Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
, OL-YSGRIFEN.
OL-YSGRIFEN. I'njdnhM-.cn Dyld LLUN, J1Jr'n, .O. Y r ydym wedi derbyn papurau Paris y bore Invo am y 17eg. Hysbysant fod terfyfg wedi rij al^an yn Macon a Chalons, o du I.I"t(,) a ?1 fod ef ei hun rhwng Lyous a Pat!s, a.rha; trodau wedi enciiloatfo yh MoulhiS, on? y iae r hatiesion mor wahanol fel nas gelhr gwy- '?od pa fodd y mae pethau yn bod )n Ffraingc. Yr oedd son yn ffynnuy bore hwn yn y ddinas fpdcennadw: wedi dyfod o Paris a'r nevydd fod Ney wedi maeddu Bonaparte gerllaw Macon chymmeryd 800 o wyr yn garcharorion; ond 1 y vi i Llyvvodraeth wedi derbyn un hanes ar t pen hw Ii. -Par?, Mf?r?: ¡kg, ? o?' ?Joc? y no,?.- Y ?e Bonaparte yn Tanar? un &Hdn- a!- hugain y ?_?'"? ?yons? mewn sefyllfa gadarn ctthr y erbvn ??y" rychwyh b bob parth yn ei erbyn, l.oetfS,V'ld ydynt yn g?eUa; yrwyd ???nUgynoo? edd?i g? 1buf swyddog Marseiies, yn tr hW.ll' dy.weR"rna chayn y na?r ddy! iialo^Ttir Sc >"n hir a'i bresennoldeb atgas; a? i? trigoHony ?'nas uchod wedi tan.g.:? 2»onn nrv rrancs i'r d?e? L wobrwyo yr hwn J Jl drl ^en -onyddwrheddweh y byd. Y ?e r ?lad yn fyw y? erbyn y goresgynwr. Hysbysir yn y P?'au Ffrengig fod y 'Cadf. .lfebvre, wedi ei gyimyg bradwrus, yn ymdrec'lU croesi'r wlad & saHh o'i gyfeUiion gydagVfy ''??y''????S?'?y'' gerllaw Soissons 1, ef cymmerwyd ptfmpS'Tisaithac yn eu my Y dd,, gadfriclog. L'All(ùnâfhklV;'y rhai Vredi idd'vnf i gadfridog rhai liy? ?;. ?euprona?h?og?r?'?ewn t?f,,Ibvre y Poll brad AVed, 3'sgrifeunu,, 1),Tnes uchod, c?? fod ywodmeth wedi derbvn hysbysiaeth o Paris, ??'? ?, 1 fynega fod M?er Lyons wedi dyfod i nos.l"el?eiier ag hanesion swyddol ynghylch ^As3M-d,! pethaIJ a' ?""? y Rhone; y oedd ??? byddm yr hwn a fu uwaIth yn ?%00o Ca°' V1 fleddu gan Ney yn ei ??:?' ?? ? ???" S? Ney yn eI ciHo if 1 gychw}'nyrnlaen, ac o herwydd hynny } t ( Yll ?y'??ylchtalrmindit-i'r deau o Yons 11 J IYOI)sll ile Yr oedd "efe ? ynShyIch 5000 o wyr }¡ e)awyd Gl ? ?'y") yn amgaeru eu 'u«ain vm mynyddoedd St. Foy, gan ddisgwyl 'Df,ii yr ymosodid ariivllt.
Advertising
TO BE SOLD BY AUCTION, c 1 BY ORDER OF THE HIGH COURT OF ADMIRALTY, On TUESDAY, the 11th day of APRIL, 1815, between the hoiirs of one and. three of the clock in the. afternoon, at the Dwelling-house of JOUN HARRIS, known by the sign of the BLUE ANCHOR, in the Borough of LLOUGIIOR, in the County of GLAMORGAN, J?? THE BRIGANTINE SALLY, of LLANELLY, Burthen per Register 77 Tims, or thereabout, As she now lies near the Class-house, at Lloiighorj in the River Burry, within the Pbrt of Swansea; f For particulars apply to Mr. GEORGE LLEWHELLING J Shipbuilder, Swansea. GLAMORGANSHIRE. AT the GENERAL QUARTER SESSIONS of the PEACE of our Sovereign Lord the King, held at the Town of CAKIHFF, in and for the said County, on TUESDAY, the 10th of JANUARY, in the Fifty-fifth year of the reign of our Sovereign Lord GEORGE the Third, by tile (,rrac(,'of God, of tlie. United Kingdom of Groat Britain and Ireland, King, Defender of the Faith, before Benjamin Hall, William Nicholl, Esquires, Sir Robert Lynch Blosse, Baronet, John Goodrich, WilliamTaitt, John Bruce, Henry John Grant, Evan Thomas, Robert Wrixou, Thomas Bates Rous, Richard Rickards, Wyndham Lewis, Esquires, the Reverend B.Hal), D. D. Powell Edwards, Thomas Davies, Thomas Davies, the younger, John Jones, Clerks, and others, their Associates, his Majesty's Justices assigned to keep the Peace in the said County, and also to hear and determine divers felonies, trespasses, and otherofiences done aad coinjiiittcd ih the said County, THE FOLLOWING. •REGULATIONS Were unanimously approved of and ordered accordingly: The Magistrates witt meet and proceed to Court at eleven o'clock OIl the Tuesday mottling in the Sessions week. The Grand Jury will then he. sworn, iii(I iii prosecutors and witnessc- are diuclcd to atteiid and prefer their Bills of Iriilictment. Orda r', Th fall -lis and TraVerses intended to be prQsecuicù at the same Sessions, be entered on Tuesday morning. All business relating to the internal Reguiations of the Countvwill then he settled. .Anil it ii Ordered, That all demands on the County Rate, and all accounts be then brought forward and audited, and at no other time; and that such persons who do not forward their accounts on the Tuesday morning, be not; heard at that Sessions. The Court il, ill meet on Wednesday, at ten o'clock, and proceed to the Trial of Appeals,Traverses, and Indictments, and the General Delivery of the Gaol and House of Cor- rection.. Ordered, That these Regulations he now printed in the County Papers, and also a fortnight previous to every Quarter Sessions. BENJ. IIALL, Chairman. MEWN CYFARFOD 0 FASNACIIYVYR A B RTA W E, i'r diben i gymmeryd i ystyriaeth y moddion mwvaf eOeithiol i I/lilHAU ( YI.(' H Y N IA f) ar.gliyinmedrol, ARW YDD-NODAU COPPR, yr hwn a gynnaliwyd yn LLYS-DV'R DREF, Dydd lAD, yr 16eg o'r Mis hvvn, J. JEFFREYS, Ysw. Porth-lywydd, yn y Gadair; Llawnfwriadtvydyn unfryd, Fod Coppr-bat^. 1 y Llyvvodraeth yn Abertawe yn ddigon i wncnthur Nodau Col)pr yn,ifreidif;l. Fod rhifedi'r Nodau Coppr ag ydynt yn awr yn cael eu cylchynu wedi inyned yn anghyininesurol, ac yn darostvvng y Masnachwyr i lawer o anghylieusderau, trafferth, a thraul, ac am hynny dylid eu rhoddi heibio. Mai i'r diben i ragflaenu canlyniadau annvmttnol aKii^iad disymmwth, cymmerir y Nodau a yrwyd allan Gvveithfeydd canlynol hyd y Itaf o Fai nesaf, sef," lor CROWN Co. ROSE Co. B. B. & COPPER Co. N iNTIUiYDYVILAS Co. BIRMINGHAM Co. CAMBRIAN POTTERY Co. WedPr amser uchod ni dderbynir hwynt gan y dynion gwyddfodol yn y Cyfarfod hWII; a bod i'r Penilerfyinad hwn gael ei ddajtfon trwy Lythyr cylchynol at Oruch'lvil- wyr y Chveithfeydd uchod. Fod y Cyfarfod hwn yn ymrwymo peidio gyrru allan un Coppr ond ciddo batliol y Llyvvodraeth o'r dydd hwn allan. Fod- i'r gwyr canlynol gad eu trefnu yn Eisteddfod,! ddwyn ymlaen o!yg¡aùau a dymunmdau y Cyfarfod hwn: Mr.,fames liadcliffe, 77?M??'a/?e?, DML':? Perrott, I Mr. Rees Bevan, Daniel Harris, George Rees. r otl i r Listeddtod uchod gael ei awdurdodi i lioli na un a bod neb dynion wedi hod yn arfer dwyn Arvvydd-nodau Coppr ft'ugiol i gylchyniadac os cant allan fod hyn yn bod, y.mae iddynt gymmeryd nicsurau addas i erlyn y cyf- ryvv {froseddvyyr a cliyfraitli, a hod i dansgritiad gael ei osod ar droed frdibet) hyn, os bydd yn angenrheidiol. Dod i Lythyracl ei ddanfon gan y Cadeirwr at y British Copper Company, i fviinu gvvybod eu bwriad mewn pcrthynas i'r Arwydd-uodau Coppr ayrwydaHaH ganddynt hwv. Fod i'r Llawnfvvriadau hyn gael eu hargraphu ddwy waith yn y Cambrian a Sercn Goiner. JOHN JEFFREYS, Cadeirwr. Llrjcif wriadwydyn unfryd, Fod diolch calollllog v Cyfarfod hwn i gael ei roddi i'r Cadcirwi*j am ei barodrvvydd i gyilavvni evvyllysiau'r Mas- nachwyr, a'i fedrusrwydd with ddvvyn ymlaen waith yr hwyr hwvi.
mMS CYFARFOD BLYNYDDOL BIBL…
mMS CYFARFOD BLYNYDDOL BIBL GYM-I Dl irif kS GYNNORTHWYOL ABERTAWE. Pnmmed Cyfarfod Blynyddol Bibl Gymdeitlias Gynnorthwyol Abertawe a gynnalwyd, megis y cryb- wyllasom yn ein rlufyn diweddaf, ar y 9fed o'r mis IIwn yn Llysdy'r Dref. Agorwyd y cyfarfod gyda Mynegiad ardderchog o ansawdd a llwyddiant y Gymdeithas hon, gan y Cadeirwr, y Parchedig Mr. Hewson, Ficar Abertawe yr hwn a annerchodd y cyfarfod yn gyffelyb i'r modd canlynol* Wrth gymmeryd y gadair arj'c..a^has hvvn, nid wyf yn petruso i ddatgan y bomllanrwydd a dcitniaf wrth weled cynnulliad mor lliosog 0 ddynion, ac yn sicr y mae'r boddlonrwydd liwaiiw yn cyiinyddu wrth ganfod Ci-istiaiiogioti o waliajiol enwau o'm hamsrylch. Nis gallaf edryeh o'm hamgylch lieb deiinlo ysgogiadau didwyll o gymmeradwyaeth, hyfrydwch, a gobaith! Cymmeradwyaeth, o'r ymdrechiadau selog a wnaeth- och y flwyddyn ddiweddaf dros y Gymdeithas; hyf- rydwch, wrth eich gvveled yn ynigynnnll (fel yr wyf yn hyderu) i gefnogi cydymroddiad pat'haus i'r ymdrech- iadau hyn rhagllaw; a gobaith, y bydd i'r Gymdcithas trwy ddwyfol ymgeledd, i fi'ynnu tlan eich gofal meith- rinol. Haelioni tuag at ddyn mewn ufudd-dod i gariad Dnw, yw sylfaen arddei cliog pob peth rhagorol ym mywyd dyn, ac yma ymae gennym faes gogoneddus yn yr hvvn y gallvvn ymarfer ein itafur elusengar, a medi ffrwyth yn helaeth. Myfi a wn ei bod yn beth tra chyffredin i ddywedyd na ddichon Gweinidog o Eglwys Loegi- i-oddi bejitliyg ei gynnorthwy yn gyd- wybodol i Fibl Gymdeitlias; a pha ham? 0 herwydd nad yw'r Gymdeitlias honno yn dosparthn Llyfr Gweddi gyft'redin yr Eglwys Sefydledig. Ond yr ydwyfheb wybod cttopa raddau o fai y dichon Offeir- iad o'r Eglwys fod yn euog o hono wrth ynidrechu Hedngah-Duw. Pan fyddwyf yn i-h oId ii i'iIBibl, yr ydwyf yn rhinvveddol yn rhoddi'r' Ffuvf-weddiau; o hervvydd y mae'r Fftirf-weddiati yri ymddibymm ar yn gyssylltiedig with, ac wedi en •cymmeryd o'r Bibl! Yr wyf fi yn caru ^wasanaeth gornchel citi o herwydd ^i Fqd ytt ^yiweddt>ryn y Pibi. .ttalM ddywcdyd, yn dra didwyll ha1 fedd Eglwys Jjoegr amddiffynmtiy. selog;pJi hathrawiaethau, ei dhyb- liaeth^ia'i KegWyddoriori, tia myfi. Yr wyf yn proftessu fy li?(?t) gy?vybodot ac yn egniol ddiofrydedig dros gyhna? Cyssegr-lywodraetii y \?ad hdn, vr wyf dan bob rHwyniedigaeth a bercbir gan ddynion i sefyll dr??.?at?o? ac yr wyf yn ymroddi bob ame yn anhyblv^adwv l gynnal Ci rhagoriaeth; ac tconld oes amnt \w 1 Id i iiddeft fy mod yn ei theimlo yn i I"idOef, fy iiioti ?ii ei theit'li?lo vu yn y gorchv^/yf Efxktaieni cyffredin, a'nl brodyr ymiieHt- I duedig, oddi wi^h-^f rhai yr ydwyf wedi derbyn I'avver o garneiddgarwcli, a thu at y rhai yr wyf yri nicddn, yn bersond,y'r' e^yllys da mwyaf. Ni bydd i mi gadw vcliwl lieg oj'q;ati)sei-, eitiii- af i-liafof, g'd*a'cli csnnad ek-vv* ^fid^rlleii y Mynegiad Blynyddol, yr hwn a gymrneradyvyvvyd gaii eich Eisteddfod. Cyfododd y Pai-icii. Li ike i gynnyg diolch y Cyfarfod i'r Gwir Bai-eli. Esgob Tyddewi j agwnaeth araeth fer, darluniadol ofnddioldeb Bibl Gymdcithasan yn gyffredin, gan ystyried ymdrechiadau Cyfunol y Fam Gymdeitlias ynghyd a'r rhai cyrihcirthwyol, fel Peiriant dir fawr, wedi ei addasu i-ne-vin modd tia ardderchog i gyflawni gvveithredoedd o'r pvvys a'r defnyddioldeb mwyaf; ac yr oedd efe yn edrych ymlaen gyda sirioldeb at y dydd pan fyddai i gariad aC, ewyllys da ffynnu yn gyffredin ynihlith holl devrnas- oedd y byd. s Wrthgynnyg diolch y Cyfarfod i'r Rhaglywyddion, galwodd Mi. James Radcliffe $)'lw'r Cyfarfod at ddiben a gwrtluldrych uniongyrch y sefydiiad, sef dosbarthn'r ysgrythuiau Sanctaidd heb na nod nac esboniad, gan sylwi mai'r Bibl yr yl6-,ii-i yn ddosbarthu, yr holl Fibl, a dim end y Bibl. Efe a gyfeiriodd at y manteision a gafodd y GymdeLtitas trwy'r'eifaith a gafodd ar ddynion nchelraddog, sef, Teulu Llyvvod- raethol yr Ymerodraeth, amryw Esgobion, a llawer o wyr urddasol yn yr Eglwys Sefydledig, ynghyd a'r Pendefigion a'r Boiieddigion ynihob parth o'r Ynys; I efea sylvvodd yn fyr ar helaetlirwydd ei bvvriadau, gan gymmeryd i mewn, nid yn unig ddosbarthiad yr Ysgrythiirau gartrcf, and ynihlith Iliaws dirfawr ein ftiriogaetli Dvvyreiniol. Efe a sylvvodd gyda piiarch haeddiannol ar Gymdeitlias Genhadol yr eglwys yn Affrica a'r Dwyrain, gan ystyried y Bibl Cymdeitlras Frytanaidd a Thramor fel cynnoi-tliwy iliagot-ol i'r gvvaith canmoladwy hvvnnw. Yroeddy Parch. Mr. Rushford yty.ystytied s&l yr Eisteddfod yn teilyngu'r canmoliaeth.-nvvryaf j .-ond etto yr oedd yn golygu y boddlonrvvydd ,ag>^d4 ;lia^ en bod vii bi-ofi wrth ddwyn ymlaen fii,df^Ui<ftj dypolryvv yn daledigaeth cyflawn iddynt. ef.e yn I edrych ai- viiidiccliiadau cyfunol ydia'ii• Vn v gvvaith da hvvn yn hrawf o egwyddbHbrf V hun; egwyddorion a dneddant i gydnrideb^f'^fe^yddwch cyffredin. Efe annogodd bai-ii ad icVdweith- rcdiad hwn, ac a dcrfynodd trwy ddywdyU mbyddai hatling y weddw yn ddisylw gan yr Hwn ag y goiygir hrlaethu ei ogoniant gan y gymdeitlias hon. Annerchwyd y cyfarfod gan y Parch. W. Davids yn y moùd canlynolYr wyf yn teimlo fy hun yn dra dedwydd, trwy fod yn wyddfoool y waith gyutaf yn fy mywyd, mewn Cyfarfod blynyddol Bibl Gymdeithas Abertawe; sefydiiad ag sydd o ran ei nattur yn arddehvi paich, ac yn galw am gynnorthwy pob Cristion. Y bnddioldeb a dardd oddi ar wybodaeth o'r Bibl sydd anamgyffredadwy, y mae yn dioclu ded. wyddvvch Ymerodraethau a Theyrnasoeddi Tywysog- aethau ac Awdurdodau. Gwybodaeth o'r Bibla wna Frenhinoedd yn fwy trugarog, a deMiaid yn fvvv ffyddion; mewh gwirionedd y mac; yn effeithioli pob graddan mevvn cymdeithas, ac a duedda i ychwanegu eu defnyddioldeb a'tt dedwydd\v<;h. Dill) nawdd gwir Grefycld, yr hon sydd sylfaenedig ar y Bibl, y tfynna teyrnasoédd ac y cefnogirCelfyddydau, y diogelirac y perffeithir dedwyd(,j.w'cll dyn cyn belled ag y caniataoT cyflvvr presennol. Ond bydded i ni olygti'r creulondeb, "y gresynoldeb, a. chanlYiiiadau dychrynllyd anwybbdaeth o'r Datguddiad dwyfol. Er prawf, edrychwn aV y Chwykboad>Ffrengig, ar ddechieuad yr amser arsvvydus hvvnnw nid oedd ond ychydig iawn o'r bold cyffredin yn fuddiannolar, Fib!, a phe buasai ganddynt yr un btiasent ti-wy ei gadw yn gwneuthur eu hunain yn agored i lymdostedd y gyfraith vvladol! Yn y modd hyn, oddi ar liollol ymddifadrwydd o deimlad crefyddol ym mysg y bobl, cyfiawnwyd y drygau mwyaf erchyll gyda holl.lawon- ydd digrifvrcli-diniwed. Gwnaethpwyd gvveithredoedd mwyaf ei,-etilondeb, nid yn unig gydag amhur- edd, ond ?gy.tja,g?fQtedd bnddngo!. 0 ba Ie y dacth hyn OIIP 041 ,d(liff?-g o'r Bibl yr hwn a ddysgasai lddynt we)t ??lM. ?c atto!wg, beth sydd wedi gvvaredu Llo(-gr 'odd^witli ei holl gythryflau tufewnol, gan adferu hè(fd{Yéh?'a¿Je,sJri.wythder, ond y parch a delir gan y D^Ufi'ciddUyi" i'r Bibl yn ffnrfiad ein cyfreithau, a chyfirmHl; cyflym gwybodaeth o'r Bibl j ynihlith y bobl? Boed-d^rBiW hyd, a'r byd j a fydd mewn ljeddvvch, Gallem yma ddyfod yn nes i lawr a svlwi ar fanteision y Bibl i denlnoedd ac unigolion. Nid yw o fewn i'n gallu i wneuthur yr holl dlodion ol'ii liam,-ylcli yn ddedwydd o ran amgylch- iadau bydol, eithr gallvvn roddi iddynt y P.i'nl, a thrvvy hynny yí; yclym ar unwaith yn rhoddi iddynt ctif'.vdd- iaeth, ac agor Q'Jl blaen ddi-ws y bywyd tiagywyddol. Y llyfr hwn a 'ua'J' meddwyn yn ddifrwvsgar a'i, afradloii -'111, gyn D.1 er dedwyddweh i'vy wraig a'i ileti iiie-,vnniodd amgen i gvflavvni'^wieltfei^doddid fig ydynt yn warth i'r nattur ddynol; ag un galon gefnogi'f sefydliad gogoneddus hwn, hyd na byddo eisiau BibL GymdcJithasair ond Pryd y byddo'r holl fyd wedi ei leuwi. a gwybodaeth o'r Arglvvydd megis y llenwa'r d^'tV'">fdd h-,>vvbau dyfnioii y mor. Dywedodd y Parch. Mr. Kemp, un o Gofiadnron y Gymdeitli i hon P > i v mroddais yn gyntaf i'r gwasan u th hw n n 1 oeddwii yn gwybod ond ychydig am ei d(!y¡edswddat: pwysig ;ond V mae piiofiad yell- ydig flynyddaii vvedi l'hwymo fy llaw 'a'«i ealw wj-tho mewn modd cadarhafch. yt ,wyf yif] caiii: fy nghorph milwraidd (y Bibl G-y.iiafdii»Qias'»)«), ac yn lioffi a'm calon y Jleng- (y Fain.GymdeLihas) ag wyf wedi rhestru fy linn ynddi; ac yr wyf yn gvveddio yn ostyngedig ac yn daer ar Gadpcn mawr ein htechydwr- iaeth, am beidio ein difyddino nes byddo'r hell fyd wedi ei wnenthur yn uflldd i'r ffydd. [Parhad o'i, hanes hwn yn-tzi dalen 4, dosbnrth 2.]
' "Ai ArgrapMadyid Ssrcn Vomef.,
"Ai ArgrapMadyid Ssrcn Vomef., Gesgluschy bria-fvsydgweddill,fel na choller dtm.—tesu Grist. Er 'Os gwelwch vn addas, caniattewch Ie i'r Gfifyniadau canlynol yn eich lewyrchiol Seren:— AI ydvvv yn bechod peidio nfuddhau i'r gorchymyn uchod? Os ydyw, pa fodd, neu ar ba ryw gyfrifon y mae yn, V mac'n arferol gan lawer, a j hynny yn anystyfioi, yn enwedigol gan y morwynion | diofa!, yn lfe ei gasglu, gwasgarti a wnant y briw-fwyd, a'i daHn i'r cvNi, neu t'j moch, a'r tlodidn nifcwn- diffyg I o'i-dath yinhin th, onid ydyvv'j- arfer ddifrodedig (ymysg pDethan ereill) sydd yn envvedig ar y bara vh ein gwlad, nid; gan wragedd rhinWeddol, trefnus, otd gan yr an- ystyrrol mevvn teulnoedd, y rhai i a gwas- •:traff»s^i heb ystyried y UaW sydd yn ctfranntf?—Ar gyfrif fed y. gorchymmyn yn deilvvng o syhviad arno, hyderu yr wyf y rliydd rhyvv nn eglur udarhmiad o hoiio, tr"" ;y gyfrvvng eich siriol Seren; y mae ffrwvth r:r.. '.J ynrldo, iiivvy nag sydd yu y ffynnidyvydden ir. Ciierdydd. T.N,
Family Notices
ESGORODD, Ar-yr ite; olr mis livvri,' borieddiges Henry Lewi", Ysw. o 1)9 Roath, gerllaw Caerdydd, ar fab. Boneddiges D. n. Paynter5 Vsvv. o Pefifro, arfab. EW-FARW, Ynghylch hairner d'ydd ddoe, yn y dref hon, wedi hir gystudd nychlyd, Mr. David Jones, o Gadlfe: Ary 101'ed n't- mis hwji,.yn ei dyei hun, yu LHindain, Richal'dBe\an, :¥Šant Dadleuwr yn y gyfraith. Yr oedd efe'wedi ha«u o dyiwyth y Dyffryli, gerliaw Cas- tellnedd yn-.Tra.chyvvrain yn ei alv.ad, ac yn hyddysg Yn ddisynmnvth, Mr. Richards, Arolygwr, gerllaw y Gelli Anr, swydd Caerfyrddin. Yn Nbrewen), gerllaw Aiberth, merch ipuangaf John Bcynon, Yswain, er inawr alar i'w rhieni anghy- surus. Ar y 13eg o'r mis hwn, Mr. John Jenkins, Siopwr, yn Aberystwyth. William Henry Chambers, mab bychan Mi-. Ch-ani. bers, o Neuadd y Brithitir, swydd Drefaldwyn. Wythnos i'r Sul diweddaf, yn ei dy yn flwlffordd, yn 75 mlwydd oed, wedi hir gystudd poenus, Lewis Ma- tliias, Ysw. gynt o Langwai ren, Dyfed.
MARCHNADOEDD.:
MARCHNADOEDD. I CVFNEJRIIIFA YIT, JIEOLAS 20. Yr oedd yiria gyflawndcr liehicth o Wenith IJoegr y bore hwn, gwerthiad marwaidd am brisoedd dydd Gwcner diweddaf, ac o ddentu 3s. y grynog yn ddrut- tach nag wythnos i heddyvv. Haidda Brag, ychydig yn ddriittaeh. Rhyg, Ff", a Pbys, a gadwasant eu pVisoedd blaenorol. Ceirch, cymmerwyd y gorenon •ymaith am brisoedd yr wythnos diweddaf; y gwaelion, oiwerthiad marvvaidd. Nid oedd dim gwahaniaeth ym ihhrisoedd yr Hadan. Prisociltl derbynadivy yr Yd,y Gryizog., Gwcnith corh 41s i GSs ■ Gvvenith gwyn 52s i 7i>> Rhvg I Ha'tdcl (Barley) 27s j 3& | Brt:g.:6wdw ( Pale) 65s i 70s j Ceirch lr, i 255 Polaiiuls 22s i 2?s Ffacp?vlnm m??- 57- i S3s l ien tiaceffykui "34s i 37s I I e fFN ?, I I I Ffa coloincnod H6&i>33$P'SSi lien ftl-t r-iA(iiticli)d 311)714.05 Pys at ferwj, 3bs j,46s Pys Hv^yffioa X s 3!5s I •• -•/ •■nayii m. £ .or < I' {, i- H., &  i P/-Mc?.??rjrj?:?</Mr)t)/Gr?p?'??? ?McAc?- tcr Bushels).. p 11 1 1. 1 Gwen. RTiy;r. hlTaidd ■! Ceirch ?, d. 'fi; '(fJ s. d.! s. d. Swydd Fnr?anw? 71 '4'10/()1 '2 8 2í 3 ?——— G,).<tfy?din-< J?KH -00 3u6jl7 1 :— Bciifro 55 9.0 0 27 8 14 Abertoifi ?10 G 0—?7 6 16 9 Frocheiniog 71 2 60 ? 3J 0 18 3 Faesvfed 7? 0 0 0 29 3 2J lU Fyn?y 74 7 0 0 29 6 0 0 Drefaldwyn I" ?2 4 89 6 2S 9 21 7 Me-irion -1 í6 4 0 0 37 0 27 0 Ff1nt ,I 69$0 0 34 9 2 4 DdlInht'dl ? 9 0 0 SI D ?.5 8 Caor?u-fon 1 8 0 0 28 ? ? 8 Fo!l 60 0 0 0 25 6 .13 G g,5rcha",d r 2FO I Pris Peilliaid (Flrtur), y Sachaid 6 2S0 picys. Peilliaid teg, 60s .i 65s j Falion, 55s i 6CTs I I Pi-is_v -Baraj?z I Dydd Mawrth dnveddaf gorchymynodd yr Argl. Maer i'r I dorth bedvvaran (quartern ) wen ft h i barhau am 11 Jd. i Pris eyfarlttl Siicgr Owineu (Brown )$. -;ij-. :t Yn 01 y cyfrif a wnawd yr vvythnos a dcrfyn^drf Mawr¡ Wi yvv 3 £ "2 I{> t)| y cant o 112 pwys, I Ifeblaw d,ill%lyd, neu sydd i'w thalu ar ei .dro^flivyti.disd i ;Bi^'dain Favvr. I-I I ■ '{■■* ■ i; j V' '• > o i P, y ?."M Cr? Xe???/B'??/'K?'?,? ?e7! o 8 pteusi "?? i ? "4 ?l Cig Eidio -4 4d i -■> Id 11 i fig Llo 5s Od i 6s Od i t4 Tyrdiyn 5s 8d i 7s Od Prisyr Ilopys (Hops), yn Sontheari. CYDAU (BAGS). Kent 5?5? 81 Ss ?u?cx -.?Osi7t0s [Essex. 71 0s i 81 10s  HANKER Kent 61 10s i 91 Os Sussex" fit Os i 7f His Farnham 1U1 Os i 12i.: @ -t' ",îi ffJ Prisy IJedr yn L&denfolB* itcx c.?l?a e en7t o, :?? r 1.  CrwI nGwadnau,(Butts) 50 i 56 pwvs yr wn, 20d Ó{J C) 24d. Crwyn IJ chafed (Dressing Hides),. -u.. m, t 2iri. CrwYll Lloi, 30 l 40 pwys, i 34d. i i S6d» • •Ki-eHl, 70 i 80 pwys, J4Ú i Sid. Crwyn Morloi bychain, (Seals Greenland)..$1$i 44dif7 Erelll, mawrion, ydyvsin,». 130s i ISPs* ■Crwyn Cell'ylaft cyfleithiedig (tanned) —d i !o "P"¡S Y uGwe.T:y,n L lundain. I s. d. YlarchnadWhitechapcl 4 7; i:— St. James 4 7 ■ I Clare 0 0 1 "9, 2 Cyfartalwch 4 7 J  d. G vrer y d ref V cant 79 0 ——???ti?sia ? 0 ■ gWye R¡ a ,0 ——Se?n 7? 0 Refnydd todded:g 59 0 ——- garw ? 0 j ?f?o'f? 20 0 Rhytion d«t ? Drp?!), 10 0 8pbon Cohran HO & -——— Brvchlyd- 106 0 l\'ièJyn 94 0 Pris Canwyllau—Moldiau. 14s Gd y ddvvsin. I MARCHNADOEDD ciRTREFOL. I ABERTAW E. Gwenith, 66s. 2d. Haidd, 22s. 8(1. Ceirch, gOs., Od. y grynog. Ceirch, 16s. y grynog. ABERYST^VYTH.—-Gwenith, 60s. Haidd, 28s. Ceircir, 18s. y grynog., P, y 6gs. i 72s. Haidd. 28s. i 3N. Ceirdh, i^s. i 00s. y.^Tynog. Peilliaid tig, ac i y s.ichaid LivERPOOii.^Gwenith, 9s. Od. i 9s. 9d. v 70 pwys. ILddd; 4s. 6d. i 5s. tid. y 60 pwys, Ceirch, 2s. yd. i 3s. 0,Ly 45 pwys. Pys at ferwi, 50s. Od. i AGs. od. y grynog: Peilliftid teg, 4,78.0.1, i 50s, od. y 2?0 1)%vys. Ffa, 40s. Od. 1 42s. Cd. y grynr.g» Brag. 10s. 0d. i Ifls, 9d. y 9 gahvvn.
I ',AT EIN COHEHWYR.'I
I AT EIN COHEHWYR. tJylasaigwr o fedrusrwydd Julius ysgrifennu yn j Gymracg; pa fodd bynnag, cylicithir ei lythyr erbyn y nesaf. 11 (Vf3 Angbotibùd A etliiv-g dalu'r llythyr-doll. (j^|r Derbyniasom lythyrau y Gwr Egwan,—a Pedr. [ I BONAPARTE YN GARCHAROR. Gosodwyd, yr hysbysiaeth pwysig canlynol mewn lie cyhoedd yn vstafelloedd masnachol BrystO ddydd Sal diweddaf A-,WVL GUTC rf, Yr wyf yn brysio i fynegn i chwi ein hod y munud hwn wedi derbyn Cennarliaeth swyddol oddi wrth y Maeslywydd Ney, gan ddywcdyd ei fod efe wedi ymosod ar Bonaparte, a'i yrrn allan o Lyons, a bod 2000 o filwyr Bonaparte wedi dyfod troscdd at Ney. Y mae efe wedi cael ei anigylchu, a dywcd Ney niewn Ilythyr at y Brenin, y dwg efe Bonaparte i Paris yn fyw neu yn farw. Y mae gan Ney 25,000 o tilwyr ar y rhai y dichyn efe ymddibynnti. Yr vdyra oil yn dra chalonog ytiiyiiiaili-dwfv. CHWI a svnnwdi yn ddian trwy gael Ilythyr oddi wrthyf ti, eithr yr wyf yn cJnvcnnycheich gosod cliwi a Gvvir I^.i^vvyr (. five Blues) Brysto mewn meddiant ebrwydd ó'l' newy" dd da hwn. | GEo. GEE. Havre <le lG." Dywenydd a ddaethant yma gvdy'r ilythyf-^trfbyito 'Porfethbtith, jni hysbysu fod swytldog we4i t';riorjfn ar y tfordd i Lundain, a'r newydd d* nmnol fo^dionapal'te wedi ei gymmeryd yn garclraroi -wi; aiol MwcUfy*
[No title]
Y mae Ardalydd Bute wedi cael ai drefnn yn Rhag- lywiawdr swydd Forganwg, yn He'r Ardalydd diw- eddar. Yr ydym yn clywed fod Mr. Thomas Grove, o'r dref hon, wedi cael ei osod yn rheolaidd yn Dda'dleuydd inasnachol (Consul) dros deyrnas lloland yn y pofth hwn a Dehendir Cymrii. Dechveuodd Brawdlys MorgatiWg yug Nghaerdydd ddoe, ■ Yr ydyiy! yn deall fod:cy;fai;fod lliosog-0 drigolipn "Aberhonddti ?A,?d C, gynnat dydd 'I ?i? (liwdaf, Fr I d0?eii i ddanfon deisynad i'r Seb,Nl,'dr)¡n,ërb'VY trethi n6w?(ld"Otl? y rhai a bwysant yn drytnmach at amryw fastiachwyr na'r dveth ar fcddjant ?yttnmvyd ?r fod i Syr Charles Morgan, ac urt O'r Aetedau dros Ý Fwr- deisdi-ef, gyfl-yno'i- deisypad i'k Sene(ldr. Trefnwyd Edward Williams.* Ysvvain, Dirprvvywr, yn Nghaerfyrddin, i fod yn Rhaghlw i Joseph Bicknell, Yswain, ym nirawdlysoedd Cylchdaith Caerfyrddin. Trefnwyd y Parch. D. Williams, ail Felstr Coleg Winch.ester, gan Arglvvyd(I Eslob Ty Ddewi, i gael toivcidogn (prebend) yn Eglwys Aberhonddn. Y mae SyrW. W. Wynne wedi cymmeryd eieisteddfa yri y Seneddr. Parottoir yn ped belaeth erbyn ei ddychweliad i'w wlad enedigol. Rhoddir ciniavv gy- hoedtlynNgwrecsam, er anrhydeddu dychweliad y Barwnig teilwng. Cafotld Illab Mr. Martin, o'r Merthyr-mawr, Iyfr- llogell ar y ffordd gerllaw Pont y New-inn, yn yr hwn yroedd pedair punt, eiddo masnachvvr yn y dref hon, ac mewn niodd canmoladvvy danfonodd y cwbl i'w berchennog. Trodd Mong o Ffraingc a elwid L'Adrian, yrhon oedd yn rluvym o Bonrdeaux i Ostend, i mewn i'r Mumbles, dydd Uvvener, o flaen tywydd afrywiog; yr oedd yn llvvythog o frandi, ac yn awr yn Abertawe yng nghad- wraeth swyddogion y gyllidiaeth. Soddodd Hong fechan Mr. John Morris, o'r dref hon, dydd Sadwrn wythnos i'r diweddaf, ar ei dyfodfa i'r Mongborth hvvn, a tlthvy hyn cfe a gollodd ei holl fedd- iant achubodd ef a dyn arall eu bywydau trwy nofio gyda Ilawer o anhawsder i'r tir. Boddodd bachgenyn tlws ynghylch pum mlwydd oed yr wythnos ddiweddaf, yn afari Mynachlog Castell- nedd, ar ei waith yn dychwelyd o'r ysgoI. Cynimprodd yr awyr amhur, yn y pwll newydd wrth Benfilia, gerllavv'r dref hon, .dan nos Lun diweddaf, trwy'r hyn y llosgwyd crvii, lawer ar bump o'r gweith- wyr, ond yr ydym yn gobeithio fod bywyd pob un o honynt yn ddiberygl. Cafwyd William Richard, o Languke, gerllaw y dref hon, yn ddivveddar, wcdi marw mewn cae, o achos af- rywiogrwydd y tywydd. Yn Abcrystwyth, dydd Sadwrn, y 25ain o Chwefror, y gollyngwyd ilr divfr dair Hong newydd, ac un y dydd o'r blaen. Y mae tair etto i gael en gollwng cyn hir, ac yr ydys yn bwriadn i ddechreu ar ddeg o newydd mor gynted ag y byddo'n bosibl. Y mae'r Hongan uchod õ wahanol faintioIr,ac yn cael en gwneuthur dan olygiad meistriaid gwahanol. Nos Lnn, y 13eg o'r mis hwn, cafwyd corph Mr. Tho- mas Davies, Perlaii-wnws, plwyf Llangwnlle, swydd Aberteifi, tyddynwr, wedi boddi yn afon Ayron. Yn ddiweddar daeth llong fechan i Aberdaugleddyf, ac ynddi un bachgenyn dwy ar bynrtheg oed. Ym- ddengys ei bod wedi hvvylio o Kinsale gyda Hong arall o ddan hwylbren, meistr yr hon oedd dad i feistr y llong gyntaf utliotr, ac ar y'raor, pan oedd y tad a'i- mab yn chvvennvch j-^iIddld9an;a'u gi 1 ydd daeth y llongau yn rhy ago's, a (it ri w N iini, a pliaithau l ereill yn y lloi g f'uvaf, yr un leiaf fod yr hwy yn ag-bra->i%) h(H t"gwaelod, ac aeth- nt oil ond y bachgen uchodi'r llong Tavw, ac mewn  amserefe a gollodd olwg arnynt, ond trwy ?p?d! dd a Medrnsrwydd efe a ddygodd ei !ongig ???Ct'P?P'? ys ddiogel, ac yf ydym yn clywed fod y !totn? i??jr .<?"? cyrhaedd Abergwaun. Gadawyd y lloagei gwyr yn ddiachos, canys nid oedd wedi cael ncijiniawr niwed, tra yr oedd yr hon yr aeth- ant iddi mewn hyrbvvylldra wedi ei drygn yn dost. Cynnalwyd yr 101 gylchvvyl Cymdeithas y Cymreig- yddion ar Wyl-Ddcvvi diweddaf. Cyfaifuasant yn yr ysgoldy, Gray's-Inn-Road, yn y bore, ac aethant oddi yno yn fintai drefnus i'r eglwys, lie y darllcnvvyd y gwasanaeth yn Gymraeg gan y Parch. H. Jones, o Lc- wisham, a phregethwyd pregeth ragorol gan Esgob Rhydychen; ae wedi hynny einiawodd ynghylch 500 o honynt yn neuadd y Scii-i Rljyddioii. Pan ddaeth Syr W. W. Wynne i mewn, cyfododd pob gvv r ar ei draetj, a chrofesawyd ef h. houllefau. gorfoledd hyd oni eist- eddodd. Cymmerwyd y gadair gan Arg. Dartniouth, o gylch yr hwn yr oedd amryw Bendefigion. Wedi yfed yr iechyd cyffredin, y Brenin, a'r Tywvsog Rhaglaw, cychwynodd plant yr ysgol fel milwyr heihio i'r gym. deithas; a rhoddodd y Cadeirwr iechyd Ein blaenor gwrol a gwlatiai-ol Syr W. W. Wynne, a,groesaw ad- ref." Dcrbynwyd hwn gyda gorfoledd anfynegol. Dychwelodd Syr W. ddiolch am yr amrywiolarwyddion o garedigrwydd iddo ef a'i denlll, gan ddywedyd y by- ddai efe bob amser yn barod i dywys miiitai o Gymry i amddiffyn ei wlad, yr oeddynt bob amser yn enwog am fifyddlondeb i'w Brenin a'u gwroldeb. Wcdi hynny darllenodd y Trysorwr ysgrif y tansgrifiadau, y rhai oeddynt fwy na 1,4001. Yn ebrwydd wedi naw o'r gloch ymadawodd y Cadeirwr, a dymunwyd ar Syr Watkin i'w chymmcryd o hynny allan, ond yr ocdd ne f y wiuwydden wedi gwresogi calonan y Cymry gonest, fel mai prin y medrodd Syr W. gael distawrwydd; ac wedi rhoddi iechyd i-ychydig wyr ereill, efe a yniad- awodd, ynghyd a'i frawd Mr. C. Wynn, ym mysg y bloeddiadau uchelaf o gymmeradwyaeth.
[No title]
At Argraphiadydid Seren Comet. I SYR,—Pan glywais fod Seren Gomer am garni yn iach i Gymrn ar Wyl Dewi, cyifroais, galarais, ac J ochneidiais nid ychydig; ond pan welais ei hadnew- yddiad, neidiais, llammais, a Clirechwenais, a dywedais I fod rhimvedd yn ddiau ar \Vvl Dewi; herwvdu mai y J cafodd Dewi oruchafiaeth ar ei elynion ar y cyfryw ddydd, felly yn y cyffelyb foddy cafodd Scren Gomer I ar ei gelynion hitheu, a gobeithiwyf y bydd tra parhao Gwyl Dewi i Seren Gomer barhau i ymddangos yn nheyrnas Llùegr, ac, y bydd lioii Gyiul-u yn feddiannol o honi, vw ewySlvs diffuant eich gwusauaethydd, -Rhydycheiii •. J—.
SENEDB YMERODROL.,j.¡ ,..…
I Aracthod.ù Arglwydd GrcnviHe yn faith yn erbyn Yl* yszl,if, o herwydd ei fod yn, edrych'ar y sylfaen v gosodir yr ysgrif ami yn amkerffaith, dylid eyniinerytl r amser i chwilio i'r pwngc ymhellach, fel y geliai yr I aelodau gael gvvybod a oedd eisiau y fath ysgrif ai pei- t io; yr oedd efe wedi ei Iwyr argyhoeddi tia fyddai tsinwyr y ddaear yn well trwy yr ysgrif lion, ond y bv cai dia nivveidiol i fasnachwyr a pherchennogion gwelthfcydd mawrion, ac am hynny ete a'i gwrthwy- I tiebai. } ddau Bendc?ghyn oedd y prif ddadleuwyr ar yr acnosiivvn. Ynaga)wyd yn r.chel aoi y pwngc; vm- f'lnodd y y dros yr all ddamemaù, i44? yu erbyn J'jnny, 17; gwahaniaeth, 127. Ian, lG.Cynnygodd larU Stanhope, wcdt areithio yn t"'a cl)ywr;?i) (}j.? p? bwngc, ar fod i bob annogaeth gad ei rhoddi i ddaear-jrinwyr, ac i'r dibcn hynuy dy* ? y ?'ctbi ar dyddynwvr a gweithwyr gael eu lleihau t ?'?i'eda?svdda!iuedig. l i ??' o?dd hra Lerpwl yn canfod n? datom gweith- ) i redol a aHai ganlyn y cynnyg hwn; ond i'r gwrthwyneb gallasai fod yn nivveidiol, trwy godi disgvvyliadau yn y 'bo bl, Y l'llai Tia -,illesi(i fytil ctl cyflavvni; Nid oedd larll Grey yn ammeu pnrdeb dibenfon ei a'^Urddasol yn y cynnyg hwn, ond yr oedd efe yn t na ¡¡llasai' cynnyg fod o un lies; eithr dywed- odd gl'ý'n lawer dros yr angenrheidrwydd o gynnildeb 'Wrth dratod al'iany c)'fi'redin. Attebodd larll Stanhope yn fyr, a dywedodd ei fod t.wcdi penderfynn cael barn yr Aelodau ar y pvvngc- t ae ymrannodd y Ty --dros y cynnyg lu-yn ei crbyu 30. J TY V CYFFREDIN. I ?!:w, ?a:('?: 13. Ar annogaeth CangheDawr y <'7so?y&? (.ytt?nwyd ar v iiawnfwrmda'] dros brynu "<?!?u hlvnvddûlCvmdeithas y Mor Deheaol, a gosod- ? tretbi at-,y fil-,I)-,IC]tAloil 110. i ?ofynad-J Mr. Ben!iet pa un a ocdd Dywodraeth y -]ad tioli ?vedi-!I'.C*gYPUyg Cyif'YD'rll, 0 du'r *spa<>n Newydd. ■ .?ywedodd C?nghHUaw!'yTrystn-!ys nad oedd Gwei- ?dogion ei Fawrhydi yn anystyfioi o'r manteision mas- l1ar.hol a allesid gael trwy gyfeillgarvvch a tbrigolion yr Anieric Ddeheuol; ne maicu bWïiad oelId peidio rhoi Helios tramgwydd a allai gynhyrfn rliyfel i'r Yspaen, Cac. i'w meddiannan yn y byd newydd. Dywedodd IVIr. Hankes mai o hervvydd y cyfncwid- iad^ii y. trethi y dylai y cynnullwyr o honynt gael llai (hIálameÙ cyiinull. • IMolchodd Canghellawr y Trysorlys iddo ef am yr awgryni; eithr sylvvodd fod rhai o'r cvnmdlvvyr wedi { colli manteision ar waith y dreth ar feddiant yn peidio. Dywododd Argl. Robert Seymour y byddai i'r trctlii flWyddion i wasgn: yn drymach ar rai o'r tyddynwyr i lyoliairt yn-y wlad na'r dreth ar feddiant, yn neiliduol y dteth Yc-laivanegel ai- gei-rylati: yn awr rhaid fyddai i dyddynwvr a fyddeut yn tain o 701. i 1501. y fiwyddyn o ardreth dalu 51. ? ?'?'?? am SC?yi cyfrwy yn He kFs, 6d. Dywedodd Canghellawr y TryWVlys fod yn rllaid i'r batch gael ei.ddwyn gan ryw rai, pe gosodid y Riorian yn invch, a bod i'r savvl a tyddent. yn ardrethu gwerth niwy na 1501. o dir yn agored i'r dreth uchod, byddai v | thai hynny hefyd yn teirplo pwysau y baich. Ac lli "Wyddai efe pa fodd i oehelyd hyn. Jr!flwdhj H.Dywedotld Mr. Horner y byddai iddo ef 6sod cynnyg i'r Ty wythnos i foin ynghylch dym- chweliad byddin oi Fawrhydi yn Orleans Newydd. Gosododd Canghellawr y Trysorlys adysgrifau o'r cyttundeb rhwng ei Fawrhydi ac Ynicravvdwyr Rwssia ë(ç Awstria, a Urenin Prussia, ger broIJ y Ty, at y rhai J cyfeiriwyd o'r blaen gan Mr. Wliitbread; a thrvvy y ^'tUindeb hwn ynnvvymai pob un o'r galluoedd uchod i gadw 75,000 o wyr dan arfan, nes byddai achosion y ^Jfandii- wedi eu sefydlu yn derfynol. < Canghellawr yTrysorlys a ddygodd ysgrif i'r Ty, i | trethi y Tolifeydd ( Customs J. i gael ei ddai-licii yr ail waith dydd lau ae iiii ai-all i barhau y trethi thyfcl ar y Gyllidiaetb, i gael ei ddarllen yr ail waitti y foru. .Jan, 1(j.TGosodvryd adysgrifau o'r cyttundeb tcr- yn°I am heddweh rhwng y wIad hon a'r Atnevic ger brOlly Ty gan Ar-iwytld Castlereagh ac hefyd ad- YSl'itàu o'r cyngrair rhyngom a Denmark.