Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
eagle INSURANCE OFFICE, TRWY ACT Y SPNEDD. LLUNDAIN. 2tanteision a geir yn y dd)n?eK:t uchod ??- sydd ?ynwyscdig yn Nha!<-d?afth y Rhcnt o on t hyw I)ai neu I)et,liau ircill )()?ir Dall, ac yn ¡c¡had 0 r ?dpgfpd rhan o'r Wobr (Premium) a deJir yn arferol i ?wydd-daierain. Gwnelr yn dda ?oUcd tnvy Leched. ??. i?o"c?M? B?.? (Lif Insuraue.e) or dilerau Hhesymol. cAnewV,ddir pob ysgrifcn Ddio?tiad (?f?e?) adderfydd .y-?aut o Fedi, o fewn pymthg dhvrnod ar 01 hyuy. G O U t: (f i wi l w y «, Mr. David Jenkin, A rraflydd y Papur hwn; Mr. Lewis Davis, Periysieuwr, Abergele. Y mae J. EVANS yn hysbysu i'w Gyd-wladwyr, fod y Moddion Meddyginiaethol canlynol, ag sydd ar wcrth ganddo ef, yn bur ac yn ddigymmysg. EVANS'S GENUINE Patent Medicine Warehouse, CARMARTHEN. JOHN EVANS, Printer, Bookseller, Stationer, arid Music Seller, GUILDHALL SQUARE, SELLS THE FOLLOWING PATENT 4 PUBLIC MEDICINES. For Coughs, Colds, Asthmas, and Consumptions. .E. s. C/. ?ODBOLD?VBGETABLEBALSAM?ls' 0 ?? Dc Veto's Vc?<-taMe Syrup 0 It 0 J>urland's expectorating PiUs 0 2 9 >«u<kll s Bai.-am oi' Honey 0 ? <) grant's Drops, 0 ? g Da.wsou'sLozp.n?cs o l ? lord's Balsam of Horchound' ?? ?? 0 1 ?yaiis?spnccofC?tbt.t 0 ? S ('oti,Ii I)i-oi)s 0 2B VW.alsh s.C,Olt's-teot Lozenges 012 Mitwd Lozenges 0 2 6 ?''?<'a?cM,D<t?,an?A'st-t)cus Disorders. \?r ?rt ,s RestoraUve Medicine 0 2 < ør. Fothcr¡:;ill's Ikstoratiyc Nervous Cordial Drops 0 4 6 ^r. Slander'sSenative Tea 0 2 B ??r.Hymcr?Nct'vousTmcture 0 4 6 Xr——— Determent Pills 036 HuxhantVi incture of Peruvian Bark 0 3 0 ?"mon'sBaImof G dead 0 11 0 ??')yBott!t-s 11?0 R?to" ??t:Drops 0 11 0 Dr. tt > ])ases :xc:?en< to .Fema?M. Dr.Iur),,tr'rii)cture 0 10 6 .?"'?'!?renm]ePiHs 02 9 A \Sinr^Fema!t: Piih •••• oI d 'V J I' r ema c S ¡; s Oitto • 0 2 9 1rü\é, Golden Pills 012 For the Rheumatism. ,Ifemacatli.irtic Tincture 040 "Whitehead's Essence of Mustard 0 2 9 ll. Mustard Pills 0 2 9 fir. Batcman's Pectoral Drops • 0 16 Essence of Jamaica Ginger Cs. 9d.and 046 Cumberland's Bituminous Fluid 0 2 9 'S For Scorbutic Complaints. )ilsbury"s Drol)s 0 60 tir. Suiamon's Ana-iinpetigines 0 11 0  For Cutaneous B<'Up<!0?. arclay's Ointnt 019 jPike s Ointment 0 1 9 ?onio?.Abster?nt?tion 0 2 9 Lotion 2i. ?)d. and 056 Dr, Ni'licatley?i- oirtment 01 9 F'ertcreal ejections. Walkcr's JT esuits Drops 028 Leake's Pills 029 Leake's Purifying Drops 0 2 9 Bilious CoMB'Qtn?. ?rc!ay'sAntibt!iousPi? 056 ■Dickson's AntibilioHS Pills 0 2 g !k Jamc?s Analeptic PUI? 046 i.Gall's Pills 0 1 2 -"r. Ntfrm's Antimonial Drops 029 Disorders of the BovseU. ??. 'cpy's True Davy's Elixir 2?. ld. and 0 2 9 Godfrey's Cordial 010 ?mcr;caa Soothing Sirup 0 2 9 ??dchn'sHUxir 01 2 Kostoek's Elixir 0 2 6 Quire's Grand Elixir 0 2 0 ~sence of Peppermint 0 14 ?:mmcdeVie 036 -?ndprson's Scots PHh 0 1 2 !J'S Carminative 0 1 9 ?'?sScotsPms 012 Mass's M- DMOrJc? ?'C/itM?H. 0 3 6 Glass's ^nes. ia 0 5 6 lienr s?Cal'InLlt China's \'vte> Lozen Is. 2d. and 0 ? 2 ?9 Se,eF 0 12 ea J JMagnesia Wenges, for Heartburn 0 J 12* :Dr. Steer'sOPO(toldW 029 Dr. jetton s?rittshOU ?? ?? 019 R tV *«» ?f!!CE?I.?y?OUS. ?, ? ? ?'cated Vt-gct?Mc Water, an Effectual ????" ytortheScrophutaorKtn?Evil. 0 6 0 ?untsAppriMtFamHyPins 0 1 2 ILI'lender Lozenges, for Lowness of Spirits 012 ??'?sAsthmaUe Candy 018 i3ath'sW'estorati,e (ir Strens-lhpn? Pn!s 0 1 6 Prin<»i» rf^^tivp, or Strengthening Pills 0 1 6 0 8 0 S'an 0i1, ^or tlie Growth of Hair 3 6 vlacassar rvi a ts 0?i9 ClieltenhamSal4 .StoneandGravd 0S ^9 -;r •••• Ch? I'urland's Family Cerate? 0 12 ?etonsGo!dcn Lye Ointment 0 2 0 I)r. Fever Powd,,r 4 029 Partington's Balsam of ufe 0 2 ? p '?'"ScrLozeu?s "? 0]? '?<'pperm!ntI)iH<' ?'? ??. 01 2 ?-?"?sHMbrot'atton,fortheHot))jin° ?C?:xh .040 D??on Drops ?. 0 5 0 ?Ditto 0 12 KcJe„^y's Corn PI' to 1 2 CDllf Y 80m alS er t:,OIIA n$s Ce h-,ilic 0 1 2 ?elvtler Y' rssue Plai,ter 0 1 o Dr. SSoiMlo,ln^n's Abstergent Ointment 0 1 0 Dr. 8,1 Oil(In,'s AI)ster?,-eiit Oilatmelit 046 D?S?s Powder :'> 026 TaYlor??'?e German Corn Planter 0 2 Men???yforDcatncss 086 \teteeSB = ill teer uric Idzen es 0  ne  0 () (¡ "<1»W •••• J I g ?Atkin's itat Pa%te 026 llama 'hir(- 0 C) nr: S Ire Wilier's Rat Powd;f 012 Ct  x? JUST PUSLlSI-IED, And may be had of CrAdock and Joy, Paternoster Row, London; David Jeniiv, Printer of this Paper; and all other Booksellers, In One Volume Octavo, WITH A MAP OF THE SEAT OF WAR, FJIUCE 5s. IN BOARDS, A VIEW of the FRENCH CAMPAIGN in RUSSIA, in the year 1812, collected from the ofiicial and other Documents of both Nations, from the time of the entrance of the French into Kowno to their retreat from Moscow; and the subsequent disasters attending their march, from the time Bonaparte fled from his army at Smorgenie; By an OFFICER. Of whom also may be had, in one vol. 12 mo. 5s. boards, A for the DIVINITY of our LORD JESUS CHRIST, in a Pastoral tetter addressed to a Congregation of Protestant Dissenters at Cambridge; by R, Robinson*.— A new edition. Q Also, in one vol. post 8t'o. 2s. stitched, A DESCRIPTION'of SWANSEA and its ENVIRONS, comprehending every thing worthy of notice .for the infor- mation of the stranger. Eopal Change Stoutanee OFFICE, (A gadarnhawyd trwy Siartl Brenhinolyn Nheyrnasiad Sior y Cyntaf), I tvnnidfijnn GOLLEDION trim, DAN i DAT, MEDD- ac of Lines). hefyd at DDIGOLLEDIAD BYWYD1U (.Insurance VE voddir liysln slnotli trwy hyn, i'r rhRi sydd JI_' a'u Gwobran Blvnyddol (Annual Premiums) ytl ddy- ledus ar y 21ain o'r mis lnvn, fod ysgrifenadau cyiaddefiad (receipts) yn barod igael eu rlioddi gan y (ioruclnvyhvyr a gaulyn; a deisyfir ar y persollau diogeledig i ymofyn am Adnewyddiad o'u Hysgrifenadau Diogeliad (Policies) ar liou cyn y Meg dydd o Hydref, o herwydd bod y Pyintlieg diwrnod arferol a ganiateir i dalu dros ben amser pob Y s- grifen Diogcliadyn divseddu y pryd hyny. SAMUEL PENNING, Yserifenvdd. Medi, 1814. Swydd Forganwg. _i\ BERTA WE, Messrs W. Grove Si Sons CAERDYOn, Mr. Joseph Davies Swydd Gaerfyrddin. Ca,erfyrddw, Mr. William North Swydd Benji-o. PENFRO, Mr. W. E. Wilmot Swydd Fynwy. Mynivy, Mr. Thomas Tudor CASIN -EIV Yi), Mr. John Tibbins Swydd Frecheiniog. ABERHONDDU, Mr. Charles Wild Sieydd Ddimbech. RVTHYN. Mr. Robert Williams Wrexham, Mr. Joseph Laiigford Swydd FJlint. TREFFYNON, Mr. William Turton Y mac y Gwobran ar Nwyfau Hwsmyn svedi cael eu IIei- hau o 2s. 6d. i 2s. y cant. D. S. Fc roddir Ysgrifenadau Diogeliad Tanyn ddidraul, pan fyddo y Wobr blynyddol yn dytod i 6s. neu ragor. (pf Mae y Gymdeithas hon wedi g-netid fviiu yn ddiys- gog Golledion trwy Dan a. ddamweinia gan Fellt.—'Gellir cacl Cynnvgiadaugan yr amrywiol Oruchwylwyr. Can fod DIOGELIADAU ar FYWYDAU (Assurances on Lives) wedi cael en sicrhau i fod yn fantcisiol i bersonau sydd a Swyddleoedd, Galwadau, Etifeddiaethau, See. tcr- fynadwy ar en bywydau eu Intnain, neu ereill, gellir cacl Tafleni o'r Arorethi ar y cyfryw Doiogeliaoau, ac am ganiatau TAL nLYXYDDOL ar Fywyoau gan y rhagddyw- ededig Ontchwylwyr. Acer bod yn fwy cytlens. i'r Cytf- redin, y mae y Gymdeithas wedi penderfvrm i hwyhait (trwy gytundeb neillduol) y Diogtliadau ar Fywydau i 75 inlvvydd oed.
HYSBYSIAD. II
HYSBYSIAD. I At Garzvyr Di/noliaelh, a Chyfeillion Cym- i deithasau Cenhadol. r YR ydys yn bwriadu ffurfio CYMDEITIIAS GENHADOL, cynnorthwyol i GYMDEITHAS GENHADOL y BEDYDDV, YR. yn fuan yn ABER- TAWE, ac i gael CYI'AHFO 1) LLIOSOG ar yrachos yn yr HAF NESAF, lie y disgwylir amrvw o'r Pregeth- wyr mwjaf doniol yn Lloegr ac yng Nghymru i bregethu ar yr achos. Diben y rhybndd cynnar hwn yw rhoddi amser cyfaddas i Weinidogion yr amrywiol Eglwysi i wneuthur Casgliadau erbyn yr amser, a gwahodd pob ewyllysiwr da galluog i roddi ei enw lei tansgrifiwr (subscriber) blynyddol, i gynnal y gorchwyl canmoladwy o efengyleiddio lalun-addohvyr, ac i ddymuno ar y rhai sydd yn efengylu tangnefedd, a phob cefnogwr gwaith cenhadol, i ystyricd pa tin gymhwysaf fyddai uno holl Ddelieubarth Cyniru yn un Gymdeithas fawr, neu ynte i bob sir trurfio Cymdeithas Genhadol ar ei phen ei hun. Mewn trefn i annog Cristianogion i ymdrechu yn ol en gallu i ddanfon y newyddion da o lawenydd mawr i'w cyd- greaduriaid y rhai ydynt yn cefnu ar amser ac yn brysio i dragywyddoldeb, ni'th raid i ni ond eu hadgofio mai Cris- tianogion ydynt—fod y Grefydd Gristianogol wedi cael ei harfaethu i fod yn grefydd gyil'redinol, gan fod cyrrau pellaf y ddaear wedi eu rhoddi mewn addewid, yr hon nis gellir ei syflyd o'i lie, i'r Gwaredwr, yf hwn a ragdystiolaethodd, y byddai i'r efengyl gael ei phregethu trw y r holl fyd er tyst- iolaeth i'r holl Genhedloedd, ac a ysbrydolodd ei was i nigddywedyd udganiad udgoin y seithfed angel, yr hwn a ddywed. ar yr amser pennodedig, Aetli holl deyrnasoedd y byd yn eiddo'n Ilarghvydd ni a'i Grist ef." V cltydig hyddvsgrwydd me\Mi hanoyddiaeth ysgrythurol ac eg- lwvsig, sydd ddigon i ddangos mai trwy ofl«>rynau ac ym- arfer a'r moddion tréfnedig, y 1I1ac'1' Hollalluog arferol o ddwyn ei holl waith arfaetliedig i ben, a chyflawni ei holl addewidion grasol. Trwy fcrcgethu'r efengyl ymac gwy- bodaeth o'r Gwaredwr i U'vuvi'r ddaear; er nad yw ltioddion ddim hehddo ef, etto gan mai trwy foddion y bwriadodd ddwyn ei amcanion i ben, ni Hiia yntef ddilll heb y cyf- ryngau hyn, Nid yw'r drefn addas yma ddim yii bychanu gogoniant ei ras, gan nad oes dim yn fwy cymmwys nag i'r rhai ydynt o du Dduw i gael. cyfle i ddangos y ttiedtt liwittilv. Y mae cymmaint. o fawredd y Jehofah yn ymddangos yn ei waith yn peri i'r yd dyftt a ilrwytho, wedi gwaith a llafur caled tfiniwr y ddaear, a phe buasai yn cnydw r ddaiar a lluniaeth i ddynionlieb eu traflerth a'u helbul hwy; canys wrth yvnetkhur y cyntaf, rhoddir prawf dWnlVta^ a"u,'S- rwycld i gyftawni'r ail. Trwy arddel a llwyddo rejcngyl er iechydwriaeth dynion, y mae yn airilygu ei voi; yn symmaint, os nid yn fwy, a phe buasai yn enllill pawb i w ybodaeth o'r gwirjoaedd heb y/ndiechiadau dynol i ledu'J efengyl5 o I herwydd ni buasai'r peth yn ol yr ystyriaeth olaf hyn yn I gadael cyS'e i ddynion ddangos yr un graddau o barch a serchawgr\Vydd at y Goruchaf. Dylem gofio mai trwy ddanfon pregethwyr y gellir pregethu, ac am mai nid angylion ydynt, rhaid eu eynnal, a rhoddi Biblau yn rhad i cil iiii-addolwyr y rhai ni's gwyddatittu gwerth. YIi ol y cyfrif cywiraf a fedrwyd wnduthiir o drigolion y byd, nid oes ond un o bymtheg o honynt yn myned dan yr enw Cristianogion Protcstanaidd; deugys byn fod y maes yn helaeth, a digon o le i boh enw o Gristianogion ym Mrydain, ie, a holl Ewrop Brotestanaidd, i weithio, heb achos i un gyfvngu ar y Hall; ni'th raid i neb ofni y dan- fonir gormodd o bregethwyr, neu y cesglir gormodd o ariart i roddi Biblau i Eilun-addolwyr a Mahometaniaid tra fydd- ont hwy byw. Ac nid cysson yw i neb ddywedyd eu bod. yn gweddio yn ddiragriih am Iwyddiant gweinidogaeth y cymmod, tra fyddont yn esgeuluso defnyddio'r unig foddion a drefnwyd i helaethu'r deyrnas nefol, yn neilidnol pan fyddo Ithagluniaeth yn eglur ddangos fod y dnvs yn agored, y torri, yr anialwch yn dcchreu blodeuo, a'n bro- dyfi^m mliarthau pellaf y byd mewn peryglon yn galw arnoin gan ddywedyd,Gristianogion, cynnorthwywch ni;" a chyflwr y byd gresynol yn croch-floeddio, Chwi wyr hyddysg yn nhrefn icchydwriaeth, tosturiweh wrthym ni." Nid oes dim Ilai ym mwrlad Cristianogion yr Oes hon ná Hwyr oresgyn yr boll fyd Paganaidd, a'i orchfygn trwy Dduw; y mac'r rhyfel wedi dechreu; rliy ddiweddar yw gofyn yn awr, ai doethineb yw cynnyg efengyleiddioV Eilun-addolwyr ai peidio ?-rhy ddiweddar yw codi gwrth- ddadleuon a dywedyd nad yw'r amser wedi dyfod, a honni liawl i'r enw Gristianogol. Yr ilnig ofyniad teilwng yu awr yw, Pa un ai o du Paganiacth neu Gristianogacth yr ydymf Os y blaenaf, boed i ni sefyll i fynu fel dynion, a dadlu yn erbyn pob ymdrech i ennill Eilun-addohvyr i flydd Crist, ac ymorchcstwn i baganeiddio boll wledydd cred; trwy haeru yn gadani nad yw'r efengyl o wertii ej cliacl,-iiiai gwell yw byw mcwn gwlad lie yrabcrtliir y plant i'r Sharks a'r Aligattus, lie y llosgir caunoedd o w eddwon yn flynyddol, ac y dinystrir lluocdd dirif dan olwynion pwysig cerbyd yr anghentilaidd Juggernaut; ond os o du'r efengyl, dangoswn hynny trwy bob ymdrech o'i phlaid yn ol ein gallu; nid achos yw hwn i fod yn am- hleidgar yn ei gylch; melldigwyd Meroz am fod yn am- hleidgar mewn achos llawer Hai ei bwys; os felly Pa fodd y diangwn ni, as esgeuluswn ymegnioo blaid iechydwriaeth gymmalnt." Ym mhlith amrywiol Gristianogion ereill, ni bu'r Bo- dyddwyr yn Lloegr gyda'r olaf i ddelyroi at y gorchwyl teilweg hun. Cyttunwyd ynghymmanfa Nottingham, yn y flwyddyn 1784, ar fod i gyfarfod gweddi gael ei gynnal ar hwyr y dydd Llun cyntaf o bob mis, i ymbit am ledaniad yr efengyl Y11 gyll'rodin, yn yr holl eglwysi, ac yn hyn yr ym- unodd Cristianogion 0 enwau ereill yn fuan, ac lind y dydd hwn y mac cvfarfodydd gweddiau ytt cad eu cynnal ar yr amser dywededig trwy Locgr, ac mewn llawer o cghvvsi yug Nghymru, niegis Abertawe, a lleoedd ereill. Yr oi'dd Mr. Carey, (Dr. Carey yn awr), Gweinidog yr EglwVs yn Moulton, yn mynych ddywedyd, Y mae eisiau gwneuthur rhywbeth gydft gwcddio." Yn y flwyddyn 1793, tiriodd ef a Mr. Thomas yn Bengal; ac aeth cenhadon ereill ar eu hol, Mr. Ward, Mr. Marsh man (Dr. Marshman yn awr), Mr. Fountain, Mr. Grant, a Mr. Brunsdon. Buont yn dysgu'r iziith, eyficitliulr Bibl, a phregetliu i'r brodorion dros amrvw flynyddau cyn i'r weinidogaeth lwyddo. W cdi hir laiurio drylliwyd cauwyn y cast, bedyddiwyd rhai o'r Bramins, neu oileiriaid yr eilun-dduwiau, y rhai ydynt yn awr yn bregethwyr o'r efengyl. Y mae cenhadon y Gym- deithas hon wedi ymwasgaru ym mhell oddiwrth eu gilydd, ac yn pregethu mewn deunaw o wahanol ardaloedd, lie y mae o 30 i 40 o bregethwyr yn ddyfal yn efengylu tang- ncfedd; y mae ychwaneg 11a phump canto Hindoos, Maho- metaniaid, Armeniaid (trigolion gwlad Armenia), Portu- guese, ac ereill, wedi cael eu bedyddio ar broll'es o'u frydd amryw gannoedd o blant y brodorion yn cael eu dvsgu mewn ysgolion rhad; yr ysgrythurau wedi cael eu cyfieithu i amryw ieithoedd, trwy fawr ddiwydrwydd ac uchc1 dysg- eidiaeth y cenhadon; dewiswyd Dr. Carey i fod yn Athraw Cadeiriog (Professor) ym lhrif A throfa Calcutta; a gosodir yr holl genhadon ar waith i gyfieithu ac argraphu cyfan- soddiadau mwyaf dysgedig yr Hindoos, gan y Gymdeithas enwoccaf yn y byd am ddysgeiJiaeth Dwyreiniol, aelodau pennaf yr hon a drigant yn y He. Y mae Dr. Carey, Dr. Marshman, Mr. Ward, ac ereill, yn enqill rhai miloedd o bunnau yn flynyddol, tnvy eu dysgeidiacth, eitlir^nid ydynt yn cadw ceiniog at eu hachos eu hunain, ond rhoddi'r cwbl at achos y Gennadwri. llawdd fuasai i Dr. Carey ddanfon ( ei feibion adref i brynu tiroedd helaeth, a byw mewn rhod- ) res fel bonheddigion gohidog, ond yn lie liynny, y maent, mor ewyliy-'gar a'u t;td, yn peryglu eu bywydau ym mhlith eilun-addolwyr; anhawdd canfod y fatli amlygiadau o hunan-ymwadiad yn ein dyddiau ni. Dengys ypigioll can- lynol fawr ddiw ydrwydd a medrusrwydd Cenhadon y pym- deithas lion, wi th y gorchwyl o,ifcithu'r ),sgryttiuri.ii-- Y argraphiad mawr o'r Testament Newy dd yn y Tamul, trwy ddiwydrwydd (yr hwn sydd agos a bod yn anghredtidwy) y Cenhadon yn Serampore, wedi ei gwbl berif'eithio."—" Nid oedd y Cenhadon yn Serampore wedi myned rhagddynt ym mhell i wneulhur llythyrennau i'r Bibi Armenaidd (yn yr hyn y dywedir eu bod wedi llwyddo mewn modd rhyfeddol), pan ildaeth gal wad o'r ncwydd am y'tudrechiadau Bibl Gymdeithas Calcutta o barth arall. Y mae deg argraphwasg ar waitit yn gysson yn Seram- pore, a phrin y mae diwrnod yn myned heibio heb fod rhyw brawf-len (proof sheet) o'r ysgrythurau yn myned trwy ddwylaw eu hysgrif-raglaw."—" Y mae eich gweithredwyr (committee), gan ddeall fod mynedfa trwy Russia i Ymer- odraetti Chiiia, wedi gyrru am yr ysgrythurau (yn iaith y Chinese) o Canton a Serampore." Llythyr oddiwrth y Dr. Carey, Caleutta, Rhag. 10, 1813." Y mae'r cais ychwanegol a thaer am yr ysgrythurau sanctaidd mor fawr, fel nas gellir ei atteb, er fod gennym ddeg argraphwasg ar waith yn gysson. Yr ydym heb lyfr o'r Testament Newydd yn y Bengalaeg a'r llindaeg, cr ys agos i cliwecli mis; y gahvadau mynych a thaerion aiada- IIvnt o amryw barthau o'r wlad ydynt yn gyfryw fel yr yly01 yn gorfod rhoddi Uyfrau'r Efengylwyr ymaith cyn argraphu y rhanau ereill. Heblaw'r cyfieithiadau a ddygir ym mlaen dan ein arolygiaeth ein hunain (y rhai ydynt yn awr yn iiii ar hugain o rifedi, o'r rhai y mae un ar by mtheg yn y wasg), yr ydym yn argraphu'r Testament Newydd yn y Cingalese, ac argraphiad Hindoostattaidd a llythyrennau Persia idd, gan y diweddar Mr. Martyn; ac yr ydym yng- hylch dechreu dau argraphiad o Fibl Malay, un mcwn llythyrennau fulufeiiiig i Amboyna, a'r Hall yn yr Arabaeg i drigolion Java: ac y mae llythyrennau yn cael eu gwneu- tliur i argraphu'r boll Fibl yn iaith yr Armeniaid. Er yr holl gyfieitbiadau hyn, yr wyf yn gwybod am saith neu wj th o ieithoedd ar gyfandir Asia, i'r rhai nid oes sill wedi ei gytieitlui; ac at y rhai hyn gellir vchwaqegu o leiaf deg neu ddeuddeg yn yr ynysoedd. Am hynny, y mae rhifedi'r ieithoedd, i'r rliiii nid ydys wedi deehivt4 cyfieithu I gair Duw, mor lliosog yn y Dwycaiii a'r rhal. ag y tnae ynddynt.—Pu fodd bynnag, dygir y gwaUh ym mlaen yn ddiammeu, hyd oni chlywo'r holl genhedloedd, yn eu hieith- oedd eu liunain, fawrion weithredoedd Duw."—Tenth Re- port of the British and Foreign Bible Society, page 18, 19, 20, 22,-132. Jlebiaw'r amrywiol gyfleithiadau uthod o'r ysgrythuraii, cyhoeddodd Dr. Carey y Ramavuna o Valmoeki yngliyd a chyfieithiad Saesueg, yn dri llyfr pedin-a i--I)l lei th. idlur (grammar) ac ymddiddanion yny ncnaJac-leithadur yn iaith Mahattra—Geiriadur ,Nlztliattra-,ic leittiadtir Sungs- krit, pedwar-plyg. Ae, meddai A rglwydtl Iliiito, Rhaglaw India, o flaen Arglwydd Moira, yu ei araeth wrth gatiLiD iach i India, yr hon a dracthwy d ganddo, Medi 20,1813,- "Y inae efe (Dr. Carey) newydd gorphen argraphu leithadur yn iaith y Punjee; ac y mae ganddo yn awr yn y wasg Ieithaduron y Telinga a'r Carnatic. Ac y mae he- fyd yn ysgrifennu Ieithaduron i'r Kujhmeere, y Pushna, y Ballothee, 11'1' Orissa. Miewn ychwanegiad at y Ilafiir liel- aeth ac anirywiol hyn, bydd i'r Gweinidog duwiol, a'r ysgolhaig diludded hwn, orphen ei Eiriadnr Bengalaeg mewn dwy flyned(I ym mhellach. Y mae leithadur yn iaith Burmah, gan ei fab Felix Carey, yr hwn sydd eisoes yn dilyn llwybrau duwiol a dysgedig ei dad, yn argraffwasg y Cennadon yn Serampore. Y mae Dr. Marshman wedi dechreu cvhoeddi gwaith Confucius, ynghyd a ehyfieithiad ac eshoniad. Cyfansodd- odd waith dan yr enw Clavis Sinica, neit Allwedd i laith China; cyhoeddwyd y rhan gyntaf, a hydd y cwbl o 4 i 500 o du-dalennau pedwar plyg. Y mae yr ymadroddion Chi- naeg wedi eu hargraffu ar lythyrennau symmudol, yr hyn a ddygwyd gan y Dr. Marshman a'i gydvveithwy r, trwy y cywreinnvydd a'r dyfal barhau mwyaf clodfawr, i'r fath berlleithrwydd ag oedd yn anhysbys o'r blaen. "Cyhoeddodd Mr. Ward, hefyd, yu ddiweddar ail argraphiad o waith ar Grefydd, Ysgrifennadau, a Moesau'r I Hindoos, yn bechvar llyfr pedwar plyg. Yr wyf yn profi'r dywcnydd mwyaf dirlwvll wrth I ddwyn teilyngdod ysgolheigaidd Mr. Marshman, ac aelodau parchedig creill Cennadwri Serampore, i sylw'r cyilredin; a dwyn fy nhystiolaeth i'r gwaitii mawr ac anarferol, ag y galluogwyd y Gymdcithas ddiuchelgais a chyfrifol yma i gyfJawni. Ac nid llai boddhaol gennyf yw y cyfle a rydd eu eyflawniadau dysgedig i mi amlygu fy syhv o werth pa- trynol eu byw y dau, a'r egwyddor fuddiol sydd yn rheoli yr amryw sefydliadau defnyddiol a fiurtiwyd ganddynt, a'r rhai « ddygir ym mlaen ganddynt eu hunain."—Lord Minto's Valedictory Address, Srpt.'L20, 1813» Wedi dangos o honom yn y modd hyn gyflwr gresynol rhan fwyaf o drigolion y byd, cymhwysder y Cenhadau a ddanfonwyd allan, a llwyddiant eu hymdrechiadau, yr ydym yn gobeithio na bydd i neb o gyfeillion Cymdeithas Genhadol y Bedyddwyr trwy'r Dywysogaeth, a swydd Mynwy, esgeuluso casglu a thansgrifio yn helaeth yn ol eu sefyllfaoedd, a dwyn eu trysorau i Abertawe, i'r Cvfarfod cyfiVedin yr Haf nesaf, pryd yr ystyrir y dull a'r modd a ymddr.ngoso oreu i ddwyn ym mlaen achosion y Gymdei- thas. Rhoddir rliybudd amserol ain amser y Cyfarfod cyn y cymmerO !e. Gehvir yn uchel ardrigolion Cymru i ddilyn anghreifTtiau eu brody r yn Lloegr; am debygoli eu brodyr yn India nid gwiw yngan, canys tybia llawer na fu ymddygiadau ac ym- j drech nemmawr yn deilwng !'w (ystadln a'r eiddyut hwy j wedi yr oes apostolaidd. Anhawdd wybod am well llbrdd i gyllawni y gorchymmyn, "TrysoiMch i dnd t-icli hunain drysorau yn y iief," iid thrwy gynnal Cennadon a dosparthu Biblau ym mhlith eilun-addolwyr. Yr ydym ni yn casgkt avian, ac yn gyrru!,rciri-,tu'r by%v yd a phregethwyr i India, a'r rhai hynny yn gvrru'r trigolion i'r nefocdd, a pha drysor gwell a allvvn fod yn ofterynol i'w ddanfon yno.
Newyddion Lhmdain, lSC.
Newyddion Lhmdain, lSC. DYDD IAU, MEDI 15. DEliB VXIASOM bapurau o Iloland y bore hWll, yn cynnwys hysbysiaeth i'r lleg o'r mis syhvedd yr hwn a ganlyn :— Aeth y Tywyso,, E. V. Aremberg i Ghent, i flaenori ar luoedd Belgia yn y Flianders Or- llewinol a Dwyreiniol. Cyn gynted ag y del mihvyr Belgia i'w lluestai newyddion, nid ydys yn ammau 11a pherffeithir ea rheolcidtliaid yn ddioed. Ilaerir fod 10,000 o filwyr i gael cu codi o'r newydd, a bod saith cant o geffylait i gael eu prynu, yr hyn a ddengys fod byddin Brussels i gael ei chynnyddu i raddau helaeth. Y mae rliifedilr swyddogion Belgiaidd y rhai a adawant yvasanaeth y Ffrangcod, ac a dderbyn- iant swyddi yma, (Brussels) yn lliosogi bcunynd. Y Hiae lluocdd o Frydain a Germany yn dyfod bob dydd i Fflanders. Ddoe dacth ynghylch 500 o'r gosgorddion Brvtanaidd i Brussels i gyf- lawni'r catrodau y rhai ydynt yn yr amddiflynl'a. Er yr hyu oil a ddarllenwn yn y papurau Saesneg ynghylch terfyniad y gynnadledd yn Ghent, yr ydys yn crcdu yma nad yw ond wedi ei gohirio, hyd oni dderbynio'r cynnadleddwyr hyfforddiadau o'r newydd. Nid oes dim yn fwy gwrthun na'r anryw ddisgwyliadau chwerthinus ag y mae rhai dynion yn gasglu oddiwrth effaith cynnadleddmd v lemia. Y mae un o'n papurau mwyaf cyfrifol yn son am gynllun i ddinystrio taleithau Barbary, fel peth teilwng o sylw'r Gymmanfa; ac y mae ereill yn disgwyl am y fath gyfllewidau hynodion, y rhai pe deuent i ben a fyddent fwy rhyfedd nag un peth a ddigwyddodd oddi ar pan alltudiwyd Adda o Baradwys. Yr ydym wedi derbyn papurau Paris am y 12fed o'r mis hwn. Ilysbysant y bydd yr lioll Dywysogion a berthynent i gyngrair y Rhine, I yn amser Bonaparte, i fod Ynghvmmanfa Vienna. A dywedir y bydd digollediad Brenhines Etruria yn un o'r pyngciau a drtnir yn y Gymmanfa uchod; ac, ef aflai, o r holl Bennaethiad Bren- hiuol ag ydynt, yn arddelwi digollediad yn y Gpllladleddfa, pad oes achos un o honynt yn deilyngacli o sylw nag eiddo'r ddynes hon- Ymddengys fod Y nadon Paris yn dra diwyd a gweithgar wrth y gorchwyl o attal a rhwystro anfoesoldeb yn y ddjtnas honno; ac eglur yw fod mawr ebieu glanhau'r drigfa lipnuo o bQ bryntJ ¡ moesol. Dygwyd pump ar hugain o ddynion. ger bron yr Ynadon ar yr ll.eg am gynnyg gwerthu lluhiau annhvair ac afreolus. Yr oedd Tywysoges Cymru wedi cyrhaedd Strasburg ar y 6fed, ac aeth Arglwydd Castle- reagh trwy Lausanne ar y drydedd, ar ei daith o Geneva i Vienna. Ymddengys y ddau ymadrodd canlynol, y rhai aosodwyd y naill ar oly llall yn ddigyfrwng, yu y Gazette de France, dymher cocgfawl trigoliou Ffraingc Basle, 11Icdi3.Aeth Ilaiver o'r Awstriaid, y rhai ydynt wedi iachau o'u clwy fau, ac a oll- yngwyd allan o ysbyttai Ffraingc, trwy'r ddinas hon yn ddiweddar. Y mae'r rhau fwyaf o hou- ynt wedi eu hanafu yn crchyll. Bois le Due, 3.—-Daeth dwy res o garcharorion Ffrengig o Russia, yn cynnwys ynghylch mil o wyr, i'r He hwn yn ddiweddar; y maent oil yn. ymddangos yn y modd mwyaf gortcych. Yr oedd yr hysbysiaeth diweddaf o Buenos Ayres yn ein parotoi i ddisgwyl am gwymp ebrwydd Monte Video. Ac yr ydym yn dysgu yn awr, trwy ddyfodiad y Melville i'r wlad, yr hon a adawodd Buenos Ayres ar y 26ain o Fe- hefin, ei bod wedi ei rhoddi i fynu ar ammodau i Lywodraeth Buenos Ayres, ar yr 20fed o'r mis hwnnw. Hysbysir mewn llythyr a vsgrifenwyd yn Buenos Ayres ar y 26ain o Fchefin, fod Monte Video wedi cad ei gwarchae dros ddau fis ar y môr, fod ei llynges wedi cael ei 11 wyr ddinystrio, nad oedd dim gobaith am gynnorthwv o Spain, na lie i ddisgwyl am gyfnerthiadau o barthau tufewnoI y wlad, gan fod lluocdd cedyrn yn ymosod yn galed ar ei muriau, a'r tiigolion yn dra gresynol eu cyflwr gan y o her- wydd pa ham gorfu arnynt roddi'r lie i fynu ar yr 20fed, i'r fyddin a dywysir gan y Cadftidog Albier. Cymmcrwyd meddiant o r Mount ar y 22ain, a chyttunwyd i'r dref gael ei rhoddi i fynu ar y 23ain. ¡ Yr ydys yn ystyried cwymp Monte Vid fel dyrnod marwol i achos Unbennaeth yn y parfh hynny o'r byd. Dyma'r arnddinynfa gadara ojaf. i'r hon y gallasai'r fam wlad (Spain) ddan- fon cynnorthwyon ond fel y mae pethau yn sefyll yn awr, gellir gvrru'r fyddin ag oedd yu gwarchae ar Monte Video, yn erbyn Peru, lie y mae'rmilwyr ag ydyntdan lywyddiaeth Pezuelai, wedi dangos tuedd i gychwyn yn erbyn byddin Buenos Ayres. Y mae'r amgylchiad hwn wedi rhoddi goruchafiaeth o bwys i fyddin Buenos Ayres, nid yn umg mewn gwyr, ond hefyd mewn ar'fau? maugnelau, &c. rhaid fydd i luoedd y Llywodraeth yn awr glho drachefn? i'w ham- ddilfynfeydd ereill. Y mae'r Cadpen Brown, yr ltwn oedd yn I tywp Uynges Buencs Ayres, fel y syhvyd o'r ¡ blaen, yn Sais, a phriodolir dymchweliad Monte Video i'w fediusrwydd ef. Wedi'r fuddugol- iaeth rhoddwyd gwddf-addurn (necklace) i wraig Brown, o vserth 15,000 o ddollars, a dywedir fod et gwr wedi derbyn 100,000 o ddolars wobr am ei wasanaeth. Cynhwysir hanes yn y Gazette de France, am ddynes ieuaingc orphwyllog, yr honaddaeth i feddiant o'i rheswm a'i chynneddfau drachefn, trwy neidio allan o ffenestr uchel mewu ty yn Paris. Crybwyllir i feth-filwyr (invalids) Paris, part aeth y Cyvigreirwyr i mewn i'r ddinas honno, losgi'r holl fanerau a gymmerasid oddi ar y gwa- hanol alluoedd, ac a hongianasid mewn lleoedd o gyrchfa gyffredin, rhag i'r Cyngreirwyr eu cymmeryd yn ol drachefn. Y mae traethiadau ° du'r fasnach mewn caeth- ion yn dechreu heidio yn Paris, ac yn ymddangos yn lied ami yn y papurau newyddion. Gobcithia un delbren y medr efe godi lliaws yn ein herbyn. Ili, 0 herwydd ei fod yn tybied y chwennychem ddysgu moesau da i drigolion AfiVica, ac o her- wydd ein bod wed: gyrru Cennadon yno i hre- gethu ein crefydd, cin hiaith, a'n harferion, ac iiyfl'orddi'r bobi yn y dull i drin y ddaear. Dymchwelwyd y cerbyd a elwir Yarmouth Telegraph yr wythnos ddiweddaf, gerllaw Rum. ford, o'achos drygioni'r gyrriedydd, yr hwn a. groesodd y ffordd i'r diben i rwystro'r llythyr gerbyd, ag cedd mcwn brys yn ceisio myned heibio iddo. Briwycl saith olr fForddolion allanol, a phedwar o'r rhai tufewnol, yn erchyll o uchos y digwyddiad. Cynhaliwyd cyfarfod cyffredin gan Babyddlou swydd Limerick, yn yr Iwerddon, yr wythnos ddiweddaf. Traddodwyd amryw areithiau o du yr hyn a alwant eu hiawnderau gwladol, y rhai a dderbynwyd gydag arwyddion mawr gymmer- ndwyaeth; a chyttunwyd ar lawer o lawnfwr- i iadau, ac ynihlith ereill, eu bod yn ymroddi cyf- lwyno deisyfiad i'r Seneddr yr eisteddfod nesaf, dr os eu hiawiiderati. Ysgrifenwvd llythyr gan wr bonheddig o Totness, yr hwn a dd), wed fod un o gaulynwyr ffyddiog Johanna Southcotte, wedi peidio liafurio ei dyddyn y flwyddyn ddiweddaf, o herwydd dywedyd o'r broifwydes, na buasai eisieu ym- borth y flwyddyn ganlynol, o herwydd y buasai diwedd y byd cyn hynny; methodd yr hwsmon dalu ei ardreth, ac yn y diwedd gorfu arno ) bwyso ar haelioni prin y plwyf, am gynnaliaeth, ( er ei fod cyn hynny yn gymhedroi o gyfoethog.