Seren Gomer

imud^Yisys with y.Ilythyr canlynol a yrru fldangosodd yn y Journal des Debats, fod yr cnwo?- Carnot yu un o?r rhai a' gyhuddasid o gy- hoeddi cubl-dreiUiau yii erbyiiy Llvwodraeth:— .hoe?di ca b i- d r,?i'?. ii-,tLi yii ci?byli),?t-il,yNvodta-etll-- "SYR,— Yr wyf wedi bod ychwancg nil niis yii y wladj yrvghyiefe 33ain milidir o Paris. Ar fy nychweiiad i'r brif-ddinas hon, dysgais fod Ityfryn wedi cael ei ddosparthu yn fy enw i, yr hwn a elvvidj 4 C'cllyfr wedi ei gyfeirio at y Brè- nin am fis Coruiieiiaf, 1814.' Y r H): f yn tystio fod y Oollyfr wedi ei argralfu heb fy nghennad. ac .yu gioes I'm bwriad. CARNOT." Crylnvyllasom d'dre, fed Syr Geo. Prevost "Wedj cymmeryd Plattsburg cadarnheir yr banes yn .ddigonol gan yr Jiysbysiaeth cauiynol ddyfodiad y trovgl wydd-long, y Mariner, o Quebec i'r lIe hwn, mewn 30 o ddyddiau, derbyniasom yrhys- bysiaeth boddhaol, fod y Cadfridog Syr George Pre vost, wedi cyt.lnvyn ymlaeu i lan Llyn .Cliamplain,. a chymmpryd meddia-nt o Platts- burgh, wediychy-dig ysgarmesu Haddwvd y gWrolfihvriud Welinglon o'r Buffs yn yr ym- drech. Ni safai byddin y Cadfridog (Atnerio aidd) Izard i frvrydroj eithr ymranodd ar ddy- iiesiad ein Huyddwyr ni; aeth 3000 o honyntj adgyfnerthu liotigborth Sackett, a chychwynodd y gvveddiil i amddilfyn York Newydd. Bott,rdectux, Aletli 2.4.-Y mae'r henv-long Americaidd a ddaefh YÜla ddyùd Sul diweddaf, yn ymbarottoi i wibhwylio; nid oes ganddi y 1 pryd hwn oud 50 owyr; oIlclymao soil ar led-ei bod wedi cyflogi 70 yma; ac y mae yn ddigon 1 amlwg ei bod yn cymmeryd ychwaneg o fang- I)elau i ircivii, Gosodwyd y llythyr uchod niewn He amlug yn nhy Lloyd y bore bwii. s Danfopodd Y mËråwdr Russia, yn gyfaiicbol 1 w gymmeriad d y r c h a fe d ig, fil o bunnau i Gym- lleithas Cyfeillion Estroniaid mewn cyfyqgder, fey^a'i Urddasol rwydd Count Leiven; anilygodd < ei Fawrbydi ei gymmeradwyaeth calonog o gyu* llun y Gymdeithas, pan oedd yn y wlad hon. Torrodd tan dychrynllyd allan neHhiwyr yn Dunstable N-r oedd g%(,stcly"r Saracen Head ar dàn pan ddaeth ein hysbysiacth od(1i yno ac yr "edd y fflammiau angherddol yn ymledu' y pryd a bore dvdd Sadwrn torrodd tan braw- Ychu allan yn Swindon-, Wilts, yr hWIl dros gryn umser a fygwthiai berffarth ddinystr i'r dref gyf- rifol honno, ond trwy ddiwydrwydd y trigolion, ac,am fod digon o ddwfr yn agos-, diffoddwyd yr elfen ddinystriol o'r diwedd. rorrodd tan dychrynllyd allan am ddau o'r glocli bore ddoe yn yr heol fawr Shadweli, gan iygwth dinystr i'r lioll gymmydogaeth llosgodd 20 o dai cyu i neb. njesurau erleithiol gael en detnyddio i'w ddarostwng. Ni fedrwyd achub femavvr o'r meddiauiiau, a bu un bachgen agos a Cllolli ei fýwrf__ I

OL-YS'GMFEN. Y, <-F." Jt 1< J. Pry??K-? DytM ?7 E ? C??E?, 77 FD. I.? ¡ bapurau Pans am ddydd Sul di- ^rhyniasotn bapurau Paris am ddydd Sul di- e"daf. Cymwerwyd deisyfrad yr argraphydd- ?"?'rHyf:-werthw'yr, y rhai a achwynent ar g?n garchariad, i ystyriadh gan eisteddfod o )'tafeU y Du-pr?ywyr, neu gynnyrchiolwyr y bobl, ar yr 8fed; a c-!a foc.1 yr achwyuiad a "V\rnaethant yn ddisail, gan eu bod yn euog o ar- graphu a chyhoeddi cabi-dreithau. Y n'a° r CadJiidog Carnot, megis y sylwyd Ctsocs, yn taeru t'r ttaith  yn m y ne d wrth ei elsoes, yn taeru i'r traith sydd yn myned wrth ei enwef gael ei gyhoeddi lieb ei gennad ond ni fydd i hyn ei gytiawnhaa ef rhag y cyhuddiad o fUd/ll wdwr 0 hono. 1 mh!uh y pethau beiusa niweidioi yn y Hyf- r3 a hw n, cyfriifr yr ymadmddion catilynol fel y pennaf: Sid y rhai aroddasant eli iiaife dros farwolaeth y 13re- ond y ffoaduriaid hyuny y rhai a gymmer- nantarfau ya erbyn eu mam-wlad. Rhoddodd y lleill en llais dros ei-farwolaeth fel Barnwyr a drefnasid gan y geuedl, a'r l'hai Hid ydynt attebol .I,j ,}". 1 neb am eu barn. Os gwnaeth Barnwyr y Bre- nin yn feius, y mae yr hollgeited!, yr hon a ahr- odd am y fan;, yn feius liefyd," Sec. Sylwir gan un obapurau Paris, mai pe byddai | 1 hob un o'r dieithriaid enwog ag sydd yn Vienna yn awr, i osod pwngc ger bron y Gymmanfa, 510 hwnnw gael ei driu gyda manylwch, y byddai i'r gynuadledd barhau can mlynedd ac o herwydd hynny fod eisteddfod wedi cael eu trefilu i ystyried eu gii-alianol acliosioll. c. 1. 1 aflw ??wys;r hanes swyddol am yr ymoso?iad all Wy-dd" 1 r, fed g? ,? ??sar Warchglawdd Erie?ay y 15?d oAwst Y ]'1 ,0 N'l ',e YT Yrk Llysirgriff ?7' ne?hiwr. Nid y. yr tnnes??!-yw;o uemmor oddiwrth yr hwn a g<r yh!. oed?d? wyd?oes; priodo]ir yr aflwyddiant i r y cad-drysor yu yd t? colled y Brytaniaid oedd yughyich naw cant. y mae'r 28ain a'r 40fed catrodau, ynghyd a dwy erpill, i hwylio oCork yn ddiced, i ymosod rryw: barth o diriogacth y gelynion; tybir mai y l°ridas yw gwrthddrych eu hymosodfad. t(-I(li(teth.Dyd(i Mercher diweddaf, ritiilien OA(I -Johii Stroti-, o Heol Chapman, ym Ihno, a'i wraig, yi, lioii a fwriodd ddysglaid o CeaWTrieb' ar hy" c fe, a ymaflodd yn y pwttJeuydd (polcer) ac a'i curodd yn y modd ttuvyaf annhrugarog; Pa fodd bynnag, hi fedr- odd ddiangc i r ardd, ond ymlidiodd yr adyn lras hI, a pharhacddei churo ar ei phen it r Ptti.edydd hyd oni threngodd yn aberth i'w flyrlgrwydd anllywodraethus. Er fod Strong ^edi byw gydà'i wraig ugain o flynyddau, ac wedi cael saith o blant o honi, yr ydoedd IDol' holIol amddifad o deimlad, fel y troedtodd ere hi amryw weithiau, pan oeddid ynghylch ei del a] a uaia gall ddywedyd, she is only shamming ( .1 yw ?d ffugio bod yn farw). Rhybudd '-swy us i b?-b ochelvd dechreuad cynhen, ac Y!?drecu ei ??"S P? ddechreuo, yn hyt- *i"cl 151,1 dw.vn ymlaeu.

SVvA ST SEA. |  T BK 1,ET? 0 h !I., A House, and Wareliouse, ?. c?y/???F,. Ct,-bLT T?p? LATE in the occupaUon of Mr. CubMpp,, -M?! worth the aUentioii of a Corn-dealer, or any conccrh that requires room. u: ,Enquire at Mr, IRWIN'S, Beanfort Buildings. C A R M A RTHENSIII li E. TOloy Bridge, near LiangadoclL A NOTICE having Appeared in the Carmarthen j-M* JÓnrnal-" That an Application is intended to he made to Parliament, in the enuing- Session, for leave to lyring- iii it Bill, iii oi-der to obtain an Act ofPdrlianwnl for erecting a Stone Bridge over the River Towy, in the said comity, at or near a certain Turnpike (<at.e, called At>er- marlais Gate, from that Bank of the said River which ]ies in the parish of Llansadwrn, to the opposite Bank of the same River which lies in the'several parishes of L-Ianmdwrn and Hangadock, in the said county and for erecting a Gak on the said Bridge, for taking ToHi- fnrHQrses, Cattle, Carts, aud all manner of Carriages passing the Same* JElotire i.r> berrbp gi.uen 'I Ai i,, i,r[N(, will be HELDat the CASTLE biN, in the town of L.langadock, in the said county* on MONDAY, the 3Jst «Ja.y of OCTOBKR instant, at 11 o'clock m the fore- noon, for the purpose of taking into Consideration the expe- diency of OPPOSING the said intended Application in Parliament, on the ground of the serious injury that would result therefrom to t:ie Jleighhouring parishes, üneadl side of the said River; at. which Meeting all persous interested are requested to attend. Llangadock, October 10, 1814. -= .a.-

GORUC11WYLWY.R. Co-tell Nedd David Thom:!s, Siopwr Caerphilly Parch, J. Edmonds P.enybontar Ogwr I>. B.Jones Llanlnssent Walter Morgan Pontfaen Titos. Llewelyn, Postmaster Caerdydd post-Omce l?let- ?'i til AV. ),]. Dtvis, Postniaster Aberdare John Bynon. Postmaster Caerfyrddin .1. Evans, A)?-atrydd,&c. UaucHy Jolm Roberts, Siup?r (.'astellnewydd yn Lnilyn Timothy Thomas LlandHo ?- Frederivk Evans Lhmymddyfri — -It ces, Si,)i) Issa H:u)?adoc' — Thomas Thomas Abcrkonddu, G. North j Crvghywel John Price, Postmaster ('I'? ?)' ?A lo,?n Postinaster it ?Jinies Tiioiji-?ts A bergwaun Honi-y Evam A Parch. William Theinas r Aberystwith Parch.. John James Aberieiti Caleb Lewis Llanbedr pont Stephen Hugh Jones, Post-master (i!auywern-\strad David Richards Rhaiadr Edward Jones, Postmaster Amlwch I-,vzitis • I Itodedern•<- Owen Williams, Postmaster Caergvbi Benjamin Jones '■ Llanerehymedd Evan Thomas, Postmaster Brynsiengcyn W'. Roberts Richard J ones Bangor Parch. Arthur Jones Pwllhely Parch. Benjamin Jones Caernarfon Rice Jones IrellI William Williams Himbych Thos. Gee, Argraifydd, &c. J. 1,1;tiiiter, Llyfri%-ei?tli?vr Llau'.wst William Davies Ruthin .Tohn PhilJips, Lhfrwerthwr J"I? :?NN;ti-ds ,I Bala R. Sanderson, Argraflydd I" icitai?(I 3 A li,?,r. ISo?t<nvn- Parch. John Jones VN t,i N%. ii J oilli i olle  Llanl yllin Edward Price Llanidloes Abel Jones Casnewydd ar Wrysc Evan Lewis, LlyfrwcrthwT a JohnTihhins,Ar?rni!'ydd PontYf?t Parch. Ebene?,er Jones Llundain jSewton & Co. Warwick- Square; J. White, Fleet- x street; a M. Jones, No. 5, N ewgate-Street. Yr ydym yn do nil fod Arg. Evelyn Stuart yn cynnyg ei Imu yn aelod o'r Seneddr dros drefi bwrdeisiol Morganwg, yn He ei Anrhydqddus frawd, yr hwn a tu farw yn ddiweddar, Y mae'r tra dysgedig a hynaws Esgob Llandiif, wedi cael ei flino o'r uewydtl gan ei anhwyldeb pariysaidd. Y mae amryw Foncddtgcsau yn swydd Forganwg, wedi dcchren tnuscnf!0 i roddi Hcstr arian i SyrThos'l Picton, ein Gwiadwr, fel arwydd 0'n cydnabyddiacth o wcrth gwasanaeth v Swyddog cnwog h\vnnw yn yr 0)yny?,(????MM<'Lt? ac fel y gano ein hoB gydwladesan prydweddol gad cyHe i ddangos yrnn parch i'r gwron, derbynir cyn leied a phnmp swllt ar yr achos. Urddwyd y personau canlynol yn ddiweddar yn EglwVs Vetir, Caerfyrddin:- Offd'ritii(l.—\Ym. Jenkins, Curad Pcnderin, a Wralter Evans, Cuvad Elywel, swydd Freebeiniog; David Davie, Curad Rosilly, ac Ebenezer Morris, Curad Llandeilo-Talyb'ont, swydd Forganwg; Daniel Evans, Curad Nan'tmel, Benjamin Maddy, Curad Houghrood, Walter Williams, Curad LUinll—— Nantmelan, a Thomas Davies, Curad Creginia, swydd Faesyfed; Thomas Edwards, Curad Liancleniol, a Griffith Thomas, Cnrad Llangoedmore, swydd Aberteiii; Thomas Evans, Curad St. Pedr, Caerfyrddin; Will., Phillip, Curad Grantston, a John Jones, Curad Manordeify, swydd Penfro. 'I Deaconiaid,.—Isaac Davies, 0 blivyf Llanlleonfel, swvdd Frecheiniog; John Davies, o Gaerfyrddin; Wm. Richardson, 0 Dyddewi, Dyfed; Lewis Matliias, o St.'Martin, Hwlffordd, a John Bowen o Lanwrda, )1 swydil Penfro. Mab i'r diweddar Syr Robert Cotton, 0 Lleweney, swydd Dinbych, y w'r Cadfridog hyglod, Syr S. Cotton, ( vn awr Arg". Combcrmere) Ue y ganwyd ef, ac nid yn Combermere,jgwydd Carlleon pawr, fel y tybir yn gyffredin; iie, o ganlyniad, y mae'r milwr. PClldefigaidd uchod. yr hwn a elwir gan y Saeson yn Wron swsdd II Carlleon Gawr," yn Wron Cijmreig. Dydd laii, gollyngwyd llong unlnvylbren newydd i'r mor, o long-gadlas y Cynno tra medrus mewn llong- saerniaeth, Mr. Llewelyn,, o'r dref hon; cymmerodd y I dwfryn y modd gorwychaf, ym mysg bloeddtadau gor- foledd y iluoedd a gynnuilasant i ganfod. yr olygfa fodd- haol. Datmvmn anghcuolWythnos tneithiw-yr, fel yr oedd dyn o'r enw Wm. Hopkin, yn ymdrechu croesi camlas (canal) Llansamblet, yn agos i'r dref hon, mewn trefn i fvrhau ciftordd adicf, i Lanbran, plwyf Lausamblet, efe a syrthiodd i'r camlas; pan glywodd Wm. Morgan, (yr hwn oedd yn byw gerllaw'r fan) y-swn efe a aeth allan yn ddioed iweled bethanidig?yddodd, pan acth i'r fan He a ganfu het ar' wyneb y dwfr, yr hyn a i bfawyehodd, ac efe a redodd i R? ?i gyn'?y?g? yr hwn a?yfododd o'tW?y. aaaeth gydagi gyrchu bad ag oedd gerllaw i'r fan. a chyfodasant y dywededig ¡ l \v Ul. I-iÚ¡>Jl 0')' wadod? end yr odd yr aDadl f'WlOl J Wm. Hopkin o'r gwa;-lod, end yr oedd yr auadl fy vaol wedi ymiidael dros fyth. Cynnaliwyd vn]ofyniad| Ynad Llofruddiaeth ar ei gorffbrydnawn dydd Gyvencr. RhcithÜlrn-c-Ji]arwolaeth (/ilmmvéi'niof. Y mae gennym brawf ychwanegol o ansicrwydd bywyd dyh, vm marwolaeth Thomas Davids o'r Drefor- ris, gerilaw'r dref hon, yrhyn a ddigwyddodd ferydnawn dydd Sabbath diWedddf. Yr oedd efe yh ddigon iacli a chalonog yi rbwytta ei giuiaw; ac o lierwydd ei fod yn teimlo ei litin yn lied drymaidd wedi ciniaw, efe a acth ac a orweddodd ar y gwely, a phan atttv ei wrdig i'w ddihuno yrnhen awr neu ddvvv wedi hynny, deallodd fod cwsg angan wedi ei feddiannn, o'r hwn nid oes modd. diliuno neb ond gan floedd yr lidgorn diweddaf. C'eisiwyd cyhnorthWy meddygol iddo, end yn ofer ac aiJdfeithioh Tra'r oeddyin yn sgi-ifeiiiiii,r hanesion nehod cly w- som am farwolaeth ddisyinmwth William Hoskin o'r dicfhon/yrhyua ddigwyddodd dydd Liviii diweddaf. Yr oedd efe Wedi myned allan o'i dy i'r lieoli, t'r diben i fyned at ei orchwyl, a thra'r oedd yn pesyelin torrodd y gwaed allan o'i enau, ac el ei arwedd i d_v' Meddyg, yr hwn oedd yn agos i'r fan, efe a drengodd mewn ychydig tunndan. Gwvii ei fyd y gweision parod, ag ydynt bobaniser yn disgwyl dyfocliad en Harglwydd. Dydd LInn wythnos i'r diweddaf, dewiswyd diaries Morgan, Ysw. M. D. yn nufi-yd i fod yn Faer Caer- fyrddin dros y Hwyddyn ganhno); ac ar yr nn dydd (i?wiswyd Mr.' B. Adams' a Mr. J. Thomas  yn un-fryd i fod yn siryddod. • Bu prifs?yddog y dref uchod yn v swydd o'r blaen, oc am hynny y mae yn hoilol gydnab- yddus à'l' dyicdswyddanv perthynol iddi; ac o lierwydd ei fawr serch at ei dref enedigol, disgwylir llavver o fudd i ganlyu.ei ddewisiad i'r gwydd di-itelt(fti. A ngorodd pestr â glo yn Hong-borth Aberdauglcddyf, nos Sadwrn wythnos i'r diweddaf, ac aeth y ddau ddyn i ortrwys dros-y ,nos i'wf caban, ond mewn rhyw fodd soddodd y llougig yn y tywyllvvch, a gofidus yw adrodd boddodd y ddau ddyn wrth bob tcbygoliacth yn y caban. Saiiy?ei* o long--bot-tli Ysgrifenodd y Lhngesydd Sawyer, 0 longborth Cork, yn ddiweddar, i Abei--?lati-?tedd?f? i hysbysu y bydd iddo ef ddanton nawdd-long i'r aber uchod cvn I gynted ag yrymgynnullo ynoddeg o longau, i'r diben hv auiddillyn ar eu mor-daith oddi yuo i'r Iwerddon, i'w aiii(iditlyii ,ir cii iii6i--daitli od(li ?,iio i'r l?verdLIoli, Cyfrifir fod rhife.d'i'r dyiiion mewn oedran ag ydynt yn byw yn y brif ddinas wrth geisio elu.sen, ynghylch 6,000; a'r plant yn 9,283; a'r arian a dynnir gan eu taerineb oddi ar y fcyffredin ju liynyddol, ydynt o leiaf j 3711 Dydd Mercher a dydd Ian diweddaf; cymialiwvd Cymnianfa banner blynydddi y Bedyddwvr, ynghys- segrfa Seion, wrth Langadog, swydd Caerfyrddin. Am ddau brydnawn dydd Merclier, gweddtodd 3Ir. J. Jones, o Bcn-y-bont Liandvsul, a phregethodd Mr. J. James, 6 A bergwaun, ar yr addewid o roddi ysbryd a ehijlori newydd i bechaduriaid a Sir. D. Davies, o'r Felinfoel, ar waith y Gwaredwr yn myned oddi avngylcli gan tVneuthur daioni, a phregethu efengyl y deyrnas; at: itm chwech O'l- gluell, gweddiodd un o'r frawdoliaet'h (ang- liofiwyd yr enw) a phregethodd Mr. D. Evans, o Gaer- fyrddin, ar nertholrwydd di-fau'r filwriaeth Gristi'anogol. Cynnaliwyd cynnadledd anghyocdd gan v gweinidogiori am wyth o'r gloch bore dydd Ian, v Mr. J. Davies, 6 Gaerfyrddin, ac y cyttiitiwvd yn enfryd aryrangcnriieidrwyddi ymdrechu dros achos cenhadoi; gan ystyried fod yr amser ag yeviii yn by.w ynddo yn dra hyiiod- ocs hanysgatfydd' yrhyiiottaf, o r::n heiaethrwydd grveithrediadau crcfyddol Cristian- ogion, nag nn wedi'r bes apostolaidd. Am ddeg o'r gloch gweddiodd Mn M. Evan) 0 Banty Celyn, a Mr. T. W illiams, 0 Salem Meidrish, pregethodd -Mr. J. Herring, 0 Aberteiif, ar y ti;ydydd gorchyniinyrf, neu'i  perygl 0 gymmeryd enw yi (?il) 111tiNi, vil otr; a Mr. H. Davies, yr hcnaf, o Lansk-ifun, ar fFyddlbn- deb Duw yngwyiieb fod dynion yu aras heb gredu, gan na's dichon wadu ei hun. Yn v prydnawn, gweddiodd 1 Mr. D. Davies, o Aberduar, pregethodd Mr. J. Davis, o swydd Penfro, ar ddaiontr Hollalluog; a Mr. J; Harries, o Abcrtawe, ar athrawiaeth iachus, a therfyn- odd waith y gymmanfa trwy weddi a mawl; nid vdyin yn cofio gwtled y gwrandawyr a'r llefarwvr yn gyf- redin yn llawer mwy bywiog mewn un gymmanfa eriocd. Bu amryw o'r gweinidogion yn Ilefaru mewn gwahanol leoedd yn y gyhnnydogaeth nos Fercher a nos Ian. Ymddygodd trigolion Llangadog a'r gymmy- dogaeth yn y modd mwyaf caredig a llettyeugar tuag, at y gweinidogion a'r i y rhai ydynt dra dioiehgar iddynt am cn cymmwynasgarwch ar yr achos. Yr ydym yn deall fod Mr. Harries, o AbertaWe, yi1 bwriadu argralfu ei bregeth, ar atlirawiaetli' iachus. MARWOLAETH Y PARCH. T. CHARLES, A.B. Dydd Mercher, y bore, banner awr wedi deg o'r gloch, 5ed o Hydrcf, 1814, y bn farw, er mawr golled i'w deulu, tref y Bala, ac i Gymru oil, y Parchedig Thomas Chailes, A. B. yn y59a¡n tlwyddyn o'i oedran. Y mae yn amlug i bawb mai un Hafnrus a diwyd yn ei ddydd oedd—yn ymhyfrydu yn gwneutliur daioni. Iddo ef ni-ic lioil henafgwyr ae ieuengctyd Cymru yn rhwym- edig am yr Ysgolion Sabbothol, am en cyfarwyddo vn ffordd dinvioldeb—-ym mhyngciau crefydd Crist—ac vn yr iaitli Gymreig. Yr oedd yn gweled ei (ÚiylccJswvdd i wneuthur ei oreu i bawb, yminhoo efyUfa. Byddai yn ddyfal yn cynghori, yn ysgrifennu, mewn amser ac ailan o amscr, gan draethu boll gyngor Daw. Un nerthol iawn yn ei ysgrifeniadan hefyd oedd; a dylem ddiolch am i'r Arglwydd dneddu ei i'eddyliau i ysgrifennu yn ein hiaitb. Y mae ei Eiriadur Ysgrythurol yn rhagori ar ddim ysgrjfen a welsom ni etto yn Gymraeg, lieblavv y Bibl, ac y mae o werth i bt",Alb,eli gael, yn neillduol i weinidogion yr efengyl. Ei bifur pcnnaf dros y deu- ddeng mlynedd diweddaf oedd am i Gymru fod yn fediaiinol o air Duw; ac edrychodd DiiNv ar ei lafur- waith yn gymmaint, ag vi- annogddd lawor ereill hefyd yn Lloegr i'r cyfry w orchwyl; felly hawdd y gallwft ddywedyd ei fod yn dad. i'r Bibl Gymdeitha Fry- tanaidd a Thraniorae at y golygiad hyn y mae holl wledydd y byd dan rwyman iddo. Yr oedd hefyd gyda y blaenaf o'r rhai hynny ag oedd am ddantbn cenuudon dros y moroedd; ac nid oes agos un Gymdeithas gre- fyddol ym Mrydain nad yw ei.enw i Weled ymidith v cynnalwyr. Mae achos i Oymru wylo, o,, bit achos erioed i Gymru wylo yn awr y mae. Gallaswn ys grifennu llawer am y gwas enwog hwn i Grist; ond rhaid i mi ddiweddu trwy ddywedyd mai y Ditw hwn- nw, yn yr hwn y gobeithiodd, a'i cynnaliodd ef yn rhyfeddynystodei oriau diweddaf; a chauodd ei lygaid gan adael tystiolaeth ddiamheuol ar ei ol ei fod wed; myned i'r orphwysfa netol honno, lie 11a ddaw un gelyn i'w flino mwy i dragywyddoldeb Ystyr y perffaith, ac edrych ar yr uniawn, canys divsedd y gwr hwnnw fydd tangnefedd." J. S. Mae'r seintiau yn gwenu mewn gwynfyd, 'Nol gad'^1EU badfyd o'u hoi, Yr lesu, o gvrhaedd en gormes A'n galwo'dd i'w gynnes wiw gÖI; I orphwys o'u llafur a'u lludded, V11 llawen tan nodded eu ^er, Yn feini ei goron drag'wyddol, ■Rhyftjddol in siriol fei ser." W. E. ar yr achos uchod. Cynnaliwyd trydedd cylcliwy! Cymdeitlias Gvd- weithiol Penybont, swydd Forganwg, er addy.-giad i'r tlodion, ar ddydd G-wener y 7fed o'r mis hwn. Yr oedd y cyfarfod yn dra llibsog a Aeth yr-ae)(}t}an gyda'r plant, i eglwys y Castellne.wydd, lie y traethwyd pregeth dra rhagorol a pherthvnasol, gan y I>arehedig Thos. Hancoriie, y Ficer; a givnawd casgiiad haelionus er cynnorthwyo'r s.efydiiad. Holwyd y plant yn g-y- hoeddus yn ysgoldy'r genethod, y rhai a gyfiawnasant eu swydd gyda'r hyfedrngrwydd, buandra, a mauyhveh, ag sydd yri ddarlnniadbl o ddull hyfforddiadol Madrass. Gwobrwyyvyd y dysgawdwvr a'r plant teilwng. a. gwisg- oedd Mewyddton, fel annogaeih i ddiwydrwydd ac ym- ddygiad da. Wcdi i'r gwaith o holi ddarfod, hwy a lonwyd (yn 330 o nifer) d digon o gig eidion da a phot- ten fras, a therfynasant yr olygfa foddhaolà Dnw gadwo'r Rrenin,' i ttiaii- waith lair. Nis-gallwa lai iiit syhvi ar yniddygitid dymunol a gostyugedig y Bon- eduigesau ar yr achns, mor yr oeddvnl i weini i gyssnron y plant, nid i gap! gwasanaeth, ond i wasaa- aethn" oedd treflt ydydd, a phawb yn cael eu hannog gan yr un ystyriaethau, scf gwellhan amgylchiadau'r tlodion. Ciniawodd yr aelodau yn y)- Wyndham's Anns. Ym mysg y gymdeithas yr oedd y Gwir Ani-hydeddus, Syr John N'icholls, y LlywVdd Thos. Wyndham, Ysw. A. S. (Aelod o'r Sencddr), Is-lywydd; Yr Anrhydeddns Windham Quin, A. S.; Mr. Grant, yr.-lienaf a'r ien- angaf5 Mr. Bennett, yr henaf n'f ieuangaf; Mr. Haw- kins; y Parch. J. y Parch. R. Richard; Cadpen Tinberville; Johu HieIJanlsoll, Y swam, &c. &e.

CYFARFOD. MtSOL Y GWYNEDDIGIOX. J Ar nos Lnn, ySyddo'rnns h\vn, ytngyfmtvddodd y Gyindcithas Wynedd:g yn dra lliosog, ond ifi.ewii dull a gwedd pur anarferol; canys yr oedd y Swyddogton* a'r l CyfetHiOH oH mewn galar wtsgoedd, o herwydd ?arw. olaeth eu gwiw a'u hanwyl gyfaill Mr. Owen Jones, Myfyr, yr InVn oedd Dad y Gymdeithas, ac yn wir efe oedd dcilwng ymhob ysyr 0'1' cyfrvw enw, a'r parch a arddaugoswvd iddo ef. Anfonwyd ei ddaduuiad i ysta- fell eu eyfarfod, wedi ci addumo a gwe denen-ddii (crape), ac yr oedd hefyd gadair y Llywydd, ac,arian- dlysau y Swyddogion wedi eu gwisgo a du, a'r delvnyn  orchuddicdig yr un modd. Nid oedd yno fath yn y byd. I o ddywenydd, end pziNN-b yn alarus ar ol ell cyfaijl, ac ar olwg fel pe buasent yn barod i lefain allan yngeiria.u 1. y Crynwn oli, ai crino wnacth GyiT Derwen coffadwriaeth Dywcdodd John Jones, at- D,'y)??der, ALAHNAn ganhnol I UVMA■ dryrader dyfnder dwys i 0 burlwys batch, I'n poeni o rym ein pen eriocd 1 A'i-oed'yii I, Fi- eii Trist ochneidiau nioddan mailh, Yw 'n gitai, ni, am Golofn Iaitb, A'i-lio(l(lii,r ,,woboj-. ain y gwaitli Banldoniaeth iawn! ¡ I1 a Todd y llnniwn ddini gwellhad ? • WrUt ymgeleddu inith eiii gwJad, ¡ Kid call ein tbn, Ow! coiiicinTAl? Ii 1',i'(I c?iil c?in t6n, O?v! colli ■ ddeall llyfrau, goren gwr, A gweithiwr gwych, ¡I 1 godi lien ysgrifen croen Neu bapur ut-yet), E wyr awduron iadlon ri, "*• pa fiiint yn Ifraeth a wnaeth i ni; O'i fyb'd i'r gro daeth arnom gri, .J I Mai c'tfdi chvy'. Ni ddaeth mewn modd tn fewn i'n nnir Drwy y bywyd un mor bur, Ni welwn, cofivvn (mawr ein cyr), Mu'r Myllft mwy Ni r.b'.vwir heno Bibellt fain, A'i sain mai suyn, ,1;i DwI fan He dylai fod V' Y Delyn fwyii. Nid oes mwynder, pwy a'i mcdc1 Am dymmorbach tu yma i'r bedd, Caifr plant yr Awen lawen wledd Mewn annodd nef. 1 Rhown ein tai bob rhai mewn rliol Cyn myn'd i ddalfa angati a'i tIdüI, Ein geilw a Ai-iiit heb gilio yn ol I'w ganlyn ef. J. J. G. y G. Englyn Prost a fyfyriwyd wrth edrych ar Bortread Mr. Oweii Jones, Myfyr; yp ystafell Cyfarfod y Gwynedd- igion. Gan Daniel Davies. Fr ddaear ddofn aeth Colofn Can, Syrthiodd sail ei hadail hen; Nid yiv 'n bod, gresyndod son, Y n ei le namyu ei lun. Swyddogion Cymdeitlias y Gwyneddiglon am y ftwya ddyn, 1814, ydynty Cyfeillion canlynol, y rhai aetholwyd v u JOHV LEWIS, Yswain, Llywydd; Mr. DRVID DAVIES, Rluiglaw; Mr. DAFYOD PUYS, Trysorydd; Air. THOMAS ROBERTS, Cotiadur; ?Jr..) onN JONES, 15aidd. Y Cynghorwyr ydynt nid amgen— Ivlr. JOHN ROBERTS, (efe a llaenorodd y 11 vneddl: j Mr. DANIEL DAVIES Mr. THOS. Lu?ARus; I I I Mr. JOHN- LLONI U I S Mr. JOHN Tao:;u.s. I + Chwibanogl, neu 1 lageolet.

I MYNEGIAD AMAETlIYDDIOL AM FIS I MEDI. Y Gwenith, wedi dyfod dan y ffust, a dry allan yn delicti ac ysgafn, megis y gallasid disgwvl mewn can- lyniad i taildod nioi- gythedin, cyn ei (Joi-i-i nid oes ond ychydig o'r hwn a ddangoswyd yn Marklane yn pwvso yn gyfartal i'r hwn a gyfrifir yn yd bara cyflawn ac iachus. Dioddefodd y liroedd goren am wen ill) yn Kent ac Essex g-an y fel-gafod (mildew) yn gystal ali- gwledydd canoldirol. Y mae'r cnydiau yn yr Alban (Scotland) yn gyftredin yn lied doraethog. V- ina(-i,' niynegiadan 0 ardaloedd yr 9d yn yr Iwerddon yn dda. Cafwyd cynhauaf da a ellytlawn ar y reirch ynghorsdir Py.,? p ffa v swydd Lincoln, Cambridge, ac ynys Ely. Py" dla yn y rhan fwyaf 0 barthau yn gnydiog. (potatoes) gystal ag oeddid yn ddisgwyl yn gyy;i»r. Cnwd cymbedrol o hadau mention. Y maip yn Norfolk I a Suffolk. yn gwclla; porfa dda; y gwaii- yn brin gan f mwyaf. Anifeilinili corniog a dcfaid tenc-uon, a moch yn codi mewn -pris; ceftylan canolig yniron bod yn aii- werthadwy. Digon 0 gig yn y marchnadoedd am brii- oedd cymliedrol y mis diweddaf. Yr hoppys yn v;ell nUl; oedd neb yn -ddisgwyl. Marchnad y gwian yn par- hau yn fvwiog am yn hytrach tvvy pris uar mis di- ,,) eI weddaf.

ESGORODD. Yn." N gba<'rf% vddin. Ñll's: -Jones, gwraig Thomas Jones, Y 1), 1 nr fab. PRIGDODD, Yng Ngbae.rfyrddin, Mr. James Harries, o Ty'r Waun, a Miss Elizabeth Rees, ()'r dref ucJwd. BU FARW, AI)ct-ta-,vc.. Yn ddisyinmwth, dvdd Sadwrn wythnos i'r diweddaf, yn Merthyr Tydfil, Mrs. Heath, un o drigoiloh eyfrifol y dref uchod. Yr oedd,mewn cy'lawn ieciiyd alit lleg o'r gloch, ac yn gorff di-fy wyd am } Yn Llanwrda, Mrs, E. Jenkins, mercb y diweddar Bareb. Mr. Jenkins, 0 Landilo, yn. 68ain inhvyild oed. Yn Dolvfelin, swydd Faesyfed, yn y 73ain mlwydtl o'i oedran: John Pritchard, Yswain, tin o Ynadeti ei Ea-wrhydi yn y wlad honno; fel Ynad etc a gyiiawodd ei swydd yu dra tfyddloll, gan dajignefyddu rhwng ymrysonwyr, a rhagtlaenn llawer o ymgyfre»<hio. Yn dra disynnnwth, Blr. James Davis, o Gwmheyop bychan, swydd Faesyfed, yn 7.0 ocd; priu y cafodd amser i fynegn i'W wraig, yr lion oedd yn y gwely gydág et ei fod yn anhwylus, cyn anadbfr anadiiad oaf. Yn Oat-Hall, swydd Sussex, y Parch. Thomas JO!Jc yr hwn oedd frodor o Meirion, ynghyminydogueth y Bala. Vn ei dy, yn Guernsey, yn 49ain 'mlwydd o'i eedran, Sir. Rowland GriStji, gynt o Bvylilieli, swydd Caer- narfon •, yr oedd yn ysgolbaig diwyd, yn dra hvddy^g mewn banesyddiaeth, ac yn Ysgi if-ragiaw i Gymdei- thas y yn Llundain. Dydd Mawrth wythnos- i'r diweddaf, yn 56 oed, Mrs. Pritchard, gwraig Win. Pritchard, Bangor, sivydd Cite i-iii i-foii,

Lt.O??-?EWY:)mo'< ABEKTAWE.yfodu'thf, SWAnsea TradER, Kuxtabie Eliza, Clarke, 0 Frysto; Cwinsym- leg, Laneey, o Barnstaple, amry v. iae.than; i.iope, pnuiips, 0 Liverpool; Peggy, Lloyd, o Chester, priddfeini; Venus, Davies, o St. Ives, çlai; Fortitude, Smith Abeona, Bevan; Ellen, Bevan Freeman, Se- yens y: "-la;, Molly, Stilly Lydia, Cooper } George & Ann, Curfce-"K Eliza Ann. Williams ,1\)!¡il Mary, Harris: o St. Ives; Venns, Williams: William ii Mary, Hn^lias, o Amlwch: Ze- phyr, Davies, o Truro Sophia,>Ieiiniis», o Fcwey; Ellen, Yanhal1, o Baltimore; Providence, Williams; Brothers, Evans, 0 Conway, mwyn copr j Wm. Henry, Williams; Plover, Hoskin; John Elizabeth, Ballhat- chet, o Bideford Harford, Walters, o Penzance lis- dnstiy, Lewis; Fortitude. Angove; Lord Nelson, Gibbs; William, Beer, o Plymouth Ebenezer,Tucker b"Dartmouth St. ives, Stephens; Ann, Weat'u Lovely Emily, Syddal, o St. Ives Pelican, Koch, o Fishguard Syvan, Rees, o Newport; Mary, Harries Ann, Rees, 0 NewlY; Friendship, Stroud, 0 POïtsmoutlJ; Bu/}!)! Phiilips Betty, Crocker, o Comb Severn, Rrvant, 0 Bridgcwater Ann, Evans, o A-berthaw; Spcculution, Aliet-, o Falmouth; Friendship, Wheddon, o Cumberland, Tolson, o Halifax; Hercules, Harries; Cuiioden, Davies, o Dtiblin Hero, Pretty John, 0 S'\1. comb Alfred, Maine General Moore, Hoare; Venus, Lowther; Eliza, Bevan Hope, Jones; Jane èX Mary, MTveod, o VVatcrloid, balasarn. d'jinediaid, Providencc, Richards; Friends Cro<K ford- Severn, Bryant Betty, Crocker, i lirid-water Sidus, May; Hope, Buckler; W illiam ISJ Marv, Willi- ams: Unity, Bridgman, i Bideford; Felicity, Muse- worthy; Hoolllntent, Lancey; Cwiiisyinlog, i Hnnfstapie; Dasher, W-iliams; Emily, Sydali; Eliza, Clark; Ann, Werne Harford, Walters,i St. Ives; Ann & Mary, Rowland, i Milford; Hopewell, Hnglies, i I Pwllhely; CuJloden, Davies, i Newport; Hiva. Pretty John, i Dartmouth; Catherine, Stedont; Yiliers, Dai- ton, i Plymouth; Brothers, Evans; Providence, Wil- liams, i Amlwch; Peiican, Roach, i Fishguard; Ebene- zer, Tucker Abeona, Bevan, i Portsmouth Ann,Rees; A I I Swan, Rees, i Cardigan General Moore, Hore, i Wex- II ford; Ellen, Bevan Hercules, Harries; New Blessing, Crocker; Prosperity, Evans Alfred, Maine Plover, I Hoskin Venus, Lowther; Hope, Jones; Buboua, PhU lipps, i U'aterlord Favorite, Griffith Industry, Jones, ¡ 1 Dublin, glo. I

ol t K" X r r*  ?ll 1 S 0 z s o C :z ? .%3 ;t p- d o u g 5 5 > u- a yi C 3 s t5 ?= š in ■ t z c IT* 55 2 *< z ø: '="11000; čr. 00 5; = ?T sT =■ =L I =i[5 s 5 2 • g I I tc (0 J- — WX c 0 __LI x -j a CaerHeon ar w7s? ilit S Bar Caerfyrdd. hJicsss ?" iiury, Cai.teii- Nedd, ??liL?L?? Dai-Abotjwe. ?M?t Caei iyj ;uti;i, Dinbych,- Aber. •h ?■ g c !c S I dangleddan. ? ? ? 5 ? ¿. i Solfacb, Porth- ?'.?. o. S _X ? t 0-? Abergwann. r* h- c 0 co ?" Abe.rteni, Abeiajr>)n, p £ 9 r I hnsw ? ? ? ? S 'J?F?t-iy'nY?u., j Aberayfi, AOf "I". I 1' pyviiiieii, c, cc ? Penrhyn-du. cc £ r £ > I Bar j Caem.vfc:), 5 Ma:d->r :>]. ?M?M)?-? ? ? t ae.-TCn 'I AUJ.;wch, ^^0^0 -g Man aw. F-V S FC. rfs. is cs w 1-1 I Bewmaves, 'cc ¡ g; I Crmwy. ??ec'Ote?c??

MARCHNADOEDD CARTREFOL. Cen'c h ,??s'.0<L y;'rvi.?. C'l; y;¿S;:V ;¡ 'r'(':h, Os, Haidd, 20s y gryr-og. BKVSTO.-—Gweni'.li;. 2-D": i u: ?cHi!i0'n!?C?.tC6s.ysachatd 1,VE¡¡_P¿.v.eHh,ll c. Od, i it. :3d. Y'P': Haiud, 5? 'L .? .?s. (>«, y 6? pwys. Ckircii, 7'J. ¡ 5!s. lt'd. y 'tri ,pwy?. !"ys'at ferwi, |»2s. J- t ->6h. (\L v giynog. Pe'Li:?. leg, f, 5 s. 0 d. t u7s. OS. ae F- 60,?. oii. od. v hjJwys. Fr?, g i 4Us, y gryn;g:- n ag/ Us. CLii:¿s «t y o LÚ."y.t