry. Ac ar y 13eg cyfnerthwyd Biucher yn y lie hwn a. llucedd o fyddinoedd Winzerigerode, a Von York; ac yri awr efe a deimlodd ei hun yn ddigon cadam i ruthro ar ei wrthwynebwyr yn ei dro, ac a yrodd Bonaparte yn oJi MOIl/mirail, lie yr ymladdwyd brwydr, waedlvd ar y 1 5fed, yn yr hon, medd yrhanes- ydd, y cafodd Biucher y gwaethaf. Ychwanega yr hysbysiad,i'r Tywysog Schwarfzenberg(Aws- triad) ruthro yn mlaeu trwy 13rovitis tua Paris, tra'r oedd Biucher yn cadw Bonaparte ar y maes mewn cvllawn waitft ac yr ceddid yn dywedyd yn y modd cadarnaf yn Boulogne ar y 17eg, fod j inilwyr rytlyrn y Cyngreirwyr o fewu 20 milldir j i'r brif ddinas hofio. Os yw'r hanes hon yn gywir, rhaiù bod- Bonaparte v/edi pendeifynu, cyn cyehvvyn o Nogent yn erbyn Biucher, ga- dael Paris i'w thynged, ei Ymeredrcs, a Brenin btch Rhufain i drugaredd y Cossaes. Mynega llytl-yrau anghyhoedd o Paris, fod y Llywodraeth yn ddirgel yn cefii(-gi taeiili'r son fod y Coisacs gerllaw, mewn trefn i barotoi y trigolien i'w gwrtlnvynebu yn vvrol, pe l uent; ond y mae r UI llyihyrau yn ychwanegu, fod yr un ciaiarineb a marweidd-dra, ag sydd yn Ifyiui yn y wind, yn Hywodraetbu dinasyddion Paris mewn cyflelyb fodd. Ystyriant eu bod yn nesau :>t ddiwtdd eu gresynoldeb, a <1pgwyliallt y di- wedd hwnw gJdà. braw ac arswyd, yn hytrach na cl:yda'r bywiogrwydd a'r c.alondid hyny ag ydynt angenrheidiol i wsthwynebiad gwrol a llwyddiannus. Nid ces dydd yn my tied heibio a'r nad oes llawer o unigoliou a theuluoedd vn dvfeisio ll'ordd i ymadael a'r ddinas, gan geisio n odd fa niev/n trigfanau ereill mor belied ag y ga'ilont o SWII y rli) fc-I ac er y buasai yn an- ha wdd gwrieuthnr hyn ar amserau ereill, ar gyf- rif trefniadau manwl Ilvwodraethwn y ddinas; ond y mae rhyw esgus bychan yn ddigon o sail i i-yn gymmeiyd lie yn breseunol. Y mae Swyddgi?; penaf y UyAodraeth yn parotoi di- ogelwch iddynt eu hunanl; ac y mae cywifydd neu ofn ar y 1'uyddwyr c)Jfrediu, i ddaht eneil- ?yr,ncuchwi!io yn fanwi i natur eu trwyddpdi (passports) fel y gwnaed g) ut. Y mae un o'r papurau Saesneg C \veinidogoJ,1 (minister-rot) yn haeru nad oedd y geriadwri a ddanfoliwyd gan Mr. Shaw oddiwi th y Llyv.od- raeth at Argl. Castiereah o natur heddvchol ac os na bydd rhagammodnu heddweh wedi eu ysgrif-ncdi (signed) cyn elo Shaw i ben ei daith, y gosodir erfyn ar y gynnadled yn ddiced gan fod y Llvvvcdraeth hon, mewn cydsyniad a. Russia, Prussia, ac Austria, wcdi pendeifynu dwyn y rhyfel y'mlaen yn y moddmwyaf egniol yn nhiriogaeth Ffraiuc; ac na dderbynir uncyn- nyg i gylafareddu am heddweb nes byddo Paris yn meddiant y Cvngreirwyr. Nid ydym ni yn Ifugio gwybod pa un a bod sylfaen safadwy i'r fath ddywediad a'r un uchod si peidio; ond wrth sylwi fod holl bapurau diweddaraf Paris yn hollol ddystaw yngby!ch heddweh, er eu bod ychydig amser yn 01 yn defnyddio pob cam tuag at gynnadleddu fel annogaeth i ymwroli'r bobl; y niae yn ymddangos fel pe byddai ceisio hedd- ii-cli, yii ail beth ar yr amser hWIt
[No title]
Y mae llythyr-god ollolati(I ivedi eyrhaedd y ddinas, gan yr hwn y derbynia^oni ba purau I yn cynnwys fod adgyfnerthiadau llioseg i'r byddinoe^d eyng- reiriol yn cychwyn i Ffrainc. Crcesnld cyrli o filwyr Ruf.siaidd y Rhine wrth Riiin- warder ar yr 2 ha in o'r mis diweddaf; ac mown ychwanegiad at y lluoedd hyn, yr oedd byddin o 36.000 o Russiaid a Phrussiaid wedi cyiiiaedd cymmydogaeth Cologne (yn Germany, agos i'r Rhine isaf). Dywedir fed Tywysog Coronog Sweden wedi gadael Hanover ar y .5ed, a'i fod wedi myned i Minden yn Prussia. Ac yr ydym yn deall fod y CyuÚeirwyr wedi gosod Dug Saxe Weimar yn Benciwdawd ar y fyddin sydd yu Belgium, yr hon a gynnwys ^axoniaid, a'r trydydd corti Prussiaidd dan lywyddiaeth Cadf. Bulow, heblavv'r corff Russiaidd a berthyn i I Cadf. Winzingerode, a'r corff Germanaidd dan Cadf. Walmoden, y rhai a gymmerwyd oddiwrth Dywysog Coronog Sweden. Dug Saxe Weimar sydd etifcdd gwrrywaidd i Etholydd, neu Frenin presennol Saxony. Bradychodd y Brenin hwn ci air breiiiiiol (Idwvwaitit, yr hwn a wystlasai i'r Cyngreirwyr ai- aehosion pwysig, ac yn en- wedig ar yr achos o feddiannad Torgau gan y F/rancod, trwy ei ganiafa.ad ef. Gan hyny trin-f iwyd ef gyda'r dirmyg mwyafgan y Penaethiaid cyfuno pan gymmerwyd ef yn garcharor gan ddynt yn Leipsic yn y rhyfel dymhor diweddaf, ac yn ganlynol efe a ailtudiwyd mewn modd gweddus i dref yn Prussia; eithr defnyddiodd y Llywodraeth Ffrenj?;ig yr amgylciiiad hwn i frawychu gwledydd lIeiaf GermaJiY, tnrr arwy- ddo y ouasai y Galluoedd cyfuriol ag oeddynt wediymaifogi i'w gwaredu o gaethiwed mewn ymddangosiad, gymmervd meddiant o'u hardal- oedd, a'u rhanu rhyn^Jdynt. Yngwyneb am- ,)-y,lcliiad o r fatli ,il oedd dim yn well tu ag at wasgnru tybiau o'r fath yma, ria gosnd Dug Saxe Weimar yn (laonor ar un o fJddinoedd penaf y Cyngreirwyr. Gyrcdd Dug Saxe Wei. mnr gyhoeddia'd all.iv. i 'drigolion Belgium yn a¡J!lid j'w dderchafič¡d: VI;- yr hWII y mae ;1¡ gahv ,i. r y hob! i c.y!v,i ar gymhedrelder ac l.^wfedd y gallucodd cjfunrj], y fhai u'A vdyat J v J J yn golygu dint J'u fwy na rhydd-did ac anym- ddihyniaeth y.gwledydd hyny ag cedd wedi hir liddfan dau iau a-ethiwedfe'ubaJmogir,yn,y, cyhoeddiad i giHhv trúfna llonyddwch yn eu plith eu hupaiii i ddiswyddo pob Ffrancgened- igol a'i ddanfon adref, fel na aflonyddir ymhell- ach, esmwythdra gwlad ag sydd ynghyich aden- nill ei henw, ei hansawdd, a'i.lhvyddiant, Nid oes brys mawr ar y Tywysog Coronog i groesi'r Rhine; y mae yn bosibl nad yw ef yn caru gweled dinystr cyfangwbl Bonaparte. Y mae'r Tywysog Coroiio- yii frawd ynghyfraith i Joseph Bonaparte, yr hwn a fynasai Napoleon osod yn Frenin yn Spain; nid oes neb lluoedd ond uiilwyr Sweden a chorff Benigsen, yr hwn sydd yn gwarclle Hamburgh, dan ei lywyddiaeth c l an c- yn bresennol; ac y mae rhai yn tybied nad yw'r Lly wodraeth hon yn ymddiried lIawer r \v ym- drechiadau milvvraidd ef yn erbyn Ffrainc, canys y mae ynys Guadalope, yr hop-a roddasid mewn ) cyngrair i Sweden, ) n meddiant Bryda!n Fawr hyd yma, er fod y cytundeb yn gofyn ei rtioddi i'r Swedes yn y mis AwstJliweddaf. I Daeth llong o Cbristiansand i'r wlad lion dydd Sadwrn a. Ilythvrau a amserwyd y Qfed o'r mis hwn, y rhai a fynegant fod pobl Norway wedi cyhoeddi fod y wlad bono yn deyrnas anymddi- I bynol ar ei phen ei hun, a Thywysog Corcnog Denmark yn Llywydd ami. Rhcddiryrhanes ganIynoL am y chwy!droad gwladol hwn :— Tra parhaodd y gynnadledd rhwng Tywysog Coronog Swedeu a Ilys Denmark, anfonodd 'I' Pendefigion a Boneddigion No. ,.ay genad wri gyfriuachol at y Tywysog Christian, gan geisio ei bresennoldeb dioed yn y wlad bono. Ufudd- haodd ei Uchder Breniuol i'r alwad yn ddiaros, ae aeth clrosodd mewn agwedd morwr. Tra yr oedd y gynnadiedd yn myned ynmlaen efe a yin- welodd a'r amryw amddrtfynfeydd yn y wlad, ac a gyfrinachodd a'r diJaeth a ciiyn gynted ag y gwybuwyd fod amgylchiadau Brenin Denmark yn gyfryvv fel na aliasai lai na chydsynio a. chais Sweden, bwriodd aelodau y cymmanfaoedd ar-ighyhoedd vmaitb bob gorch- udd, a thrwy ymwasgaru arhyd y dcyrnas, cyf- odasant y bobl o |s-radd i wrthvvynebu Sweden ac ar y gfed, cyhoeddwyd y lywysog Christian yn Frenin Nonva3', a'r whd yn anymddibynol." Yr ydym yn deall fod heddfaner (flag of truce) i hvvylio oddi yno ar y ( fed i'r wlad hon, i hys- bysu'r drefn newydd o betiiau yno i'r Llywod- raeth, adeisyf ei chyfryngdod a Sweden. Dygwyddodd y cyfiiewidiad hwn ar amser en- byd i achos Ewrop yn gyflredin. Yr ydym yn dysgu gan hysbysiacth a ddyg- vvyd gan y llong Desiree, fod Arg. Welingtonyn parotoi i fyned ynmiaen yn Ffrainc; yr oedd wedi ppri i'r mangnelau trymion ga'el eu dwyn vnnllaen, a galw ar yr, holl Swyddogion absentioi i uno a'u catrcdau. Yr oedd y Cadf. Spainaidd Morilo wcdi dyfod ynmlaen o'r tu ol a'i fyddin, a chymmeryd sefylifa ar Ian yr afon Adour. Morilo oedd y Swyddog aryr hwn y gorfu ar Arg. Welington aclnvyn, am yspeilio anneddau'r Ffrancod, yn groes i onliuaad gylfredinol. G)'rwl,d rhai o,n liongau ni, y rhai oeddyni yn myned a lluniaeth ac arlwy rhyfel i Argl. Welington, yn erbyn y tir yn Passages, mewn ty mhestl yn ddivveddar. a chollodd rhai o'r gwyr tu bywydau. Hwyiia deg o drosglwyfld-longau a. march- fanpnelan (horse artillery) a'u peiriannau, o Portsmouth J'dydd hwn i Passages—trosglwyddir ar3an i'r fyddin gan y Seahorse, yr hon sydd yn my ned gyda hw)r. Mynega llythyr o Iloland, yr hwn a amserwyd, Ion" 23, i Mr. Colicot, Canol-longydd, a 42 o for-lilwyr Brutanaidd, ymladd a. deg cymmaint, a Iladd y tri chymmaint o'r Ffrancod, ag oedd- ytic hwy, yn South Beveland, lie y danfonodd y Ffrancod 800 o wyr i dir, ac o herwydd i'r gwil- iadyddion EJlm) naidd (Dutch) esgeuIuso l'hoddi rhybudd, daeth y gelynion mor ddisymmwth ar Mr. Colicot a'i 12 gwi-, fel y gorfu arnyntgilio yfl olyn ddioed,ondllid heb ddwyn un mangnel gyda hwynt. Ymlidiwyd hwy gan 400 o'r gel- ynion hyd oni ddaethant i'r tfordd fawr, He y safasant, ac y saethasant at eu bymlidwyr, y rhai oeddynt ynghyich 300 o lathenan oddi ?,, O o o latheniii oddi wrthynt, brwydr booth a ganlynodd, a llwyr I orchfygwyd y gelynion, y rhai a giliasant yn eu tro, gan adael Ifit> o wyryn feirwon ar y iiiaes. Nid llawer o niwaid gaiodd Mr. Colicot* ei hun, er i amryw belenau ei daro, ond lIudd wyd agos i banner ei-tyddinau o wi onion, (heroes) Y mae diolch y Pencivvdawd wedi ei ddanfon i Mr. Colicot am ei wvoider ar yr achos uchod. Y mae pob arwyddion fod ei Uchder Breninol Dug Cumbedandyn bwriadugwneuthur ei drigfa yn IlanoTer.
[No title]
MAWRTU, 22. Yr ydym wedi derbyn Moniteurs (papurau Ffrainc) yn cynnwys hysbysiaith i'r 16 o'r mis hwn. Nid ydynt. yn son mwy am y Tywysog Schwartzenbcrg ali fyddin na phe na byddent yn Ffrainc, ar symudiadau yr hwn yr ymddibyna r raddau pell lwyddiant neu aflwyddiairt y rhyfel hwn. Yr oeddid yn rneddwl yn hyderus y cym- merasai efe fantais' oddiwrth absennoldeb Bona- parte i gychwyn tua Nogent, ac oddiyno i Paris: ond pa unai fod wcdicychwyn o'r tie yr oedd ai peidio, nid oes hysbysiaeth wedi dyfod atom o Ffrainc nac o ud lie ai-all. Y peth mwyaf a gynnwys y papurau Ffrengig hyn yw darluniad swyddol o'r frwydr a ymladd- wyd ar y 15fed rhwng Blucher a Bonaparle yn Montmirail. Y mlTrostiant i'r fuddugoliaetli gael ei hennill gan yr olaf,ac yn gyfattebol i'r genad- iaeth a drosglwyddwyd gan yr Hysbysai (yr hwn sydd mewn parth arall i'r papur hwn), dywed- ant i Bonaparte gymmeryd deg mangnel, degpâr o fanerau, a deng mil o garcharorion. Am- gylchwyd y gelynion," meddant, "eithr tywyll- wch y nos ac ansawdd ddrwg y ffyrdd a'u hach- ubodd, ymlidiwyd hwy cyn belled ag Etoges," sef y lie ag oedd Marniont (Ffranc) wedi ei ad- ael ar ddynesiad y Cyngreirwyr ato, ac fe ym- ddengys iddynt aros mewri meddiant o hono, ac o'r holl fanteision a rydd y fath sefylifa yn ain. v -(!(Ii, o,-dd. 0 u Wrth yr hanesioh F¡) n yr yd) in canfcd fed gan Bonaparte yn yr ymdrcdl hyn y rhau fwyaf a'r.enWoca f o'rCadfi idogion agydynt wedi eu gad- ael iddo, heb eu liadd, na'u (,Iiimei,yd yn garch- arorion, canys dywedir i Groucliy, Tywvsog Neuichatel, Count Bertrand, Dug Vantic, a'r Tywysog Moskwa, oil ruthro i'u byddlnoedd ar y ge}yniplv» Ond cr yrholl yindrechiadau a'r Ihvyddiant FfreUgig hwn, y mae eu Trysorfeydd (Funds), yn methu codi yn uwch ar y 15fed, yr oeddy nt am 53 francs, a 25 cents, sef am yr un bris ag oeddyut ar y 9fed, cyn cael o m-yr Paris neb o'r newyddion da uchod ac ar y 14eg yr oeddynt wedi cwympo i 53 (bnont ychydig yn uwch) er a allai'r newyddion am y tair bnddug- oliaeth fawr gyntaf ar Blucher vvnenthur i'w dyrchafu ond ni wyddys etto pa. effaith a adaw- odd y pedwaredd arnynt. Nid yw papurau Paris yn cryhwyll dim am Chatillon-sur-Seine, na chyfeirio yn y mesur IIciaf at yr eisteddfod o gynnadledd wyr a ym- gynnullasent yno yn ddiweddar; o herwydd y dystawrwydd hyn, ac am nad oes neb cenadau wedi dyfod o Ffrainc oddiwrth ein Gweinidogion yno; y mae yn ymddangos debycach debycach 1 fod terfyn wedi ei osod ar y gorchwyl o gyn- nadleddu am dangnefedd. Y chydig welid yn y papurau ddoe, ac a gly- wid mewn cymdeithasau, heblaw son am farwol- aeth Bonaparte trwy wenwyn, &c. ameddian- nad Paris gan>y Tywysog Schwartzenberg eithr pan chwiliwyd i amgylchiadau'r hanes, deall- wyd mai dichell o eiddo rhyw wyr masnachgar oedd y cwbl. PAPURAU GERMANY A H03.AND. Keulen, Chzcef. 4.— Y mae byddin Tywysog Coronog Sweden, mown canlyniad i'r heddweh a Denmark, yn llawn 70,000 yn cychwyn tua'r Rhine isaf, a chanlynir hwy gan 10,000 o'r Dan- iaid. Croesant y Ithine yu nghylch y l'ifed o'r mis hwn y mae'r pontau wedi eu gwneuthur yn barod j'r dyben hYliY. Basle, Ch.ii'rf. 3.—ITysbyswyd unoliaeth Bre- nin Naples a'r Cyngreirwyr mewu modd swydd- ol, acni bydd llhag-freniii Italy alluog i sefyll o flaen y gailaodd cyfunol.—Derbyniasom lyth- yrac o Milan (Italy) y rhai a ddywedant fod y ddinas bono eisoes yn meddiant yr Awstriaid. Yr ydym wedi derbyn pa pu ra u Yore- N ewydd i'r 21ain o'r mis diweddaf. Y mae benthyg arall o 30,000 o ddolars i gael ei godi gan Ly- wodraeth Amerig, i ddwyn yn miaen y rhJfel yn erbyny wlad hon.
-'-7--,-'-I
-7- MEUCIIER, 23. YNMHLITII hanrsion ereill a gJ n",vyir IL yn y pnpurau Ffrtngig, dyvvedant fod Cadf. York (Prussiad), wedi many. Y maent yn darlunio dinasyddion Paris fel gwyr pared i y rhuthriadau a fygwthir gan y Cyngreirwyr, a'u bod yn yr ysbrydiacth gorau. Gwrolir hwy mewn modd at-dderchog trwy glywed. am y buddugcliaethau gorwychion a ennillodd eu penaeth yn ddiweddar, acy maent yn parotoi i'r eithaf yn ernyn eu gelynion, er bod eu Ilymerawdr yn dywedyd wrthynt eu bod wedi eu dinystrio. Derby ni wyd papurau Ffrengig, Moniteurs yn benaf, y bore hwn, a amserwyd y 17eg a'r I fed o'r mis presennol. Dywedant fod Bonaparte wedi ei-iiiill buddugoliaeth newydd ar y Cyng- reirwyr ar y 17eg, yn yr hon y cymmerodd 60CO yn garcharorion, a 14 o fangnelau. Eithrymae'n dra hyi-iod fod y Cyngreirwyr yn myned yn nes at Paris, yn ol cael eu maeddu yn y modd hyn ynmhob brwydr. Yr oeddynt yn Meaux a Nangis, ac nid yw un o'r lluoedd liyii faa-r dros 30 milldir o Paris. Mewn ail-argraffiad o bapurau Llundain y dydd hwn, dywedir fod papurau Paris i'r 21ain wedi dyfod i'r ddinas, y rhai a hysbysant i Bona- parte orchfygu Tyw.Schwartzenberg ar y lirgyn Nangis, ac iddo gychwyn ar y ISfed yu erbyn ei elynion Y lrhai oeddynt yn Montereau, He y bu brwydr boeth rhyngddynt—ymladdodd y Cyng- reirwyr yn ffyrnig, eithr hwy a faeddwyd, ac a ymlidiwyd cymmerwyd oddl arnynt 3,000 o garcharorion, un Cadfridawg, a phump mangnel. Dengys hyn fod y lluoedd cyfunol yn agosau at Paris. Yr ydym yn deall fod y Tywysog Coronog wedi croesi'r Rhine o'r diwedd diriogaeth I Ffraine, yngbyd a, byddin o 70 i 80,000 o wyr. Derby nimbi y Lly wodraeth genadiaethau ddoe oddiwrth Arg. Welington, y rhai a ddygwyd gan y ilytllvr-loiig Princess Charlotte. Y maent yn eyrhaedd i'r 13eg, a mynegant fod y lluoedd Brutanaidd a'u Cyngieirwyr ynghyich cymmer- yd y maes. Adgymrnerwyd llong Yspaenaidd dra gwerth- fawr oddiar y Ffrancod, gan y,,Rippoii a'r Me. iielaus, yr hon a ddygwyd i Plymouth.
| AT GYHOEDBWR SEREN GOMER.…
AT GYHOEDBWR SEREN GOMER. I MR. GcMER?—Wrth sylwi ar yr amrywiol gYfanSOdd-1 iadu barddonol a yroddangosodd yn eich Cyhocddiad oddiar ymddangosiad y rhan gyntaf o honaw, ar destun Seren Gomer, ymddeng) fody beirdd Cymreig mat pe byddent wedi colli eu hunain yn nyscleirdeb pelyderau eich Seren, fal mai prin y medarnt son am ddim arall, na tharo ar un tant arall o'u telynau. Yr wyf vn fodd- lon addef fod y fath gyhoeddiad a Phapur Newyddion yn yr Omeraeg yn gymmaint trvsor i hil yr hen Dder- wyddon, fat nad yw ryfedd oil fod cynnifer o'r telynan a fn gynt yn segur ar barwydydd en perchenogion, yn cael eu hvvylio o'r newydd ar yr achos hwn eithr dy- mimol gan rai o'ch darllenyddion fyddai gweled doniau rhai o'ch cohebwyr enwog yn cael ell troi at ryw bync- iau buddiot ereill yn awr ac eilwaith. Gobeithvvyf y credwch fi pan ddywcdwyf mai nid oanmharch i Seren Gomer yr wyf yn llefaru yn y modd hyn; canys sicr- awyf i chwi fy mod mor bleidgar i'èh Papnr fal yr wyt yn ymroddi gwneuthur a allwyf o'i du tra byddaf; end y mae ychydig amrywiaeth, Mr. Cymro, yn dra hyfryd genyf 11 a chan lawer ereill gan hvny, pe gwypwn na thramgwyddwn y beirdd wrth ddynodi iddynt destun, dy wenydd genvf fyddai gweled Cynii-eA,ad o'i-Ilinella.li canlynol yc. dch Greal (Miscellany):—
-.- - - - --__; THE DTItsG…
THE DTItsG STN'NER TO' HIS SOtTL; A Parody Pope's Dying. Cfajntian. .1 Injur'd sonl! I pray thee stay; Yet, O yet, thv tlii,hr delay; ('hristicss, vainly mercy cryinigj O the bitter pangs of dying! Refrain stern death, thine hand refrain, And let me live my life again. Hark! the furies speak my doom, Come, they say, to tortures come. Death hath all its terrors brought; Every sense with horrors fraught. I pant for breath! what must thou tiv, Poor soul, and leave me, wretch, to diei? Vain woi,l(], f-,ii-ewell! pleasiires a(lieii Eternal toriiieiit,.s tire I see my Judge and King. s Life's spent.—Time's past.—I -o! O conscience! now thy power I know; O Death I feel thy sting! Pa fwyaf l'hwydd fy (.id(,Ir iaith yn Nghjanreigyddiad y Uinellau uchod, mwyaf derb-yniol fydd gan iiawst eich darllenvvyr; ganliyny atol%%g chwi rhoddweh i ni aiii- bell hennill ar fesnrthydd; ardderchawgr.Tydd yrhvvu fyddo cynawysedig mewn aingyffredio» goruchel, he nid mewn plethiad geirian gorwychion, j rhai a a daw ant y meddwl fnor oei- a marwaidd ag y eawsant el, oudigerth tod cyd-dincian cyffelj b i hyn, Tu-.n-dn tun-Z Siencyu Sianco, yil niedru ei gyfnoi a'i ysgojri. Ado!- wy n, na tiiiamgwyddcd y Beirdd, eanvs nid fy amcan yw beio ùarddoniaeth rcolaidd tra fyiMo 1l cynnWj3 rhywbeth heblaw coi-ff dienaid () blethiadau meirwoiu Dysgwyliat weled y bfydydiliaeth uchod yn ymddangos yn llewytch y Beren cyn gynted ag y gwelo'r Beirdd doniol fod )11 dda. Syr, yr eiildoeh, &c. I LLEWELYN. .i
- -_':'_-__-+h___- - - -____m__-,,-_-.-…
-+h_ -m_ BALM 0 GILEAD SOLOMON. Y Mae rn amlwg fod amryw anhw'ylderau'r cortt dynol yn cael (-it iiiacu gan afradlonrwvdd yrr airisei, a tliroseJdiad gwarthiis o'r rheolau a, v mae callineb yn eu nodi alian er d'wgelwcb icciiyrl, ac er gosod sylfaen einioes hir a dedwydd, gydag ansawdd¡;;ret u chadarn. Nid yw bendithion ifchyd yn cael eu colli vn gyiit nili; y mae profiadau poenus yn datjgos eu gwerth a'r tJ}od,Jef)ùù mmedw}dd yn edrycit o'iamc" ylch, vn rhJ v asi;" och h yn of, am foddion ad welliant. )' mae'r Dr. SOlomon, o t-'veioool, yn cymmeradwyo ei GORDJA L BALbi of GILEAu i havvb o'r rhai y ill,lif-- ållSéiiVdd eu cy rff wedi adfeilio o achos anghallineb mewn jeiienctyd, a r holl rai sydd a'u gewynion yn IIin o actios Haw er o tyfyno, neu ymarfer gormodd a «wirawd ( spirit x » crytion, tea, neu goffee, yn gystai ag i'r rhai sydd wedi &udiiau trwy hir breswylro mewn ardaloedd tw vmion ac ;itiach yn Inhob ull o'r cyfryw amgylchiadau fe dry alian >v1»1 r rcdIflI ygin'i■ aeth ,in\yyaf «tt'cithiol, gan dynau y sfwynion llaesn, a chryt'au a bjwiocau ausawdd y Yr amryw iol anbwylderau pertliynol i'r rhyw deg (fuir \ez) a ddeuant yn driigyfrwng dan awdurdod vradierydd hwn; Key mae llawer o bendefigesan cyfrifol Wedi proti ci fod yr ychwanegiad meddygoi gorau i 1. bwi-dd ymdiwsio a ^wrodasant erioed ag ef; i gyjncrtha'r ysbrydoi'dd adfeil- iedig, clnvahi dobir y pen, Imrtrwydd, allesgfdd; ac wrtzi greu bywiognvydd hyfryd, ac ymlid ymaith 'dryrtrf-ydedd," y mae yn rhoddi cysnr a nerth i'r holl gorff. i th) o glcfydaii tryinfrydol ng sydd J'n evstt,(Itlio'r enrff (Iyiiol, ditli yr ciiw Auhwylderau Ciewynol, y w'r aehosion pci'af » resynoldeb dynion ag sydd yn nuuldituid o ieehyii. Y mae'r auhwylderau hyn yn deillsaw o'r fath amrywiaeth antynegril a rhyd-blethol o aehosion fel. y hyddai yn Hn- liiiiosibl, pe byddai hyny yn mltzid yn aiigrnrheidud, il\1f cimilio ailan i'r achos cywir o honynt. Pa fo(!t! )n, fe. adweinir ae fe deimlir eu hefleithiau yn rliy dda, vn mhlilu riian fawr o ddynolryw; ac ar yfef J r elleithiau hyn. etlit.. haeru heb fyned y tu draw i'r gwir, na cliafwyd un fe.ftH" K- iniaeth erioed yn rhagqri ar, neu yn fwy clcuUiiwr am ei elfeithioldeb na CORDIAL BJl.i11. of "(iJLj^AD y Dr. SOLOMON. Y mae llavier o'rgivelliadau agymmeniiaiit k- trwyddo wedi eu hargraflu yn mhoh pajjur nev\ v'ddiun yn y deyrnas, er annogaeth i'r cystuddicdig i yiriarfer, a pharatt yn vr arfcr o feddyginiaeth, yr hwn sydd mor oditlog yn weini iachad trwyadl mewn poh achos o nyclidod. Y mac tyh yn Ifynu fod anhwylderau gewynawl yn fwy cyilredin yn Ewrop yn iiN-r Illlg y liuont ar mi amser arall, a phrioflolii' liyn yn bt*i!af i'r gomtodd liunan fwynaad sydd yn ttynu yn yr amseroetld gloddestgar hyn. Y mat' yn wirion- edd sicr, mai pa bellaf yr ymadawmn oddiwrth svmledd a chymhedrolder yn ein lluniaeth, a pha fwyaf a aberthom o yiTiarferiadau lachusi r anweithganvch ag sydd vn t vdfvred adifyrwcl, teuluaidd, w.,vi-yaf Fy(i fycld elliitti Po) eyfeilior- Kad meddygoi, yn gwanau pgni'r torif. Y mae auhw vl- oerau rgewynau yn ddygwyddiadoi ir d(I'ati r), tv (givrryvi a iavyw.), gyda rgi-,lahaiii.tetti hyn yn unig, eu bod yn y rhvw /??a!f? o herwydd ei'l ansawdd eu cyrtf a'u (fu? tynerach o fyw, ??ll fwy ami a ft\rni? n?- yn y rhyw araH. Acidy&nrir gwendid ya yr ansawdd ewynawl, fu h ti! Yarhv fynych ?att at'reolusn. ydd yn y naiU ryw? a ()rmoddau trythyll yn y llall. r arwydd mwyaf cya'rcdtn o'r ar~ hwylder hwn vwr ofn angnu yn banius, yr hwh ?vdd vn cerdded trwy'r holl ansawdd evvynaw I a'i (?'tttdati dinystr 'o!, ?annydd-droi'r?aion ag in?anfyn''?)], ac yn cynhyifti y crybwyHiadau mwyaf a?wydus () ddychryn ac anobaith i r dinystrydd hwn y mae mUoedd wedi syrthio yn ahcrthan yn ffymigrwydd ei Ipsmair, yr hyn sydd yn gwneuthur y dynion annedwydd sydd dan ei lywodraeth yn anv?ad, yn anwadai, ac yn anamyncddgar,yn <[neddo! t redo?oddi? rth UHmfddy?atynaH; a by n yw'r rheswm pa ham y maent mor anfynych yn cae) budd odnvrt.l un feddy?iniapth, am na feddant Iwyifrydi?wydd di?ono! i lynu wrth 1m nes catfo amscr i ddwyn ei etfaith ¡modo!. Y C?r</M< ??M of Gilead anghvdmansl hvvn tv 'r Mdv?- iniaeth fwyaf eeindlws -,xc eft?? I a gafwyd erioed &ta?- .^wdd wan a d, tUnw r corit' gw endidgrdwg, neu wondM cof. t.?d.'r yshryd, cr?,n?iod a d?chryniadHu'r m(d(!?!, ?wendtd ystlenmdd (?M?, a phob anhwylder :uaH ar S.V n cytodi oddiar laesiad yr ansnwdd ewynawl, y rhai 'i 'n ami ydynt vn eanlyn ag1ym.hedrolder, div?,,r d'ffvg ?ta!' am an?Mh<f'"tu 'fchyd, ?odd?t, h?w?d IIn- nydd, visteddol tny?r?ar, y mac'r ?r?' ?,?? ?,? wedi sefydlu yn ytlreHlot ei eftalth adferiadoi, ag;eHir vn g=l 7y:tf ?iiitililith y P'ato'ca()-ae!iadaua ?fodd oM:c:ni?dHK-df!y?tattan ertocd, f?  ?"??n,)' ryw,a.?r?wpiti?dd i r?y?oMt-h 'd?-n ? y?wr?n yn hyw yn   gymmery(i yM"(ki-?iniaeth a) .v!1au be<hthlO!1lchYrl, y rhMmpwn r?Ma)n?- a ailasent tod WMh syrthw, r hedd yn anam?ro;, yn aherlh au i anghaHineb bore leuenetyd. J!?' Y mae hanesion o'r Jwerddon, y'r India Ddwvreiniel aGorllewinol, Germany, Hambtir?h/ Bpdn). Hf?und Ja- maica, America, Norway, Sweden, a Denmark, y rhai o!I a ?ytunan? na chafodd un mcddy?tn?ifth crmed a fM??yd i'r g" kdydd hyny v fath werthi?d ebrwydd ae anarfc.oL— Fe ddengys llytrau r Tolfeydd ( <M.?w-/tM<?) yn !Judain a Liverpool fod mwy o'r mtddyginiacth hwh yn cael ei yn dros y u'6r na? o'r hoB feddyguuaethauereltl a u rhoddi ynghyd._ y CardW Balm of Gilcad yn awr fel v caifacliad ) stynr y CorjMt! Ba?t of G?ec;? yn awr fet  ca!lac!!afl mwyaf a gafwyd alian yn nghof dyn y mae yn gadarn, yn ddiniwaid, ae yn tlasus; y clod buanac ychwnnegol aroddir i'-w awdar a, ddyfeiswr ( Dr. Solomon, o f,iN YW)1 unig faen-prawf i farnu teilyngdod meddyginiaeth, yrhwn sydd wedi ei roddi I r £ raddau uchelaf a'r iselaf o'r bohJ. gyda'r fath lwyddiant dedwydd a phariius.-t Y ni;ie g-wcftb- wyr y meddyginiaeth hwn, y rhai ydynt lawer nag a wybuwyd erioed o'r blaen, yn incthu yn fynych a'i gael mor ebrwydd ag y byddo r g-alw am dano; ac y mae yn deilwng o sulw, tod costrelan yn cael eu gwerthu yn agos cyn gynted ag y delont i law, gan eu bod wedi en rhag- erehi cyn gyru am danynt. ArwettitganJenktns, ac Jldmorid, Abertawe; Daniel, ac Evans, Caeifyrddin; iVorth, Aberhonddu; Paititrr, Wrexham; a phob Gwerthydd Nleddyginiacth arall; pru lis. y gostrelaid, neu bedair mewn un costrel deuluaidd am iiSs. wrth yr hyn fe arbedir lis. a'r geiriau Sainl. Solomon, Liverpool" wed i eu certio ar yr arg rail' (stamp). (;:11 Y mae'r Dr. Solomon ya dvsgwyl, pan ymgynghorir ag ef trwy "y lythyr, i gael ysgnf-ar'iaiiydd (bank bill) am un hunt yn y llytiiyr, vvedi ei gyfaiwyddo fel hyn, Money Letter, Dr. Solomon, Gilead House, neur Liuerpuol.—Paid ilouble postage." —— Cyfarwyddiadau cyffredino! i gymmeryd y Cordial Balm (if (ril'Uld. Ynmhob achos ag y gweinir y Cordial Balm of Gilead, (odlli eithr pan y gorchymmynir i'r gwrthwyneb gan y Tywysydd i Iechyd"), cynnnerero ddau lonaid Ihvy de i loriaid hwy bwrdd (table spoon) yn gyfatebol i oed ac au- sawdd corlfv dyoddefydd, banner awr cyn bore-fwyd (break- fast), ynghyich un-ar-ddeg o'r glocli, pump yn y prydnawn, ac ynghykh awr wedi swper, wrtho ei hun, neu inewo Hon- aid gwhi-wydr (wine-ghm) o ddwfr, gwin gwyn, Madeira, neu win ceirioes (sherry).