Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
T. THOMAS, "Linen ..5" Woollen Draper> SUCCESSOR TO MRS. VAUGHAN, ililiin1Jl.'tteft, l\langea-, fe^PECTFUfXY informs the Inhabitants of SWANSEA. a¡,d its Vicinity, that he has taken to the STOCK of Mrs. VAUGHAN, lie is now selling 10 per cent, under prime cost. T,, ri TA, has also just received from London and other ia'kets a large assortment of Linen and Woollen Drapery of the best fabric, winch he is determined to render t rCtiuced prices. I). J EN KIN, PRINTER OF 7111is PAPER, !°0KSKLLER, STATIONER,$MUSIC SELLER, CASTLE-STREET, SWANSEA, SELLS '^HLS FOLLOWING PATENT AND PUBLIC + For Coughs, Colds, Asthmas, and Consumptions. £ s. d. DoDBOLD's VEGETABLEBALSAMo18 0 I) Df. V elno's Vegetable Syrup Oil 0 ,;II"tnd's. expt'dorati'n Pills 0 <2 9 balsam of Money. 0 '2 9 0 1 9 Lozenges 0 1 2 !I;tlsii ,I of .1 14)relloull(i 0. 1 9 0 3 6 Drops 0 2 9 V olt's-foot L;)z:un:os 0 1 2 xu>' i I o ,-r-Ps 0 12 G I a,• ri- eakness, Debility, and Nervous Disorders. h,cJ()"atjve 6 ve Nervoiis Cordial Drops 0 4 6 ml'.s s Senative Tea 0 2 9 r' iiy.-er's \ervou- Tincture 0 4 6 Determent Pills -036 Uuxham's Tincture of Peruvian Bark 0 3 0 [,olo¡!1o!i lialm of Gilead OIL 0 a|niiy Bottles 1 13 0 J"iit'n's Restorative Drops 0 11 0 Diseases incident to Females. ?" ?My?Lm)arTi)!ct)!e 0 10 6 "'?o-?n's?t.n?PiHM 029 iuo])r" n 1 lr'l 0 1 '2 i,'i-liitle Pi'?ls 0 1 2 ^'lshs DitU) 0 2 9 ??bnd?CcldenP'ns 0 1 2  l'or the Rheumatism. -'?h;),-? Tmeture 0 1 0 ^iteiiead's Essence of Mustard 0 2 9 I Mustard Pills ■ 0 2 9 ? Hatem:in's PectoriJ Drops 0 1 6 ^nce of Jamaica Ginger 2s. 9d.and 0 4 (i -'itinberland's Bituininuits 0 2 9 For Scorbutic Complaints. i, P. 'Isbury's Drops 060 y Solomon's And^ -impeiigincs 0 11 0 3 For Cutaneous Eruptions. h Barclay's Ointment 0 1 9 Ik\ Oinlment 0 19 I,c)t,ion ><>wlavHl s V eg e table Lotion 2. 9d. and 0 5 6 r. \Y lieatley ,s Ointment 0 1 9 Venereal A fj;:dions. ?(?"'sJosuifsDrops ?9 0 2 9 ?kc'sPiUs 0 ?kt.?Pu!-tfyins Drops ???(0)229<) 11 7?<'?);M Co?iH?:t?. fc:, T> -ay's Anti'oilious Pills 0 ft G ?'-<"i'sAhUh)!ious)-'i)? 0 2 9 ?'?"'?'sAualc' pucPiils 0 4 6 ib-?'?pms 0 1 2 '?"ri-)s'sAnt!m()tua! Dt*()I)s U 2 9 ?. Disorders of the Bowd. (j"ysTr?fDairy?EItx:r 2?.1().?nd 0 9 ??y'.O?rdta: 0 1 0 A,, TVean toothing Sirup. 0 2 9 1C-. \vVW* KH*k 0 12 S-' Elixir 0 2 6 ?r? esGr:.ndEnxir 0 2 0 c 0f periiiint 0 1 4 cl, ie 0 3 6 ?''?'?.ScobPuh 0 1 2 ?.ysC?rmL'tattYe 019 S-? Scots Pills 0 1 2  C/a/ ren. ? Disorders of ?ren. ???<'sia 0 3 6 ?,???'lM?ncsIa, in Bottles 0 2 9 [event's ??L.,KM, .? ls.2d.and 0 2 9 ???-s"?Tpa 0 1 2 Magnesia UzJ^^ es, for Heartburn 0 1 2 t'T?"?" ne's" ta Lo?<n '?<'s,forn?rU.uni 012 )r.s') 0 9 br. It' h Oil { » ? ???r.??EOPS. irK 'm ^°^ °SctaWe ??- an Effectual .t{'le!ty irr 's?'?? crophuta or King's l?il. 060 ???n"? ???''y?''? 0 12 4;r for Lou new of Spirits 0 1 2 1athS ?'"?'c('a!K!y 0 1 2 ?!n??'?'?'ttcn?lhcnia?Pnis 0 1 6 ?..?.?ian Oil, for ,he Growth of Hair 0 8 0 ^;ica-ear Pm°r^)ltl° I 0 3 6 hckman's I rlls ¡ c' ¡ (' ,1 0 D 9 ''dtenham Safts tile ',?ton(, tji?t 0 2 9 .e en1.I.a.ts  0 2 9 .'5aSJ! &c "'1VerSal C('rate' {i>r ^urns> Sca:d;;ChH- [1 )lal\l' & () 1 2   ? } 2 ??u's Golden Eye oS.? 0 o J ?'-Jn.mps's FeYerPowdfr 0 2 o ;j>rliugtoii's Balsam of Life 0 (1 ??rLoEt-i?-cs « 1 2 ??-mi?Ditto o 1 2 ^o^2-1;mi"-oeati°n, for the Hooping Cough0 4 0 'oa??'????"'??????pingCoush0 4 0 ?ch?PS .;? o 1) 0 (el1l1ed;to 0 1 -oliins's  0 1 2 "wh"ry" ? ?" ?""? 0 12 );. SolSnon'Plaister 0 1 0 Jr. Sibley'sPo^^61110in<:inent ? ? S Dior's fSIe^rrr'an Corn. i"5laister S?   Pef 0 8 6 tenT" 1\ "o"at' öJl.d. It Ie V- 0 2 9 ,'A p?.?""? ::iv i I ??LmMrm- g {} ? ti ?'?'S°?'? ?:: 2s.aml | ? tm s P?at Pa>Î:e 0 2 () l(arf$t'sh- ire IN' i'? 1 e r t P o r; d c r 0 12 It¡,h licrb, 1. obace: r "0 3 JUST PUBLISHED, And may be had of CRADOCK anti lov., i'aternoMer Row, 1 London; DAVID JENKXN, Printer of this Paper; and all other Booksellers, In One Volume Oclavo, WITH A MAP OF TUE SEAT OF WAR, PRICE 5s. IN BOARDS, A VIEW of the FRENCH CAMPAIGN in r RUSSIA, in the year 1812, collected from the official and other Documents of both Nations, from the time of the I entrance of the French into Kovvno to their retreat from Moscow; and the subsequent disasters attending their inarch, from the time Bonaparte tied from his army at Smorgenie By an OFFICER. Of whom also may be had, in aile vol.12mo. 5s. hoards, A PLEA for the DIVINITY of our LORD JESUS CHRIST, in a Pastoral Letter addressed to a Congregation of Protestant Dissenters at Cambridge by It. ROBINSON.- A new edition. ??.<o,:HOMe!w/. post Svo. Is. stitched,- A DESCRtPTlOXofSWANSEA and its ENVIRONS, comprehending every thing worthy of notice for the infor- mation of the stranger. NEWYDD EI GYHOEDDI, Ac ar worth gun D. JENIiTN,- Argruphydd y Paptir hum, ae amryw Ddospurtkwjir Lhjfrau yiig Nghymru, I PHIS WYTH CEINIOG, 9-1 ^V^ATTH PRYDYDDOL SrON LIJAVKLYX, II o Goed-Cymmer, yn y Faynor, sir Frecheiniog, 3^1, Difyrnvch diniwaid, I blant i'w hystyriaid, I'w cvvnnu ar gynnydd, Mewndcall a ciirefydd;. T Sef Deunavv 6 Ganiadau, A r amryw destunan: WEDI EU CYFANSODDI AR IESUR CRRDD. GYDA NAW 0 IIYMNAU DUWIOE AR AMRYW DESTUNAU, Cy:mmwys fw canumewn Addoliad cvhoeddus. Cylweddir hrjyd ynfuan, gan yr an Argraphydd, PRIS W VTII CEINIOG, Flores Poetarum Britaimiwrum: SFF, BLODEUOG WAlTH Y PRYDYDDION BIIY- TA N 11)1). 0 Gasgliady diweddar Jiarch. Dr. J. DAVIS, acereill. Y mae yn cynnwys hcfYfl Lr,y FR BAUDDONIAETH o waith y <-apten WILLIAM MIODLETON; yngfiyd ag EN«LYNSON gaa aniryw Awduron, a DIRIEAU ar amryw Destunau, er illwyii y rlizii svlit cam syuwyr yn fwy iia gan lago ah Dewi.
HYSBYSIAD.;
HYSBYSIAD. At Carreyr Dynoliaetli, a CJn/f cillion Cym- deithasau CcnluuloL £ 7"R ydys yn Wriadu ffurfio CYMDEITJIAS i GYMDLlTHAS GEN 11A DO L y BED V l)DW V R, yn fuan yn ABER- TA WE, ac i gael CYFARFOD LLl.OSOG ar yraclios yn yr 1IAF ESAF, lie y disgwylir amryw o'r Pregeth- wyr mwyaf donio) yn Lloegr ac y ng Nghymru i bregetliu ar yr achos. Diben y rhybudd cynnar hwn yw rhoddiamscrcyfaddas i Weinidogion yr amrywiol Eglwysi i .wneuthur Casgliadau erbyn yr amser, a gwahodd pob ewyllysiwr cia g iUuog i roddi ei citiv jet tansgrifiwr (subscriber) blynyddol, i gynnal y gorclrwyl canmoladwy o efengyleiddio Eiliui-addolwyr, ac i ddyuuuio ar y rhai sydd yn efengylu tahgnefedd, a phob cefnogwr gwaith cenhadol, i ystvried pa un gymiiwysaf iyddai uno holl Ddeheubarth Cymru yn un Gymdeithas fawr, neu yntc i bob sir lrtirfio Cymdeithas Genhadol ar ei phen ei hun. Mewn trefn i annog Cristianogion i ymdrechii yn ol eu gallu i ddntifon y newyddion da o lawenydd iniwr ilw cyd- greaduriaid y rhai ydynt yn cefnu ar amser ac yn brysio i dragywyddolcieb, ni'th raid i ni ond eu hadgofio mai Cris- tianogion ydynt—fod y firefydd Gristianogol wedi cael ei harfaethu i fod ytt grefydd gytl'redinol, gan fod cyrrau pellaf y ihlaear wedi eu rhoddi mewn addewid, yr hon uis gellir ei sytlyd o'i lie, i'r (iwaredwr, yr Irwn a ragdystiolaetiiodd, y byddai i'r efengyl gael ei pluegethu tnvy'r holl fyd er tyst- iolaeth i'r holl (jenhedloedd, ac a ysbrydolodd ei was! ntgddvwedyd udganiad udgorn y seithfed angel, yr hii-ii a dclywed ar vr aniser pennodedig, Afth hull deyrnasoedd y byd yn eiddo'n Ilarglwydd ni a'i Grist ef." Ycliydig hyddysgrwvdd mewn hane-yddiaeth ysgrytburol ac eg- lwysig, sydd ddigon i ddangos mai trwy olli-iynau ac ym- arfer a'r moddion trefnedig, y mae'r Hollalluog arferol o ddwyn ei holl waith arfaethedig i ben, a chyflawni ei holl addewidion gnisoL Tnvy bregethu'r efengyl y mae gwy- bodaeth o'r (iwaredwr i lenwi'rddaear; er nad yw moddion ddnii hcbddo ef, etto gan mai trwy fodrlioll y Invriadodd ddwyn ei amcanion i ben, ni wiia ynicf ddim lieb y cyf- ryngau hyn. initi drefn addas j'ina ddim yn byehanu gogoniant ei ras, gan nad oes din-l yn fwy cymmwys nag i'r riiai ydYllt o du Dduw i gad cylle i ddnngos y tuedd hwnnw. Y mae cymraaint o fawredd y Jeliofah yn :vmddan¡;os:V1I ei waith yn peri i'r S'd dyfu a lfrvvytlio, wedi gwaith ;1 lIafnr caled triniwr y ddaear, a phe buasai yn cnydio'r ddaiar a lluniaeth i ddynioll heb en trafferth a'u lielhul liu canys wrth wnenthur y cyntaf, rhoddir prawf diymwad oï anno- rwydd i gyflawni'r ail. Trwy arddel a llwyddo'refengyl er iecliydwriaeth dynion, y mae yn amlygn ei ra, yn tit; os nid yn fwy, a phe buasai yn cnnill pawb i o'r gwirionedd hell yradrechindan dynol i ledu'r rfongy); o herwydd ni buasai'r peth yn 01 yr ystyriaetli o!af hyn yn gadael cyfte i ddynion ddangos y nil graddau o barch a serc.hawgrwydd at y Goruciiaf. Dylem gotio mai trv, y ddanfon pregethwyr y gellir pregethu, ac am mu nid angylion ydynt, rhaid eu cynnal, a riioddi Biblau yn rliad i eilun-addolwyr y rhai ni's gwyddant eu gwerth. Yn 01 y cyfrif eywiraf a fedrwyd wneuthur o drigolion y ilyet, nid oes ond un 0 bymfhcg o honynt yn myned dan yr enw Cristianogion Protestanaidd; dengyS hyn fod y maes yn helaeth, a digon o le i boh euw o (xristianogion ym Mrydain, le, a holl Ewrop Brotestanaidrf, i weitiiio, heb achos i un gyfyngu ar y Hall; ni'th raid i neb ofni y dan- fonir gormodd o bregethwyr, neu y cesglir gormodd o arian i roddi Biblau i Eil:m-addohvyr a Mahometaniaid tra fydd- ont hwy byw. Ac nid cysson yw i neb ddywedyd eu bod yn gweddio yn ddiragrith am hvyddiaiK gweiuiiiogaeth y cymmod, tra fydùont yn e?g?ulns? dcfnyddio'r miig foddion a drcfcwyd i helaethu'r dcyrna.s nofo), yu Hfi?'?'M! pa?i fyddo Rhaghiniaeth yu yil llv'ilic(iiol paii- f3,cldo ltii;i,-Iuiti-?eth 3-11 (?gliird(langos f.?(1y (I,-ws vii y v.'awr yn ton-i, yr anmi'tvch yn dcchreu biodeus, t' ,u bro-. 'i dyr ym mharthau pellaf y hyd irtewji peryglon yn galw arnom gall ddywedyd, Grisfiauogion, cymiorthwvwch ni;" a chyfiwr y byd grcsynol yn crocJi-ffoedilio, Chwi wyr hyddysg yn n'urefn iecliydwriaeth, tosturiv, ch wrlhym in." Nidoesdimllai ym unwind Cristianogion yr oes hon nfi lhvyr oresgyn yr holl fyd Paganaidd, a'i orchfvgu trwy Dduw; y mae'r rhyfel wcdi dedircu; rhy ddiweddar yw gofyn yn awr, ai doethineb yw' rynnyg cfengyleiddio'r Eilun-addolwyr ai peidio ?—rhy ddiweddar yw codi gwrth- ddadleuon adywedyd nad yw'r aHH;er "cdi dyfod, a honni haul i'r enw Cristianogol. Yr uuig ofyniad feilwng yn awr yw, Pa un ai o du Paganiacth neu Grislianogaetii yr ydym? Os y blaenaf, boed i ni sefyll i fynu fel dynion, a dadlu yn,erbyn pob ymdrech i cnnill Eilun-addolwyr i tFydd Crist, ac ymorehcstwn i baganeiddio holl wledydd cred; trwy hacru yn gadarn nad yw'r efengyl o werth ei clia-,I,-iiiai gwell yw byw mew n gwlad lie yr aberthir y plant i'r Sharks "a'r Aligators, He y llosgir cannoedd o wxddwon yn iiynyddol, ac y dinystrir lluoedd dirif dan j olwynion pwysi, cerbyd yr anghentilaidd Juggernaut; ond os o dti'r,,y], dangoswn hynny trwy bob ymdrech o'i phlaid yn ol ein gallu; nid achos yw hwn i fod yn am- hleidgar yn ei gy'.ch; melldigwyd Meroz am fod yn am- hleidgar mewn achos Il¿n\ cr lJai ei bwys; os fell.v Pa fodd y diangvvn ni, os esgeuluswn ymegaio o blaid iechydwriaeth gymmaint." Ym mlilith amrywiol Gristianogion ere ill, ni bu'r 1,e dyddwyr yn Lloegr gyda'r olaf i ddelfroi' at y gorclrwyl teilwiig Invn. Cyttunwyd ynghymmanfa Nottingiuun, yn y jiwyddyn 1784, ar fod i gyfarfod gweddi gael ei gynnal ar hv. yr y dydd Linn cyntaf o hob mis, i yrabil am ledaniad yr efengylyn gylfredin, yn yr holl eglwysi, ac yn hynyr yin- unodd Cristianogion o ehwau ereill yA fuan, ac hyd y dydd hwn y mae cyfarfodydd-gweddian yn cael eu cynnal ar yr afnser dywededig trwy Locgr, ac mewn llawer o eglwysi yng Nghymru, megis Abertawe, a lleoedd ereill. Yr oedd ¡ Mr. Carey, (Dr. Carey yn awr), Gweinidog yr Eglwys yn Moulton, yu mynych ddywedyd, Y mae eisiau gwneuthur rhywbeth gyda gweddio." Yn y flwyddvn 1793, tiriodd ef a Mr. Thomas yn Bengal; ac acth c?nhadon erdll ar eu !wi, 1\11'. Ward, J\fr. Marshman (Dr. Marshman yn- <l\.r), I Mr. Fountain, Mr. Grant, a Mr. Brunsdon. I?nt yn dysgn'r iaith, cyfieithu'r Bibl, a phregetiiu i'rdStodoiioo dros amryw liy nyddau cyn i'r Ai lwyddo. Wedi hir lafurio drylliwyd cadwyn y cast, bedyddiwyd rhai o'r I Brauiins, neu oifeii-i.-Li(i yr eilun-dduwiau, y riuii ydynt yn awr yn bregetliwyr o'r efengyl. Y mae cenliadon y Gym- deithas lion "wedi ymwasgaru ym mhell oddiy. rth eu gilydd, ac yn pregethu mcwn deunaw ,o wahanol ardaloedd, lie y mae o SO i 40 o bregetlnvyr yn ddyfal yn efengylu tang- nctedd y mae ychwaueg na phump canto Hindoos, Maiio- metaniaid, Armeniaid (trigolion gwlad Armenia), Portu- guese, ac ereill, wedi cael eu bedyddio ar broiies 0\1 H'ydd amryw gannoedd o blant y brodorion yn cael eu dysgu mewn ysgolion rhad; yr ysgryt'.iurau wedi cael eu cyfteithu i amryw ieithoedd, trwy fawr ddiwydrwydd ac nchl dys- eidiaethy cenhadon dewiswyd Dr. Carey i fod yu Athraw Cadciriog (Professor) ym Mhrif Atim;ja (Calcutta a gosodir yr holl genhadou ar waith i gyiieithu ac argraphu cy fan- soddiadau mwyaf dysgedig yr Hindoos, gan y (iymdeitinis cnwoccaf yn y hyd am ddysgeidiae.il D«yrciniol, aeloda-u pennaf yr hon a drigant yn y lie. Y mac Dr. Carey, Dr. Marshman, Mr. \N ard, ac ereill, yn ennill rhai miloedd o bunnau yn llynyddo!, trwy eu dysgeidiaoth, eithr nid ydynt yn cadw ceiniog at eu hachos eu huuaisi, ond rhoddi'r l'whl at achos y Geiuuidwri. Hawdd fuasai i Dr. Carey ddanfon ri feibion ad ref i brynu tiroedd helaeth, a hyw mewn rhod- res fel boiiheddi?ion ¡olwlog, ond yn lie hynny, y macnt, mor ewyllysgar a'u tad, yn pery?tu eu bywydau Ylll\lhlith1 eilun-addolwyr; anh:m dd eantod v t?)?am1ys;iada't o hUDan-ymwadiad yn cin dvddiauni. Den?ys y pigion can- lynol fawr ddiwydrwydd a medrtisrwydd Cenhadon y Gym-- dcithas hon, wrth y gorchw vl o yfi(,lthu I' ysrthurall j 1 mae'r argraphiad mawr o'r Testament ?ewydd yn y Tamu? trwy ddiwydrwydd (yr hwn ydd aa?s a bod yn anghredadwy) y CenhadoD yn Serampore, wcdi ('i g\\ hi beriieithio."—Nid oedd y Cenhadou yn Scramporo wedi I myned rha?ddynt ym maci! i wnpnthur JIythyrcnnau i'r Bibl Armenaidd (yn yr hyn y dywedir cu bod w edi 11?%7Y,4 mewn modd rhyfccldol), pan ddaetlt galwad o'r newydd am ymdrcchiadau Bibl Gymdeithas Calcutta o barth arall."— Y ma& deg argraphwasg ar waith yn gvsson yn Seram- liore, a phrin y mac diwrnod yn myned heibio ha-h fod rhyw brawf-len (proof sheet) o'r ysgrythurail yn myned invy: ddwvluw eu hysgrif-raglaw.—" Y mae eieh g« eithredwvr (committee), gan ddeall fod myuedfa trwy Russia i Y mer- odraeth China, wedi gyrru am yr ysgrytluirau (yn iaith y Chinese) o Canton a Serampore." i Llythyr oddiwrth y Dr. Carey, Calcutta, llhag. 10, 1813. Y mae'r cais ychvvanegol a thaer am yr ysgry tluirau sanctaidd mor fawr, fel nas gellir ei atteb, er fod gennym ddcg argrajihwasg ar waith yn gysson. Yr ydvm heb lyfr o'r Testament Newydd yn y Bengalaeg a'r Jiindacg, er ys agos i ehwech mis; y gal wad au mynych a thaerion am da- nynt o amryw barthau o'r wlad ydynt yn gy fry v, fel yr ydym yn gorfod rbotldi Uyfrau'r Efengylwyr ymaith cyn argraphu y rhanan ereill. IMdaw'r cyficithiadau a ddygir ym mlaen dan ein arolygiacfh ein hunaiii (y rhai ydynt yn awr' yn un arhugain o l ifedi, o'r rhai y mae un ar bymtlieg yn y wa;), yr ydym yn argrapltu'r Testament Newydd yn y Cingalese, ac argraphiad Hindoostauaidd a Uythyrenuau Persiaidd, gan y diweddar Mr. Martyn; ac yr ydym yng- hylch deciueu Jau argraphiad o Fibl Malay, un mewn llythyrennau Rhuieinig i Ainboyna, a'r Hall yn yr Arabaeg i drigolion Java: ac y mae llytliyrennau yn cael en gwneu- thur i argraphu'r holl Fibl yn iaith yr Arineniaidi Er yr holl gyfieithiadau hyn, yr vvyf yu gwyhod am yr 'VN? y f v 11 gW?rl)t)d till saith ncu wyth o ieithoedd argyfandir Asia, i'r rhai nid oes sill wedi ei gyiieithu; ac at y rhai hyn gellir ychwanegu o leiat deg neu ddeuddeg yn yr ynysoerid. Am hynny. y mae rhifedi'r ieithoedd, i'r rhai nid ydys wedi deciireu cylieitliu gair Dnw, mor lliosog yn y Dwyrain a'r rhai ag y mae I yii(idyiit.Pt fodd bynnag, dygir y gwaith ym mlaen yn ddiammeu, hyd oni c'ulywo'r holl genhedloedd, yn en hicith- oedd en hunjiin, fawrion weitlircdoedd Dmv.—Tenth Nc- oed,.[ eit I;ull,Iill, hible Society, pug, IS, 19 "l) ')') 1"0 I 20, 22, 132.   Hch?a?-'r amrywml gyncithiatdaH uchod o*r yF?rythurau.  cyhoeddodd Dr. Carey y Ramayuna o Valme/ki ynghyda I chylicithiad Sacsne?, yn dri Hyfr p( g-teitil. dtir (gramma,-) ac Vinddiddanion yn y Bengalaeg—leithadur yn 'aith Mahattra—'Gciriadur Mahattra—ac leithadur Sungs- ki'ii. pedwar-plyg. AC,nieddai Arglwydd Minto, Rhaglaw India, o fiaeti Arglwydd Moira, yu ei araeth wrtii ganu''i iàeh i India, yr hon a di;aethwyd ganddo, Medi 20,1813,— I "Y inae efe (Dr. Carey) iiewydd gorpiien argraphu leithadur yn iaith y Punjee; ac y mac ganddo yn awr yn y wasg le,Ït\mduron Y TcJwa a'r Cariiatic, Ac y mae- hc- fvel yu ysgrifennu leithaduroa i'r K ushmeere, y PusSina, y Baliochee, a'r Orissa. Mewrs ychwanegiad at y liafur hel- act!, ae* amrywiol hyn, bydd i'r Gw einidog duwiol, a'r ysgoliiaig diladded invn, orphea ei Eiriadur Bsugalaej J iiienvn dwy flynedd ym mhellnch. Y nbc leíthadÜr yn iaith Buimah, gan ei fall Felix Carey, yr hwn sydd eisoes yn dilyn llwybrau duwiol a dysgedig ei did. yn argrall'wasg y Ccnuadon yn Serampore. Y mae Dr. Marshman wedi dechreu cyhoeddi gwaslli Confucius, ynghyd a chyficithiad ac csboniad. Cyfansodd- odd waith dan yr enw Claris Sinica, neii Allwcdd i Iaith China; cyhoeddwyd y rhan gyntaf, a bydd y cwbl o 1 i 590 o du-daleunau pedwar p]y;?; -Y mae yr yihadroddion Chi- naeg wedi eu hargrafl'u ar lytliyrennay symmudol, yr hyn a ) ddygwyd gan y Dr. Marshman a -vyr, tnry y cywreinrwydd a'r dyfal barhau irtwyaf clodfawr, i'r fath beiil'eithrw ydd ag oeddyn anhy-sbysjo'r blaen. u Cy hoeddodd Mr. Ward, hefyd, yn ddiweddnr. ail argraphiad o waith ar Grefydd, y grifennadau, a Moesaii'r Hindoos, yn bedwar llyfr pednar piyg. "Yr V. vf yn profi'r dywenvdd mwyaf didwyll wrth ddwyn teilyngdod ysgolheigaidd Mr. Marshman, ac aelodau parchedig ereill %Cennadwri Serampore, i sviavir cyllVedin; a dwyn fy nhystiolaeth i'r gwaith mawr ae anarferol, ag y galluogw'yd y Gymdeitiias dditichelgais a. chyfritol yma i gyi.'awni. Ac nid llai bodd'naol gennyf yw y cylle a rydd eu cytlawniadau dysgedig i mi amlygii fy sylw 0 werth pa- trynoi eu hywydau, a'r egwvddor fuddioi sydd yu rheoli yr ] amryw sefydliadau defnyddiol a flurtiwyd ganddynt, a'r rhai a dd)gir vm mlaen anddynt cu' huaain."—Lord 31 into*n ?ef?L-?? ??J.-t'M, ,S'?. ?), 1813, Wedi dangos o houom yn y ino-id hvii gyfhvr gresynol rhan fwyaf 0 drigolion y byd, cymhnysder y Cenhadan a ddanfonwyd allaii, a llWyddiant eu yr ydym yn gobeithio na bydd i neb o gyfeillion Cymdeithas Gcnhadol y liedyddwyr tn, y'r Dywysogaeth, a swydd Mynwv, esgeuluso casglu a thaosgritio yn helaeth yn q} ell sefyllfaocld, a dwyn eu trvso'rau i Abertawe, i'raCyfarfod cyllVedin yr Haf nesaf, pryd yr vsfyrir y cl -c, ar modd a ymddangoso owti i ddwyn ym mlaen achosioa y (Syindei- j thas. Rhoddir rhybudd amserol am amser y Cyfarfod cyn y cymmero le. Gelwir yn uehci ar drigolion Cymru i ddilyn angbreifftiau eu hrodyr yn Lloegr; am debygoli en hroilyr yn India nid gwiw yngan,canys tybia llawer na fu ymddygiadau ac ym- drech N"ll -deilwng i'w cysfadki a'r ciddyut hwy wcdi yr oes apostolaidd. Anhawdd gwybod am well iibrdd i gyilawni y gorchymmyn., Trysorwch i chwi eicli (ii-ysora.it yii y nef," na thrwy gynnal Cennadnn a dosparthu Biblau ym mhlith cikui-addcdw yr. Yr ydym ni yn casglu arian, ac yn g y,u'j- bywyda phrcgetlnvyr 1 India, a'r risai hynny yn gyrru'r trigolion i'r nrfoedd, a pha drysor gwell a allwll fod yii offerynol i'w ddanfon yno.
____-_.-_.-_.__._----i--_-____.-_._-___._-.-…
i Newyddion jLhinda/hi, fyc. DYDD IAU, MEDI DAETfT y Mary, Cadpcn Moore, i Creen- ?? nock, ar y '23am o'r mis h? n, o Quebec. Y mae'r banes a ddygwyd ganddi am yry;nd:-ec!i anghouol yngNgwarchntawdd Erie, ar y bred o Awst. yn lied ?vah?u?o? i'r hanes AmGricaidd. Myiicgi r ganddi hi, fod yr AraPriciaid wedi cilio (i ikiifalo debygid) ac i'r Cadfridog Drummond fyned i VVarchglawdd I jio a 900 o vvyr, ond nid hir y buont iiiewn meddiant o'r He nil i bylor y gwarchglawdd gymmcryd tan a chwytlnvyd 000 olii gwyr i fynu i'r awyr; a chyuimei wyd y 300 ereill yn garcharoriori. Rhcddwvd cymmaint o achcs i ymosod ar, a gwnawd cyn leied i amddiffyn, dinas Washing- Ion, fel y mae Mr. Madison wedi colli pob hawl i barch, ac od yw'r Hywodraeth yn rinvyni i amddiffyn y bobl am eu ifyddlolllkb, gellir dis- gwyl yn liyderus y bydd iddo ef gael ci droi ullan o'i swydd yn lied ebi'wydd. Darlunir yr amgylchiad hwn gan y New York Commeri-ial Advertiser, am yr 18ain o Awst yn y modd canlynol :— iieddy\v yr ydvm dan yr angcnrhe'clrv.ydd annymunol i fynpgu ysgafaeliad a diiiyst<■ dir.as Washington, Prif-ddinas yr Unol J)uleithaui Ni ellasai neb feddwl am y fath ddigwyddiad er ys chwech mis yn ok Ond hon yw oes y rhy- 3,1- lioti ? ( )- Il- "feddodau! Diiias Washington, yr hon a gyn- nwysai lawer o adeiladau eyhoedd gwerthfavi r, y rhai a gostiasant fyrddi) nau o arian i wlad cad-drvsoffa lyngesol.jhelaetb, tawdd-dy mang- nelau (cannon foundry)) &c. &c. Y ddinas hon, ag oedd mor belled oddiwrth y mor, ac at yr hon ni allesid dyfod a llongau ond ar hyd afonvdd hirion, ceimiou a chulion, yr hon a adoiladwyd ar fan a ddewiswyd o bob un arall. fel yddiogelaf rhag ymosodiad oddiwrth elynion tramor;—pwy a dybied y dinystriasid hi mor hawdd gan elynion? A ydyw ) n alluedig creclu, maigwedi bod o lionom ddwy llynedd yn rhyfelajy gadawsid ein Prif-ddinas, sefyllfa ei" Llywodraeth gylfredin, mor ddiamddiltyn? A ellir credu y gallasai ychydig longau, ac o chwech i ddeng mil o wyr y rhai a ddaethant i'n dyfr- oedd ni, ai' y lieg o'r iiiis hwn, ddinystrio ein Prif-ddiuas ar y 24ain■ Ond (ly-nia fel y mae yn bod. Gosododd y Cadfridog Brytanaidd, mewn liai na mis wedi iddo ef hwylio a'i fy- (Iciiriati o Bermuda, c-. i ad-lys yitgiialon ein gwlad, yn sefyllfa ein Llywodraeth. Beth a allwn ni fcddwl am y fath bethau ? ) m mila !e y bu y dynion sydd yn blaenon arnom yr lioil amser hwti ? Pa fodd na threfllasent ryw fesut au I i ddiogelu'r Brif-ddinas? A oedd neb lleoedd ar yr afonydd Patuxent a'r Patowmac y rhai a allasid eu hamgaeru ? A cedd dim modd i am- ddiflyn meddiant y wlad? A ddichon dynion ag ydynt yn dwyn pethau ymlaen yn y modd hyn fed yn addas i lywodraethu cenedl gref a gw lad rydd? Bydded i'r rhai a'u gosododd mevm sw}dd i atteb. Nis gallwn derfynu r tnewn i atteb. ?, crd'ygl hwn heb droi sylw'r cyitfedin nt c?n sef-  :HL;ladi1 yHfa e'n Yr y- d N ni ?- it r vn ad?ila;!a arsddtii'ynffydder dio?phvch i'n dht?H ein hun?nt; ond ym mha le y 'mae'r uiangnesa'a i cscd yn- ddyrit: ir, Ia Ie y mae'r dJ ¡¡ion i\ w cadw? A phwv sydd yn gofalu am yr }'ch^dig"ddyi<i. sydd gennym dan arfau ? Pa nior lynvc-U'd r adoiygirliwygHnpin Pcnciwùod?Y nnu' ,• :'hn'hynyncfy'dadauobwys 11' di!Ui?yd.?u;?. Bydd ein hamddi!• ynfeydd yn w:n--(h t;a bod y:t ddiddefnydd, oddi eithr lod mangnolau a di ;•; > o dyiiion ynddynt, a'r dynion wedi ta dysgu i',{ defrtyddto." Os yn y modd hyn yr deddynt vn teknlo yn York Newydd, betii oedd raid bod amgyuYe lio;i pob! NN ashiugton, y rhai oeddynt dystion i Ifoed* igaeth Waradwyddus Madison a'i gymdeiiLion ? Y mae'r argratf a wueir gan ddigwvddiad. o'r fath hyn yn barhaus. Pan ddaeth vr hanesion diweddaf o Baltimore yr oedd y masnachdrd wedi eu can i iyuu, trysorau r Ariandai wedi on cymmeryd yrmtith, ac Vi oeddid yn dechreu siararl yngbylch c-ynnyg rhoddi'r Hp i fnu. York Newydd yr oeddynt yn fw) hvdeiU;- wedi dyfodiad gwr o'r enw llufus King i' w piitl:. yr hwn mewn trefn i annog y trigolion i roddi henthyg alian at achosioll y wladwriac^s, a gy; iiygodd ymrwymo yr hyn oil a yn yr achos, fel iii byddai i vrndrrchindut'r i ddin a'r blaenoifiid lesghau o cis;cu me d ei i ddwyn ymlaen eu hachos yn egrdo!. Ar y '22ain o Awst, cyttunod^ trigolion vnvs Nai;tucket, yn nhalaeth Mass:icliusets, a'r Mor- raglaw" Ilotham, i gylioeddi yr yuys houno n .ammhleidiol tra parhao'r rhyfel. Yr oeddyt^t wedi ysgrifennu cyn hynny at Syr Alexander Cochrane, i 'ddarlunio eu cy H wrgrcsvno1 a new- yniiyd, yn .yr hWII y gadawyd hivy gan eu L'y w- odraeth en hunaio oc wedi i Svr Aiexande.' clTwilio i'r achos, a chacJ allan fod eu darianiad yn gywir, efe a av/durdododd y Mor-tagiav»- Iiotham i ganiattaa iddynt eu ddymuniad, a c yn ganlynol i iiyt), y maent cytluno, i fceid o ymladd yn erhyn tl,a hwn; ac i roddi nob meddiant o eiddo'r Llywod- raeth Americiaid i fynu: ac ni wrthwv nebai'.t roddi lluiiiaeth i longau ei Fawrhydi ata aria: pan fyddo ganddynt beth i'w hebgor. Os dygir y rhyfel ymlaen ychydig yn h wy gyda'r un bywiognvydJ ac C'gni, ag a atnlygwyd gan y lluoedd da:) y Cadfridog ltoss a'r L'.yngesydd Cockburn, b> dd i lawor o icoedd ereill wneu- thur mewn cyifelvb fodd ag ynys .\aniurket: ac yn cyflrcdin pan ddechreuo cw u oddiwrth v Llywodraeth Wreiddiol gymmeryd He, y maent yn 1115 nod rhngddynt mor ebrwvdd, lies darogan ymoliyngiad i.yr holl gorph c. va- dcifhaso!. Yu y fath gyfryugder a hwn, nid oe> amheuaeth na chvmhellir Madison yn daer i gyd- syuio a'r amraodau heddwclt a gvnnygwyd gan y Idywodraeth Frytanaidd:—deallir. yn gyif- redin fod yr hyn a ganlyn -yn un o'r arr.utodau', sef bod i ran o diriogaeth yr Americ, ar lannau'r Llynnoedd gael ei rhodd: i fynu ::> 1 1 1 Frvtanaldd, i raddau cyn belied chau'r Daleithau oddiwrth ddyfodfa iddynt; ac mai gwrt'nodiad y cynnyg hwn yw'r anhawsdra pen- na f yn Ghent. Pa cyn belled y gellid cviiawnhs-i Llywodraeth yr Americ wrth antuno i bob pGrygl yn hytrach nag ymostwng i'r teierau uehod, a ymddibyna yn bennaf ar due Id ac ys- bryd y wlad yn gylfredin. A pita c\ n bellQa y galiid cyfiawnhau Prydain pe galwyd y cynnyg- ion )'n ol, neti geisio aiumodau iviwy hawdd i\v rhoddi, n. ellir gasglu oddiwrth r yrnadroddiou lir gas- l u o,, i ii-t h i i- canlynol a bigvvyd o Lys-argraph Quebec, am AwstlS: Y mae rltai oysgrifenwyr papurau newvdd- ion Llundain yn hoddhau eu hunain eisoes, a'r ystyriaeth y byddai gwarafun i'r Americiaid (mewll cyttmideb heddwcli) i gadw un ilong o'r cyfryw a'r cyfryw faintioli ar y I^lynnoedd, yn i ddigon o ddiogelwch i Canada. Y mae'r bon- t eddigion hyn yn dra go fa his bob amser am yr hyn a ddel, heb fyth edrych ar yr hyn a aetit heibio. Y mae yn wirionedd difelh, nad oedd gati yr Americiaid un llong o'r f.üit, ar y Llyn- noedd yn nechreu'r rhyfel' hwn, oddiggrth un llong ddau hwyibren, a ade-iladwyd yn ddi- weddar, ar ].vn Ontario, yr hOil a IS mangnel. Yr oedd gennym ni y pryd iivvsaiw lawer o longau arfog mawrion ar y Ln1 etto 311 niw-odd y tiwyddyn 1812 yr oeddynt hwy yn feistriaid ar Lyn Ontario, uc yr oeddynt yn feistriai J ar y ddau Lyn ac ar pryd hwn y maent yu gwibhwyUo ar Lyn On tario tra y mae'r 11) nges Frytanaidd yn ^orp'iw^ s yn Lingstori. Ni fyddai'r fath amniodyo v cvt- tundeb ond yn au J¡yfryd i'r Ameri iaid, heb fod 0 uti Iles i Ili. 01 oes ganddynt lengbyrth da ar V Llynnoedd ? pdt eu Lamgaeru yn ddicg?t, a'u cyn!?! g?.:) y wbd, ni b? dd ;.ilvnt fyth e?iG?   oJ .J llongau pan dorro rhyfd albn." Dc??ynlasom Lys-rs;'Hphau BrGnh:n<d I?.yit ? (St. Dom'ngo) o''r'l?f ¿' Ionawr, i'r 'a fi? d:- weddaf. Y mae- 11 a llyuydd-Tu wedi myned heibio oddi ar pan gyramerodd Christophe a'no Lywodraoth llayti, a defnyddiwyd yr boli eraser ) liw-nw i wneuthur yr ynys yn rhvdd, .*asrc;i ly 10] ac yn gadarn. Ar yr 23aiu o Ck'v.y" y incsodcdd y lluoedd B-enhinol ar yu^iyick 1500 0 wrthryfelwyr vng Ng-warchgb, t. 1 11 bourin, y thai a ?c a ladd- asant, neu a garcharasant y terf^ Yr oedd corpb lliosoccach yn meddiapro, rort ank Crimer, y rhai a wanychwyd yn f,'1"¡ r "1" It-.i:. galonw'vtl trwjr-ddiuystr eu C) f»:.iioi> y lis t uchod. Mewn ystyriaethau cycj d aea g