Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

7 erthygl ar y dudalen hon

':C- --'-.:::..=:! I ii n…

[No title]

[No title]

SENEDD YMERODKOL.J

TWR BABEL A CHYMMYSCIAD IAITH.I

Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu

TWR BABEL A CHYMMYSCIAD IAITH. I A chymmuscwn yno eu hiaith hwynt, Gen, xi,7.Nid whaelioi, trugaredd, nit Mymdostedd barn yn ddigon i oiinill calon lygredig, a fyddo wedi ymvoddi i ddryg- ioni, at rinweddol ufydd-dod ewyllysgar i Lywydd y bydoerld-diogelwyd yr Aiphtiaid rhag cyfyngder trwy offerynaeth Mab Israel cav.saut helacthrwydd pan oedd y gwledydd 0711 liamgylch mewn augen a chnlni; ondijithyciodd cof am hyn, nac amryw o famedigaethan pocnyudiol olyuol gyda hwy i oliwng hiliogaeth Israel o'u caethiwed, er bod v yn brofion cgiur fod Jchofah yn ewyitysio iddvat fod yn rhyddion—eafotUl trigolion' y byd newydd v;e(it'r (IlluNv rybudd dwys, ac amlygiacl ncilkhsol o anfoddtodrwyod "Daw at beehod^yn ninystr preswylwyr yr hen fyd a hngoswyd an" ýdtlion tra goditiug o ewyHys da cn Gilnetitltiii-wr iddynt yn a)-hedia(i it)eii)ion onti go'lyngasant hyn yn ebrwydd o gof, er mwyn en plt- sci-at.yn ile rbo(l(].i gogoniant i'r Arglwydd eu Dun, yixirpcklasant i adeiladutwr, i'r dyben i wneuthur enw HHiynt eu hunain. 1. Gwuawn ychydig sylwadau eyfficdinol, ar I Babel, a c'lymmysciad yriaith. 1. Dariieiiwn yn yr adnod gyntaf, fod yr holl ddaear o uu laitii 3 olid "lii ddy we dir wrthym pa lUith oedd hono; 1 ac nid yw yn bosibl gwybod yn bresennol pa taitli yd- oedd; yr ydys wedi ysgrifenu llawer ar y pwnc hwo, a lliosog ac amrywiol ysv rbesymau a ddygir d<ros fod y Oiinaeg, yr Hebraeg, y Celtaeg, neu y Syria eg, &e. yn iaitb jsaradwys; ond wedi yr boll ymdrech i gael aUan yr iaitb gyntat; y mae y pw-isic mor dywyll ag eriocd; y mae cystal hawl ga-TI y Gymraeg xg ^yfld gan un arall i'r hyfiaeth hvny; nid yw yn ol i neb o'r ieith- oedd mewn grywiusrw vdd, eynnwysder, anilygrwydd, ac livn,,ifiaetli nis gellir cael ei (leclil.(nia(i y mae yn henarIJ nac hanesyddiaeth-a dichyn ei bod cyn hened ag Adda.-Pa fod!! bynag, sier yw uad yr iaitli a elvv.ii' Sacsneg ydoedd, gwyddys o bale y tai'ddodd hono. 2. Adeiladwyd tuT nahcl. (yr hyn a -achlvsnredd ,gymmysciad yr iaith) fir imstudedd, yii nhir Sinar, u<ki. l, y ii, I 2. Kid ydym ya sicr (]it- oedti bnvn eithr y mae yn dra thebyg nuii Ciialcle\i ydoedd canys darUenwn i Nebuckadnezzar Brenin BabLhjn, gynnneryd rlvan o lestri Dduvv o Jemsalem, i vvlad Sinar, i dy ei dduw ¡' cf, Dan. i. 1, 2. Yr hyn a dtiedda i gadarnhau y dyb gyft'redin, i dcml Bvkis, duw y Babiloniaid, gad ei hadeiladu ar adfail twr Babel; set' ail Babel, fwy ni- 1 weidiol na'r cyntaf, yr hon ddinystrwyd gan yr Arg- lwydd; y mile hyn yn dangos mai gwaith anhawdd yw eael gan ddynion drug roddi i fynn i Dduw ei hun; inymmt adeiladu yr hyn a ewyllysiai efe i'w dynu i tynodd yrHollalhiog dwranufndd-dodiic anghre- f'yddoider i lawr, mewn effailh, trwy edifeirweh dYIl- ion da,ac euogi wyddipoenydus dynioudrwg wi th nesliau i lydjr Ysbrydoedd; end niegys yr oedd yr ail Babel yn vvaeth cyntaf (am ei bod wedi ei liamcanu i ymgeleddu cHim-addoliautli diiedrith) felly yn gytfrc- i din yr ymgaledai ti-osedtiwyr c-aloti galed yti fwy wedi j bodohonynt, mewn ystyriaeth ynmhyrth angeu, pan wellont, dyblant eu diwydrwydd i adeiladu yn gadarn j yr hyna orfu arnynt dyuu i lawr mewn cyfaddefiad, pan dybient en bod yn mron amanv; end da fyddai cofio na lwydda yr adeiladaeth yrlwa a ewyllyrsio yr HoHalluog ei thYllU i lawr. 3. Actiiant ynghyd Jitfu garchVvy'l o atfeilftdn heb ym- gynghcri á'1' Pensacr Moeswch, (mCddynt) adeilad- wn i ni ddinas;" niegys pe buasai y ddaear, amser, a grym, a pbob pctb aiall yn eiildo iddynt en hnnain, heb achos diclch i neb am ddim! on(i rbag- ddyut i-ne-yi De buasent yn feistriaid ,per.flaith arnynt eu lnicain, ac ar bof),peth o'u hamgylch. Gweotl fuasai ystyried cynabov Iago, a %wedy4, Os yr Arglsvydd a'i myn," cyn niyned yng,hyd..a gorclnvyl mor bwysig.— Nidyw y rhai a dreuliasant rhyw etiyd 1 igeisio Owyfol gytafwvdiyd yn colli dim amser, yn^fwy naT ymdeitii- ydd with aros i'w anifail gael ebran ar y ffordd, a diluddedu ei hun wi-tli Icttya dies nos,-f(-.I,Iivn vr 'Pharaoh yn yndid, -ili: g- x; r gohiriog, crybwylledig yn yr EfcngyJ, yn ''mdtlwyn.m(:gispe,buól(,\Ù' cwbl dan eu rheolaeth. 4, Dyben yr adeiliad—Kid yw yn bod yn g^Iygu dianc ihag ail'ddiluw, yr h-wn a ailasent ddych- ymitiygti a orcbtuldiai'r byd, fel y ty-brodil .rh ii., canys pe mynydd :yn -gymhwysach He gwas- -tadedK iddyjit sylfaemi eu tw rarno; ond v mae dau (i lien cael eu liemvi yn y testiic.: (1.) Gwneathur enw iddynt cii hunaini" adn. 4.—"fel y eofid am dunynt •gan en hiliogaetli, yn hytrach -nag am eu bed yn -c%vs ii- ysio byw v. y nefoedd—mwy dewisol. J .v. .OJ gan lawrsr o ddynion yw fey.w,<o ran eu coffadwr»aeth,' ynmhlith eirhfiiogae^i, na byw er lies yn .amser byw.— Nid oedd plant'! Absalom, am hyny efe a adeiladodd ■golof'n ctuv ei liun, I'w ytido i'r trigolion a .T ddeuent—adeiladodduin deml i Ephesiaid, er -mwyu enw, a tbynodd araM hii lawr, er mwyn yr.un-j f»>e?li .Llawer•». cb.wennycha«ant' escy.»JT wseddfeine-! tli),vilitrisant.af-olilyild o i dtfeogeln eu-hun- ain iin. is!„ j)ia gymmaint am en bod yn esmwythach na rhyw cisteddtU arall, end er mwyn yr onir-cr mwyn hwn y nnlwr afrwydra, y morwr a autiii-it i beryglon I — y dadlenwr a ymrydd d ddadleu—a llawer a roddant elueen, adeiladant leodd o addoliad, a at lawer o aelicsioii-toilwiig ae er iia ddidion y pethau (liv.-eti(laf a enwyd foti In iawn am (li-oseddavi. gwell yw j (itlymon, os rhaid iddynt gitea enw, ei cmÚil trwy y rhai hyn nag un fibrdd arall—eofiwn hefyd y derfydd Ipob enw, ond eiddo'r Gwai'.dwr, yr hwn a ennillodd .iddo ci 1111., enw goruweh pob enw, yn yr hwn yplyga »pob gluas, &c<—(.2). Rluig iddynt gael eu gwasgaru/» ado. 4.—Hyny y*W fel y byddai yn arwJdd yr hwn a welid o hell *wi th yrfewu y galknt ymgasg,L« ateu gil- j ydd, wedi bod ynmheli gydà'lI praidd; ac yr oedd j gwiistadedd yn well eymmhta na m}nydd-1Ja genyf f I" eu gweled mor gymderthgar—pa Ibdd bynag, y mae cyindeithasgarwclt, yn bechadurus weithiau—vn livn v gwrtlnvynebasant f'riad ac evvyllys Dnw, yr hyn oedd ar fad iddyntQpm ymwasgani, a llenwi'r ddaiar, ac j nid aros ya lliaws j^wgwastadedd Shinar—y tnac cyfrin- ganveb, a phob tnedd hll, ag sydd yn dda, yn eu y4i d( l it, yti eu lleoedd priodol, yn beebod pan osodir hwy OOll sefyll- faoedd addas, ac y maent yn hollol o'u lie pa bryd bynag ) y byddont. yn gwrthwynebu'r bwriadau dvvytbl—Yr oeddyr Eghvys ya Jpl'n;almyn ymgyrchfa i weini- j dogion y gah; tri?asant yno ?vd oni yrwyd hwy ar wasgar gan-erledigaeth, yn lie myned i'rhoH(yd a phre-1 gethu'r Efengyl i bob creadur-y mac rhai Gweinidogion j etto yn gwneuthur Babel o'u lieglwvsi trnvy aros ynghyd yn yr un man, tra y mite eu heisieu ar t,.i-ciil- Cofivrn ynte fod pob .cymdeithas, ev-cystal fyddo, as j a'n rhwystra i wneuthur daioni, yn niwci liol, 5. Y Twr ei hun.— Yn ol hanssyddiaeth, yr oedd I grisian cylelicg o'r tu allan iddo i escyu i'w neu, o gan- lyniad vr oedd yn tuyned gulach gulaeh fyth pn uehelaf oedd yr atleiladacth; ac felly yr oedd gwastadedd Shinar;-11 rhy gyfyng i fod yn sylfaen \ddo, canys bnasai I yn l!eihau i ddim cyn y bnasai banner y ffordd i'r nef- oedd—nid yw'r callaf o ddynion ond fiVliaid pan fydd- I ont yn gwrthwynebu ewvliys I)uw cyti-itiiili- Sabnvdd ei hun yn anifail ger bron Duw, o herwydd iddo fod I dros ychydig yn ciiog o inyipfid"i,icd ni ddichon un adeilad o'r eiddom ni ein cyrmorthwyo i ?scyn i'r ne?oedd t' —pe ?aUascnt wncnthur eu twr cyfuwch a'r haul, n? buasent ddim yn nes i ddedwyddwch y ncfoedd, hcb?ei banian—angel yw <ngel ar y ddacar; a daear yw dacar ar ben yr Wyddfa, y Pyrenees, a'r Alps-—daear yw dyn heb ei gyfnewid pe byddai yn medrn byw yn y c\ mylar, neu yn un o'r planedau uehelaf; os byddai yunes i orsedd y Brenin Tragywyddol yno, ni byddai ond yn lIesat ci soriant; gan mai pa fwyaf y dringo o gwr ruewu ¡ IIchelfrydedd, nesafi gyd J'w at ddyrnod dialedd. 6. Metbiant. yr atleiladacth A'r Arglwydd a I ddyscynodd," See. adn. 5. (a Uofani ar wedd ddyuol, wrth ddynion, y rhai na wyddont t'av.'r' um ysbrydoedd, I fel y gaHont fod gartref wi th ddarllen eu Bibiau) efe a rwystrodd eu owriadau heb rwymo na Uaw na throcd, ua dynystrio un rhan o'r adeiladaeth na'a diftuldio o allu i letaru eithr efe a gymmyscodd en biaith hwynt; gwnaeth iddynt lefaru yn y fath fodd nas gvvyiideat am dam o'r nior hmHhled yw i Dduw ddiadymu pob cynllun a dyfais ddyuol, a ehydawni ei fwriadau ei t-reilw un am briddfeini, y Hall a dreima yn ei wYlieb, g:an ryfeddn pa beth y mae'r dyn yu geisio ddy- weci y(I, pa todd y mac yn llefaru geiriau na chly wyd iao'u bath eriocd, ac y mae'n dwyn elai iddo, gan rodd; atebiad agsydd yn peri i'r llall hyildre nu arno yijjtef- tybiai y na'b a'r Hil, iod ei gyfaill yn e.i waw .bo b os amser—eithr gallasent siarad a fiatdordda ey hy d ag y j mynent, nid oedd yno rifedi digouol yn deall eu gilydd i ddwyu y gWAitli ymlllacn-ac am liyny ymadawsant yn dawel, pob 111f.1 vr glymi wrth yr hWlJ ag oedd yn siarad fel etc, ei hUll, a g-adael ei lwyarn (trowel) yn y lan, gan ymddango-s yn fwy o tlol na phan ddechreuodd. Yn ea gwasgariad yn y dull llyn, gwelwn (1.) t'rtnoddion a ddefuyddiwyd gyf!nwni'¡' dyben a,.tiiieeni(i o wirlbdd y bofel, nid oedd eisieu byddin o wyr arfog nac angylion i'w gyru ymaith; ac felly y mae't- pcchadnr ar ei ddych- weliad at Dduw yn gadael Babel o fodtt ci galon, Dy hold fyddant ewyllysgar yn nydd dy ncrth.(2.) Fe'i eyHawnwyd mewn byr amser, mewn diwrnod, os nid mewn awr; y mae moddion tyner yn gytfredin yn InVy- evn etteithio via rllai dyclirynllyd awdurdodol; ond medryr HoHalluog wneuthur byr-waith o'r gorchwyl a fyno, ac yny-modd yr cwyllysio.—(3.) Nid oedd gan- ddynt neb annogaethan ddytod ynghyd drachefn, pa hyfryd-vch a ailasent gael wrtb gljwed Barbariaid yn baldonkli; arfer gyffrediu Duw, yw cvssylltu annog- aethau a dyledswyddau ynghyd—ai dyledswydd yw ei garu eO Bid sicr, ond pwy mor deilwsg o'n cariad penat, a phwy a wna gymmaint dvosom, A ddylem re- deg yr yrfa a osodwyd o'n blaen? Dyiem yn ddiau; cithr beth yw liyny ond rhedeg o wae i wynfyd, rhag ufter.ii i'r nefoedd, &e.—(4.) Wrth eu siomi yn eu bwr- iadau efe a dd^R gosodd iddynt drugaredd; pe gadawsid hwy ynghyd, buasai y lie yn ebrwydd yn rliy gyfyng iddynt; rhaid fiiasai i rai o konynt ymwasgam steu drcnu; ond ef allai wrth (Ii-efiitipwy fliasai i ymadael, nas, galiasid terfynu hyny feb vmryson a thyw-sdlt gwaed. t)a yw i ddynion gael eu siomi yn eu bwriad- au yn fynyclu Diolehodd Saul o Tarsus lawea- am y siomediga^th a gafodd ef gerllaw Damascus. Ac y mae miJoedd wedi hyny yn canu yn llafar a diolehus i Ddiiw, am iddo iiecftti iddynt eu deisyfiadau, a'u siomi yn eu hameanioru IL Nodwn allan rai o'r gwersaubuddtotaddygir gan v p\rne hwn. 1. Canfyddwn, fod y cyfeiliornadall mwyaf dinystr- ivI n cyfodi oddiar faichder y galon-hyn yn unig a wnaeth i Efa anghotio ei rhwymedigaeth i'w Clireawdwr a chrdu y Sarph—hyn a barodd i'r Ituldewon vinwi-tit- od lactiawtinv-i; tybienteu bod yn ddigon gwybodys a goludog ar weithredoedd da, heb ei addysc a'i gyfryng- dod ef, nith raid i'r iacli w rth feddyg." Tyb fawr am fawredd eu dysgeidaeth a barodd i'r Athronyddion <Sroegaidd .i igYfrif athr4*wiaeth y groes yn tfelineb. Ac nid wyf yn ddigon sicr naé oe3 rhai hyd yn awr yn ymwrtbod ai-haio wirioneddau mwyaf pwysfawr a cliys- urlawn yr efviigyl, 0 henvydcl yruuacfeas. Diamheu. ol yw, mai o herwydd hyn ymae llawer ya ystyried yr trn weifthved yn dra bciug mewn ereiH, and yn ddini- weid ynddynt ell hunain. 2. Fe'n dysgir pna mai y cyfryw yw Hygredd cakm '(iyil,.fel v try efe y rbwymedigaethau cadarnaf i ddi- olchgarweh a hunan-ymwadiad, yn sylfeini i uchel- frydedd a balchder, Osoedd y bobl hyu yn fawr ac yn e&rinvyth, dylasent roddi gogoniant i Dduw, canys ere a'n gwnaeth felly; yr oedd eu holl bethHH daionus yn sylfeini gwychion i ddyrchafu <hw en Lhraiwr, ac nid euhcuwau hwy, Dylasai pob peth ag oedd yn eu gwneuthur yn feilchicn, eu gwneuthnr yn ostyngedig; gan maUhoddion anhaeddiannol y Jehofah. oeddynt— yr titi nior afresvmol yw balcbto «newn cyfbeth, north, anr'nydedd, glendid, cVc. onid Duw a'u cyfranodd heb eu tettyngu gan un yn hytrach iia,rtl;ill. 3. Ni ddieljon un sefyllfa mewn by wyd, pped cyn dd-yrchafedig ag y bvddo, ddiogeln dvn rliag perygl, neu roddl cli iddo tra fycMo Duw yn wrth- wynebwriddor buasai hjl Noah yn gwbl mor ddiogel, ac yn fwy eu hanrhydedd, pe trigascntar y llawr gyda eupraidd, yn lie ceisio dringo i'r cymylau. Gellweh fod yn fawr, yn gyfoethog, yn ddoeth, yn frcnin, neu ynierawdr; OL-3 us y Goruchaf afydil yn wrthwyiiehwr i chwi, nis geJlweh Iwyddo, na bod mev. u diogelweh rhaid i bob bwriad aughytunol a'i feddwl ef ddyfod i'r dim. 4. V mae yr Hollalluog yn feistr 3ir lioll ieithoedd, gan hyny deallir pawb a alwo arno ganddo ef; dichon ef eu ei- daioni, er iddynt gael eu hachlysuri gan bechod efe a'n lliosogodd yn Shinar i ddinystrio Babel, ac yn Jerusalem ar ddydd y Pente- cost efe a'u lliosogodd i adeiladu Sion: fel hyn gwelwn y medr cf rlynu i lawr ac adeiladu h't- Tin o fiery nr. u, Y 1 mae amryw all, cenadon i blith eilunaddolwyj- wedi cael eu donio yn rhyfedd fel y mcdnwt ddysgu amryw reith- cedd mewn byr amser, a chyfieithu yr ysgrythurau idd- ynt. Ni ddichon yr hyn a achlysurwyd gan bechod luddias bwriadau trugaredd. olaf. Megysmai dvmuniad dynion i wneuthur enw fddyut eu hunain a aehh surodd annywiaeth icith. ocrid; felly, pan ddelo dynion i bcrffaith ewyllysio toddi yr enw clod i Dduw yn y nefoedd, derfydd amryWhveth tafodau, bydd pawb yn siarad yr un iaith bydd pf.) b meildith a'i hetfeithiau wedi darfod, ac o ganlyniud bydd y felldith o wahanol ieithoedd wedi peidio: tehyg ddigon mai iaith pnradwys Eden fydd v pa fodd bynag, bydd yr boll ddcdwydd bi< swylwyr yn medru yr un iaith o glodfor- edd i'r Gwaredwr, ac y mae y tTordnoUon ag sydd yn teithio i'r -orphwysfa well, yn oi graddaa en cariad at y Ceidwad, yn dysgu yr iaithhonoyn awr; canys yr holl rai.a fyddant Jiyddytc yn iaith puvdeb tu draw i'r lor- -it ddysgir yn raddol ynddi yr ochr hyn iddi. GWeddns a dymwnol iawn hefyd fyddai fod aelodau o'r un eglwys, a thenlu, yn vmdrechu llaWer i siarad yr un iaith, neu ymorchestu llefaru yr un niodd am hob petl! rhodiowi th yr un rheol, a synied yr un pethau- ymhvfrydu mewn beiau ac ymryson canys os oes dief- IYlJ mewn cnawd yn bod, y gwr a chwennycho ddansros ei ddocthineb trwy ymhyfrydn mewn chwHio am wall-I i au, a liacrai yn fynych eu bod lie nad ydynt, yw efe. Adelphos Cymraeg.

'-■■'-i.-_ i OZ.-Y8&MIFEM…

.GEIRIADUR BYR.,'-