Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
I t"[ "y I .
I t"[ "y I PRYDNAWN DYDD AlEitCHfeBy >• "•'• GOEPkjE-NHAF 13. i DAETII,n yw o'r marchluoedd Brytahaidd 0 i?/raiu'c i Dover aryr lleg b'r mis hwn &cl!e'ni sef rhait o'r 7fed BloeddfarclUu, y 12.red a'r ICfed b'r Traedfarchlu. Hwyliodd uciieiLo Dover i Calais aryr un dydd. Papurau Paris i'r lOfed a d'daetliant i law. i(itit ?i ia v7. I ynnwysaiit orchymmyh ar fod ilir Sw-)rddogion TlUiwraidd ag oeddy nt garcharorion rl;yi'ell i gael I' eugOSOd mewn swyddau ar eu d.ychweiiad adref, a Qcibyn tal am yr amser y buont yngharchar. mae Ffe,diiiand VII. y dall-bleidiwr, yn ynmlaen yr un mesurau gorthrymus ag a Odeclireuodd ar ei ddychweliad i Spain ar y 17gotr mis diweddaf, efe a adsefydlodd yr hen Syfraitlrs. ddiiewyd grin y Cortes, sef bod yn fhaid iwryddogion y fyddin broli eu bod yn Pol,tliyn-i,d-e-uluoeddPef,(I,(--figaidd. ideuluoedd Pen d gaid d Ilysbysfr .yn Hys-argraii- cfS Fawrth, fod Vftdperi pfgct o'r Orphes, wedi ysgafaelu yr aerwlong Anx^icaidd Frolic, o 22 rnangnel, a 171 o wyr y 'Cadpen Byron, o'r Belvidera, a FYmnitli-odd y Mart o'r Americ, o 15 mallgnel a jS'0 %yr a'r Cadpen Nash, o'r Saturn, a gym- odd yr Hussm-, oV Americ, o 10 mangtiel, a 8 o wyr a'r Cadpen Cumby, olr Hyperion, a I y^afae!' dd y Katfle'snake, or Americ, o 16 I qngpel y ddwy olaf ydynt longau newyddion. .Rhifei y Hon?au a ysgafael?yd? a ad-gym- ?e?wyd?c a ddlnystrhvyd? &c. gan y Hy"ges 0 ?n Syr Alexander Cochrane, ar e-yiR?au yr .ar g)7ffiiiiau )'r Animc, i'r 16eg o Fai, y w 38.
CYLCHUEITIIIAU Y BARN WYR.
CYLCHUEITIIIAU Y BARN WYR. CYIXHDArlTH CAFRLLEON-GAWR. 'I Y Gwir Aiirhydeddus Syr WM. GARROW—Y GV/ir Ari- rhydeddus Mr. Ynad BURTON. fitctfCtct Fei invy»'c/Iau, Awstii, yn Nhralhvn. ku-ydd Ditnbeck— Mercher, Awst 17, vn Ruthin. JSwydd Fjiint-Mawrth, Awst 23, yn Wyddgrug. <itL'i/Ud Gaefileon^Lkm, Awst 29, yn Nghaerlleon. .? C?LCHDAm! GOGLEOD CYMRU. 'L-EVRF ST::R, Yswam, aWM. KENRICK, Yswain. '?/<MJ'f<,M??..IuH, yn Ilala. ? ?ryjd G<tc.'?)?ycK—Me:-citer, 'Awst 17, ^vn Nshaer- barton. Suvjdd Fon—Mawrtli, Awst S3, yn Beaumaris. J* cVK«|0A"n:H CAHRFYRUIJIN. MUEI, HEWTOOD, Uelnaddol-GyfreKhiwr, a JOlIN 'BAtcuy.Yswain. Abe ti ifi-Gvvener, Modi 2.
Advertising
FOR SALE, J ■; two ji' t o 6 ???'! ?"?P BE?jFAS? ?Mid- 5 "?? iL?p.s:)BACO?. 40 Tierces of Prime BKEF. ? l'?t{a.r«-I:;F)-ne?ORK. ?(M K.<-? PIGS' !ONnUj. IOH<)?h?dsPnmf'MAMS. h'ls»&c. inrliiilrd'^in tlie prices.. A 1,,Ro, So IAo"ds DlfTCH WhL .RUSHES, for Ch. .ci's and Ct,()I)ers. <Hl ^oar(^ at Samples at Swansea, If Sh',Pitt'd -4.)Il board at ililsti)l. a?t Sxv aiise.,t if ¡'nt'1'Ùrtht..ttiulai'S âPíjy"o ?r. Jom WH?tA?, COl/ege'strect, ?w?se? So?th W ales 'if by letter, post- lIahl. July ?,!?.?-  ? '? -Vdu ?zeu Bed&ar G'ijii a WE DI El LEDRATA, Nku ??TE WEBI EI GO?L? SADA"lv diwe',Idat ? ? Mr. bw? Ev? Betlbryg os AD^7MHIWVF TUanychaiarn, swydd A !><>r!rj(i, W ?< ??r ?? YL GWAITH GW1N C-D DII, cta h ac D ? cwta, !r dYn.fed??T- ? ?" ?,?? ?? ? p':  Pwy hynag' 'ys^ysr^vydd o'r Ce? nd..d ;'r P??? n?'? ????"?. ? ?' ??AU CfN i o Wabr os "o ?" ddrws-weittu-edwr, at ?'?'? -????-?" '?'? ? a ??' SEbWAR Gt?I o »wr am ei draHerth. .??' ?Gorphpuhafn,1814. ?????0?/?/JopaMB/?c/?. ÐUAD GWLYB JAPAN cysefin WARREN,, '7" Mae'r CJ'mmydad hwn yM thcdd!? Du iT Mn<hndd ?'?" ??wy? ''r!ocd, yn md. Uedr \I> dvnu' arL>n ;hwystro K'('° agenu j y .mae 'yn.gwht rydd YT, dvrier istivr ?tewllyd, ae a geidi?i'-ei riLi-.v?d(i yn ?ohrh- ??'' ????yd, ?c a getdw et rmwedd yn St? lrthf"T?rtl1 ?an ROBERT WARRE?, Rhif. 14, Hen?n t'1\artin, l.Junc!ain; ac a? mn-werth gan David Jeakin, d?.1: l.'?ipur h?n. J. Hatdcs, Heal-fawr, J. Ed* Rees, a Morgan, C?teU. »edd j Vaua-|lan^a eri»»nddu; Perry, Merdiyr; J.Tbomas, iliad li,ln erito  d  Perry, Alei-tliyi-; ?.Tboiiils, berb, U?,V. ?????!'y? Jon?.Caermy; J .o- :1' /nel1y; ltees Cy?' J. Evans, Ca?rfyrddtn; LL-wis,, Al),teifi; Mo?, Trecastell; tw' ;hÎ\ n";1l Grlffibs larty, Cox, a S?ndrctt, Aber- Mnr n 'J) Y" ,I Morns, PresteigJl' ac yn mhob tref yn y D?i-nas, U!ewn co"s-tre???pndd, n6d. lOd. is. M. a. &.8d.ymn. 11 I)ridd, aiii 6d. 10d. Is. 6 d a RnyiatjaDmao .-t,' "?t?, ?di P? t?rywDjyn ???? y Duad hwn »adau ttl\w} dan yr enw uchod ac 1 I'agflaenu ?'?'?y?- sylwer rad yuc?? d??'' ? '?S??nu y cyfryw, ??d?tt?:;?i.?o? dMnn ?yvrnedndi??m?????? Habed, a "14) St, 31al- lilt Mar-
; — ... Dydd 5 " oi-pit e…
 — Dydd 5 oi-pit e it 11 aj- 15.  I., at ein gohebwyr ■  ? iokhUS Hubert GwHym am ei ?wyr. yn '!r6wn'€a ymd4aM^n sy?? ?y ".Ç"a.tJ°In.>,Jic. m^h^om Cr^) pnf}M Nicolas i Ffni Blodau'r :JI1"" ¡<.cam ?? '?" P?P" ?r fyned :'r wasc pan ??? ?MethnsMn g?l luHnddeu i'w ddarlieu. pa ?'tdh' S'111 d c>'dfJ11d01 ?" cynlhtn ?wHaw?r o fí;fan8Uddi<1au argarwriaet.h. y mae'r rhai y pertttyn? Ynt Vn ddi"'on tueddol i'r meddyiiall am hyuy heb 'n u prydyddo], a dylai ypecnHiton fod yn dra Miagoroi ? ?'??* ? Y?y"t yn ym»oem dan .¡ fath y l"ia* uacl ydyiit yn ymboem dan ^diolchga^ ? ?' ?' ?''?a y cyfa¡nd; byddem am..chgar ??? Cohebwr t-dai ysgrifenu synwyr, ac amry?", ? & cttyfansutidta.da?n ar destunau buddiol, ..c atnrYWio]. CMur ?r?.a?ea? ? Jw;Jl ?rM.? .? P??. r. milium*. yn lie Bariel dai,lleii.Paii'd. O Ue gwwjjd, darjlen gwae. fyd.
.. , ' -"''6bRUCHW?'LWYR.…
 -6bRUCHW?'LWYR.  I FE'ORUCHW'YLWYR. I Castell Nedd David Thomas, Siopwr "Caerphilly Parch. J. Edmonds ;Penyboi)t arOgvvr D. I Jantrisseiit v. Walter Morgan )POiJtÜWH Thus. IJevveiyn, Postmaster Caerdydd Post-Office .r Mertliyr-Tydtil Ay,, M. Davis, Postmaster -1%1. I)avis ) Abeniare John Byrion, Postmaster Caerfyrddin J. Evans, Argraftydd, &c. Lianejly Johii Roberts, Siopwr Qastellnewydd yn Emlyn timothy Thomas iJandilo i ,re,dcrick Evans Lianymddyfri DI fr, Rees, Siop Issa Thomas Aberiioiiddu, (J. North Crygbywjsl John Pi-ice, Postnlastà Hwlllbrdd James Thomas Trefdnieth David Thomas A.bergwailn Henry Evans A: berth Parch. William Thomas Aberystwith Parch. John James Aberteln Caleb Lewis Llanbedr pont, Stephen Hn^h Jones, Post-master GkinyMcrtt-Ysirad- David Richards Rhaiadr Edward JcnPs,Post)nastpr Amlwch Parch; John Evans Bodedern r Owen Williams, Postmaster Caergybi Benjamin Joiies. Llahercbymedd Evan Thomls, Postmaster Brynsiengeyn ,0:- W. Roberts Llangefni •* t Richard Jones Parch. Artiinr Jonés Pwllliely Parch. Bf;nja,iniu JoneS Caernarfon- • Ripe Jones Tremadoc William Williams l>imUycb Tlios. ,Idd, &r c. Wrexhani «•-«*. J. Painter, LtyfrwertÍlwr Llanrwst WillialllDavic$ Ruthin John .Phillips, LlyfrwerthWi* IJaiigonen *■ «■ Jchfi Edwards, BaJa- R' Sandehsoh, Argrafrvdd Dolgelili au «. i Richard Jones, Argrallydd Newtown Parth; John Juzics Machynlleth Richard Jones Tdanfvllin Edward Price Llanidloes Abel Jones Casaevvydd ar Wysc Eviiii John Tibbins, Argraffydd Polity pool Parch. Ebeiiezer Jones Llundum ^vwton & Co. Wir-.vi(! Square} J. White, Fleet- street; a M. Jones, Nok 5, < Newgate-Street.  ????? Arwyddwvd y beisy?adau a (Idantonwyd o'? d'reF hon i't ddan Sonedd-d^, yn erb?n y fasnacli mewu caethion, ?u agos i 2,000 o ddynmn. Gyrwyd I>eisyf-: tadnu i'r un dyben o HwIfFordd, Cuerfyrddin, Casten nedd, a ?heh y bont ar Ogw?r; at wfth ?Sty)-ted y creulondeb ant'ad, a'r anghy?awnder er?!?t) c?dfvn< tdol a r fath orbhwy} diras: pa?ymro, p?G)istton/na I eliwemiychai gefn'ogi'r Oywodraeth yn' i'i chynuvg i ddifodrrt'asnachmewngwaed dynwn. Rhifedi'r UongaH a hwyHasaM ooetta,ve yn y tri ¡ uusdiweddafyw,802; at o'V rhai hyh yr-dedd 161 yn pertliyn i wledydd tramor. Gocheliadi Brtntisimd—-Gypwyd Wiliftin Adlirh i weith-dy cosp y Bontfaen, i gael ei aareliarn dros fis, a,i am adael gwasanaeth ei feisty Mr. Flraa- cis, gwnenthnrwr Ccrbydau, Abertawe. I Dirwywyd Edw. Holaway a Johh Pilglil, gweision Hr. M'iliams, olr Hope, Swydd Drefaldwyn, o dair lrtmtv gan Swyddbgion Poole, am frad-golledu tollbyrth (tyriqrike gates) Buttiqjgtdn. Yn ffair Mynwy, yr wythnos ddiweddaf, yr oedd y gwlan tecaf yno yn gwerthu am o 26s. i 30s. y maen j a phetli o natnr gwlan Yspaenaidd yn cyraedd 32s. v maen; nid ljawer o alw oedd am yr eilion a'r fath ar-" waf; yi- occid y cwbl, un gyda'r llall, ynghylch 4s. y maen yn is nag <K>dd y flwyddyn ddiweddaf Anifeil- iaM ioi-alog k efteilVlatt, yn.gwerthii yn farw^idd, am bris isel ich nag arferol. Yn ffair Henffordd, yr oedd y gwlaii ■gf.neu o natur Yspaenaidd yn gwerthu o 36s, i 42s. y maen; gwlan teg arall o 30s. i 34s. GwInn Cym- reig o 12s. i 18$. y niaeu. Anifeilaid corniog, ceffylan a defaiid-, yft dra tn'arwaidd. Mmwolaeth ddisymiuth.-——1)ydd ilcrchcr diweddaf syrthiodd ,wr o'i- eiiw Henry Wiiialn, saer nicini, yng- weithiau copr Birmingham, wi th y bre-f"oris, g'crllaw Abertawe, nieitii lietvvg, yn ddisymwth, ac a fix farw yn ddiattreg, gan Adael gvvraig ac amryw blantbychain ynlarns ar ei of. Y inae amryw lybnddidn o'r fath hyfl* yn ddigon i ddangos er boddionrwydd i bob prchen synwyr, ag sydd yii credu mewn cyihvr rddy- fod ,mai trefn beryglusyw dysgwyrrhybudd o Idyfodiad angau; gwell yw bod yn btu???n, mh'nedd yn rhy gynnar, (pe byddai !iyny yn bostbt)cabodm?nd yn rbyddtwedd?.  ?'R ibDiSlA 'U.' I i RKYBUDD I VNFYOION Y PJUODASAC. Mydd Mercber y 22ain o MebeDn, ba ?u-w, nn mewn canlyniad i godwm erchylJ yn y fath achos. Talfyriad o'r trio blin a'i amgytchiadau sydd feI y canlyn: Yr ytloedd mab ienanc ol, enw John Daviesj yn corti alIFmo Ie a elwir Blaen-y-piwyf, yh mhlwyf Llanbedr- I pont-Stephen, swydd Aberteiti, i fyned i bviodi i Tre- garon, lie o gylch 11 neu 12 milldir o bellder, ac a gasg- lodd- amrvwiol o'i gyfeillion gydag ef, yn ol arfer y wiad" y 1fordd hono. Ac yn mhlith ereill, nn John Rees, ditian, mab i John Peesi a le a elwir LlWynieir, yn y plwyf rhagddywededig, yr liwn, ar ei ddychweliad adref gyda'r cwmpeini, yn agos i Lanfair Ctydogau, cafddd godwm mai-woh Syrthiodd y celfyl dano, yr byn a wriaeth idtto yiitef fyned i laWr, a threiglodd y ceffy] drosto, pryd y cafodd y loes angeuoi. Codwyd ef i'r tý nesaf, a bu farW o gylch machludiad haul-—felly machhidodd ei hahl yntef. Ei oedran oo dd un ar, liugain, gadawodd dad a mam gadawod(I (lad a main dyner i ^laiu ar ei ol, brodyr a chwiorydd serchog he- fyd,heblaw efeill. Claddwyd efy SadWrn canlynol yn Nghellan, wrtb y ty plwyt: Cadwyd yinofyniad Ynad floiruddiaeth ar ei gorfF boreu dydd yrangladd cyn y bregeth, a barnwyd yn ddi aros a di ble mai ei godwm a aehlysiirodd ei farwolaetli. Yi" oedd Ilawer o bobL ynghyd yn y gladdedigaetli, gan hyny gosodwyd y corff i aros ychydig yn y drws ar yr eior, a phregethodd y Parch. D. Saunders i'r bywion yn briodol a deffrons, oddiwrtii Psal. cii. 23..—" Gos- tyngbdd efe fy nerth ar y ffordd, byrhaodd fy nydd- iau." Dymunol fyddai i feibion a sierclied .a phawb gym- m'crvd rkybudd wrtl). y dygwydd 131m. I a mor ddrwg [ ac anhardd yw gyrn yn i'r anifail, dt ivg trwy bechu yn erbyn Creawdwr yr anifaif, & Bni-g i'r dyn ei hiin; bit mor ddrwg i hwn drnan, ag yr bolltodd ei benglog ef!! Amddrygedd y gwaith, dell L pvvy all ddwend digoll? hefyd, onid yw gyra yn ynfyd, yn an- hardd, ac anferth hynod ? Fob dyn call a syml a ddyr wed neu a feddwl am y gyrwr ynfyd, mai digob, ïe; mai gormod & ffol yw. Ojinnygiad sobr.—Fel y niae cyfteithiati da,.ontiq ein gwlad yn peri na chafto neb en priodi cyn wyth, na ch?edi deuddeg o'r glocb, a hyny y mae yn ddiau tuag rgflaenn twyll yn mherthynas H'cddtannau. Oni fyddai yn hynod dda, fod hefyd attalfa i gyf- lawni'nmdcb, oni ddeuir yn drefnus ac yn bwyHog tua y He, ae at y gwaith? er mwyn rhagHaenind peiyglon i y Ile, ae at,y gwa ,itti, er iiiviyu ritagflaciiiad pexyglon i Gyrodd, a chwympodd yn chwyrn, Gwasgwyd ei weigion esgyrri, Khybudd yn ddiarwybod, I bawb; fod pevygl yn bod. .1. .J ■ ■ IIa7tes Cyfmtianta Ddivyrct'niol y 'Bedydllwyr ijn'Nghymru yr hott' a g,yntial-i(.??y'd t yr kona in, Ngl/J'oesjJparc,ttwyW Forganwg, a), V dydd ditvedduf o Fat, a'rcyntaf a'r ail o 1814. ¡. Cyfarfuwyd brydnawn dy^d Mawrth, a dechre.nwyd Y\'ddpHa,dtrwy,welli darllehwyd y llytfiyivau oddi- wrtb yr E^lwysi at y Gyhimanfa, y i-Ifiliji a gyiinwysent hysbysiaeth cysurus, er nad mor lhvyddiarinus ag mewn blynyddait a aethant btibio a phregethodd y brodyr J. Evans, o Benygarn, pddfar Heb. vii. 25. a F. Hiley, b Lanwenartb, o^U ar I Joah ii. 1. a.therfynwyd gwaith y dydd trwy weddi. Dechreuwyd dydd I \c' ci am saith yn y bore, trwy weddi a maVd, gan ui 1 I). Evans, pi-egethodd y 6i.odyr J. Hier o'r Ci ba I oddi ar Mai. iii" Jg, a R. Foulkes, o Dinbych, oddi ar loan i. 11, 12. a therfyn- wyd trwy weddi. Gwedi gorphVvys yciitdig, deciii-eii-- wyd eilWiiitli am 100'1' gjocb, trwy .ddarilen, gweddi, a mawl gan y brawd T. Thbmas, o'r Nantgwyn, a phre- v bi 1 1. getbodd V bi-odyr J, Watkihs, o Gaertyrddin, oddi ar t Psdr ii. 24. a n. Evans, o FaesybedlJ oddi ar Esec., vii. id. a theifynwyd trwy Weddi. Wedi, cymmeryd ycbydig duoiaetb, dechrertWvd I diachefn ynghylch (tau ot' ,(lCl; trwy weddi gn Y brawd J. Davies, pregethodd y brodyr J. Hai-i-ist a Abertawe, oddi ar Phil. ii. 4.21,13.i C. Evans, o Lan- gefni, oddi ar Oat. vi. 2. a tberfynwyd gwaith y dydd hw ilw tiviy weddi. Yr oedd y Ilefarwyv vn y^idrechgar j a bywiog, a'r gwrandawyr vn^astud aVyn barod i ddal ar yr byn a glywent, yn lied a chafvvyd lie i farrni wrtli synwyrokleb y pregetbau, y pleser a gafwyd i wrth en traethu; a'r argratf a yrnddangosai cu bod yn wnenthnr arlawcr oli- gwrandawyr, mai 'da oedd bod yno; ¡ Dydd Iau, cytunwyd ar amryw bethan buddiol i gyn. nal ac helaethn achos gwir Gristianogaeth, ac acth "pawb i'w ffoidd c'ii honain gyda siribldeb meddwl; I
GYliOEDtiWR SqREN GOMER.I
GYliOEDtiWR SqREN GOMER. I ANWYL GYFAiLt,,—Hyderu yr wyfy bydd i ti roddi lie yn dy bapur I adysgrifen o bregeth yr enwog R. Watson, Esgob L}aridirff,'a hregef't^wyd gantidoger bron J pen-athrofa Caergrawnt, yn y flwyddyn 1773. Y mae, i;iu yb i, y ti dd a rl un ia d tr a egJiii-o'r dymerefengyiiidd j a-chaiiadlon a wdai tod yn uno yn undeb yr vsbrvd a | chwlwin ta.ngnefedd bawb sydd jyxV'proffesutod yn 5- ganlynwyr i'r addtVyn 'C\TAILL. R: WnUoti) Pe- bae ly}ll genhediaethau y i ddaiar wedi eu gWir rldysgyblu i'r grefydd giistfeaogoi,- i a holl bersoiiau y ccnhedlaelhau, ftitl mewn enw, ohd° yn wirgristianogion, fe fyddai yn jholiol anmhosiblf rwysg j rhyfd byth ddcchreu yn eu pl_ith;.ond anned-wydd er rawyn dy noiry w, am-sad oes argoel i'r dedvvydd ddiw- 5 giad yma i gymmeryd Ue yn ekvuydd yn eupllthlJwy, [Y mae y diWygiaci t!e«jwyiid .yin^ Wjedi cynmsei-T-,} iVe I ynmhiith y Koi^fiar^ -a;r ^yfedlion.1 Y mae ci Istian-1 ogrw yca weqi gwpiia ac UFtfdasii btfebeddau ycbj dV o ¡ fiersoxiau nclIlduol, ond a ydyvv cyfne\id yn efl". eithiol g;alonau yJl-Iywysbgion a'r Seiieddviyr 0 ba rai y mae yii dyfod alian heddweh a rhyfel, ,I Mae, cyifghorion Tywysogion yn gyffredin yn cael eu llywodraethn g^a'y Tywysogion cii i-inain, neu vvh- ydig 0 berson"afi oci visia (i. v rban pa rai dd, yn 'y i. f\yyaf o'r gwledydd, yn riiydd oddiwrtii fera ddvnoj ac ofn ygosp, ac yn fy gyffredin y'h tvbied eu bunain i uwchlaw jheolaeth. Dynion -or arglafr yma, M nad ydvnt yn edrych ar ^l-efydd ond mgis dychymmygi6n dynol, a dyfais Seneddwyr i'r dybeh i garlw yr amw. bodus nievui dyebryn; er hyiry, pobl o'r futh v«iu sydd barod r ystyried y gellir gosod terfvi; ar efteithiau cre- fydd atcb dybehion dirgely bywyd yma, a y Llywodraeth; neli yr byn ),ddiin petb, set boddhad I eu hucheldrem, ac i gyfiawi^ rhyw flys yr byn y maent ] yn fedd wly gaJJanWdwyn i bpn, trwv ryw foddiqn A ryddo yh bosibl iddynt, Me#n achosion cyhoeddus 1 y I'1ywodraet!i, nid ydynt yn c^diiabod yr angciirheld- rwydd i ddllyn c^awnder, ynmbeUaoh nag y byddo hyny yn thddiol i ddwyn i ben y iv;esurau hyny a fy¿ll i ont hwy yh amcaijii atynt. Gan hyny, y mae yn dra hysbys am ddybion o'r egwyddorion yma, er y gallant' fod yn Dywysogioh galinog, yn Seheddwyr deallns, ac yn Gaufiidogion (Generals) nerthoi, er liyny nid ydynt glistianogiou; ¡ Y maecrntianogt-wydd, yh e! dwyfol olygiadauj yn llaitiu yn nilieli tu hwnt i derfynau cul, o fod yn. fuddiol i ryw gcnedt neillduol, bndei chwennychiad yw bnddioldeb pawb yh gyftredin ;-ac nid yw yh enilHillOci j I garuein gwlad yn neiikludl, a ltyny ITIeWri gWrthwv- nebiad i hytiawsedd a tbiriondi)b cyffredinoi, fel nad yw hi yn gweithl-edu ynom igahleÍti cehedl eigwertlm ein pm deb a'11 onestrw ydd; ac-ni bddef i ni foddhau citi nwydau er niwe(I i iiloeddi Ohdy mde cristianog-! nvydq yn edrych ai- boll ddyholty w megis plant yr ini | tad fel y mac yn dymnnh, y mac ei bendithion yn gyd- raddj gan orehyniyii i ni wneutbiir daioni, 1 garn fel brodyr, ci faddeu camweddaii. Y mac gwir grefvdd yn liwyr ddiddymii y tsiedd am ogoniant milwraidd, gan ddirymti a dirmygu rhwysg a rbodres rhyfel. "Ai ysbryd c'ristianogrwydd a gymhellodd dri O'r Penaduriaid mwyaf yn Ewi^p i iino a'u gilydd mewn cyngrair antiaturiol, ac a'll hafiiiogodd i lunio a dwyn i ben y gorcbwyl gWaradwyddus, s<if dai nio y Ptvvl (PG* land) r ac ycbydig o Dywysogion gormesol y Gyfandir, pa rai syddyncyfrif eu deilraid n>egis en Pei-elieno9 acth anifcitaidd, a'u teyrnasoedd megis eu lifctifedd- iaeth, a'tt seneddwyr megis en gornchwylwyr, a'u llu- oedd sefydlog o filwvr lùegi's en cjTiiiullwyr tretliau. Fe ddichon y bydd iddynt."gydfty-riada i ddiddymu yr ychydig weddill o ryddkl-sydd yn Ewi'op, at etto i-bar- hall i gynnal cyd-bwys o dra-awdurdod yn eu piitli eu hunaln. At ysbryd erigtianogFWydd a annogodd Dywvsog- ion, nid Africa, ond Ewrop., i.fasii.acliu, mewn gwaed, i wnenthnr ehv iddynt eu linnain thvy ddihenyddio eu (ieiiiaid'. I)diiw. trtigarog. pa wedd y mae dyn, y mwyafardderciiog a gbdMpg o'th waith daiaiol, wedi gollwng dros gof urddasol bdidawgrwydd ei natnr, fel I," i fod mor f'yddar a dideimla^ o ddynoliaeth a gallu niwrddo y cyfryw rai iia' wnaethaht erioed y niwed lleiaf iddo, ac na f-oisant dri ae'nos ti-mngwy rid i'wwlad. tsylwill fod y gwi,tJwog.yri "ystyi'ïed mwrddra yn wn- radwydd i ddynoliaeth, pa faint nitty i gristianogaeth; yr boa ni oddef i ni ymddi'gio, ond i garu ein gelvmon.] Gobeithio na fydd i chwi feddwl ei fod yn amvedd. aidd fy mod yn dywodytrinor rhydd meWri pertliynas i arferiadan Tywysogion, pa rai sydd yn hoilol wrtbwy- riebol i'r efengyl hono, trwy ba lD, a thrwy ba un yn unig, y mae yn rliaid iddynf hwy atiinnau ddysgwyl cael iJicliawdwriattli a bywyd tragywyddol; Fe ddi- chon fod yr avvr yn agos-at rai o honom, ond ni all ei bod ynmhell oddtwrtbym olil pan, y byddd i'r gwirion- edd dychrypllyd i gael el ddeall yn well. Ar yr nn pryd, ein dyledswydd ai-lienig yw arddangos argraff- iadau dynoliaeth, eu bod lawcrgwell, a mwy eu gwerth ¡ nag arferion Tywysogion, a bod cyfreithiaU crisfianog- rvvydd lawcr mwy sanctaidd defuda^ cymdetfhasau moesol. — 1. Cl Chwi a feddybweh fy mod- yn dywcdyd yn nosth; y inae y lie o ,ba un. yr vvyf yn dywedyd yn g(-Wyij dv-.v- ediadau noeth bob amser, ya eriwedig ar ddiwinod o %yswr ymostyngiad am ein pechodau. Jsi ddysgwyl- l iwch cael clywed o'r areithfa ryw egwyddorioh Haes a llnrtiol; och! gadewclj i ni ddyweclyd.mor noeth a^ y medrobi, nid oes gliym till dysgWvliad y cahlDi eiri parchu. Y mae hunan wedi aUtudto one&trwydd a chrtstiano?rwydd, ac am na bae'n ymgrymu í'l nwvdaV a'n hawduidod, y i6ae wedi coHt i>ob gafael^ar eiR cyd- ,t'n littv0du'i-(Iod,'Y l??e wedi c i ob ?a fd el !ar'eiii d-
BARLUNIAD BYR 0 GYNFIGEN.
BARLUNIAD BYR 0 GYNFIGEN. 1. Natnr cynngeh. Y mae yn wahanol oddiwrth ei-i ddigedd yn erbyn bai, oherwydd nid yw eiddigend yn" erbyn pechod yn cynhyrfu digter at y person, ond ate/1 drosedd; ond am gynfigenwr, fe ddrgia wrth y person, dan rith eiddigedd at ei- bechod, a'r cy nfigefi v,-r -ei bun. | ySg.irtfydd, yn euog o'r nn drv.-g: yMuheUach, y timel cynfigerrwr yn dig?o yn ddiy?yr, Re wrth h?'v v?? gwneuthur e;_hun j'n euogo.iurN. -0 gynf?en chtodd Jospph ct garchai n yn ddigon-diystyi: gah el f?str?s, smi.; <? dd?uout nc tnd am ei ddrygi?m.D)'?chefn, tud yw ¡ddigedd at ddrwg yn ymbleseru me? ?-hosi ddig?o, Ond y mae y cyn?genwr ypjc?echweun o lawenydd pan ga?b .?stua. i ddigio wrth ei.. lrawd neu.ei gynxniydog gwirion. 2. Achosi&n cynfiàeml: Mpdd?'I mawr y cyuf] ?'n- Avr am dano ei bun, a meddwl baeli ani danom eiii liu- nain a'n ccidw rhag cynfigenii. a. Anghariad sydd- gynnortlnvy mawr i genl;edlti eynfigen, ni all cynfrgen fod yn wrol yn y fynwes lie byddo.cariad, canys carlad ni feddwl ddnvg. 3. AnVslynaeth 0 fed cyiifigen yn angnymffiwyso ei pliereliciiog l'iviied ili, Ile ag y n)ae y rhan fwyaf or byd .am wjadycliu ynddo y tu draw, i angeivyr hwn sydd ål Hawn 0 gariad, a gael i'r fynwes i ru cynfigen fiwrdd cyn myned yno. Heblaw ei bod yn anghymrnwyso i'r nefoedd, y nwe vn addasu ei pherchenog i'r lie ag y mae pa wb ag svdd yn credu ei fod am ti ocheiyd. sef uffern; dyn a chvinTgen yn Hawn yn (H g?ion sydd fwyaf tebyg i'r u'ffernolion pe byddai y cyn?gcnwr yn ystyried hyny, ni bvddai aruo cisiau genfa mor ?re f i att? ei -iryiif,?gentd d ei gynmiydog. I 3. <Cyn?gen ynei hc?elthi'HU. Pan fvddo nn yn <('y hoeddi y?wi" yn ei bhodoH;? nr ara!i,os bvddy ?w?r hwnw a thneddiad ynddo 1 ?.eH.au enw y evftv?-, y mae yn th?d mai cynfigen a una hyny, ac nid <:al'lč.Íd j. iia dun sian; nid and v mae y cyn?gciiwr yn y-nfodd loni ar hyny, oud ? ymdrecha, yn 01 ei ddawn, i osod v gvvirar y iliw gwaethaf, i aiacana dwyn e'i gyrnmydo}^ ..1 <> oJ b .1' i'r dim &ran ci enw; ac os na wasauaetha byny ei am can n?'etnoi, fe h yumheliach ar ddelw ei feistr, sAi* ta » y. ctlwydd.lb ddywed yn ddigon eoivb^iiau M fy"dd-' aut win?jiedd. ant wi'nonedd. 1 4. h\r!Jmiad 'ha!.C'siôl '0 g'ÚtÎg('í:L L E't?dd'ad. 2. Ei hymosodiadi 3. Ei hamcan. 4. Ei di'?dd. YjI iiiaey t-tz ti:(Id ti o \n vmosod ?u erbvn da, bi hamcan fyiYlaf yw na.dl) ,a ;í.dnvedd sydd'sicr 0 ffyiyn ddrwg. Gweiwu y pedwar petli mewn ai ■- -gylchiada.u; t; yuuingylchiad Cain a'c.Abel: o <t; hnnan-barch y tat-ddodd odd Cain wrih Abel, map yn amlwg, oddiar fod Abel yn fwv parchus* gan ei feistr nag. ef. Ei ymosodiad yn erbyn y cia, Pwy ddaioni oedd yn Abel? Atteb. Ydatomgoteu a ail y bydei ddewis na'i gael, sef fod Duw yn edrych arno ac ar ei-aberth. Beih yw amcancenfigeu ? Lladd- odd Abel. Beth yw diwedd cynfigen? 'Mwy yw fy mhechod nag allaf ei ddioddef.' 2. Pharao ac Israel. Gweled oedd Pharao fod yrlsraeliaid yn debygs fyned yn amlaeh Aiphtiaid, am hyny niagodd cyriffgen yn eigalon; ymosododd yn erbyn y da oedd ynddyiit, sefnfllddhau i ahvad Dmy. Gwelir hefyd eiliamcau, 'sef Uadd pobl Israel; a'i tliwedd dr-wg-cal'odd y cyn- figenwr eifoddi yn ymdr coch. 3. Saul a Dafydd. O'r un lie y tarddodd cynfigen yno; sef tir hunan- barcli; Clywodd Saul y gwragedd yh gwaeddi, ^Surii a'i filoedd, Dafydd a'i fyrddiwn;' yna yr vmddangos- cdd et gynHgen yn dra buan. Pe buasai y gwragfedd yn dywedyd, I Saul a'i fyrddiwn,' o bosibly buasai Da- fydd yn aros mewn parch eyda Saul, ond gan i Dafydd. gael ei gyfodi yn uwch i'r lan nag ef. Fe ymosododd cynfigen Saul yn erbyn nob daioni ag oedd yn Nafydd: y da wnath Dafydd, fe ymladdodd, fe fuddugoliaeth- odd ar Goliath, gelyn Israel. Amcanodd cynfigen ladd Dafydd laWer gwaith: diHedd drwg y Cynfigenwr, bu farw yn archolledig ar fynydd Giiboa." 4. Hamim a Mordee.ai: am na plilygodd Mol-decai, cynfigfenodd- Haman. Dyn da oedd Mordecai; etto nid iliy dda i gynfigen i ymosod .vn ei erbyn amcanodd mor greu- Ion a chrogi Mordecai ar grog-bren o 50 cufydd 0 neh- der; ond diwedd mor ddrwg i'r cynfigenwr oedd cael ei grogi ar y crogbren agododd ei hunan; 5. Mac pedwar pcth yn vmddangos yn amgylcliiad Daniel a'i eiviiion. Ofn colli eu parch gat'odd celvnion Daniel. Ymosododd cynfigen yn erbyn ei ddaioni-j seip f ei onestrWydd yn ei waith, a'i ddiwydrwydd mewn ( duwioldeb yn gweddio dair gwaith yn y dydd ar ei 1 Dduw. Amcanodd cynfigen larpio Daniel rhwng 'iiani nedd y llewod: ond os gofalodd Daniel am Waitli ei Dduw; gofalodd Duw am dano yntef-yn nghahol y tfau oud cafodd y cyntigenwyr eu tahi un mesur a ddarfu iddynt hwy fetiro i Daniel. Gwelir yr un petliau yu amgytchiad y tn Hanc. C. Achos gelvnion Crist Pilat a wvddai mai b "gyn- figen ytraddodasant ef. A dyniii Ile gwelir y gynfigen greulonaf, ar ben y bryn wrth ladd y MeSsia; o du- hrinan barch y tarddodd; yr Oeddyht yn dysgwyl am dano yn fwv at-ddereliog ei wedd, na bod yn dlawd lteb le i roddi ei ben i lawr. A dyma lie ymosodbdd cyn- figen yn erbyn y daibni gbreu erioed daeth Crist i^chub y pechadurifiid penaf; amcanodd cynfigen ladd, a cliyf. la'wuodd ei hamcan yn hyny. Ond cofiwch ddl\'VeJd drWg ei phercheng, 1 Bydded ei waed et* arnolii ni ac ar ein plant.' Felly mae hyd y dydd hwn; maent dan y fain o anghrediniaeth. Gvveddied pob cristiou aiii eU dychweliad. 7. Gwelir yr un pcthau vh bailiaiis; ititli sylwi ar elynion achos Crist; er t'bd Cain, a Pharao,Saul a Hitman, ac ereill, wedi marw y hiae cynfigen vn fyW; etto, ac yn cadw llaWer rhag bod yn gristiano'noh J iiiae'l, efeiig y yn gaiw i h^banymwadiad, ar pechadiir' yn uêhel ei tfroen; ni chins Dduwy am hyny y fuae gylv figen yn ynftt»sod y 11 erbyn yr achos mwyafda iiiac-Ir efengyl yn achos iiibr dda, a chario bywvd i'r peehadur dua, rhydd-did i'r rhai a garchanvyd yn uvfiawn; ond nul rhy dda i gynfigen i ymosod yn ei e, byh; ae y mae cynfigen wedi amcanu liadd yr achos hwn lawer gWaith; pob gaii-rvmharchus am achos Crist, pÓb gw^wd a dir- pdb g%i-;Iw a dir- mig, l'oddir i'r achos; y mat- hyny ag aincan i'w "ddifodi o'r byd. Ond syhvn etto y diw edd dnvg;- niae thai yn llefam fod yr haf Wedi darfod, ar eyùhaüafwed mvned iieibio, a hwythau heb fod yn gauwedig; beth yvv hyny Olid diwedd drwg y cyhfigeuwyr yu erbyn yr achos gorein Y mae cynfigen yn glefyd distrywgar o'r fath waethaf. Cenngcn a bydra'r esgyrn.' Bydded i'r í syiwadau uchod fod yn foddlon i ladd C)"nhgn mewn rhai ojm cyd-deithwyr, u lOAN GXAXTJ^IFI. < ¡ '1 :Dyfeiswyd cardiaa ^yntuf yn niieyrriailad Siak V? Brenin Ffrainc, i'w ddifyru ef yn yr :1I1.ls!'ran %4 y cat ychydig esmwythder bddiwrth y clef yd a'idygudd rw tsdc. Ni bil.asai y byd ??srat- ei goHed pe ?..r?asld ,i'*w fawrhydi farw mewn hed(i»chlieb,v.<idviais hyn. 1? fodd by?a? y mae rlu.n p,\xr o d'dynofry.wj le, v riuu a br'?csant eu bod y? fe&Ikuibl a? <My o wyùudacft a synwyr na'r cy?rc<]iu, "Ú trcuho Ua\vo <u iiamser yn I y fiO. dd udiducfni'dd ? dy^tiywiol bwár"e cardiau.
Family Notices
I o i.) i Bore dydd Linn diweddaf, yn Nhrefon is, yn agos i'r di-cf Lan, givrahw i Mr. David Davies, ar faft. .PRiODODD, obrt Wiiiams, Ysw. o-Fy)nTv. a ML<s T?dor un?? ferch -y diweddar Mr; O.?eu Tud?, o'r dref [m? I \.n St. German, Cerniw (Cornwall) Gordon BrJocer,. Y.w?n Cadpen ar hiwyr Cym:e.? & Sarah, mere* w-.uat i francisi Gianville,-Ysw o'r wiad uchod. 1;?ii v'i lie, 6'r ?vi??d u*, li,t L 4 ?U FA?? À'r ? 1.4eg Ù Mehefin, y Dug Ffrednc Chr?t.an HoIstein-Lo!1dcroollrg AU$tlstcn,m'g,yn 4.9 nlwy.a d o.(l.- iT <l1we^at' yn ? oed, Mr. E?a P<,p?? m ma?b-? Mt- 391in 0'r di-et'ljoii'. D>'diwe(iaaf» yn .83 Q?d, Mrs. Mary Morn?, mam ?.Rugttps,o'rCwA-,ynvdref'r)on. 'n Y..1<Ngllae'r:lyUd, yr wytlmos (?wedd? Thoma (r?- ?th,?v.?tinw. yr hw? mewn-Iiewyga syrthiodd It vi V y t b ?.1 lien o watr, ?c a drensodd vh ddiattr?.- Rbei?n!-« Ma.w U wy ymwehad Duw. V? Abed?dd;? yn 80 OR?.Mr. Thomas ?n?fpnow ve a g?dwodd Wcs? Hew Attraidd iawer o d'v? nyddoedd yn y dr?f uchod. Efe oc'dd perchenogv cerbydau.rt.ai!demno! rs/?e rcacA?; cv?afvu Ne)?? b?rtn Cymiu, a'r cetb?-eisU- henafyti v devrnas/ ?ywedu tod ei nnv.cd-Iauyn ddtrit,?? teiauaiiauoi *v« aHamu. I Ary g7aino'r mis diweddaf, airs. Ed'^irds, gwedJw; y diweadar EdWards, YsW., gerllaW Aaerystw-vtlir yn 63 taiwydd oed. An ddiweddar, yn Ragiand, Swvdd Fvnw* y mewu gwth oedran, Mr. Philips, tlaw-feddyg, o'r lietichod. Yti y 19eg mlvvy id o'¡ oed, Henry, mab ieuan-iaf Charles Lewis, Y-swainj p St. Pierre, trcViJaW Casgwenf. AI" yr 2i o'r mis diweddaf, y Parch; Sutchffl g Aeimdog y bedyddwyr yn Olney. Te; iilir y 0 honawyn liir; yr oedd yi^weinldosr domol, gwinoh- eddol ddnWiol, dysged.jv, a thra defnvdcf^l vn Y wein- Jdogaeth. perbyniodd ilawer o wyr ieuainc, yn v weundtfgaeffi ddysgtidiaptu ac addysc g'aiiddo. Bu •farw yu,llawn 0 on'oiedd v tfyJd, ar yr un dv-Jd ()'I" ■flwyddyn ag y prcgetiusai y ilyuedd yn Liundain vviiff- hymdcxffiiB geaadol v ivddwvr.
- .-LLOXG- ; WYDDIO..I
LLOXG- WYDDIO. r. AfiCTAWE iJjy'odi-iM, Ciifiotl Uuion- Crocker ve, Penbor-, :c''¿', wTOod; Hope, AHllian.s, o Fiisto Prosper "•>oM:uehead, amrywiaeutau'; Favourite, Southatn -,i«ei Uy\ w, ha;ei>; Hope, Haryey, o Lun Jain, .jrwiu iii-idilt cll!'Olilit, GiibeVt; Piulippa, Madee.^5 Joan Mary, Harries; Calstock, Movse; Iyjve.lv SyJdal o St. Ive*; Sprrglitiy, Cudhffe tti 'le" Smjlli, owej Betsy, Thomas; P!i vn*x, Tay- -¡ -}: [: 1_- 1 'i ?-?-'Ksct?tn'r.?an'es; Kcdtord, ?.cho!ls, i? ?..y. n.c.ntjt M?iy, L!ewen\n. o Amhvch, mwyn copr; ¡ fonng a?!? .)(':?s New J?cssing, Grower,o ?ater- ?tru; I jvree liiCti HlackH!ore,QBide?rd, Ami Sc l*anh v, 1 iionjasj A;); ?, Devereaux; ,L¡j)erty Mor- ris; Encavèr Da\!¡c Providence, J?n? busarinah, Jones, i Dublin ? Resulutioh, Rees; aiiiialt, WiliVdm & Mary* Bryatit; Thomas; i?mnce, oUrH?- wat-r L Harriett; lloskibs; "Crabby Suffi- cieiif, Pearce j 600d Intent, P3.i.?n; Hpr.netta, t Gah(y, 6 Phm?ft; Lady Stiliilev-? 'AtispLCI.OUS L(wi; Ceres, Uweh? o Bavonae; Waterm'utth, Cu'« ?'ne; Eart?f.Snny, Grove, o Combe ;Re)littion, j Gt-i?ths. oNefston; Good Intedt, DaraM)tt, 0 Burtist?- ¡ ?e: E\pcdtt?n, Harries, & Y onghaU; Resolutwn; (ieorge Culloden, DK?fes; o Pz-ovideiic?, Dayies; Dispatch, We?b; Frte?htp, Cntfths, '<> Cork H?cu:es,l!;u;ries,oDro?heda; Pt-mcessHo' y? 'ones, Ö ])!i;"alk,  Jones, 0 'Durskalk, balasaru. ■ F ?T?tfMJ, Fa?e, WUIiams, i Gio?cesten 6otM"Be? 6 Y, M,^rd Friends; 'Tucker; I- t e g i i t ?, R Muna, Galsworthy; William, Lotbett: Fortitude; A: gove Favourite, Fisher Betsey, Lewis; James, Br ,?int; Lovely Emily, Svdol; Jnhe?Marv. R<?noi? f riends; Dysavt; Redruth, Rowe, i 6t. i'?es Resohn tion Rees; Pef?,ev Smith; Thoma*, Prante Elizabeth? Rowe ¡Iron & T?n Trader, Chiids, i Br:Jevater; In- ;dustry, dark; Whitehall, Crabb, Harriott, Hawkins; I jnfncient^Pearce; Henrietta, Gaily Princess of WaSes, Sorhiån, i Blymoutli, Ann FAiiiiv- Thomas, i PwlJ.. liely Zephyr, Davies; Brisk Harding, i Truro; Wa. .tei-inouth, Cutlifte Maria, Irwin, i Combe; Good In- }'tent< Daracott; Three Brothers. Blackmore Magnett, i Barnstaple Prosper, Hole, i Mineral; Diana, Fish; .Providence, Gibus; Peace, Jewel, 1 B- t deford; Johh--ife Elizabeth, Brokenshear, i Fowev; I Hope, Williams, i Newport; Ann, Rees, i Abertiiaw LResóluQl, 'Geoilg-; r,,Ittior, Llewelyn Lady Stauly, JOJlCS, 1 Fishguard Ebrington, Gospard Kcsolntion, ■ Griffiths; Endeavor, Meyter; Yoivng Eagles, Jones; enus, Lowtlier; i Waterford Active, Penhorwood, i. Cork; Thomas, Lovering, i Dubiin, glOi < M tr* C" ^r o 3 k} s. a t o ,1. ??? S C > n 3 3 o « a '0 > :g P-1 > a H So o w p. V t::7 ps o pt 1 4 2 ■ 2 o [I) C) 5 £ « -< o r I'   s. :< 'E .¡d I: ..r£ ;3. $ c: Û' ti '£ 8 0 M 2i if is, s. ..?.?u. ?. ?.?  ?. T5 j. 'a gA. >r> S ¡; 8 <Ê].W -t- t! t t — :E t "??-?????<??i?  j  ? ? .= ?? K"??3 ?  OM/P, HENIUF '=-: =-: A. lItIA.. M. A, M. =-= M. :j"A' Si. ,Si,clwrn. 16 4 274425 1"? 4?6?26 4V 7 42 ? 2'9'1?9 3? Su) .l??-l?R 30 6 0 6 ?j? O?S?S .?a K.K) L 11) () IJun lf! (i oh) 18 6 4R r is¡ 7 488??9 189 A?'l ,8 11 )8 Ma\vnth 19 (> 6' 7 6 7 36 8 6 9 35 9 bJO 610 4( 11 36 Jl $C MG?hCr?..?) 7 39j 17 .?' 8 24 8' 54.?-24 9 .?;)' 54 H 34t' ??? 44 !au .?1 8 7 8 4? 9 .la 9 4?M mx) 4? 1 4@l?r?"x 1 m! 52 ,,Gwenci 2 2 -9 115; 19 -to rOjrld £ 0 11 •0 1.1, 12, 30 1 Hi. $} oj 2 20
MARCHNADOEDD CAltTREFOL.
MARCHNADOEDD CAltTREFOL. ABERTAWE. Gwenith, 70s. 2d. Haidd, 36s. tod. Geirch, 24s. Od. y grynog. AnERYSTWYTYI.-( iweiith* 72s. 80s. Haidd, 364 BR iSTO.-Gwenill'i, 7.5s. i 77s, Haidd. 24r, i 32-, eirch, 18s. i I-Ios. y grynog.