Seren Gomer

BARDDONIAETH, I ——- < (- I At Argraphiadydd Serett Gamer, S,1Jyddwch mor fwya a gadael !!e i'r CvwYDD canlynol i ymddangos yn eich Seren glodadwy, a gyf- anscddwyd talantierchtadi't dysgedig a'r awenyddgar fardd Datydd lonawr, pan y eyhoeddwya,ei Gywydd y DiiHdod. J. J, ENWOG fardd, o iawngu fodd, Un medrus y!n ei 'madrodd, Gweiats eich gwaith maith yn mysg Gwaelion, 6-i-ydyddion diddysg: Yn cael mawr batch cyfarch cu, A chyfiawn ei dderchafu, Ond da yw ystyr y testyn Ffraeth, er iechydwriaeth dya. Grym ydyw, fal Gramadeg, Yn dysgu prydyddu'n dêg, Traethais air, trwy eifb&' serch, Chwennych 'r oeddwn eich annerch, 'Wrth feddwt mor ianwi fwyn Oeddych, yn eich gwaith addwyn Sef, Cywydd newydd a wnawd, Dro iawhdoeth, i'r lan Drindawd. Dyna ystyr myfyrmaith, Mwyn eitiad, a many!waith, Y her awen tawen wtedd, A synwyr I!awn cysonedd, Hyaaws gerdd a banes gwif Yno!€t),yY]owe!h: Mae 'n rhyfedd mor gliriedd g!an D wedu, am yr hen dadau, Rhoi hanes am y rheim A wnaed, er thybudd i ni. Dwfn addysg difeinyddiaeth, Llawn o ddysg, ai!an a ddaeth; laitli onog ysgrythyran Cu dwrn hwyl i'm cadarnhan: A'i Uonatd o bob Hiniaeth Mae) yw y !!es, mel a Haetb, Sugnafam bynawsegni Diau a maf-th, daw i mi, 0 f)on rydd y Cywydd cam Caerog, o wauad cywrain. Eurgrawn gwych a drych im* dyo, lawnddoeth i edrych ynddo Md drwg, i'm gotwg ar gait Co6o pa ie y tefais, Gtwys fael, pan glywais i fbd, Y difyr lyfr yn dyfod, lawn orchwyi ynannerchiad, Ar g'oedd i tnoedd y wtad. D'wedais, wrth f' athro didwylt, Gwro barch goreu ei bwyll, Eglwyswr, darllenwr Hon, Dewrwych, yn Hat.for dirion; Er Hes, yr ewyHysLwn, Go!ud hael gael gweted hwn. DytaJ, parcbedig Dans, A braidd heb ystyr ei bris, Mynodd i mi 'nymuniad, Ar f einioes fe'i rhoes yn rhad. Rhodd gwaith Bardd hardd yw hi, Dywenydd Dawn daioni, Rhodd unig yn rhwydd ennyn, Gwh fRwch ddyddanwch i ddyn, Rhodd anwyl iawn, rwydd-tawn raid, Os anwy!, yw Ues enaid. Un ail t hon ni welaf Byth, a thra ib chwyth ni chaf. Caned y Ben ddheirddohyd, I foddio eu ceifyddyd Pinnau canwn.yn f einioes Pei medrwn, i'r hwn a'i rhoes. ROBERT GW?YM. Tt-erbtwaedog, goUaw y Ba!a. ROBERT GWILYM. I

At At-gi-aphiadydd Sereit Gome?-. SYR,N:d wyf ar fedr bl!no eich an1Yh(1d gyda'm sylwiadau at' ychwaneg o'r newidiadau sydd yn vm. ddangos t m! yn gytus ac yn niweidio!. Mae Myrddin ya fy marH i, wed: rhoddi eithaf boddionrwydd vn ei resymmau o blaid y iawnscrif sefydtedig. Fy ewyl:)'s ynyHythyrhwnydywdwynifeddwi y rhaisyddheb gydfycedagef.ychydig o bethau a haeddant eu hys- tyriaeth cyn y ccisiant ymheHach ddadymchwe! yr iawnscrif arferedig. Er mai peH iawn ydyw oddi- wrth fv meddw!bychanu a goganu deall a dysg y i hni sylwi dadtu ar ochr y cyfnewidmdau, nis gaiiaf beidio a haem fod pob awdmdod o iawn ryw ar ochr y dtefn sefydtedtg. Od oes dim parch yn ddy)edus i reotau gosodedig ein Gramniadegwyr—at teriad ein Hawdwyr gorau er pan y mae itytrau yn argrapitedig-o(I oes dim buddtoldcb o unffurfiaeth a fo deaHadwy t bawb—os ydyw terfysgac anfoddtonrwydd, ymbleidio acyuxyson yn sicr o ganiyn fyfnewidiad—a'r cyfdewidiad hwnnw heb atteb tin diben o hwytnsdt-a i achos crefvdd end yn hytrach yn ei drygu trwy dorri gwythennan carind brawdei, a ditwyn(< iawnscrifyr Ysgrythyt Cvssegrtan, a!!eihaugwettiiianta chymmeradwyaeth Uyfrau da a buddio), mae yn ddiamhéuol gennyf y terfynir y ddadi yn fuan, os dygir hi ger bron brawdte Synwyr Cvn'te- din. Mae yn hawdd gan bob gwr doetb ac ystvrlol gredu fod y ties cyafedinot yn -Ai-tliddi-vch o fwy pwys Ba'r pteser o gael ei &rddei hu)), a byddai yirarferiad o'r dynol wendid a ddesgrifir gan Mr. Pope yn fegin terfysg mewn ysgrifemnvddiaeth, Tis with our judgments as with onr watches, none Go just atike, each fottows his own." Nyni a wyddom y ge!:ir gwellbau rhanniad y Bib! Cys- segrlan i bennodau ac a dnod-ou, a dian y byddai cytfyw -weUhad yn gynnotthwyol i ddarHen ritat Ueoedd o'r ysgrythyrermwyadeUadaeth; ondpe dechrenairhyw un ar y cyfryw gyfnewidiad, oni ofynnid, A fyddai el iaddio!deb yn eyfartalii a r niwed a'r rhwystr a wnelai i ,ddefnyddioldeb BiMau sydd eisoes yn argraphedig. Mae yr nn rhesymman ac ystyriaethau yn gwrthwynebtt <yih<;widiad ysghfejjnyddiaetb sathredig Cymraeg, cyn gysta! a'r Saesneg. Cedd Dr. Johnson yn canfbd dim amherfrcithrwydd a gwaHau yn ortbographia y Saeson ? Ydoedd yn ddiiys. Paham na fuasai yn ei diwygto a MaNio iawnscrif newydd? Oblegid y buasai y fath ncw- idiaidaN yn achos oddyryswch a t.ierfysg. Eiresym. mau amochelyd y eyfi-yw iwriad ydynt yn awr o ddi!n Majpwys: There haTe bMM schemes offei-i--d for the emenda. < tion and settlement of otu- orthography, which, like that Of other Rations being formed by chance or according to the fancy of the earliest writers in rude ages was at .Orst only various and uncertain, and is yet SHnictenDy Mregular. Of those reformers some have endeavoured ta accommodate orthography better to pronunciation. without considering that this is to meuure by a sha-. dow, to take that ibr a mode! or standard, which is fhaagiog while they appty it. Others Jess absurdly, Put with equal unlikelihood of success, have endea. Toured to pToparUan the Mimber of letter to that of sounds, that every sound may have its own character. Such would be the orthography of a new language upon 1 principles of science; but who can hope to prevail upon nations to change their practice and make their old books useless? Or what ad vantage would a new ortho- graphy procure equivalent to the confusion and per. plexity of such an alteration" Awdwr Saesneg arall a'n cynghora yr un wedd i ym- groesi rhag cythryblu ein gHydd gyda diles ymegniadau i sefydlu pettfeithrwydd. As the right of truth is !rresistible, Dr. Johnson's Dictionary liagliearly formed the external tbrm of our language. Indeed so convenieat is it to have one ac- knowledged stamlard to rccMr to, so much preferable, in matters of this nature, is a trijiing decree of irregularity to a continual change and fi-uittess put-suit of unattaht(lble perfection, that it is earnestly to be hoped that no Au- thor wilLbencetbrth on light grounds be tempted to in- novate.Nàre's Elements of Ot,thoepy. 'Os ydyw ein darl!enwedi nawseiddio mewn nn gradd ein tyinnieiau, hawdd gennym ymfoddloni ag iawnscrif aniiiej-ffaith yn hytradt na chwyldroi a therfysgu ein Grammadegau a'n Geirlyfi-au, a gyrru brodyr yn ben- ben. Amtygir yspryd cristionogcl a gornwch ddean, wrth ymwrthod ag unrhyw feddytfryd ac amcan, pan y cantyddir wrthwyneb iddynt nad oeddem ar y cyntaf ynrhagweted. Ytynerwch crefyddo! a bair iniofni rhci tramgwydd i'n brawd mewn dim, ni oddef i ni ei gythrybtu o ran caet ffordd ein huaain yn nn)g, ac y jnae yn Hawer fwy harddwch i bawb na chyndymwydd rw,idd Nd tyn mo't btygu, ac m wtando ar g<vyn nac ymbihad. Y neb a fo cymmaint dan reolaeth hunan cwyllys fel y rhy<c)a ac ymtadda am ei fympwy ei hun er dtwg, er da, sydd yn efetychn Bonaparte, yr hwn fnasai yn rhot Paris ar dan, pe gaHasai, cyn ymostwng i ammodau ei wrtliw--iiebwva-. Pa un bynnag ai i!yw. odraeth Ftraingc ai liywadraeth Cymm yw yr asgwm ymrysot), y mae'r naUt t'et y UaH yn dan- gos yr un ysbryd. Nis gallaf oud ei chyMit' yn weiUt- r orthrymnjus, gwnenthur Dyfrau buddici a da yn flinderog i ni. Gobeithiaffod rhtnwcddau mwy hygar yn awr yn addtn-no trigoHon mynyddoedd Cymrr. Tra yr ydym yn cantbd cymmaint o undeb ) hwng cristian- ogion o bob enw i gydweithredu mewn achosion cre- fyddol, onid anweddus iawn ydyw tofysgn'r wtad, a thywaUt gwaed o achos pethau mor ddistadt a Cttyfnew- tdiadan na ddichon fod o leshad i ddim ? MyH a wn am rai ag oeddynt yn ochfi at y ddull newydd o ysgrifen- nyddiaeth, ond a'i gwrthodasaut ar ol golygu ei natur a'i chantyniadau yn iwy manwi. A gobeithio yr ydwyf y dilynireu esampi yn hyn gan bawb sydd yn earn dai- oni Cymru a'i hiaith. J. LL.

At Argrapltiadydt.7 Sm,'1¿ GoMer. ?? ? SYR,—Dyma clm'i gyneithiad Cymraeg o'r llwag y mae oneiriadon pabaidd, aceraiil gyda hwy ag.sydd dan awdnrdodaeth y Pab, dan rwymau i'w gynunetyd. Y mae efyn grynodpb o'u crefydd,ac fe gytarfyddt) ag efyn un o ddeddfau (bulls) y Pab Pios IV. pa rai a atddodi)- w)th ordinhadau Cynghorta Trent. Dceh- reuodd y Cynghorfa hyn eistedd at- Kagfyr 13, ..jl5, ac a barhaodd gyda pheth dytpeidiau hyd Rusty' 4, 1563. Ynddo y fadarnhawyd yr hoH pyteiHotnaduu pabaidd tnewn aUifawmetJ) ac ymatferiad. Y n)ae ei ofdh)hadau tyth mewn cyfiawn rym ymhtith y Pabydd- :on,ac(e'uhystyrirganddynthwyfet y P<ot)Cdydd u! iachus-gt-ed (the Sltmdm'd oithoiloiy). Gwcii)' ytna, nad oes dim cyfnewidtad barn wcdt c,\lIJmeryd iic hyd yn hyn ymhiith y Pabyddion. Ac y n)ae yn i hy amiwg oddiwrth yrordinhadau hyM; os bydd yr audmdof) etto yn cael ei roddi yn nwykiw y Cathoiici:ud Rh)tt'<-h][g, y bydd i ardderchog lu o t€t thyron yn ftfan i addujno marchnadfa ymehengol Smithtie!d. Ga!hvn gasg!n yn rhesymmol pa beth a WlUtnt oddiwrth yr hyn ag y maent wedi ei utieuthiti-, cyhyd ag na byddout yn ymwadu ag awdurdod Cynghorfa Trent. Yt ciddoeli, &-c-, lOAN 0 FYNWY. Y ma@ y lbydd ba un y mae y !tw can!yno! yn cael ei weinyddu, yn gyntaf ott yu tYlJgu, ei fod yu cadarn gl"edu pob erthygt yn y Gredo ?<iceaidd,tt(;u yn fvvy ptibliol, y Gredo Goiistatitiiioplaidd. Yna y mae tf yo myhcd ymtaen i dyngn, ei fod yn credu y pethsu caniyno), ac y bydd iddo eu (h.t a'u Yr ydwyfyn y modd diysgogaf yn caniattan ac yn cc.f!eidio traddodiadau apostoiaidd ac e,Iivvsig, a defodan a goscdedigaethau eraiit yr eti!wys gatliolig; !tef\d yr ydwyfyn ymtynu wrth yr ystyr i)ynny o'r ys-! grythiirau s.;octaidd) ag y mae ein sanctaidd Fam yr pgtwys (swydu yr hon yw pendpftynn 0) gwir ystyr a'n deongtiad), wedi e' ddat ac yn ei dda!; ne ni bydd i nu byth en derbyn na'" hesponio, yn groes i ffddw! e\d- syniot y Tadau. Yr yt hefyd yn rhwydd yn cyfaddefi fod saith o wir a piii-iodci sacrafcnnau y Te.st:,n)cnt ne wydd, wedi eu sefydtu gai., em Ha)g!wydd Icsu Grist a'u bod yn angenrhcidio! i mchawdwriaeth; set bed- ydd, cadarnhad (cOf!firmation), y cynmutn, penyd \r eneinntad eithaf, urddau sanctaidd, a phriodas; en bod yn cyfrannu gtas; ac o'r rhai hyn, His geHir adgyfJawni bedydd, cadarnhad, acnrddausanctaidd, heb tbd yn euog o anrasrwydd. YmheNach, yr ydwyf yn do byn ac yn caniattao deibdan arfero! a derbyniot yr ea!\vys gatholig, yn y gweinyddiad parchcdig o'r ho)f sacrafen- nau rhag-grybv.yltedig. Yr ydwyf yn coneidio y cwbt a phpb crthygt ag y )nae Cynghorfa .snnctaidd ac an- nhoradwy Trent wedi ei hyspysn a'i osod alh<n ynghyleh peehod gwretddio! a chyfiawnhad. Yn yr UB modd, \r wyfyncrcdu fod ynyrofferen (mass) wjr a phtio.io! aberth cymmodioM yn caet ei otTjymmu i Ddow, dros y byw a'r nieirw ac i fod yn y sacrafcn sancteiddiaf y cymmun, gorph a gwaed, enaid a dwyfb! naturein Ha)-- giwydd Ifsu Grist, yn dditfÙg, yn wuicueddo!, ac yn sytweddot; ac i fod cyHawn droedigaeth o hott s\ Iwedd y bara i'w gorph ef, ac o hoji sylwcdd y gwin i'w v\aed ef, yr hyn droedigaeth y mac yr Egtwys gathoHg yn ei aiw yn Draws-sytweddiad. tr mvt' yn cytt-ei,.n tbd, dan bob rAyK', Grist hoUot a chynawn, a iiat-rafei). Yr ydwyt' yn cadarn gredn fod puidan, .a bod yr encidian a gcd- wir ynddo yn cae! lieshad trwy weddian y fryddlonbid. Yrydwyfyn credu fod y seinttau ag sydd yn teyruasn gyda Christ i-gaeigahv ai nynt a'n haddoii; eubod yn ontrymmu gweddian t Dduw trosom, a bod eu creiiiau (relics) i gael en uaddoli. Yr wyf yn ddiysgog yn dal fed detwau Crist a'r Forwyn (hi yn wastado! yn parhan felly,)*, ac a'i hymddng, ac heiyd o'r scintian eieit!, i gael eu cadw, ac i tod addotiad ac anrhydpdd yn ddy- tedns iddyat. Yr wyfyn credu ibd yr awdm dod o on- yngiadau (indul,ences) wedi caci ei adad gan Grist yn ei eglwys, a bod en defnyddioidcb yn neiHdnot iachnso) i Gristiaaogion. Yr wyfyn cyfaddefmai cglwys sanct- aiddgathoiig ac apostoiaidd RhufaiH yw Man) a meistres yr hoU eglwysi. I esgob Rhnfain, yr hwn yw canlyn- icdydd y bendigedig St. Pedr (y pennafo'r apostoHon), a Ficar lesn Grist, yr wyf yn addaw ac yn tyngl gwir ufndd-dod. Yr ydwyf hetyd, yn ddiamhenacth, yn derbyn ac yn ardde! yr boll athrawiaethan creiif a ddysgir, a hyspysir, ac a osodir aiian gan y canonau sanctaidd, a'r cynghorfeydd cynTredinoi, ac yn neiitdnol Y mae'r Pnbyddion yn dai zuai lDorwyn oedd mam eio lachawdwr hyd ei marwoiaeth. gan GyMghorfa annhoradwy 1'fht Ar yr un pryd, yr wyf yn condemnto, yn gwrthQd1 ac yn meUdithit) (ana- thematize) pob peth ag sydd i'r cyfryw, a phob heresi pa bynnag, ag sydd wedi d gondemnio, ei wrth- od, ?'L feiMithio gan yr eglwys. Dyma y wir ffydd Ga- tholig, heb yr hon, nis gail neb fed yn gadwcdig; a'r hoTt yr ydwyf 6, y pryd hwn, yn ei chyffesu yn wir- fod(M, <ic yn ei dat yn wincneddo!. Hyd eithaf fy ngaHn (trwy gymmorth Duw) n.'t ddaiixfyr unrhyw yn hoiM ac yn dd:gyfnewid hyd yt awr oM o'm heiniocs, ac mof beHed ag y byddo ynof, mi gymmeraf ofal y bydd iddi gael et dal, ei dysgn, a'i phregeths gan y rhat a fyddc tanaf, neu gan y cyfryw, ag a fyddo mewn can- !yniad i fy swydd, yn wrthddrychau fy ng!tadwraeth.! Hyn yr ydwyf 6 N. yn fi addaw, ei atMunedu, a'i dyngu. Feily Duw, a'r cfengyt sanctaidd hon, a'tn cynnorthwyo." Y fath ydyw llw yr o<Te!riatd pat'aidd, &c. Cawn ynddo olwg gyflawn at' egwyddorion en crefydd; gad- awat'i'r darllenydd .Ivno-tittiur y sylwadatt b-:¡¡¡ny arno ag a fyddo yn ymgynnyg i'W feddwi ei hun.

I At Awaptâadydd Sei,e-it G&meft Mn. GoMER,—Os bernwci! chwi yn adda'S fr mneHan canlynol gael rhyw gongt o !e yn cich Newyddten rha- goro!, byddwchmor garcdig a'i gosod ynofet y byddo i ni gae! ciywed barn rhai o'ch cohcbwyr doeth i'r cwes- tiwn cantynot, sef, Ai credtniapth gywir, nno! a gair y gwirionedd, neu ynte un gyfeiliornns, dcbygid, yw'r nn ganiynol a g!ywais i oenan un ag-sydd yn hoffi acyii ymhyfrydn yn fawr yn y difyn wch dmiwcd, tct ag y gatwydef,o ddawnsio: y geitiau, os ydwyf yn cu pet- naithgofio, .syddfet hyn. "Titcr6 is no iiann ii) ou recreations and du'ertisen'ents ii, oili- lcisiii-c hours in a little innocent entertainment," an gytenio at yr Hr- feriad hynny, sefdawnsn); os nad crcdi')ia<'th ag sydd yn cydgordio a'r Bib! ydyw, f<;t ag y mac hynny yn an]- hvg,debygwni,pebyddid ondystyriedy rhanau can. tynol o air y gwirioncdd, scFEsa. xiiii. 7, t.l. 1 Cor. x. St. Gal. v. 24. Rhuf. xiii. 14. Fctyddat yn 'add hd- aeth o .uddtonrwydd gan rai o hoti ddarUotwyr eifh Seren, pe byddaii rai o'ch doc'i' a dysgcdig fed mor garedig (fcl rwy'n caet i)e i t'cddwl y gwna rhai o iioffwyr moesan da, er Hes yr oes sy'n emil, g)da 1 ple ser niwyar), a datgoddio ynd()i cu 'ncddylian me\vn perthynus i'i- art'criad niwcidiot hyn, fel y byddai i'r icncngctyd gaet yspien-ddrycjt cywraint, ac y canont weledynfwyamtwg yrynfydtwydd, ynghyda'r can. lyniadau niweidiol o'r arteriad cnawdot kyn. Cvtynfvdnaddeuai y Cvmrv caUmorHuyro'ntai, fawr a man, i wrando gair Duw ag y maent, yn am:.er dawnaio, yn dyt'od i hwnnw. Trucni yw g\\cied rhieni g\vtad cyinntaint ci breintiau ag ynys Prydain, yn He ceisio attaj enpiantrhagnnoa'rdorfanfot'so), vii ga- dad rhydd-did iddynt i fyned os mynnant; nen yn axu peth sydd waeth a nfieiddiacho tawernahyn, set'en hannog ncn en cyrnhci! i'r fath te rhyfygns, anystyrtot, tiiwcidio!, pfcitad!:rus, adiadeiiadaeth; Och! ercyw- dydd t Jawcr o ricm yr wyf yn gorfod dywedyd hyn. Cct'ms yn ddiweddar tYarwain i ddychynnnygu bcth oedd y iaith(a siarad mewn modd dyno), chwi a gyd- (!dygwch a mi am ychydigyn hyn, dan obeithio y bydd er Hes i erein) mwyaf tcbyg u fnasai yn caet ei ctty. hopddi gan b)ant y tath neni tu draw i de! fynan amser, os bnasai angPII yn en caet, a'n iiyfrydwch yn yr art'er- ? !ad cnawdo), ynghyd a phechodan ereiu ag yr oeddcnt! hwy wedi'caet en gaduei i'wcyHawni yn ddigcrydd gan e«rhicniannuwtoi,!neddy}<a!s maeyny fath iaith ar. swydol a hon, nen ) yw bt;t!t tebygot i hyn, y bua.sent yn nno yn nn tiais yn y tan a'r brwmstantragywyddo), ym- hHthmyrddiynano ddianmid, a 'sgrecht'eydd ofnadwv, yn gwaeddi, Meitdith, meHdith, meUdttit Dnw HonaU. nog fyddo yn cnddio ac a) os yn dragywyddot ar fy nhad a tnam anraso!, am iddynt erioed fy ngoddef yn fy nwybr pechadnrns yn ddtgerydd, a gosod esamptau dr,ygionus o fy miacn yn nyddiau fy mmyoodaeth a'm hanystyrtacth; ie, bydded en trigran dragywyddo! ddun gwelt na bod yn y tywythvch eMbat' mewn cano! tan pocth a brwmstan poenus gyda'r dtaf'o! a'i ang\ Hon, i a'r ysbrydccdd dilillllcltiii., am iddynt crmcd fy ngo()dcf i wncod y pcchod hciat' yn crbyn Duw ng ocdd yn ei aiciddio jsynxnaiut, ac y sydd yn awr yn cospi nt0) itwyr a didrugaredd o'i hetM'ydd. Oc)).' rient imys- tyrio! §ydd yn gudact eici) pjant it rodio Uwybr pccitod yH ddig( rydd, a gosod siampjau .liwcidint o'n bbicn, y-iyriwch y caniyniad tia,?y\vyddo! o hono cyn pich )uyt:ed :.(- t)a byddo<;h chwi ii,%vv. Y Niae yii g)Ililllvillt 0 ddotur meddwigan I-,iNvei- o'i- Cy'nry t ueted en cym- mydogion ca)i yn hcidic tnag at, ac yn ):t)o a'r dorf an. fuesoi yo yr arfcriad cnav.dol iiyn, M ph: g%Neleilt hwy pyda'r Tywysog I)ziti,ojiia, a'i unig hyfjydwch yn ci g<cadi.nac<tt cf. 0 Gynn-y! gadfv. ci) y t'.i))t ai'to'ion i'r rhai na cii!y\\sant ehocd lais yduitntnctui. Ydwvf.&c. i I YMOFYNMUR I EtiicseigenediOmeraIdd. j

At Algi-liphiody(ld &7p/t GoH'cr. I Mn. GoMER,—Os caniatteuch i'r IHneHau cantyno! yntddaogos yn eich cyhocddiad, cinv! a ymddygwch fei Car\vr Diwy?riad, ac a ryngwc)) fudd un o'ch dti<-)ien- wyr uchlysmoi, nc a eiiw et hon Cacr—a. TwROG GLAN LLFFON. jV<! rwgiiechwch-Ymkob,diin diolclizveh.-PIIBL. I Pan y mac Ha!s gorfoJedd am edfryd hed(!\v<-h yn y I t€yt'nasoeddcy)nn)ydogaethotyn treiddio o't- oaiU goiig] j i'r itan o'r dcyrnas ddcdwyddo) hon (Prydain jê¡I\H), y mae diot(-h,;at-wc)t yn sirtoli g'yncbp..yd pob c:uwr dynotdcb. Go<)dus ydyw canf'od neb rityw un ))]0t t wgnachus, bydot a ag y mac yn attal ei I ?- ut; rngea o tawt t'r hwn sy<)(t yn pen i ryfeioedd bei- dio, a hynny oblegid t(J(1 tcrt'11 ar y I'hytel yn rhoddi terfyn hetyd ar ei gynhaoaf o e)wanghymmedroi; ctto, yr 'yf yn oini fod y <ath fydoiion budr-cliwantos i'w canfod yn am), hy(t yn ocd ym mysg y rhai sydd \H proffcsn y grefydd itOtnjosydd yn dysgn i ddynionioddi eu scrch ar y pethau sydd ucitod, ac ni(t at- y pethan sydd ar yddnear. Mac hyn,ynwh, yn bcthgwamd- wyddus i bob un sydd yn euog o hono; ac ar yr nn pryd yn atddet yr enw andtydeddus o gristion: mac hyn yn arwydd an)twg mai mcwn proffes yn unig y mae en cre- fydd yn gynnwysedig. Nid ym mysg y rhat sydd yn rhodto cyichoedd nchet, mewn bywyd, y n)ae y bai at- gas tnvn i'w ganfod yn fwyafcyttredmoi; nyni a aHwn ganfod yr encUiad gwarthus hwn oddiwrttt egwyddor- ion y grefydd g) istianogo), hyd yn oed ym m\ sg tyddyn- wyr, neu ff ei,inu!y?-, yn gystal ag ym mysg preswytwyr man-fythod. Tyddynwyr, yn f%i,yafenw(,digt-)I, ydynt wrthddrychau iy syiwadau presennoi. Y peth ocdd yn golled iawr i cram oedd yn enniH dhfuwr tddynt hwy eu heiddo masnactio!, yn enve(lig y) yuA' oedd yndwynitnewn iddynt etwdigyf)eJyb; !)awcro hort. ynt, o'rnai.USwyddyni'rHaU, a bentyrasant gyfocth,. wedi ei draMS-ennit!; er hyn o!t, cyn belled ydynt oddi w) th ymfbddioni ar yr hyn a ga¡¡glasant, iet agy tnae yn well ganddynt gtywed am ryfetoedd, a son am ryfel- cedd, nagi'whenniU a'n he!w anghymmerot gael ei !ei- hau; gweH ganddynt, nachoiii eu heiw, i waedeu cyd- grngtriaid (os nad eu cydwiadwyr) Ufchio yn afbnyad i fwyd& daear groendew, neu t gochliwiø'r las-don gyn- hyrfns; Mid yw hyn, mewn ystyr gymhariaethol, ddim Hawer gwelt na phe byddent yn euog o werthu gwaed eu cydgreadariaid! Peth dcturus i bob un sydd yn meddn y wreichionen teiafo ddynotdeb ydyw meddwt am y fath both. Gre- syn fod Cymrn dirion wedt maethn y fath anghenfilod a soniwyd am danynt. Maent yn waradwydd iddyat eu hunam, yn waradwydd i'w gwtad gyhhwynot, yn wand- wydd i ddynolryw, ac yn waradwydd t'r grefydd grist- ianogol. A ddichon un math o beth fod yn fwy cywi!- yddus a gwaradwyddns? a oes un weighted yn dangos mwy o anniolchgarwch, nag ydyw hon, i')' Rhag)unK(etit dirion honno, yrhon yn Uecanniattantddyntamse) a chyHeusdra i gasgtn ctw anghymmedrol, a aitasmddwyn rhyfet, dinystr, ac anihaith, byd yn oed at eu drysau, tei ag y digwyddodd yn Setmani, Russia, a gwledydd ereitt. Gwag ac amddifad o rwymau cynredinf)! dynotdeb a raid i ga!on yradyn hwnnw tod, yrhon a gmai etw ang- hyna\vn yn hytrach nag attat gaiar-gwymon un tad ncu fam ddiblant, un wraig weddw, ncn un ptentyn amddi- fad o ba ddefnyddiau, gan hynny, y mac c<)!ou y fath ddyn di-Dduwadt-ddyno!deb wedi cap!en'hy<ansoddif yr nwu &yuu yn iyuuar, mu yn unig i atar-tcra.u rauan a mamau dtblant, gwragedj gweddwon, neu blantamddi- taid, end yn fyddar,mcddat, iddoleiautruenhs miloedd o'ncydfarwoiion! Os damweinia i'r ystyriaethau hyn gaet en clai-ileti gan ryw un, ffftrnwr, nen ryw un arali, cydwybod yr hwn a fain-teisio \\ttho, Tydi yw'i- dyn, ar yr hwn y mae yr achwynicn ttyniion hyn yn disi:yn,' myti a't cyngo) wn i ystyricd, ct- fed un ihyfct wedt tnfynu, fod ctto ryfel ara)! yn p:n))a)t, sefr))yns;ddo efa'i Wnenth- tnv.r. N1 ddictton y dyu hwnnw fod mcwn heddwch a Duw, yr h\y): nad ydyw yn cynnwys yo <'i galoJl cw- yHys da t ddynion; ac och! os nad ydyw )))p\vn hedd- wch gydà Dnw, mcwn pa j'ath gytiwJ' echrys10u y n)ae ei'c, yki iros! Ucstr digofaint wcdi ei gymmwyso iddi- nyetr. .!S:id yw'r h&H drncni, a oddcf,Yc1 drwy yspaid y ,.Iivf'el i- (IiNve(itizil-, ddhn i'w srymham gyda'r p)yfn:.d yw yn matw, :t'r tan nad yw yn di<T'odd: o herwydd pa ham, bydded I't-ystyriacthaHtiyngacic)) priodol ctfaith, ar bawb a argyhoedder o wirioncdd yr untt.yw: bydded i bobcHun-addciwr, &btegtd nynL a ddafUtttV.n tod y cybydd yn ettnn-addoiwr, weted y dibyn ofnadwy, oddi .u-yr liwii, om lagiiaena gras, y tnae efe yn sict- o gwympo. Hydded iddo gaet ei ar- wain i goleddu'r dynimcr ragoro! !tonno, yr iion a dda)'!nnit mor odidawgwych gan St. Paui yn 1 Cor. xiii. Bydded iddo, yn ddioed, geisio yr Arglwydd tra ga)!er ei gael, a gatw arno tra y mac ef yn agos; a phan ddel efe i fwynhan hedd\vch gyda't Wnenthurwr,nL ddichon lai na dymuno i ereU: hetyd fwynhan yr un drugaredd m ddichon !ai na dymnno an] heddwch cyfiredtnot drwy dcyrnasuedd y 'ddacar,—a gweddio, gyda'r Salmydd, y bobl sydd tida gauddYllt 1'!Jfel. GAIR I DYDDYKWYR, YN,ENWEDIGI GWERTHWYR YDAU. JtMKMMyarMV/t «M ulljèriad Hedt/weh, « bridr-chuunt at EllO atighynzhedi-ol yH cael <;M cei,yddit. Pob anfwynachwy)ib!innc))('t—tawed, DimtneddatRyt'ct: Eindy)et!swydd,swydddansc!, Dio!eh am ci1lioes <.Ianel. Dew 1()N, c!od cyffl'edinawJ-mae'l1 haeddn, A!nein!)c-dtfwct)Kw!:«(<)w); Am ei nodded mwyoeiddiaw!. Ydytemoit()a!nma\vi. T. I

Ai Arg¡'aphiwlytJd SercM Gomer. I ATTEB I'R SYLWAHAU A YMDUANGOSASANT YN !)DI- WEUnAH Y!< S!;I{EKC)OMHt!,lGYKNYGAMUUtFFyK DEMAS InIAG YR El'\W GWHTIIGIUWn. S\R,—Pa nn a bod cm gweinidogio!) yn y w!ad yn unfryd ai peidio YV)th ddartnnio cyomtcriad Demas III"" II ::WU¡¡ aIHl'IIIIII](JI, nl gown I; o\J(i, os felly y mae, ic'tnt.K'ddh-i fcddw), ua'i'\dd i'r a)ndd;<iymad cryb- wylledig wnpnttmr ¡¡awcl'Hl/ag- at gyrnewtd y meddw) h\MU)\y. Ynidd(-ti.;ys f'(id a wnaw(t i'r diben hyniiy wcdi tarddn odd) ar gamsynied, ynghylch y rhcsymmau a <)yb:d ocddynt yn proU tod Dcmas yti w'-thsihwi'. Nid \.yf yu tybied fod neb wedi casein hyti o(<di wrth yr /'t«'y<a</ nocth fod Demas wedi g-,ttittel yr apostot Paut, a myKed i Thcssatonica, ond oddnvrt)) yr hyn a'i h,f?iii!,god(i i wncuthni- i'city, sef, carÙul at y byt! itwn. Oddi ehh) pt oil ibd yr un egwyd()or yn anHog Cresccns a Tiutns, y n)ac'r theswm a dynwyd oddiwrth cu hy)))ddygi:td ])wy yn Il\'y'r anghan!yniad('), neu yn ddi-ryin. Ac nid yw ymddygiad y Dxwinyddion i-lia,, oru! iiynny a ffoisallt i'r cyfandir y'H nhpyrnasiad Mai) yn I)ei-tlivn i'i- pA.,i)gc. lisit l lixvy gaii 111) egwyddor a Demas, buasat en bynddygiad \!) teHyns'i cn\v Hwyt wahanot oddt Wttit yr hwn a gawsaut. Ond os meddytir etto fod yr egwyddor gytihyrfiot a briodoti! t Demas yn gysson a chymntenad Cnstion cywir, ystyr- icryn ddHrifu! eitiau v) aposto). 0 chat- neb v bvd md yw cat-tad y Tad ynddo cf." DELTA.

DARLUNIAD CHWERTHINUS O'R SENEDD- DY CYFtRKDIN, YN Y FLWYDDYN 1796. J-rcnihoHduadteucnynghytchrhydd-didachyd- raddotdfb pa pit?mph 0 hyu a ddangosh' yn y Ty CY!f- reditt? Efe a egyr ci ddtysan i jf-'<'?-!cA; ae ??K.?; ac ni phctt-usa yttghyh h derbyn dan Dt<?r, dan ??' ?/f/t/, ctiwccii GI!I a 711,i-6,?ity(.Iil g%i,clwn yn Gocd-tý, ar yr un fam:;c a IIl'lÏlaa Gf<;(MM'r; gellir galw 09 t draft) gan (Jiwi-hicilitf!r, ac Uch-gadpen yn cael ei {rer- yJdu cn!t Rin::çyll; E.'go< a Deon, yn cael eu gwtthwynchu gan G<M7iy</< 1110esilu da yn caet ci ddi- raddio, a Blls-lllrddillidyn fact en gahv yn anthydeddos. Pa jfottd bynnag ymddensys yn d)a hynod, mai ym mysg ct hoti Bold (Folks) a'i nad yw yn cynnwys ond un Dyn. Ymddengys het'yd ei fod wedi ei gyfimsodlJi yn rhyfedd mewn ystyriaethan. erci!); y nme yn gynawn o GlJrncntydd a Llymwedd, ac os dihangwch tintg y I-lydeirau, y T/,(Icthydd, a'r C'c!<7aM«M, gettwch gad cic!t gorddiwcs gan Dymhestl, neu ymosod a)-noc!t gan Gryd poeth: Y mae't- Aeddfwyn a'r le.,za?ige yn ymadae! yn fynych gy(lhlr DlI1' neu'r Garclys; ac yn)a yn unig y gwelir yr Adfl'yn yn cymdeithasu a'r Eidion, y Ceiliog a'r Gipjran, y Pc/:eM)M (Finch) a'r Muesydd (Mat-tin) ynghyd. Ac i vvileutliur y peth yn hynnottach iyt)), nid yw'r yn ofni'r Ltivyn- oS'od, ua'r P)-itt'-Iltilyd (Gi ays) a dichon Cricciedyn gl'ecian mown diogelwch. Cawn \vp!ed PCl'lla'lum ac 4fulati-nie. lyn-hit-, (Lemons) Brynniau, a Clioed:fdd, a RhofJ!fTl(.(u; gyda F crd g¡¡:vn, a GtMHeM, ac fe'n cynnysgaeddir a ChodgYIl Mo¡;hyn (Gammon) neu Wen. itlillt (Cmry). Ac i'w cefnogi i ddwyn ym miaea achos cii gwiad, iiiti y(lyrit un all)sei, heb Obaith; na fydded i'r Dynguyllt fyth niweidto'r D«:PM, ond byddcd i'r Ysgubell gaei o) cbymhwyso at yr Ystafelloedd. D. S. Enwan dynion wedi en Cymreiglo, y rhai ocddynt aetodan o'r Ty Cyitredin, yn y Hwyddyn ddy- wededig, yw'r hoH eiriau uchod y thai ydynt ntewn Uythyt'eontm Itaiaidd. At Af'graphi(/(Eydd Seren Comer. MR. CfbMER,.—-Chwennychwn gaet deongtiad o'f LUneU gantynot, agafwyd ar oeht' fTenestr yn Llanfor, gerllaw y Bala, Ile- y dywedu i IHywareh Hen gael e* gladdu:— rJVOENrÄR.[ Ac od oes neb odJarUenwyt-eif-h Seren yn fwy m.cdnl" na'u gitydd, dangosent eu bod. Wyt; &c. IOAN.

so MARCHNADOEDD. CI'P;VETYlDF,{ YI), ¡[EOl..IX _/tf.<HC, JIEJJ1 26. Y''oeddymagyfi{(wnde)'oWenithL!Qc?rvb..r? h\vn, y< )nvn a sw't!.)o')d a ?wcrtiund :Y)n) '):<) ntU d!iib<tmpsw:ity!,ryn(?yitiim??)y?,i???;? \veddnt;()acthhetydychw:tncsHaai<)('o,n(?C? )0 ?enit!<tnnno.-r)-<tdin.?yrwyt,!t.()sddiucd(h!i ?? nt:i!iesidgwcrt)n)on<!y?otcuoi!oti())io. YroeddPy? at<c)'wi<t!'h.u)iwydiouy)iddi'utiat-h. Gwcrtinv?- Cet)-ch daynthwydd:)n)b)-)socdt)Yi-\vyth)i<? d?'? weddaf. Nidoeddond Ychvdiscvfti.'wtdittdV'' in!u-i.sueddHaidd,Rhy?at-r'' Ychydig a \Vl1il\fd YL-hvdi?n? ? ynimaichnady)'H<(da)tL!inacKri)nfWYi!t!.)n G\venithcoch-63s 7Hs !G\tO)ith??yn-7?  S? ?Rhy?-jt.s i 4& ihudd C?m-?)- .'j& -lO., Br;î¡;-gwelw( Pale) (¡Is i'i(i, Ccirci) 21., i '1Hs Pohuxis- ',)3s j His i .1í 11 !'Il IIh 'Cd)"yla¡¡- i .1 6s i 'in:tc<)h)))K't)<Mi —s i I Pys al ferwi ôH i 76 Pys Hwydioll b2s i .ø Pris ililyi, 1.11 y (ir!J!log ( Righi. rrÙJ{'f¡t.I" lei- I ('H< R!)y?. Jhu<t() I Cci)? ? ?- a. d. s. <). H e Swyd?di? Fnr-ganw 77 ? UO 3S 0 "(? ø ——(..?yrdd? .n- 7t 8 <)() 3; ?a. ———— Henfro 61 7 oo ? ? ?i) -——— ?"?te)H 76 () o o ?) 0 ?, C -———- rechem.o? 7') 8 530 I, ;M6 ?O ———— 1 aesytcd 7'6 9 10 () 0 3? ,? ? Fy¡¡wy ? ?0 ? S 0 ?' ——— ?Drci? atdwyn 74 j 36 9 4? ? ?f; :) ———Met);ton- si4 48 0 47 3 37 — J"t¡i,l1.J'j. H() (; 0 ° o o o <I ——— ?'?? ?' ? S o ? ? ? '!7!? '%? ?' ? ? 0 45 4 33 i! ——— ?'?'?" 77 8 () o 4.) 4 2-t C —— F4i oo ou u o. ? j I {Jl'is('Uiaid (Flour),!1 S:lc!/(/itl () 280 P?QJS. I I PeiUiaí<l tt'g. 70s i 75s ¡ J';ilion, ———————-i —————————————————————? I Pris y !JUt"{IYII Lllludaill.r I Dydd l\Iawrth diw('dd:lfg;orcljym. ¡¡oe!d yr Ar.) After r41 I)edivii-iti, wenitj. har/lall till 1 I Pris c.v.a/'tal Silcgr Qu:i¡¡ell( [J/,()WII). I Yn o! y cyfrifa WII,nnJ yr wythnos :t .tcrfYnodd Mcdi 21, yw £J J:3:Jb y cant-o l1\llJ'wys, (? L, .,? (I f i i IV t I ii I u .1 r c i drosshvyddiadi Brydain 'Finvj-. j h y Ci, heblrticy y ill,icti 1) 8 plillis. Ci¡; Ei(li,)ti 4,, 41] i ,-)s 4(! Cig Ma.h.trp!] ;M<Jd[6s4d Cig OeD. Ci2; Llo 6s 'Oft" i 78 Od C¡i Tyrehvn 7s0d.i894<t 0; UdiO. Pris yr llopys (Hops), !in 8ol111l1cark.. t< CYDAU (nAGi,). Kcnt-)!()si7t0s Sussex —.5t0si «t()s Essex-51 0st 7!0s HANGER SACXAU (POCKETS)' tj Kent -StOs.H)? II Sussex-(;)();.i ? ?' l''a)-tii!:un-?i Osimt ? Ii Pris y Lied/" yn LauTen/tall. Orwyn Gwadnau ?M</? 50 i 56 pwys.yr un, 25d i 26tt. ) J'.fC III ¡d.l  Gwn-od-styticith?nvyn C ?t.r<?<M?' ?«c/M? ij21Ad i 22?d: Mf Crwyt) UciMfNt (D?MM? //?e.<), o? i?lH C?rbyd?rwyH if-a:, oj,,) ???; Crwyn Lioi, SO i 40 pwy?, ?j ? d. Ereift, 50 i 70 pwy., 33 %?. Erein, 70 i 8D pwys, 3?n tf)) ? Crwyn MMjm hychain, (.S'?.v-G???n.. '?-.j i ? ? Erf! tn:nvr)on, y (twsh), jq;) ,?. Crwyn Cettylau cytH-ithiedig (i'.<??/ ?,, 'j ?? I 11 I. Pi-is y Givei, ytiLliiitlaili. j r s. d. Mar<3tna.(?Wh?tec?)ape? 4 1,6  St. Jamt's- 4 9 1 ————— Ci<u-e 0 0 9 7 Cyfartatwch -'I CY'àHalwçb 4 9 I y.El l,o ,f -Y -int s..J. Gwpryfh'efycnnt 82" —— m?!yu Russia g? ?' —— ?? y" Russia ?7 ? ——Sebon ?7? Dcfny{M«)ddedi;T- 60 ? ———— gafw 4'2 {) J" Grcauey 2 0 jj Rt'ylionda (Dregs), 12 0 Sebon.Coiira.) 111 (} I ———B'ychiyd Ii0 0 -——— Metyn &B 0 Pris Canwylinti-Mr)ldiau 15s 0<! y ddn-sin. Ercill. 14s Od y ddwsin. ( ?? A WE: ?raphwydaChyhoeddwyd?n P' :j J??I? I\, yn HEOL-Y-CASTELL, i'rhwn y dymnntr b? r? Hysbys!!).eth gaci ct ddanfon, ya ddtdrau!. f.'( jDe/-?M:7- 7??Mt?K ac E/!tMM gan ?V?;???- ? ?. ) ? ?? 7??.? ??rro?, ?.5, ???? .So??F,1 ? ????f ?'? ???' ? ??r-??T<-f ? a Mr. ?f. y02VES, 5, ??T?r?r, Z.??A-D.?.v. ) i SWANSEA: Pnnted and PnMished by D.JENKI?'j ? CASTLE-STREET, to whom CommMnications, post-t?ud ar<' ? fequesMd to be addressed. ? 0?? CH? ??-<MemM? ?c?ej ? ??7-? 2VF ?y0?-? ? a? CO. ?? 7'?y?oR a? A?ry<?, ?,-j. 5, ????c? ? .Sot?M;,A?<?TE-?RKjE7-, 3/7-.?. M????; 33 ??B?' ? ?A .??T??.?.?.V????????; ?,? ? ..?