Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
S.ADWRN,. J9. I i ti,a l o Y or]i N em-y-( I d' Daeth y llythyr-Iong Fingal, o York Newydd mewn 22 o ddyddiau, i Torbay, dydd lau diw. eddaf, lie y gosododd hi fordeith wy r ar y tir, y 1 rbai ydynt wedi cyrhaedd Llundain. rmae diprwy wr yn y Fingal a chennadiaethau i Ghent, tua r hwn le yr hwyliodd hi yn ddioed o Torbay. Y mae hefyd wedi dwyn trosodd bapurau'r Americ i'r 23ain o'r mis diweddif, y rhai a gyn- nwysant ddarluniad o'r ddwy gyfrinach gyntaf xhwng gweinidogion yr Americ ax dirprwywyr Hrytanaidd, ynghyd ag ysgrifau ereill, y rhai a < 3odw) d ger bron y cynnadieddwyr. Amser- tvyd y llythyr cyntdf oddiwrth y dirprwywyr tichod, Ghent, Awst 12, 1814, yr hwn a gyn- JIWJS yr ammedsu a gyrinygwyd gan gynnad- leddvvyr Prydain fel pyngciau addas i gynnad- leddu yu eu cylch, y rhai ydynt megis y c'1niyn V i 1. Ynghylch cymmeryd morwyr triki, drnis o longau maeliei wyr, ynghyd H. hawl ei Fawrhydi i ifyddlondeb ei holl ddeiliaid genedigol. 2. J i Oyngreirvvyr indiaidd ei Fatvrhydi'i gätl cu oynnwys yn yr ymheddychiad, a. chyffiu terfyriol igael ei sefydlu i'W tiriogaeth; 3. Ailolygiüd o'r cyfliniau rhwng yr Unol Daleithait a Threfedigaethau f Colonies) cyfagos ei Fawrlijdl. Gyda golwg ar y pen hwn,_am- Jygodd y cynnadieddwyr Brytanaidd, nad oedd eu Llywodraeih hwy yn bwriadu lielaethu eu tiriogaeth. 4. Y Pysgodfeyfld, ynghYlch jr rbai ni chan-, iatta Prydain Fawr i dHgolion yr Unol Daleithau y fmint o dirio a sychu pysgod o fewn tiriogaeth Prydain Fawr, heb gydwerth. Dymunwyd ar y cynnadieddwyr Americaidd i fynegu pa un a'u bod wedi- ea hawdurdodi gan eu Llywodraeth i gynnadleddu ynghylch pob un o'r pyngciau hyri ai peidio, ac hysbysu pyngciau ereill a allasai eu bod yn ewylJysio cyfrinachu o'u herwydd. Gohirwyd y cyfajfod i'r 9fed o b Awst. y Pryd y dywedodd dirprwywyr yr Americ, eu bod wedi eu hawdurdodi i drin y pwngc laf a'r I" 3ydd; ond am yr ail a'r 4ydd, o herwydd nad oedd gwahaniaeth barn wedi hanfodi rhwng y ddwy wlad yn eu cylch hyd yma, nid oedd eu y Llywodraeth wedi eu cynny sgaeddu aghyffordd- •v iadau o'u herwydd. Am heddychiad a'r lnd- 11i iaid, gwyddent fod Llywodraeth yr Unol Da- i leithall wedi trefuu dii- prnvywyr i gynnadleddu-â '■r JiWy, ac nid oeddyn anhebyg fod heddwch wedi 111 pi wneuthur a hwy. Ac ilra cynnygodd y dfr- U; prwywyr Americaidd byngciau ereill y rhai a o fernid gan eu Llywodraeth yn addas i ymdrin a 1f hwy J, 1. Dariuniad o for-warchae (blockade), cyn n; belled ag y gellir cyttuno, ac iawnderau am- id kleidiol a rhyfel-bleidiol (belligerent). 1.-n2. Hawl-honniad o ddigoHediad i unigolion, eth yr hyn a ysgafaelwyd oddi arnynt cyn, ac Nid Idechren'rrliyfel Nid 3- J di j 3. Dywedasant fod eu hawdurdod yn cyr- i i y edd at amryw b.yngciau ereill, y rhai a ellasld. •w^mdrin a hwy yn y gynnadledd an; heddwch, Y)eu gyttuiideb i-ariia'chol. rei Amlygodd cynnadieddwyr yr Americ eu dy- jn muniad ar fod i'r dirprwywyr Brytanaidd, fy- uegu bwriadau Prydam Fawr ynghylch y pethau j hyn, a'u parodrwydd i gynnadleddu yn eu cylch (,t)li, fel y gallai Llywodraeth yr Americ gael if gwybod bwriadau Llywodraeth Prydain ar y lie pennau l:yn; ac hefyd fel y byddai i Frydain yn gael hysbysrwydd cyflawn o wrthddadleuon yr ¡ Americ i'r ey,fr-v w fwria(lau. Gofynwyd i'r cynnadieddwyr Americaidd os t I J J gallasent derfyuu'r gynnadledd ynghylch cytfin- ? iau'r Individ, pe byddai i Prydain Fawr 1 e, ddechreu ymdiin a'r pwngc hwn? Dywedasant ei bed yn liwyr anaiiuedig iddynt atteb hyn cyn i i dechreu yndrin a'r pwngc, o herWydd y gallasai Id rhyw bethau godi yn y gynnadledd ar nafyddellt •if; foddhaol i'r ddwy blaid, ac am hynny y buasai h raid iddynt yrru am gyfarwyddiadau ychwanegol an at eu Llywodraeth. Gofynwyd i'r dirprwy wyr Brytanaidd, pa un a oediynt y n ystyried y cytfin cyunygiedig i dir- iogaeth yr Iiidiaid, i fod ) n rhwystr iV Americ- iaid 1 btynu tir gan yi' Indiaid, oddi fewn i'r cr- ffin dywededig, trwy gyttundeb teg a'r Indiaid eu hunainjj heb ganiattad Prydain Fawr, megis yr oeddid yn gwneuthur eyn hyn? Attebasant hwythau, eu bod yn ystyried tiriogaethau'r Ind- iaid i fod yn attal-gae (harrier) rhwng y medd- iannau Brytanaidd ag eiddo'r Unol Daleithau; ac am hynny y dylid cyfyngu'r Unol Daleithau a Phrydain Fawr rhag prynu'r tiroedd dywed- edig, ond na byddai i'r Indiaid gael eu caethiwo rhag en gwerthu i ryw blaid arall. Gohiriwyd y cyfarfod i'r lOfed o Awst. Y mae'r papurau Americaidd ag sydd yn cyn- nwys yr hanesuGhod am y gynnadledd yvi Ghent; yn terfynu yn y modd hyn :— Prin y mae achos i ni ddywedyd y bydd cynnygion Prydain Fawr i gael en gwrthcd yn hollol gennym yn unfryd. Nid ydym yn ei barnu yn angenrheidiol i gadw y Hong John Adams yn hwy i drosglwyddo yr ysgrifau swy- ddol, y rhai a ddichon gael eugyrrti oddiwrth un blaid i'r Hall, ac felly i derfynu y gynnadledd; ein dyledswydd yw hysbysu i chwi trwy'r hanes hwn o'r gyfrinach olaf, nad oes yn awr y gobaith Ileiaf am heddwcli." Mynega'r papurau hyn ymhellach fod y gad- i longig Frytanaidd, yr Hermes, wedi ei chym- meryd gan yr Americiaid yn afon Mobile, ar ei gwaith hi y-n ymosod a dan cant o filwyr a mor- wyr ar warchglawdd. Methodd yr ymosodiad a llwyddo, gorfu ar y gwyradael y Hong, wedi colli o honynt ynghylch cant mewn lladd a chlwyfo. Cyttunwyd yn Seneddr Talaeth York New- yd: d, ar fod i 127000 o wyr cedyrn i gael eu galw ailan oddiwrth y Meiwyr i wasanaeth ymar- ferol. York Nezcydd, ITjd. 22.—Y mae diffygiadau y genedl a'r moddion annigonoi i'w diwallu, yn .nghyd a diftyg ymddiried yn gyffredin yn dra amhvg—y feddyginiaeth a gynnygrr y, lrYch- wanegiad gryn helaeth at y trethi. 2. Sefydliad Ariandy Gwladwriaethol yn Philadelphia, i gyn- n'wys 50,000,000 o ddolars; dwy ran o dair i gaereu rhoddi gan Unigolion, a'r gweddiil gan yr Unol Daleithiau; Johaid i'r Ariandy it)(Idi bentiiyg i'r Llywodraeth, panofyner am chwech y cant o log, tra na fydtl-o y swm a ofynir yn | ychwaneg na 30,000,000. Y mae'r Cadfridog Drummond wedi cilio ya ol oddiwrth Warchglawdd Erie. | Derbyniasom bapurau Parrs Tr Hkg o'r mis hwn, gan gynnwys hys-hysiaetho Vienna i'r 5ed, cud nid ydynt yn erybwyll gweithrediadau y gymmanfa, heblaw éolTau yr hyn a fynegwyd o'r blaen, sef fod Saxony i'w huno A Phrussia. Ac o herwydd fod sefydlu ar dynged Saxony yn cael ei ys-tyried yn un o'r anliawsderau mwyaf, gBIlir casglu fod achosion amryw wledydd ereill wedi cael eu sefydlu cyn hyn. Dywedir fod Dug Weiington wedi gwneuthur cytfundeb at Llywodraeth FlVaingc. trwv'r hwn Jmae gnrororilewinol yr AfFric i gael ei diogeln rhag. dychryniadau ac erchylldod y fasnach niewn oaethion. Ond yr ydym yn ofni fod y Guilea baf, gan gynnwys sefydliadau'r Portu- guese, yn ddigon helaeth i ddwyn yinlaen y fas* mu'h greulon hon. Ysgafaelwyd y galliot Sir Peter ar ei thrtith ts Malaga i Lundain gan yr herwlong Americaidd y Syrea, o Baltimore, yr hon hefyd a ysgafaelodd ar y 23ain o'r mis diweddaf y Grace a'r Carbo- niar, o Pool, ar eu taith i Alicant a Cadiz. Gyr- wrd y ddwy olaf tua'r Americ, gan oaod eu gwyr ar fwrdd y Sir Peter, yr hon sydd wedi dyfod i Falmouth,
[No title]
LI.UX, 21. -1 LLYS-ARGRAPH NOS SADWRN. Heol-Dotsningy Tach. 16. I Derbynivvyd cennadiaethaii, o'r rhai y maeV hyn a ganlyn yn adysgrifau a phigion, y dydd hwn, oddiwrth Syr Geo. Prevost, Barwnig, y rhai a gyfarwyddwyd at lartt Bathurst, un o brif ysgrifrawlawiad ei Fawrhydi. Cyfrif o'r gwyr a laddwyd, a glwyfwyd, ac a aethant ar goll, mewn brwydrau a'r gelynion o'r &fed i'r 14eg oFedi, 1814, a ddanfonwyd mewn cennadiaeth oddiwrth Syr Geo. Prevost, amser- wyd, yn y cadlys, Plattsburgh, Talaeth Yorfe Newydd, Medi 14:— Llacldwyd, 2 ganwriad, 1 banefrwr, 4 rlitng-yll, 30 baranres, ac ceffyl. Clwyfwyd, 1 Cad- weinydd, 1 canwriad, (j is-ganwriad, 7 rhingyll, 135 baranres, a 2 geftyl. Ar goll, 4 is-ganwriad, 2 ringyll, 1 tabyrddwr, 48 baranres, a 6 ceffyl. Cynnwysir pigion o gennadiaeth arall oddi- wrth Syr Geo. Prevost, llythyr oddiwrth y Cad- fridog Drummond at Syr Geo. Prevost, ac un arall oddiwrth y Cadfridog Wattrille at y Cad- fridog Drummond, yn y Llys-argraph, y rhai a ddarluniant yr ymdrech a gymmerodd Ie ar y 17eg o Fedi, rhyngddyiita, gelynion, gerllaw gwarchglawdd Erie. Am dri o'r gloch ymhrydnawn y dydd uchod, rhuthrodd y gelynion alfan o'u hamddiffynfa yn finteioedd lliosog, ynghylch pum mil o wyr, tra nad oedd ond dwy gatrod, yr 8fed ac eiddo de Wattville, i'w gwrthwynebu dros amser; llwydd- add y gelynion i droi'r ochr ddeheu i'r flaen fy- ddin cyn iddynt gael eu canfod ac ar yr un amser ymosododd rhan arall o'r fyddin elynol ar y gwarchgloddiau Brytanaidd rhuthfasant heibio'r gwarchglawdd rhif. 4, ac ymosodasant yn ffvrnig ar rhif. 2, yr hwn wedi hir ymdrech a gymmerasant, gan osod y-pylor ar dan, a di- fuddio'r.matiglielau; troiodd rhai o'u Iluyddwyr tua'r aswy, ac felly amgylchasant ein haden dde- heu, a buont agos a meddiannu'r gwarchglawdd rhif 3. <:I Daeth yr Albaniaid Brenhinol (Royal Scots) yr 82ain a'r 89ain catrodau ymlaen i gynnorth- wyo ei brodyr, cwrddasant a'r gelynion ar du deheu'r gwarchglawdd, rhif. 3, brwydrasant a. hwy, a rhwystrasant iddynt gychwyn yn nes ym- laen tra'r oedd yr 82ain a rhan o'r Gfed catrod yn myned i gynnorthwyo eu brodyr Wrth y fgwarchgloddiau, rhif, 1, a rhif. 2, yr oedd yr olaf yhi meddiant y gelyinon, y rhai beddynt I etto yn cychwyn ymlaen; aeth y 22ain, a rhan arall y 6fed catrodj dan yr Uchganwriad Proctor a Taylor, a rhiithrasant arnynt a'r gwnfidog,. parasant iddynt gHio o bob parth, gyrasant hwy dros ein hamgloddiau, adgymmerasant y gwarch- glawdd (rhif 2), ac ymlidiasant y gelynion, y rhai oeddynt lawer lliosocach uâ hwy, yu ol i'w hamddifiynfa, gan gymmeryd 200 0 hon yut yn garcharorion, ynghyd a. lladd a chlwyfo ytig- hylch yr un rhifedi. Meddiannwyd yr am-j gloddiau drachefn ynghylch pump o'r gllch gan y Brytaniaid; ymddygodd yr holl swyddogion a'r gwyr yn y modd dewraf a ffyddionaf yn yr ymdrech. Ar-ar yr 21ain o'r un mis barnodd y Cadfridog I)i umniond yn addas i symmud ei lu- oedd tua'r Chippawa, lie y mae gandclynt I uestai cysarus, a'r lie yr oedd y Cadfridog yn bwriadu iddynt gael. gorphwys dros rai dyddiau. Pan ddeallodd y gelynion fed ein byddin ni yn sym- mud, gyrasant ran o'u byddin allan i'w haflon- yddu, ond wedi cyfnewid ychyjjg ergydion cil- iasant yn ol yn dawel. Colled y fyddin Frytanaidd yn yr ymdrech a'r j gelynion wrth Warchglawdd Erie, Medi 17eg, 1814. Li*addw,yd, .I- caiiwriad, 2 isgauwriad, 7 rhingyll, 105 baranres. Clwyfwyd, 3 milwriad, 3 canwriad, 1$isganwriad, 1 banerwr, 13 rhing- yll, 1 tabyrddwr, 147 baranres. Ar goll, 2 uch- ganwriad^ 4 "canwriad, 3 isganwriad, 2 fanerwr, 1 cyfnerthydd, 1 Hawfcddyg cynnorthwyol, 21 rhingyll, 2 dabyjrddwr, 280 baranres. [Cynnwysir cemtadiaeth ynyLIYBlrgraff hwn hefytl oddiwrth. y Milwriad M'Donai at y Cadf. Drummond, yn rhoddi hanes am Orchfygiad y gelynion pan ymosodasant arno yn inlaebitiic; ac ysgafaeiiad y: cadlongau Scorpion a Tigress, y rhai a dywysid gan yr Isganwriad Turner, o'r Iiynges: Americaidd^ yr hyn sydd wedi rhoddi i ni yr oruchatiaeth-ar lynhoedd Huron a Micli- higan. Y golled Fiyianaidd wrth gytlaw ni hyn cedd lladdwyd dau forwr, a ehlwyfwyd wyth o forwyr a mil wyr yn ysgafn. [Hefyd, hanes ysgafaeiiad cadlong yr Americ, y Syren, o 16 mangneLa 137 o wyr, wedi ym- lidiad o lleg o oriau, gan long ei Fawrhydi y Medway Cadpen Brine. Yr oedd y Syren wedi tafiu ei lioil fangnelau a'i badau, &c. ymaith yn ei tlbedigaeth.l Ar y lofed, 'r'mis diweddaf gr^ododd Mr. Madison, IJywy<ld yr Unoi Daleithiau, hanes y gynnadledd yn Ghent, swm yr hwn sydd nsrwn rhan ilaenorol o'r papur hwn, ger bron y Seneddr a Ya ol yr hanes hwn ymddengys fod y Lrywodraeth Frytanaidd yn ce;sjo gan yr Ui'Ql.DaJefthiati i ynmvynvo na byddo iddynt .wneuthur na ciiadvy neb llongau rhy fel ar y llynnoedd ag ydj nt rlnvng en tiriog- aeth hwy ng eiddo ei Fawrhydi yn yrAmenl;, na gwneuthur amddiffynfey-dd yn eu tfiiogaeth eu hunain, ar lannau y llynnoedd hynny, nac sr laniiau yr afonydd ag ydynt yti llifo iddynt, tra y mae Prydain yn honni hawl i gadw llongau arfog ar y llynuoedd dywededig, a clic-di am. ddtflyafeydd yn ei thiriogaeth ei hun, ar eu glannauj y rhesymau a iYuldir dros hyn yw, y bydd heddwch yn ansefydlog tra fy del o'r ddwy wlad yn honni hawl i feddiant cyfartal o'r llyn- oedd, acyn parottoi i'r eithaf i ennill uchafiaeth arnynt, ac felly nas dichon yr heddwch fod yu barhaus, oddi eithr cyttuno ar fod y llynnoedd i berthyn i un wlad, aciiid i fod ar y cyd rhyng- ddynt; ac am ei bod yn amlwg y dylent fod ym meddiant yr un ivlad, rhesymol yw y dylai Pry- daia eu meddiannu er diogelweh i'w thiriogaeth Americaidd, yr hwn fyddai mewn perygl o gael ei oresgyn gan yr Americiaid yn 01 eu hewyllys, tra fyddai y llynnoedd dywededig yn eu medd- iant; ond ni byddai'r perygl lleiaf i'r Unol Da- leithiau gael en goresgyn gan y Brytaniaid, o herwydd nad y w ea tiriogaeth end ychydig, a'u lierwydid iia d yw cu gallu ond bychan yn y parthap hynny, mewn cymhariaeth i eiddo'r Taleithiam Cyfunol. Dywedir fod cyhoeddiad yr hanes uchod yn yr Americ wedi effeithio cryn lawer ar feddyliau y trigoliorn, a'tt dwyn i fodyn fwy pleidiol i Mr. Madison: yr oedd cyfurlodydd wedi cael eu cynnal mewn amryw .ù'r Taleithiau Gogleddol, i'r diben i ùrefnu. tnésurau addas i ymneillduo oddiwrth y Taleithiau ereill (o herwydd nad oe- ddynt yn cydfynctnrtnesurau rhyfelgar y Lly- wodraeth) a gweithrcdn dtostynt cu hunain, ond wedi cyhoeddiad yr ammodan sylfaenol i hedd- wch agynnygwyd gan Prydain Fawr, ymunasant oil o blaid y Llywodraeth. Y mae y darluniad o'r gynnadledd yn Ghent wedi ei gyhoeddi I mewn modd swydclol ytn mhapurau yr Americ, ond nis gwyddom ni ar bar sylfaen y mae'r hanes 11 diweddaf hwn yn garphwys, Hysbysign y New York Columbian am y 19eg o'r niia divveddaf fod y Cadfridog Americ- aidd Izard wedi cymmeryd Gwarchgla.wdd George, a'r tri charinwr äg oeddynt ynddo.— Yr oeddid yndisgwyl brwydr i gymmeryd lie yn Chippawa a Queenstovyn yn fuan- Yr oedd Syr James Yeo wedi hwyIio allan i Lyn Ontario hi long fawr newyddy ac wedi peri i'r Mor-raglaw Chamicey i gilio drachefn i tongborth Sacket. Aeth llynges Syr Alexander Cochrane i'r afon Patuxent drachefn, ac yr oedd yr Americiaid yn ofni ei fod yn bwriaduymosodar Baltimore yr ail waith. Cadarnhair yr hysbysiaeth diweddar yng. hylch fod holl gynnygion Talleyrand yn Vienna ynghylch y tiriogaeth ar lannau y Rhme; wedi cael eu gwrthod, gan bapilrau Brussels am yr 16eg o'r mis hwn; eithr nid yw yr hanes yn swyddol. Dengys papurau Paris am y 18fed fod y gyf- raith dros drosglwyddo yd o F/raitigc mewn gtym.—IJosgodd chwareudy Breda ar yr Bfed, a dinystriwyd traian o bentrefi Pera, ar gyfer Constantinople, gan dan, ar y 5ed o'r mis diw- eddaf.
[No title]
MAWRTH, 22. Daeth Uythyr-long i mewn ddoe i Portsmouth o Halifax, mewn 17 o ddyddiau, a'r hysbysiaeth canlynbl:— Halifax, Ilijd. 38.-Nid oedd llongborth Sacket yn cael ei warehae ar y 4ydd o'r mis hWTi, eithr crybwyllir mewn llyfhyr oddi yno am. y 7fed fod y Mor-iaglaw Chauncey wedi dych- welyd yno, a bod cryn lawef o adgyfnerthiadau yn ymgynnull yno, gan ddisgWyl }mosodiad gan y Brytaniaid.—Halifax Weekly Chronicle. Halifax, Tach. 2. 0 bitys m awr j os yw gwir.—Rhoddwyd y pigion canlysol o bapur St. John am dydd Sadwrn, y 29ain o'r mis diw- eddaf, i ni gan wr bonheddig, yr hwu a ddaeth i'r dref y bore hwn:— Dð son i'r dref neithiwyr o Frederick Town, yr hwn a ddygwyd gan ddau Avr bon- heddig, y rhai a adawsant y lle hwnnw bryd- nawn dydd Mercher diweddaf, yn mynegu fod br ys-negesydd (express) wedi dyfod yno o Quebec, a'r hysbysiaeth dymunol fod llongborth Sacket, a holl lynges y Mor-raglaw. Chauncey wedi eu cymmeryd, Tghwanegant ymhellach fod papurau wedi Cael eu harg'r^fftt yn Frederick Town, y rhai ä gadarohant hynny, ond methasant hwy gael un o Y mae llylhyrau yn y dref o QUPbe( Fr 20fed o'r mis diweddaf, ond galiasai. brys-negesydd gyrhaedd oddi yno i Frederick Town g hysbys- iaeth ddau ddiwrnod yn ddiwcddaracii. Y mae ymgynnulliad lla'wer o wyr arlog yn Kingston, parodrwydd ein llynges i fynod i'r a dych- weliad Cfeauucey i lüngborth Sacket, yn am- gylchiadau ag ydynt yn tueddu yn gryf o biaid y son uchod. < Ncxcyddton diweddaf o'r c (I 11. _oO." J.. -inifl ydym yndysgo. dim o bwys o rtrtirllewin. Y mae y Cadfridog hard (Americiad) wedi cyr- haedd Lewiston a,'i luoedd. nY't\;edir fod y Brytaniaid yn Chippawa. Daeth ynghy;lch 700 o íilwyr y gadres i Warchglawdd Erie ar y 6fed. PAPURAU PARIS AM DDYDD GWENEK; Ghent, lack. 13.—\ r ydym yn disgWyl dych- weliad ebrwydd y Hong Americaidd a ddanfon- wyd o Osteiid tti-,t'r Unol Daleiiliiau ar pltaf o'r mis hwn. Bydd i'r cennadiaethan a ddyigirgan- ddi derfy-nu tynged y gynnadledd a Phrydain.- Vienna, Tach. 7.—Yr ydys wedi syhvi fod y Tywysog Metternich (Awstriad) wedi cyfrin- achu yn hir a'r Tywysog Talleyrand, ac ag Arg. Castlereagh yn ddiweddal'. '¡ FAPUFl^tJ ELLMYNAIDn. Brussels, Tach. 1G.—Ni bu y gyvinadiedd yn Ghent oddiar y dechreu mor fywiog ag yw yn awr. Mae cennadon yn myned ae yn dyfod, ac ysgrifau yn cael eu cyfnewid hob dydd. Dyw- edwyd gan y papurau Seisnig yn ddiweddar fod y gynnadledd wedi terfynu, ond yroedd y dy- wediad yn anghvwir. Dywcdir yn awr fed lie- ddwch yn ago's a chael ei wneuthur, ond nid ydym yn ystyried fod y gynnadledd wedi caelVi dwyn i'r fath aeddfedrwydd a hynny. ANARFEROL. Dydrl Sadwrn dygwyd gwro gosp-dy To thill fields i'r Gynghorfa yn Whitehall^- dan y cyhu-I ddiad o saethu dynes ieuangéâ IhÙv-ddryll yn Portugal, yn yr amser ag y perthynai Pr fyddin j dan Ddug Weiington. Daeth tri, o, dystion i brofi'r weithred, y rhai hefyd a fynegasant iddo dorri ei wddf ei linii iitgcllyn (razor) wedi saethn o hono'r ddynes7 oud-ei fed wedi gw ella ° i gin-yr. Amddiffyny carcharoroedd fel y canlyn:— Y r oedd y ddynes a saethwyd yn cydfyw a gwr I boneddig arall, ond yroedd hi a'r carcharor wedi hoffi ei gilydd yn ddirfawr; ond yr oedd cym- maint o anrhydedd yn prthJn i'r' foneddiges ieuangc, fel na allasai hi ymadael a'r gwr bon- heddig ag oedd yn cydfyw a, hi, a dyfod i fyw 'gydâ'r carcharor, a'i briodi; ac am aa aflasent fyw ynghyd cyttunasant i lad.d ea gnyddj ac wedi iddynt gyfarfod i'r diben hynny efe a'i saethodd a llawddryll, yr hyn a wnaeth mor efleithiol fel na allasai hi ei saethu ef; gan hynnyefe a gynnygodd saethu ei hunL acam fod y belen oedd ganddo yn ormod i'r flawddrylil, efe a'i gosododd ar ei ben a genau'r llawddryll yn dynjjr hynny, gan dybied y buasai hynny yn cyfiawni ei fwriad, end am na Iwyddodd yn hynny efe a dorodd ei wddf! Wedi i'r Cyngor tistedd dwy awr ar ei aclvos, gyrwyd ef yn ol i'r cosp-dy.
SENEDD YMERODROL.
SENEDD YMERODROL. TY YR ARGLWVDDI. Arglwydd TJarn- ley ar fod i'r papurau pertliynol lywodraethiad llyng- eso] y wlad i gael en gosod ger bron y Ty.ytunv\'yd. Llun, 2i.—Cliwennychai Ardahdd Lansdown wybod pa un a oedd Llywodraeth ei Fawrhydi yn bwriadu hysbysu rhyw beth i'r Ty yrrgliylch y gynnadledd yn Ghent, gan fod Llywodraeth yv Americ wedi gweled yn addas t gyhoeddi yr liyn a dderbyniodd oddiwrth ei •Dirprwywyr ar yr aclios..= Attebodd Iarll Levpwl, nad ei Fawrhydi yn bwriadu ymdebygoli i eidd« j" Americ yng nghyhoeddiad anarferol rllan ,o haiies cyimadleidd cyn ei bod wedi terfvtU). Tybiai Ardalydd Lansdown fod gwaith Llywodraeth yr Ainerie yn cyhceddi'r hanes a wnaethant, yn"gahv yn liehel ar y Llywodraeth hon i wnenthnr yr tut modd i'r diben i synmd yr effaith a ellasai'r cyhoeddiad Americaidd gael ar feddylian trigolion y wlad honno, ac Europe a'r byd yn gytfredin. Os gwir yw ein bod yn chwennych cauad yr Americiaid o'r llynnoedd illIi rhwymo i betdo prynu tiroedd gan yr Indiaid, oddi fewn i'w tiriogaeth eu hnnain, yr oedd efe yn ystyried hyn yn anghyiiawnder, ac yn mcddwl y dylai'r gwein- idogion roddi rhyw livsbvsrwvdd ary pen hwn. Dywedodd Iarll Lerpwl, y rhoddtd cglurliad cyflawn o hyn mewn amser cyfaddas, ond nid oedd efe yn gweled uu rheswm i ymadael oddiwrth hen drofn sef- ydledig, a ehyhoeddi hanes cynnadledd. cyri y (jyddai wedi gorphen. Ac am hynny ni aliasai efe ddywedyd dim ar y pen hwnyn awr. TY Y CYFFREDIN. lJfawrth, Tachzeedd 15.Cyfododd Mr. Baring i geisio Y papural1 perthynol i'r arian cynnorthwy a roddwyd gan y wlad hon ilr YSpaen; beiodd ar ymddygiad y Llywodraeth, ond yr oedd yn gobeithio nad oeddym ni wedi cefnogi erledigaeth y gvvladgarwyr yn y deyrna3 honno. Achwynodd Mr. Whithread drachefn ar y Cadfridog j Smifli,- yn Gibralter, am roddi y ddau Yspacniad, y rJipj- a noisent yno am ddiogelwch, i f\jm i'w herli'dw yr. Wcdi hynny anwogodd Mr. Tierney i gyfrifon trau! Gofrcs Wladol (Civil ListJ yu y hJynyddan a derfynaA- ant yn Hyd. 1813 a Hyd. loi4, i gael eu gosoti ger brort y Ty. Canlymvyd y cynnyg hwn gan hir ddadl, yn yr lion f cyfranogodd CangheHawr y Trysorlys, Mr. Whithiead, Tierney, Banks, a Long, gal wyd y cynnyg yn ol, g»» fod traul y Golres Wladol i gael eu gosod ger bvon fuan. Jrrèf-ær, 16.Yn yr eisteddfod ar .y Ffyrdd a'r Moddau ( tfays and Means), cynnygodd VansittaJt ar fod i'r trethi ar y Brag, Siwgr, Myglys a Threwfwcli ,it, f?o d I 1)'S a f?? i,lia (Tobacco and Snuff), i'w parban Iiyd Gorphenaf, 1811;; ac hefyd ar fod i ddenddeg myrddivvn a banner o Y: gi-ifiiii y Trysorlys (Exchequer Bills), i gael ea gyna allan. Cyttunwvd. Iau, 17. Ireth AR FEDJ>UNNAU (Prrl¡lCrtfJ Tht, —Cydwynodd Mr. Whitbread ddeisyfiad oddiwrth bcr-J chennogion yr Arwerthfa Gyhoedd (Auction ), y rhai a achwynent fod y SWill o 9s. wedi cael ci sodi arnyirt hwy nag oedd ddyledus yn 01 cyftait); X dretli af feddiant; yr oeddynt wedi iayiied at y Dir- prwywyr ac at Arghvyddi f Trysorlys am fynnorthwy ac ymwared rhag yr ornies, ond buont afhtyddiaullus. Gan hynny ymF>iiient ar y Ty i gyimticryd "ir harhos i ystyriaeth, a clianiattau iddynt brofi eu caledi Ildirprwywr ^er bron yr Aelodau. Helaethodd Mr. Whitbread gryn lawer ar natfnr er- mesol y dreth, a galwodd ar Mr. Vansittart i ddatsau, os beiddiai Gweiuidogidn y Llywodraeih ci wedi y 25ain o Ebrill nesaf, pryil y byddai y Weitliret? Sencddol yn ei chylch i derfynsr ei- iianiser. Attebodd Canghellawr j TryaerTj s ei fod ef yn ijynegn heb- beSrnso fod f dreth ar feddiant, vn eystut a threthi rhy fel ereill, iddarfod yn yr Ehrill iiesat, o(](i eithr iddi gael ei pharhau trwy avvdnrdod y Seneddr- ac am y rhesymau a ddygwyd yn ei herbyn, nid oecul- I ynt ddigohol-i beri iddo ef gilio oddiwrth ei ddy!ed- swydd, ac os ymddangosai fud parliad o'r dreth arc feddiant,new iano boui yn angenrheidiol, a bod yr un rhesyman am ei pharhau yn hanfodi, ag oeddynt dros ei durfiad cyntaf, efe a feiddiai gynnyg ar fod iddi gad ei pharhau, heb arameu parodrwyndy \Vla(1 i ddWYIl v baich ychydig yn hwy, gyda sirioldeb, tra fy* ddai angBetf wrth hynny. IHII,"na:OQVENTrN Cynbygddd y Milwriad Pawner ar fed i annefchiad gostyngedig gael ei yrru i'r Tywysog Rhaglaw, i ymbii arno osod yy ysgrifau ynghylch y Llys Milwraid-d, yu yr hwn y profwyd y Milwriad Qucntin, ger bron y y Darlienodd y eyhuddia iau yn obyn Quentin, a t han rY y tvstioii i bi-ofi y dystiolaethau y tystion i broU y cylutddiadan, al Kthy? ef at y Tywysog Rhaglaw, cyn i'r Uys cist?(! gwnaeth amryw syJviadau ar ddedfryd y Ilyr,, gan am lygn syndod.o hel wydd ei fod ^edi cae} ei ysfyried va ddienog, gan mwyaf, yngwyneb y cyfryw dystiolasthan. Ci ybwyllodd efrn Arglwydd E. ae Ai-srlwytkl Combcmiero yy oedd an o'r Bendefigion uchod wedi dwyn ci dystialaeth, J n y modd eglnraf, o du swyddog- ion y lOfed catrod o'r Marehluoedd, yr hon a dywysiti gan y Milwriad Quentin. Dywedasai y Cadfridog Gardner hefyd, fod disgyblaeth y gatrod grybwj^Tedi? yn syndcd i bawb a'i gwelai, o herwydd ei inanylwdv a phrydferthweh ymddygiadiiu y gwyr,cyn i'r Milwria<l Quentin ddyfod attynt, .H wedi hynny trockl allan i'r gwrthwyueb, yr hyn a gadarnhawyd gan yr Arglwynldr Combermerc a Somerset. Ere a rotfclai her i'r Milwriad Qnentin i broii fod un dum o'i ymddygiad yn ganmol- adwy gyda'r gatrod. EM oedd efe wedi gwrdibrofi uu o'r cyhuddiadau a ddygasid yn ei eibyn; yr oedd v gwyr yn cael-ei) goddef, nid yn unig i yspeilio, ond ieddwi. Yr oedd "o 70 i 80 o honynt ar yr on amser yw yr ysbytty o aches effeithiau meddwdod. Yi- oedd efe yn ystyried dedfrydvy llys ar y swyddogion ereill, seF en troi oll o'r, gatrod, o herwydd dwyn o honynt gy- huddiadau yn erbyn eu prif swyddcg, yn drallyindost. Gwrthwynebwyd y cynnyg gan Mr. Manaers Sutton, yr hws a ddywedodd fod y Llys wcdi ei wneuthur i fynu o'r dynion mwyaf (-3 ti-ifol, y rhai wedi clywed & hoaynt y cyhuddiad a'r amddiffyn, a gyttunasant yn y modd mwyaf cydwybodol ar yxldedfryd grybwylledig. Nid oedd y Ty wedi clywed ond mi rair Ol' ddadl, Oil& yr oedd y llys milwraidd wedi clywed y ddwy blakt. Yr oedd yn addef fod y Milwriad Quentin wedi esgeu- luso disgyblaeth yn y gatrod, ond am hynny fe'i cerydd- wyd gan Ddag W clinghm, at: llid oedd raid ei gevyddi* drachefn am yr un bai. Os bydd i Dy y Cyffredm ddechreu cymmeryd dedfrydau llysoedd milwraidd i'w hystyriaeth, odid na fydd iddynt gael gormod o'r fatla waith yn ebrwydd. Nid oedd efe yn ystyried fod troi y swyddogion ereill o'r lÜfed catrod yn drueni oil, o herwydd pa gysur a ellasai y Milwriad Quentin a'r swyddogion creill gael ynghyd wedi yr augliytttitideiv hwn. Yr oedd efe yn ystyried ea symudiad i gatrodats ereill yu fuddiol iddynt hwv ac i'r Milwriad Quentin. Wedi i Mr. Tierney arnddinyn y cynnyg^ a Mr. 1r Pole ei wrthwyuebu, ymrajaodd y Ty. Dros y cynnyg 37. Yn ei erbyn, 144. Gu:cnc¡-, 18. C)1mJgødd Caaghellawry Trysorlys ar fod i wyth myrddiwn i gael eu caniattan i dalu yr hya sydd yn ol o gyflog y fyddin. Swm yr arian cynnorth- wyol a dalwyd i'y Galluoedd Cyfandirol,. gan gyjinwys. yr Yspaen, oetkl 7,.300^00 T -a ,rhifedi yrnilvvyr i'w cadw dan arfau oedd-'TojOOO. Dywedodd Mr. Whitbread fod 2,000 o'r milwyr prof- edig,, y rlioi a fnont yn bi-wydio dan Ddug "Wellington yn yr Yspaen, wedi encilio at y gelynion yn yr Americ, pan oedd Syr George Prevost yn cilio yii ol o Platte- burgh, es oedd yr hysbysiaeth a glywsai efe yn gywir. Dywedodd Canghellawr y Trysortys nad oed<d ceaa- nadiaethau Syr George Prevost, y rhai oeddid newydii eu derbyn, yn erybwyll hynny, ac 0 ganlyniad y gaUaski casglu fod yr hanes, yn Snghywir. Sqdivru, 19.—Darllenwyd Ysgrif Toll ar Wydr yn yr Iwevddon yr ail waith. A darllenwyd Ysgrif Ysgrifaa y Trysorlys yr ail waith; ac befyd Ysgrif y Tell ar Frag, &e. Llun, 21.—Cynnygodd Syr J. C. Hippesley av fod i adysgrifau o lawn fwriadau yr esgobion pabaidd yn yr Iwerddon, yn Ionawr, 1789 a llythy-r Mr. Quarantottj, yn Chwefror, 1814, yr hwn a ddanfonwyd i Dr. Painter, i gad en gosod ger bron y 1'9, i'r diben i ystyried dhw'I- homiiad y Pabyddioii i ryddireiniad. Efe a feicdA y gyfraith ag sydd yn gwneuthur priodasau y Pabyddion, y rhai a gyflaw nir ye en lleoedd addoliad eu lrunain, y ct anghyfreithlon.—Cyttunwyd. Cliwennychai Mr. Whitbread^a Mr. Tieiney wyboaS. ychydig am ansawdd y gynnadledd yn Viciinit, N I neilldaol ynghylch eyssylltiad Saxony wrth Prussia, yr hyn a ystyrid ganddynt yn ormes, ac ewyHysient wyboti pa law oedd gan y Llywodraeth hon ynygorcliwyl. Attebodd Canghellawr y Trysorlys nad oeddid fytk arferol o ddatguddio gweithretioedd Cynnadieddwyr hyd oni fyddai eu gwaith ar ben ac mai tra anaddas ac anfanteiswl fyddai gwneuthur felly yn awr. Ac wedi hir ddadleu, rhoddwyd y pwngc i fyuu. Cyttunwyd ar fod i amryw symau gaei en rhoddi at wahanol ganghenau y gwasanaeth milwraidd a bod i nifer, nid ychwaneg na 204,386, o filwyr i gael en cadw dan arfan, o'r 24ain o Kagfyr, 1814, i'r 2iain o Fehefin_. 1815, heblaw y rhai a berthynenti'i India Ddwyreiniol-
[No title]
Parhad o Newyddiori Llundain, tkc. I CYSSYLLTIAD SAXONY A PRUSSIA. I L^ynnwysir hysbysiaeth swyddol o gyssylltiad S7.Aony wrth deyrnas Prussia, yu y papurau Ffrengig, y rhai ydym newydd dderbyn. Gyr- wyd llythyr swyddol gan y Tywysog Prussaidd Repnin, at yr Awdurdodau Saxonaidd, yr hwn a amserwyd, Hyd. 21, i fynegu fod cyttundeb wedi ei wneuthur ar yr 28ain o Fedi, trwy riti; wedd yr hwn y rhoddir Llywodraeth teyrnas Saxony i feddiant Brenniu Prussia, gan Y mer- awdr Russia, ynghyd a Lloegr ac Awstria. Bydd i undeb y wlad ddywededig .a Prussia i gymmeryd lie niewn modd ffurfiol ac arbennig. Nid yw'r Breonin Ffrederic William yn bwriadu ei chydgorpholi fel talaeth, oad i'w huno &li Lywodraeth dan yr enw teyrnas Saxony, heb gyfnewid y Ffurf-lywodraeth sydd ganddi yn awr. fienna, Tach. 3.— Yr ydym yn gwybod yn awr, pa ham yr oedd gweinidogion Hanover mewn cymmaiut brys i roddi'r enw Brennin i'w Hetholydd; sef, o herwydd fod y cynnadiedd- wyr wccli. cyttuno fod achosion Germany ei hun i gael eu trefni gan weinidogion Austria ac eiddo'r liieuhinoedd Germanaidd. Y mae'r rhalf hynny o Saxony ag a gyssylltir wrth Prus- sia yn cyunw}sdau fyrddnvn (mlllzons) o -dft- go i' n. Tybir mai preswylfa Brennin Saxony fydd Liys Esgobaeth Munsler. MyneSgir mewn Jlythyrau anghyoedd o Paris fod y Cadfri'dog Da four, ynghyd a chyrrtdeifhas helaetho ddynion, y rhai oeddynt gydag ef mewn gwestdy, wedi cael eu dala. Brawychwyd y ddinas ddoe drachefn o her- wydd fod Ariandy arall yn Cornhill, sef, eiddo Maiuwaring a'i Gymdeithas wedi pallu talu/