Seren Gomer

At ArgraphUdydd Seren Gamer. 1 MR. G01HER,-Digwyddudd i mi gael fy ngeni mewn congi o Gymru, ym Inha un ni's gallaswn gylrd-eitl-.asit a Beirdd dysgedig. Ciyvrais fod yn y Gyniraeg. yn gys- tal ag ieithoedd ereill, reolan with ba rat y cyfansoddid Cerdd, ac yna wedi cael^Arybod mai Dr. Sion Dafydd Rhys oedd yr awdwr a draethai cgluraf a mauylaf ar y pwngc, cymmerais, y llyuedd, hamdden i ddarSlen ei waitb. Yn ol yr hyn a ddywed ef yr wyf fi, mor belled ag y gall fy neall gvaii ei amgyffred, yn prydyddu, nid yn gywreiniol i eiiiiill clod, (canys ni's raedraf wychder iaith), ond i ddifyru'r Awen, Mr. Gomer, weitliiailt yma ymysg y Seison-.—Yr wyf fi yn amcami, hyd ag y gallaf, symyyr ac eglurder yn gystal a cbynghanedd. Gwelaf yn fynych Awdian a Chywyddau yn cac! en danfon i Seren Gomer yn droym 0'" ymeanydd, ynlled gywir o ran rhsclau grammadeg, eithr o'r dechreu i'r divvedd yn annealladvvy i mi, er gwybod ystyr pob gair ar ei ben ei hun. Ni's gellir dywedyd am gan ei bod yn odidog yn unig am ei bod yn rhydd oddiwrih feian grammadeg, mwy tag y gellir galw gwr yn heinyf am ei fod yn cerddcd heb ftyn baglau. Rhaid fod meddyliau cyw- rain yn y pen cyn dwyn aHan dim a to deilwng o vvran- dawiad a sylw. Canmolir lliwiedvdd (painter) yn fwy am ei ddychymijiyg nag am ei liwiau, er mai angen- rheidiol bod y rliai'n yn arddercliog. Pa ham yr ydym yn mawrygu Caniadaii Floras, Virgil, Homer, Saplio, & c. ? Onidiun eu dyfais yn fwy nag am berfFeithrwydd yr iaith, er en bod yn y golvgiad yma hefyd yn snghynr- liai-ol' Bu Virgil saith o flynyddau yn cyfansoddi ei gan ferr ar Eafurwriaeth. Ymdrecliaf, Mr. Gomer. gael amser i anfon cyn bo hir i'ch Seren eglurwawr Draethawd byrr ar y Gelfyddyd o Farddoniaeth. Yreiddoch, DANIEL AE IJEUAN DDU. I

CYFFES Y CLAF 0 GARIAD. I :\fAE'r byd o hyd yu mwynliau Yii siriol ei bleseran, Minnau o gariad Meinwen Tan Iwyni 'rvvy'n poeni'm pen; Rhorlio 'rwvf fel rh\'w adnl Heihio i'r sail o lwybr dyn, Yma'ii gwaii a mi yn gactb Cwyn oeraf, can o hiraeth. Mae gwir fod son am Gariad Kndol sir, ar hyd y wlad, Ond lie mi bn '11 gwasgn 'n gertb ]Si ddirnad neb ei ddewrnerth. I711 vdyw gresyn odiaeth Nas gwvddir 0 ba dir dacth: Byw '11 yr awei mae 'r gelyn E all fod y dull a (yn. Yniofyngar am feir.-gorph Ts wy'r ais a os c;ds i'r corph y Traed man waed a 'itieiiiiv,,Id E Al.ra livil been y I!e I)vcld: Rhvdaer trwy ')R corph mae 'n rhedeg Üanwaith i'r fron gwnaeth arw frég. Ni wyr hwn am fawr o bedd I'thr v gwr, t;a thrugarecid; Ohrv "naw mae 'n braenaru Gwaelod y galon gu. saethaii avvcldym ymaiib, Taro Gvvc-n, onid da 'r gwaith? Dvgodd hi y liii ion Angylaidd, wraidd fy nghalon; Uchel trvvy'r dydd 'r w'i 'norhaiit O draserch am y fercli fainj Briwedig bobawr ydwyf O'i serch, a gaiarus v.\t: Oc" yw y ny(,h, c?y?o 'r N{? 1 Ja wer oc II a 11 wyr achos; tiiarad trwy 'ligwsg a'r Seren, Tybled heb fiad im gael Gw?n Adwacnniat/M'??dK'?ydyw' Bruddcd wyt. mai ?r?'d??tf vw !J Gwcrd eisiau 'r un gied [csu? Risiau'i'mcfsym'etm!?? Etsmn 'r feinir gy wir gu Dnaiomis diVidanu- 1/isian 'r un bèr a gètais,. Ei ilav. f'.vyn i wella f' uis. Meddwl 0 liyd am ddelw lion; ^icddwl, nid am ei moddion OndamctHunyfunfan WiwddocUi, a'i iioil rinweddau; Trwy fcthiant troi aholi Pa fethiant syn na fyn fi; Pam d,n,:cd nad oes groesaw Y leuad hoff gan gan alv; Taw, 3 pji pa les yYnywyd, A'r poen liv. ij' pen 0 byd ? Yn ami am deg resyrnon Cluvilio wyf i'w chae; i'r ian: Dywedyd mai da ydy w Pi iodas. mai addas yw Tdai bywyd 0 hyfryd baf Tcsog, mai brd dewisaf Yw bvw 'n 01 y r!¡ûl bur Hyacttaf, a roes Natur: ajar Bed trwy "r hc'H wlad yr adar 3iob nn hth S-nel yn cael ear, A mwynblaut me\\î¡ ty mánb!nf Ar frigyn g-as mew?! plas piuf: Dywedyd os-llwyd ydwyf, Sylni o hyd os sahv wyt) Fod mewn gardd lysiau harddwawr. Teg a syw o atgas sav r, A rhai i'w cael, gwael eu gwedI, Heb ran ond o ber rinwedd: Chwerthin 'nol gvwgnach wrihi na hon, mor ddigwyn yw hi; Yim-sg'wyd wnaf yn glafaidd, Tyr j'galon gron o'r gwraidd; Oeh! brath i'r fron dlrioudeg Yw Taw 'nol rhesyman teg. Anwyl cawn yn úI r cur Imi dåI am y do'iir. Pe (it)e'r tin n-,fol olaii, Un wiir hoff i mewn i'r ialt. Carv/n yn naw cywirach Bob tamaid 0 f' cnaid fach: Odlau i'r ferch lygadlas Gain ei gwedd a ganai 'i gwas; o ddim inael a ddoe i mi Rhan addas fyth rlionvil iddi, Gydâ hi y lili lan Cawn fwynhan dyddian diddan, Heb gynnalntl gofal -all, Na son ond am gysanau: Cawn draforl hys inelys, main y Val f' un hafa:dd faswaidu fin Amvylaf ar fy neuliri, A gwenu hyd ddigouedd Yn ei tbirion wiwlen wedd. Llundait:. DANIEL AE hVAN DDU, 0 Geredigiou.

At Argr($kiadydilJ3eren I- 1\:In. Gf>BTER,Chwennyehwn i'r dysgedigon Cym- reig, sydd ynymddadleu ynghvlch yr iaith, ddangos eu meddyliaii ar y geiriau cardynoi, qlit c)-ffelyb, y rhai a ysgrifenuir mewn amryw. a gwahanol ddull. Pa un o'r ffyrdd a grybwyllir isod ydy w'r oreu, yn ol barn y dys- gedigion Cymreig? I. I 1. Yng nghyd; 2. ynghyd; 3. yn nghyd. 1. Yng Nghrist; 2 Ynghrist; 3. yn Ngbrist. 1. Yng nghredj S. ynghred; 3. yn nghred. 1. Y ng nghaer; 2. ynghaer, 3. yn nghaer. 1. Yng Nghanaan 2. Ynghanaan; S. yn Nghanaan. Ac felly llaweroedd 0 eirifiu eraill, y rhai sydd yn dechreu gydag c wrciddiol: amlwg ydyw, debygid, mai'r geiriau gwreiddiol ydynt yn a cyd, yn a Crist, yn a cred, &c. A ellir dangos yn eglur, a diacbos gwrth-dad!, fod un c wreiddiol vu newid neu yn dyclnvelyd i ddwy lIgl snegys yr arferwyd ac yr arfei-ii- eu hysgrifenu gan rai ysgrifenwyr. Os nad oes achos i'w hysgrifenu felly, ai o ran Pereiddsain (Enpkovy) yr arferir v cyfryw (I(Itill? Os nad yw un ng yn ddigon 0 newidydd i un c, prefer I i'r gwrthwyneb. u. I Gellir gwneuthur holiadan cyffeiyb i'r gofynionnchod mewn perthynas i cirian sy'n dcchren mewn g wreidd- iol, mcgys gioydd, gin/neb, gteaith, go,oiti,int, &c. Y r amrywiol ftyrdd o'u hysgrifenu sydd fel llyn) 1. Yng ngwydd; yngwydd-, 3. yn ngwydd. 1. Yng ngwyneb; 2. yngwyneb; 3. yn ngwyneb. 1. Yng ngwaitb; yn gwaith; 3. yn ngwaith. 1. Yng ngo- goniant 2. yngogoniant; 3. yn ngogoniant, &c. D. S. Arferir weithiau ysgrifenu y gcirial1 a nodir allan dan Rhif. II. gyda sillafgoll, megis yn'gwydd, yng- tcaith, &c. Myfi a feiddiaf ofyn, yn y He yma, ai nid ydyw y gait' yn yn gynnwysedig yn yr ng yn y geiriau uchodP neu, ai ni chynnwysif y gair yn yr ngl os dywedir mai 0 ran csmwytho a llarieidio y sain yr arferir yr ng, pa achos rhoddi dwy ?ig, ac n'uiun? oblegid, ni adnabyddir fod ( dim gwahaniaeth rhwng sain un ?ig, a sain dwv np; -ie, ddwy rig a dengain, yn y flordd gyfhedin o'u scinio, III. Gellir ychwanegit gofyniad arall, mewn petthvnas i I b wreiddiol, mcgys yn y geiriau canlynol a'u IJLAEJJ. 1. 111 mlaen; 2. y'mlaen; 3, yn mlaen. BIAVYUDVN. 1. VRA mhvyddyn; 2. y'mlwycldyn J 5. yn mlwyddvn. BALCHDEK, 1. Ym malcbderj 2. y'nialchderj 3. yn malcbder, BANGOR. 1. Ym Mangor; 2. y'Mangor; 3. yn Mangor, &c» Geliir gwneuthur un gofyniad arall hefyd, mewn per- thy lias i'r geinau sydd yn dechreu mewn p wreiddiol, megys y geiriau canlynol a'u cyffeiyb:— POB. i. Ymmhob; 2. ymhob, neuy'mhob; 3. yn mbob. PLITH. l. Y ni m'nlitli; 2. ymhlith neu y'mldith'- 3. yn mlilith. Plavyf. 1. Ymmhhryf; 2. ymhlwyfnea y'nihlwyf; 3. yn mhlwyf. PLAID, 1. Ym mhlaidj 2. ymblaid neu y'mhlaid; 3. vn mhlaid, Arferwyd, hyd yn ddhveddar 0 flvnyddoedd, vscrif- enu y negydd am pan v byddai yn rhagflaenu n, yn cirt; a hyiiny, mae yn debyg, et- nnvyn pereiddio'r sain; me- gY5 ammhurch (an a parch) amntharod (m: a parod); am- -mhur (an i piti,,), a llaweroedd o eiiiruj cyffeiyb iddynt, a ysgnfenir yn yr oes lion gan rai gwyr a fernir (can ell canlynwyr o'r liyn lleiaf) yn ddysgedig a chelf'vdd, yn unmhareh, amnlmn>dj uxmhr.r; Acc. Creffais yn ddiweddar fOIUm Awdwr yn ysgrifenu ac ei yn lie ac ci esgyii,' yn lied gefntCi esgjxU. Yr 1111 Awdwr sydd yn ysgrifemm acyn 11 ea.'r; I yi.  ij i- h arih, y Uwyntg, ac y rhai c:/?/?'!? yn ?/b'y</at?,' yu He yr will, y ll!ryncg-, (t'r dwi, new a y rkui cytfraunyni Mrydain' Pa un bynag ai pywir neu anghywir y bcrnir y newid- iad uchod, mae yn audwg, debygid, ei fod yn gcrwino ac yn afrywiogi rliediad yr yjnaurodd. Amhygddigon ydyw mai dynwarediad o'r Saesneg ydyw'r ddull a gry- bwyllwyd udlOd. Mr. Gomer, nid Wyf am eieh blino yn bresonnol gyda cliwaiieg o ofviiion: nid fy amcan ydy w cyffroi tvui' heraa gwrthddadleuol yn cich Cohebwyr; fy amcan Vdyw, iddynt hysbysu eu meddvliau IHeWH addfwyndcr a hynawsedd. vf, Mr. Gomer, yr ciddoch vn cwylSyscar, Uwch Menai. URIEP: FITVKIOL. 1

ADOLYGIAD AR YR AWDL HANES TIt HENJ¡ COMER, Yr hon a ymddangosotld yn Seren Gomer, khtf. 35. o waith Sir. CAWR Gw AN, 0 Foil. I Hai! a gar hueg ci wedd,—ben Gomer, V n Gymreig ei fysedd; Ac'arwyrain gorwjedd, Ai-we,s, a list a*i iiie(ld.' Ac arwyrain gorwraidd; 1 wyra, rwra, rliy debyg. Tra ¡ gwan 0 synwyr yw'r englyn hwn drwyddo oil, dim ond pentwr o eiriau. Cyfiawn a teg gofio 'n Tad.' Anystwyth, anystwyth Cyfiawn a theg gofio 'n Tad. Pan fyddo a yn sefyll 0 flaen i, rhaid cyfnewid t yn th, mcgis teg a theg, &c. Mab i bwy y mwya' 'i barch.* Coll b. Cynfab Japheth arab erell.' Beitis yw hon, ° herwydd pellder y sain; pe buasai Ja- pheth nen arab yn unsill, buasai yu gywir, megis Den- gys Uu a bys lie bwyf. Unsill yw bys, ac felly mae'r sain ynghyraedd ei gilydd. c Cynfab Noa dewrfab dorch.' Yr un bai yw hwn ctto ag uchod. Prif-fab Adda cawr-fab cvrcfi., Gwaeth fyth na'rlleill yw hon' pe ba'i le: sain bendrom. A t'ranau y trinoedd; Dyma nychn yr hen iaith. Dywedaf unwaith etto, y dylid ar ol a gyfnewid t i th. Dio'n wysid yn wasarii.1 Nis gwn i yn iawn pa iaith ydyw y braich hwn. Yna Dcrwydd yn dirion.' I'n vn- rhy debyg. • 4 Elwid 0 hyd y wlad hon.' iL (IP. Bai y w hyn. Neu, a'u lioll'lynion bai, o'u Uenyrch.' Na rodder un amser sillaf goll ar ol cydsain, megys nehed. I r Pa ryw aban 'n peri a wvbynt.' Yr un bai ag a nodais o'r blatfn, sef rhoddi Sillaf goll ar ol cydsain, Pa ryw aloa wb arw welynt.' Mae dau fai yn y braicb hwn; p yn atteb b, ac yn rhy fyr. Pa mad arfan parod orfynt.' Rhy gaetli a'r iaith: parod a orfy'nt. Hadron teneuon tan a wenant.' TenCll a given yn rhy debyg. Brithwyr estronwyr fyth y trinant.' I Dim synwyr yn y braich hwn. Pe buasai fel hyn fe fuasai ya weil, BrithaiUU estronaidd ys y trinunt. Cvwydriaid diafiaid ovs7, a Dwy d ymhen un, chwarae egr. 'N ein tiroedd ni wnant eiriach.' Ni wydtlrs ddim at ba betii y mae'r synwyr yn cyfeirio with dori'r y o fiaen yr a. AJiwu '11 sythu! waeliOn sothach. Dyma sillgoll ar ol cydsain etto. "()"cl flyll y cawsant yn thvyli en cystlr: Dh ymhen d, cam chwarae. A'n gwas'naetha yn goesnoethion.' Dyma unig a lliosog welli ymgymmysgu; coes noeth, coesau noetli i oil. Pan yn bcna! Y ferch ymhen y fam 5 rhy ieuaiige, a meddal yWr ferch etto. Hil a goi,a'liqwl y goron.' Gor, gorj rhy debyg. Ni bu addysg neb a wyddon,' Cam rammadeg ydyw tynnu m a rhoddi n yn ei lie; a I wyddom y dylai fod. 4 Arial diycin 'r ol eu drycwaitli.' Mae dan fai yn y braich hWIi, sef rhoddi sillgoll ar ol cydsain, fel y dywedwyd o'r blaen. Dive, d;yc; rhy dbyg. Rhy annioddefol i'r iaith yw hyn, drwyroddi 0' wrthym yn lie oddi wrihym. Gan 'spred 'n wiwged ootid,' Sillaf goll ar ol cydsain etto unwaith. Am gau tciau cla. Y fercii ymhen y fam etto. 'N iach y gwyllon lIwch y gwallau!' Annioddefol yw tynnn yr 7/0 flue a yr n yn neehreu y baiin. 'Son cvson ceisiwn.' Dybryd sain. i Trngar anwar, hwn! Fel hyn y dylai fod, Trugar anwar hwn. Nid oes dim eisi,,iii vi- I). sillgoll lieb,yi- y o'i blueii. » 'A fn dirion fad erynt.' Cam a r iaith yw hyn. A tu dinon fad erddynt, y dylai fod. Ei air gwcdi lor, gadynt.' Cam a'r iaith yw hyn. Gadawynt y dylai fod. AcliwJ achau.' Acb, ach; rhy debyg. 'u 01 Mae dau fai yn y braich hwn; yn He anwyl, a hyny yn annioddefol; Enwau ac Enaid, a hyny 3.11 rhy debyg. I. hwn a garodd, 'r hwn a brynodd.' Tynu yr y 0 flaen yr r i rwygo yr iaith. 4 'R hwn a gofiodd yr lien gyiiaith!' Etto fyth yr un bai a'r baich blacnorol. Nid ydyw yr Awdl hot: (pc bae yn werth ei galw yn Awdl), yn cynnwysyiuldi ond J05 o luiellau, ac y njae 37 0 bonynt yn hoilol feiusf ac nid yw y licili fawr am- gen na sotbach gwag a disynwyr oil. Rhyfedd yw genyf y faih wyncb-galedwch oedd gan Mr. Cawr Gwan, truy orcbestu ei ban fod yn ei Awdl brii-gynghanedd; os hon yw prit-gyiighanedd, neu y gynghanedd flacuaf, nis gwn i pa beth a feddyiir olaf. Mae enw pnr addas ar y Cawr Gvvan, pwy bynag a'i bedyddiodd chwi eliwch weled hynwrtil cdrych ar ei '•'gyinadrodd 0 flaen ei Awdl, ac edrych drachefn ar yr Awdl. IHae ei ragymadrodil yn ci cglur ddangos yn Gt;:cr, ac y mae ei Awdl yn ei eghir ddangos yn' /•>'<(•», ac feliv ouid ydyw ei enw efyn addas? Kynod o ddigyvvilvdd oedd ef ryfygu rhoddi y fath I Waith alian; gresyn aiawr fod y fath irj-mrayssfa afiaeh a hyn yn cael tywvlla pelydr disgleiriol Seren Gomer. Tirrth weled pctbau mor anghywir yn cael en gadael ynddi, mi gyminerais y drafferth 0 ysgrifenu yehvdig, i Fe ddywedodd y Cawr Gwan y byddai i'w Awdl dynnn y gv.'aniowyda oddiar ben prydvddiaeth ilawer ttby cadi genyf fi mai tafia mwy H wna hi 0 iawer. Gwych iawn ydyw genyf weled a ym- ddangoso yn rhywiog ac yn ystwyth, 0 barth iaith, syu- wyr, a cbynghanedd; fe barai hyn gefnogi y difedr, a cbynnorthwyo yr egwan. Yr wyf yn gadael byn o eir- iau gyda chwi y beirdd gwvbodus. Ydwyf eicli difiuant ewyllvsiwr da, Caernarfon. BODA IEUANGC.

At Argraphiadudd Seren Gomer. ATTEB I LYTHYR Y CYMRO. J MR. GOMER,Yr wyf wcdi darllen gYfb llawcr o foddlonrwydd syhvadau pei'thyn:!Sol a synwyrol eieh gohebwr Cymro: yr wyf yn cytuno ag mewn pei'thyHas i'r cymmwysder o argraff'u gwaith y beirdd yn 01 rhc- i,? eyinni-,vys(iei- o beit,d(i yi ol olziu o'r grammadeg Cymraeg, a berthyn i brydydd- ia^th, yn fwy bysbys i'r Cymry yn gyfi'red/no!, Ac i'r dyoelJ hyn, mai da fyddai argnufu yn cich newyddlen ragorol, 0 auiser i amser, yehvdig 0 reolan barddoniaeth allan o rammadeg Sion lihyddereii, nea ryw rammadeg da arall; ac y mae yn duiammaa gennyf mai gwaitii buddiol fydd yrargraiffad 0 reolan y Cadpen V/illiam • Middleton, neu Gwilvm Ganoidref, y mae cich hal'- graftydd rhagorol D. Jenkin yn gyhoeddi yn bresennol-, yn y Hyfr a elwir Flares Poetarum Britaftnicorum. Yr wyfo'r un farn befyd a'r Cymro o.Feirion yrg nghylch y beian yn yr angreifftiau prydyddol a roddodd efe allan o waith rhai beirdd a osodasant en cyfansoddiadau yn ddiweddar o flaen y cyfiVedin yng ngoleuni Seren Gomer, a bod llewyvch y Seren cymmoiiif, fel na all beiau yn iawn ddiaugc lieb i bob llygad craffus eu can- fod. Ond, ar vi- iiii pryd, yr wyf yn meddwl nad yw cfe yn ddiducdd yn ei farn. Pan vrelwyf fi orlaisyn myned yn anghywir, yn He beio ar yr hwu a'i gwnaeth, yr wyf yn barottaeh i feddwI mai rhyw ddamwain a i dododd allan o l'e, ac y gellid ei hadgyweirio, trwy ei rhoddi yn Haw un a fo yn deal! y gwaith. Y11 yr un modd os bydd llinellnu djan o gynghanedd, yng-.vaifb awdwr fyddo wcdi cyfansoddi ar rai achosion, yn rbe- ¡ ..1 1 t', "f' oiaidd, mae yn brydt'ertbacb i farnn mai trwy gam ys- grifcnniad neu wall yr argraffwasg y digwyddodd y bai, ac nid trwy.anwybodaeth y cyfansoddydd. Pan- fyddo dwy ddolen i lestr, y mae pob dyn docth yn ga- faelu yn y ddolen ora 11, ac nid yn yr un waethaf; a plian fyddo ilati ddeongliad i waith neu weitbred, y mae rlieswm a cbaredigrwydd brawdol yn gofyn i'r esponiad goreu gael ei ddodi ar y weitbred neu'r gwajth, i'r farn fwyaf ffafrol gael ei rhoddi. Pan ymddangosodd y Hi- nell honno o eiddo y Cawr Gwan yn ngoleuni Seren I Gomer, Goleuo tywyllwch Iawer, fe sylwodd Idris Fechan, yn rhifyn 27 o'r Seren, na ar. gratrwyd y geiriau yn y modd yr ysgnfcnnwyd In-vat gan yr awdwr, ac y dylasent gael eu bargraifu, Goleuo tyvvyilwg iawer. Yn ol yr 1111 lbeol o farnu mi debygwn na fu Mr. E. yn euog o'r beiau y Cymro am ddodi with oi ddrws, ond nlai cam ysgrifenniad rhyw ail ysgrifennydd neu esgeulusdra y cyssodydd, neu ryw wall y» yr ar- graffwasg a fll yr achos o'r beiau a'r givallau V mae efe yn nodi allan yn y cyfansoidiad a-sonir am daMO. yn yr awdl ar yr iqitli Gyniraeg, y mae Mr. E. yn ym- t ddangos fei pe na Vai yn anvvybodus 0 reolau bard don- iaeth, am hynny y niao yn i'r btian yn ymdditldan y Pecbadur a'i Enaid ddiangc, trwy waith ysgrifennydd yn rhoddi y geirial1 i lawl" o'i gof, ac nid allan o ang- hraiff't ysgrifennedig, neu ryw ddamwain o'r cyffeiyb, yn yr ysgrifenniad neu yr argraffiad. Y mae yn gyw- ilydd gan Iawer pregethwr da i arddel ei brcgeth, pan fyddo ysgrifennwr buan gwallus yn cymmeryd i lawr I ei eiriau, ac argralfvdd anghywir yn ei chyhoeddi i'r 1 byd. 0 herwydd rhagoriaeth y tcstan, mi debygwn fod ymddiddanion y Pccliadur a'r Cristion a'u Heneid- iau, yn eu horiati diweddaf, yn bregethaM hnddiol ddi- gon i esgnsodi en hynuidangosiad yn eieh newyddlen ragorol, yn gystal er rbybudd i ddynion yn gyffredinol i fod yn ddycblynaidd yn Cll hymarweddiad, i feiidd ienaingc yn neilldiioi i fod yn ofalus yn en cyfansodd- iadau, ac er amddiftynniad i'r hwn a't-, diben da, i-lia, cael ei ddifenwi yn ddiacbos gan farn- ydd tueddol a cbanddo ddiben drwg. Y dwyf, Mr. Gomer, cich ufudd wasanaothivr Gwyllysiwr da, CmaTioN. ) I

At Argraphladydd Seren Gomer. Svn,—Deallais yn .ddiweddar fod Ilawer o'm ovd- wladvvyr, o ddiriyg sylwi ar yr hyn y maeiit yn ddarllon, yn meddwi NCbncodonosor brcnin Babilon gael ei cJroi o rod ar lun dyn ar Inn anifall, yi' hyn sydd jjam- synied liollol: a çlwn fod Seren wertbfawr Gomer wedi codi yn yi- Ofs hon, a'i bod yn gyfrvvng i oleno a Ly- ffortldi miloedd o'i hiliogacth ef, dcisyfaf le ynthi i'r syhvadau byrjon canlynol. PiiUAN. Yr oedd Nebncodonosor brenin Babilon wedi gorcs- gyn y rban fwyaf o boll doyrnasoetld y ddaear, ago oedd yn adnabyddns yr amser hwnnw, a'u gosod yn un 1 ymer- odraeth; ac yn ganlynol yr oedd ei rtvysg a'i falchder yn cyrhaedd byd y nefoetid, a'i 5y wodraetii hydeitliaf y ddaear, Dan. iv. 22. Pan gacthgludodd efe Juda a Je- rusalem, a dinrstrio teml Arghvydd y Hnoedd, v mae yn lied debyg iddo ymfalchio i'i' fafii radd lies tvlKed ei bun yn drcch nil Duw Israel, canys yr ydym yn dar- lie- pan gyfododd efe y ddelw aur yn Dura (0 barch, mae yn dcbyg, iddo ei bun), ac i'r llangcian nacau yin- grynnun iddi, dan obaith y buasai i'w Duw eu gwaredu, iddo ryfy gu dywedyd, A pha Ddmc y,c vfe u'i-H givared dun o'm tiwylaw i? Y mae y prophwyd Esaia, hefvd, yn gwawdio- rhyfyg a balchdcr-(Nebuchodonosor) brenin Babilon i'r gradd eitliaf, p»;n xiv. 3—23. Pa fodd ysyrih- idsto'r nefcedd, Lusifer, mab y waxcr ddydd.&c. adiu 12. ae v mac vn ddigon amiwg fod v propbwydi yn eyfs if diuystr Jerusalem dcml fel yr achos penaf o'i falch-i der a'i ryfyg, adn. 13, Mi a eiatcddlVyn mipydd ygynwal- eiitfa, yn ysihjsau y gcgledd, sef Jerusalem, fol y gwclweh wrtli ei gymifani a Sal. xlviii. 2. Yr ydym yn darllen j befyd ei fod yn gwaeddi ar nen llys Babilon, Grdd hon t yw IiaUim fawr, yr hon a adeileduis yn frenhindy yng. knjtfder fy nerih, ac er gogmiavtfy r.iuwrhndi '< Dan. iv. 30. Pan ocdd y geiriau hyn yn ei enauf eyhoed.iwyd y ddedryd arno, gan ddywcdyd, Acth y frenkdniacih oddi wrthyt, &-c. A gJ: wyd If oddiwrih ddynioii, i loi i gliwcellt cit,3 grfph ef gan wlith y nefoedd, hyd md thy fodd eijlewtffel plu eryred, a'i avinedd fel ewhadd adar. Y11 awr ni a welwn fod Nelxucodai>o- sor wedi cat ei gvnuyrfu gan ci dralia a'i falchder i'r fath radd, nes llelbu ei reswm a'i ddealldwriaetli, fel v ncwidioddei galon ef o fod yn galon dy n i fod yn galon anifall; bynny yw, collodd ei aihioedd cncidiol^ ae aeth j fel anifaii direswm.. yn anghymmwys i fod ynghvfeiHach t!y»ion. Yi' byn a ddywediram ei (tew a'i ewinedd sydd yn naturiui a lhesymol, gan ei fod yn noeth-lyimni (fei y gwelir rhai dynion allan o'n pwyU yn cin hoes ni), yr oedd y gwlitii a bi-3,!iti, yn peri iliv fLw lynu yn dvvswan, fel y gwelwn Hew anifeiliaid yn ein gwlad ni weithiau yn yr hydref; vr-hyn oedd yn ddigon tebyg yr chyg arno (o ran ci ran a'i liw) i bfu eryiod, rei y mac yn hysbys i bawb sydd wadi gweled cryrod. Am el ewinedd, gan nad oetldent yn cael cu tcrr), yr oeddent wedi myned yn hirion,ac w»di erynboi yn (ben feinion, fid ewinedd adar, yn gvffelyb i rai o'r Bramiii- iaid coeigiefyddol yn yr India, y rhai s ydd yn gadael en ewinedd i dyfu yn ddwy 1K!1 (jair Jnot3fbdd'o byd. Yn itivr i a welwn nad yw yr vsgrythur yn rhoddi lie i ni feddwl i Ncbucodorutsor gael ei gyfnewid neu ei droi o fod ar Jiin dyn ar Inn miifui], ond iddo gael ei yrrn 0 blith dynion i blith anifeiliaid, 0 herwydd ei orphvvvli- dra (madness); canys yr ydym yn darllen iddo ddyfotl yi) ol i'w freiihinineth, a cbael ei barcbu gam ei gyng- bOriaid a'i dywysogion, cyn gynted ag y dychwclodd ei 1 vybodzeth a"i sjtniryr, Dan. I Y. 34,36. Dysgvvn oddivvrth vi- liiiics hwn i beidio rhoddi gor- moti o ryddid ÏlJ 1nvyda.11 pechadurns, yn envvedi"- balcluler a hunan, 0 herwydd en bod mor f'iaidd yngot Iwg Duw a dynion; a phe buasai i'r uchelfrydig BOla- pm?c dd?ys ystyried banes Nebucodonosor ni bit?sal bvth *yn anturio myned i Russia i ?yncbu ar lywod- !)vtli -,vit iiiviied i lliissia i l?,3 rebti ar Gvvelwn hefyd amynedd a daioni Duw. Ei amynedd yn dioddef gan y fath abwydyn gwael i ryfygu bod yn debyg i'r GoruchaJ\ Esa. xiv. 14. Ei ddaioni, yn ei gvn- nal saith mlynedd ntewn gorpbwylldra, ym mlilith anif- eiliaid a bwystlilod y nines. Ei amcan, mae yn debyg, yn ei hoi'ymddvgiadau tiiag atto, oedd, ei ddwvn yn ostyngedig i'r lJweh, i gyfadtief a gogoneddn yr hwn sydd a'i iywodraeth yn dragywyddcl, ac y 11 gwneutlmr yn ol ei ewyllys a lln y nefoedd, ac a tbrigolion y ddae- nt, a gogoneddn golud ei ras yn ei aduibiacSh i fvwvd tragywyddol, Dan. iv. 31, &c.

At Argrapidadydd Seven Gomer. MR. GOMER,—Byddwch mor fwyn a rhoddi He yn eicJí Seren odidogi'r adnod ganlynol Genesis iii. 22. Hefyd yr Arghvydd Ddnw a ddy- wedodd, Wele y dyn sydcbncgis un 0 bonom ni, i wybod da a drwg: ac wcitbian rbag iddo ettyn ei law, a Qhym- meryd hefyd o bren y bywyd, a bwytl) a byw yu dïag-ywyddol." Yr ydwyf yn tact ddeisyf ar cich Darllenyddion deallgar i wneuthur sylw ar yr adnod, a'i osod yn llew- yrch Sercn hyfryd Gomer, canys y mae hon goruweh y mynyddoedd, a'i sain sydd yn y dyffrynoedj mwyaf tawel, fel y wlad wybod meddwi rhannaa o'r gair Dwyfol; gan obeithio y bydd er Hesaad i bawb a'i dar- lleno, yw taer ddcisytiad un o dderbynwyr y Seren. Ydwyf vr enidoch, oce. J.. 1

Cynhen Fglwysig.T)yvred>" fod Picer a Churarl mewn pcntref yn Y wlad, mev/n arsghydfod a'tl gilydd, ar amser pan oedd angladd yn y fonwent. Ac am na ddaeth y Ficer mewn pryd, dechreuodd y Curad y gwasanaeth, ac fel yr oedd yn darllen y geiriau hyn, myfi ywli, adgyfodiad," daeth y Ficer ar golli ei anadl, a chan dynnu'r llyfr o b,w'r Curad mewn modd dirmyg- us, efe waeddodd, adgyfodiad!—.Myfi yw yr adgyfodiad a'r bywyd,"—ac felly aeth rhagddo. Dechreuad yr enw Percy, yr hwn sydd led gyffredin mewn rhai parthau olr deyrnas ho.-I.-Paii oedd Malcolm, Brcll- liin Scotland yn gwarchae ar gastell Alnwick, yr hwn oedd analluog i'w wrth-sefyll yn hir, a buasai raid iddo 1 syi-I,,io ilw ddwylaw, am nad oedd cymjorthwy yn ago5,\ I J bni bnas.il i Sals ieuangc, heb un arf arall namyn- gwaewffon fechan, hongian agoriadati'r castell with flaen y waew-ftbn, a marchogacth i wersylifa'r geiynionj a phaii nesaodd at y ISi-enhin, efe a ostyngodd flaen y waeU'-ffovvmegis pe buasai yn bwriadu estyn allvvedd- y iddo, ond ai- yrun pryd etB a frathodd y Brcnhin mor effeithiol, fel yr aetli y waew-iion i'w ymenyddtrwy iiii o'i lygaid, ac felly efe a syrthiodd yn Ütrw, a dihangodd yr anturiwr eofn heb niwed trwy gyflymdra ei getfyL Oddi ar amser y frwydr ercbyll boil efe a gymmercd-.t arno ei ban yr enw Pierce, neu Pierce-eye; (Llygad-tirj^ wamvr) ac yn fyr Percy; oddi wrtho cf Y disgynodd hen leirli Northumberland. Gwlb-daiih y Fyddin Frytanaidd i, ac 0 Washington. Dydd Gwecsr, Awst 19. Tiriodd y fyddin yn Bene- did, ac at-I Dydd Sadwrn, 20. Daeth i Nottingham, 20 milldir Dydd Sid, gj. Yn Marlborough, 9 niilklir. Dydd Liun, 22. Yn parottoi i gychwyn ym miaen. Dydd Mawith, 23. CychvvyBodd i Bladensburg, (lie y niaeddotfd y gelyn- ington. Dydd Mercber, Dydd Iau, 25. Gwrtb;iyehwyniad i Marlbo- rough, 18 milldir. Dydd C wener, 26. Tua Nottingham, 9 milldir. Dydd Sadwrn, 27. Arosyn Nottingham. Dydd Stil, 28. I Bcncdict, 20 milldir. Ac. felly os gadewir allan v dvddiau yr aethant o'r llongau, (Ie iddynt drachefn, nid oedd y cwbl ond r-hy- feddod naw divvrnod.

MARCIINADOEDD. Ci"FNCH'IDl"J Yn, fh.0T.4x JL.tnc, Hvonr.F 10. Lloegr y bore hwu, ac ycbwaiieg na 45,000 crynog o Wenith tramor wedi dyfod i mewn, oddi ar wythnos i lieddyw; gwertbvvyd y goreuon o'r ddau fath am brisoedd dydd Llun di- weddaf; nid oedd prynwyr i'r gwaelion. Y mae iralw am Haidd aewydd. Gostyngodd pris y Pys at ferwi ynghylch 3s. a Phys llivydion ynghyich 2s. y grynog.' Yr oedd Ffu Tick yn rhatiacb. Nid oedd end yohydig j o Geircli o'r nevvydd wedi dyfolÍ i mewn; cododd y 1 goreuon yugbylcb Is. y grynog. (ie(ld N, cyt'l newidiad yn y F-byg. Gwerthiad marwaidd ar Hadau ac Erlib gv.ylition. Frisocdd derbynadury yr Yd, y Grynog. Gwenith coc'a 48s i 76s? Gwealth g« yn — i 80s R:iV?-. 425 Ha).fd ('??'<7; i 40i ,.it vi GIs i 76s Ccircii 215 i s Pohuitls 2-fa i 32* Hen ilaceJfylau a i -a I Hen il'a colouienod —s i —s Pys at ferwi O JS Pys llwydion 4-ls i r.rM c;,?.e.?r M?/H ?.?mr!< Grynog (Eight j, ?-??c?." ? ??  I i Gwen. Rhys;. nni<ld Ceirrb ■ S. d. S. d. S. (1.<U Swydd Forganwg ? ? 0 0 3G 0 i ?t (1 (iVteri'yrdain (»S 8 0 0 36 H 19 7 Bi-afro ) C7 ? 0 0, 'M ?i ?) (? A brrteifi 77 6 0 ()! ? (;!j?? Freciieiitiog G:J I 4'S 1 ?i 6 94? Faesyfed 7a 4 ? 0 33 0 t? 7' FVlIWv ?3 7 0 0 ? 4 -0 ?' DrefaUhvyn 7'2 O! 36 9 43 2 55 ? ————?cirion" 81 I 8 0 47 (> ? 9 .b¡!i!t 76 r< 0 0 44 8 ?J 0 Ddimberh M 9 0 0 ? 3 21 !J Caernarfon TJ 4 0 0 SS 8 I ? 0 Fan 60 0? 0 0 34 0! ?)0 Prh Pei'lllaid (Flour), ij Sarhaid (j 280 picys*. i P '11' 0" 'I" 6' '"('" I 70s i 77^ j Liiion, .")DS ) I' I Prisu Barayn Llunuaia. I Dy?d Mawrth diweddaf gordsymynodd yr Ar?L Maer V* J1j dorOr bed war:u: (quartern) We¡utll fbadmu.nnlJ?a. ?) Prte cyfartal Siwgr Gxineu (Brown), 1 Yn ol y cytnf a wnawd yr wyfhnos a deifynedd IIvd. 5, I yw?lJ?ycantOH.?p?ys, -I Hcblaw yr Ardrcth'a dajwyd, nen sydd i'w *halu ar ei i Bi-cliiii I'a,,vr. Pi-is y Cig, heMats y JJriw-fwyd, y Mann (; 8 ptvys. i Ei(!;o?i 41 4?l i bs C)d j Cig ?-)s ?'d i 6s 6d I CigUo- 6-.Cdi7gOt!'? (-"ig -i s o? i ss o-i Cig Uen Os Od i Os. j Nrllol)jg liit I OYDAU  KeDt 6'Osi 81 0s ?ssex hi Us í 7! Os !.?('K- 7tUwt??. | HA?ER S\CliAlI (POCKET^)- ■%i K"t- 71 u i ?l i Sti.?t'x-ti[l?si St I'll, Faruliasn 01 Os i oi ()s J y JAtdr yn LcadcnJiaH. -1 Crwyn Gwadnau (Butts) SO i 56 pvvys yr nn, 23(1 i 26d. Ereiil, id i 28d. G w i r0-1 -gy 11 e it 11 gr w y n Backs ), 2Ud i 2o-f(t. Crwyn Uehafed (Dressiag Sid i2l £ <L t.'erbyd-grwyn t Crwyn Lim, JO i 40 pvvys, Sid i 3Sd. EreiH, 50 i 70 pwys, 38<j 40^. Ereill, 70 i 80 pvvys, yHd i 4(KF. Crwyn Morloi bycham, (Seals Greenland).. 3rd i 40d. Ereill> mawnon, Crwyn CelVybm cylFeithiedig (tanned) 28(1 i 30d. Pris y Gwer yn Llundain. s. d. I MarchnadWhitechapel 5 1 St. James- 5 0 Clare 0 U 10 1 Cyfartalwch 5 0* I d. 0 Gwer y dref y cant 87 melyn Russia 82  j gwyn Russia •  7() D?yddtoddcdiT- 66 —: g?rw 42 C'M"c$ 2S ? RhyUopda Sebon Colfran -r?? ————Hryddyd HJ ? Melyn 9$ Pria 15s Odyddwsin. Ercill Iii Oil y tldwsilx, ABERTAWE: a Cbyhoeddwyd (rin JEN K iN, yn MnoL-Y-CASTBu., i'r hwn y dyinunir i h11 Hj-sbysiaetb gael ei ddanfon, yn ddidraul. Dcrhynir Hysbysiadau ac Enwau gan NEWTON$€&• (gynt TAYLOU 8$NEWTON), No. 5, WAXW ICK SQVA* NEWGATE-STREET; III-R. J. TYIIITE, 33, Fi.eet-stiikV1'* a Mr. M. JONES, 5, NSIFGATE'-STBEF.T, LLVNDAIS. SWANSEA: Printed and Published by D. JENKt^' CAHTLR-STRfET, to wliom ComniHiricatioiij, post-paid, :lre requested to be addressed. Orders and Advsrlhcmad:: rMewcd by Messrs. NEJWTOJ. and CO. ('/?cy?t'.f.o? and NKWVON), No, 5, rf?R?? I SQUARE,Nvjrcr,iT £ -sTnEUT? Mr.J. WHITE, 33, 7?t'?* 'J' A?n?Ey:??f.?yOA'JS?5,,YjE;?'<.?r?-?rR?7',????'