Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
GWENER, 23. j Cynhwysir y llythyr canlynol, yr hwn a am- Icrwyd Halifax, Awst 25, mewn ail argraphiad o'r Plymouth Chronicle, am ddydd Mawrth diweddaf;—■ Y mae cennadiaethau newydd dyfod yma. Ymosododd Syr A. Cochrane yn ddisymmwth ar, a chymmerodd Baltimore! (y dref fwyaf yn nhalaeth Maryland, yn yr Americ). Llawer o longau Aeth dydoliad o filwyr i'r llongau heddyw, i ymosod ar ryw barth arall o wlad v gelynion. Y mae Syr J. Sherbroke, a'r Uynges- ydd Griffiths yn myned, yr hollalluog a 'yr i I nid ydys yn gwvbod, eithr ty hir nai i Lundain Newydd (Prif-ddlins gwlad o'r un eaw Connecticut)-rhaid i Jonathan ddechreu drych o'i amgy lchyn fanw 1, efe agaitFddigQn j'w wlleuthnr. \Vrth bfJpurau'r Americ, yr ydym yn deaU fod Stonington (yn Connecticut) wedi ei llwyr ddinystrio! li"—Disgwyiir hysbysiàéth 1 ar well sy ifaen ua'r u:i uchod. cyn r h ctidi cwbl i jgoel i'r mynegiad ynghylch ysgafaeliad Bal- 1 tirnore. ———— Daeth papurau Brussels a Fran kfort i'r ddinas lieithiwyr. Mynegant fed son yn ymdaenu ynghyich fod yr ynysoedd Ionaidd (Ionian) i ii.ael eu rhoddi i Urdd Malta, a llafarant gydâ. chryn ddigllonedd am y cynnvgion a wnoir gall y papurau Ffrengig i fagu eiddigedd ac anym- ddiiied ) n Germany. Derbyniasom baptirau Paris i'r 2bin o'r mis hwn. Cyilvvyuant ddarluniad athrist o gvflwr yr Yspaen. Gyrrodd Llywydd Cadiz gyhoedd- iad allan ar yr SiSain o'r inis diweddaf, yn yr j'twn y mae yn achwyn ar anelfeithio!deb ei gy- hoeddiad diweddaf, i ddaiostwng bsttdwyr ac atronyddu-yr y llonyddwch a'r tawelwch cyff-i to din ac am ei fed yn vstyried ei hun mewn; eyflwr i j, y mae gwedi trefoi Llys Mihn- aickl i broh yr holt rai a gyhuddir o muhyw drosecld, mewn gair neu weithred, Yr. ei byn Llyvvodmeth Fferdinand y VII. Gosodir llawer e bwys } n y cyhoed<l[ad hwn ar vraith y Cy ng- reirwyr' yn cydnabod Fferdiuaud yn Frenin cyf- reithlon v, Yspaen yr liyn sydd ddigou i ddangos eu hod yn vstyried ei Lywodineth a'i audurdod ef yno mewn peTI, ac yn ofni bod II ym m ryd Siarl IV. i adhonni ei hawl i'r goron, pe amgeIJ ni buasai eisieu, ac ni buaseut yn ym-' ostwng i ddettiyddio awdurdod enwau estroniaid i broii cyfreithlondeb ei Lywodraeth. Y mddengys fod Murat, BrelÚl Naples, yn methu eistedd yn esmwyfh ar ei orsedd. 0 her* wydd fed Ferdinand IV. r Brenin cyfreithlon yn hotmi ei bawl i'r Lywodraeth hotino, y mae Murat wedi cael ei frawychu, ac wcdi gyrru allan gyhoeddiad i beri i boh dyn milwraidd ag syddyn ddeiliad i Lywcdraeth Naples, i ddych- welyd yno o Sicity cyn y 1 ofed o llydref, dan y benyd i gael eu halltudio dros fytli o'u gwlad eneaigol. Yroddengys befyd ei fod yn cael ei frawychu o herwydd y dyb ei fodyn eyfrinaclm à'j frawd ynghyfraith, Bonaparte, yn Elba, ac am hyniiy gyrrodd allan gyhoeddiad arall, i fy- negu na bu cyfririach sw} ddol erioed rhyngddo ef arYBYs honno. Hysbysir mewn erthygl o Cologne, fod Prussia i gael y rhan fwyaf o Saxony, mewn lfoi-dd c ddigollediad am ei rhan o Poland, yr hon a roddir i fynu i'r deyrnas newydd yno, o herwydd fed yr It meiawdr Alexander wedi addaw ad- ffnad y deyrnas honno. Cyhuddwyd cyhoeddwr papurau Paris, o gy- 'hoeddi newyddion o'u gwaith eu humlin, dan y L'tig o'u bod wedi eu derbyn o ii-ledy dd creill ar y Cyfandir, tue.Id y rhai oedd i fagu eiddigedd, anghydfod, ac anyrnddiiied ym niysgy' galluoedd cyfunol; mewn attebiad j'r cyhudùiad hwn, hys- bysir gau y Journal de Paris, fod yr hanesiou uchod wedi cael eu gyrru attynt mewn Uythyrau anghyoedd oddiwrtb eu cobibivyr, enwau y rhai, fel y iiugiantj a fyddai yn anweddus i'w cyh«?eddi. i Ac felly nid yw'r attebiad ond cadarnbau'r dyb flaenorol, mai yn Paris y llillli wyd h wynt. Mynegir dan y pen Naples, fod llawer o ddefnyddiau, a wnawd yn Ffraingp, wedi cael eu trosglwyddo i Naples, a'u bod yn rhagori ymhell ar nwyddau Prydain o'r un rhy w. Y mae gweithred gyfunol newydd Suitzer- land wedi cael ei chymmeradwyo gan y gym- manfa gyffredin. Daeth y Canwriad Travers, Cadweinydd i Raglaw Java, i'r ddinas ddoe, a chennadiaethau 0 bwys i'r Llywodraeth. Efe a hwyliodd o Batavia, yn y Uythyr-long Isabella, ar y 27ain o Ebrill, yr hon a d'dug lythyrau a phapurau i'r amser uchod gauddi. W rth y rliai hyn yr ildym yn deall fod y trefniadau newyddion yn Java, 1 godi'r trethu a gweinyddu'r cyfreithau, wedi llwyddo yn y modd goreu bod yr ynys yn ber- I ira ith dawel ac esmwyth, a bod y drethwriaeth Wedi cynnyddu cryn lawer. Y nip-c"i- wyr, hyd yn oed y rhai ydynt agos i Batavia, yu fwy iachus na'r rhai ydynt ar gyfandir India; ac er fod yr ynys yn dioddef llawer o d'diflyg masnach tramor, a marchnad barod i'w chyn- nyrch, yr hyn sydd yn peri prinder arian nid yw'r gylliditeth Y" ddilfygiol, ac y mae'r fasuach a/r yiiysoedd cyfagos yn cynnyddu. Cynnalwyd cyfarfodydd Pabaidd yn ddiw- eddar yn Cork, Li in Prick, a Kerry, yn nelieu- barth yr Iwerddon, i'r diben i gyttmio ar y me- surau gorcu i ddwyn ymluen eu hachos yn eisteddfod ncsaf y Seneddr. Llawnfwriadwyd ynghyfarfod Cork ar fod i'r deisyfiadan gad eu hymddiried i Iarll Donoughmore, a Mr. Grattnn, ar yr ammod 1 arod i ddp: byn hyilbrddiadau gan y deisyfwyr ynghylch y modd 1 fyned rhagddynt ar yr aches, a'r ammodau ar y rhai yr oeddynt yn foddlon derhyn eu rhyddid. Gwrthododd Iarll Donoughmore a Mr. Grattan ddeibyn }r swydd o gyflwyno eu deisyfiauati i'r Seneddr ar vr ammodau hyn, o herwydd en bod yn eu hystyried yn anghysson a'u dyledswyddau j Seneddol; wedi hyn cynnaliwyd cyfaifod dra- chefn, yn yrr hwn y cyttunwyd ar fod i'r deis- yfiadaii gael eu hymddiried i'r Iarll Danough- I more, a Mr. Grattan, heb y dywededig ani- modau. j
[No title]
LLtNy 26. Y mae'r Tywysog Rhaglaw yn enw ei Fawr- hydi, wedi gohirio cynnulliad Aclodau'r Seneddr, i drin achosion y deyrnas, hyd yr 8fed o lis Tachwedd nesaf. Ar y 2 lain o'r mis hwn, tyngwyd yr Aurhyd- eddus Syr Charles Stewart, i fod yn un o ddirgel gyfighorwyr anrhydeddus ei Fawrhydi, a chym- merodd ei le yn gyfattebol ym mysg yr Aelodau. Cynbwysir Uythyrau oùùiwrth Y Cadpen Syr: T. Troubridge, o long ei Fawrhydi'r Armide, i fn Llys-argraph nos Sadwrn, yn hysbvsu i'r Eiidymion ysgafaelu ar y 15fed o Awst, wedi pedair awr oymlidiad, yr JICfw-loag Americaidd, yr Herald, Cadpen Miller, o 17 o firglielati, a 100 o wyr; ac ar yr 16eg efe a ysgafaelodd yr Invincible, o'r Americ (gynt yr Invincible Na- poleon) Cadpen Destebecho, o 16 o fangnelau, a 60 o wyr. A lly thyr arall oddiwrth y Cadpen ( Lake, o'r Heron, yn mynegu, iddo ef ysgafaelu, ar y 7fed o'r mis hwn, y Mary, o York Newydd, o bump mangtiel, a 32 o wyr. Cynhwysir yr hysbysiaeth canlynol ym mlia- purau'r Americ, ynghylch ymosodiad allwydd- iannus y Brytaniaid ar warchglawdd Erie, ar y 15fed o Awst. Ymosododd y gelynion (Bry- taniaid) ar Warchglawdd Erie rhwng un a dau o'r gloch yn y bore, a/r dryll-fidogau ar amryw barthau; y r oedd eu hyrsgolion yn rhy fyrrion i ddringo dros y muriau, a gyrwyd dinystr i'w mysg. Saethcdd ein mangnelwyr i'r cad-drysor (magazine), cymmerodd y pylor dan, tra yr oedd ynghyleh daucant o'r gelynion uwchlaw iddo, y rhai a lwyr ddinystriwyd. Dymchwel- wyd hwy yn hollol. Y mae eu colled o 600 i 1000 mewn lladd, clwyfo, a chymmeryd yn gar- charorion; o'r ddau olaf yngliy lch 300. Daeth chwech o encilwyr i mewn y bore hwn, y rhai a gyfrifant fod eu colled yn 1000. Nis dichon fod yn llai. Nid yw cin coiled ni, ysgatfydd, ri fwy na 30. Nid ydym yn gwybod an ych- waneg na deg wedi cael eu lladd. Y mao'r ddaear wedi ei gorchviddio gan feirwon y gelyn- ion. Lladdwyd y. Milwriacl Drummond, cefnder i'r Cadfridog o'r enw hwnnw. f Mynegir gan lythyrau ereill yn yr un papurau, mai 600 oedd colled y Brytaniaid, mewn lladd, clwyfau, a chy mmeryd yn garcharorion. Ond yr ydym yn gcbeithio nad yw gymmaint a hyn. Yr ydym wedi derbyn hysbysiaethau o Halifax i'r 20aiii o'r mis diweddaf, ond nid oes air o son am y frwydr hon ynddynt. Dywedir fod yr Ameridaid wedi derbya cjfnevthiadau cyn yr ymosodiad ar Eiie, y rhai oeddyivt wedigwneu. thur i fynu yr holl goUedion a gawsant ar y 25nin o Orphenaf. Ymddengys with y papurau hyn fod dyfodiad y Liyngesydd Cochrane i'r Chesapeake wedi peri hmw mawr, ond yrntrrost iant fod ganddy))t ddigon o wy r i amddiifyn Wasliington, yn erbyn yi- ltoii y tybid yr oedd y 4000 o wyr a ddanfonodd y Liyngesydd i dir yn cychwyri. Dydd Mawrth, daeth y HYeigad Americaidd gynt, y (.-hesapeake, i'r wlad o Halifax, yr hon a ysgafaelwyd yn ddilwedtiti, gan Syr Phillip Broke, a swyddogion a gwyr ereill y Shannon. Ili a hwyliodd gyda'r La llogue, 74, yr Or- pheus, a'r Indian, ar yr 2lain o'r mis diweddaf; y mao'r llongau hyn, ac ereill, wedi bod yn dra diwyd oddi'ar ddechreu'r rhyfel a'r Americ ys- gafaelodd a dinystriodd y Cadpen Burdetl, o'r Maidstone, ivi liuiian gy mmaint a 300 o longau ar oror yr Americ. mae lluoedd arfog wedi hwylio oddi yma, dan ly vv, ddiaeth pin Ithaglaw a'r PorMi-lyiigesydd, Syr Sherbrooke a'r Llvngri ydd Griliith. Yni mhhth y catrodau y y 15fed o'r mis hwn o'r Canaklir. Y mae rhifedi y milwyr ynghylch 3000. Llundahi Newydd, fel y tybir, yw gwrtluldrych eu hymosodiad lie y gwarchaeir ar v llongau Americaidd United Sttes, Macedonia! ar /Jornef, gan y Swperb, Ramilies, Forth, PactoU-is, Pomoue, a'r tot. Ymosodwyd gan y chydig longau ar Stonington, tref yn agos i Lundain Newydd, yn yr hwn viv- os odiad lladdwyd dao, a chlwyfwyd 14, o wyr y I Dispatch. Y mae F>yr Alexander Cociirane a'r j Liyngesydd Malcolm yn y Chesapeake. Gorchymmynw)d i'r La llogue fy ned i Chat- ham, i gad ei th?lu ymaith, a'r.Cliesapeake a'r Orpheus i HI yrrwll th. Hysbysir me.I\î1 llythyr oddiwrth swyddo^ yn angorfa'r Ches-apeake, fod ychydig o for-uiwyr (:iii ly wyddiaeth yr Uchgadpeii Nicholas, i fy- ned o'r angrrfa honno ar ryw vmaafiaeth neif)- duo!; yr c.pddid yn tyhicd mae' dibcn (cdd rheoleiddi.o llwyth (),I, I i-idiii(i Cherokee, gaLJ fod ynghylch pedair mil o honynt wedi ymaifogi yn erbyn yr Americ, rhwlg Georgia Florida OrllcwinolV Mynegir gan lythyr o Dref York, ar lyn On- tarioj fod y Ilong Frytanaidd newydd o dri net!- der newydd ei gollwng i'r mdr ar y (jfcd o Awst, yr invn a rydd t'n morwyr ni oruchaiiaeth ynt) mewn rhifedi mangnelau, ac sydd wedi me- doiannu y gel) uion a biaw. Yr achos pa ham rvad oedd dim wedi ei wneuthur ar y liyvi yn'ddi- weddar oedd, fod y IVidr-raglaAv Chauncey yn earn llechu yn llongborth Sackett. Yr oedd gwaith yr Americiaidyn galvv'r Meiwyr i'r maes wcdi peri llawer o golledion i lafarwyr ac ereill, o herwydd fed y gvvair a cliynnyrch y tir yn pydru o eisiau (ly iiioli i'w drin: ac yr oeddid yn ofni y buasai Hawev o'r gvvenith yn dioddef yn yrun modd, ac o ganlyniad v byddai llawer o gyfMigder i ddyfod ar deuluoedd yn y sefy Ufa- oedd uchel yn y guuaf. Derbyniasom bapurau Paris i'r 2 lain o'r mis hwn. Cyflwynwyd amryw ddeisyftadau ar y 22ain i Dy'r oddiwrth lafurwyr ta- Iaeth y iiiiine tsat, yn ymbil ar fod i fyglys (to- bacco) i gael ciammaethu yn ddidreth; ac oddi wrth amryw faelierwyr yu Paris, i ymbil ar fod i fesurau gael eu trefnu i luddias siwgr puredig i Ffraingc. --ae l eu trefiiu i lu( i d i a s s i I)ui-e d i, i Pan orfu ar filwyr Ffraingc, cyn diwedd y rhyfel diweddar, gilio o Spain, caulynwyd hwy gall lawer o Yspaeniaid o bob graddau, yn wyr, gwragedd, a phlant, y rhai a geisiasant nawddle- oclid yn y dosparthiadau eyHiniol. Ac am eu bod yn hollol amddifad o gynnaliaeth, caniatta- odd y Llywodraeth ryw gynnorthwy iddynt hyd onid tctli y gyllidiaeth mor dlawd fel naldallesid eu cvnnal y u hvv y, o herwydd hynny daethant yn faich ar ddau neu dri o'r dosparthiadau lIe y nosoclivyd hwy gyntaf; goddefwyd hynny dros I ychydig, gaR dybied y caniattaisai Fferdiuand i'r gresj nolion hyn ddychwelyd i'w gwJatl; end am fod ei ddeddfau cyhoeddedig diweddar wedi alltudio pob gobaith ar y pen hwn, cyttunwyd yn Dirpiwy wyr ar fod i'annercliiad gael ei gyllwyno i'r Breuin, i ymbil arno gynnyg cyn- llun cyfraith i ymgeieddu'r trueiniaid hyn, hyd | oni -thiefair yu derfyuol eu ti nged, r, Crybwyllir goruchafiaeth llyngesol Prydain, yn y papurau hyn, dan y pen Augsburg, fel tes- tun teilwng o sylw'r gymmanfa yn Vienna. Ond, attolwg, beth sydd a fynno Augsburg, di- nas ymhell oddiwrth y. mor, ynghalon Ger- many, a'r pwngc. hwn ? Nid yw yr erthygl yma ddim amgen nag awgiym oddiwrth oruchwiliwr LJ U y Llywodraeth Ffrengig, yr hwn sydd yn parotoi ] y papur, yn yr hwn y cyhoeddwyd ef, i'r wasg. Yr oedd yr ymddygiad twyllodrus a chynfigenus hwn yn gweddu yn burion i lywodraeth fradwrus Bonaparte, ond y mae yn dra aunheilwng o'r hon a gaulynodd yr eiddo ef. Derbyniasom bapurau Ffrankfort i'r IBfed, a phapurau 13russels a Holland i'r 22ain o'r mis kWII. Dygir hyshysiaeth o Ghent, gan bapurau Brussels, i'r 1 !Jeg. Rhoddodd Dirjjrwywyr yr Americ giniaw mawr-wych i Ddirprwywyr Pry- dah) ar y dydd uchod. A daeth dau \'vr dyeithr Pendeligaidd attynt dydd 1 au diweddaf, y rhai a dybir oeddynt gyfryngwyr o Russia. Dongvs <J hyn fod y gynnadledd yn myned rhagddi, er ua's -gwyddom beth sydd wedi cael ei wneuthur gan- ddvnt. ilicitwii- pipurau Holland yn agos ag hanesion hirion ynghylch y derbyniad a gafodd y Tywysog Goruchaf yn yr amry wiol leoedd ag y bu yu ym- weled a hwy ar ei daith vn ddiweddar. Derbynwyd hysbysiaetli yn y ddinas dvdd Sa- dwrit o Gibraltar, yr hwn a fynega fod y clef) d heintus wedi )rm.ddangos yno o'r newydd. Dydd Siidwrn terfynodd yr amser a drefnwyd gan y Llywodraeth, ar y 7fed o Fawrth, i gan- iattau trosglwyddiad Huniaeth i'r wlad hon heb dalu toil, a grrwyd hrsbysiaeth i'r holi dolldai ar I} 'I ¡ it 1 1. lan y mor IItt byddai t'r cauiattad hyniiy gael ei adnewyddu. Yr ydys yn tyhied nad y u'hyn yu | perthyn i luniaeth a drosglwyddir o'r lwer- ddon.
[No title]
MAWRTH, 27- I DYMCIIWELIAD YR AMERICIATD YSGA- FAELIAD A DINYSTR WASHINGTON. Dacth y Ifreigad Iphigenia, Cadpen Andrew j King, i Portsmouth ddoe, o'r Chesapeake, ac a osododd y Cadpen Wainwright, ynghyd a Chad- S weinydd i'r Cadfridog Sherbroke, ar y tir, yr hwn a ddygodd gennadiaethau i'r Llywodraeth, ac a gyriiaeddodd y Mor-lys yn y ddinas yng- hylch dau o'r gloch y bore, ac am dri o'r gloch I cyhoeddwyd yr hysbysiaeth byr canlynol:— S/n/d<!f<t,r Blortys, Mvdi '27. Y mae Cadpen Wainwright, o loiigei Fawr- hydi y Tounaut, wedi dyfod i'r Swpldfa lion, â chennadiaethau oddiwrth Syr A. Cochrane, y rhai a fynega nt fod dinas Washington wedi cael ei chymmeryd a'i dinystrio gan y mil wyr a'r morwyr dau dywysiad y Cadfridog Ross Liyngesydd Cockburn, wedi brwydr tra gogon- eddus a therfynol yn Blawdensburgh, o 11aen Washington. ) ?? i)inyst)!wyd Hyn?esan y McT-rng?aw T?ar- ney (Americiad) yr hwn hefyd a glwyfwyd ac a j gymmer?yd yn garc!i?ro! Ni choliodd y Bry- taniaid ond ychydig wyr." Wedi hynny gyrwyd llythyr i'r Arglwydd Maer, a. chyhoeddwyd' yr hysbysiacth mauwl caivlyiiol I. HYSBYSIAETH. I I r Sxydii/u'r jJorlys, JSIedi 27. "• Daeth y Cadpen Wainwright, o long ei Fawrhydi y Tonnant, i'r Swyddfa hon,yn fore heddyw, a, chennadiaethau oddi with y lthag- lyngesydd Syr A. Cochranp, Pen.«iwdc.d mewn sefyllla Americaidd, ynghvd a hanes ysgafaeliad a dinystr diuas Washington, ar y 24ain o'r mis diweddaf, wedi brw ydr galed (ond ymdreeh tra { ardderchog), yn yr hon y maeddwyd y gelynion, j j gyda cholled fawr. i "Ary 19eg, tiriwyd y fyddin dan y Cadfrid. Ross, a rhnn-gafred o for-iilwy r, a dydoliad o forw yr,a chorlf y tån-!wlau (rockets) y ii ar lan ddehso'r Patuxent. I Ar yr 21ain, cyclnvynodd. y fyddin i Not- tingliam, ) n uwcli i fynu ar hyd glan yr U11 afou, (1'1' batlau arfog a gweinyddion (lenders) V I llynges yn symud yn gyfattebol, a chynniweirfa J) t y tir, ac yn vmlid y Mor-ragtaw Barney, yr hwn, ynghvd* a'i lynges- | an, sef 170 fa ngne 1..tollga u ,ocdd )n cilio o'u blaen. j rough, tra yr oedd y badau yn ymlid y llynges- au ac ar eu dynesijid, gwel wyd y Hong ag oedd yn dvvyn baner y Mor-iaglaw Barney, ar dan, a chwythwyd yrholl lyugesan i fynu, y haill ar ol y Ilall, ond y mangnel-fad olaf, yr hwn, ynghyd I it, 17 o longau maelierwyr, a chryn Ia wer o fedd- iaunau, a gymmerwyd, a dygwyd ymaith yr hyn oil oedd o werth i'w drosglwyddo oddi yno. Yn gaulynol i'r llwyddiant hwn dicgelwyd ystlys ddehau y fyddin, a llawnfwriadodd y Cad- tridog Ross a'r Liyngesydd Cockburn i gychwyn ymlaen tua dinas Washington. Ar y 2.'?un, gwnawd pob parotcadau ang- enrheidtot i gychwyn; tiriodd rhif?di chwanegol o forwyr a mor-fiiwyr o'r llongau, ac yn y pryd- nawn -,ietliiiit dir tua Washington, lie y gorphwysasant ar en harfau dros y noson honno. "Ar y'24ain cychwynodd yrholl fyddin,y Cad-  fridog, Liyngesydd, Cadp< Wainwright o'r Tcn- nant, Cadp. Palmer o'r Ilebrus, a'r Cad p. Money 0'" Trave, i Bladcnsburgh, pentref a sefyHfa ga- darn ynghylch pum miHdL' 0 Washington, "c 3r II oedd byddin y geJynion, yr hon a gyfrifir oedd yn?OCOowy?a't-Mor-raglaw Barney a gwe- ddHt gwyr ei lyugesan, yn aros ar sefyllfa gad- arn iawn, gan goel eu hamddiffyn gan ddwy fang- nelfa (batteries). Er holl ludded y gwyr, yr hwn a achlysurwyd gan ansawdd y tywydd, a'u cychwyniad a'u llafur blaenorol, amlygasant y calondid mwyaf; a thra nad oedd ond un rhan o'r fyddin wedi dyfod i fynu, gan fod y Cadfri- dog Ross yn gweled cylle teg i ruthro ar y gelyn- ion, efe a lawnfwriadodd i beioio oedi; a chych- IWynOd, d ynghylch 1500 o wyryn erbyn y^ gelyn- ion, y rhai a gymmerasant eu sefyllfa trwy drais, ac a.'u gyrasant yn llwyr ar ffo, gan gymmeryd eu holl fangnelau, lladd llawer, a gwueuthur rhifedi helaeth yu garcharorion; 3rmlilltli yr olaf yr oedd y Mor-raglaw Barrel- y' r hwn hefyd a I glwJfwyd, I glwyfwyd. Dywedir fod Mr, Madison, y Llywydd, Ys- grif-raglaw'r Rh) fel, ac Ysgrif-raglawiaid y Wladwriaeth a'r Llynges, yn|W) ddlodol (p) (:~ seiii), o Ic-iaf ar ddechreu'r frwy dr. "Colled y Brytaniaid yn yr ymdreeh derfynol lioti oedd—lladdwyd ynghylch 43, a chlwylwyd 193. Clwyfwyd y Milwriad Thorlltoll o'r 85aii3; y MUwnad Wood, n'r Uchgadpen Brown, o'r uncatrod; yr Lsgadpeu John Stavely, a'r nerwr James Buchanan, o r 4ydd eatrou; a jIj. M'Daniel, Canol-longydd o'r Tonnant. "Yrl ddiattreg wedt'r frw*) dr ciliodd gweddill byddin yr Americ trwy Washington, a thros y Potowmac i Virginia, ac aeth y fyddin^Frytau- aidd ymlaen ac wed.i yc!!ydig wrth wy-nebiad dib%N,s rai o7i? tai cyutaf, cymracr- odd ¡edfiallt 0 d(finasWashil1gu,;u.. otid ?e(ldiaiit o ddiiias N%,isliiii?ftoIi a'r lioll'O i ddinystrio hoB ad'ijadal; a medd iannau y wlad'wriaeth Yr oedd y ge!ytrion wrtli gilio yn ol wedi gosod tuu yn y llong-ga'dlas a'r cad-drysor fa (arsenal), a ilosgwyd Hieigad o'r maintioli mwyaf, yr liliii l 1\ oedd yn agos a bod yn barod i'w gollwng )'< mor, a chadlong aiall, yr hon oedd eisoes yn nofio. PerfrRitbiwyd y dinystr g'an y morwyr bore dra- noeth a phob adeilad gy hoedd, a thrysorau neu feddiannau cyhoedd a IWYI" ddinystriwyd yn ys- tod y 25ain; ac ymhrydnawn y dydd Invmivr dcchreuodd y fyddin ddychwelyd, heb gael y? aílonydcl weh lIeiaf gan y gplynioli. Ar y 2Saiu, cyrliaeddasant Marlborough drachefn itill yr oeddynt yn Nottingham, ac ar y 2!7ain yr aethant i fienedict, lie yr aetharvt i'r llongau dracheln, wedi cyflawni diben eu niy uediad allau gyda'r llwyddiant mwyaf pevfiaitli, a chydi cholled fechan. "Irayr oedd y prif ymosodiad hyn yn myned rhygddo, yr oedd y Liyngesydd Syr A. Cochrane wedi peri i ddau ymosodiad ereill i gael eu gwneut.'iur i ddemi sylw y gelynion, un tua timoi e gan y Menalaus, Cadpen Syr P. Parker, a I- llai! ar y ei gwarchglawdil Washington, dan y Cattpen (GrdGII, o'r Sea- horse: cafodd v ddau )-i, ond clwyfwyd Syr P. Parker yn angheuol wrtli ymosod ar wers\ ll y g>lynicn ar y tir. Nid oeddid wcdi derhyn ha« es y tw.'ithrediad\u vn y Potowmac, ond" yr oedd pob! y wlad yn clyw- edyd fod y llyi g,\s wedi llwydio yn bcdYaÍth yn ninystria-d gw:- rohgl iwdd Wasiiington." Cafodd y newydd o'r Americ eilaith dda ar y Trysorfeydd y boie hwn | Mynegir g:;n b"pur u Paris, y ih ii a d I c, i b- y n l iasom y bore hwii f( d N r ay 111 wn cyflwi- terfy g'y d fid Draitieim, leigtn; a jihrif barthau ereill o'r wlad yn diarddd y g-, n- nadledd (rhwng Sweden a Norway) a:' Yil gIn, liiod danfon aolcdau i'r ddr, fig sydd i gvf- arlod ar y 7fcd o llydref. Y mae Ci-'r siiana (y brif ddinas) hefyd mewn cyilvvr terfy s<jl\d; a dywedir fed blaenor nnrydd wedi codi i fynu, yr luui a Nv fÍ tiliii Pennaeth y No. wegiaid.* ,Y mac Brrnia Saxony yn sicr o fYlJed Lgrm- manfa Vienna. Os na adsefydiir ef yn Saxony, dywedir y bydd iddo gael*digollediad yn Baden. Hysbysir mewn Uytijyr anghy'oedd o Rufain f<ul^ y son ynghylch adhonniad hawl igoron i-ir Ys- gan Siarl Hr. yu ddyledus i frad-gyfrinach yTywysogHcddwci) (Prince of Peace}.
I -"' "G-"' 1-,4.IFF-,N.
I "G- 1-,4. IFF-,N. Pvydnhmcn Dydd MERCHER, MEVI u. Cyhoeddwyd y eenrwdiaethau pwpi o'r Americ, ynghylch ypgafaeliad a diuystr "NV'ash- ington, mewn Llysargraph AnarferoJ neithiwyr. Bydd i bwysigrwydd y gorchwyl hwn, pan ys- iyrir per&ithrivydd y llwyddiant, anghyfartal- wch rhitedi'r Huoedd, a bychander yr go lied, i ddisgleino mewn ham'syddiaeth fel gwaitii rni!- wraidd o'r gradd mwyaY. Nid üedd rn dEli/h. cynilun a ragbaroloisid yn hit- otlu'i buddngol- iaeth\vr, cyflwynwyd yr amgyffrediad, yr hwn » arwyddwyd gan y cyile, gan y Liyngesydd i'r Cadfridog, yr lil;-ii t'i mabwysiodd yn ddiocd, a thrwy gydymdiech cyllawnwyd y bwriad > n eb- rwydd. 0'r tu aran, n: ddichon y gelynion ddadlis iddynt gael ell cymmeryd yn ddiswmmwth, npn. eu gorcjifygu gau Tiosrecach Huoedd, na'n bnid- ycltu, gan gyfieiU'on Ungiel. Dengys eu Iri-. }Juran ncwyddioll eu )¡ultain, ClI hO¡I¡ yn ym- barottoi, yivifirostiei.l yn hir yn nigoni/li vfydd y. mesurau a dreinwyd ganddynt, i wrthwyuebrs pob ymosodiad o'r cyifelyb. Ymddeusys lin(t oedd y llong a'r mangnel gynt yu wrth j!drycha« mwy (lychrynHyd i'r Peruviaid, nag oedd y tan- bclau a'r dryll-fidog i ainddrffynwyr Washington- Aethant yn ebrwydd i annhrefn, a IFoisart gyda mawr frJs. Yr cedd Mr. Madison a'i 'Weckl- wyr yn gymdeithion iddyut yn eu IFoCfUgaetit- dros y Potowmac i Virginia, lie y ceisiasant ddiogelfa. Nid yw yn ymad-ngos fod un i'liaib o'r tl(lin.x wedi cael ei dinystrio oild yr adeilad.au cyhoedd a berthynent j'r Llywodraeth; Ilosgwyd y cad- drysorfa, y llong-gadlas, a'r gwaith lhatfau, gan y gelynion eu lunrain, fel na bydda'i i'r trysoraa syrthioi'il dwylaw ni. Gosodwyd y S'enedd-dy^ Ty cynnyrchiolwyr y bob!, a rhai adeiiadau er- eill ar dan gatl y lluoedd Brytanaidd, yn ad-dal- edigaeth am y rhyssdd a gyiiawnwyd gan y ge- lynion yn Canada. Dywedir fed y lluoedd Brytanaidd, wod-j dychwelyd o honynt o Washington, ynghylc-k ymadael o'r Chesapeake, o herwydd fod y ty in- hor nfiaehus yn i;esa.u; ond y mae rhai ytt tybierl yr ymwelanta Baltimore yn gyntaf. Ily sbysir ym mhapur Poulston o Philadelphia am y ltaf o'r mis hwn, i'r ty o'r Invn y saethwyi ar ein lluoedd ni, pan aethant gyntaf i'r ddinas^ gael ei losgi, a'r gwyr ag ocddynt ynddo gael ClJI, b d 1 cymmeryd yn garcharorion. Gosodwyd ty y Llywydd (President) hefy d ar dan. Derbyniasom bapurau Paris i'r 2Gain o'r Wil- li wn. Cyttuncdd TY'r Dirpnry wyr ar yr a r fod i annherehiad gael ei gyflwyno i'r Bream i ddymnno arno i osod -cynilun -or hrouinau, i ganiattau trosg!vvyddiad hyrddod Me. ^.riiiO; a wlâr1 o'r wlad. fnvy. dalu fell benn^doj- I 01 --1 1. L
[No title]
SADV/RN, 24. I SA DWRN, 24. ) Dy?wyd papmau'r Americ i'r 28ain 0'r mis ) diweddaf, i Dartmouth o ynys Rhode, gan y Jenny, Cndpen Myers. Cynhwysant yr hys- bysiaeth anhyfryd, fod y ijuoedd Lrytanmdd ¡ wedi ymosod ar warchglawdd Erie, ar y 15fed o Awst, am ddau o'r gloch yn y bore, ond meth- asant a llwyddo, a gorfu arnynt gilio, wedi colli GOG o wyr mewn lladd, clwyfo, a cijymmeryd yn garcharorion. Ym mysg y lladdedigion y 0 y "I mae'r Milwrsad Drumrnond. perthvnas i'r Cad- fridog Brytanaidd o'r enw hwnnw. Mynegir gan y papurau hyn ymhellach fod y Mor-raglaw Chailncey yn gwurchae ar y llynges Frytanaidd at-y Llynnoedd. Cydnabyddir gan yr un pa- purau fod y Liyngesydd Cochran^ yn y Chesa- pealie, ynghyd, â 40 o longatt rhvfel a thros- glwydd-longau, a'i fod ef wedi gyrru 4,000 o i i-da'i- bwriad i yn erbyn Washington; ond ar yr un pryd dywedant fod Lly wodraeth yr Americ wedi cynnull 7-000 o r i fyned i gyfarfod a hw}". Yxiorm ''$n ,1J Baftic.—Cyfrgol'wyd yr Alex- ander, Elizabeth* Alicbides, Caul, Henrick, Aprily a llong arail. y rhai oeddynt yn rhwy"m i Lundain; y George, yn rhwym i Leith y Flo- rentina, yu rbwym i Hall ;• Jarger Jaul, yn rhwym i Lerpwl: y John Cad, o Lerpwl, y De- rision, o Lundain a'r AnteverofT, yn angorfcydd yr! Dantzic, mewlI ystorm ar y 4ydd o'r mis hwn. Yr ylym wedi de; byn hysbysiaeth o St. Do- mingo, i'r ail o'r mis diweddaf. Y mae vn cyn- hwysnythyrangliyoedd o Port-au-Prince, Prif- ddi¡¡as Petion, a, phigion o gennadiaeth anghy- | oedd eddiwrth Ytgrif-raglaw Christophe, pen- | naeth rhan arall yr ynys. Dengys yr hanesion hyn fod y dywediadau diweddar y rhai a ym- ddangosasant ym mhapurau Paris,^ y nghylch parodrwydd blaenoriaid yr tion(to i ymost- lollol ddisyl- j ae i; canys i'r gwrt-hwyneb y niae'r ddau ben- nadur, wedi ciyw;,ed o lioi) i-tit tiii f%i,i-ia(latt'i,, fam-wlad i'w darostwng, yn parottoi i'w gwrfh- ?yucbu. Dvwedant eu bod yn dra pharod ? dderbyn llongau masnachol Ffraingc mewn modd caredigol, fel Uon?au gwledydd ereiH, ond na dderbynir un cyimyg o'r wlad honno ag a fyd?o yn aughysson ag anymddibyniaelh yr yuys. Dichyn Christophe a Petion dd wyn GO,COO o wyr arfog i'r maes, y rlmi a aberthant eu by- wydait, yu iiytrach na rhyddid ea gwlad. Y ) mae'r Liywodraethau svdd yno yn awr wedi gorchyniyn i'r dinaseedd a'r'treli, a phob petb na ellir el drosghvvddo i'r mynyddau, i gael eu gosod ar dan cy n gynted ag yr ymddangcso'r gelynion ar eu tiriogaeth. Y mae'r arfdai wedi eu llanw cisoes a defnyddiau hylosg, fel y bydd- out bared wrth y rhybudd lleiaf i osod y cwbi ar dan. Cyfeirir at ddinystr Moscow, yr hyn a achlysurodd gwymp Bonaparte, fel rheswin dros eu hymddygiad. Nid gorchwyl hawdd i'r nattar ddynol, wedi profi melusder rhyddid, yw ym- ostwng yn ddiwrthwynebiad i orthrymder a chaethiwed.
[No title]
annetm- Parhad o Newyddion Lluudairi, 4c. I Denmark, Bandholm, Natskow, a Badbye, nag y mae neb yn cotio. trersgodd o ill i fil a chant o anifeiliaid yn y dyfroedd llifeiriol, y rhai a orch- uddiasant y tir. Claddwyd dau bentref gan fynydd gerllaw Ampezzo, yn Tyrol, yr hwn a syrthiodd arnynt yn ddiweddar, a chollodd 362 o ddynion eu bywydau. Damzcain athrist.-Brydnawn dydd Mawrth, rhwng pedwar a phump o'r gloch, sef dydd y flair fawr yn y Moss BaMoch, (Scotland) dig- wyddodd dam wain bruddnidd i'r trosglwydd-fad wrth y Balloch, ar yr afon Leven. ilhuthrodd gormodd o ddynion i'r bad, yn wrthwyneb i gyrigor y badwr, yr oedd ynddo yn' agos i gant o d lynion heblaw llawer o geffylau, a thybir i ysbardynau un o'r marchogwyr gyttwrdd a-rhai o'r celfylau trwy ddamwain, y rhai a ymwasg. asanti blith y dynion, ar hyn rhedodd y bobl i'r un oclir i'r bad, lel-na sethrid hwy gan y ceflylau, a gofidus mynegu, dymchwelodd y bad, mewn deuddeg troedfedd o ddwfr, ac nis gellir mynegu yn awr pa gynnifer o ddynion a gollasant eu- bywydau yn y dyfroedd; pa fodd bynuag, caf- wyd eyrph dau wr yn ebrwydd wedi hyn, ac yr oeddid yn ofni fod ilawer ereill wedi cwrdd a'r un dynged, daeth ceflyl i dir heb neb yn ei ar. dde!, a gwelwyd ci yn rhedeg trwy'r flair yn ol ac ymlaen eon udo, megis pe buasai gwedi colli ei feistr, a noliodd y creadur ffyddlon amryw weithrau dros yr afon i chwilio am dano. Cyfarfu'r Cadpen Milne, o Aberdeen, a Hong morladron (pirate) gerllaw Colokytha, y mis diweddaf, yr hon a ynllygodd ei gymmeryd ef a'i long, end am fod 10 o fangnelau gan y Cad- pen Milne, a llcsng yr yspeilwyr, er ei bodynl 11awn o wyr, yn amddifaid o fangnelau, flod(I yr estrones i gilfach cyn gynted ag yr ymosododd ef arui a mangnelau. Hysbyswyd i'r Cadpen cyn iddo adael Smyrna, fod amryw o for-ladron yn llechu ymliiitli yr yii-vsoedd hyny, y rhai wedi lladd o honynt wyr y llongau a gymmerir gan. ddynt, a dnvvti eu llwythu idir, a ddinystriallt y llongau, fel na ellir eu cael allan.