Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

6 erthygl ar y dudalen hon

[No title]

n \ R I) :: ! 1-\ E1 II.

lT GYllOËDDWRSERf;N GO.,IIER.I

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

lT GYllOËDDWRSERf;N GO.,IIER. I SYn,Hv<!prnftod v Uythyr carihnot o fcwn ysptud y!tllhry Sprpu Gomer'; md amgen ymddiffyniadthydd c'i- hen faoniuth a nnddh-ntor dda drwy eiell 1'npur !m- gcro), ac v bydd yt! ddo bvnio! i'w argraffn Y" Y (Itilt yr ant'oun- ef atoch. Yssrifpn'i- ef) u hen dodo f:iwf o'nt cydn.tbod, t Iae t So en f;.)..)( rtK-fyd; g¡m h\!lV C!t\niaf!c!d<to y!' eichNew- -.dd)<-n y c\Hc giii y bydd y" sicrofod yn üddysg <) <wcnydd i'rDYw" yMgaetM yn s\HrcdinoI. YC.Gv.A'<. C\f.u<hi:)d Yr IIen At-t H.uarn H:r i'w feihion, ar ci dy. im e<y<! o naddynt o dh- -,I thh- yr AifTt, a C).ad:iir Ifhis, a nmnau 0 ciH; :oct' yr hudnuth a A-, 11(lclttvnt yn y g' lcdydJ hyny ei- dyH.:u yr Hen Aol yn wcH ei ddw)ied Cy!)!t-P!g adi-cf: it'r (!t a' modd Y p!'of<'nt Iddo ef !:nsoced a chyffredinoletl y Gyn. racc s-ynt yn myst; Kbrcwy)-, (h-oe:;v.yt\ LIadinwyr, Be hyd y nod y Succ-on brychion eu hunam:— EtcHyfymCib (eht- Yr L'cn Ael) chwl !wythasoch ..>11 <1: nod N n a'i' iaith L;¡J.iu t'u.Wi', ac HM a' v.-duf gan nh ncu Jdau o h<,noHt \-n i't logdl f.i\vn'.d o t Roeg fat trysor gwerUtfawr pi- gwybod yn wcU ystyr a phwyU Gorah- a Perf: pond anrhydedd eich gwtad R'ch cenedi a'c!t cynyrtbdd mor fcrwedig yn etc)t set dros yrhen fam!:uth wiw? A dyma chwi u tawr orchest {[afiit- a Hndded, wedi dwyn agos hot! dcyrnasoedd o-ed yn iddi! Belladl dy!m)n\vn i CI(iiiii- gos i hen \n pentiw\<l fat n, na fn crimed tawr aHan o f,Ng simnat hongldy et dccftadact!), ac i't- h\n y rttaid !xjdR('wydd[0)to\vIad bp'H t':)! dy froetId ocrion i dh' ? sycil;-e,i g; dangos med'Jat' eich prutmn hc!aethed y! Gy IlIraeg gynt yn y pmthau hyny c'r byd, ac odtd fo<! ychydin «t.')thyuas o naiU !K'n air clJwng i'f i!a:t )icb H d:sr.dU byd hcddy\v. Yna cbr hwydun), a'a pn).u' yngLyd o barch Cynno a .Sai' dyma i'r Act tn::) y donUo rat, ac y credo crc!!), yn ot ansawdd gwlad dys, a y C'ryw cof- tiodwn JflltS dnw y rh\fc!, )1' lr\in ydoedd (!yw sog tra ti"I.I)ig a gwylltnaws, ac o fynych aiitlltwll fat y dyvcd hanesion cened!!g, byddai dra anfbesoi wrth ei is-svt ydd- wyr, gan franito yn daranUyd cf a'i farch with yrn )))t')t )i)odd citwyrn drwy y ihcstnm mHwnudd, mu chafodd yt- euw o Mawt'y)'tt), Mawl'-l'wysg, neu Mu\\rth,' faI y geirir :jda ni hyll hedtlyl'v: ac ya !'yn. cydutia y Sais, gan honi y medrai cf yM dda (ittigoll y :c!n f\vyaf dtDnygus a checratdd o'r dafudiatth ItOHO, t ac at* yt' achfysur uchod yn gwacddi yu Itcd groyw, ac yn tyraeh M'.u sc,' ont a!wyd p.f o't- di- \\cdd yn ddi iythyscngoH i neH iMa'vtth-, Y nesaf a fyd(t nil -i\vr yr hwn a gan hurtmydd ct iddysgn gyda h)ys,a waeddai arnynt, 'Aros y chwcd! yr iiwn o fynych atfcryr un ymadrodd wtthynt a atwyd Atis- tottc: ontl yma y mac ppthgwahaiiiaetitihYvng y Sals' ;1'1' Yll1ro, 'tI,al'tll anltliad a gwn'iddin y gair; dy\ve<) f to (I arft'r A)Mot}c i d(!ysg!) y gwy!' n'uainc t!an gcj-- dded nen rodio, a'H bodhwy mc!:ts gyda Hinau JlI Ghmlu, yn h..wyJ-frydig iawn t godi t'v?,itt i adrodd cu !crs!, a t!uwyi'awt bocn ybyddat ynp)'c!d iddynt ,.an ddywedyd, Arise to tfti,' y:' tnn sydtt lcdagos yr i un ystyr ac Arcs y ch\vedl' neu I Arcs a chyfod i ddy- wcdyd y chwedi:' eithr :)! aUoh t" er n)ynyc)t yn)of\ n wybcd y ncsaf t'w Ic; ond xaufod y naHi ystyr iuor agos t'rHa]l ac mor rc'synK)! o yniHi i gadw y ddwy tTordd 0 gysetin ystyr y gair Aristotle. Hhag bod ynfaiHi brysi\h'at ddan tnwog o'r L!adm: Anioal fn ddew!' a gv rot iawn yn crbyn y Khu'Fcimatd ac y ma?'r ga.ir ages yn ddHwgr Gymraeg hyw tan, <.ct' Un abt' neu yn ot Itytltyreg L!twyd o ahal' ac yn abtc Cacsa\ yucedd y cad- pen mwyat'yit yrymc.adi'acthKhnteinjg; ac iHt yr arfcr y Sais c yn i)e s aconr pt'ganddynt h\vy, Sesa¡-' ncu t'n! y mnant yn well' Scixer* afn c: rod yH c<pi0 yr ,ioli a'')gy!c!t; ncu yn hytrach yn Gym- raeg Sis-ar' gan y byddai dyp:ti!a:-J aniYyddion yn sisia! wrt!'o it a theyrnasoedd a a'iai Yn !nn\ dd en gorohiyg!), yr hyn oc<)<} ct e)f',)11 IY\0dmcUiol cf; yna yr ocdd yntcf yn sisial o gyleh nfn 'a'I' gwtedydd hyny mort'ynych yn :ysgae!Gd!'n y Oitiahvyd pfyn gyH'r('(Mn ganddyntyn? Si.s??gan dori aiian iddynt \\akh n!i!wr;)idd ynh.u'tans: bei!achn)n yr F'.bi-N -,v a'j- a i% !a\vcr o cirni'i Ebry' yr tKi gwrMddh) a titanid:ad a'r Gym- rapg, uu n&n ddan yc{t\tn!g: enw cin hen (litti !)od) o'r t'n gwrciddn'; ntcgys y m.ic'i' :'}'(hain t/ yn g\'fnc\v- Adda-; 'sHv.s m-ci gri-aadlgaeth, A Dnv. m:H da i:)<"ft ydocdd,' itcfyd lit, da, tlid; obicgid ;))<)i etc y3y\v tsd hoi! ddytioiiyw: y mac yr cnw Efa, n!:u)! pob Gvtiii-aeg%, na raid fan' gyHrt;dn!f)t: Nua a gáfudd ci \r arch y bt) f C) :jd o amscr yn ei hmk'i!adir: yr j)on oedd Hi' (iduii noc a geliir gw elfd e'i ellW hydheddyw yngT;ailh yr hen fcn'ddCynircigfal hyti'SCC: amySafMO)),ntd ocddynt I:wy n:cn .)('at-yd<;<'ht't''ty)tC:!t'teu Ct.n)br:a, in! iiHid o fyHtCi:i:d-vu y t!i;ti o hh' t'\vyta T-ig a cht'.tftt cu 1-11 ddvs- as:¡nt chwr;'n pc!ii, yna <n' u'r diwedJ. o am! ddichc!! n chMts cu cUddnnedd yn nv.jr; cfcih cu bta').ur,ulu yw Hen gist,'hen gcudut<ncuhc!liot-ran;c! '!tor.<'h biacnor araH o honynt, '1'05a.' neu Aro'af/ ? tt{iy y ai'os:!sa:)t t:yd hc-ddyu- yn y 1'hanl!irqcdd ? !)!'asafo Gvin'm e ncrth bi-aicft nc y?x'?ydd; n bcH<u;h'o ix n ddet'Ct! 1 !'a\ t-haid git(faci iddynt y )ucddia!n yn ??Idycho!:—M;<e mnrywioi sy!wadnn creiii an] <hirdd- iad geh'iau n'r fat!), n ddy\vnid y mcibton gtoywon gtan, {:i synod. yr Hcn Act Hniarn nir yn arnthrol [a\vn; iddyi.t cu yn y -gwlcdydd hyny yn iiixjru petu en bod \vedi cu eadi.1Üg'o a nonmt eu gostcg hv.yti.au n'do cf }ngolnm'i Gwalia ei hun -i'r sef's yn gŸ.taf, et baich i Mr. E. Lianbedr a)n ei a:nwyn cfb wnith y CysefÎ11 fKh'dd, a chynct'-thad y t':d)[ s.tuct.udd, a :h<u pcth?"n cymcdrotcrt'HI: .1iodi¡f y thaid i \1' o d<!ysg Mf. E. fod yn bcirdd dcrbynioi, a<; yt) ;I'lcll priodotdeb rheo!au tcrfy):o! bar<)detuact!) yr i,titli G,, iiitl f vii Dafod Aura '])at:yJlI! ai) Edntwud; canys ystyhafhwy ynhanifodut naturiu! rn iaith ni; ond ell dangos a'(! heg!nro o dro i dro gan wS-r o tca'dd dysgcdtg ac at.htyliih. A oddci'a illr. E.! mi. erfyn arno ar fed yn f\\ y o'rt!'eo!au cynhentd!)yn yn y )te ypothyn iddyut!' WIth cdrych :.r gy\\ydd ncu hyddaf yn dysgwyt i'r testyn a'rmesur; a rhRid i ,t\-?eiiv d iir:a'eiii c. n.i ddywcdyd nad yw etiatd y gerdd gynnwysedig yn nicun ystyr a ph-vyi), c:thr y mac y gyn::anedd rco!aidd yn hanifodot tdd: !)cf\d. Mewn nfe-U!' triban, cilgIs-Al Mi!r o'r hen (itilill, n'r y n)ae \dd!acth (triban yn ddigcno!; ond mewn cywyddac! nw<U rhaid mi sefyH yn wrthncbwr i'i' rhigyman an- sain, anogvdcsgah' a c!ir mor f'. nych yn Scrcn Co- mer. Cyd-ddygwchychydigam), Mr. K. yr wyfyn cotio vn dda \r aniscr y bnasai calcdwaith t mi fyd) 0 i ¡:Dc"Tinrwy(id F yjt /JJ, y ond vn awr ystyriaffy h)!U a ch\v[than \Te<H cac\ digon o ainsprnain ai i ddiwyKiocin !(una!n, neu.iytnostwng i araH i ddiw\gtoetncyi'ahsoddiadauawonyddo), cyn ymddan:oso hon)'l1t yn IlcwY1'cb Seren Gomc)', rhng i Îlygr\\ Y'llIim-fcirdd sydd, al gwyhd"yn codifYliÜ o ,\1'1:5 tomcnaH yr hen gynf. hdd profcdig.ac yn barod i ¡ bob mc1ns-beth, heb ystyr !)a phwyn, theo: na rhcfmm: Gobcithtaf nad ocs yn pi.. sian t\vr o ddoniau Mr.R. namyn ychydig b\\yil a s\!w, c!- 'yrnddannos yn brtMardd goi-chcstol: coe!iwch n pan ddywedwyffy mod yn cyntcradwyo ynfawr ci(h Rhaui unihcfyd y f. ddcjfuyddio y fantais o'ch gcirinu dros ddiwygiaù cyn.- fdro:o b\vy!dysg a dawn a<- Mid,dnn gwett genyfna g\.e!<:d gwyr Cynn-n yn se(yU mot wrol y" t'rbyn pe!l- atbcdd rhyiygus. Hyden't' y gall Cyocddwr Scrpn Comer dystio i n)i ynddirgcl wneuthur fy rijan yn y bn t mi ymddangos o ys- IgOl I! -D, ac nit bryd chwyddedig-fympwy, ond Y" hytl'aeh yn baroll i gyd-(!d\vy'ta rhai pet!)an c-t'oes i''n barn, c:- mwyn taW t-ch n.it!'urtmd. Yt- ochr araU Mr. E. (ded.iyniWch 11 mcgvs braA'. <t a'r a g-ly\ych oddiwrthyt), ouid yeh ch.n yn tial ,-n "iic,,l tl'yn drcs fbl'f y B}th'l'e}1atl ? <l\v\ol, a HyFr y 'Y(;tldi 6iiid eof gcnych syh\ etch Parch. tod Uawpro'rCymry mor d'i "I & medd\vt ann y Hib! t'a! y Mahonictaniaid am y Coran, id<to syrtitio yn MH damp i tawr o'r net ocdd, a bod yn fj"c)tod nn)rw<d Hcwid iiytiiyrcn o honor Y mae rhan c hen argrainad Cynn'acg yn rnedcg tal hy:), p) iawd yn go,iirio, .s r ac yr !mnawdA ptnvb uU. Ac am huner nos y 'bn gitnvri, Nycha y piio<! Yt) d\vot: cw(ha)):m i g1)hwl"lftl ac ef, Otu aUwn m (I(tiwygio -ychy,dig o dro i dro iiic%ti !iytt'\rc!)iad .cirjan? \rde allJryw wctIi i!'oddi i m am!"aiH'to (!('t\vyKio mewn geirié;u He ym-I ad)'0(tdlo!f: olll E. g¡dnveh. os n)yn\vch cti\'i, y ¡ HU'Iu'i-\?c<!di('\?'rcdu)i arnsial y titactit, a chyd- dynwch a nmatt t dd,t\vysi0 ychydig ei' mwyn h:)rd(!- ?ch, pncdcldcb a byrdra, ntL-\vn yst.!it'ftiydd:apth ?'y#Gdtn: n:d ces )tcb ,?ll fw\' dros briodoldeb cyF- Tt'ithad y J!iH na t))', cto dynnttiwu weleJ amryw bc.h- 'ü\t yn cael eu iii-,v,gio yn y (jiymracx. Ha \vr, pa mot Selo, yr yc)) rh\vi dros y Uyt!iyt\;n<i)t <h\yol! gan ddt- ) ystyot crcUt )))or bcti .r t-iitiia g)'nyi.itsaHty goes bren ¡ yn fwy ac meddwch chwi os ))y!'heirnucai' pam)]ad ycwbl hefyd? Ar- h<n\c)t fy g-h: tàill, '(' nil" g\\rthdaro ) r n:i gofYlljad yn oi a dwpud, Patn nad y Hytt'yrettao dwyol o'r itot! gyd- ;l'ÍniaitlfcJ:y hcfyd? mq,;is llym, ll,r¡mm, llymmi:m; pet), penn; tJs, tiss; cyrch, <'yrf/«.'A; dYlIJa, yma, tlymma, ytil)),(t, co!, coil, ,oltyn ;dal, dall, ¡[ii/llad; cydto, yn y )hai t)ltf'gNvel%N (-It d(IN i-ybti yt- ystyr yt. ihvyr, drwy tyncd o d.d y)) ddaH! ac o gfd yu goJlyu! Ntd wyi' yn bfio cyinnint ar y duH hvn )nc\\ n thai gcit'iatt yn y Gcu'!yf: o tict wyd([ dyt:u pnf'ystyr a tharddlad y ga! ga(d ei gadw yno ff.t diifyniad iaith, ac ymac i'yi)y yn ddip-OItol i'm bftrn t yu s'yffrcdin; yu t.yn y !)):)c T. mc'T!M-ds yn b¡ch1'n III" \N.r bare!). Yn av.r, )neddyi:af, yn hytra! nnc anat'n c'n hacltf.1all nattn'Lo!, a .d¡ynyg maHynu yi:1mith y rilHLg\mccthnrol yn ".Lig a wncu', y thai sydd fidch He anhttrddwf'h igoru' y$atr; ac fat ymaccocs bren yn Ai-r t (1%v gocs fyw gantldo, niraid id'to na thyfin ? naiU ymaiti!, 'ha gosod y UaU yn ct He; ond pob nn ax sydd ynaifcryd ygops brcn fat n'yn brysifd ncrttt i'w acjodau, fat y Hci!! YlIla¡th, fai yr hyderaf y gv. na hCU Gynn-n a')' non fagl ?< yi! /;i/)<My a ?<M)<M a' cyn'ctyb. Atjiw:' sawt cccs b; c;t :t fy)nvc!t c!nv: grogt wrtb go?fF cyt'n, iarhus dianaff onid YW ,lfng'ol:cg, yn v.'f'n a !.arddach o wrei- dd:n a dmngcn Hac a'i' fryn n;aglan crogedig ,nthynt fal hyn, yng lIgJhg, YU;j IigÛ?Jddl Dl'w/! gellyf wctcd yr hen air cywir D««f, yn cact ei draws-HOti a'i dd\rvsn yn Ct tunondeb gymaint: btd hysbysfod y Gymt'ae:! yn iiyn o ot'chwyl yn (I(li,,oiiol t atcb drostt ei hun, )n-b t,a Grocs ns Uadhn os tcrddn' di!jno di:uiben,yna dlau- bfn yw y cysenn a;r, a ,,ellir ei ystyned naU! ai diam- axLpn, ai digelwyddbcn, ac o a(lar,.[ yr < aHan, daubeu, scfy <')'ec!u'eu a'r(!iwcdd; end os t!;a('cwu- HM aHau. yna viiiqe Itch yr uu o'r ddan, ac fc!fy hcb ben Yn Y byd, na dechtcn na di\lcdd! Pa raid t nt wrhl '(\'I1pw;. ac ant)! pan tod y yn ywmo fc! t mCWIl amryweinat!? ac t'<y pant'dcchror.YYdi.oriUythyr- et: rhoddwyd *n'safa aUwyd f,r y :)'t' sain tat'odal: gWê1"c11 ynm yu y.geii-i-,Iil Yt", I;t, gÿd; Ain yr e yn nherfynlad pfriau cedyrn, yHtyrn' y fudd- tigoliactil yn dert\ncU:cb dywa)!t dim gwaed; ni c}Iit en Uiosogi na' hcb yr ? a'r H yn It;)nc!iaid a Bi'pninHsan.—Ch\vUhau M)'. Idri.s t'ycha)), ra nd i chwf ?romi ?fth c'v.i; yr Ucn At') Htihm?idd, tra dv- !n:)ufic!t'n'i?ynied!'ci(ychydig?-yt'!t(nbrydr{:-)th} ddhr?it fetch (.-ut)vs ymae ?nnodotcndid yiif.t?I f.!UT i'r thyw :<'ny?:udd y" ? a?tn'n, mn hyny na tid i ch\vt pt gcsod t", a'ch banp)- <o.stt o m- y fninc "Uchaf vlJ)ob /?a' CI¡;¡f!rd, ac <1mJaf y ga:!uch hcb el coi!t0 lJtMóeh gari«d amg-r!riad. Hh'. I-IN I)-,I cit cft'h enw, }'<' eici! CN fl*t-oi \n <)imo()ut yn t'rbyn Mr. E. nda chwi, gadewch y J!ei!'dd yn th'nydd i'c ymao, syda yr lieti <!dcr\\yd.d- o)), g:m fotli m bt')!('h (fOcl-So'ci! a Choct-H:«i!, er dn KCtmn \\c:thi.!Ut'yncd gc!\I'g' i'i- hen hvybr:ut i)Q'2EIIS !it, at- {:1 cm'I citt c-tT- EfeJly llawdcl-amor i c!mitYmrotlyr'; nac Y'IIIJ'y:oIHvchaI' y flûrdd;bid y snethatypw)!(',tudypc!'sMi,i:ydama\v)',s'H:'md! he¡ fartld Jc'n:Iwyd 0 FOil, Yl! HEN AtôrJ HAIARN HtK.

.L - _..- ,- - — j .?7' G…

-TAFLEJ\ HI1IFYDDL\E'j',f[,,,

l\lARCllXADOEJ)D..-