Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
i":.""l""_kíj¡",.,¿,.. - ,"""J.",,,.4I!.…
i "l"kíj¡"¿, ,J.4I!. 21. Wl L1r'1\'l);T'T" ''C' G' çn I LLUND?IN? S?Dwnx, Gor. £ 3. B^RBYNIASOM bapurau :o H?aud i'r D ''?'? o?' mis ?-?"' My?ys't- mewn!  e.thygl a amserwv d Copenhagen (Den-j nar?) ?phef. 20fed, fod Hygaid pa?b wcdi 6u ? sef .dia a'r Norway, oudeu bod yn be, i t ii i o gwiandewai y Ty wysog Christian ar y Dirprw.y- '\lYI' a ddan-fouasid ate, ac arbed gwaed cenedl, £ g sydd a'i lies, medd ele, mor agos -at ei Yn—y cyfamser gwnei-r y parotcadau mwyaf fg lioi gan Dy wysog Coronog Sweden. Khaid ei fnd ef Y" awr yn Gottenburgh, ac felly dys- gwyliwn i dynged Norway gael ei sefydlu yn ■fuan. Holl wyr Denmcik .yn gyflfeediu a ddy- munant at fod i Keiel gad ei gyflawni yn fuqn, gyn gfedu y bydd hyn yn fuddrol i fas- nach y deyroas, aryr li)-i,yryniid:i,)Ina iaot DeB ark yn benat:, ac y mae cisees yn dech- reu adfywio. Y mae eiti L'ys ni ar y telerau goreu â Llyscedd Berlin a St. Petersburgn. Zurich (Szsii-erlad) Gorph. 16.—Yr ydys yn efiii y gwrtfcyd, neu yr oeda am?yw o'r ?t;6ithnu, i gyd-yuio a'r weith red w?d?' ?. thci >1 gy tu'nwyd ami gan y Gymmanfao Ddii prwy- .-i 4ytuti%iyd arii? gaii weithred gan La-'satu?; 'cifhr gwYthodwyd y weitlit-ed g-cin o'r tri clionyn Schw)?; ac h<ipr)ri'odBe.np, So- leure, a Friburg wedi llawnfwriaciu i'w gwrtho-dy Bydd yr angytundeb hyn o fa wrlliwcd i'ligwlad lii, gau y hydd yn rhwystr i ni gael cyimyiclu ioiwr yn y Gymmanfa yn Vienna. Papurau Ffrengig i'r 20fed a ddaethant i law. Ca.lhiwir y. Brenin i'w ystafell hyd yma, ond yr d n aliuog i flaenori mewii cyngq or y Cymfcven-dd dadl. le yn ysfafell y Diprwy wyr ar y U-sI d" y:ghyJci; y drefn a gytlwYllwýd iddynt o du y ilreuist, i leoleiddio y gyfiinac'a rhwng y ddwy y stale!] (Pendefigvon a Chyftredin) a'i F w«i ydi, a i gddynt a'u gilydd. Gwrth- Avvnebwyd yr eiihygl, agoeddyn rhcdd awdur- rlod i'r lirerriti i ddarFoii cynllygiadauynghJkh C) tVeirh;iu j'r ¥ taf ll, gydi'r Gweinidcgion lieu y D pi wv vvyr a Pnwid y:) iseiitdnol i'r-dy- ben hyny. Cynnygwyd divvygiad gan un o'r Ai' dau, sef, ar fed i'r DirpnVywyr ddyfed gyda r Gweinidcgion yn unig, fei na allai yr úlaf dd:anc rhag bod yn atebol am y gorchwyl a [ anriogent; <1C wedi hir ddadlu cvtUnwyd ar fod i anertbiad gael ei ddaufon i'r Brenin, i ynibil ar ti Fawrhydi gytuno a'r d'nvygiad. Y mae Vmerawdr Russia yn dyebwelyd i St. I Petersburg: trwy Leipsic, scf y ddinas a oddef- cdd mor resymus yn achos y rhyfel yn Gernjanv^ a ile iii: ddwj d ma! wol glwyf i awdurdod Bona- parte ar Gyfandir Ewiop. Ni alla?a] y Ch wyltlrouid rhyfedd a,c annys- gwy i tdvvy a gymmerodd le yn ddiweddar yn Ffrainc gael ei effeithio heb ddrygu lhvyddiaat, a gwrthwynebu dymurdadao rhyw fath o bob!. zivrtltw lvnebu d y Trtut- Andygwyd drgllonedc ac anfoddlonrwydd mawr yn y fyddin yn nemduol, a drwg gesiy gttellle ? o/'ysgu cddi'tVrth tythyrau acghyoedd, nad yw y p,-it IP u flyll yn i gael. EA da.rostw]ng yn ebrwvdd iawn. Ynghyich pythefnos yn « l, cvdfwrlHlodd corti o iitwyr, a gymuvysai dnir lhn -gafrod, yn swyddogion PC yn wyr, yn N8- tnours (Ft'va?'.ic) i ddorchafu bausr Bonaparte, a chyohwyii tua Pharis. Y swyddogion, po'dd bynag, a ganfuasa-nt eu carnsyniad yn ebrwydd, a chynnygasant i attal y gwyr, llawer o'r rhai a gpdasant yn eu herbyn, ac aethaiJt rbgddynt cyn belled ag at dywailt gwaed. Cyn gynted ag y c^ywedd y Ma a-lywydd Oudinot, yr hwii oedd y pryd hyny ytl Paris, aril y pethau hyn, cfe a aetb i ?arcd yn dc'ioed? a chrogodd, neu itetli i %iar(,( i ?ii l s?thc.dd d'i o'r biaP'i?'i?d vn y -ydfwriad. Yr oedd y Uren?n yn tueddn i faddeu iddynt, c?d bamodd y Llywydd, ysgatfydd; mai mwy pr;cdol cedd cynguori iddynt gael eu dyenyddio y.: ddiaros.-Globe. Sonnv?d mewn rha! o'r papur?u Saps?pg, fod td gwr uiiwcg o Spain, ? edi tfpi rhas; ?'d Ffer- d'nand VU. i Gfhrai?r am ymge!edd, a bod \)!af¡ol¡a¡d y ?!ad hen wedt pu rh?ddi i fynu i ddwylaw PÙ hymiidwyr; c?d pan cfynwyd yn NH y rendpu?'n:! i larll LNpwl, ai gwir oedd hy?y, efe addywedodd, ci fod yn hoUol anwy- b d?s o'r achos ac os rhoddwyd hwy i fynu, i byny gael ei wnecihur heb wybod i'r Llywcd. ref'h yma. I Daeth y Vl?o d? Paris, o 110 mangnd, Cad- pen Join s, i Bortsmcuth'' o Bourdeaux, (lfy I 22ain, a 1,2CO o wyr 65ain catrod, a'r Cadfrid- ogion z;e a rn1iJ¡, cddhvrth fyddin dde- houol yr O? y n Yi? yti agos Ldi In oedd rrydin a Phorfugal ?pdn?ynpdcddi yno pan jtwyi?dd y Vdie de Paris, ?nn adae1 FL'amc yn hollol rydd r,dôjwrth f)'ddirH'edd trarnor. '1 Dysgwylir j'r Tywpog Rhaglaw, yn ebrwydd wedi i'r Sene dr ymadael o'r ddina<, gymmeryd I taith trw barthau- GorUpwinoi Lloegr, fi arosl ychydig ar ei ddychweiiad, yn ei ba?ell 'yo-) -Brghton. G e?--i'  I Hysbysir mewn llythyr arghyhocdd o Genoa, yr hwn a amserwyd y S?ino'r nii?d(! a f, fod Bonaparte wedi mynfd o honaw i E!ba, yn dywedyd wrth swyddog Brytanaidd, ei fod yn Jstyried Dug We!i''gton y rhyfelwr penaf yn yr oes hon; ei fod o ?a?ypr yn drpch nag un o'i Ga(l fndog¡on ef, ac mai da ganddo pe buasai am- gy1chiadau yn caniatau iddo ym 1add âg. ef e! JH1ll, II (ond beth pe buasai y rhew yn dyfod i g37farf??d âg ef). 1'iynega y Hythyr hwn ynmhdlach. fod y Cadpcn Osher wedi myned i Leghon: (Ita)y) i I gvrct)" yr Ymerodves, fel y tybir, at Napc1eon! Daeth Count Torreno, FendeMg Yspaenaidd, L?))ds!n ddoe. Pan ddyrchafwyd baner A?- ymddibynaeth gyntaf yn nhalaeth Asturias, yr 1 ncdd eff-? "i'r blaenaf i uiio. aches ei wlad ?a'i Frer?: yr hwn oedd y pryd hyny yn gar- I charor yn Ffrainc. Mewn trén i ddwyn yn j m!aen yr aches u.?bc?d efe a ddaeth i Frydain i ?p?Io cynnorth'y, ac wedi hyny bu yn aclod. hyglod c'r Cortes. Pa f?d bynag, yr oedd yr an hydedd o'af hyn yn drosedd aitfacloeuol vitn'.I <?!wg F?'dinand daU-b?edi g, yr hWH sydd wedi dir mn hcl! ?asanaeth yPendeiigenwog uchod: y ntef, mewn trefn i ddianc rhag yr er- ledigaetn fywthedig, a ffodd o Torreno yn gyn- taf i Lisbon, ac oddi yuo i Frydaiu am ddiogelfa. B-veffluau vn y Maesydd XpM-ks).~Vfrt)\' y cywerthiad (estimate) -£ f osocbvydgerbn n y Ty j CytiVedin, ymddengys bydd traul yr adeilad newydd.ynghae ntawr Wit d'sor yn 21,9881. i gweithiau ynghae St. lago a'r. 'cae Gwyicld, I5,3 £ 2l. 19s. gt, heb law gwertft y defnjdd iau, fie ynghyJch, 10001. yn. ychwaneg i berll'eithio y bor.t newydd a adeiladir yno. Y gweltiiiau tan a barotoir yn W noÎ\\ ich::L I ûch Y tan-belau, a gadael y saethir 10,000 o honyVit, 4,0201. Y badaii ar.yr afon yr. y cae, a'r b, nt 5,5t'"Ol. Dy wedir fod y bont i ares er cy fleusdra i'r cyliVediiii Bu y Dywpngces Charlotte o Gymrn yn mar- ehogaeth vghap tnawr "V\ indsor ddoe, gyda'r Cadfridog Gr:irt!i, a Ch ourrtess, Rn slyn a Ch nun- | tess ilehester yn éi ehàn]ynmf>wn cerbyd a p h ed w ar ce Ry 1 y n ei d y nu. W ed i iddi d dy ch welyd, ymwelwyd a. hi gau y Frenines, a rhai o'r Tywysogesau. Yspeilwyd gweithiau llawrle* i Mr gtcn Isaf, ties o werth 1501. c nwyddau, ac ysg.ifaii ariandy, rhwng 5 a 6001. N¡ù ydys wedi cael yr yspeilwyr. Yr ydys wedi cyhoeddi yn Vienna golled byddin-Aws-tria mewn swyddogion yn y rhyfel dymhor diweddaf; fel -y- .-caidyu .••LladdWyd da'u GadiVidoi;; 267 o' sw yddeg-on. Clwyfwyd j 16 Cadfridog; 982 o swyddogion. Cymrnerwyd yn garcharorion, dau Gadfridog,; 267 o swyiu'u cgion. Ar go! 61 o swydd-ogiou. Y cwbl, 1506 o swyddogion. Mewn canlyniad i'ddirdra a yn yr Alban (Scotland), njevvn amryw fanau, gan fitrtai o ddihi; cd y rhai a iefarent y d!ifodiaith Wyddelig, y mae e' Uchder Breninol y Ty wysog Rhaglaw, wedi cyuriyg maddeuant, tnevyu cy- hoediiad, i'r sa wi a hysbysant eu cyd-ddnvg weithred wyr i'r ynadon, ond i'r blaeneriaid- yn yr erchyllwaith ni sonir am faddeuant; ac y mae gwohr o 701. wedi cael ei chynnvg i'.r sa.rl a fy- nego pwv oedd • y -lladrpri a At cfit- bald Browning, o swydd Re^lrew, ar y 19eg o Frenin diweddaf, y vhai hefyd a'i curasant ac a'i gadawsaivt fel marw ar y tiordd fawr. Ysped- iodd yr un fiM;<■ i (fel y tybir) doiidy \Vaterla:id, yn angwyddfod (absence) gwr y ty, gan fyg- wth lladd y wraig air plant, oscadwei.it yr ystwr ) Iteiaf. Yttio--Od wyd ar, clwyfwyd, ac vspeiliwyd arnryw ddynion ar y flordd faivi- Green- cck a Largs, ar y 14.eg o Fehefin. Yrwythnos cyny diweddaf, fel yr oedd Philip Cfonley, liwsn,,on o'g -Ymnivcl-egagtil Tnliamore, yn yr iwerddon, yn.. dychwelyd adref ddau fab, o ffair, yngl-ylch un o'r gloch yn y bo re, A f)iiritii o ddihirod, tarawodd un o henynt cf a charreg ar ei ten, on-i syrthiodd hyd y ddaiar, ac wedi hyny, cynnorthwyodd rhai ohcnynt ef i ymoscd ar y dyn digymmorth, f tray rhuthrodd y lidll ar y ddau wr icmtllc, pi feibion dihangodd un o'i- meibion heb gael llawer o niwed, eithr briwyd y Hall yn resynus, fel nad oes fawr gobaith gan y meddygon am ei fywyd trengodd ei dad, cyn gynted ag y dyg. wyd" ef i dy Uawfecldyg. Nid ydym wedi ciy- wed beth oedd vr acidy?ur a gyiimld y craulon- wyr i gyflawni y fath. ddirda. Cyhwddwyd' Wm. Gill yr wythnos diweddaf yn swyddfa Ileol y Bwa, Xlundain, o ledratta dau wddf-lyain oddi ar Mrs. Clarke o IleoUfawr Russel. Ymddang(!fli fod y carchtHor, dan y ffug o fed yn gasglwr toll, wedi dylyn y wraig i'w HeUy, a mynu chwilio sypyn a (Idygid ganddi yn ei liaw, a chymmerodd y llieiniau uchpd gan- ddo, end wedi hyny efe a'u danfonodd yn cl; eithr o herwydd iddo eu meddianu yn anghyf feithlon efe a ddaliwyd. Dywedodd y carchar r yn ei arr;ddiliyn ei fod ef yn borthw wjJydd (tide xsaifer) ac am hyny ei fod yn deall bod ganddo hawi i attafaelu r.wyddau y rhai a dybiai oodd- ynt heb dalu toll am danynt, ac iddo eu dych- welyd cyn gynted ag y deallodd nad oeddynt anghyfreithloii; eithr dywedodd Syr N. Con- naught nas gallesid ei gyi.« wnliau yn ei ym- ddygiad, gan hyny gorchymniynwyd ,ei garch- aru ynmhellach, hyd oni chaed cviie i derfyrru beth oedd gymhwysaf i wneuthur ar yr achos.
-LLYS-ARGRAFF LL UN DA IN.
LLYS-ARGRAFF LL UN DA IN. Mor-lys, Gorphenaf 2>3, 1S'14. I o lythyr oddnvrth Cad pen Ililyar, o long ei i John Wilson Crolcer, I Yswain, a amserwyd yn angorfa Valparasio, Ma wiih 30:— (FIGION.) I SYR,—Meddwyf yr anrhydedd i hysbysn i I chwi,, mai ychydig wedi tri (j'r gloch yn mhryd- naWn yr mis hwn, ar ol agos i hum mis o fanwLchwiJio am yr Essex, yr hon a ddy- gai 40 mangal o 32 pwys o belau, a chwecb o fangnelau hirion, adatlant belau o 12 pwys, a'i chyfeilles o 20 mangnel, gwelsom y blaenaf yn hwylio allan o borth Valparasio, yr hon, wr'h ge,isio cael y gwyut arnom a dianc, a golledd frig el phiif-hwylbren; ac am iadi fethu cyr. haedd terfynau y porth hi angorodd mor agos i'r tir feI na allesid fyned heibio i'w phen blaen heb beryglii llong ei Fawrhydi. Fel yr oeddym yn neshau rhwystrwyd fy mwnad i fyned yn agos dan ei pharth ol, gan i'r Hong dori ymaith, a'r gwynt yn chwythu yn dra chadarn; dech- reuodd ein tan cyntaf ychydig wedi pedwar, a pharLaodd 10 muuu?, heb ddim eSaith weiedig. Ac nid oedd ein hail dan, sef ychydig ergydien arantur, ynmhellach oddi wrthi. nag ar y cyn- taf, yn fwy llwyddiannus mewn ymddang.o'iad; ac am ein bod wedi colli defnyddioldeb ein prif hw-yl, a rhai Invyliau ereill, yr oedd ymddang- osia'aa yn lied anftbdiog. With neshau ati dracbcfn amtygais fy mwriad i npgori, a rhodda's arwyddion i'r Cadpen Tucker (o'r llong fechan y Cherub) i hwyliau, a chymmeryd sef- ylJfa aùdas i ddryguein gwrthwvnebwyr. W edii J neshau at yr Essex, am 35ain rnunudwedi pump dechreuodd y tan o'r iienvydd, a (-Iiyn i mi eyr- haedd fy sefyUfa fwriadolj <orwyd ei rhi!Fa ;g°r hi, ac ymd rech ffyrnig a ganlynodd; daeth mangnelau Hong ei Fawrhydi yn raddol yn fwy dinystriol, a'r gwyr yn fwy egniol, os oNld hyny ynaUuedig; parhacdd yr Mclwst hyd 20 munud wcdi chwpch! pan y rhy?g dd bodd i ?Drefi,,wjr ?ciiaUuog po? JygwyddtaUau i feu- dilhio yn¡Jr{?eJ¡iadau fy wg!iym^eitLior. gwrol a' rninau, a. buodugouacth. C'V-yfv.yd fy Ngiiyf- aill, Cadpfn '1 ucKer yn llyn:d.?st yn neclueu y frwydr, oud efe a safodd ar y bwrdd onid aeth heibic. Yr wyf yn galani am f^fwotat^h pedwar oiir, cyindeitnirn devviion, ayuiJ o'rlhe;uby mDè'ilJ i -gadpen blaenaf, lXgsam, n y efe y syrthiodd yn gynprar Y" y t wydr, er mawr. golled i ei Yawrhydi; darluniai y' amryw ddagrau gwrel, a syiwais a I- I t y boie hw n, pan giaddwyti ef ar y Ian, y parch a'rserch ato gan ei gydlilw yr, yn well nag un galinifiliaelh o'r eiddof fi. Ni cnlnyf'.yyd end saith yn y nrngh'nnth?iyny Cherub, ac ni(i Y!l prydp?u yr'ghylch iachad pawb oil ond ut..— liaNi-1) oll oiid ul-.1? ii a'i? gnvyr yti Yr fedd yr amtidiffyniad a ?-n?ef! o'r Esset} a.cy;tyr''pd?tn?f.r!.TWcha.Hjui,yg''ned 0 f ig ei blaen.nwylbf.-iii, ac iddi gammer,d t4n ddwy waith yn y frwydr, yn anrhydedd i'w amddi- tryuw yr gwroL Ni thyiiw?d e, i? ,?twt onid cedd ei cholled mewn Hadd a ehlwyfo mcr eehrydm; 6 f'?r, a h?h?u mewn cyflwr mor ,A-rtliv, Y iieLi?i d dd'-y?i'g? tp! D? aHa-n.pe!tach ?wrfh?'ynebiad fodouu hes; ArddiMpddyfrwydra?'titthai o'; yr mewn badau. nc creiU dan nolio tua y tir; be.ddwyd llawer o honynt yn y cyuisyg, achubwyd 16 o' honynt gan fy ngwyr i, ac yr wyf yn credo i o 30 i 40 gyrhaedd y tir. Dy- .wedais wr'h Gi'dpen Porter, blaenor yr Ks-ex, fy mod yu eu yn garcharorion i mi, ae. mai nid teg oedd eu hannog i ymddwyn felly dywedodrl. yutef i'r annogaeth gael ei oddi pan oedd y llong mewn pctygl odùiwth y tan (os felly, a oedd y Cadpen ei hun yn foddloi-T i gael ei Jpsgi)? Y ntae'r Essex wedi ei thrygori yn gy fla wn, a digon o luniaeth ynxMi dros chwech mi) o leiaf, ac er ei bod wedi ei dryllio yn favvr, nid öesLinhelJapfh y dichon gyrhaedd Ewrop Porter fod ganddo fwy.ua 230 o wyr; rhifedi y carcharorion a gymmerasGm, a chynnwys 40 o rai cl wyfus, yw 161. Cafwyd 23 yn feirwon ar ei hynlcbu hi, cymrnerwyd tri 0'" clwyfedig i y maith mewn bad, cyn tynu'r fanpr i lawr, a \1 dihangodd o 30 i 40 il r tir; a iladdwyd tfeu boddwyd y lleill oil. I [Cynnwysir llythyr arall yn y. L^ys-atr «ra lF hwn oddi wrthGadpcu apel o'r La liogue yn di,ii,lo,p.io'r yrro,;ct'tia-I a wruied ar yr Bfed o Eb-. rill ar longau yr Americ ar afon Connecticut, ) ,Iti t?'6 o, i TroifilW y r, (-I ITI gan 136 (\ forwyr a modilwyr, dan dywysiad y Camvilad Cocte,I!eyd:nystr!asant (w?d! ych- J b, J 1\ ) £'1- ydig wrUnvyneb iad gan rai Meiwyr) 27ain o o I'll tori(yau j,jivfe'?, O'll 1,11 5,090 o dune!b, ac yn 'd?yn 134 o fangncLtu ymgyn null odd ychwaneg na 2.000 o luoedd y ¡I at y Cauwriad Coote i geisio ganddo i roddi i fynu, ymefM roddodd her iddy't? ae-a ddychwelodd at y r esddo heb i wy coIled nag cdau gacLcu Madd a d- cu clwyfo. Slynega llythyr cddi wrlh y CanwriadPym I 0'1' Niemeu, fod yr Is-gadpen Tindal wedi tori fair o. longau arfog yr Americ o'r heb fwy o golled nag i bee; war o'n gwyr ni gael ¡ eu clwyfo yn y badau. Hysbysir mewn llythyr arall odcli wrth Cadpen Sebly 1 nah, iddo ef ysgafaelu ar gyfer Corfu, ar y 15fed j o Ebrill, vr herw-Iong Isabella, o bed war mang- nel a 640 wyr,] ?- 1) Llys-argraff Anarferol Calcutta, (India fidieyreiniol), < RH.t\G. 17, :181:3. ¡ Fort William.Rhag. 17.-—Derbynwyd Cen- adiaethau, pigi°n o'r thai a ganiyn Oddi wrth y Milwfiad Adams, yr hwn sydd jn blaenori y lluoedd Brytanaidd yn nhiriogaeth ilevrah :— AT Y MILWRIAn FA GAN. SYR,—Yr wj f yn meddu'r anrhydedd i hys-f bysu i chtvi fy mod wedi bwriadu y-nosod ar Surriaid Sing a'i luoedd yn Ghurree yr Entouree, I' af-rhagof yu awr i ddarluuio caidyniad Uwydd. ianus yr ymosodiad. Gyrais 40 o larch luoedd a 330 o wyr traed am ganol nos ar y 3edd i Entou. ree, c clan dyvrysaeth y Canwriad Patrick/ton o'r gwyr traed a anwyd yn y wlad. A phan ganlywais ef ynghy Ich tri yn y prydnawn, cefais ei fod wedi llwyddo yn berHaid) yn ei gynnyg ac yn mpddu'riath seiynfa gytieus, fel nad cedd yn alluedig i Surnaid Sing a'i wyri'ddranc. Bwr- iaiq. ol%i-g y Ghmree o bob partlj, yr hyn oedd yn anha wctd i'w gy fla wni, an fod y lie wedi ei lyncu gan fwg o herwydd gosodai Surnaid Sing, ar ei waith yn cilio i'w Ghurree, yr holi bentref o'i aingylcii ar dan. Ymroddasem i ymosod ar y Ghurree o du'r dwyrain ogledd cy fed wyd manghel-glawdd yn ddioed ynghyich 3500 lath- enau oddi wrth yr Amddnfyufj, a dechreuodd y yr oedd v gelynion wedi gosod pob rhwystr yn ein dyfod fa, megys cwympo coed a'r cyffelyb, ond ni rliyn- nygasant .wneuthur un rhwystr i'n gweithiau ni; pan dechreuodd ein mangnelau ni a sacthu, hwy a ddychwelasant dan anghyson, yr hwn abarha- odd.trwy'r dydd, heb fawr eiiaith. • Yr oedd y Churrpe yn gadarn mewn sefyllfa a'i drefoiadau tufewnol yr oedd y rhagfu iau yn 20 troedfedd o drwch, ac yn cael ei amgylcim yn agos gan afon ddofii, a thir anwastad nid oedd y povth yntywys ond i ran o hoviaw, o'r hwn yr oedd y Iy[ed fa i'r parthau tufewnol trwy adwy ar liyd ysgol syrpudol, ac m aUasa). ond un eseyn ar hyd-ddi ar unwaith. YlnoH I yng ,asoiil yn li) d ynghyich pump yn y prydnawn, pryd y mynegwyd fod yr adwy a Wnaed yn y mur yn e^cysiadwy poctiis i'r ym- osodiad gapI ei wiiet-ittiur ychydig fynydau cyn macMudiad haul ymosedodd y Canwnad l,in(ls(,y a (lyd,o Iiid c)'r gwyr traed brodorol at yr adwy; a t-hrefuwyd dydoliad arail cian y Can. wriad Patrickson i ymosod ar iloidrd y porth ar y tu dwj reiniol; a gosodwyd y marclduoedd mewn amrv w fanau cylleus fel naallasaj'r gelyn- ion gael cylfe i ddianc. Ar waith y rhesi yn cychwyn ynmlapn, agor- edd y gely ion d;V> bywiog arnyr.r, ac yni- ddangosai eu bed wedi ymroddi amddilly.n y Ue hyd yr eitiiafy yr oedd y nô- o gylch y unman mor ddofon, fel yr oedd nngen wrth ysgpli.-n ddringo o honi. Rhuthrodd y lluoedd } undae:? gyda'r dewrder rn^yafj ac wed; yrndrecii lHIed- ¡ "J ,¡ r lyd llw\ Jdasn-?t grces! y ?s, yi" Ik on. oedd r}' [I (La d'?fo.? ac wedi ei gw[.euhu¡ mor a n fyned- ad wy a;y ga ¡ ¡esid, ??n goe'd Baboc!, y ma! a gwympasid yiio i'r d, ben t-y j'. y Wedi ennill miiwyr \Vaelod yt adw-y, yn lie 11 d i: all, C j UoO hyddodd y geU) hit is eu ymdreciiiatlatt: go, c,, es", augheiioi a ganlynodd, yr i/on mevvti [iarhad, a'r dewidsr a ddangoswyil gan yr -ymosodwyr a g\,yr yi- a i ago rai ar ddim a e' a'l s t-rioed ymdiech-odd eiii gwyr ni yitmhob modd i enitilt y lie t: M\. ddsingo <u' hyd y; ysgoliou yn gCsfal a eddiauiiu yr adwy; ond hi chdroriv yd eu llafur k pherllaifh lwyd<iiant cyn pen awr a 10 munud o y??d!'t'ch galed a gwaedlyd} ac vha l?O filui,?i(i galeci i g?.i-a?,(Ily(ii ae i,iia y w i v c I!Y(jt?),; Be y n:ae Sur- naid ei h n ynmhUth y lladdedigien; tybir iddo ddiuystrio el Luu ?edt capA o honaw e i giwyfo rhifwyd ycitwaneg na chant o gyrS meirwon oddi amddift'vt,(i., Fei hy! y cospw.d y gw3?r geiynol ?an d;dpwrde' ein mil wyr, am yr i y mO(jdia brad ?u a ?naed ar eu cyd?l?'yr yn y mis Mai diweddaf: ac yr wyf YII gobei- thi"y bydd yn braw.fi (higo,tinn Rewah o'u cyf- eiliornad ynghyich eu goruciiatiaetii eu hunain. 1 1 I I 1 I Ni 1 add wyd un Swyddog Ewropaidd, eithr clwyfwyd y a), a Meredyth, a'r Bane? wr Maiden ein celled ni sydd anhrferol o "fach pan ystyrir cryfdwr y lie a meithder yr ymdrech.- Y! wyf yo ystyried atnser yr' ymosodiad a'r "nj e .a t hyn yn dra dedvyydd, canys yr u duv nt y n dysgwyl 100 b wryr i gyfnerthu yr a iH'i iii\ i 11 ar y dydd y cj nrmefwyd hi; cyn- nygodd 100 o wyr 6 O.ni'ee i uno a Surnaid Singj eithr gwa4garwyd lfwy gan ein niareiilui. oedd, ao aethant uyn an weledig yn fuan. [Terfynir y llythyr a chanmoliaeth. i'r holl swyddogion a'r gwyr.] Meddwyf yr atuhydedd i fod, Syr, eich gos- ty'ng-eiddiaf wasanaeth wr, J. W. Adams. I
[No title]
t 1;0 N', 5, Cadarnhair gad bapurau Paris, y rhai a dder- fod cryn derfysc yn Switzer- land; gwrthodwvd y weithred gyngreiriol,gari drigolion talaeth Berne, yr hon dion i roddi ei hawl i fynu' i Argoria. Ymddengvs Wrth y paptirau hyn fod Day (Prif-ty W) dd) Algiers^ wedi dechreu fhyfel, nid yu unig yn erbyn Sweden, ond hefyd yn erbyn Denmark^ y Cystlwn' Drefi (Uunse'lhwns)^ a Phortuga!. oil li Yr Yspaeniaid ydynt y parotoi i aTi 'u, oedd f ddarostwng y taleithia'tf gwrthryfelgar yn yr 'Ameri-c.- Ymddengys fed cryn lawer o fiiwyr wedi encilio oddiwrfh fycldiii Spain; ac yn nha- laeth Leon bu cryn deifysc. yr hyna barodd i'r trigolion. ddianc am 6u heinioes. Gwaherddir r h,- ydynt yu a trwy Strasbourg, i ares yciiwaneg ra 48 o oriasj yn y ddinas hoiro, gan y L'y wy dd Kellei-man, Ulraglaw y btfrhed dosparth iilwraidd. Dengys hyn yn amlwg fod n.nfoddlo.nrwydd yntryntl yn y rhan hyny fyddin Ffsengig ynghyIcb y c} fnewidiadau'diw- ed.dar yn Llywodraeth eu gwiad enedigol. y f, y Plrnyouth and Dock Telegraph fod llong Ffrengig wedi dyiod i mew II â gweddili gwyr y -Reindeer, yr. hon a ysgafaelwyd gan y Wasp Q America, fod y Wasp wedi cael ei chy- weiiio, a chaeI pob peth ag oedd yil eisiau ami yn fy'Orient, bod tri o'i swyddogion a 17eg c'i gwyr elwyfedig wedi eu gosod yn yr yspytty- yno. Dangoswyd pob hynaws'edd a pharch i'r II Amerieiaid, tra yr oeddid yn trin y brytaidaid gyda dirmyg. Cyfaddefai gwyr y Wasp bod iianddynt 2K) o wyr yn neciireu yr ymdrech a'r Reindeer. Yr ydys yn gobeitido y sylwir gan y Llywodraeth ar yr ymddygfiid uchod o eiddo pob! Ffrainc, ac. y gofelir ;'w rh-ryrao i beidio jmgeleddu ein gelynion rhagllaw. "Hysbysir mewn llyth-yrau o. Quebec fod 6000 o'n mil wyr ni wedi cyrhaeddy lIe hwnw o Bour- deaux, a bod 14,000 yn ychwaneg yn cael eu dysgwyl yen bob r-ydd. Y mae gwyr yr Hibernia a'r Royal George yn Y t?iq-e ,v y r yr I-libe? Plymouth wedi cael eu talu llwrdd, a'r Prince of Wa!e.: a'r Magicien»6 yn Portsmouth a bydd i'r Rippon, y Clarence, 'y Rodney, y Vilie de Paris, y Milford, y Redbreast, a'r Pinch-er, gael ii t a 1 (1 li'wrdd yn fuan. Mewn llythyr diolchgarwch a ypgrifenodd Aiglwydd C'ociirane o'r-carchar -it W'estminster, am ei ddewis drachefn i fed yn Aelod o'r Seneddr, y mae y geiriau hynodion hyn-" yn unig dy weder i Gy fnewidfaVTrysor- fpydd gyhuddo—i Argl. !'Ulenbor.o-ugh achwyu ar y bai,—i'r Rheillmjjr neiUdn-ol gael y baialiau i'r Llys 1, DY y Cy Iffe- cI:1 gauad allan—ac iddinnsyddio)) Westminste: ail-etiiol;—bydded hyn yn unig ar gyfer fy enw, a drwg-weithred wyr bollddyddiau f-), citiioes."
[No title]
MAWRTH, Q,G. Llenwjr y papurau Ffrengig, y rhai a ddcr- • byniasom 2lain, a. hanes trysorau a dy!edion y f,lyi-Od t aetii: y mae y d) ledion a achlysur- wyd gan ryfeloedd Buonapa, ie yn 55 niyrddiWn o bunnau; y swm hyn, meddant, a bair syndod, pan yctyrir y cynnrrf; wy dirfawr a gafcddefe i ddwyn yrimlaen y rhyfele.edu o wleoydd estrcn- el. Gv,'naed cynnyg gan un o Aeiodau y Se- neddr ar fed i ddy ledion Leu is XV lH. tra yr oedd mewn gwlad ddy eithr, i gael en taiu. ]Ty^bycir mewn-papuran o Hamburgh, fod y Dywy-eges Charlotte o Gymru i gael ei rhoddi mewn pricdas i un o Dywysegion Prwssia ond y irt-te sylfaen ycyfry w dystiolaeth yn anhysbys j v-. i. Yr oedd son wedi cael ei daenu yn Hamburgh fod Hanover i gael ei rhoddi i Prwssia, eithr barn-" yd, yn addas i wnhddywedyd hyn mewn rnodd swyddol, a goichymynir i'r awdur gael ei 1\1 1 v,, 1" gospi. Mynegir dan y pen lenna fod Buona- parte wedi ysgrifenu amryw lythyrau at yr Yin-P erodres Maria Louisa,"gan ymbil ami ddyrcd i breswylioat-o ef i Elba, a'i fod of, yn wrtbwyneb il.i, s,,n vi-odi b04 SBiser yn dra serchus fnag at y Oyw'ysoges tvoiio. Dy.y«: tjr serchus uag at y- 'Oy?'yso?rs  I)yw" edi. yumheHach frd Mari? Loui a ?cdi gwr' thod y myrddî w t\ fhanes yn íJ ynyddol a drefaasid iddi ynghytundeb yr IleA o Ebrill. Hysbysir y:) yrun papurau fod swyddog.mil- wraidd Ffrengig ac un, Russiaidd yn?ie?t? yn ¡ ddiweddar yn B"s!c, yn yr un ty—y swyddog? Russiaidd ydy)? yu gwisgo Plu teg ceiUogc'd y« eu hetiau: pan gwrddodd y dchu wruchod?tth y drws dydd, dywedodd y Ffr?ncMr (yr h wn: n dybhi na wyddii'y k'fratiga(-) yu Uche? ? Y mae y swyddog hwn yn sic/\redi'  Hadd ceUio?, ac -!) awr y mae yn ?wisgo e! Mu." D") syr," ebe y Rusrsiad yh y Ffrangaeg, I", id a laddasom geillog mawr iawn, ac yr wyf yiv» ddiledrlth yngwisgo rhai o'i bIu. Daeth y Dywysoges Chirlotte o Gymrt i'r ddinas dydd Sadwrn, yngherbyd y Tywysog Rhaglaw, i ym weled a'i mam yn Nhy C-on-- I naught, ae wedi cimo dychwelodd ei Huchder Breninol i I jetty Cranbourtle. Dyben yr ym- weliad hwn oedd i gyrmfieryd ei Cheirad oddiwrfh Dywysoges Cymru, yr hon sydd ynghyich gad. ael y ddinas, a myned i Worthing, ac oddi yno i'r Cyfandir, i ymweied å'i gwlad enedigol, lie yrerys dros ychydig. Ac am fod y Dyvvysoges- Charlotte wedi bod yn rhodio allan ac-yn y ddi- nas, dywedodd ei Uchder Brenio! Dug Sussex, yn Nhy yr Arglwyddi, ei fod yn dewis rhoddi hei- bio y cynnyg a fwriadasai roddi i'r Fy yngh/lcht symudiad y Dywysoges i Letiy Cranbourue.
I .. SENEOD YMERODROt.
I SENEOD YMERODROt. ——— jr TY YR Á-¡¡VYDDI. "1 D?M ?-cA?', /aM, d GK'?er, ?0,21, 'Z.-Cytm{{v;d I arf?.j i 3,000,000:. gaef ?ben?ycaigynnalacho.?'t *j?? y Llywodraoth;  *■ Cyf!wyHwyd Hawpr o'dde?sy?adau o amryw barthan « yn eibvn y fa?nach mewn caethion, gan wahaHoi BeU- M det?ton. • 1? Cytunwyd -4r anno^aeth lar!! Stanhope, ar fod i 'I ddf-isy?ad o ga"rchar èaerloyw, gael ei ?yn?neryd i '?- « tyl?i"4etli' yn Iled fnan, yr-hwa ddeisvifad a acWynaiar ymddygiad ceidwad y carchar, yr hwn a sgo'rai Jvth. yrau y carcharorion, ac a-u rhwysirali sy^inachu cyfreithwyr, o herwydd pa hmu, nidoedd gan lawef ¡ gwr diniweid un fford'd wedi ei gadael i arnddHfyn ei hun; dywedai yr larll dyngfar," fod rhyw wr ieuanc a gaethiwid yno, wedi ysgrifeaa at ei gariad, agorwvd y llythyr, yr hyn a wnaetli lawer o niweid i'r y.s2rifcr;' 1 ydd.~Hysbvsod'd' Isrll Stanhope ynmhellach, fod cyf- letthiwr cyfrifol ó Gaerlovw yn barod i ddyiod gel' bron Tý j g yr liaeriadau uchod trwy Iti-, ae hefyd, fody fccidwad' wedi dywedyd nad oedd ele yn pnsio am Sidmoofh, yr A "g. CafÍgiidlwr,TW¡; un Argiwydd arail, ond y gwnal efe meiryj y gwelatiod e?ZY9 y gv?vidi ?'O yn dda. j DarlleiWyd yr YsgVif i gynnat hedebveh yn v)- I wcr. ddonyrail waith. O" .achos anhvvyirleb' 1>«K Sussex, gohiriivyd ei gynnyg ef ynghyich y nywysoys lotto o Gymry, (am yr hwn y cryh^ylia^nr vn 01- ysgnfen ddiweddiSf) byd ddydti MaWnh' neh ddvdd Mercher n6sa £ i j. l D'ng l>delsyfia«f yn erbyn y fasnach mewn caethion, o Weiinaton.' Cyllwynwyd rhifedi hcfaeth o Ddeisvfiadajj i'l fill pcrwyl, 6 sAnryw fauau ereiii, gan !><},? CaerlovW, larll Staiihope, larll Clarendon, a Tarll ]vaiiderrlaioj a'r Ar dwydd; Holaud ac Erskme.Parwvd en &wosod oil arybwrdi.. Cynnygodd laril Stanhope ar fod i'r trethi ar arddwr- I iaeth nert h'wsmonaeth gael e» 'cymiiieryd ymaith^ fol v galhii llafiijw-yr 5'd dalu en ffo/dd, er bod yt Cwyni-po eyni'mair.t'mewn pris. r oedd larll hatdwieke yn cytnno &;g ewyddor *y cynnyg uchod, ond gan na ellasai nn lies'ganlyn cyfiui- deb ar hyny ar yr eisteddfod hon, aj oedfd ar ddarfod, ac am fod eisieri amsev i ystyried y pwne yn fanvlac-h, I efe a wrthwynebai y cynnyg yi- eisteddfod iron.-Gwrth-' odwyd y cyanyg heb ymraniad. TY Y CVFFREDW. :1 ?M-;?, 19.—Ileiaeihodd Arglwydd gbringtonJ g¡'y'& l ¡awer ar was,laeth L!yngest)IAr? Cochrane, eiwi?t" deb mewn brwydran, a'i wasanaethne¡¡¡dl101 ;'w wiad, ac heb ystyried yn awi- pa un 21i eiioa, ai dicuog oedd, gan fod y Ty wedi amlygu en meddyKait ar y pen hwi eisoes, cynnygodd ar forti amierchiad gostyngedrg gael ei gyflwyno i'r Ty wysog Khaglaw i ymbilnil byddai i'r rhan iiyny olt, ddedfryd a berthynai i sefyll yn y rhiuod gael ei gosod mewn yinarferiad. Cynhyrfodd y cynnyg hwn gryn lawer o d'dadhv i dros ac yn-erbyn y P'A n(-, yir yr iiya y cyfranogod I y < 'Dirprwywr Cyffredin, Argfwyddi Nugent, a IVÜ, Barbara, Mr. Wrottesley, Mr. M. A. Taylor, a Mr. Whifbread. Pa fodd bynag, terfynwyd y ddadl gar* Arglwydd Castlereagh, yr hwn a ddywedodd fod v Ty wysog Rhaglaw wedi gwele.l yn addas i fyned heibio y ri?,an hyny 0" gosp; nid yn unig gyda golwg ar Arg. Coehrant, ond Mr. Butt, a De Berenger lie Ond nid oeddid yn estyn y d'rugaredd hyn o achos uu <t amheuaetb ynghyich eu henngrwydd, nea addasrwydd y ddedfryd, ofld yn unig o herwydd nad oedd y bai yn gyffredin, ac nad oedd un tebygolrwydd iddo gad ei j gyHawni etto. Dywedodd Arg. Ebrington, pe buasai'r Is-iaril Dy!ed- og (Castlereagh) ond hysbysu hyny yn gynt, y IJlla-aL lhnvcr o drafferth ac amser yr aeiodau yn cael eu liar- bed. Dywedodd Syr Francis Burdett, pe. nuynegasai efe fod twyll ynghyfnewidfa y Trysorfeydd yn oetb anarferol y chwarddasaipob nn vn ei wyneb. Yr oedd yn dda ganddo ef fod y rhan hyny o'r gosp yn cael ei hesgeulnso, ond nid er mvryn Arg. Cochrane, eanys yr oedd efe yn mcdru dirmygu y fath ddedfryd, ond er rawyn -.ilr teini!ad,aa y riwi ceddynt i yn glwyfas ar yr achos. ji Mercher, Iau, a GMetier, <20, 21, 2i~Cytamvyd ar foa I i 3,00,0001. gael eu benthyca, megys ag yn Nhjr yr Ar- glwyddi, igynnal aehosion y Lly ,;Ott )a I Ilen- I wyd Ysgrif Cyfarfodydd terfysciyd y. Gwyaticloo y di-ydedd waith. Rawer q Bdeisyfiadau, gan J Mr. Canning ac ereill, yn erbyn y fasnach raewn gwaed. ? Rhoddodd y Cadfridog Thornton rybudd y eynnygai » efe am gc?ad y c:atedd?)d nesaft ddwyn Ys?rifi'r T^ i ddiwygio y 13,eg a'r l-Jeg o Siarl II. mewn perthyuas i weddi gyhoeddns. Dywcdod M! ?yhitbredd iddo ?eled mewn rhai o'r papurau, fod rhai b wyr Norway, y rhai a ddaethent y» tidiweddar yma a chynnygion i'r Llywodraeth, wedi J cap! eu gyru o'r wlad, yn ol deddf yr estromaid, Chwen?ychai wybod os oedd hyny gwir ai peidio I Dywedodd Mr. H. Admgtou, eu bod wedi eu gym. nij ?, o'r wlad,'ond o Lundain, am bad oedd ganddynt aw- durdod reciaidd; a'u bod wedi eu gyru ymaith yn oj deddf yr estroniaid, yr hon sydd mewn ?rymbydyma. Ystyriai Mr. Wtutbread hyn fel engraff ychwanc?ot o'r camarfer g w?cir o'? gyfVaitli pertliyaol j — *1 a