Seren Gomer

■4 ■■ ONLY .ONE.DAt tO b&AW, ? ON TUESDAY «;  ..MAY  !Oth; ?, ? The tottery will finisi Drafting; whcti THE FIRST TICKET DRAWN a Prize above £ if, will receive the Sum of FIFTFjEN" THOUSAND POUNDS besides the numerous othr Capitals in the Wtieel. The 50 first drawn Blanks will each receive Ten Tickets in the Next Lottery, to be Drawn on the King's >iuth Day, containing- the following CAPITAL PRIZES: 1 of £ -20,000 2 .10,000 2' .< 3,000 14 4. 1,000 15 4 500 Shares will receive their Proportions, viz. jil Half will receive Ten Halves in the Next Lottery. < A Quarter will receive Ten Quartets in the NextLotleiy. An Eighth will receive Ten Eighths in the'NextLottery. ASixteenthwill rt&eive Ten Sixteenths iji th Next Lotteri). TO PRINTERS 'C 0' t WJANTED IMMEDIATELY—A COM- ,V 1f" POSlTOR, who U"erstands the Welsh Lan- uage. A sober, steady Man will meet with constant mj.loymem,—no other need apply. y PP.ytation-to be made; to Ali, Painter, Printer, Wrex- h. am; if by letter, post-paid. ¡ ONE THOUSAND TONS OF JJIME I STONE WANTED, at ARERSVNNV, near TOWVN, J'lenonethshire. The vessels that bring it will be immedi- ately loaded back with either Oak Poles and Cord wood, or worked. Timber, weltadapted for the purpose of building Charge fmm to 5U tons burthen; either on Sale or by Charier. N. B. No Port Fees are paid at the above place. Apply to Wm. Richards, Pentrebach, near Abersynny. May 3d, 1814. istresses in Germany. PUBLIC MEETING convened by t.. THOMAS CLOYD, Esq. Sheriff of the County of Car- igan, for the purpose of setting on foot a SUBSCJUPTIO N to RELIEVE the PRESENT DISTRESSES in GER- A.N Y, arising out of the Ravages of War, held at the .^N-HAIX, CARDIGAN, on WEDNESDAY, the 27th day of AptLIL, 1814, ■ <DAVID EDWARD LEWES LLOYD, ESQ. IN THE CHAIR; esol¡)ed unanimously, ^That sulise?i?tio ls be immediately entered into for t le rtklief of the unhappy Sufferers by the calamities of war ?nC.? e-r?? ief of the unha?p? py Sullerers by ? the calamities of war t~/f,' \it'Grif!ith Jones, ThomasHoweH.andDavidPowen ""??. ?squires, be requested to solicit contributions from uch h <e?p??n and Inhabitants of this County and its vici- uty as aig not present, and also to apply to the Clergy and JJssen tll Ministers within the County, to make congrega ti(Inal c. tions for the same benevolent-purpose. 3d,Th\ the said Griflith Jones, Thomas Howell, and David Poyell Lucsis,. Esquires, he, and are hereby requested to receive.subsp|-j p ti(»us -and collections, and to remit the amount Ot or before the 1st day of June next, to Messrs. .Hammers]} and Co. Bankers, Pall Mall, London, with the names or tiie subscribers. 4t!t, That the thanks of this Meeting be given to Thomas Ja.oyd, Es. Si,eriiY of the County, for bis ready acqui- cscence in t^e request to convene the Meeting. Jtn, Thatthese Resolutions be inserted in the provincial Newspapers, £ lnd also printed for distribution. DAYxD EDW. LEWES LLOYD, Chairman. EfSIAU YN EBRWYDD, BACIIGENYN) W iog, fel Sio p wi-, t-J lieu DDYN JJ^U ANC prydiferth, bywiog, fel Siopwr, neu ynte fel Pi-eiiti, fe ddysgwylir iddo fod yn hyddysg yn y Gy-nraeg a'r Saesncg, ac a charactr diwair o ran sobr- Wydd ac onestnvydd. ylnofyner h L. and J. Michael, Tea and Coffee Ware- house, Wind-sti-eet, Swansea.-Itliaid anfon llyJ thyJ rau yo ddidraul. Abertawe, Mai 6,1811. AT FEIRDD CYMRU. BYDDED hysbys, Jdarfod i Gymdeithas y Gwyneddigion yn Llundain benderfynu iosod Carreg <Joffaol ar Fur yr Eghvys Wenn, y«i agos i Ddirnbych, er parch i'r diweddar Awenyddol Fardd THOMAS EDWARDS, o'r Nant; a'i bod yn hyderu y Mvna amryw o'r Beirdd gyfansoddi ar y fath achos, ddau Englyn cymmwys t'w nargraffu arni, a'r cyfryw a fernir oreu a argra.^ir, pa un ai cyfansoddiad un ncQddau o Feirdd.—Deisyfirar y rhai a chwennychont. farddoni lwvbreiddio eu llythyrau nt Mr. Dafydd Prys, Trysoryddy Gymdeithas, Rhif 25, Walbrook, llulldain, a hynycyn" y dydd cyntaf p Fehefin nesaf. Yr ydys yn bWrladu argratlu y cwbl Ia dderbynir yn ocreu Gorner. THOS. ROBERTS, Cofiadury Gymdeithas. At J'Veinidogion y Bedyddzcyr. DVMDNWYD.^d' «ffau o'r?.er- Jt_F rbodrwydd wneuthur Casgliadau, cyn 'bdaethd a<r y ?oddefo amylchldau,tuag at gynnal ac hetaethu ym- <'ir?cMadau'r Gymdeithas Genhadol i r hon y perthynweh, a <ta?fen y Casgliadau i un neu arall o'r Cymmanfaoedd, y Thai ydynt yn oddjithr fod genych well cyileusdru i. dytit iT,?.dain, ?n fwy dfgyfrwn?.—Ymae'rmaesyn I eth  blaen,,t?l i reill-agorir drysau newyddion— danran- cenad ??"?"'?< He y mae eisoes dros wyth mil <?? t)OM?jd?<? yn addott Duw, yn yr un dull a chwithau. )[ inae rSiRit6, qweinioK y ydd%N,yr yn Pnance, 1 ??.' ??. ??Spam.?re?e&ua?garu-B.btau ? ?v ? Hwyod1ant d'Symhar e.d, B?odyr yn y Dwyrain y? proS, nad yw ? eich llafur yn ofer,yn yr Ar?wyd<L" y?y?&c. J. HARRIES. CYNNYGIR ARGRAFFU YN GYMRAEG; f. TR WY 0 YMMOR Til RHJG-RR YNIVYR, JJ^G AR HUGAIN 0 BREGETHAU, Dm,edi ell Pi;tj oYsgrif-aitit.1, Pa'rcii. JOIIN.30NE.S" eng or Llaugynog, Sir Drefaldwyn,  Ganyp?h?H. PARRY, V. Llanftsa, ?'!OS MRS. ?0!fE?, 0 FvcHDnÊ. L" P«»'logaldd, ac yn wSi» dogS yr Awdwr yn Brf?thwr pohloga!dd, ac yn ??dogUaunM yn ? ? ?? n.?is y<ien?ys y can(o?d 0', Br?au y" <-?w d ),J, sydd yn meddiant ei eppil ?hr?ddw y hydd y U?hotiad a g?loeddir o honynt yn tud, adeiladaeth ysbrydol, ac yn dderbyniol gan y Ul?d. AdilODAIj. 1. Bydd iV Gwaith gael ei argratlu a llyiliy renau iiardd ar bapw da, 11 Pr-is y fydd IN.  P°^ un ai gymmero I chwccholyfrauagaUfy setthfedynrhad? 1 Dprbynir f'l\'lflaU Rhag-hrynwyr gan John Paihter, Llyfr- werthydd, Wrexliam; Mr. SaundersoiT, Bala; Mr. Jones Dolgelieu, Mr, Carnes, TreffynOn; Mr. Jones, Ruthin; 1\.1.1'. Get', Uirnheclq Mr. Poole, Caerlleon; ac yn Argraft- Sclvn Gumer) Abertaive. The Etdte of lVfr. Jacob Gregory. ALL Persons indebted tp the sa!d Est?af? A ??"ed to pay their respective Debts iiito m? hUnds, on or before the 20th day of May next, otherwise measures wiH be pursued to enforce payment. V D. POWELL, SoHcitor to the Assignees of the said Estate. Neath, 27th April, 1814.

ATEINGOHEBWYR. Nid ydym yn canfod nemawro resymau ychwancgol yng- Jiyich y pwnc liK-wn dadl yn Hythyr y ('. G. Y mae eife yn gwneuthnr cymmaint d'efnydd o'r'byr a choll (ellipsis) yn ei ysgrifenadau, ac yn ymarferyd cynnifer o eiriau dyeithr, fel iladoes un o bob cant o'n darllenwyr (0 leiaf yn y Deheudir), a ddichon eu deall, gan hyny yr ydym yn hyderus yr esgusodir ni ganddo am oedi eyhoedtliad ei ly- thyr diweddaf, trafyddo genym gymmaint o lythyrau yn gorwedd'yn ein hy'myl. Daeth Bugellgerdd" yn ddiogel i law. Y mae yn tci- lyngu parch o ran ei henaint, pe na byddai ond hyny i'w chymmeradwyo. Y mae dymuniad E. Benjamin dan ystyriacth. Yr ydym wedi derbyn hanes y Pysgwyrthiol. Methasom gael lIeyn y rhifyn hwn i atebiad Llewelvn i D. E. Caiff ymddangos yn y nesaf. (iiit Y mae Cymdeitlias, gvvrthihlrych penaf yr lion yw llnddias drwg-weithredoedd, a dwyn i'r gijilivg dros- eddau cuddiedig, wedi cael ei fftufio yn ddiweddaryn Nghydwely,llyvvydd yr lion yw y Parch. Clias. Bowen, Perygior y Ile iirliod; Yr ydym yn deall fod y gorchymyn a yi wyd allan yn ddiweddar gan y Llywodraeth, am nif^r ddirfawr o wisgoedd t'r fyddtn, wedi ei ohirio, mewn caitlyniad i'r dygwyddiadau gogoneddus diweddar a'r pttaith a ganlynodd hyn, oedd gostyngiad cryn fawt" ynmhrisoedd brethy.nap annhegaidd swydd Caerefroc.(. Yorkski e), ac. y mae, gwlat) garw- wedi gostwng o 4s. ad. i Ss. y tod (28 pwys). Clywsom gan dyst credadwy, i'r diweddar Bareli. J. Davies, o FetMehem, pan wysiwyd ef yn ddiweddar i ymddangos ger bron Brawdtys diweddaf Caeifyrddin, (amger yr hwn oedd yn dynesu y pryd hyny) edrych ar yr ysgrifen, a dywedyd wrth y genad, yu y niddd lhwy. af difrifol, Eweh at y rhai a'ch danforiodd, a dywed- weli wrtljynt, nad oes raid iddynt dratfertllli dim o'm plegid i, canys yr wyf fi i yrnddangos ger bron Brawd. le tawr Barnwr y byd cyn hyny." Ni wnaethpwyd fawr sylw o'i eiriau y pryd hyny, gan ei fod yn y mwyn. iant o'i iechyd arferol; ond pan glywyd ei fod wedi ym- adael a'r byd, ychydig cyn eisteddfod Brawdlys Caer- fyl ddiii, deallw yd nad, oedd ei amgyfiredion ynghylch amser ei ynuldatodiad vn ddisjll'aen. i Cesglir (gan amryw o wyr cyflrifol) fod, Peter Rees, Menygwr, yr hwn a fu farw yn ddiweddar gerllaw Ar- berth, yn 84 oed, wedi teithio ar draedi ffeiriau a marchnadoedd, i werthu ei fenyg, fwy o fforddiia phe buasai yn myned ddwy waith ogylch y byd.—Cannar- then Joiti-nal. Aeth rhyw ddihirod i weithdy Mr. John Morgan o Bont-y-Pool, yr wythnos cyn y diweddaf, a lledratasant rhyw gymmaint o grwyn, a phethau ereill oddi yno. Gosodwyd y Parch. Charles Shipley, mab Deon Ltan- elwy" niewn meddiant o fywioliaeth wertbtàwr May- pooder, yn swydd Dorset, gan Iarll Spencer. Yn miawdlys swydd Faesyfed, dedfrydwyd Mary Chandler i oddef marwolaeth, am gyfnewid Ysgrifan Ariaady (Bank Notes) Kington, oS?.i ?.yrun. Rhydd- bawyd un dyn a gyhuddasid o ledrata de?aid. Yn mrawdlys Do!geUau, swydd Feirion, tanwvd drysau y carcliar yn agored, nid oedd- ynddo gymmaint ag un carcharor, o un math. Dengys hyn ibd trigolion y wlad uchod wedi eu moesoli yn y modd gorwyclmf. Nid oedd ond un farcharor am ei fywyd yn swydd; Fflint, ar amser y brawdlys diweddaf, yr llwn a brof. wyd yn euog o ledrata siwgr, ac a ddedfrydwyd i oddef 12 mis o garchar. Dydd Merelier yr 20 o Ebrill y dyhenyddwyd George Long a Sarah Ovens, yn Ilchester, Gv/lad yr Haf, am yspeilio ty Mrs. I.amelliere, o Brislington, i'r hon yr oedd Sarah Ovens yn wasanaethyddes. Buant feirw yn edifeiriol, gan gyfaddef y bai am yr hwn y dy- oddefent. i; Ysg^faelwyd yr-Unity; Leadbeater, yrlion-ioedd yn mordwyo o Gaerdydd i Lundain, gan henV-tohg Aine- i-icaidd, yr hon a aeth a III I ai,fleue; yr oedd Wedi cymmeyyd pedair o longau ereill. Trodd y Pomona, Coath; yr hon oedd yn rhwym o Gaerddydd i Lundain, i Dartmouth, sir yr 2 la in o'r mis diwedcW, mewn cythyr diferllyd (leaky). I ATHYIIOEDDIVR SEREN GOMER. ,I ?- I TARDDIAB YCHYDIG EJRIAU. I ADMIRAL (Fr. Arrival, Gym. JLlyvgesydd), sl,d(i yn tarddu, medd rhai, o'r Saxon, Aen nte rul, Arglwydd tros yr holl foroeddj ereill a haerant i'rgair darddu d'r Arabaeg, Amir neu Emir, yn arwyddo Llywiadur nod edig; ond mi adawaf ili- dai-ilenydd farnuo ba un o'r gwreiddiau hyn y mae'n tarddu, o berwydd tebygwn fod yn anhawdd penderfyliu. Admit id sydd svvydcl wr fiche] iawn yn y deyrtias; y mae yn cymm<;ryd eyfrif o bob peth mordwyol, hyny yw, cymmaint ag a fyddo yn codi yn, neu allan o gyffiniau y deyrnas ar y mor: yn iaith y cyti eithwyr, Sup; a altmn mare. Risiart ll. a roddodd y titl Admiral gyntaf iJw ddeiliad. Iarll Arundel a Surrey, y swydd sydd er ys talm yn cael ei gwemyddu gan Rag- i swyddwyr (Lord GvmTnissirme: Ú. KNIGHT, Sax. c-v/i, Llad. Miles a Eques auralus, medd Jacob, am yr yspardunau gloywon a fyddent yn wisgo; gynt Jinights of the Spurs: Fr. Chevaliers. Y gair a arwydda yn wreiddiol Wur, tt litfHvydtl kidyiit weinyddii yn y Senedd droS s wyd dan: yn Gyhirticg, Marchog. Mae llaWer 0 osodiadau O;l'CtiW hVFrt, ibegiis Kntghes of tle tBath, fyc: PARLIAMENT, enw Saesheg arti Senedd. If gair a darddgesglif odiliwrth Purler (Fr.) i siarad neu ym- ddiddan, a Meniim (Llad.) y meddwl. SenOdd, mae yn debyg, sydd yn tarddu o'r gair Lladin Senatus (pa un yrimyg y Rhufeinwyr oedd yn atteb yr nil dyben a'n Parliament ni), ond nid, oedd yn invsg yr hen Frython ddim yii debj g iddo f'i gelwid daii ehwau ereill gan y Saxonsi Senedd Brydain sydd gymmanfa ragorol, yn cynnwys o ddentu 658 o aelodau, heb son am gynhwys- iad T^ yr ArglWyddi (House of ;iciii fydd un gyfraith mcwh grym heb fyned drwyy d(r4p Dy, ac yn ddiweddaf ckel cydsvniad y Brenin. Mae l'Uagon- iaeth rhwng Ty y Cyffredin (House of Commons) aTii, yr Arglwyddi; y cyntaf sydd yii cynnal rhyddid i'r deiliaidi a'r olaf mewn ffordd lywadi-actli-ol a grewyd er cefnogt breintiauyGoron: yn fyr, y mae y naill yn attalfa ar y llall. Yr oêdd y ddau yn nn yn yr hen am- seroedd, ond yr amser y gwahamvyd hwy, medd att- diiron, oedd yn nheyrnasiad Harri III. neu Edward I* See Christian on the Origin Housed of Parlia* ment.— Y Canghellawr (Lord Chancellor) yw Areithydd Ty yr Arglwyddi: y Cyffredin a ddetholant Areithydd en liuriainj ond bydd rhaid iddo gael ei gynnortliwyo gan y Brenin. Liawei-ofre-iiiiatinodedig a befthynarit iaelodati ySehfedd, a'r penaf o lionynt yw, en bod yn rhydd oddiwrth ^it»3iad carcharo l (arrest). Gallu y Senedd sydd annheifynoj. Os bernir yr uchod yn gymmerad?y 0 ymddangosiad gellir dysgwyl ychwaneg oddiw'rth ?geiiii. dysg%vyl yeiim-a'neg- ,4?i,th PwUheH. C. E. ÁTGYllOEDDWR ,SEREN G01JfÈni; Svit,Ychydig wythnosau yn ol yr anfonais athl banes fer ynghylch yr achos o'r gwyntoedd:* yr wyf yn hyderu ha fydd yr ychydig lineliau canlytiol,yngliylcli ei effeithiau yn annerbyniol geriych i roddi He iddynt me wll rhyw gongl o'ch Newyddlea, mor gynted ag y byddo yn gyfletis. Hyn oddiwrth ewyllysiwr da i'r gwaith, Glyncorwg. H. p Ali gaf osod ger eich bron rai pethau neillduol ag sydd yn berthynol i'w effeithiau sydd 0 ran eu nattir yn llesiol. Y mae mordwyaeth mewn mesur niawr yn ym- ddibynu arnynt: y mae Uongau yn cael en trosglwyddo gan y gwyntoedd o'r naill fan i'r llall, a thrysorati y ddaiar yn cael eu cludo i ddynolryw i'r amrywiol wled- ydd trwy y byd, a hefyd y maent yn dwyn y newyddion goren, set' yr efengyl dragywyddol, ar led y byd, hyd eithafocdd y ddaiar. Mae tymher gwalianol ardaloedd o'r ddaear dan tywodrileth y gwyntoedd mewn mesur mawr, ac y maent yn hanfodol angenrheidiol i iachus- rwydd yr a\vyr-gylch (atmosphere), Sylwir ar fofdaith Arglwydd Howard i Constantinople, fod yn Vienna yn, Germany fynych vvyntoedd, acos bydd iddynt yniattal dros hir amser yn yr haf, bydd y pla yn sicr o ganlyn, fel y mae yn awr yn ddiarheb, Os na bydd Awstria yn wyntog, hi fydd ddarostyngedig i liaint.Dei-ham I-hy- Mae y gwyntoedd yn ieeliyd i ddynolryw, y maent yn clirio yr avvyro bob budreddi: yn yr ardal hyn o'r ddaiar y mae gwres yr haf yn fwy dyoddefol trwy yr awelon hyfryd adnewyddol, pa rai yr ydym ni yn ei fvvynhau yn achlysurol. Fe fyddai y cylch crasboeth (toma zone) yn agos i roa yn angny tanneddol oni buasai fod yr awelon adnewyddol o wynt sydd yn chwythu trwy y flwyddyn yn yr ardal hyny o'r ddaiar: ar am- serau ereill, mewn gwledydd poethion, yn neillduol yn y Gorllewinol India, y mae y gwyntoedd yn chwythn mor nerthol fel ag y mae effeithiau arswydus yn can- lyn y mae y tymhestl-wyntoedd niawrion (hurricanes) yn arferol o ddygwydd yn. mis Awst, yn y tymhorau gwlybion, y maent yn diwreiddio cpedydd mawrion, yn taflu adeiladau hardd yn un a')- Uawr, ac yAiae gwlaw- ogydd a llifeii iant yo canlyn, gan orchuddio rhan fawr 0'1; wlad; y mae hefyd yn cydfyned A hwynt dyrfau a Hyclied, ymchwydd y nibi-, ac ar rai prydiau daiargryn- faau: ond ynghanol bai-n y maé yr Arglwydd yn coiio am drugaredd, ac y mae arwyddion sicr trwy ba rai y mae y tfigolion yn cael en rhagrybuddio o neshad yr ystormydd dychrynllyd hyn, fel ag y U.-aeiit i I-yw raddau yn ymbarote-ii gyfarfod fili effeithiau. Macnt yn dyfod naill ai ymnhen y cwarter, nen ynghylch y Hawn lloer: ar y newidiad sydd yn rhagflaenu y dym- hestl, y mae yr awyr yn cymylu, a'r awyr yn ymddangos yn fwy coch nag arferol, y mae hi yn dawel iawn yn y dyffrynoedd, ac y mae penau y mynyddoedd yn rhydd o'r niwl ag sydd yn arferol o'u gorchuddio hwynt, vn ogofeydd y ddaiar. ac mewn ffynonaii, y mae i glywed rhyw swn ceuol, tebyg i swn gwynt mawr, yn y nos mae y seryn ymddangos yn fwy nag arferol, yrawyr yn y Gogledd Orllewin a golvvg dywyll ddychryn- Ilyd arni, arogledd cryf iawn gan y mor, ac yn codi yn donau mawrion heb ddim gwynt; y mae y gwynt hefyd yn ymwrthod â'i lwybr arferol, sef y Dwyrain, ac y mae yn nesu tu a'r Gorllewin, o ba le y mae efe yn chwythn weithiau yn gryf angerddol ac YIl afreolaidd, dros ys" paid dwy awr o amser.Pinkel'ton's' Geography, Intro duction, p. 57. Dywedir fod y gwynt mewn ystormydd mawrion yn myned mor gyflym a 60 milldir mewn awr: er fod y gwyntoedd ystormus yn rhuo ac yn terfysgu, etto y maent dan awdurdod yr Hwn sydd a phob Hywodraeth ganddo, gair pa un y maent hwy'n ei gyflawni; efe sy'n < yfarwyddo eu llwybrau hwynt, ac yn cynnyddu neu yti attal en liangerdd wrth ei bleser. Y cyfnewiadau ag y mae y morwr yn ei broU ar ei fordaith sydd yn addysgiadol i'r cristion? ynghylch yr amrywiol dywydd sydd iddo i ddysgwyl ar ei daith trwy y byd a'r bywyd hwn yaae y cristion weithiatt yn cael ei adnewyddu aweloit livfi-yd oddiuchod, inegiagy mae v morVtr [ Wrth neshau taag at ynysoedd y p^lysittu; yH ciftfod o bell yr hyli yd wlael i ba un V mae yn rhwym, ynnaw enhau ei fod mor agos i'r porthladd d vmunol: ond och), ^yiidod sydd yh llertwiei feddwl party mae yrawyr yn cael ei gorchuddio gan gymylau, a'i lestr ef yn cael ei gyru yn ol gan wyiitoedd eroes, ar porthiad-d yr hwn yr oedd efe unwaith yn meddwl ei fod yn agos ato yu awr ynmliell oddiwrtho; etto nac ofna di, 0 gristion, er caeI dy y si wyd gall dymhestloadd, ac heb gael dy gysuro, etto cred, a thi a gai vveled gogohiant Duw; dy Dad sydd yn dal y llyw ;-y mae dy Iachawdwr yn marchog-1 aeth vn y corwynt, ac yn cyfarwyddo y dymliestl, llais yr hwn a. ddywedodd unwaith, Gostega, dystawa, a'r .gwyn 't Wr tonau a ufuddhasant: y mae ef yn awr yn caniatau i'r tymhestloedd udo, a'r giryntoedd ruo i'th addfedu di i'r wlad lie nad oes net thymhestloedd na gwyfit croes i,th, na'th otidio byth mwy. Ychydig o hanes o'r modd y cariuyd ynmlaen rfrddfudy Parch. Owen Thomas, Gwetnidog yr. /Imimddibvnwi/r yn Ebeiiezer, suiyd Fon. Dechreuwyd ar y gwaith pwysig lrwn dydd Litin, yt 1 leg o EbriH, am bump (J'r gloch y prydnawn; deefireu. wyd trwy ddarllcn a gweddio, gan y brawd D. Beynon ga ii bra*d D. Beyiion pregethond y brawd D. Griffiths, oddiwrtb Heb. rii. 19. a'r brnwd W. flughcs, oddiwrth Rbuf. iii. 147 diwedd. r wyd tnty weddi a mawl. Borcn åydj, Mawrtb am saith, gweddiodd y brawd J. Powel; pregethodd y brawd H. Lloyd, oddiwrth Rhuf. iii. 25. a'r brawd John Evans, Beaumaris, bddiwrth Jer. xxxi. 33. diweddwyd trwy weddi a niawl; Aih trV/y ddar^ lleh a gweddio, gaii y brtt^ d John EVatis, il, pregtithodd y brawd It Gfiitilis, o Gaernarfon, dddii wrth Eph. iv. 10—-13j yna holWyd f gofynisidau afferBl gan y brawd R. Roberts, o Garchibg; gWeddiWyd gwe- ddi berthynasol i'r gorcliivyl pwysfaWi- gitii y lil'SWd J; Powel, o Rogymeirch; daiigoswyd dyledswydd y (HveF nidog gan y 4)rawd J. Evans, b Amlwch j oddiwrth y geiriaii hyh 3 n 2 Cor. vi. 4. a diweddwyd ttfy weddi a mawl. Aiii, ddan, dechreuwyd ddarlleh ii gweddii), gan y brawd WT. Hughes; pregethodd$bl'awd J. Po\tel, o Rosymeirch, M ddyledswydd i'r eghvys, mcwd p?fz thynas I'w Gw?enHdbg, oddiwrth 1 Thes. iii 2?. yha pre^ gethodd y brawd J. Giiffiths, Caernarfon, a diweddwvd trwy weddi amawt. Am clnvech, dechreuwyd gyda darllert a gweddi, gan y lilawd H. Lloyd, a phregeth- odd oddiwrth Ecs. xxiii. 21. Yna pregethodd y briifod J. Evans, o Amlwch, bddiwrtli Rhuf. i. 17. diweddwyd trwy weddi a mawl; cafwydfod yi- Arglwydd yn arogli arogl esmwyih ar bob rhan o'r gwaith. MYXEGIAD LLAFURWRIAETHOL ntt50L. Y mae y gwaitho lidti ynmhcllach ynmlaen ýi1 gyff- redin nag y galiasid dysgtvyl, a bydd y cwbl wedi el orplien mewn ychydig stfhseh Y mae y tywydd sych a gahlynodd y rhew, ynghyd a'r gwlaUogydd tyner, wedi bod yn dra manteisiol i di ihideth a thyfiant yr amryw lysiati acr ydati. Vi; ohtg ar y ddaear Sydd ogoiieddiis. Y GNVeiiitliati, wrth euiiymddangosiali ydynt yn addaw enwd mawr; ac niewn tiividit- bet u chleiog, He y dy- oddefasantfwyaf/tid yw yo vmddiihgbs iiii en cynnyrch o herWydd hyn 5'^ gan fod, wrth bob te., bygoliaeth, gymrfiaiiit 0 wreiddiau wedi en gadael, ag a ddichon y cyfryw diroedd feitlirin i beiffeithrwydd, Nirl yw yr ydau a hauwyd vn y gwanwyn wedi tyfu yn ddigon uehel etto i osodban)reolatdd arnynt. Efriiu 21. Erfyn gwylltion, a hauwyd cyn y gauaf, yw. y cnyd. V r o edd y tywydd ys- au yn y tymhor lrwn. Yr oedd y tywydd ys. tormlytl 'diweddar yn dra manteisol ilt- porfeydd. Yr oedd y diweddaf yn un o. r ffrwythlonaf, ac y mae yr ystor o;d-bara, ag sydd yn awr ar law, yn dra helaeth. Yr un n:tJd yn yr Iwerddon, Ffraine, a'r rhan fwyaf o bartliau £ wrop. Y mae yr anifeiliuid a marchnadcedd y cig yn goslvvng. AT GYIIOEDDWR SERtUN GOMEli. I SYR,Byddai yn ddywenydd genyf pe cymmerai rhai o'ch Coliebwyr Cyinreig y drafferth i wneuthur cyfieithad prydvddol Cyiitraeg o-'i- peniiillion caiilvtxol, y rhai a gylioeddwyd genyf fi, ac a ganwyd yn Spring Gardens, Bath, ar achlysur heddweh Amiens, 1802, ond y rhai ydynt lawcr mwy cymliwys i'r amser dedwydd hwn, y flwyddyn 1814. Ydwyf, &c. Caerodr, Ebrill 30, 1814. A. D. O how welcome the Spring and the blessihgs of PEACE) Our alarms, war, and tHinult are flett, Sweet Irene has cheer'd us, all discord shall cease, And Bellona no more shew her head Now all nature looks gay, sile has chas'd from our Isle The rough winds and each object of fear; See, PEACE, and its blossoms, she points witb a smile, To PEACE the best fruit of the year. I CYWYDD MYFYRDOD MEWN MONWENT. UNWAITH draw safais yn syn Wrth do oerglo daiargljn, Gan cdryeh ar bob- oedran Rhwng beddau a llechau'r llan, Ac isel mewn ccsel cwys, Yn oer ddwrdau ddaiar-dwys, Mewn daiar y'n fyddar fud Dan gwrlen oer gwrlydj •;> Madru, heb nn a'i 'madrodd, Uafar yn eudaiar nid oldd; Trwy rif fintai fynweiitwr, Nid oedd gair rhwng gwraig na gwr, Na lief baban o'i babell, Ond dystaw nwyd ynghlwyd y get!; Gwyryfon oedd gryfion gynt, 'l':ywod "no tow'darn)'nt Ac hefyd gwreng a bonedd IN cvd-oi-plb*vs dan bwvs, v bedd, Heb ddannod mewn beddrod brati Am uwcha' waed yr achaii, Cardotyn oedd gyfartal A'r t'wysiDg-,a'j* taed,, tal, I)yn doetira a'r coettia call A i-N,ngNvvd et'o.'r anghall, Dyma gad o gyd-heddwch, Pentwr llwyd yn bant y llwch) Yno ni red cynghorfynt Na beiddio l hwylio hynt; Syndod, rhyfeddod a tydd, Rhif fintai rhavvd tynwentydd, l'an gan udgorn dwys ddolef Mai clych yn nen entrvcli nef, A talw'r cor blaenor can Or beddau yn dra bnan, A hwynthwy adnabyddir Yn iau'rilwch graian-lwch dir f Bydd uchel floedd, Didelwch, Neidiant allamant o'r llwch, Gan iach hwylio uchetwawr? Ynvabrydom????awr; Iesu lor, blaenor ei blaid, EtriolwretanwyUaid, Arwyra ei wedd?trian, Groesaw cu, engyl a'i can,- Dowch chwi lwvthau benaitbiawl Mewn heddweh, gwleddwcli mewn gwawl Yno ne-,vid Ir tioll anian Wyllt ei thwrf, gan fellt a than, A gwyr anglmst irist ett, trawu,, Y groth ailwy3 gytfi"re'i\lrawd, Dua'r bant yn entrych, A'r llenad dl'aw'n Jlwyd ei drych, Mawr dwrf sain yr afrif tier, Traidd chwyldro trwy'r ucheidef, Cretan amvnyddaMbyd, Yn.orwynta 'hyilthefyd? 'Traiddheibtptr?yDdchcuLarth) A'rGogt&ddbob?ef&ddpa?hy < A'rGo'HewingytO?He? Dwyrain gywrain gweryre, BerWa dwr ebvr y don, Gan hyll h(vgo 'f'hoHeigiûn; Cyn dydd barn na diwedd byd, I Nac mae diengyd. „• Amlwg iawn yw lla# Rhaglnniaeth yn y cytandeb ag sydd yn awt Y1 ffynn yn Ewrop, yn neillduol rhwng Prydain a Ffraine, y rhai a gyffelybid yn fynych gau Bonaparte i Rufain a Cruutlikge, y rhai oeddynt we ii ymroddi ar lwyr, ddinystr y naill y liall. Proffxyyd .wd ilawer. ganddo ef, y bnasai raid i Carthage (Prydain) roddi fynu i Rhufain (Ftrainc); eithr fel arall v bu- trefnodd Rhagluniaejth heddweh rhyngddyyt, cyn i'r naill gael el dinystrio gtan y llall, er eu bod ychydig i' amser yd 61 yn eithaf lhdus, ac yn barod i ddifodi en gifydd pe medrent.—A gweddns fyddai cofio fod Pry- dain h't llaw flaeoaf narostyngi^ y gornTOswi- Napo- leon; yr oedd byddin fuddugol Wclington wedi croesPr Pyrenees yn Mt cyn i'r Cyngvt>irwyr groeSi'r Rhine, a [ gwisgwyd yf ^?ed-rosyn gwyn yw Bonrdeaux yn'hircyn iddo gael ei ddangos vn Paris ac fel liyn cafPdd y wId I hon y flaenoriaeth yn y cytnewnuau U" yn Ffrainc. Gobeithiwn y bydd gyda'r blaenaf i glod- fori Duw'i heddwcli! XxusdU&u yh Llythyr J. J. B—1—, yh eln R'tifi/ti ciiweddqf. ynHe''Yrhpnsa?h<)'?hphH&gt){'<!)?'. Darllen r hen sarjiii b'r hen Pes ood3? 4 ,,0 fewn 10 'lliiiell i'r iuvedd, yn lie ilrostd ati-o,' darlled .0 fewn I,,) ilillell i' r ,J l%yedd, yii Itt?' d?ostd? a' 't i j" IarlIcA o j, ieii fies 6eda

| i ESGOKODD, I Yr wythiios ddiweddaf, yn Abertawe, Mis. Sneadl rtr fab. (i d i%te'ddaf, Abertalve. Nneaii Yn y Monarchdy, swydd Abertelfi, eg A; Tl Jones Gwynne, Yswain, ar fab. PRIODdDD, >: Yn NgtÜierfyfrÍdin, dydd Mawrth, Wythnol t'r dii freddaf, gan y Pai;c:h. Geo. Albei t, Henry Lewis; waiii, o Aiifirystwyth;Jig Ann Eliza, mcrch y Phf-cliedig W; Higgs hat-kei-, Ficiar St. Pedq yri y lie blaeiiaf. Y Pat-chi John Howell, Ciwrad Llaiigathen, swydd Gaerfyrddin; a Miss Jones, iriercH Ï\1í-: Jones, o Benybont, yd yr nn wlad; Yn Llandderfel, Rich. Michael Chadwebk, Yswain, a. Miss Ann Roberts, o Fryn Selwyn, gerliaw J Bala. tn PCDhow,swy(íri F'.nwYjH: lVm. Elfcj Llaw feddyg, o Gaerlleon, a Miss Firyero'r He blaenaf. Yii Litchfield, Panton Cbfb'ett, Yswain, o Leightoii Hall, swydd Drefaldwyn, a Lucy; merch Di-. Jones, 6 Litchfield; nu FARW, Ar y ftibi Adrial, Gorpbenaf diweddaf, yn 23 oed, Geoigfe Wcbb, Yswain, Llawfeddvg cynnoithwyol yh Hong ei Fawrhydi, yr Eagle; a tbrydydd mab y di- weddar Mr. John Webb, o Gaerfyidditi". Yn ei tilY ei buii, Llnndain^ y Fbneddiges Glylil gweddw y diweddar Syr R. Glyn, Barwnig. Y Parohedig Owen Parrott Edwardes, Peryglor St. Bartholomew, Llundaib, gynt o IlV.ifordd. Ar y 14eg o'r mis diweddaf, Frances, gwraig Mr. E. Williams^ LlyfV-wertiiwr, Glan-dwfr (Straml), Llnndain, wedi hirfjefyd, yr hwri a oddeiodd heb rwgnachj yn y 52 ihlwydd o'i hbedrait; Ar Y i reg otmi diweddaf, yh dait hiwydd oed, Richard, mSb liehaf Mr. Spuirrell, o Gaerfvrddin. Yn St. Clea i -s- Yn St. Clears, swydd Ga^rfyrddin, Miss Chapman, er galar trwm i'r rhai oeddynt gydnabyddus k hi; Yn yr un lie, er galar i lawer, y Parch. J. Davies j Gweinidog yr Anymddibynwyr, yn Bethlehem, yn agos i,i. Ile uchod yi) b%vyd(i Gaerfyrdditi. Ar yr iin dydd Mr. Thomas Shaw, vr hwn a fu droi lawer b ilynyddau yn fcadW Gwestd^ yf1 ÑhiiibycH, swydd Bciiflo, yn 52 oed. Dydd Sill; Wythnos i'r diweddaf yn Ffynonall; swydd Aberteifi, wedi hir gystudd, Anne, trvdedd merch y divyeddar Thomas Gough, Yswain, o'r Ffoes- helyg, yn y rhagddywededig sir. Thomas, mali hynafy Parch; Mr. Evans, o Aberayron, swydd Aberteifi. Yn Trelech, swydd Fynwy, gwraig Mr. Parry, o'r lie hwnw. MeWn gwth oedrari, Edward Elli, YsWaiii, ewytbyt i Uchel Sirydd presenol swydd Filint; Dydd Sadwrn, Ebrill 23, Richard Hughes, o Lanar- mdn-Dyffryn-Ceiriog, swydd Dinbych, yn 95 nilwydd oed, i'r htyn yr oedd deg 6 blarit, 77 wFion, 86 orwyrion, cyh eifarw. Mrs. Jane Vickers; o'r Llanfawr, gerllaw Caiergybi.

LLON G-N" E\V YD iJl O N. &" ABEUTAWE.D!LfodiaÚ, Swansea Treadefj Huxtable; Amity, Jenkins, Brysto; Brothers? ifr, Beyan Bhtanma, King, Bideford Dad Jen, Beer, Plymouth Ann, George Lane, Ad?ns ? Swan. Briant, Bridgewater Tyrone, Kiely, Dublin, amrvW- ieithau; Providence, Wrebb; Unity; Stone TliomaS, Prance; o Brid^ewaier, priddfeitÜ ¡ Lamb, MeUwih, ó Fowey; Dasher, Williams; Jane & Mary, Reynolds; Proivdence, Lewis, o St. Ives, nnvyn copr,' Prosper, Hole, o Mineliead, amrywieitliatt; Britannia; Burt, 6 Padstow, brag a haidd Ama; Rees; o Abet thaw, peill- iaid at. gd; Unity, Brigltlàn, 0 BidefordjllesUi Inidd" Royal George; F^dwards, Aberteifi, llcc-laaa; Mynediaid, Happy Couple, Phillips; Herb; Jenkins, i Frysto, anirywiaethan Harmony, Westlake, Friends, Reed, i Minehead William & Mary, Bryant; Delight, Sperree Resolution, Rees Providence, Webb; Unity Stone; Friends, Hole; Betty, Crocker; Ann, George; Lane, Adams Severn, Bryant, i Bi'idgewater; George, Riiihards; Maria, Galsworthy; Amelia, Couch; Bri- tanhia, King; Providence, Lewis Jiirniingham, Gill Calstock, Moyse; Dasher, Williams; Hartford, Wa- tors; Fortitude, Smith, i St Ives; Felicity, Stevens; Beginning, Evans; Flying Fish, David, i AberthaW; Hibernia, Whelan, i Dungai van Brothers, Bevans, i Oxwich; Brothers, Croker; Providence^ Best, i Cork; Hope, Ramett, i Lope Caractacus, Harries; Penrose, Heard; Harmony, Price; Hope, Morris; Providence, Jones; Daddoh, Beer, i Wateriohl; Good Inteiit, Pearse, i Bariistaple Villers, Dalton Gratitude, Jen- kins, i Plymouth Amity, Stepheris, i Yoitgliall; Dili- gence, Phillips, i Bideford; Nahscow, Richards; Bri- tannia, Burt, i Padstow; Forest, Hawkins; Maria, Smith; Bristol, Refes; Zephyr, Davies; Silsannah, Ball, i Truro; Mariner, Banks, i Fowèy; Lamb, Melhuish, i Fahiionth; Prosper, Hole, i Minehead, glo; .jPENLLANW'It "MOR YN TtfUORTHLADDOEDB PH<UF JABERO £ »1> CYMRU. J)RdS WYTJiMOS HAlfaY-N^L, 'rn* IW J J2 £ 1 v* ►TC S rs '?J -2 I:: g 2*c?§ I •- <c r' £ f':i i' ,e:, ;S-?"???=SS. g'?§ .?<e? -;?"c ??5"?S.p S-?. w !<- J **■ '5 Sic — ? > 1 'cj -r^ S I 5 nyuD?u. ?? ??''?S<??g??'?.?S w i SJ?J^ h i —rC 1:. s 3; C c *£ !? '?S — £ > *5 >•■•& > «#*••* *i ~rt fcfl cj >> y V -J: o; v '«2 < tl i '3 ~3«• J£ •« i c3 >- <^ 3 5 d' -S A Z3 « iJ <^ J £ J3i i CJ *• MAI. IA. M. A. M, A, M. A. M.?. M.A. M. A. M;' A, M. M.'A. M. Sa'dwrn .? 7 6 S? T 6 T 36 ? 6 8 ?6 9 6 10 ?10 46 11, 3611 56 SuI. 8'7 39 7 ?) 8 24 S ?49 24 9 .54 TO 54 1 t 31 1224 H 44 Lkm 9 27 8 4? 9 1? 9 4?10 12 10 4? 11 4?2 21 ,a J 32 M?wrth iO ? M 9 SO t0 0 P 3011 Oil 3?1? 30 1 H 2 0 2 20 Mercber It 10 S?O 1810 4811 l?81-11 ,4812 18 1 18 1 5?? !48 36 Ia? 1210 ?IM'l?lt 36 l 61? S?.l 6 2 6 2 46 3 36 3 66 Gweuer 1311 3?tl 54 li?3. ?4' 1 M l M 2 4? 3 34 4 24 4 44