Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
- . -. - BARDDOjMAETH
BARDDOjMAETH -——— ? >e« «——— CYWYDD, A GYFANSODDWYD NEWN MYFYRDOD AR YSTAD Y MEIKW, YR AUGyrODIAD, A'K FARK GYFmEDtXOl.. AMt')!iodtOa'mrhpdiad Dtos feddau, gwei'yan gw!ad, MyfyriatS,asynais em)yd I'wchdwatfeddeichdistawfyd. Muf'ohoH. O Yw ( h ty/ptch gwely, a'd! gwedd! Tan !<;chaU) mewn tyn ioctus, Heb :iynt,uac oetvyut, na gwies, DituddaiionyddeichUe, Diau fan y dufiinnc'. C:-af yno i-ocso 'r iii gradd, i f ofhrtr gau fy uwchradd, Yt enwog gM ones: ratd iDdil,n ei aelaf dtleilini(l, P<.bgiaddan,pnwbgwareiddiwyd, Sydd obry mewn Hetty Uwyd: Khyfcddu'rwyfmorfoddys, Bawb j'w ie, bobuna'tiys, SyddfoddioDeichsefydiiud, JMae 'n arw Ie mtwu ocr wiad. Ond yma mewn byd ahmhwyn, Y'n mysg, mae'r tet fysg a'r twyll; Yuifimo, nes gwy Nv o'u ewedd, Yn rhcdeg- am aru'hydedd; Una'imchambarcitybyd, A'igalonaroigotud, Ac arail, metba 'u cy!cdd, Yn grwgnach n)ewn gvaeiach gwedd 0 ryHga bodd i'r LIonydda, heddycha'r ddau, A Kyra hwynt i')- g"vcryd, O'n mawrcdda bonedd byd, Dyrchahad nagaiwad gwych, 'Yuchwanegnebnichwennych, Dart'n pob tinrhyw derfysg, ]HebdiwbM'JmeddwH'wntysg. 'OH<! och fe f'ydd raid dychwe! I'i' fain dda gadarn ddige!, Ar ,ân IIrlgúrn, sain-gorn syn, ])e11 ry marwGlion dyïfryn; Men opsocdd a hnnasant, Dd<.twt'ry,e]pyt!n)mewHpant, 3iawr wyrthddaw iTjvrth y bcdd, Achynnwrt' ynpichannedd; R bait yr augeu, beitach, DdaJnngwri'wbariwrbarh, A' bywyd t)wy'j gweryd gwar, 1'1" csgyrn syd/<l ar wasgar, OddiyHoneidioi'ruen, I,l.rwyùd i e1'1trych wyuren, Acynanicwngogoniant Yreisteddarsedd ySant., Sanct Isr'el tydd uchet iawn CuHwc!j, a Barnwr EichyI!aL1d, Ki arehoII:! Y %v a y w fj'o Yi pi ddwyfton cl Ll a, Nae iiii dN n ar ei xivncb M phocra, annrdda neb, 1\a ci:oron darain i'w chario, I 3<acabnstt,Heb.nii'ctMfo, ?? Philat ei gorpholi Dan hoelicn, wrth grcu!on griT kliy t,.cliel i b(.) b geIN n, I'w artbd E, ni orfy dya. Yna datgana ar g:'ocdd, Hcbedi, irun y bvdoeti(l, I'r dtnvio) tYenhinol had, Rwydd e:)watth,E rydd a!wad, Fcndigedigion Iloil w ed(l, DoT. cb i gyd i'r hyfryd hedd, Cliwi 'u itcl,.el a'm hat'ddeiodd. (leb' ,arth iiiav.-Y) y'ch wrth ty madd! Dc\\ch ym, rhwydda r!iyddt<! Dcif, mae lie, daitu'H! Hid, Dyrchetwch &c cwch i g-yd l't bytho\ f,-wiù} fywyd." f, (ii-y el0111",7, Dyd er.iiii, o'u i-e Araswy i la"iH, i>r is le, Gan dda::tDod Cf) gwrthodiac1, () ril!wcdd ci rviedd râd. í. A llc-f tichel y Methodd, !iis i! ddodd fy C) boeddid íechyd Lchwi:j Gv. tN ti; })¡It!nddiais, cyhoeddais hcdfT, ]Sif\riCchyngyfni')nedd, A p:wrthod cymmod iawa cu, 1\ i fynech ddim o f anian, N-i Ln pcr'faith iyv.odtacth 1ilp" PhnHauynawrnismyjiaf W rando, Ht,h popnydio a wnaf. Dctf Ac yna fc'ti huidda hwynt, 0' dristwch a ddaw fln)stut, Rtmid f-yrhwyti, !ncwn dyciu'yu du, Lo€sio)), dazi lasti: O'dyrfaryfedda'Ojtaiiit, Dn\:yf'or mewn digotmnt, Yiii, vtltio daii wac a melf(lith Dig"inhar, oe It! s!at chwith, I bCrhod,nid tat bychan. Marwdu,mewnmcrodah. Dy!na ran, gyft-in a g<i' Du dJeiHaid, y dydd o!a'; Yr annnwiot drigoiLon Uvf i t'iaw, o ger ei ticn. P.n.LL..n,Meinon. 'I, Jn?fE?. I -1 ? I
.AI' GYIJOEDDTVR SERE-V GOlliER.…
.AI' GYIJOEDDTVR SERE-V GOlliER. I ATTEB t LYTHYRAU Y CAWR GWAN, A'R I HEN AEL HAIARN HIR. ?hlW»fJ.S .Leg'M Liizgure Bri!arll1icœ m1J.lar;. I M fynnwu ni ddmi cyfnewtd hen (tyfidthiau yriaith I f'rytansudd, GVDWL.ADWYR, Y mae llvthvrall mor ddoeth ac mor Uawn o ddysgeidiaeth, yn haeddiannot o attcb:ad, ac mae'n rhyfedd gennyfna btiasent yn cact eu hatteb yn gyat. Ond y mae'n debyg bod y rhan fwyaf o dri- go!:on <*tn gwlad yn ofr-i cymmeryd y gorchwyi yn tiaw, Canyspwy a wynabai G<iwr? Pwy a ewyitystat j fyned i frwydr yn erbyn gwr a Haiarn hh' ganddo?' Ond na ddialoned neb, o htrwydd y mae rhai pethau j dychrynHyd yn dyfod a'u lHedtlyginiaeth ei hua gyd ag itwynt; er for! gwaywflbn AchiHes gynt yn c!wyfu, yr ocdd ci rhwd yn gweMa'r clwyf; a ph\vy a wyr nad oesyrunrhmweddaaynrhwdyr Haiaru hh'? Y mae Cawr yn ddtgon i befi (lyclirvn, oiid y mae'n rhyw beth o gyssur i gtywed nad yw end Ca\r gwan! Y mae haiarn hh- yn both ofnadwy, ond y mae'n rhywbeth o gy-isnr i weled nad oes dim Uawer 6 a\vch m'no; ac er mor byted yw, pe buasai lygad da i'w gyfarwydùo) fe allasai berj pcth braw, ond san nad oes end lw¡ Ael i pytai wyddo'r ergyd, fe ddiciton yn fynych i'ethn taro'r wrthddrych. Pa un ai dau wedi uuo €u Huoedd yng- Bghyd ydynt fy ngwrthwynebwyr, neu un arwemydd I dau wahaucl enwau, y mae'n anhawddd gwybod. Y I Biae'n druem fod ot'n Groeg arnoch, canys fe fnasa!'r pwngc hwn mewn rhyw iestU)-, o hcrwydd fod ynddi A tysgrifcn hynod am wr dali a gymmerodd yn doff ar ei y,;gvyddati gynt, felly'r oCt-hi y da!) yn dtaed a'r c!ott'yn Hygaid, ar y daitb, a b\vythau'r ddau gyfail! tnegis un gwr, Dall ar gefn-bais-iefn !om. oe gloif d'wyswr, (CloHdd'wiswrni wyddom) Trwy tyd! ('be'r .cIott) 'Hawrtra fb'm! At' aogeu g\vMwa ddyn rbyngom. Y mae" ymadrodd yn !!awc? rhngarach yn y lalth wreiddic!, end gan ticit hod megis a. rhyw ragfarn gcn- nyrh yn erbyn y imfli honno, s\\cu gennyf roddi cyi'- ic,itliad o'r i'Ldys,(rifeii, bhno a Uythyrcnnan mor anferth en a hynny er bod rhyw berygt y byddwcit yn beio ar fy Marddoniaeth. Ond y peth gOtsm fel pms arfau i gytumcyyd yng nghytch gwr i fyned i li,wv(li-, -t-ii eii*c(ii;! yn et byn bardd, yw cerdd, canys tra t'yddir yn cure ar y gerdd, teanaiydtchoneiphet'chengact cyncu i dliatigc, fet ymdeithydd yn yr uuiatwch a bwystRl ysgJytaethus, yn taiiii ei ba:s iddo, a thr:) iyddo'r bwystfil yn thwygo'r ba.tS, yn cael amser i tibit Pcth enbyd yw cact haia:'n yu ti'ywanu'r yn enwedig os bydd yn Haiarn hir, end trywaitcd tamt a fynno ar y gerdd, ni wna fawr o niweid. Canys pe bai dwU nen ddan ynddi, fe el!it' dywedyd, fet y dyV/edodd y Uangc gynt am ei wisg pan oeddit yM beio arni, Pod gandfi0< well gartref. Y ntae t chwi roesaw i guro iaint a wel- oc!i chwi fod yn dda ar y gprdd, ond i chwi genh&dn i'r person i ddiangc. Pun yr gynt o lierwydd I byn'dra eiolwg yngwisgo d.'ychwydr (spedadcs), fe ddcchreuodd dyn yn yr heol yr hwu y tara\vsai yn ei erbyn a rhegn ei ddrychwyd)', 0 mi brynais y rhai i)yh, fy nghyfaH!, i achub fy iiygaid, cbe Burke, canys oni I buasai y rheiny, fe fnasai ysgatfydd yn r!i€gu ei lygaid. FeUy oni buasai y tyitan yn y gcftd¡ 'fe fKasai cyn hyn, j ieatlai, dyDau yn y person; affe elfir ar ddamwaiu I atgyweirio y cyntaf, ac nid cyn hawdded gweiia y diweddaf. Yr hyn oil a ddyWedys'och yhghytch deong- Had v gair Mawrtb, a geu'iau crciM o'y fatb, nid yW 'ohd aM-adroddiad o'r hyn a ddywedwydgau y Deon Swift ynghylcb can hynay ei'y dichoneich bod yn gogydd pnt' dda, ni an y ddyglaid hon, yi" hou nid yw end megis caw! ail-dwyn!, fod yn nssus hac yn Hesio! iawn i neb, yn enwedig os t-howc!! ynddi y C .i "!? pethau yr ydych citwi yn son ani Qanvnt wrth ddpongU y gnir Mawrth, ac wrth Infaru am y Grocg yr oedd y IIangcian yn ei roddi yn eu IIoseuan, pethan nid y'.V dy.. nion da cu hymddygiad de-,vis eu hymad- rodd a hwynr, chwacthach g\vnct:t!iur defnydd o hbnynt i roddi gwell Mas ar eu bwytlydd, ncu i wellhau eu cog- yddiaeth. Ond y maenyffvdwch i teddwl cm hod yn tyttttM mewn cynnifer pwngc, os nad ydym o'r un farn yn y cwb!; yr ydym o'r un farn mewn perthynas iragoriaeth y beudd, a' angenrheidrwydd o gy:ina! .fj. nu yr hen reoiau yn ddifwgr ac yn ddigyfuewidiad. Mewn per- thynas i ai'dderehowgrt'ydd yr hen iaith Frytanaidd, a'r ar bob Cymro i'w choleddu a'i pherffeithio a'i hamudiifyn hyd ag y gallo; ac mewn perthynas i ddau tyfr, o ien?' Bibl a'r LJyfr gweddi y Bibt a'r L!yfr gweddi cynredin yr ydych gyd & mi yn cyfaddet'y!' angcnrhcid- rwydd o'u gadaet yn rhydd od(liw,;tli gyfue\vidi:<!au y diwygwyr, a phan ddc!uch chwi i ystyried pcthan ym mheHach, y mac He i bbeithio y gwetwch chwi yr ang- enrheidrwydd o adae) pob iiyfr arai! fet ag y mac. Mewn perthynas i'r dyledswydd b hwyiio Hcstr y iaith tua Harn pcrtieithiwydd yr ydym yn cyttnno, end nid ydym o'r un farn niewn peHÎiyhs i'r gv. yiit y dytem ddyrchafu ein hwy'iau iddo, yr hyn sydd yn ymddangos i chwi yn ddwyrain-wyut sydd yn ymddangos i nn yn wynt gogleddol, yr hyh sydd yn ymddangos i chwi yn bortDadd dymuno!, sydd i mi yn ymddangos yn Mawn crei,iiiu a sugn-draethau Oei,t,, a tin a y mac "n affi rwyfo y cwch nn ttbrdd, a'r UitH u'n hi rwyfo &urdd araU, y mae arnafofn y bydd yr hynt yhghyd a sarhad a cho!!ed fawr, yn enwedig os ewch ehwi i dynnu estyl! allan o waeiod y bad gan ddywedyd y gwna hyny iddo hwyiio yn ysgafnach, A fuasai y Iloiigau a e!wu y iaith Roeg, a'r iaith Ladin, yn paihau i hwyiib hyd ein hops ni, pe bnasai pob un yn cymmeryd cennad i dynnu as- tell o')! gwaelod wrth ei ewyttys. Pwy eriocd a pym- merod<t nn 6"l ddwy nL altan o'r gah' 7P:XP.JA.óX yn zin o'r tcithocddhyny,nac aHau o'r gair summum}n y I!a!!? Pa gyfne'"i(!Üul sythl yn Grocg cr ys dwy f:i o Hyn)rdù oedd yn ol? A pha ham y rhaid cyfnpwid y Iaith Frytanaidd'' Y mae'n rheo! gyH')'edino! yn Sacsonaeg i i ddybtn'r Hythyrcn ddiweddafu'r sil!af,pan c'hwanegir sill atto ite byd(I ar y sill ltwiitiw, lll(""is sil! atto ct, ac bydd p?js-iais ar y sii! itwnnw, mpgis /Mg-t;??o'g-<:??'?-<??? tt?Tf?Mg-, H??, M&f??'?; y niac hyn yn cq!ntha': rheoi y gramniadeg Cynu'ucg rbd yii 1 rhaid d\'biu'r iiythyren ddiweddaf o a. 'r fo'n tcrfynu mewn tatgrcn droin, os chwancgir sil! aran at derfyn y ,air, meg,s lion, llonlli, syn, symw, liyit, h!J1U1Y" Feliy y mae'r nwdwyr goian yn ysgrifennu, A nn't! dyt't)d tua'r ty; Y:1d hü!li!Cl' nos oedd hynll Y; DAFYDD An CrWtMtMt Eiwraigdcgrywiogi'wdy, Obr yw h<'n, nidu'n wir hynny. RcBEr.T EuwAnu, o Drawsfynydd. Oni fyddai yt) rhy\Vbeth tebyg iawn i anwybodaeth i adaei allan un o'r ddwy K yn y gair hynny, a dywedyd bod Yn jhnid gwneuthur feny i ysgafnhau'r iaith, neu teihan tranerth y Cyssodydd. Y mae esgeutuso'r rheol honyntywysyn fynych i gamsynniadau,,m<'§!s wrth fhawanegU sitt at y gair lion, llOmlO, y fcrelt hoitizo, pe gadawid nn o'r ddwy M a!!an, a phe ysgrit'cnnid llOno, j pa wahaHiaeth fyddai rhyngddo p.'r gair lwno, aHan o hun,), dyma'r mab a'r wraig /tOM'?, neu oAoHO, h. y. ysgat- fydd y wrai!: ddaeth o /MKO, ddaet!i anan o hono, allan o'r Mab. Nid yw'r engranan a roddir gennych ond camddar!uniad o') rheot a roddasid, 'ac hid yw canr- ddarluniad o re.swn) a roddir, ond cyt'addcnad nad oes nn iheswm teg i roddi'n atteb iddo: arfer pob awdwr dyaUus y\v dybtn'r Mythyren ddiweddaf o'r sill gyntat'! pan tyddo'r sain yn drom, a phan chwanega' siit ara!I at y aiit wreiddio), megis, grym, gry:nmns; erwni, cr\mmu; pcn,pennau; a pha b<'t!i yw'r grocsanaeth vnghyich tis, tiss pen, pcnn; dyma. &e. ond ymegniad õ.nHwyrldianllu3 i osod mewn goteuni anfanteisol yr iiyn nid ydys, nen'r hyn oi chwennythit' et ddya! Y rnae pob iaith ddysgedig yn canlyn y rheol nehod, tnegis, /f? ?M?'?; rf/i?, ??'ng-; ac y mae hyn yn fwy angenrhcidio! yn Gymracgnac mewn ieithoedd ereiii, d herwydd ei bod yn iaithmwynerthcia thwy 9 rymi-ritis; y mac liawer o'r Cymru yn bob! nerthoi, ac esgyrn pob eymmai \n ddwb!; pa nn aydyw'r CawrfeUyai peidio; Iaith v Ccwri yw'r hen laith Frytanaidd, ac y mae pi chymaiau yn t'ynych yn esgyrnog ac yn nei-tliol, nid nynn bagiau yw'r Hythyrennan dy blon, ond Cymmalau'r laith a rhannan hannbdol o'i chorph ydynt, ond-'y mae y diwygwyr diweddaf fel Haw-t'eddygon anncallns am dorri a:Ian esgyrn pob cymmai dwbl, fel y byddent yn debyg i gymmalan coeg-ferchettach gwlcdydd y dehau y rhai nid yw eu cerddediad mar ardderchog, na'n hymddygiad mor weddaidd, na'u cyrph mor rymmus, na'r beichiau a synwyt- ac a ddocthincb sydd ganddynt i'w ddwyn mor bwysig nac mor werthfawr. O'! na fydd Cynno cadarn mor ysgafn ar ei droed a uammydd .J .J oJ I Fttcngig, a raid ei ddigymmalH, a thorri aUan ei esgyrn dyb!on i'r di ben o'i wnenthnr y" i'wy gwisgi? fe fyddai hynny yn fwy tebyg o'i glwyfo a'i g!o6i. Pa beth ydyw I gwanhau'r laitb trwy adaet aHan tythyrennan angen- rheidio!o )ICII Clrlau Cymreig y" Weil na hynny:' Ga- dewch aiian nn o'r ddwy m, neu o'r ddwy n, o'r geinau Garthrymmu, Dirclymllt, a chwi a'n hyspciliwch o.hanner eu heifaith, eu cymmwysder, a'u priodolrwydd. Y mac yn crbyn pob i heoi Grammadeg i roddi'r Arddodiad a'r Enw cadarn yngnghyd megis yngo!wg,neuwnaihynay ond CHddio gwreiddyn neu darddiad cyntaf y gair; o'" cadw ar wnhaa y mae'r gwreiddyn yn fwy amhvl alr i ystyr yn Fwy dyalladwy, ae nid yw sa.In y gdriau yn' iiaicumelusdet'cany.yn 01 parottoi cynheddfuu MH- adroddi swnio'r arddodiud !lng, nid yw swnio'rEnw cadarn fo'n dcchrau a'r un uythyren ond niegis anadiiad csutwyth, yng-ngo!wg, yng-Nshrlst, yng-hrist. (!slllw y tl,i, yp,, v 6, I bob dyh di duedd n:d oes dim a ymddengyS yn fwy gwtihanol na sam t a y, na dim mewn ygl'ift:nnyûdia()tlJ yn fwy peryglus na. therfysgu geirlaii ti wy osod ua yi) lie'r Itali. Yh y geu'iau dydaàlyd, dg¡/)(:d!Jd, 'C. a. ydyw'r y yn cae! ei swnio yn debyg i i. Yh y gan' dy-ben, y mae'r ystyr, (tli:: heacl) yn gystal d'r swn yn waiiauul I oddiwrth DjbcJJ, intmtÙm, tenllirwÛml. Ond a g:awn Hi bythbenarydadnrwn? os ystynr pethan'n ia.wn ni gu'm yn a dyua. tie bydd Hyfryd ddilJ01, Nid oes un gair yn y iaith yn fwy haturiol ei gyiarisoddiitd oa'i' gair Diben,o diau-ben, neu Dioddefaint, o dun'- oddeiauit, canys rboddwc!) sill-goB iet arfe)')! yn He yr onseihimd KM, nieg!s dl'-ben, di'-oddefamt, a dyna y cyiirnsoddiad tvcdi dyfod i ddiben da, a hynny yn f\vy naturiol na dible, o d<&yK a lle, neu PythrjilO,, o Pump degnds. Ac y mae yn fwy cydsyniot ag arferiad itith- oedd etein,i wneutlÚÜ ai mown cyfansoddiad weithiau yn tM<ff«? &c \veithiau yn,gauiattadl, neu yn chwanegiad- 01, fel <! yh y Groeg, weitinau yn {!e:hau, ac weithiau yn niosogt y synwyr. Ond y deongtiad b.n o'r gail' a rodd- wyd yn unig i atiat y gair Dibcn, a geiriau eleiH, rhag cael en hysg¡'ifennÜ yn wahant)! oddlwrth y modd ym !nha un y iuae'r Dr. Dafib, a'r I)arch: T. Richards, yn eu hysgrifcnnu. Ysgrifcn!:wc!t y gciriau yn 01 pu dtdi hwy, ac chwi gcwch cu deongti yn eich n'ordd pich hun yn ol eich duii o ddcongh y gêirbh Aristotle a Caesar, os da fydd hynny yn eich golwg. 0 hcrwydd nad oes i ncmma\vr o ciriau ddeongUad priod, ac y mae awdwyr o Eiriyf:'a!t yn rhoddi mwy nac un deotgiod o'i' un gan'. Ondpeth pprygius ywdechrencyfnRW- idiad mc\'<n iaith, na cbyfrinth, na thi-ffn gw!ad; od oes hawt gan un i gyfnewid pethau, y mde yr ua iiawl gan a:"dl, apbate y terfynai hyn? o lythyrennau fc ellir,? ntyhed ym nttaen i eirlau, o eiriah i bct!iau,ac o bethau i gyfncwid ac i dsrfysgu y c<bt mewu Gw!id, ac Eg- !wys, a. L!ywodr<lct:h. Fe gyfnewidiodd y Dr. Sion Dafydd Rbys y Hythyrcg, fe gyfnewidiodd Edward Hwyd, fe gyfnewidiodd Mr. 0. y iHythyreg Gymraeg, a 1. pua leshad a gatwyd o hynny ? Pn sa'.vi gwaith etto rhaid dyrysu -y Cymry, trwy gyfnewid eu Hytiiyrctinau a therfysgu eu hialth? ac a ydyw gwyr Mon yi) mio yn y yn cymmeryd arfau i ddtuy.stno t cnw da a choii'adwiiacth en cyd'A!ad\vyr, Gronwy Owcn,LewysMorys,a'i frodyr? P& beth y mae cy- hoeddwi-gwaith Dafyddab Gwilym, cyn ei Iygru gan ysbryd cytnewldiad, yiQ ddyw<;dyd am yr awd\vyr ar- dderchoghyn? "Corph y gwaith (mcddefc) aysgnfcn- nwyd aHan o lyfran y brodyr Lcwys, Rhysiart, a Gwt- !ym Morys, o ron, cynncddfuu a godidcg gan)pnu y gwyr hyny, nis allghofir tra bo Rn'-ddouiaeth yn yr imth Gymracg." Rhagymadrodd o flacn Hitrddoniacth Da- iydd ab Gwiiyin, Liundain, 1739. Ond y mae Hi:ti o wyr Mon, mac yu debyg cisoes, fei y mae mwya'r trn- cni, nid yn miig yn g-atrptiu y gtt-yr hyiiiiji, totict aiii aliurddo cugwaitb, ac aidhnflo eu ys- 1, gnteanadau. I Fe iatunodd Rhysiart Morys lawer i bcrMeithio y'r iaith, ac i gyhoeddi amryw o'r Dyfran gora"! a fuant er- iaed yu Gynu'acg, nac inewn un iaith ara! yn ddtfcius !acynddihvgr, ac yma&ei lythyrau etto yn nwytaw t!awer o ddysgedigion Cymru, y:i eghuhan y rhcswm pa ham yr oedd yn ysgrifcnon pob gair y modd y gwnacth. I !'od<ii {.iamp! mewn un gair, yn un o'i tythyrau y mae yu thoddt rheswm pa !tam yr oedd yn ysg: it'ennu 7tt<<- tt.li-jw, irelli, ae nid lectiydwriaetb, yM oi trcfti Moses WUiiams, "o herwydd (eb etc) nid oddlwrth y gfiil' Icchyd y mac yn turddu, ond oddiv.rth Y y mae lachawd'.vnaeth yn dyfod, am hynny y mae yn gyf: tawnachgai!\ ac yn air yn dHyn um'y o bwys o syn- wy< an] hyuny ym mhob argraffiad o'r DibtSancta:d<! a gyhoeddodd t'fe, y n'ac y gair yn ca<i t.'i fcity. Y m<)e nawer o tythyrau Gronwy Owen, L<vys Morys a" Edward Rysiat't o Ystrad Mcuryg etto i'w gwe!ed yn nwylaw riiai o I'medd¡gion Cymru, yng nghyieh y modd o ysgrifennu yr iaith, ac y mae rhai o onynt \vedi cu hargratfu ac y mac yn audwg \vr!h- ynt, fod y gwyr hyt)y wedt astudio gMrctddyn y iaith hyd yr eithai, fe! y mae yn ymddangos yn tath o gys- segr 3?spail, i fvciiaiiii en (i I segr yspait, i fychanu ea dysgeLdiaeth, ac anunau pnod- ofrwydd e)t ysgrifcnnyddiacth. Ymac Ro\viaud-) yn y i!yfrae!wh'Mona Antiqua, a phaichedtgAwdwr Ha- nes ynys Mou, feI chwanegiad at waith Rowlands, ntcwn gciriau Cyrnraeg, yn car.!yn duit Rysiurt Mot vs o ysgrlfcnnu yr iaiUt; ac y mae'n yn:dda))i;os yn bctii mor annatunc! i nebo drigoUon yrynyshonnoi gyfllcwid ys- g) ifennyddiaeth Gronwy Owen a Rhcb.n Ddu, &c. a phe buasai trigolion ynysoedd y Groeglaid yn cytncwtd ac yn cyHnneryd arnynt ddiwygio gwaith Homer, neu di ig- oticn Mantua yn unurddo ac yn uygru cyfhnsoddiadau VirgU. 0 leiaf y n)ae yn rhytcddod i we!cd y Cawr Gwan yr hwn y mac ei ysgrifcnnadan p:y(!yddol mor gywraint ac mor rbagoru!, ynniHwrio (ian fanerarwein- wyr terfysgtyd y cyfuewidiadan dinystnol dhvcdd.tr. Lie nad yw cynghancdd thcoian Barddonlaeth yn peri i'r iaith i symmud ycttydig yn iiithrig nc yn esmwyt!), y mae cyt'ticwidiadau y diwyt;wyr diweddar wcdi ?i chiofn a'i gwanhan gymmaint, fe! y niae yn rhcdcg Yll en cyfansodd:a.dnu h\vy fet Bt'rfa diui y D\vp dap.rwp rap, dr\vp drap, draw. I RH\sJoi.Es,o'rB!apnaH. Cymharer un o ymadroddion y diwygwyr diweddar a'r adnodau canlynol, lie y mac pob acted o' ymadrodd yn rhedcg' yn iUthrig, a lie yn 01 ysgrit'ennyddiacth Mi'. Ry-siart Morys y mpe y gair Dibcn, a phob gai:- ara!),yn caet ei ysgrifcnnu yn gywir a.c yn d<!it'<uns, 0 ddydd hyd nos y gwnet 6f/! am danaf, cyfrtiais tiyd y bore, mat mcgis }Icw y drylliai efe fy hoU esgyrij o ddydd byd nos y gwnai ddiben arnaf." Rsa. xxxviu. 12,13. Y mae neith a chademid y Grocg a iaith yr EUmyn yn yr ia'th Gymrftcg, {'an iawn ysgttfenntr tn, ac ar yr un p! yd pan fyddo achos, swu esmwyth a c!iynganedd<d y tatth Itahtdd. I'a beth :t all fad yn fwy aerthoi na'i' gciriauhyni't'Daran? Till} a dwr yn ymwriaw Yw'i' taranau di'eigiau draw. DAFYDD AB GW!L\M. Ncn pa beth a all fod yn Hyfnach neu yn fwy cyngan- cddol na'r geirtatt cantynol t \vaMt metcli? A'i plisg y gneuen wisgi ? A'i dent am' yw dy waitt di ? D.UYUDABGWII.YM. Neu y geh-tau hyn i'r delyn ? Mitolcisiaumeluson, l\1êl 0 hyJ. s' ym mol a hon! Y mac yriaith Gymraeg yn fyhych gan ddtCithriaid )'u cacl ei chymrnel'yd 'n He YI' ¡aith Italadd. Yrocdd tri o Gynny yn Liundain wedi crwydroyn \r hwyr t nn o'r gerddi yng nghynTLniau y ddinas, i gtywcd y gerdd- oriacth, ac i weied y dit'ytrwch yno, ac yr oedd tti o Sacson wedi sugno gormodd o sudd y grawnwin yn eu dynwared ac yn eu gormcsu i ymdd.tfyn eu hunam, dau o'r Cymry a safasant eu tir, ac yn ot newtd thai ergydica a ddistawsant, ac a ddaethant i lawr a dau o'n gwrthwy. ncbwyr, Ond yr oedd y trydydd wedi cytiufod a dinas ydd tew,ystyfiÚg, yr hwnoeddargaetytrccha ai-no. Nid oedd Hei'wgynuorthwyo o herwydd y ii:aws; end rhoddt gaiF o gyngor i'w cydv.iadwr oedd tUf gyfrcith- Io". Dul atto, dat atto, at ei fot o, at ei let c, cbe un u'r Cymr)' f ddil;llOdù yrymrysonwr y ¡ rbdd, ac fe sacthodd ci ddv.'rn tnot' (idehan ac mor ncrHtai i gylla gloddestgar ei wrthwyne'bwr, fel y coll- j odd ei anadi ac y syrthiodd ar y ddacar, yn ddiysgog; ynoldyhen ychydig, cb efe, "YmmheU ybyddo yr Italiud yna, a'i iaith tramor, oni bnasm efe; &'i gyngor anofyhul, mi fuaswn i yn ynnHt y dydd ar fy ngv. rthwy- iiebwr." Yr hya sydd brawf, yn ot swn y iaith, et bod j yn dcbyg r.,ewii Ilawei- Ym" di,o(-](I, pan iawn ysgrifcnir, ) .1 p!)hn iawu sV.u' !)i, i'r Itataidd, a'r ieithoedd Hyfnaf: Ohd bs a. y dhvygiad pi'escnno!, nctt yr hyn a eiwir teUy, ym m]se)!) a' cnw CHdmu yn tetfynu yn MM, a'r feri yn llW, ni fydd b: debyg i un iaith yn y byd, on! tydd hi ryw bet' de!yg i icithoedd gcirwon y Cherokees neu y Chic- lwcš yilg ngclltydd gwyiitLon gcgtedd-dir America. Ond gobeithio o gariad at y iaith, y dewch chwi i weled cich camsynniad, y gadcwch chwi y inner yr ydych chwi yn mihvrio dalli yn bi'cscnno!, ac y g\vncwch eiiwi both diddanwch i yspryd iBifh cydwia(.hvt', Lewys Mo- rys u'i irodyr, ac yr anturiwch chwi rywbeth i'r diben o yuniH enw da ichwi eich hUnan, drwy dynnu eich cte- ddyf o btaid yr hen iaith, yn erbyn y rbai sydd am ddainio a dinystrio y Gymraeg '\icn, ac na adcwch c!)wi yn unig, ac yn ddigynnorthwy, yn y frwydr, eich carwr, a'ch eydwladwr, MYHDDin. 0. Y. Yn ci tythyraH at ei gyfcinion, yr oedd Rysiart Murys: pan yr cedd yn Huhdain, yn ysgrii'ennu yn y iaith Gymracg, ac yn a) K'r y Uythyren Groeg X yn lie ch, ;j yn lie dd, <p yn i!e À yn tie &c. fel nad oedd iiythyren ddwb), oddieithr dwym, ncn ddwy n, ncu ddan t; pan fyddat hynny yn angenrheidiot, i'w gweted yn ci hoU iytbyr. Fe i'ynnai rhai o'i gymdeithion iddo roddi a)!any t!ythyTfg hon yn gyhoeddus, end yroedd gymmaint yn crbyn cyfnewidiadau, fe! na fynnai glywed son am hyhny, Arfcrweh y Uythyreg a fynnoch (eb ci'e) yn cich IIythyra)) at cich giiydd, end na tliei-fvsgii,eli y iaith, ac na ddyryswch y bobi, a c!iyfi:ewidiadan an- angenrheid:ot, y mac y IJythyreg Gymraeg wedi caei ci ncwid) u'i dsLrnio yn rhy i'ynych eisoes."
&OHEBIAETH BRENiNOL.I
&OHEBIAETH BRENiNOL. I LLYTHYR ODDIWRTH D\ 'r\ rstjGES CYMRU I AT Y TYWYSOG RHAGLAW. SYR,—\ r wyfunwaith drv.chefn yn cae! fy nghym. hcH yn anfoddlongar i annc! <: h c'ch Marhydi Brcnitto!, ac bsod o'ch biaen goniau o'r )!thyr a dderbyniais uddiwrth y Fre!ihint;s, ac o'rateb' y tybiais fy hy!cd- swydd i ddaufbn yn oi. Fe fyddai ynufcr i mi chwitio i'r rhesymau o fyHegiad arswydus eich Mawrhydi, set eich bod wedi gwnend y penderfyniad sici- ac anghyf- newldioi byth i gwrdd & nn ar unrhyw achosion, naiitai yn gyhoedd neu yn ddirgeL O'r rhe&'yMau hyn y inae cich Mawrhydi yu dweud ma[ chwt yh Hnig all iaruu. Chwi a!twch wcled yu fy ateb t'r Frenhmes, tuai cyn- hyrHndau o ystyriaeth bersonu! at d Mawrhydl a.'u/ at- tahodd ifi'tg cyt!awni fy mraint o ymddangos o tiaen ei Mawrhydt yn y Neuadd-Gyfartbdydd (Drawing-Rooms) cyhocdd sydd i gymmeryd He yn y mis nesaf. Eith!, Syr, rhag trwy un posibliwydd y gellir me- ddwi <bd gClriau pich Maw!hy()i yn trosglwyddo un peth sydd yn peri ofu t )ni, yi- NVY f yn rhwym o ofyn i't-h lHawrhydi-pa amgylchiadall all gyfiawnhau yr ym- ddygiad yr ydych fel hyn yn lwdcd yn addas i ym- ddaii,,os ttiag atuff I Y r wyf yh <u ystyru'd yn ddytedswydd i m! f\ hnn, fy n:erch, ac i')- ba uu yr \vyf \u ddvtefi)! am aiiid(liff),iiia(i fy urddas, i adgoJlo t-icti Mawrhvdi o'r pcthau a wydduch; mai ar u! erled!p:+teth cyhoedtlw, ac ytnot'yniadau dh-ge!, nr t?rchy)nmyni<)ijt 'nn:u!unl iedig, tcgwympod'i ccnfigcn ynhot!o!' a!nynt pu iiH't- aiii- te'm adicrwyd gan y Ht-Aun, trwy gyH;;hGr e)L Swyddwy1', m' 01 t'y IJghytiawllhan oddiwrth Lob tros- cdd, i fcddiant hujjo! o'm sef'llÜ\ yn y :L!ys. 'Wecli ilr, Brcnin gael ei (taroa'i glcfyd ga!arus prcsennol, yr wyf vod) g!'iygu, yu wyneb y Senedd a'r cduoii ytt cuog uen ynte gad t'y mhart'hu yn ddi-cuoc. Yr v.yf v/fd: t-aci fy nghyhoeddi yu ddt-euug—eithr m oddciafgactfynghyi'rifyucuog. Syr, fc aHat y byd(t i chwi wrthod dar!!en v I!ythvr hwn oud rhatd i'r byd wybod i nu ci ysgrlfenu a hwy II a wciant bfth fy ngy)')he!io<iii i YlH,r¡wd y pryd hyn, a iawndcrait fy sefytif'K. Fc ddichc'n acho.sion gyfodi (un o rhal hyn sydd, 'rwy'n. gubdthio, '!JmhcH oddi withyn)), pan y bydd ya rh:ud i nu ymddaugos yn gv- hcedd, ac te i'ydd en-.)t Mawrhydl yn't-hwyn: c f',)fi txcsenol IiGfyd. A Á.ldal'fu i\t Mawrhydi ryfvrio ar hoftheiacthderctch tnytx-giad? A ydyw eich'Mawr- hydt wedi anglwfio fbd prtodas ein Merch yn agoshau, a'rposibhwyddo'ncorcniad. Yrydwyfyn yniwrthod a'm iawndcraa arachos yn mha un nid yw yn gwbt angenrheidiot i'w aitiddin'yn, fel y gauwyt' csmwyUtau y Frentacs, cyn bcU<;d a a!twyf, yn y set'yHfa boenus ynmha an y nrae hi vvedt cact ci gosod gan eu'h Ma\\rhydi; md o ra:) (in' cydwv))- odacth o cuogrwydd, ,llJ.C an-hcuueth o'm hnnidcran, ncn o fy nhci!yng(!od i'wmwyhan. 'Syr, y niae't amser a ddc\\tsasoch am eich YnKidv- )ad yn peri i )nt boen uetHdnot. Y )nae a;nryw ddcith! iaid ardderchog wedi dyfod cisoes i Loeur; ynmhiith Ctcit!, rei y t-ty'.vaf, etifeddanrhydeddus Ty Orans-c yr h'n sydd wcdi mynegu ei tmtt fcl fy mab yn nghyfrait!! i ddyfod. O'u cymdcithas hwy yr wyfyn cac) fy ngan Yr ydys yn dysgwyt ci-edi, o'r un radd o ran cu scfyHfa a chwithau, i orfoteddu "vda'ch RIawrhydi «m hcdd\vch Ewrop. Fe. \uiddengvs fy Merch, y pryd cyntafynHdto!) disgtctrdc!) a chvhoedd- ogrwydd a bei'thyn i b''iodas neshao! etitelldes tchvgo( yr Ymcrodraetii hon. Dy!U:r atnscr a ddewisodd eicti Mnwrhydi i'iu trm ag anrnarch ncwydd ac angiiytUty?f- icdig ac o ho!I d?ciMatd y Breum, )My? yu unig s?dd yr' cut;! fy ngwahardd ?<:n ?ic!i Mawthydi rhag yin- ddnitgcs yn fy He, i f?d yi! gytratio? o'r gorft;ic< cy?. rcdhi, ac y!j yniddhad o'r cyr!< i foddhan ytcuniiadau u ra!ch<cr a chariad goddef'adwy i bob n):uu end inyfi Ydwyf, Sy)-, ? Ff)-dd!on wraig biiod eich Mawrhydi, Ff?-dclion ?i?ioct eicii ilfaNiTi-livdi, Tv Connanght, Mai26, 1814." LLYTHYR Y FRENINES AT DYWYSOGES I CYMRU. "Ca?M?!K?M-,M<M23,1814. ? Y mae'r Frcnines yn ystyried fet <)ytedswyd(! ami i bejdio coiii smscri gyfafwyddoy Dywyscgcs Cyrnii), ei bed wcdi derbyu cenndwri oddiwrth y Tywy.so? Rhae'htw, yn dwcud, gan fod y rrenmes yn hysbysu v bydd tddi g-ynnal dnn Y stafelJ Gyhoedd yu y uns ncsaf, yr Otdd ef dan J'wyman i i'yncgu ei tbd" y!/g;w\bod na uihiski Ijod heb ei bi-esei)n(il(ieb efyn y Uys, acyn dymnnoy bnasid yn dealiyn cg!ur, o hcrwydd rcsymnu o rliar y gaJIasai cfyn uuig furn)), et fod wedi'cytn- ineryd pendcrfyniad f< ae ang!'ytnewidtoi, i bm<tio cwrdd a Thywysoges Cy""u? m' uu achos, yn gyhoedd nac yn ddirgeh Y mae'r Fren:ncs o ganlyn'ad dan yr an('nrhcid- rwydd poctius o hvsbvsn t Dywysoges Cymru yr au- o'i dcrbyu yn y ddau Ystafcit Gyhoedd. R. ATEB TYNVYSOGES CYMRU I'R FRENMINES. MAUAM,—Mi a dderbymais, gyda'rsyndod a'r ofid mv.yaf, y Dythyry gvnacth cich l\Ja'l'hydi yr aurhy- dcdd o ddanfon ataf, yn s;wahafdd fy yiuddangosiad yn yr YstafeHoedd cyhoedd sydd i gael eu cynuai gan etch Mawi'hydi yu y mis n''s<:f. I- Ni ieiddiaf ddadieu a'ch lUawrhydi, ar bynciau mor boenus i'ch Mawihydi ag y maent i mi fy hnu. Y mae cich Mawrhydt yu gwy/Jod yn cda i't' Bre- nin fy anrhydeddu a't sylw mwyafcarediif hyd a)nscr ei glefy<), am ba un nid oes un o'i ddeiiiaid a mwy o achos i aliti-ii iih myfi: afi'r Hrenin, yueihynawsedd, rynpii bod<} i toddi y p'awf ananthwys ac hyfryd o'i scrch a't gy)-iiinki-a(twvaetli, trwy fy nerbyn yn cyhoedd ym y LJ)')l ya .\D1;5Cr cystudd.Hyin ac .¡ oJ 1 yr ocdd cl ymgelcdd yn fwyafHngcnrh<:n.o!. Hyd yn hyn, yr ydwyt' yn anrhwystredi.' wedi taht fy mhnrch i.'cii Mawrhydi yu y Hys. Yn awr yr wyf heb appti nac amddinynwr. Eithr nia gallaf aughoÜo mor bcii i'y ? nytedswydd i'r Brenin ac i mi fy hun.ag t toddi i fytin i'y hn\vi o ymdJanos yn yr Ystni'eHucdd cyh&edd & j gynhcth- gan eich Mav. itydi. Pafodd bynag, fei n:t fyddwyf yn ychwanpgu at aiiijawsderati ac unesmwythder scf'yUfa eich ia]axt mi YIJlostyiig-I,f yH a\vl' i cwyiiys y Tywysog yr invn a fYIIl'g";ydi n) gaii eu-h Mawrhydi, ac tii fydd i Mi.yMiddangos yn eichYstaicMoedd cyhoedd y uitS hesaf. Fe fydda! yn rhyfygus t hii gyhnyg gofyn )'c!t Mawrhydi am rcsymau y 'l'Y"¡YS?g Rhag;law dlU8 y!' ymddygmd ai-ii o ba un y mac ei Fawrhydi yn UlHg <i.Ü' o t'arn'u. Y!' ydwyt' H yn amvybodoio tramgwydtl, yn yr ystyt-iacth hynyy niae yu rhaid i nn afit ddiddanwch yn erbyn yr hoil siQmedigaetha!) a'm átfyddant, hyd y nod hon, yr y m\vyar wylcdig ar gar=.vaf; y gwahárddiàù a roddwyd t mi tt uuig, iymddhngcs o nacn Etch Mawrhydi igynny:rfy )]ghyd!nwenych:ad, ar dcrt'yniad gorfoleddus o'r bini- derau aorchuddiodd Ewrop dros hn' amscr, yn mhreHC))- noideb y gwyr Rnrhydeddus y rhai t'ydd yn oi pob tcb- ygo!rwydd yn gynnyiiiedig y't LLys eH-h Mawrhydi, y rhai sydd mor ages ataf trwy cnedigacth a phrtodus. Yrydwyfyn dcisyf ar eich Mawrhydi i wneuthur cynawnder i mi yn yr amgy:chiad,tU prescnbl, eich Mawrhydi yw'r unig un a KU hyshysu i'r dieithriaid ardderchog mai i-esyiiitiit o yatyriaethmt personol at eich Mawrhydi yn unig, a'ni i Yfit.ta! fy hawt i. ymddangos o <!iaen eich Mav/ibydi; ac fy mod )n awr, fct ag yr oeddwn bob antser, yn arfeiddio majais fy na;e)y:iion i scfydiu arnaf gysgoJ o un cyfriiiad a aH t'y wneud yu anheiiwn:; o'n cymdcithas a'u parch. Ydwyfyn s:cr, na fydd eich Mawrhydt yn anfoddlon i nu csmwythau fy hon oddiw.th nu drwgdybtad ? Hnmarch at eich Mawrhydi, trwy tvneuthuryn ?yhccd? yr achos o fy absennoldeb u'r L!ys, ar yr amser pryd yr oedd dytedswyddau ty'm scfyilfa yn gahv am ty mresennoldeb.. Ydwyf yn caet yr a?rhydcdd o fod eich gostYng" ? ciddiafMerch-ya-nshyfrditb, a'ch Gwasanaeth-fcrch. "CAROLINE, P. J
JMARCHNADOEDD. t
JMARCHNADOEDD. t CYFNEWlbFA. JKo, IIBOL.4N .11Emc, JfeA; G. Yr ocdd dtwaltiad iictaeth o Zenith Hoear v bore itli Lioegr y bore hwn, a dacth ucblaw 8000 o gryuogau o WcuUhgwted- ydd timuor i mewn yr wytiinos ddiweddaf, cyll)lllel-- wyd y siamplau goren attan ar ddechreu y t'n! chnad am bt':socdd dydd Liun diweddat; y mac y rhal eN fti-edin, a'r !})at hyny sydd wedi eu ntwetdio, yu aros yn 01. Haidd a Brag, gwcrthis<d matwedd, a rtiyw faint yn is. Rhyg, Fia, a Phys yn agos i'r un pfis. Cci) (- gwerthiad trymaidd am brisoedd dydd (.vent'r divvf ? ddaf. Hadan Ernn gwyllGon, a Hadnu .L!m, hcb i'nwr cyfncwidiad. .P/-MOtM dcrbJl!ar!wy yr Yd, y Grying. i t-ven!thcoctt-)t)s í Ms (!\vet!ititgwyn-SJs 7H& I ,>(>5 Haidd (Earle.!}) b. i ZJs Urilg-pvelw ( P,le) ti,is i 7'is Ccircn -r-i8a í ,'21,; Poland- i 27s rhtcpii'ykmiie\v.-S7s j 4 .M!fn ffa cctlylau. Hg i 47:) <'T.tcu!omci:odnew.4.?;j i lie,, i 4Ss Pys at f'T\ i 40s i 46.4 ¡>1'i c¿¡ll.lrlat,yr ,yil'V,J¡.mr'.11 G/JIlg WiJU:/W:t to' jjuSIJt:ts). i I Cwen. Rhv; MaiddfCt'irch s. d. s. d. s. d. s. ti. Swydd For?anw? 7? ? 0 0 ? 0 ?6 tt ——(.?rtyi-dJn- 738 00 S7 4 18 S ———— centre I (?? 00 SjS t) 0 ——— Atx'r?iti 8? 0 0 0 40 0 18 ? -——— ?rccitt-ifoog ¡ ?9 5? ? 4? 8 ?t 0 ———— ?'acsytcd I (ii: () II 0 0 Ju 8 ? 7 — Fyn?y ?)? Qo ? ? ?? ———— J?retai.hyyn 7 700 41 0 ?,t 7 ———— ?" ?? ? ? ?'? ?' ?-? ? 1:?leirioii 7b? oo 4810 HJt; !i I'ttint 7ti 0()1148 1 <-? ? OJ 0 t ———Caeruarfon 8t 8 0 (j 1410 'u ? j ——— Fon ? ? 0 0: 0 0 () J, Pris Peil/iaid (Flour), JJ Sllchaid () 280 ri7i.I,. Peilliaid tf', (j,Js i 65s ¡ jili()n, ".J '55g i 6(', 1 PeIlliaid A r:¡Ti{'a, y Fan! Os i Os -t'M.y Bw'a,l}n Llulldaill. Dyu-J ?fawrth diweddaf?rchy.nvuudd yr A?'i'?!. f:. ¡'r I M?r i'r dofttt ucuwani.n (??-e; .?t..nith i b.mmu .nn l?-4 JP. M cyfuriat ( Bi-oiciz), f Yn ot y cytrfi- a wm; nd)T wyth:;os a dorfynodd Mei) '1* u.5 y<U)).< U2 JH'tYS, Hfblaw yr l'trdreth a :h. y() ;„ sydd'rw thalnaret I. Fattr. < 1 Y Cg, j/ c I y ,Maclt « 8 II/Villi. I Ci Eidion OsMthsM CigMaItar(-n6-,OdLt7sOd C¡g LJo 5s -Od i 68 ad Cif-Ty:-ciiYn 7sUdt8s()d Ci Ocn í-; lid i Ss. cig 0c)) I F/-M J/ llP!ls (I LopS), Y7i S"lltlilcark. ? CYBAU lBAGS). Kent 6ti0si9! Os Sussex -6i6st8!()<, Kssex 91 Os i H! (b UANNBR SACBAU (POCKETS'? ). Kent- Mlusil?: 0, Sussex-81 Usitmos Fnrnham 131 ()s i IGl )), P/'lS Y LledJ!JI cad(II/IIIl!. Crwyn Gwadu?u C?M??) ;3U t ? pwy? y? m, o? i 22bd.\ J.rcin, ?d?M* (. virod-ytr.t!.gn'.yn ( ??-,7<?Mf,' ?.?/?,' 'gid i -?,? < < -?yn Uchnt?d (D/'e?'?iy ?7?e?, ?Jd ?? ? (''rbyd-s:twy).tte" '??) ii' C'MynLi.)i,.?Oil0?y?, .j? '?., ?e)t), 5U i 70 p? ys,? j? ?? lj)'t':n, 7J t tSO p'Hys, 38(1 i .11 (1. Crwyu jM6r!:u hychuin, (.S'cN/t- 8,1 1 4 0, 1. Efc)ii,mawr)<)n, y dwsin, l:s I UU. Crwyn Cetrylau (ylltithiedig (tanlled) &')(t i '17d. —— ? ——————————-—————-———— J ? JJl'is y (1I)eJ' yn Llundaill. s. d. Mfn-chnhdWhitechapc! 5 2 ———— St..) :un<'s 5 ?A ————- Ci:ue 0 U io"'u Cvfartalwch -5- I S' d. ?Wcr y ?,-f.f y p? ? J '—— fi'dyn f{u"ia — 0 ¡ —- ginyll RtM&ia 0 —— St-bu)) — 0 ¡ Defnyddtoddcdig- 73 0 gar-.v 44. 0 ('fcat-M 2S (t Rhytion (ia (Di-egs), J2 n Scb<'uCo)f.an- 12\J 0 lkyclJlyd 116 0 ————Meivn 101 U 1 ns C:uiwy)!au—MoMiau. 16s 6d y d<!wsin. Li-eill 15$ Od y dfiwsin. lrl), 7 BR<rr, 28. (;m,enit!i 7s Od i Us6d 70mvv<' Ha.dd. 4s ()d .5s3d ()0'wy.< Brax 9s Ud Ccirch. & .1 i 3s 6d 4;) P\) S. Pys ¡¡:wynion :)\)s Od 7()s.)d YK''y!w. ——itwydiou .,30s 0(i i ()(i y gryl.()gi FFa. :18s Ud i 4'2s Uti y gr'yl!p', Pciiiiaidtcg. Mis Od i .58sOd'28Qpwys. ?s Oil ?80 1)%' Eilion .fiLs Od j 5ls Od ZSO Im'ys. ABERTAWE: Argraphwyd a Chyhoeddwyd I!:a-- H. JEN KIN, yn IfEOL-Y.CASTjSLL, ;'rhwn y dymuniritiob Hysbysiaeth gtel ei danfon, yn ddtdraut. De)-L,qnir ll.lsb,ysiadau ac Bmcau g-an NEWTON & C(? ? (<{-,pit }"AYLOR NBWTON), No. Ù, I'V,11?IVICK SQU,4RE. "VEIVR jU, Jrl/Il'E, 33, PLEET-S1'R'EEl'; a Mr. 111. JONES, 5, NE¡STlWET, LJ.,UNfHIN. l í SWANSEA: Printed and Pubtished by D.JENKI\ CASTi,r-STRr,r,T, to whom CommunicaHons, post-paid, ar6 )t cqupstcd to be addressfd. Orders and Advertisements rceeived fly Alessrs. NETVTOlV o'x! C?. r?c ??y7.o? ? A??rc,.v?, .,V<5, ??R??cH: S?t?R, ?E?C? fE-?MEEy ?. ? ?Y72?R, 33, /? Rj.;?.. s?E?r, ? ?. ?.?O?R? 5, A?n .<Tc-?TRB? r, ? t) Y ?p.v I