Seren Gomer

i)r. Daviess •• ■ sFon SALE" I COPY OF Til AT SCARCE Sf'VAL tjARLE WORK DRr 0^VXiE^^ ■ Welsli and ^atiiTa'hd Latin and Welsh STTTTDNA^ "¥"" JE???P?'?may be kii .n oh to 'B. Jr,N KtN?priatel, W*)f this fi-ra??-r;, or addressed tn iT™ "r 'BBmS' nntfcp w? y Von, i»IonmoS,e ,> GLAMORGANSHIRE. To ? ?LD by PRIVATE CONTRACT, A. BWELMN?HO?SE, -? GARDEN, COW-HOUSE, And FIEL]3,. cont?illin?, ?' ? a F?LU, conta?ing abont Two Acreg of good ih? Gilt(le?' SITUATE IN THE$OR:OUGH OF LOUGHOR. T?5????'? VeiPs of ?cod Biding Goal llOder the ?';?'?' a?d several thr?mg Timber   the Br'íg- ,F.OX, c?? ^erryman^HiVdrv^ the Btfg FOX, Capt. )RerrYm4-D '-an .dOINE 81'kfE?'tNT]i PARr'-OftheSt'?)oi 1 FRIEíNDS, CaptBartèf'¡: \1 (One concern.) i ,• >, 'j 1 'AT v MR. WEBBERS N«Pl!( ,r:O??l'71ely:zaIAcade1n!J'1 ???,SWAN?SEA,  Y??? 9^NTLEMEN are BOARDED ??n?u? ???'??y T -\UGHT the En?lis? and Latin tanguag:es,Writin, Aritfnuehe, Merchants' Accounts, GeolIletqand i ngoiutmetry, Geography, Astronomy, and KAVIGATtON, «rWemeftm?of fi^ing as)¡i p-'splace by,douhJeAltitudes && o"proble^lf^nS ? Us*of the Globes in tSe So lùtion of Pr6bleAg in N avigàtion, &c/ Miration, Conic tSections, AIebra and l<'lucti.ons, at £25 P" Annum. eCTV kiiia of inI* i r?con in HJŽs Seminary is coiminini- cated (in in i system; tile Ae,?l no)1.? Pfe"asua re ml !Ca] ff4$athfero^tical Operations a? *Xplain?divith-begreate4tF?,?r?' picliity and it !s H?tcd to Such of Pupils ? the M.Mter can attend with pll'i\Surc. of only vacations 'in eae^Car' at Christmas and Midsummer, Of 0,1 y three weeks  ?G'?X&?r???? ?.?'??"??? bedenci?Tt ? its J1umber, a quarters °tIUir<?<1 pf6vious to any young GenUemtp) leaving the School. T,?rYrs'for D4 S,kolars, fc per Quarter. C:i- I ]he Acadenly-RF, 0-S ?'' '? Present Recess, on M ON DA V* m hthis curre'iH Month. July 7, 18i?i. YN MHRIFIATHROPA -^°&W^l4EWQLaMALtERIAETfiO>L- ■ MR. webbed;  YN ABERTAWE, J; mne GWYR-BO NEDDJGION IEUAINC yn "ad 2 H A S Kn a'u IIADI)),'Sf,u yo y Saerte* ??r Lladin, Y^rifer'u Phlfvi o Cyfc^ nfon Malierwyr, CeJfydddau ??? ?Da? a Tr.ongiau, Daiaryddi?cth, Sery3diaeth?a ,LLONGWRIAL  ????. ??? g?! aHancfynfa L!ong trwy Myriad ,7 er v» neu "^y^odiad Llocrot fJHVydd y tJcfcfcr d iy!V u u ? ??? Hoerot; f)pf,,ydd.y ?suri-J "'S"had Cwes (?yaau mewh Lion?wriaeth? &t-. Uy toy?0# Ymae P? ath o{tddysifldau yn );r Athmfa ?yn YsgotheNiygn iooditiaydXna?caen!??..??'?'? y ? y raae AnWw^yn ??!an rRh M^sunaethol yn cacl dtj fel«'o yn y n,odd,??dd'iS? ?????. ? mae uiftr:y Vsgolheigioi» yn cael cd teriFtyvntiu u, S fel y ga^ llo ,y r ^a? ,n^ryr Syda ph-leser. y g&Ho'r Mc?tr wein; ^J'thnof yr mr. y y fiwyddyn, Nadolig a GwyHfan, o dair ythnos yr   ?If???' ? fyddo y Sefydliad hwn yn ddiny?i 'n r nifcr! fe d,) vm", 1t ryudd cyn ymadaw.lad 'un Gwi_)n tkeddig ieuan(,! 0'r Y,,Rgol. •lyyiodfxu on* ^V > > 5s. y Charter. frr YmaeVA y Mae'r A thl."fa l-a(,l ei ADA?ORar ol y cyfwng presennol ar Ddy4? LLTJN, yr lieg o'r Alis.?wli. Gorph. 7, 1814, ,J b • (One concern. ) HYSBYSIAD. ?YNHELtR CADA1R ac EISTEDDFOD CYNIIEl.IR CAPAIR fie EISTBDDFOD ar DonnTv^ ?'? Ddet'nda' ar Feirdd a Phrydyddio? Bo??????? a.?y}chy MAEN-C?Y?,w? BoNT-Y-Tv^to y" Mo?anw? ar Ddydd Ail GyfS yn ir Dd3,d.d Ail (-yfid, S?yr?ch?????.?scf?dd y Ua?n l.cr,a'r St A."STne;.>at' (galm ar amrafaf'lion Destnnau, ac yn benaf Aws,r riesaf. eddh, c ?'?? gmdd a braint wrth (.erdd ■IJafawd i bawb a'i ,'iu. -Dafawd b.nvb ? '?'?"?y ?<?<:< Ty Thomas WiLHAKs.danarwYd"d?"?rMacpsacr.. Gor.5.1814 Gor. 5, 1814. IOLd MORGANWGt

1, .? ? AT I;N GHEB'VY.: 1 -1 1. ? i, ?r?a.g-Atebiadnc ."V R. 0 Lange1er.J:m:' ddaagos yo y n?f ???? ?- ?- o L? ?er ym- IW ddanos yn'Y,llesaf. Dathsylwàda.u Ancurin i Inw yn na\11Sfol;aneihod ???g nad opdd efe wedi- darUcn ein ??'?Panysgnfenoddyttylbyt hwn.  TradelbÝ.niolywgwa¡th iiObcr WiIiam. Nid 0 edd bosi?j ??g raffu 1 li??. P.1 yehan De-tv-i i l drIt?. FYQhan,yrwythnos hon," ebuawm ble idgar, ui JU1 asai achos i Dewi ysgrifenu. Diaturgeu rnai del-I)YI)iol gaI-er on darllenw34 fYdd cYfansddiadJ, flowell.  <*y?N?J".?!'?'???M y dcrbynir hanpslo? l'Yfarfodydd trirniso[ °, ? allan, ?n ein bod yn dea!! fod Yn evvyllyl,,io ?"y ?- Dy'r"? ?r '?? y bj¡Htg..fh,wennyellO i'r(ifryw hanesiOlli gaeI cn  ?ddi, cu S?:? ?——n ?1 en -cy. itf'aag. a eu danfo^n A?,U fh'-f'•i'» 1",uch ?-ydd lial?,I?iOn gii.,b ]-aid. yff %yM m, 4di?ngo.? Y" fyn3?iiich na'r)Ia I) e?inbal ni 'f'?vdd 5M7 ,w y vVrt fSvuvV*w?i ? K ,Ilid einbai ni h?,n Y, 94I 4 -? yhoeddir'eidd,i po-b ija"id 'yn ddiwahan- '*??<??%?- I aORVCnWYLYR. r ?SS,?'? Siopwr P"rphilly Dvid 'J.'b01paS, Siop'Wt' ?,enybont ar n Ogwt p, B. Jones  ?"? Walter Morgan Caern Th4i, Li?welyn, Pbst??.,ter ca 'er??d » Post?OEce I%IeltikY"'TYdAl W, M, Davis, Postmaster -Alerd fire John Byno)t, Postmaster L?S? J, E')i, Argmydd,&c. Li,?,?ly John Roberts. Siopwr CasteU? ??''? yn Emlyn Timothy Thomas MaacUu Evans illa, diio I Frederick Ev.ins i??BY?tt? ? D.R??S?Issa Llctngadoc « Thomas-Thomss • 1 Abcrhonddu, G. North Cryghywel John Price, Postmaster Hwlttoi-dd Jahies Thomas •Trefdraeth David Thomas AbeiigwauB Henry Evans ,Art)ertit Parch. William Thomas Abeirysiwith Parch. John James nl' Abenafi- Caleb Lewis < Llanbedr pont Stephen Hugh Jancsv Post-master Gl,in,yi,,eiii-Ystr.td David Ricliarits Khaiadr Edward Jones, Postmaster -Amlwch. Parch. John Evans Bodedern. Owen Williams, Postmaster Caergyhi » Benjamin Jones Llanerehymedd -• w- Evaii Thomas, Postmaster Brynyengcyn W. Roberts Llangefni Richard Jones Ban-or Parch. Arthur Jones PvvlliieJy- Parch. Benjamin Jones Caernarfon Rice Jones Tremadot William Williams Dimbych Thos. Gee, Argraffydd, See. Wrex-ham J. Painter, Llyfrwerthwr Llanrwst William Davies im alJ[1 Phillips, Llyfrwerlhwr HaugoUen John Edwards B.ila Sanderson, Argraffydd I.,)olgellati. Richard Jones, Argratl'ydd Newtown. «. -v Parch. Jolm Jone? A-Iaciiynileth Richard Jones i i LlanfylJin- Edward Price Llanidloes Abel Jones Casnewyddar W ysc E^an lie\vis,Llyfrwertliwr  John Tibbins, ? pgraitydd ''V" ?'-?.??n?erjone.? Llundain ?j??on & Co. Warwic?- ? Square; J. White, Fieet- ;• NewgaterStreet.. ?i'? L ?   < & ?i  IC<roe:JIIWC'. 'ii;,d¡Ylaii yh y _?ra gynnaiwyd yh y di?ef dydd Sadwrn di? I Tltldaf; eitlir n id nemor a werthwyd; fi'r rhai a gawsant Lvrvmvyr a gvmmerwyd ymaith am bris Iselach nag ar-  oedd Sn:edbiad y gw?an yn Uedfrwaidd. Trefmvyd y ''?"'? ??'?' Yswain, mab Syr W. Mansel, Bainwig o ???'' Su ydd Gaerfyrddin i fod yn Feisty ao. yn Ftaenbr yn y Uynges Frenino!. f:y"nalwyd y cyftnfod blynyddol, pertliynol i Athro- (fa'r,Hé,neiriàdyddion (Presbyterian.) yo Nghaerfyrddin dydd Merehcr wytlinos i'r diweddaf; traethwyd amryw j bregethau lhagorol ar yr achos, gan ein gwladvvr Dr Kfees, o Lubdairt, ac ereill. Cytnnwyd yn nnfryd gan gyfa, fed cvfrifol o drigolion nHwlutirordd yr wytbnos ddiweddaf, ar fod i drleisyfiad gael ei ddanfon l'r Beneddr, i ymbil am ddilead y fas. nach mewn caethion. Yr ydys xvedi ffurfto Ysgol Sabbathnl, Cymraeg a ftaesneg, yn ddiweddar yngweithian haiarn Blaenafon, ysgir y plant gan yr hyffcrddwyr yn ddiwobr. > Colhvyd y Commerce, Cadpen Miller, o Sunderland, yr honoedd yn myned o Blymouth i Gaerdydd, ar y Manacles ar yr 28ain o'r mis diweddaf-Acliubwvd y .jwyr a'r def'nyddiau. Gwnaed deddfau yn ddiweddar gan Seneddwyr v wiad hon i rwymo Swyddogion Plwyfol i roddi ycl.ydi^ anantrauiiwragedd mihvyr a fyddai yn dychwelyd rvv gwlad oddrwrth eu gwyr; eitbr gweddtis fyddai i'r cyfryw Swyddogion fod yn ocheliadol ynghylch gwrth- ddrychau r .hagddywedig ddeddfan-Gahvod? d? ,wra-igaj'yr 211lin o'r ? diweddaf, ar or Y-?" ?nAberhonddn,adang?a.santen trwyddedi, (Posset) gefn y rhai ymedd y symau a dderbyniascnt ar en eithiau, yn ysgrifenedig; dywedasant nad oeddynt wed. cael dun eynnorthwy y„ y Fenni, o herwydd pa ham honent hawl i'w gael yn Aberhonddn; ond wedi tremio n fanylach ar eu trwyddedi canfuwyd Ilaiti o topurwedi sytiuanu rpasted) ar y lie y rhoddwyd y sWm a gawsent yn y Fenni, gydh bwriad i dwylloli- :Syddogyo Abèhondd. Ryw bryd gwedi hyncyn diwedd y dydd, cyfarfu'r Ynad a'r gwragedd, y rhai a geisiasant ?.en ganddo, gan haeru nad oeddynt wedi ?g?1 dim numacth y dydd h.n?, a'u bod meJn ang?n mawr, er eu bod wedi cael ? rhan yn A bcrhonddlf a'r icnm.—Dayw eiusengarwch, a p?arodrwydd i gyf- i-anti i angent-heidiati,lr,anglietiiis, ond blin yw fod y yIii dèfnyddio iaitli y newynog, ac felly mewn eftaith yn ei yspeHio o'r hyn a ddylai gael. Dyben yr Ysgrif newydd ynghylch y tlodion, yr hon a ddiwygiwyd yn Nhy y Cyffredin, yw lleihau tranl y plvvyfaH, ac i ddiogelu y tiodion rhag y caiedi ag y maedt ya agored idi-'c,.yu 01 y modd ag ymae y gyfi aith yn awr. Yr Ysgrif lion a ddarpara i'r tlodion a fydd- ont yn cynnal tai, yn byw yn yr un lie dros ?Qith miyn- edd, heb symnd oddiyno yn hyny o amser, ac hcbt.der- byn cynnorthwy plwylol, gael bod yn blwyfol yn plwyf hwnw ar ddiwedd y rhagddywededig amser. Dichon dau hedd-ynad (justices) orchymyn i swm wytb- nosofgael ei dalu i dlodion a fyddont yn byw allan o'u plwyf eti hunain, heb beri iddynt gael eu symud iddo. Gelhi enniTl plwyf t?y???yn,,nig,heb??- ? (fr0! flwyddyn ?- y cyntaf). 0 hYl allan meinr nniU f fyd^]tl:ld n?n piwyt? trwy gyHo? ? a thir ar- dri-tethi ol cddre!thr i hyny fod dros flwyddyn am ?r ardicth flynyddol o 20!.mewnnncytundcb. A bod i, bob He o addoliad a ddefnyddir i'r perwyl hyny yn unig, aei J'odùi dysgeidiaeth yn rhad i'r tlodion, gael bod yn rliyd4d iod|\ diwrth ,d!reth y tlodion. I Wythuos i ddoe daeth Argi. Hill i Hawkstone; hys. hyswyd y newydd da gan dwrf mangnelau, y rhai a £ sodwyd ar le uchel i'r dyben i'w gyfarcb. Anabuwyd èi,Arglwydtliàéthár ei v.aith ?a "?"?? trwf Newport; y?eddwYd ? ddyfodiad yn ebrwydd gan sain y c!y?an,?dyrodd y tr golioii i) Llew, 5,ftlaU Tr ei • AArglwyddiaetli, pob un yn awyddus i ne.? oe.M ? Argt?yddMetb, pob On yn awyddus I SflC aenon ar y HaH mewH-awyddibn 0 barch i'r gwron Uwyddianus; ,ynodd ti-i,,oli.on, asgellog wrth y bonRefa? a.ddarchafwyd gan ymaws; iiusgwyd cerbyd ? Arglwyddiaeth o'r dref, gan ddynion yn lie ceffyltu taneran a pheroriaeth ynmyned o'i Haen, ac am fod llawer yn ewyllysio yn fawr i gael ysgwyd dwyiaw a'r gwrion enwog a fuasai mor llwyddiarius mewn Ilawer o fiwydfatt yn achosei wlad, Mea ddjscyhodd o'i gevbyd ae,a'u,tyoddh a* ",yll,hyny; a ar ei ymadawiid rhwyg-1 wi Jr aw,yr drachefn .gan floaddiadaa gorfoledd y dvrfa.i Goleiuyyd trcf Gwreesam,.prifdrefGog!edd Cymru; ar :Lun, Meltefin 20, tnwn xnodd. tla rhagorol a haidd,t Ofer fyJdai i ni geisio lhoddi. darlnniad o'r modd!y goleuwyd yr holl dref, Canys yi- oc<ld pob tj, o'r iselaf liyd at yr adeiladau newyiidion, cryfion a gvrychioij, a adwaenir wrth yr enw Bank Btiildings/yn Heo^^baith, ya perthyn i James Kenrick, Yswain, Arianwr, wedt eu goleuo yn y modd mWyaf dysglaer. X mae. Dr. Murxay, un o iirif Offeiriaid Pabaidd Dubliiij pewydtf fyned trwy Gaergybi, ar ei daith i RnfaiRy i ymbil ar ei Sancteid^rwydd y Pab na chyd- synio a'uXlywo^taeth & gylch' iynllun y Veto* Y catrodau caftivnol o'r Mei\vyr a orchymynwyd eu gollwng yn rhyddiosft ar y 24ain or mis diweddaf; sef, Meiwyr Mon, Aberteifi, Caernarfoii, Fiittt, Morganwg, Meirionydd, Trefaldwyn^ Penfro, a Maesyfed. Ar ddyfodiad Meiwyr swydd Mon i'w hynyS enedigol, IIlonwyd.hvvy,.w,-t-h Drigfa John Griffith, Yswain, o Lan- faw, h bwydidd oMon, ac helaetkrtfydd o gw^ rhagorol, Yr oedd y plufyn a wiigapr Iketmhn Platoff yn ei gap pan aetb i Lysdy LUmdaiii^wedi ei addurw) it tlilysau o werth 10,0001,

-1 I -1 r AT GYIIOEDDWR SEREN GOMER. I Mn. Go!WER,Dyma' i chwt; yeh^dig io hahes gre- fyddol, os yiv hi yn werth ei cliyhoeddi, byddafddiolch- gai, i chwi am wuend hyny; a tncddwt yr wyf, pe baech chwi yn cyhoieddi ychwaneg.o'r fath haneaion yneich Seren, yn He y ddadl anorphen ryiigbylch yr iaith, .coesau prenaii, a chvvn yn lladd defaid, a'r cyffelyb bethan anfuddiol ac oter, y byddai ei llewyrch yn olen- ach, ei defnydd yn fwy, a'i pliarhad yn hw.y heb fach- llid; y mae y bobt yma yn gwaeddi yn ei herbyn, fel gyda chwithau, Digon o'r fath. Dymunaf i chwi a'ch Seren bob Uwyddiai^t, j Gorphenhal 4. 13hii.gar\di>. BIBL GYMDEITkAS GYMJRAEG DFPTFORD. iwae niter tawr o genedl y Cymry yn preswYHo yn y ilret hbh, Ilawer o honynt er ys blynyddoedd lawer: y nJae y rhan fwyaf o honynt yn dlodion iawii yh y byd, etto mae yr efengyl yn cael ei phregethu iddynt yn ei phnrdeb gan waliahol enwau, a HaWer o honynt yn ei cliredti ac yn ei phrotfesu. Wi th ystyricd y gallai &)d amddifaffrwydd. rtiawr am air Duw ynnihlith ein cydwladwyri c.ytunwyd yn nech- reu yrhaf, 1813, gan yphydig frodyt crefyddol i wneud ymofyniad yn eu plitli pvvv oedd heb Fiblau, a chafwyd yn fuan ttia 6() o deulutjedd heb yBibl mewn un iaitli a phobl ieuainc heb rifedi yr oedd hyn yn. oqdus gan ein meddyliau, obtegid nas gwyddem y pryd byn pa fod(l. ilw diw*alitt.; ond agorodd yr ArglWydd ddrws i hyn yn fuan. Ynghylch yr amser hyn sefydlwyd Cym- Ii deithas yn Llundain gan y. Cymry, ac i'r Cymry yn j benaf, dan yr emv" C.ymdelts Bibl Gynnorthwyol Gymraeg,Î,lundain (London Welsh Auxiliary Bible Soci- ety), a phan ddospartti?yd jLinndain a'i hamgy!choedd, gan weithredyddion (cwKM?e) y Gymdeithas hon, daeth y dref lion-i mevvii yn un o i dosparthiadau, dC ymddiriedwyd yr achos yn ein plith i ychydig o'r l'hai. ,sydd yn preswylio yma. Oblegid ein pellder o Lundain gwelwyd yn angenrheidio) i'r gwaith gael ei ddwyn yn gwaith gael ei d d w3-ii yn mlaen yma dan olygiad a thrwy ynidriqiaeth trysorydd, dau ysgrifenydd, a ° is-weithredyddion (sub-corn- mittee) ac yn nechreu Awst, 1813, ymospdWyd at y gwaith i gasglu arian gan bob ewyllysiwr da, a chyfranu Biblau i bawb ag oedd a'u hangen arnynt. Nos Iau, y 23ain o'r mis diweddaf, y cynhaliwyd ein cytarfod bly- nyddol cyntaf yn y ddosparth hon, wedi bod gyda y gwaith ynghylch deng mis. Trefn y cyfarfod oedd fel y canlyn:— 1. Dechreuwyd yn nghapel yr Anymddihynwyram saith o'r gloch yn yr hwyr, trwy ddarllen rhan o'r gair sanctaidd, caiiii, a gweddio, gan y brawd L. Powell, Mynyddbach, gweinidog y capel uchod. 2. Ar ol gweddio, trwy unol lais y gynnulleidfa gal- wyd y brawd John Lewis, un o lefarvvyr y Trefnyddion Calfiniaidd Cymreig, i'r gadair, yr hwn a agorodd y cyfarfod mewn araith fer, addas a phriodol i'r achlystii- presencl. 3. Galwodd y cadeirwr ar James Hughes, un arall o lefarwyr y Trefnyddion, i ddarllain yr ymroadau a gy- tunwyd arnynt yn nghychwyniad cyntaf y gwaith; ym- tidangosodoi fod 311. 12s. 6d. o arian wedi eu casglu, a 50 o Fiblau Cynrraeg a Saesneg wedi eu cyfi-anu, a chwech o Destamentau. 4. Galwyd y brawd David James i anerch y gynnull- eidfa. Amlygodd ei fawr lawenydd am Íwydd y gwiiith, mawredd ein braiut yn cael bod gyda'r fath waith, pan y mae gwledydd ereill wed-i eu dryllio gan ryfeloedd, a'u dylifo a dynol waed. v ( 5. Cododd y brawd T. Jones, gweinidog yr Anym- ddibynwyr yn Lambeth, a d-ywedodd yn ddifyr, yn serchog, ac yn flasus am ei helynt ef a'i gyfeiyion gyda yr un gwaith yn ei ardal ei hun; annogodd bawl) i ffydd- londeb parhaus, a diweddodd gan ddymuno llwyddiant y Gymdeithas Gymraeg. 6. Cododd y brawd L. Powell, acliyda Ilawer o bwys ac addasrwydd dywedoddam wcrth y Bibl, fel y mac nieddwl Duw er tragywyddoldeb yn ddatgnddiedig yn- ddo; ei berthynas a phechaduriaid fod Ymerawdwyr, B i-ejili iiioedcl, a Brine d(I i gion y ddaear, ynghyd a phawb yn y nef, megis mewn cyngrair i'w anfon trwy yr boll I fyd yn y dyddiau presenol; fod Bibl a gweddi yn ddigon I i ni ynmhol- amgylchiad, fel yr oedd i'r merthyron gynt, ac y par y Bibl ei ddelw fyth ar y saint. 7. Yn olaf, coAiW y brawd J. P. Davies, Bedydd- iwr. Daiigosodd'Wyr.y.gair Bib], Llyfr, mewn ffordd o i-agoriaetli ar bob Hyfr arall; Dnw yw ei Awdwr; I dynion sanctaidd a gynhyrfodd ac a ddefnyddiodd ef i'w ysgrifenu; gwirionedd syhveddol a safadwy byth I yw ei gynhwysiad; y ddau Destamentyn atteb i'w gil- 5*dd, y naill yn dwclld fe ddaw, a'r lIaIl yn dweud fe. l ddueik; y ddau yn debyg i'w gilydd, Dyma y bronau sydd fel dau Iwdn iwrch o efeiliiaid, Can. iv. 5. y ddau yn gyssylltedlg a'u gilydid gan DdIlW, ac na ddylai dyn ion eu hysgar trwy psod yr Apocrypha rhyngddfiit vr hwn nid yw o ddeillia'!i d'vvYfOly naigynhwysiad yn wif- ionedd iachusol. Cytunwyd yn y diwedd i ni hyphen ein blwyddyn yn j y ddosparth hónyn niwedd Chwe^or, fel y caffom am- j ser i anfon eiti cyfrifon imewn i'i- ytldeitas yn Llun- dain mewn pryd, cyn eu hysbysiad blvftyddol hwy. Dewiswyd swyddwyr dros y flwyddyn ganlyrinl, a di- j olehwyd yn scrchog i'r hen rai, ac hefyd i'r cadiSrwr! a'r brodyr a enwyd uchod, am ddyfod atom i'n cynnoi { thwyo yn y cyfai-fol-t lixin. Yr oedd yma arvvyddion amIwg o dri pheth, Mr. Gomer; 1. Defnyddioldeb y fath gyfarfod a hwn, sef i fywhan ac ail-ennyrt y gwaith yn meddyliau y liobi yn gyffredinol; 2. BoddlonrWydd Duw, a'i gynhortlsvvyoi ri'r ateithwyr j 3. Cariad brawd- ol yr oedd yma bob! a Hefarwyro'r tri enw, ond pawb liiegis wedi anghofio ei ersiv, yn. eyduno i garu y Bibl, a'i dderchafn, a'i anfo 6 ar led y byd. Yniadawyd gan ddywedyd, Da oedd i ni fod yma;

Cyfarfod blynyddol y Trefnyddion Wesleyaidd a gyn- naliwyd yn Molgelleu, He yr oedd yngfiylch. deugain oir. Gweuiidogion teithiol yn bresenol. Detlireuodd dydd Mercher, v 22ain 0 Mehefin, ac a ddiweddodd dydd Iau?y30an]. Prydnawn dydd Mercher, am flaitii o'r g!oc!{, pregethpdd y Parchedig O. Davies, Golygwr y Cenbadau Cymreig.yn Sacsneg, oddiwrth 1 Tim vi?ii. a'r Parch. J. Jone?, gweinidog Caerfyrddin, vn Gym- raeg, i Pedr, iv, 18. Am chwech bore dydd Iau, y Parch. E. Jones, gweinidog Llanrwst, Diar. xi. 32. a'r Parch. G. Hughes, gwcinidog JLlanfyllin, Mat. v. go. Am 10, y Parch. J. Davies, gwetuidog Merthyr Tydfil, Mat. xjijv, 1.3. a'r Pareh. W, Davies, gweinidog Aber- teifi, Lucxv. jo. Ain dda ti, y Parch. J. Willigms, giiei- nidog IJandeilo, Rhnf. viii. 13. a'r Patch. E. Jones, (Bethafen) gweinidog Caerdydd, Num. xv. 32—3»j. Am chwech, y Parchedig O. Rees, a'r Parch. E. Hughes gweinidogion Dinbych, y eyntaf, Mica vi. 9. a'r olaf, 2 Thes. i. 7, 8. Am bump bore dydd GNitener, y J}arch¡ W. Davies, gweinidog Caernarfon, iPedr i. 14. Am rhwech y. p i-ydnauiiy* y Parch. E. Anwyl, gweinidog Llangollen, Luc xiy. 16. a'r Parch. H. Hllgbe!ly gwein- idog AberhonddU, Heb. xii. j, 2. Am bivmp bore dydd Sadwrn, y Parch. R. Owens, gweinidog Llangollen, Saim. Ixix. 32. Dydd Sabbath, gwasgaroedd amryw o'r gweirlidogion ar hyd yr ardaloedd cymmydogaetkol, sef Ditias-mdvt-. rddwy., Machynlleth, Towyn, Abermavv, Hailechj Ffestiniog, &c. &c. ac a bregethasant i dor- feydd tra lliosog, ffyd Ag arddeltad ;anarferol. Ani chwech bore Sabbath (yn NolgeUeu) y Parch. W. Hughes, gweinidog Aberystwyth, Diar. iii.. 14. a'r Parch. E. Jones, gweinidog Caernarfon, Act. iii. 19. Am ddeg y Parch. T. Thomas, gweitiidog Ty Ddewi, Ephes. ii. 8. a'r Parch.W. Jones, gweinidog Treffvnon, lPedr ii. 6. Am dau y Parch. E. Parry, gweinidog Caergybi, Job vii. 20. a'r Parch. W. Evans, gweinidog Treffynon, loan v. 24. Am chwech y Parch; H Garter gweinidog Aberystwyth, Heb. v: 9. Cariad-wledd aroJ y bregeth. Dydd Linn, am bump y bore, y Parch. J. Jones, gweinidog Llanidloes, Malaci iii, 13. Am saith prydnawn, y Parch. E. Jones, gweinidog Aber- tawc, 2 Cor. iv. 17,43. a'r Pariclj, G. Qwen, gweinidog 1 wliheh, loan xvi. 7. Dydd Mawrth am bump y bore; y Parch. 0. Jones, gXveinidog Abes teifi, Luc xii 3,2. Am chwech y prydnawn y Parch. J. Williams, gwei- nidog Llanfyllin, Dat. iii. 18. a'r Parch. J. Rogers gweiBidog Llandilo, Salm. xci. 14, 15,16. Dydd Mercher, am saith o'r prydnawn y Parch. W. Davies, gweinidog Abcrteifi, (yr hwn sydd" yn myned yn gen- adwr i'r India Ddwyreiniol) a bregethodd bregeth ym- adawiad a'i trodyr, ei gyfeillion, a'i wlad enedigol, vn dra effeithiol oddiwrth Salm. xxvii; 4. Dvdd Iau ym- adawodd y gweinidogion i fyned i'w givahahol gylch- deithau. Cynnaliwyd y cyfarfod yn gyssurus iawn ynmhob ystyriaeth. A'r Arglwydd a arddelodd lafur ei weision er lies eneidiau; a rhoddodd 0 wedd ei wyneb, er cyssur, sirioldeb, ac adnewyddiad i'w blant.

Casglodd y Trefnyddion Calfiniaid 141. 4s. 6d. yn Nolgellau, a 10Z. 2s. yn Machynlleth, i'w dantoll i ddy- oddefwyr Germany. Eglwys Loeg-j-Gc-ilwlr -Dr. Sparks, Esgob pi-esenol Ely, yn ei annogaeth cyntaf i'w Offeiriaid (yr hwns^dd ncwydd ei gyhoeddi) eu hystyriaeth at amgylckiadau'r ainseroedd,i addysgu gwir egwyddorion rhwymedig- aeth moesol a gwladol-i ddwyn ynmlaen dysgeidiaeth y tiodion-i fod yn ffyddion, yn wresog, ac yn fywiog yn eu pregethau yn gyheeddus, &c.—A dy wed y Parch! Dr. Goddard, yn ei bregeth arUrddiad Esgobpresenol Llundain, Snl, Hydref 3. 1813, « Od bes dim effeithiol- aeth mewn atbraWiaeth iaciiiif. a fyddo yn cael ei heg- luro gan yr esbouiad goreu, bywyd Santaidd a dilutlog; os yw gogonlant Duw ac iechydwriaeth eneidiau, yngIyn a gosodiad dynion, a fyddo wedi eu lmddasu, i waith mawr y ■vyeiuidogaeth; yna yn sicr nis gellir fyth ystyricd yn gyvyir y swydd hono heb fod yn tiieddu at les y wiadvvriaeo, neu udeiladaeth cyffredin eu hael- odati.11 bFFktRIAD. Y nire ychwap^ na 30001. wedi call eu taiiscrifio eisoes yn Manchester, i'r dyben i godi cerf-lun march- ogoi 0 Wron dyseleiriaf P ydain, Dug Wellington, Dygwyd y maen cyntaf, (y'r hwn sydd 60 troedfedd Chwe-ochrog) i'r adeiladfa fwriadol eranrhydedd i Ai-gi. Hill, i'r man lie y mae yr adeilad i fod, dydd Meiclier wythnos i'r diweddaf. Dumwain echrydus.—Dydd Llnii Sulgwyh diweddaf, ymgynnullodd bagad 0 fechgyn ynmhlwyf Penmynydd yn Mon, i droi yr aftrn a diysbyddu y dwfr, i'r dyben i ddala pysgod. Fel yr oedd uh bachgen, 6 ddetitu 16 oed, yn nacau gweithio gyda'r lleill, am had bedd mor iticii ag arferol, neidiodd bachgen arall, (yr hwn dedd I ynghylch 18 oed, ac yn yr afon yn ceisio daIsy pysgod) i'r lan, ac a ddechreuodd gnro y Hall a'i dtiwylaw a'i draed yri echrydus, le mor teuton nes y bit yn angu iddo, cailys bu farw dydd Iau ar bl hyny. Cadwvd ymofyniad ynad llofruddiaeth ar ei goi.ff; barnbdd y¡' yi-iadiiad oedd yn bosibl penderfynu beb agor cot-ff y marw gaHvyd am ddau feddyg i wneuthur hyny, a cha- fwyd fod ei ymysgaroedd wedi tori trwy rtiii. y dyr- nadian a gafodd. Bydded* hyn yn rhybudd i ddyaiori, mor niweidiol ydyw iddynt fyned i guro eii giiydd yn I en gwylitjneb a'u cynddeiriogrwydd. Ymddengp nad oes un gwrthwynfbiad gan Frenin Ffrainc ei hun i lUUddymiad y fasnach uilwn caethion, o herwydd ymddangosMd yr hoi! araethau a draethwyd yn y cyfarfod a godwyd yii ddiweddar yn Ncuadd y Seiri Rhyddion, Llundain, yn y SfftQjteur. Yn ddiweddar gwelodd Mr. Thomas Fenwick 0 Maryport, biogen yn discyn o'r awvr yn ddisymwth gerllaw y fan He yr oedd ef, pan nesaodd at yr àdln, fe i canfu mewn brwydt,a.lIygoden ffrengig or maíntiõli rinvyaf; ac, Wedi hir ymdrech ac ymorchestu cated, dangosddd buddugoliaeth o dn'r biogen, yr hon a adaw- odd y Uygoden yo gelain ar y maes. Ar y laf 6 Awst nesaf bydd teulu Brunswick wedi bodcan mlynedd ar Oi-sedd Prydain FawG Argraflfodd yr Ymerawdr Alexander, Ysgrif am un bunt, yn yr Ariaml^ cyn ei ymadawiad. Dywedid ei fod yn synu yn fawr wrth y inodd k-ifin y gwnaed addewidion (a felwlryn gyffredin,mwnws neu aria») ýil Ý wlad hon.

ESGORODD, Mrs. Bmven, gwraig Mr. Walter Bo?L BTaeHer?? o Gaerfyrddin, ar fab.. Ar y J9eg o r mis d??t!a? Bpnet!<i?esWm Brown ?swam, o Hafodnettdyn, gerUáw L?ndtio, Swydd Ysm'ain o HafodnLddyn g'?t-traw Lia' iidilo, Swydd PRIODODD, DyddMa?tth,?t:he?nosrrdiwed? v GwirAn ?y?ddus,CadfndogArg.C?be?ere?S? Stapleton Cofton) a Miss Grc?ne, Mth i'r Bend?ges Crew. -Jlydd '?'??? Mr. Anthony Alen, i?nt 0'r Ge¿rae, ? M?. Jones, o'r Swan, L?ndno. Dy(ld Mawrth yr €8ain o r m? d.weddaf, vn v Gel£li M.r. John Watki?, Biag? c Hen?.dd, '& M? Ho? ??, 0'r GeHi. Swydd Ereeliemiog. Yn ddtweddar, yn Clansana, Swydd Fflint i3arnwig Bicerton,GOH\C hwiHwr i S?r Pyers Mostyn. Mr T" a Mtss Jones Mcten, o r Me ae?: "?????????????..?_  .? Dydd Mcrchcr tiiweddaif, yn 20 miwydvS o-d ?fr. In r-iivwv( ] ,i o,( P -J ozi e.,i- I i" ?.b Mr. JtO? Gof abgofau tti v Jr?-f hon; yr oedd wedi ckfychu yL?iarch? th?Rc, cithr dacth adref i anadln'r ?)iatt!i?d uiaf. Mr. Jorden, o'r dref hon. Yn ddtwedd? yn y Coccct, gcrl!? v dref hoii? J_ a!)pMathew,y;!l?'ocd'. Yn Lln1)dain ar F',13!d 0 Mt;hc?n?yn y 37a!n o'! oed,- wedi Hir a'blin jryJtiidd, y'l^an-h. L. E' Vsu-dian A. B. mab hvuM-y <U?,;dd?i Wm. Vaughan, Yswain 0 .Gaei.-pbily, Dydd'S(ildí.wctdtQt1d un:'y».y WMrtcran Swydd Ca?ify) ddin, 'Mr.Tliomas BQwell, M\fYmvr yn Atlm. <a'rYmneiH<<uv.'ytyC.')?t'yfddm.— Wythnos i ddoe, yn ifilisvnr.vtlt, ar y oDrewr- dan i*w ei hnn, Mr. John Gr?tits, o Harbran. sNmc, Hsvsmon, y? oed. Rufn Hhfith?yr Yn<t? LJofrudJjf!th- BnJar? trwy tin?!tnd Duw." YnddtweJdat,yn0?nd(M), Swydil p«tfro yn?o oed, J. P. La.ujlame, Yswam, o?it- He n<'hod. Yehydi- 'ddydiii,:iii ?,b ol S., Yi Yswain & Leds, c.o Th"u, yn Swydd CstnMt-tbn. Ar y ?o?g r mis diweddaf, yn 63 oed, we:H hir gys. fudd, yr hwn a?dycddefodd tyd& ?vro?b Cdst'no ot Mrs.?otbn), g?taig Mr. Cotbtn,o Hawarden, Sw'* ?dd Fim -masnaebwr, .^odedear, Swydd Mr. Hugh HHghe? masnacbwr?Bodedern, 8wydd Fon. X" Ha?/aCbretb' M6n' Mi-Johti Otten, D ydd Ma.m-lh wythaos i'r di?ed?af, vn N?aeroduf Mr.J.-W, Sheppard, yR M?ed. Wrttt gëêio neidi6 dros y cadwyni wrth ? ddytodfa at Bent Hfel v Ty? yso? ere a syrtHiottd i'r. dwfr ac?fbddodd-Rhetthiam' —Marwo!aeth.ddamn'r€int<?." ?ydJ?ti!y?)? Mr, Ephra:m Pr&Ht, H?smon H'Q!ton,Swy_?d?et1(;yw, yr h?h a wnaeth ddiwefK &! e: e?ioes ei RMn-—R!te!tit?T??'<jrwai!?ofrwvdd" Dydd Snd-wi-it di\reddafjj yn Nghaerodor, yn 70 oed. Mis. Sharp, gweddv y ifiweddar Barch. John Sharp, ? hwn afuasj lawer o fijnyddoedd yn weinidot ) Bedydd?yrynyPHhay, 'V Yn v esmiwydd oil oed,Mr. Stockdale, Llyfr-wertliwr*. yn I iccadily, Llundain.

I I LLONG-NEWYDDION. S? Y? ?mynr???MtMuj/??MM?M v M?K/tw ? t7 o??,-  u cr??ar eu parth oUynyr Uith. Saesneg ci?t;ts- &?. ca c??/? ? c?? ???M: .M? ? gnsod'ei Cumr>f M?!< (?ra? <!7-? llongcu, /? ?<-<M-!?,?? y? CM?W §aefncg MK? ?K Se?H Go?er, o? j..n j/f Ao??a??M. Saesnc,g. 6' l\BEP.TAWE.Dy/odiaid, Phœriix, Diamond; ??? ? Colonel ?mith; Jones; Riha?eth, ,German; o f rysto; Friends, Hole, o Bridgewater, amryw- 'a?thnu; Udy Peni-hyn.jrohc?oCJtte?et; Fame, Vtil- hams, o Glocester riy? Fish, Thoma?, o LanfUv pn.Jd(e<m; John ? EH?b?th, Ballhatchet, 0 Bidef'ord' Hestn pndd.; T.tat. R?h, 0 NcYvpo:t,ha?rn; Gcor'?? A; Ann, Carkeck Recovery, Dav, Fa?onhte, Fisher Rebecca Eastaway; A?Hess, Yeb; Jahe & Marv Rev- liolds; l,obbitt; Fo)Htu<!p. An?o?e Betscv' Lewisj Integrity, Rosser pacific, EH is Am?ha' Couch ;Bu-min?mm,,(M}!,o St. tv?: BhsM Rees Auspicious, LovcriR? D?bcr, ?niams, o l?uro Sc~ ph.a, MeihHish, rerrah, Biddci; Industry, Clark; Hnsk?H?d?; Jane & EUMbeth. B.ockmshea? Maria., Cuy, o Fowey Princess of W&les, Norman, 6 PIymouthd1IW)'U copr; Mary, Heard; 0 Southampton ?''?y??'? 0 Appledore; Devonshire, Da VV duam Henry, WUHatu? Sidus, M?, o BidefbrJ' Ann, Hees, 0 Abertnaw; Pt?spehty, E"ns, Lowtber Friend? Ptui?ps,. o Waterfo! d John, Ni- C 0)' ?"" Boscastle, Pope orl1waU,Rid> ards; M?y.eoMd.oP?to. l?rbadoe.ru?on? 0  Dublin; Fame, Llewelyn, oNewport: Princess Ro?' Mor?aN, 0 Drogheda An?, H?ks Escu?e, Bush? Hanuony, West?ake; Friehdstup, Wheddon, o Mim-- head; Joh??s, Prince, o Plymouth Maria, Irwin In- dustry, Irwin, o Comb Hcnr?, Davies, 0- Fishguard- Mary, Wills, o Bridpgtt; Harmony.Trtck.&Pet?Qc? Bangor.Phce,? ?extord; Cephas, ?ilson, &Pertsi mouth; John & Elizabeth, Nicholls, o St. Ives, i bala- sårn. Mjinediaid, Phneriix, Diamond, i Frysto, arrirywiaetli- au; Pomona, Edwards 5 George & Ann, Carkeek: De- vonsbtre, Day Friends Endeavor, Hicks Recovery. Day f John Stroud, Wrilkihs Henry, Davis; Bristol Rees; Harmony, Trick Agness, Ved j William and Mary, Huxtable Prdtidetjcfe, Lewis; St. Ives: Hug, sten; Faeeman, Stephens; Mary, Rees; Betsy, Mug- fOÏ-d, i St, Ives; John, Nicholas, i Yotigball; Prosperity Evans; Princess Royal, Morgan; Molly, nIly; Eliza, Bevan; Friends, Phillip, i Waterford"; Villers, DAl- ton; Johns. Prince; Mary, Wills Good Intent, Ham- CephusvVhtsart, 1 Plymouth; Colonel Smith, Jones, i Carnarvon; CardiftLewis; FlyibgFjsi1, David! i Aberthaw; Fame, Julian, i Holyhead; Elizabeth, Bond, 1 Falmouth; Barbadoes, Furlong, i Wexford; Industry, Hulling; Sidus, May; William Henry, Wil. I,i,ams; Sidus; May; Jane & Elizabeth, .'J&allKatchet, i Bidefotd; Mary-, Gould; Cornwall, Rickaid; Boscas- tle, Pope, 1 Padstow Mary Ann, Rees; Fame, Lle- Welyn; Mariá, Griffiths, i Newport; Henry, Thomas l rishguard; Ann, Hawks; Thomas, Wheddan Har- 1110ny, Westlake; Escape, Bushen, i Minehead Maria. Irwin; Watermouth, Cntliffe; Jane & Elizabeth, Ni- cliolas, 1 Combe; Neptpne,Joiies; B l'itatinia, Rowlan(l, i Cardigan Lady Peurhyn, Jones Britannia, Perry, i Pwllbely Forest, Hawkins, i Truro Susannah, Jen- kins, i Lundain" Friends, Hole, i Bridgewater; Maria, T Timbeileak, i Aiiii--Nlch; Bangor & Liverpool Packet, Pnte, 1 Beanmans; Maria, GtlY, i Fowey, gio. >9 I c" t" Z :a p rJ z O ft zs- r:t 0 o w C > "t s ??■ > w w n o M C5 O 0?jS2fKW' « I < C S-3. tfcL| O § 3<a ? [, = 9 K O z ■ §•- v I -JJ\ C} tp • • r.. & S CaCrileon ar '???, ,t> ,¡:¡, "O tn ,,¡ ? ? ? ? ? Bar Caei-f'y,  !oJ Nedd, C £ £ £ £ £ 3 Bar A bertawe. g ?p ? [ Caei fyi ddui, Dm?vch.Abe). ? ?&?-??-S_ da?Je?u. ? #> IS So ?■Solfach, Porth- 't??-????!? ? Sotfaeh, Porta- ? ? ?_S?_?__?_ Abcfgwaun. S Cl + Auctgwaun. ./<??<.?<?Mih-? ? A?prteiii,? ? 1/3 Abe)ay!<Mt, ? ?M&??? ?S?? ??? Bt'isto. 0 .cr if. ? Aberystwyth, Co/> eo. ¡j). <' Abe'd)'fi" 2 ??.5???? S Ab?maw. $ <?' 0) ?' ? u ts <s t' I ? l'é\elh-1l1a WI' .2 ?-Uhen. ?' ??S???? ?3 I?nth?n-d?.  0«: C\ f'1i rI:z. cn w to I Bar to:; I:1t to CaerMrfon, ? ?? ?, S ? ?. ? ? ?? S } Man-D?p.th. CD n C' Ci vi «?>■ w T Caergytn. Oe?C:C??<?M .? C<tC)?\Ut. ??&cS?_? ??.' Bewmares, C) Conwy. ip- Oj 4^ 6 <5 ts S ci

I AIARCHiNAD.OEDD- CARtREFOL, I Aeertawe.— Gwenith, 73s. 6d. ?'?- ??"- Ceireh, 2%. '4(1. AnotsT?tTM.—ti<t<)ith, ?,. 80s. Haidd, ?. Ceirell? 2N. y_grynog.—Cig Defaid, 8d. i ?' C:i«r Cig Llo 3d. Ymenyn, is. i 14d. y pvrvs BR't.S?0.-Gweniiii, 75-q. i 770. e.???f?' ?' "S" ?' ?.