Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Seren Gomer

Mae’r adnodd hwn yn rhydd o gyfyngiadau hawlfraint ac wedi ei gyhoeddi dan y Nod Parth Cyhoeddus 1.0.

Cuddio Rhestr Erthyglau

7 erthygl ar y dudalen hon

- fj I 'r : At Ai-g-raphiid…

HAKES BYWYD MR. HUNAN DYB.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

HAKES BYWYD MR. HUNAN DYB. MA!< i rieni crcfyddo! oedd Hunan-dyb, ac felly cafL odd fi addysgo a'i hyfforddi mewn athrawiaeth a d\!cd- swyddau crefydd o'i Tebyd. Yr oedd arwyddion o f.dchd"r ac ynichwydd yn ymddangos yn andwg ynddo cr yn bientyn, end fc! yr oedd ci wybodacth yn cynny. dJu, à'iadnauy:.ldiaetho hclynt y byd a barcau dynion vn ymheiaethu; te ddysgodd fed yn tedrnt i gnddio ei fafchder & ifug-ostyngeiddrwydd ac & rhith o hunan. ymwadiad. Yr oedd yn tybLed mai y (fordd unionaf i bxrch a dyrchafiad ymhttth crefyddwyr, oedd trwy .tienthur yr ystumiau mwyaf cretyddo! at no ei hon; ac at gýrhaedd y dyben hyn, sy!wai yn fanwl ar ymddy< iadan y thai enwocof a tnwyafcu parch yn yr egiwy4,, SHfymhtitheibiatd eihun; amawr oedd ei ymdrech. iudnu yn ceisioen diiyn ytnhob ystumiau ag a t'arnai cfe 'uddymtll,lQl ynddynt. Huan y cyrhaeddodd i t.t<td ¡1Jê,\et;h,,(¡) 'fY,bod,¡;lth a dawn i ymadroddi yn hyawdi ¡fçl'Ý,,g\H1\V'dsylwarno gan ei gyfciiHon. Dcctnen- ? wyd ei aunog ef i wcddio yn gyhoeddus, a rhyfedd t'ei ?y byddtd Y'n. ymwr?ndo arocA<'M?t?MacaM<:n y rhui 1- } 1')1' ,I bd(!i am?ytch iddo, a tt???yn?uan nad oedd gwe- ddi\v:' yn etitrda! m?? i?o? &fa? et'ei hun. Dyddai s?n y ?yfmuUetdfaf-'?!i?P? ?am6)-th id<?), ac yn erTcithioyn fa?f? ? a?hbtjt??'' ?'r oedd yn tneddu ar ddawn hyW i .n:Jl2!-alarulI, tebyg i u!: a ch:i!on ddryfMog o h?'wydd pechod. Eiydian ereih? byddai ei dotfy?'beraidd a soniarus. tebyg i unvng ? fbteddu yu yr oiM? ar drcfu iacbawdwria?th?'?y? !ai weithian yn parhau baHner awf neu ychwa?O'S'?tra? (ii yn gyhot'ddus, ond gwasanaethai p)UM)m?t?<Sa? ai iddo yn y direci (oddifithr iddo fed4ty4 W!íJ'} rai yn gwybod ei fod ar ci -nior farwaidd a diymdrech gyda Duw ,y y dngc! t'et y by. ddai yn f'ynych ym ymciiwng i gw.sg t)ay byddai ar t-i Hniaa yn rhith weddio.—Yr oedd Mr. Huhau-dyb yn caet mwy ob!eser bob amser trwy osod aHan ei ddonian ei bun nag wrth wrando neb aran, ae ni byddai neb yn ddistawach nag ef wrth wrando rhyw nn arall. Byddai y cyfarfodydd hynny yn ddirhts iddo y rhai na byddai ef yn ymddaHgos ya rhyw bc-th yu- ddynt. Gotwg sarrng ac afrywiog a welid arno yn yni- adafi o'r cyfarfodydd hynny, y t hai na chanai yn)ad.ic! a rhyw gyt'ran or eiddo ei hun ynddynt. Pa <bdd bynnzg, yr oedd ei ddonian a'i wybodaeth yn hm tie ci gyfeUiiOn, ac yn dyryan y than fwyaf yn yr cc!w\s He yr ydoedd; a dechreuwyd sibrwd ynihiith atnrywioi fbd < hyw debygchwydd y gwnai Hunan-dyb tfnwi !ie uwch yn yrcgtwys, a digwyddodd i ryw Lcn wrcigan frau ci thatud bysbyf!<t <n nny iddo yntcu. Catb(](i hyn ie crvn ra,i- at ei tt't dyn a fyddai n)€wn gwewyr yn acbos enuidiatt d?t.- iun. Pan ydet!aii'raddoIfa, 'byd(!.a't:Hygad!vt)iHaryt arcithfan, nc usmcddyHai fodthyw tai yn edrycharno rhoddaiochenald ddwys hiraethion, et hyuay \roedd I yn ofni an), lygu ei fiys t neb o't gyfeillioxi, thug idd\t)t ei ddtwgdyblo: end digwyddoddarryw Sabbuth i brc. I gcthwr dieithr d0)ri ei gyUceddiad, achubodd Mr. Hunar.dyb y cySeusdra dymunc! hwn, ac antunodd i'j- a) eithtan, ac wedt dai ibd canu a gwe(t(lio, agorodd y Bibl a darÜenodd destua, a pht'cgtthodd gyda gradd o serchowgtwydd a ffraetiijiitb.- <;YTI,)lUer,¡ÜJ wyw;yd ff gan y rhap fwyaf, ae aniiogiyya, ff t f)ll1Cd yttddcf!, ac ynten yn, ceisio ymd.dangos yjRllliDdil geiQ haeru ei annheiiyngdod a; qacJ.Jr-'o\fyf9a,i;r,1itbwaJIJ): gornh1.. Ond yn fnan ?:cd< iddp.-gaet (t?y?? Hbre- g€thu, gyrodd ei gyhoedJiM,¡ll.P !tl(v<}hJ ¡\'tYd:1J, a swydd ——, aeth son yn ptia itr m&rai destHnun anarfetedig, a "rfWWt, ijJYPhiJl I cbwho awai y telitnuau yn I'My yrys  dectneu! atht-wy !-y'w foddiôn, ,efe' dtth "hJ:l.i d4audr.fwill ueudrf&einau Grqeg a 1Iç.í>rag,Q bf) rai,y,.gwliai. lawer o ddeftiydd, yu cl1wedig{)1 lie na I., twtÐdQ..G°rlenl\õai ei br< geiA..è gH'¡.p¡O'i'Jstard-iaitb, gan hueru t'u bod yn WeUjegl,l.irooli;g-\j\R!nug ¡aith cif;un. Un tro, yr oedU tyutt! oilil \ç¡plni1:Iei \Hando,ac yn fuan wedt decilreii Rhonwcn .itprch Hengist yn dyt'od i tncwn., yn& ?.? adawodd t hit Gomo- i t'y- fyrio aF a lywgeJilt. a,tbl'í;ili¡)dd wedditi yr nn)SHt- i aretthio tddt !n; obftgid ft'e a ganfn tbd y fodtMy aur I at, ei Haw, a diltad gwyctuon yn fichytch. Etc a dybiai rnai gwett oedd da) nen y cynhwysiad at ot y bcMnod n.:g o'ibiacn. Caraiiadynhynudacunigot yn eidduij o ymadroddi. Tanodd dy aHan o'i s?un bt iodo', a thodt!- jodddM yn etUe: wrth weddio dywediti dM Mtf, du ogoniaiit, du t-as, &C. Yr oedd Hunan-dyb yn litinau-bleidiwr, ac nis !;a!!u! ef !awenhau am hvyddiant yr efengyt, ua'r daioni a ddygtd ymtaen trwy unrhyw enw p gi-etyddwyr ojjd ei blaid ei hun: yr ydoedd nwyddiantpi'eitt yn otid iddo ef, a'u haHwyddiaut yn pert dirge! orfotedd id'd<).— Mewn cymdeithas, bvd(lattiyii dated i gyd, n eLwctt- nychai i bawb ereiH i'ud yn g)nstian i pyd. Efe a ddy- tHuuat roddi !iestr m ganwyH pawb araH, fe! na ddchd un Uewyrch ocd oddiwrth ei ganwyil ei h)m. Y) uedd yn ddoetbach ya etotwg ei hun u& settttwyr yu adrodd rheswin. Haturiai i gan d) ws pob musnachdy, t'ei y caifai ddigon o dderbyHiad i'w eiddo ei hun. Md oedd gahddo gyfl'if. yn y byd Q oiygiadau neb arait ar un- rbyw gunmen o atlii.awiai-tii,, byddcnt fyth mor gywir a t¡-f4e'II.Y r ei ie, ac yn mynnu ei gad, ac oiaai :;11 ei galoD i ticb euaMi mMdicdd uddi arno< L I '¡ ? Yr ydoédJ yr nn rnor o'l arèithfan ag o''l wp!y,! ac yr oedd arno pyminaint o ofn cydymgeiswr yn y nait! ag yn y !)aU. Pan fyddai yr achos yn ¡:!o(vn, ceisiai K!o ar ddor ei arcitttfa, a chadwai'r aUwedd yn ei ioge)! ei ht'n; os digwyddai i breifcthwrdipithrorynei bcntlilvg am Sabbath, cyfrifai pi ho)! !afnr gyda'r Bib! yn ei fy- fVI'-eH yr wythnos fiaenorot wedi myned yn oft'r, a chyfrifai fbd ei .gynm'Hodfa hefyd yn cael d.rfawr goiled trwy gaet en hymddif'adn o'i weinidogaeth, yr hon a farnai yn fwy ysbty<)o), bn<)din!, ac adeitudol na'r fiddo neb araU. Er y dyinunm weddian ei frodyr am gymmorth iddo ef i fyned trwy eL waith sauctatdd, nrt ydoed(i yn gofalu am gymhotit i neb a)a!i; end yn hyt- rach byddai y cynnot-ttiwvoii,a gatTai ereiH ytt Mwyn cytifigen ynddo ef. Cyfnfiai bob ymroadan mewtter- eit! i wneothn) daioni yn awydd dybf-n o'u hattat gwnai t'ynych n)au hyn a'r (-yH'e!yb, "Os myn neb Tt'od yn t'awr, by. <)'I''d hwnnw yn was i bnwb. Os mvn lIeu.Jd,_):J) flapnf, by(,i,,Ied t oedd hyn, Od oes neb yn eich plith yn chwcnnych bod o ryw wasanaeth i'w gydgr,!ad,iaid, 1tLddcf[lylqyn I' yt fgiwygweddiUeioes, byddcd bwlinw yn ddittaw hyd ncs fiwyf n i'm bedd, rhujg y bydd et ddyrcunnad ef ynddarostyngiadini). Os cynnygai rhyw un et niwcidio vn ei cnw nen vn t'i fedd!anna)!, byddai hynny yn dcslun pregcth galfddo y Sabbath caniyno!. Yr oedfj ef yn honni ei fod yh nir tra ysbrydo!, achyf!-ifatba\\b na,sefchenteiwcinidog <t€th yn that cnawdtd iawn. Yr ciedd yn tyIII t;w gtud. Y rhat a'i camnoiai f\ddai ei garedigion anwytaf, ac os byddai neb ntor ft)'<hU4ra'ge¡!yd(u ajM M, b\- ddai hwnnw sicr o dcindo pwys d d(:yrnodian ryw bryd, a hynny y.ngyt7redinoi ne?bYd?i atuiaf o )A)b!- oedd. Yr ccdd tt??hTa? (?Tfm'?yti e??? ,na'i ?yng)wri ?an neb. JE?ie?N!€.?? ?n dan dicithr, ''Yh d}t:n sa"<-huJd. GWllai arw',diN'?folt\Íonl't,<}.1ia ,Ï'¡ATgh\'y!ld art- eill berii'w., w Ctddo Cam. Yr oedd tnt cyfc?i?a??n?.,ma? Mtman-dyb trwy hoU ystod ¡&'idäHh-gl'et'ydd,¿,lolcwnpe<l'lhynasl'l" p\v!:c y)n.trfc)oiogyn)dcitha.saD))w. Tybiai cf ganet tod yn n)wyr.h:i)tgraddan hctacth o ddy!anwadao cyntiurth. wyot yt Ysbryd Gian yn y gwa¡th yn -ylioeotliis, nad oedd neb yn byw yn nes atyrArgiwydd, nuc ynrnwyn- hau mwy o'i gymdeithas nag pfci hun, er na phrofjdd gymruaillt a munud erioed o'r gymdeithas ysbrydot a dirgelaidd honno a ddarlunir yn yr ysgrythman. Yr oedd yn anwybodus o'i wir(odd 0'1' mawr'-wahaniaeth xydd rhwn! dytanwadau cythedinotacbynnotbwyo! yr Ysbryd, a'r cymmundeb neiHdttut a SyIN%edtfol sydd rhwng gwir gre-iadyn a Dnw yh ei Fab yr oedd Hu. nan-dyb yn mwynhan tfawero'r blaenaf nd yn boHcI ddielthr i'r oiaf. Byddai yn mynych weddio ant gyHt- deitbas a Duw a'i b) escnnoidcb' grfi,soI; ond nid oedd giiii(i(IO ohvs' ar dditn wrth hynny omt dyianwadau cvi.- i uorthwyol yr Ysbryd a rhyt'eddoi tfi yr ofdd vr At- i giwydd yn rhoddi o'i Kynno thwyon i grt-adnr nad oedd yngwncHthnramgen det'nydd o honyntnag vtnchwvddo me\\n ba!t-hderca!un i'w ddinystreiht!n. Dia)i!t))aui yw fud YI: Aqlwy'dd yn ritoddi cynno) ttiwyon a doniau i gwciHtdogaethoi cr lies creiit i rni iig a r'yddnnt ?n hnn- ain yn anghymmeradwy tiwy'r cwbi. Hyddai Hcnan- dyb yn t'ydnabod ei aiigeti am gynnothwyon yr Ys. bryd, ac yn arfcr niyned i'w ystat'ett cyn i'r adfloita tweddidan)tiym)no))h o.s<;feii)))n tyddai i f 7."1. t f "J end osrhywunara]i fyddai, gallai p( l%eilii'o 'gweddio am y tro h\\lJ11W. Byddai wpithia)) \n ,-wec)(i:e yji Oiter, dcbygid, ai- i Ai-gl%VY(I(i v cyohanat' '[¡Moil gweithwyt i'w gynhaouf, ortd ar yrnn ptv.) vr oedd arno <.ifh i neb gaei ei aofun yn rhy agos tddd ef, o herwydd yr oedd et' yn tybicd t-i turn yn ddigon i weithio ar y r'ia!) o'r macs He yr oedd yn bvw. Byddai ynahuncugaiwadpttMbereIU i'r weinidogaeth, ac yn {;oryn arwy<)dion a nodau o aiwad ntewn eretH na citat- odderioed yndduei htin. Ereitbd ynUiosogmcwn gwendkiau a beian ei bunan, nid oedd neb mwy didiH- garedd nag ef i% i- tli gerydttnttiaicreinam ell oeiait, ondef'e aarbedai rai, acattaiiai rym y ddisjxybiaeth oddiwrthynt, pan y Byddai cerydd yn perHtynnidd- ynt, ac fci)y yroeddef yn annhynawnacanilyd.'ion t'et gorHchwyiiwr, yn g"e;llorl M rth rai, ac yn ddcrbyn- iwr wyhcb i ereil:; y nej a t'ynnai a iaddai, a'r neb a fynnai a {!ad\aiyn fyw. Dywcdai iawer a)n yraut;pn- rftCidrwydd o grpfydd dpidtiaidd fanwi a dicidynaidd, a dut p!ant ntewu ofudd-dod, nweddcidd-.dtamewn 1;isg- ocdd, &e. ond't>di'r cwbi, eideutnefei httn oedd un o'r.teido&cdd inwyat'didretn yn perthyn i'r esiwvs iie'r ydoedd ei fetched yn ac nwch- law l'usefyllfél, ac yn cymdeithasu à rh.1Î uoltfj d<h- g)'cfyd<),ac ni fctddiai ueb dd\vend amgen MM da w)'tho yntaH am danvut ",j J Wcdi y darfyddat bregethu, a myned i mewni;;d' ) dda(Hnddedt', ann-yw o'i gyfeilliofi a'i (-,itilyrietit *hh ddisgwyl cae! )'hyw adfitadm'th ysbi-ydol yn ei gYt(,rtl' ach, ond er mawf siomedigaeth byddai ei dafod t'(,i nxl Hn y glep, y" adrodd rhyw chwedjau digi-ifol a gWl\gja fyddai yn ceHhcdtn ysgafnder ac ynt'yd Chweithiniud yn y rhaiafyddent yn bresenno), fet ycafodd Huwpt cydwybod dyncr g!wyt', ac ciciH <:H t'.)!edu a o tueddn t teddwt nad oedd cretyddolld ýmddaHgos¡ùtg\vag di- sytwcdd; a Hm\cr o ddygtadatt gwarthns ef, yii .ysgatiider. t ? ? ¡.2n Bydda: Hunan-dyb 'yn;mytldH ,gri-wnânfaMall)'n'l fynych, ac ar !iyd y gHet thyw gyHensde)aH i ddangos e.i hliUynddynt.G""aíawd'¡ sytw urnu nnwaith ucu ddwy gan Mt'. Hvg.td.gralf. Yt- ocfid wedi caet efbennodt ibregethn,(U'wediiddo: "tdurUcn ei destun, al)l)oliocid -at ei Wtnnda\vyr i'w"vn. HOrthwyo a'u g%veddiati, ac ymheiaethodd gi yu tuwf'r at yr agwt'dd a ddyfai fud ar y dof tawr yn gwratido. EiUn' yrodfa uesaf, syhvodd Hygad-grattarno yn dy- tod i Mewn arganot y bregeth, ac yn sety!t y)i y <-wtt pe)t<it i'r dotf, yn dyiyfn gen, fct pe bnasai Ùwehbeu ei ddigon. Yu ddiau nid opdd gwrandawr )nwy spgm- Hyd yr o!wg a'no yn y fun nag ef; a ptuin y gadawudd i'r Anwn diweIJdaf dJy'todo cnan y Uefarwr, nad oedd yn myned yma.th gyda brys. I\IeJdylioddLlJad-gratr fod thyw achos pwysig yn gaiw a)n dano, on<! erbyn iddo ct ddiiyn, bet!) oedd gan ddO i gyrchM attyntgydar fath irys end y bib a'r c\Vppl,I. A'r odt'& ueaai' ni (-b)ywodd ar ei gaton i yMsym<M"d ?y???tbr atwodd ynvtyi addoU y bib, y,n]y?y?! ?'??a!),; ttH? pat- haodd yrodfa. 0 ychydi?J?.ct)y,? ??et!?;IIuuan-? dyb vn gyfain catoh'fW?ty/Lra??r ? pocthiot!. Ermai by?io''? hio, 1, i?lf, g iI p? ,,r y,'f'*i-oedd pocthlou: ¡':r laiydilj )H ,pJ' il1,?: 9,!f[hr.fffíal'-¡ tf<M- bydda? yn fpethhs A? Sch ?M'??''? gyfodt o't wety mewu ty diCith?????iJfgVwtiydd i.nn.M?y.d?td O????hfjt'n ?M<t?''?' ??tiT? a chy??.y? ?4 %??'?[b,yd??'t? met* wyth gwydmid ?r???"f[&??'),?? gostrciaid nex-dnir o o ?'bn?,???? ??. ?yddaiat-ogt y d?rutM?'?p?'?nar,??? ?rth ymwtbio dt wy y dd?'??r??!M?"tj'?? i tawer o'i wriuith??' ?Dt? ? ti?asMi Huuan-dyb yn .neddu ar .i-iiiwe i&t ld rmwedd t ynt?tta' ? i ty?r oddi cartref ya debyg i'w tywto)aet.h?a'tref,y bu<tsatyMdebyeach 0 fod ynddyn iach weddHL ci oes.. Yroedd y cyfnewtdiadau amt hyn yn ei dda!t o fyw- iotaeth)) yu niagu atiechyd dwys yH ei gorph, megis y graiullw,5tt y gytliuiajwst, &e. 0' dnyedd gort-lifyg- wyd efg&o y flyt*roodol pooLhion, fct y goii't.t at wi gytt eiUi<)n fymmpryd y nhy?nrm mc%Tn b'i ddiosg ef o'i swyddot gan g\Vyrtlfi y cam a gawsai, a ymnnodd a piuaid afa!); ac ni't !')!' y bn cyn tTtyncd at y byd nes o'f dlweLH, ei wttbod g-an ba vvlt,.a'i tyt'e<) yn gi:n ¡'rmeddwD!¡ {'f, yn \vatwor-ge''dd i'r ynfydion. Wciu pi ddif'ss; '<'f II¡ hyn, dangosndd i bawh nad oedd gllnt!!ln ef dtlirn gW\1 barch i'r efenyl a'i hotdinmtHn, o irwelid ef wedi hynny yn gwrando y gait- tnt bu ef ft)'.r. Honan ocdd gw!-etd()yn a chy; diacth ei grefYlIdv With wpddio, ei hunau oedd ei Wtthdd) vch. a <cisiC dangos ei hunan oedd ei watth wrth brc"dii' Ni ciJcilr siodd eriof<t mo'r eiddo Crist Icsu, end vt- ci(<do C'' hun. Feiiy Hunan-dyb, wedi cotti ei aurttydedd, ? aeth yn ?eidd-dra yn ei gymt!)y<)osapth. !)y!)ion y?' j?tttwttto ac yn ei wuwdio, y net'oedd yf) ?w?u an'?, ? Rimgluniacth yn e) was?u yn ci aninyiciiiadat): a ch?" odd o't- diw-e.dd ei d!-ei:[o t'ei p?-i i wiad chanK, a<; y!'? y bu ef t'arw, a cherbydau (-i <)?ot)[a:.t \'11 w?rt!' ? ?y-ei?ei.str. N; aiarwydam d<tt)u?n:td.'vwt-d-? fy nuawd! eithr et'e a 'madawudd iicb hn-acth am (/¡(¡ .Liauf.ha.igc]. BEDD-ARGRAFF HUNAN-DYB. L Is ypeilt%v I, .T Claddwyd, ùistilwyd ei stw. AcuHwydd.m'etgydwt-.

IGOI({jCH\V\ LWYl?

'Af , CYWYDD AMSER.I ?'

r CANORFOLEDDGAR/ --'- I

IAt Argrllphiudydd a Pherchenrgion…

-'.-.-=":"::_-. ? 1:1I..LLO(;-EW…