Seren Gomer

———— i c\.x ;\R ENEDIGAETfI CrUST.  CAN AR ENEDIGAETH CRIST. I Cf.YWfH l;Üs ac ticliel jef s\vn ton net, I,' p!:u)nn byw, Of"! Dnw, pan anwyd ct', bwy=!?bL'r, C'ar. b€t'<t!dMKS. 1011 (\(Llas, foUant I\ér, O'rHonct'oiatddwcddatdd waw! !Trd eu Ih'enin—fyddh] t'awr, Yn blentyn; scfU-.Yfhyn gv.'ac! y Ilawr; '\e!'d hw'inw, :t'; enw lur, A't dir a sry'ch ymylaJl'r mh, YM ?wisgu'raatnr ddyno!, fc -iiailr neM y (:'At' a'i g\vnadL yo cael magwriacth Et f<!gu ¡ clree!m draig ar r¡nwet1d bronall gwraig, Trc;'t!!wch yn Haeth pr cry" fagwriaethCraig: re 8 ym:iÚ'r nefo) lesolll1, A.R Br€u:n yn ei brn, e\\n corph c bi'idd Ciaearol, y nattur ddyno! ddn! A:' y rhyfeddod hyïlOdJlyn, :la,r nefot gwnÚr.'n syiwi'n synn, Sef ;en¡, marw a chladdu Dnw 'mh}¡th ei deuJn'n dynn! ( vd unwn av;r ym moHant Icsn maw: A'r dyrfa hon, dnsoUonMymlcrt Uawr, Am dd'od o'i' MeichiaHnnvyn i'r ddaifa caetha' cwyn, A'i ;;ndarn fraich o dan <; :n baic!i i.'n dwyn; Pm daeHI Eneiniog coeth v ne' 1 "d'd a dd¡;u;ga¡'1l Pj'yn'v:'rf3g!h't'gt'yu y nc; 0).dIcsn'rcada;nl)'wyg.Rsc'y\ '\?tthy?)hiddb)'v.ydt'yt)yb)'H, Aelh dan em pcchod gwreiddfoi, prp'wactha'rdhifoldu. ? "<)! medr'! o' eelyn rnawr ael d\ n n'c:wn iiiilitill awl*, ;ef Addt.a't ryw, 'H ciynion Duw—t iawr, Gan a drych, a s;wedd yr ei,,ii,I ii nai')' neHadd tan yn wCitbdv su.tm! sych; /K- wedt bwt'w dci'.v D:)W t ri huH<m (Lwtll y' gel:n1 yn be!! ar bnb dyn byw; ('3uddwynd)'achpfneiddo(hefudt), i .\c:.)nglcdtcsti?on?!au'rty, He? den'! Dmv ?i. hunan yn ba!as satan bu. rin c?d?-n cv?i?'m cas a lanwai'r ddauar ins j I :in, [1 phhn:ùn bi)neu bi-s, ::I,:rwû1ac-th ar hob dvn a ddaeth trwy gamwedd un, dJapaf sy* l)1I wdi nyi.;ru cu .Pea rhy\v CTCatdlf ep!nt' aeth Ei s:yd i gaeth, 0 dyn &'i bedwd, Oh' dJi'Aj'uod c!.?.'erw a ddacth t)'r an:fe.nan.t' ua d ;'H, Kh'i' rhyw !n, j, physs- y mo' heb uo'?nau. CH swo yn diodde' sy'. Ond 0! ameidrci tMy, na. sv.n eu tiochain Cvn*i'd Breuin ne' y-; g¡C;llH dan ci g; wy', 0'r b;'u heb iyg'i'i bei), A ddaftii i'f i gyn yu V) en, Y a:wt R'i ie' rhajorùl un, A €t!w y mcir'.v Ioy\v iun, r bten y ;rrM't; yn ma:v ar ddelw sn ddyn j :au (;i f'arw, gwyn ei fyd, 1'1' enaid gwana'i s.yd, Sy'i] fbt, cr ¡J.íi;t ei i,. yr un Gan en! n lyied..¡ J'}'W, Fr maint pi!: b.a!.fe ddygir :hai at DcHW, Mae i'r ci'Hcg c'jog 'nn, fm(fer')t; TRhug 'l?y?t Ud, ? i, d??yd, waei?' d'.iyH, r!'e:!0? r:u drrj Sinai syd?.. :nly'¡-: a rnae!rl yraftH'tryt'd J I't-yoian a dyicd i').' dd"ddfar do'. lad dydd, A h\"HHw y\Y'r aurhep t;n.r, (;,11] j Sy'n cyRir.y:. pob trysaraH, mac n Hcnwt ncfa Dacth Ppi h i' fyn me' o I'ch i iawr, C) ffv-'tti !v't) m'u'! CtdduniRVt!' r"b !.em!h bndd, pr r'lod?i'r cnet? yi! rh;. d .? a Tad dan pacaf! h\vn yn gtldd; Ond wrth €: guro a.'i ddrud, rt ve.thtawi ho-iau d'iat;tM t'r by' j t!od¡()n, piant dy:'iau Hiè;ir.ron mad, n*u! t-f!d<)r ?L)'a!' ;¡yw, A d <U '¡ ol ? y w, A U'jv.'er marw a i ?-Vi.'? o d' Unw. A i ;y(1 a ga':H pcchn!Ïal1 e:,h! 'wy r MelcuL-m c.'r net' C"vii C; He ci LdJ, Ni th:itwyd dyicd nes itoeih'.yd et' c' hun, A'i wc:'th;! a wn:?d. i'w !add yjt d'at'.d ei Tu Hd gel\tm,n croupe frocb, t ))dyoddefa; o': f'dd, &i .;d v' dai O.'h! Er bc;i gau \vaed a gofid,. e! gorph i gyd yn goch; Cn t o'i fu\?!' :ug R.'? !yfyn3; bt. !)oi n?dd-icn mcdtiyg p\vYS!:r pt:i', 1 d(Yn, 'u«i t)wyt*a -tiiii (I(Iincoi sHr. Ein l*ryr)wr nr y prpn wnae'r pyst'' y pen, 0'r !:cfopdd raw!" i'r.ila.Wt' fe rwys.ai'r -iic i),. Fc durrfdd Tyv.'ysc.s: ifCdd hoU fJ¡,i:w a barau'f bcdd, dd'od adren i y Yviedd Cnd 'yrth p"'H d:afu:, 'fren:oJ. if5l1, %v i- L. ii- fe ddari'n': gaH, <.<an g&rto tYy': ag:Qnad nide ibwymmd yu p,lhaH, <)nd cael ein P"y nwr t tu'a ben, A'II (hvyn yn liwyr tu fc\'rn i'l' Len" \u wvueb angu chYrw,. ni A':uen. —— ?_

LLn. ELLA U ?t /'?'T:Ht? ce a ?<'?:;??'y? ?/? ??'/??<?7ta. y C:/M''<"g- f Ni?ity)r ,*tliat y. Climlle?. ?,?l-! J)intcs, p<mce(Mf/'a?'g-y<;?M'? o L:<t;?? t ?Iy'i ?'<? ?-" pail ce(ld ef c,?, g-tjc?u-y'z o <-(p???MT.y?''?M "'1-' ¡ ¿, o' 1 -y7, D.wi;s ?n, da foesül-<Q")'>I'i f;eini<!og,c Gcr.?a<twr; j rn?('thwr,gwr!'h?.o:? <)'n g\tl.t-j a'ch iawn, ?o<i '?ch oL ?iyned yr y'c'i (niwynder iaith), Ii <)':t harddl tu i ]iird:)'tt), Ac iech yd vr y,cli xychwyn, I T:cs y r.?r, ttwy lesn mwyu, J \?'nc:a, hoit'?rcu? A??y!?Mt efcn?yh), Y;i I)Obl r liifHa beU eicii wnmdo Y Gmr !)<) rham, ?;<1 Y boa', yn u'o? betinydd I'd ¡;¡m au, :1] cc;}hau ')' ;mifydtl. Ma?'r (:ymdcit!'K'?addashoH, ?'zfl ?r y Cymfpigyddiot? Yjiuymu!)o,wyddu'chHes, ehwennych, (;¡tel etch bun's, l.!wyùd i'ch taiti) i'aith hcb feting l.!wy<!d i'i L<ing, Uywydd, a'r IIu, Y'ga\Yl tsg, Lil gel y Tad, Amo'-IadrcnAmeiig; Nes cich dwyn, yn sych i d:r, o Frydain, i bell frodir. Ac yno, bocd etch cynnydd, I ddangos? hoifacl?os tiydd Mocsch 'r bob! an] sylwedd, 1 Athyde!'byth,tud!.aw'rbeddt j A (!Itoliweli vii iach li;-fy(i, He byddoc! tru b'och yn y byd, Am ein hen v.'lnd, mwy!! vdedd, A llinmlU, yma 'n um\"edtl; A dysgwci!, ieithoedd dwysgen, ) A ? \V.J.Ba!-dd7tIon.! '-¡ .Ja (11 'don. I

j A?NERCHrRGO?ERIAID. j A:ERCH I'R GOr\1ERIAID. FY NGHYIHVLADWYR A'M I;nOD-R CAHEDICCAF, Y mae nn fhryddyn yu sgos dm-ib:), rei y iiciU o fly- nyddau y ddapar, er pan y CMWSoctmich difyru a Uew- yrch ScreM Gomér. Gwn ibd fy nghenedJ, y Cymry, y-H chwannog ddiircn i fed yn <ha phoethiyd a serchog tnug at f)c:b peth iieivydd, end yn thy barod i iarn ar bcthan yn dra buan. Yr))\vn a chwanega wybodaeth aehv.aHega /)tid; etto pcih daiorniS ydywgtynu wrth; f-jddhu g\'<ybodat'th. 0:]d gobeithio y dengys hH Go- meren Lunain y!: ac!:os y Sercn, md yufwh?'ma?ifyd ? a gwan;?, etthr yn sefydtc?, dlwyd, a pha)ha:!3, yn cu dc:byniad o o!erni y Sei-ct? a hyfmy o herwydd y jhc' cic,,bN,iiia(i o oleiri v ?Sercijg a h-viiii-,i o liei-%N,yflti y ddwyn !!awe)' o ipaengctyd yr ces i d(iysa:n din-Hen iaith c' man:au. Dyhl pub Moddit)!, ag sydd a'r iueddhd hynny ytiddynt gati ('u cet'nos:! gCLnym, a derbyn pob H:nv<d ag' a fcdro Cymro ei rfMJdi. Yn y' oes 0' bhie)! nid oedd nemiHawr yn ein mys,? yH !ne(h't! R)' !yft', om! yH diiyn ca.npau ofe1', niweidiol i gyrph ac enetitiau, g;.n dd:fy)'<] pH h'mait) a chwe?'au ?wui?ion, yn?iiyich eu li;ii,?aiii ,t cyrp!), ??)<!ch y rhibv?, &c. peih l!wyr aflu;loli fyned trwy bc!'C!-indjdy by\?yd vii a fyr.'yHy!-<cshh' ddid!ngcyrcch)'d:awidirybedd. H. newyddsadur yn cvnn'vys mcddL''n ti-a ciiyfaddi.s i ymgtdedd:! cm taith yr hen sydti ynaddas i o.sod <hin L'cb rhywngaetj¡au o C!:d y.i Leudifaddcu, i draethHacy:!iddiddanambcth:)H D<v, ago sydd yt) pothyn i'r !r\d a bery bytb. Dni- hyniOtid y ia:li Gymraeg iawer c ymgp.}edd ttwy y a dtlygwti ymiaen th\Y!? Slyrddh) ù'" ?yf('ii!k)i!, a'i wrMiwynchwyr, yn yr hon thhidt y s(-, d- it'y.i, debygaf, yt- hen !l'ordd o ys,!?;¡rennn, a g-sodwyd attn!ia<th ar y )'hedi;id i'hy o ddiiyn y ifordd i3elvvdLt -a g'.mjaet'odd !c vn o'. Dyhu )'t' Hcwydd:a(':m' hwn, i gynKyd:'n j ¡'}Mdaeth nm laviH o beti:«n uudnlc! j w g\yyhoù, T}'wy ddai'ttcH y S:'t'cn gCil! ti:d;ii.tii .vybod cym- r'i:)iHtam y !(vnna(Hcdd. nen yr am dn:dn he- ddwch aK sydd yn cad ei cit.vvii a Phcnau mhnt flumas 3trmanla, ag a ddichonSaisw%)d )m !i)!)p:t'cdd L!n)!dai)!. Gv.yb'xiaeth am ryfe1 a roddir yn y i,.ior a ag yn !!cb o bap:nm! newyddià11 y Sae.son. Y mac mcr bopnus ag ytv yn WHrtHn.s i g!yv,ed y Cy;:)!'o un:tui!t y'! c.u'u by'A' ar dnYpdiau o be.; i b'n, ganhon fyH] ac ]¡d¿,'d,PanC\v-' ydd ?ydd am y thytci, yr ydyeh (uwi y;t gv. ded p: Pafcdd y t!:<:2'ri'm'chi:aai yu t?yned yrdacn? pan y usae y nint;iK y:! yn?'ylinvc ;E'1:,f, f: ;E h: n e k r y ?/ h ;u y p'?.' h nu. uct.o d a Ha'tvcr yu ch?-ancg,! a'i h'n,ud c'i tiu.sa' 1. D\n.:i pob Cyinro !'?'-hU H.Uan !iCtth ei! ?'H:cha'iy?.;wyddi. -4dwy:!C?.'y<'dtxd:yj;ci?yich- :?;£;¡:Ef:; ¡ pa"th i'r it.? d yn Nhywysogaeth Cym!'M, yn ia.?i y ti''s' chc-ncnS.HEK.H,- giiii y :Kth i ddwyn i'<:nc???n o Hn mns''c i' na!i, CH'! ;? .'hu- \}:¡(! ')¡f:1t'¡i);:oO;J' .,¡\it,¡(; L.yduc:! i m yntc b?idio es!.<n h !so y ?y fiyv. fi' e. :)-) t c,. d p<:rhc-.YH;fod yn(!(!e!'L'yn\y!'<i']?'-?'y<!d).?;;ir, fe*v? di? i ni debygoii? Uid i'r bcbl wy?tion yt: y t;oe<Lond ? i '!YuU", ¡ ar rcuctiL,. ne v mae g?) bodneth a dy!gp:<i,a.'}h yn tyccic, ac ? n cafi t ci:u!e<'dn, y M3ega!jddy!ncv. 'j-!d!dt!ro!i<yIchc ? yh en <,okdJn, y. mae gamldynt !iew:'U!:ldu1'(jJj {ylch()l,y¡¡ i crcnr'?idcymd(.ithns.i. Nutucby??wuihvt'than., } pci'thyt! t duv-d?yd..I\t'cha?t)csga.vch dyaoiryw, t'pij ?.:?!'ocs a'rln''hi!d tioumt! ym Ü;'¡St< y rhul nuL oes m, t Sel:n '¡n rhoddi Jie\n'rdi. Ci'nhyi?i.y.OGvmrv'na at 1'" t ?d':wch !S<jrenfacLiijdoibv/ ungof dau gncr?H %)' a\\¿,rilJ: Scren yn :j'!pu'i'('h'.] a?rb?ded?ar hit Go- r met' ft;! cencdt. Dygu <h- yiiwth ?yw fou Cyn?o vn 'f byw heb i\ybod diS: :=. n'-cif.hian Seucdd-dai Pj-ydain y yi y caiii' oietu].: ar ddadleuoIl a gcst)ded!gaf't!:a'] y ) hcb fod cnoed yn Lhi'ifLnn, &j 'i! o bet! ereHi. Cytrifir yn rhinwedd ym my:? pob 'cnedl i garn ei istth a'i gwbd; ci Bf.:liin, a'r cyfreith- ia'i iachu1. Mac tuedd yn y Se:n i annog yniinen y pcH.m buddh)! hya. Mac y Cynu'cig hwn yn cyuhyTt'n, n:d terfys¡;, eitL: ¡:yddlo!:ùdJ a setch ar ein gwiad Bi'Miin. Kid yw y Scren y:) Hewyrchu y'] serchtis Rr ysbryd pleõ,VoI yM] r.:y'J ond yn gada'l y yn ngured i t i.'yhoed<u ne",yti"¡¡1! an! e;aseetau. Peu gi'iyu pieidgat'\tch ]'i:o- t LSasgcfiu. C. E.

'n_ I C':UdDEJTHAS G:E:\HADOL LLtl,DAI. t > ;r1.7 1,1.. J; C 1 'J 1 T"T! ???''?''?7r cJn'tM'"f''t ? Cf7!/tf.-?.n. a H.Mv'fMK' ? ? ?!< ? !/y;' liy,rr OUUt/(Î Lt y,cl1J/adl!1l, a W'U"L'adlf"Yu .l:änco, ?' '"? '?-<? 8?81.1. 'i,tf:J.JTDIf1 DADAU A BKODYn.—Gan i Raghm-j Í<\eth, MtwaLth ctto, 'h! ¡fafra ag odfa t ysgTifCHJU at- tach. \r yd\m ya ei chofiehHo n i!awcn a '<UolcItUs. I-,i-.Isolii Pich iiythyrao, yn theclaidd, a a:-wydd- wy<.) Awst 1S1J, a ChwHtYot-, Ebi'iU, :i Medi, lGl.j, sc y:- ydym yn cyduabod y dcfbyniad gyda diolch. Y t):ne scfyHtii beiieuig a'!] hamgykhiadau priod yi! gwHeu- i.htn'mynycholK'biaeth a chwi (pe byddai yn allucdig), yn hoiT a g\vy- ?o l I I bod tad y difty? o !i\n yu dt'n. di:;a!oj;ns, ae yH tneddu i Em uythyT dm-eddaf attache a umsoi-wyd Hyd. 181-2, ac a antonwyd arhyd frordd Hcnga!, adysg.tit'0 hono a anfoHwyd tr\vy I)de!)an Cynu-u Newydd. Os darfu i idc;o cich cyrhneddyd, megis yr ydym yu gcbcithio, yr ydycit y:' ijysbys o rat o'n proff'dtgacti'an a'j] cystiidd- ta' (;r pau y dychwelasom y)Ha, yn gyshdagajhai pcthau o )'mtldang,05í,ad hyfryd, <tddig'.vydd:tsa:'t cyn ci arwyddo. Pr&i'edigaeth orom ydoedd i)iai-%voiaetli tair o'tt chwiorydd iu';wn ysbaid inor ages i.'w gUydd, yn enwedtg i'w cymhari&.d pt'iod: ar y iiaw aniU, yr oedd yr hyn a ddywedwyd am y Urenin yn hyf?yd ae anuogaetho!, md yn umg i ni? on? het'yd y mae yn ddi- 'ys 'gecnym i chwitha! ac i sreni o'j.t.cyf&iIIiOH, Y mne y hyd yma, yn TahcHc, He yn adored.. 1 !<iwc:'o demtas!nan Clynon; pa fodd bynnag, y mac ei JUlIhraifit yn .vmwrtÎJOd a'l eUnnod n. chret'ydd e: \v!ad, ac yn cyhoeddi ei h')J\oi argyhoedÖiad o winun- cdd, uchaf.acth, a cin cretydd Hi, wedi cnet ena¡th I'ymus a! t'eddynau ann'yw, yn gystal yn Tahcite ng y!) yf ynys hon. Argyhoeddiitdn". a fugwyd et- yshJ';nydda<! yn oj, ac addy:,iadaH a daSwyd, !na!y tybtpm m, yn honul ytnaith, sydd fel pc baent yu cyn.- )!i0'yd efFaitIt yn awr. Y m¡)e cy;froad vmhlith y bobI; y mac Uawer yn pctt'uso ac y!) si'gleùiq, t'lud yn hoi! ac yny'nofyn; ynfyr, ofewn yr hanncr biwyddyn di.w- cddaf, bt:om dystion o'r hyn uad oeddym yn ddiss;wyi nn< danu, ac nad oeddym, p!'in, yn obeithiu ei wejcl yN c'in h:nnser; y mae geni.ym achos rnolia;,ml a di:)!c!i y maegennymachosihiwcnhan; etto, yr- ydym yn Jlaw- cnhaumcwn dychryn, rhagna.by<!d i'ii iadau y bydd yr hyn, yn awr, sydd g-cnnym t'w hyxbybu, cyh- a gwcddiau liawuocrld drosom, a tiii'os dngoUon tcuain yr ynys ItOn. Wrth p,iy\ved, o bryd i )'ha: o'r bi'odyr a actlmnt d:osodd i. ymofy!! a gl,vcled pa ibdd yr oedd pethau yi bod eaWS¡Hèt yn fuaH fed pe- thau o natm' ffa{'i'o3,ymhen yn rhagori en d:mwy!i.ada! Yn tU'da! Pmsc, yr oedd ew'H gweddi wed, ei sef- ydh), yn ddtay.vybod i r:i, nc heh nnrhyw gyrryngiati o'f eiddom. Dechrenodd gyda duu o'n hen weisic'n, Gito a Thuniipinc. En y rbat yn mwynimn modd- ion addysg, ond (ma), yn awr, y dywedant p'! ht'nain), arosass'it ymhnth y rhai nswyaf cch'd yn y tie. Dy: wyd Cito dan a.gyhoed(nndan grynms, mewn C3n!yn!.<ft i rai yn]:td:'oddton a ddcinyddiodd y Et'cnin, nc'h at aKi addysg, gsn ci fad yn swybod :ddo fyv.- yn hn' gyda ni. Bu hyn yn ibddion i ddyf'r;han yr ar- graph'adau ar (i fcdd\vi. YasHciIiditasant oddh\rth eu i cyfeiliic: yr ocJ.iynt yn mynych s:ydy!Hddid:ian; iyiy.-ivcti gyt?3:???,],l?d,,?,iii; .i hyrfedd hyn sylw eren!: Hav.'cr a wiiwdsent ac a ddir- in y gt.'nt, rh:ii .dynion ieuah'?r R beehe'yn a nnasam:. a ¡;L:: i::{ ;:i'r;I i:f¿ ,}:, t'ci'a d au dr?' i gadw y?S?Lbnth, ac addc!i y J(?!0:ah yn nntg: y r,i:u hyn aN'fu!dd'ifU!t y rhagdJywe?edig f;w!'dc g?'cddi, yn anil daet?nt ynnhyd i wcddio, y'n?- hanoIUmve!' o '.vawd, cyn dyfbd:ad y brndvi'. Et'mvyn ''hssor o addys?, ac i*e! 'y gAUi'Ht fed yn yr y?'o!, (;n- 110gwyd ddyfod drcsodd i Etmeo. A !)y!'i cyî- ) t:'nasaEt yn iiswt'!). Yn oi i dJas o' hrodyr JciUiiO t:'wy uryHys iv;y:n isbt..lt"C!' mwyrs prcgcthu i'r j' o!ton, as a,3t ddynrhagddy-.vedt'f.hg' a'n cymdcitition. Cyr: <;n d'yfbdim: rha! dcchreuad&u cm gwa- san.icthwyr tc"!Ha:dd ac e.;ciH. Yn o! am! .xyfnnafhau u'r rnai o Ta'rcitp,HC erc'tH ynddangosentyn awyddn.s i am addys! dydd Sabbath, 'J5, yn :nwcdd } cyf.trfcd uddoL'at! cyh.-edd, yn y:' :a:)h pynht'nid, ey- i<ccdd.i?:n y bydda: cyfa.rtcd y pi'ydnaw!) d'-ano-jfh, i i:n a-gawsoin o,- cyft.rfcd hwn rhoddasOD.1 ,\¡dwddiad i Lawb oc1thnt vn gwir j ddy)y;ii;o en yng Ngan' y gwh- Ddnw, pawb yn dJibt!¡ith a i lan, gan ddymmw a'n hoi! a'i-:<?n puwh ceddyift yn cwyHyHK) adymono df'rhyn Jphef.di yn Ddi!\v, a Ies'[ yn W-aredw! dywcduMn) cin bod yn cyn'hcn pawb o'rfat.ii i ddy!bd, Kc y onasai yn (ida gcn- :jym, y pi-ydnswn dranncpth, cu gv¡eh.tJ. Ym!Jt'Hdch, j cr n'.wyn gwybod pv.'y opddynt, y bnasem, os ocdJyn!: yn ewyUysk), yn y.Ht'ifcniin cu !icmvKn HK'w:) !iyfr. Pan ddaeth yf an!?cr yn;1Jykh 40 a ddaethm:t yr.?hyd, Yn o! gueddioK chi-tn? yn yr :;uti. ?ynhc!ud, ac .'r {n-mvd Kott?-ucnthu?-yf.ii'f-hM.di.dd.is i drddiben y "v o'r ritai N-n (ii-a shiel a ddaethnnt y:)ihtcn, f<.d y dodid cu h('n\T:nt i Lnv;' en bed 0'1' ¡,¡>Ó!!I r!I;dd'yweded;g; ere'.Ha \v!hodas- ai:t drcs yt- aniscr presennoi. Ki ,yasg:asem :i:' n<;b, eithi' tiwvlit 1 iynu wrtJ¡,. foddioJl Ei'! y pi'yd h:YlJ¡ cawson) amryw gyfarfo{lydd (hcblaw rha: cyth'edm er addysg y biodorion), 4;yda'r thai y dod'vd en hfun-au i. ix\ a c!hnvsom yr hyfryd\?cij o chu.:seg.) 11 at eu rhif, ya gwnc\.õthm. t eyd. Ym, MihHt!) y t'hai y mac Maeiinr ioHansi- o Hua- he: It phrif Arioi, yr h'.t'n in;f; d sydd ofI'c'u'iHd. Ni el!t:' diH'vyt rr <hrd ';yn eH di O! ?Han y;) dda, €«." mew? rh n i ;my"t c(;'r},'¡:;¡::1::r d712:¡\¡¡:n,?,:(;:¡ .yn '.A'tr yr y?myn f'c b?.nu yu ddcit'm.d add?bcd-j' ydd. ?'j h?n''tY, hi t'ys'nc!') WH'nthur d;ss ;n' !')'? ?pu y;? fy :,?\'f y t. <J!vsoi': rui oho:yi)t'. n' ?bddi, -?(; ?'j) ,syu!!v;,yd gaIT adtlasrwydd, i!rR(.'t!!dei', a gwrt>soIÓ""ydd c. !;yTn:)d:'&<M:on. En d:\vyd:'Mvdd, Ly yi) meddicn addys:r, sydd wed¡ )'<d y!) fuddus :)c ;¡nnogaethol, er, yn hhrod, irai o hoityHt .'j.u hclaeirh o wawJ a d¡nnyg. Nid cci: gennym ddun nfii'dnol !'w gnJwg a)-no!)i on !u!)in. G.'?dawo<ht y b)-aw(! ;Iet)i'y iii cr ys c! \v<;ph r;;Î;¡, i fyned i' Dre!'t:d'sa':th, ac ydyn) ynci yn oi bed) dydd. Hä m:ooedd Y:' y<!yin yH gvtlrc- t I' I cynihcdi'd, (' fed un ii v i-i a i o hoHOin yH fyuych yjt cue! ci gvs- ¡ tuddio. Y mac y brodyr yn dechren ?¡hiJ¡¡1n H.cstr bychnu nt wasau-teU] y genitadael! Me'.v!i ihynas i ?y(!wr yr yHys, y mac yn para y:j ansciyd!o?. ] Y THUc ]>()JJjar lwh adymUl ei tywcdt'a&t! a'r Haiathud a ddy!-ed i'w s'yHMOtihwy, yd\nt yn awr a:' ddychYveIyd t'w gw!ad eu hiiiiiiii. Y mac dLsu.'Ho gwu'od o wrcijdyu y Tea yn cad ei ddwyn ymlacn i helacth'-v.ydd arsv/ydus, yu gyst: yu ag yn y;- ynyscedd odd! smpytcit. Y mac meduwdcd y:) !'yf: :'cd:n, a Dyma tut o dfeithian yr !)yt) a gam ¡,¡¡wi!" i'a y\v, ont hue i NN ynys .andw!? ddyt'ud n se?'ydin y?a. Ymhe!!aci), yn ddiwedda: c'vl'h?vnwyd, g::? y Tahtdt;a!d'n')' Rai.'tifdd, I wcithredoedd prc.y!! o anrh.uth a nofnithiiae?t a:' y: Eutcpia<d. Ymwelodd Mr. SbcHcy a ni yn ddnvRdda-). Dy;?.'yd cf yma a: pi tf'oidd i ynyscedd y P<'r!a;t, fc! ntcistr y Queen Cha'ottc, o Ddc-haa Gymru Newydd. ? Wednddo ddyfod rr ih?gddyv.ededig y!iyso<dd, cyrH. L I J '.<' R" ,) I) J J :ncrwyd ci icstr gano Raiatlaid, y l'n: a ddyg'odt! "'vdag ef -iiiegis atm-ywim'th. LinfYuddtYvyd mewn I modd a)-s\vyd!:s y ddaH isdyv.'ydd (malcç) a dyn ¡Hal!, aph!'miawt](tr\vy iddaud'i'Tahdiiaidocddynt a:' y bwrdd ei wared), y cafudd yntenddiangc. Pa i'odd I bynnag, caniattawjd iddo, gan y ;Iof:'uddiGii, hYvyim y !!eatr yt! c! tn a Tahcitc, !fe, yn o! i'r rhan fwyaf o' tr\vyy)n-' (frccldadau Pomar. YH fnan yn (d hyN, dei'yn!asom y ncv.'ydd gr¡htrns fod y yu ;gos i't na msn, gat! Matdo Du!)pitiaid, y rhatoeddyntar y Idou'uddiv.yd y Cadpen a rha: o'r dynion, a, dynwyd y !!cstt- i citin- ad. gyt-nmenvyd hi ga:t Cadl)(,!I Wa!ke: o'r yr b. v v 1 ir.vn H ddigwyddodd ddytud altau o't- pOitU?dd, pun ?E cedd ybaphneyn dy<bd i :ne?n. Yj- oedd Gtur? I Btck!)c!yrhwnaacthyugydyn):i!ih i'! Cadpci] hyd j yrynysoedd, a:' y !)\v)'dd pa:l: ,Cf1fodd d h¡frll{L\o a phrin y y).tef. Hefyd, y tnae y Cadpe:) Campoen, ynQ.¡]!We¡.hbo'I"Ii¡bQm¡h j (lwr ynr;banol yr ynysoedd,ac yr yd\:u yn I!ttya jneddyHaH pi'ydcrus l sm eL li 'Ili] pa l ey;i bellcil y bydd t.!J\nt c'!n hefTcIUdo nis g\yddml1; oüJ s:w\'ddom un pcth, nc ew,Uys!p!)i 0)fu!('d':m y!' y Yr A i meddwi, Vr Al'gii.vydd sydd yn teYI'!18.sn," <c y daH c! ddyn- i ch'yw, :t<' m Iwydda ,m bfieryn yn ci c:'by;! <'f ti.t'i achos. Y;'ydyn]ynbydet'HtH:t:n,ii'o,yMiiuh'!yi? ynytt't'y!' truain byn, \v::dh 'w'li d ddech('¡:, ;¡¡t vJ'ch- t'ygir gaD bYl'tlt nffern. Yntae yt'ys?o!,yii''td!WRdJnr, y"a !l'yddo; y m?c 'n( t di o 40 0, san tuwyaf yn dd y ii:nit mt:w:t iS)Hih.' I \j:¡ l;t c w, '¡ i¡ "¡J:IY:('t :J:J ,I:¡';¡:" w-n'th nd<tysg-. Yfydym tYse"n niavr Hnoen ihu'?u tIV(IeA a yn IJoegl' yH a\vr yn d:'a demyddioL Pi'otwyd, a y ,'i,:in ç\(Lv.edch¡f o' HaHes .n. ¡;rfun:odd's3'(1 < ys biy!)yddau yn ol, gy¡;,q;U!wg i'v dan'foH i'r I.h'efe'(ii?aeH), Ct' KTH'yn eibatgrarll, o.s ?"!iir, yn Sydney, ?'d't t'ud .:ruc!.n 'a'.vr a!tc:e!) t 'hy 'w bcth .l :'bY; tS :!h: t\IIJ yj:l;,l;: t\t ydym ys'gcbctUuo nH bydd y dra)'i yn Ua'.vf< Tu!fy:'iad ydy\v o'.< EÜmg:y),v¡- ac'Aetai', yr Apostcli(:D, yu ey¡¡nw/s hane gGiicdi?aCth, .bywyd?- ?-?'yf"L'hi?i:; 'nodd':?;id<u!; angc;' "c .?d?yfodiad p?n Ha:'i', i '.y d d It'sn {' y goremmniyn a rcddodd I'w ¿:'(\ bwy<b;H y; Izieii niewii c,to. Erhynuy, citfo-id hwn ei arg¡;aírn y'n hardd yn NRhau Cymru Ncwydd. Hcfyd, y !ae y cyíicitlwdo Efcugyi L'K; wedi myncd yn gry-H be!! yndaen, a c!!y: iu!- yj' ydym yn sHn e: orphen, a'i anfon i J.oeg;rigad cl a)'graffr!. G:).): cia bed yn dcait fod y Gt'u.iech)-cs\Yc-dtci argraff(J1 byddai yn ddn geH3:ym pc (copícs)0 l1ono i Dí, yr un n:fjdd o-'r M Y mne arijom sHgc!! papnr, p'A-yntiH:], at".Yas:'nncth y b!'odor:nn; y macNt yi! ysgriCennu vn A ch,u)ini,yny!;mHtyo!'ddM'i'! !?d ? sfdH??wpyo'nI!y fnu.iiy'dai'.nibJdh't'v.dd maw'r ?c:!n y:n ?ae! i'l?yw' ..(yhc.dd?dau nc'? y.t'i o'; ccr ?ydT'io? ynenwpdig p!'(?reth:t, r.('i:np<_i. \n ('v; pe:'thynasa'rgw::iUtc-c!thadcL He?'yd.by'i<'i?;yc' yd!? Ky?ynau .yn di-.n. d.?! byniu!, e,a. nad oes .:cnnyni b?on < h Hn) yn aros. Gnji o b <thh:= c y'C(, d i t\ :vc h na:: J;'ct:, (:¡\n\}((\¡ ¡; t¡j,ii ;>(; ym<'rc(.-h'Hd<ui e'' hehcth-rwydd n ?ysdau?cyi.?s .-fn Glared v.r? Ydym yn ?ot' p 'n-.ys, RnfchefHgd,i-dauabtodyr, JOU'. drCsvbi'Md' j Os vjf yn !awn gO!,10, Cvmro \'w y dyt. h\v;i. c !)-n'f!)))c!)fs;rFeir!Oi)yd'd. yt-ocddvn' aG'c-doCYii! dcithas yTrcfnyddion Cn!fj¡midd, tC, e- b)ynyddn:! viJ couo glywed i't-hy?iod a ?.uchedm Thomas Cfn;u&t.! dderbyn od<}hvit])o <}dydd-m'o f?niaithy CeBha?<ui. P-?17V ,;?t c. e (I p' 'yued tod CvMio Hr'?L n :h ¡. L:l;[;ir,IŽli"íZn; t;¡1 ::¡; i tfb!idGiy!iGf;t!a!ii??.rUi'r<)!io')!'t;y<f,yth?:!a;'fv: a fy<!d yn cyc?'.vyn t!i.H(?yI!rh Hpp?ym?.?? ci atii'!)\ ? deJd<!S!nf'!t)'. (_) \v,t!i. n:))'!tydedd'!S' 0 \vy?y;k'd'? (jp)iha..)an! gweislon yDxw GM'uchaf, ?'osoct?vmim j?i!Ct.<d yn n'wcd.fiu; arHoc?,fei n'v.?Hh }i''t'i'mo! 'ydis- gyn bcndit'Hon y tl ¡¡aÜ), ba i'm yr ydych yn (iwy!)yn:w'yd(!.tcuget'eu' PenpoHt-.tf-Og-wr. J.

?CRY?ODEB 0 HA?ES Y B!HL GYMDEn'lL?  rHYT.A;-<?.n)j)AT.?RAMO?. I A'gT/¿J7i!dul! o'J' Ii, a!<'I¡tfil''jd G!fn !J )Oa¡¡¿ j 0 '< /i ? l!Al. I I.. I t j' ? .TM. Sae:nr: 1 J.5 7U 9. j; ( ? ? I,i;¿ l:,I.iOO '(jwyd<!<hcg ;').' ';().:) F(ranp:aeg TS,,000 Ys?miHC ? KU,U.) P.t!i;ocse Sf ? ooo i Itala?? 11,0.)() l!ap (Dul,>) ?,000 (j'(\;g6 I.'?:Ma-c? (?:fnM/? :)0) H),0(X) Genmwacl; :i() S0,ono OrGeg> hen it di\vcdd::¡r¡ n)c\vMj!he6i CYt'f!'b\!)!ci ?CCO ?!-c ? dhYsdJ. ?o? An?.? ? i.-<q!f<m!.)HX, y pe¡]a¡r Efc)!?vt 1,<)CO ? Ins).n c v ? yns!<)s!)H!'th!a<! yr \<rytlmrau, Jl1c\.n rb,111 Hen)f! gy- {alJgwf.¡i, ruew:! :.6 o u';that!"i ieti.hocdd. .S'?H.y" J dd;cyn y Gym- l!c'iUu:s, fl gw.:rth Il Hi/Jlliw; ft'}' 'l'i'slul/lef/lilil, a /'oi!,du'yd i ar::í Yil: ¡[¡f¡//I'i1iUII hr/e!ivuus,. ()däiar sl:/yd¿iad y GI/IiNhi, {; ir nli: l;.<l!. Y ilwyddyn gyntaf 210 13 ,)f) Y ¡Lydedd fhvYfhlyn 3,m<)l.J. 4 Ybcd\m!c<tdihvy<h!yn 4,0'3 9 0 Y fHInUled Ilwvddvn r,719 17' 0 Y <1,9.,}) 14 0 Yt-t'itiiiedfhvvddyu. ].i,5;37 8 7 Y)-wyt!!it.'<H:!wy(L.!yn. 1,),¿ !) i Y nawfed 16 Ydd.c:,fedih-Jyddya 1:U;;O 7 15 :> Bibláu à a7?aH cddi M:- y Gymdtithil8 z Fdlfill, mi4. Ym j'Jhrydajn Faw!" me ,HI Be} iDly- DiU. T,f,;M. ó<14,liJ5 -t fli-OS v Cyt':tH<Ur 25,9-10 ac t.H:'Eu'<'p gal) Gy;Tifif'itt:t:uu:t gYíHlOrthÚYÜ ;<lU y G\).ton 30,000 33,600 Ùoll (IC o. dreuliTyd gan y Gy,H- ddaW8 i'r ;)laM! o FIlWdh, j8-l4. (J'lIll gl!.[rif g¡¡"l/¡iad Bi!JI. Gosodwyl allan. 10 .') .(.'69 j! 10 2 YI' ail 2,W17 10 :c 53 Y()rydc<H 6,09819 V .?,?:!]8 ? Yhcdwaredd 1-2 0-1 ] '2,'20G 10 Y bommt-d 71. Y<vc<cd gs,)?' 0 2;} 1 1, 3 17 1 Yscithtcd So,998 3 1 YI' wythfed 4:3,5:S'! 1:2 ¡-'1 3,41) 19 7l.J Y wt\fed ''76,4.:); 1 0 e9,49dl3 8 M' ,'216 6 9 81,65'2 l 5 Ycwbl £290;2U7 11 l 1 j

I At I I Seren "'lodfawr, mi afyddaf \'n dru i mi 'i'ch dyüllus os bydunut mor f\Yyn a rhoddi i mi, trw.y gyfnvng c"-h Set'en, ychydig hanes ynghy!ci.t yr Yagadan, o ba f:m o'r hyd y macnt yn dytod pan y hi.icnt i'w c<i<;i yu] ntm' yr Jf\e:'dd(':i,<'<c. ac i La ie y Ina e,.t yii P.,Il ).,I.Y (I. W)f i'l ac ci-eill yn mdhn en duln? Ydwyf, i!iw-f T clion, j' G;L"I 11 ;'1' 0" I", n j Gi..H y ¡ Yrn3C"J' b 'i't' h ii'o;i'ni:d)ioc:i d A i'j'y;o h (;? y d d <.? ¡ t:¡:I; ir;: 1, Jli! \y ¡\ It: ;i: (dr, h'¡;; At'i:!Hd:ue!'eiityni('?!!)!t;Uu,:t:'a!iYnry bwrtadHttiht i bawo('¡ ciddl), a rJwJ¡li !le¡bio'r rhag cael yclnvaneg c;¡ilediolJ. ccM?.'mI.a!)golipn,g3nytan a donodd ;il'1l yHddiwedda)'. Dat;r'nHym glywc¡j fod Y Hied;],]); ( qtjii.'e) ac na clll)lhvyd ne1J tJywydan ;IT yr j¡')(: C!)J clto tClmlir y gnEed ynt't'.Yi'RrytyMhor!iwit,<u' oj teuhwcdù Hiosog a gynuelid ya :jy'tN!n'usti'\vy y g\<:i-' thiatihyn. Am ¡¡ad yw y mnrian allaJwl w,¡¡ en li(; t tddwyHygwmLh

HW' COFPH, A d ltm, 1,'1.-(1,15. ¡,riJ¡,i D ?; ini UniÜIl & H¡¡t¡h £w 6 (1 dino I?.'l Briti,h Co. S U ¡; () !:i {f d)Ho ? U.:ion('t). 8 7 G 79 d'ti.o&ih'i'ish 7 0 ( d¡ tin 78 Rtinc.-i ditto 68 UinoN & Hr¡Üh 7 J ¡; ditto 67 Bra; "'¡re & L" ninn IG 1-1 U ''tVheaIDamscI 115 V ditto 110 PaUcn & <o.aud V.n, n & ?:;M 626 ditto ?9 U:i;o;; 1 tFin.0 lUG ,Pattc!! & Co.andVhtnn f-; 1 9 Wb.C:.nnnd 121 (j j Q diao li.i Co.Md Vt'mu c'¿ :b 1 0 clitto 101 ditto ? Er 73 Ytï!lia¡:; & (? tlitto (:.3 6 ç:3 ¿\ OHS i 13 i 16