Seren Gomer

BARDDONIAETH. CYWYDD YMDDIFFYN LLWYNRHUDOL. I Os i leuan y canaf, GauIeHangoganagaf; Gogan, ac nid gwiwgerdd, 3 ? Ar dychan y gaa a gerdd. Os lenae, yn oganwr, Nid loan rydd gan i'r gwr. Nid rhaid Twm end troi tomen, Gwna 'n ddrew!)yd y byd o't bea. Pwygyfnfyddyiifddu? Gwe gynnit yw gogann, Bnwtrgynt—batarygan DroL ac agot dt wg ogan. Pob mwycwr, fo clymwr, clod, I ymher sydd ambarod. Ptgo satpb, pwy a gais hyn? Pa gwyn os pigi wenyn? Piged, o ran gweled gwir, Gwyn annoetb fe'i gwenwynir Ail yw sena yn gor!enwi Idiiacath,neadrwynyci. Prydyddion parod oeddynt Yn hau en goganan gynt, Ym mhob man, gan y gwyr, Gwyn a brad a gac'n brodyr; Tra bei ch yw prysurweilct sena, A yd trwv gyiifi gen Ki Pedt y diai'Q sain na swydd, Cnifedrentynfydiwydd. Dafydd,* fu a,,ienriiy(ld fwyn, Ag pniiib gwoaed ei gyntivvyin, Et gynHwya, a gwe gaiiiiatb, Ní welais un bais o't bath. Gwelwch o'r cwr i'w gHydd .Fath refrau o sennau sydd; Merch i wen Awfn y Nant Ga'dd If<.n os oddef:)nt, Ei nain, asw sain is y scr, Ran gwep, f<i i'r hen Gowper. Nid da lecaH am ganu Ettobyth,acniddabH; Nid da 'r swydd, a'i hynt oer senn, Herriad dywy! hort aWCJJ. Mewn gefyH, yn dynn, a dot Yn y rhwyd mae Uwynrhodo! Pa wynfyd ? hefyd, pa hawj Rbedeg ar Hwynyrhudawt? Et'diachos,oerduchan, Gwenteithwr yw'r gwr a': gaa Yn y gerdd ci unig waith Gogacn, a gwau gwemaith. Na ch(vynwc..h airyn chwaneg, Daw itafddydd a'r tywydd tçg, ()'rdyçhan try'r gan i gyd J. rinwcdd cyn hir ennyd. lt4ydd letian, am ariaa mad, ,:pg we,niaith diogauiad j 'fídJ, ds yw angenrhcilliawl, 0 ogan i fnanfawt. CenÎ1',gwéinyddil' yn oJ, Uawu rtmdau Liwyuylhudo!. PwUhe!i. S. Lt.. Ymddangosodd nnferth gyfansfwjdtad <)!ib!nd(!, ntevn dnU o Fa)-wiiad Awf'n Datydd iMa o Ej-yrt_Twm o'r l\ant a ga'dd y g"dir o'j c}Janu. At ?.-gTa?M<7y<M Serm Gom,er. j JOHANNA SOUTHCOTTE. I Etihr ofer a fsant yn eu rbesymmaa, "-P AUL.. SR>-Wrth ddarHpn hanes yr hndoles gyfeiUornns h6n a'i I'NvycLliaiii, daeth yr ystynaethan canync} i fy J11edllwl Dychyt-ninyg a r!tcswm yw Hn o brif ragoriaethau Ayn, ar holt greadllriaid y !!readigaet))isod; cithrheb 'oeilldnol tywodraeth sancteiddiot y gwiiioncdd a'i ys- b!y< y maeat fei dan ysbryd gorwyllt, yn cydweiti). redu i attain y dyn i gyiiliorni. RhyfetM fod cyn. Bifer o bob ?taddan o ddynion wcdi rhoddi v fath eoet a i wag heresiau Soittli cotte. Diammau ei bod yn arwydd trwrno farn ar ddynion, o hmwydd cu hy&bryd diystyr ac annerbymo! 0 ga: iad y gwmonedd, a thrwy hyny yn fwyagored a I)Iiat-k)(I t grt<!t! celwydd T)a'rgwir;ahynny a.n hatweimotM i g tansochh y) ychydig ietatan MM!ynot, ar y mesm hwn, gan Bad vryt' yn batMt <bd tiynuy l'agorgawp yn y byd tnewn biuddoniaetb, penty) tu thes o eiriau ausathredig ttthywyH; te, er n.wyn dangos rilviv ysfa orhcgto¡, i guneir Hawer gair cg!ttr a hawdd, trwy ei droi i drcigl- adau estronu!, "'or ddteithr t'r cytrreù in a pjie buaseut heb g!ywed na gweted siH o lioityiit crioed o'r Haen. Yrwyfya amcaHu, cyhyd ag y gaUwyf, osad nUan fv inedd-A I mewn ymadroddion mor egtur ag a fyddo yn d.!ea!!ns i baHb. 1 ba betti y mae iaith da, end i bob) ddyali en t;i!ydd, ac os bydd detuydd y gau o wert!! i bawb ei ddyaU, gosoder ef allan meven gcuiau ag y ga)!o pa\Yb ciddyalt. Yn d-diati, byddal. yn rhani i hwnnw tod yn d4yn (lilyL,,aij a diymCnYdd, a fatnai fbd rliyw hea ddafadan t'etcn fain, o ran bod cloch wrth ei chymmat a't chbt&ty yo welt nag uu yu yr ardal. Ond gw)'b'ddwCh' Mr. 60mer, nad wyfyn anfon !tyn at- tach fel goreliegt, na rheal i neb i'm dt!yn yr wyf yn iF.e;¡hli;¡ pob gxagymffyo.&I diansawdd—b&ed i bawb ei yyddidmewasobrwydd. MoR egltir y\v fod hill Feddy}ian dyn Yn wag o Dtluw, -.ic wrtli ei ddt)wi.M: D-,tcN,Yii)myg, yhcawm, i.)rif b-,Iviannaii Henu!-taid dmas tJn, cynghot'ia.td pyrth, Ond OGi<! ga-iarus son, ui&f tUttan gynt Oedd dyn, yn awr Y6gafna.eft yw na"r gwynt; Üan rym corwyHtoedd chwant chw rn(leflir dya, O't ei gyt'eiliarni !nawr sy Ingiyii; Symed etiawd, mat-.m-olac'.b, get-fniaetli fyw, Bywyd mewn bedd, 6'iwyth Hygredigaetb p" AcgboSodd—ymadawodd ef a Duw, Oh noetlaler. tlodi,.a angheuot friw Briw, briw, tnadrondod, oh syfrdaBdod dynF A'i \\Ic:dd yw gw!edd<t ar ei angeu 'i huu !\1t;Wl.1 Lt' t:ud'!wyd hun, gwaat 'i adei!adaeth fawr, Wrth ddeffro, syttit 'i adeilad ollilawr. Dincb dyn yw ei tfoIineb. mwy, Mac 'i reswa gwag o Dûuw yn tystio 'i gtwy*. trwag, gwa.g o Dduw, er hyany duw fyn dyn,. Mae drwiaeth 'n ei ddiddnwiaeth efyngiyu. 0 her\ydd hyr', daeth o'i ddych'mygion ef L11n()d, do, hfedi SM y nef! Attr anan, pres, a phrea.cerfiedig hardd, 0 d'wy)!t<i) dyu, CUllllHtd fil a dardd. P,\vy ht hoi' gamsyniadan dynoltfydd? fob thyw gytt:iUo!Had fn, ddaw, neu sydu! J)ychym!7)yg dyn, a'i res'AH) yntyd ef GeubetUodd bob camsyHied is y uei. !L!!d Ca!H, he!wr!aeta Ninlrod fawr yn tth, Swyn Jannes, Jamb:'cs,a Bataam ei bun, Motoch a Baa), p) ophwydt 't !lwyni 'n itu. ? A Jezebe), puteindra ddu. ¡f, Anus, Morgan, hoH feiblon hunan fawr, Mahomet, Pab, a'n Scuthcotte ninnau 'nawr$, Fob hedion gwag o Ddnw, Oh 'r sotliach sydd! Gogoniant mWy utd oes mewn dynol ffydd. Oh Mythic *r seirph! a choedwtg adar nos, Daiotiitnewndyn? da:onin}d oes. i' ?. 'Nawr, rhydd oddiwrth gyfiawnder dwvj?I ?<)j? A rhwym ibob camsynied manfOl yw! Fe ddlchon dyn anianoi, etto 'niwiff fly.' Ddcait pethau dyn, a'n gwe!ed yn glir, Am bethau DHw.sefpethan ly by-ti-a !:ždd, Mae megisitygatd gwan ar ddtsgiai: ddydd, Wt'th edryeh ar lawr byd, gwct beth, YnHewy!chhau!pi!ygatdgwanafeth, Gwfl un peth yu 6!, tywyt: a Uw dydd, 'R on modd,am Dduw, pob cuawdot synied sydd. Pwy luniodd offer wag, Pab Rhufmu ií\vr? Pob croes, pob crair, pob cap a gwisg sy'h awr. Pwy iMniodd, pwy gredodd ddych'mygion gao, Sy'n awr at- led gan Southcotte wedi 'u ban? Dychytnmyg Q'ot! yafydt-wydd theswrn yw! Gwag o sancteiddiot ras, gwag, gwag o Dduw! Pwy wnapth y costus gryd i Silo -,yd i? Gan glndo '11 un anrhegion dY110J ftYdd! Onid tydi. Oh synied rheswm ifo!! Syrthiaist oddiwrtii Dduw, trodd Hicswm yn b!. Distawcd synied cnawd, (liflaiied mwy, Gatared dyn uwch ben ei tarwo! g!wv'. Ei?t.dd. ———— 110 TAI.EIRIAN.

PARIIAD 0 HANES BIBL GYMDEITHAS GYN- NOr.TliwYOL ABERTA WE, I OTUDALEfS. Wrth gyfbdt i gynnyg fod dtoich y cyfarfbd gae! ei roddtiL. W. DttwyR,Yswain, Trysorwr y Gymdeithas hon. syhH)c1d y Pare! J. Harries, ar t'uddiofdeb Cym- dcithas o'r tuth, o herwydd fbd Crbttanoeion o bob g<-adda)t yn cac! eit cynnysgaeddn a Bibian trwyddynt; ac iieb Ftb! !.i dichon Crtstton fbd yn ddedwydd; v HIbt yw t.i pyfarwyddwr, ci drysordy a'i arfdy er i uu giywed fed rhai.Cristianogio! da vn ho!:ot ddfystyr ganddynt enDiMau; ondnisgaH h\-n fod; gyd:l'r un cymhwysder y gat!:d dywedyd fod gwr yn feddyg rhago-o! nen/yn gyfreithwr gwych, ac i.eb sytwi choed ay un o'l'dilWýålwad.y mae Hibtau hefyd wedi bod yn foddion, Hwy Dduw, i wneuthnr Chstianogt&H o 'eilt1naddoi,!1J'1'adlcnais yn ddiweddm- am Hindoo yr hwn a gwrddodd a Bibi yn ddamweiuio!, ac a-t d?.d!e):. Mtd yn a fn achos o'i ddychwe!iad, ac wediy.nrho(( (-afod() a:tan y cennadon v rhai a wcision y Gorticliaf, a rhoctdodd v t'ath banes obono ct !)uu ac- o'i Sydd yng N"in-ist ag a ibddtonodd y cennadon, er nad ccdd wedi gWded Crit- ion erioed o't- b)aeH, ac wcdi ci fedvddio, d'vchwe!odd t'w wtad, a bu yn on-etynot et- dyc:weHad amryw o': (!Il%veti3d 2113ryw oli gymmydogton. Bydded pob Pibl, a d(telo allan trit?y'r Gymdeithas hon yr Hi) mor HYvyddiannus a't- .BiM ben- digedig uchod. Y mae Hwydd:aRt rhyfeddot y B:ht Gymdeithau yn mctthnn tcindadat! hyfryd a dioichgar ymhob mynwcs Ghstianogo!. Nid yw'r ddctw ymn o ciddo'r nptbedd Syr, (gan gyfeino at y Cadeirwr) y rhvfeddodd hyn i wtedydd oddiamgy!ch,wcdi hanfodi yo hir, ond sylwch ar et chynnydd synnadMy, aeth \n dru buan yn fv.-y na t)ona!d ein hynys, ac yn t'wy na fedrai Ewrop ei tiun ei c)iviiiiwys, cantsest%ljioti(i o'i bcndith:on arnhrisadwy i'r America Pr Atiric, ae i AsiahRfyd. GcUir cymharn'r B!b! Gymdctthas Frytan-iid(f a Thra- tnor, svr, i (Ira phrydwcddo) o enedigiletil netbt; panytnddanogasadd gytltaf ymhrif ddinas Pry- daindcchreodd d)))on yn gyffrnlin a thrcnuc ami, a smratt atH d.Mn, ac t'e) yn achos pob vmddaiieosiad new. I ydd, tmrtwyd j/awcr o wahanot feddyfiau an) d.)ni.— Addcfai Mr. Hynawsedd (gwr b&uhcddig tra ch'yfrifb) yr hwngydd yn amtcddn y:i y bl'lt ddH1::s, ond y mac Uawer o'i dentu yn wasgaredig ar hy'd Y. treH y)) y w!ad), fed dibcHion ein Pcndetiges yn gywir iawn Mid yr ocdd efe yn methu canfod dim yn ei gwyne6p.i-yd a dueddaii ddcnn syiw cyffrcc!iJ1, ac tlI;' i gyth;I'ni'' daioHi a ddynmnid, ac urn hytm}. efe a beidio(l(i ei chef- nogi. D.u'hmid hi gan Mr. I-Ititiaii-gais, gwi- boiiiiecidig ar na t'edr gymincrad'.vyo Nu pcth gaunad pa fnddt&! a rhagoro! t'yddo, oddt pithr ci fodct' eUjun wedt e! gynn;r, ,yn hudoles, a'i a gyf- Dymun.)t Mr. Ofnog bob nw iddi, eithr ofilai nad oedd yr fnnscr i wncuthur cymn):tint daioni ag a ddynunat wedi dyfod t'tto, ,C.lInIj'I,H1Y Yr uHi" ,yiii,ot-tliwy -,i gafodd nut o ti(tyniun- iaduu da. Yr ocdd yno heh",tr t¡¡J¡cdJig sarrug uraH yr h\vn sydd ya av.r ac egw:n), os nid wedi marw, o'r enw DaIl.bfeiHwT, yr Imll a ddcwisa: yn hytyach na byddaidim, da i gafi ci gytiawui oU oddL eUhr idd& gaet ei ddwyn bea gan ei b)a:d ei hnn, a nnvy dymuno) g:!&ddo iyddai i 'hawo (yued i gottedigact!: nag iddynt gae! PK hachob trwy uf;eryn- aeth y sawi na phothyncHt i'w btaid uf, maHaf-mefe ganfod dim end rhagohgfeydd tywyU cafMngot, gan tarnn, os rhoddtd annogaeth i ymddangcsiaJ y FoHedd- iges, y by'ddai'r cau!yniadm) ir.V Y- af per),glus gyct- meryd He, a sefydHad tra hyharch yn ei oiwg efgaci ei ddiscHio; am hyuny efe a draelh&Ad araethstu, a chyhoeddodd lyfi-an )'11 ei hêl'bytl; g- ti dll*llinio fel, diaries yr h&n a fcnthygas&t w{sg &Hgy!cs. Pan weladd Mr. Hatmer-Cnstion y ?air T)-antor ar un o1! banetaM (indblygp-(Iig fei yr opdd hi yn cychwyn un diwrnodarhyd yrheoi, efe a frawychwyd ya ddir- fawr, a gwaeddodd a}}an y&gltano! cynunllCb ;k,. anrhydeddns, Ba dttylasid cyhoeddi Ct hathrawiaetfjtN! yn India rll;ll i-Ift goili ein tiriogaeth yno, ac efi ùdadleuodd r.osafhos:eilull}}.dùoliaeth, yn y dywed- ediggynnuUeHlfa?- ¡,J} crbyn acbos Cnstianogaetu. Pa fodj bynag, Syr, aeth em Peudenges lhagddi, ac Mrth tyned VH y biaeB, derchafai g,,Yri- o't gcrcbHdd I &ddi aT ei hwy.H@b yn avr ze y" y man, amtygwyd ychwaneg o'i thcgwch yn flynyddol, fcl y eynnyddodd thifedi ei mawrygwyr i't- fatb raddau fel y gdrcijudti. wyd a syndod y rhai hynny o'i chyfeimon dectneuoi agoeddys.tfwyafawyddus a gwres&g yn eu disgwyt- iadan. Ac ya rtwr, svr, pa bt-yd bynnag yr elo cin Pendefiges aHan i todiø gwetaf Foneddigion o'r cyfrifotdeb lnw yaf, Pendefi,(rion a Thywysogiou, Bren- hinoedti- ac. Ymetawdwyr ya ei chan!yn yn firteioedd. Dygir catonau Pemtduriaid a deHiaid yn gaethton gan ei tltegvtcli ,inwrtli-vvyiiebol ac hoU.orchfygot. Y tnae itais yr hen DaU-bieidiwr, os byw ydyw, yn caei ei goHt y'a mysg bonllcfau gorfbteddus Tywysog- ien a pbohl. Ac, er iiiwyii cael dyfod i'wgwydd hi, y mae'r Eglwyswr mwyafselog ar Ymaeittd&wt' niwyaf cydwyoedol, yn eistedd i lawr ynghyd fei brodyr yn ii.Wen., gaN anghoiio'r gwahaniaeth sydd tbyugddynt, a phawb yn awyddus yn HHJg t fbd gesilaw i?u Pen- tiefiges, Ond yr wyf yn oi'ai y darfydda.i'.r caBcd- rwydd hwn pe ymadawai hi; gan byany pa G)t-is-tiorL na ddywedai Augyies Paratlwyg! arcs gyda ni, a'a pianthyd na byddo amser Mw:faCL \L'wcd.cd. yr hoU bout, AmcD P&n madd y dechreuodd yHib! Gym-! deithas, ein syndod a'ndiotchg::twch a gynhyddant. j Nid fyAl'gly( Cang!iei!aw: nac un Arglwydd atatti ary ddaeataj? ynachosidechreuoliddi, onflC)'IlH'OII Oonest, y J?arch.T. Chanes, B. A. On'eiriadcyfrifol ym Meihop, un o'r sirocdd mwynf mynyddig a di- iirwyth yng Nghymru, efe a gynnygodd (megis yr hY8-1 byswyd i mi) ar fbd i Fib! Gymdeithas Frytanaidd gael ci <furn<? a Chymro araH ag sydd etto yn fyw, a gynnyg- odd ar fbd i'r gah' TramoT' gael ei ychwanegu, yr hyn a gymmpradwywyd; ac felty ni ddygwyd y Bondages am yi- hon y buom yn son i sylw'r cyirrcrTin gan Ben- df:6g;enaThywysogion, eit!n hi a gyreliwy(-f e-r ii -efcedti gan ddan wriseh-add (ond cyfrifol) o'n ccnedt hi; yt' hyn sydd brawfnad yw ei Hwyddiant digymhaf ya ddy- !edus i tawredd y saw! a'i tywysasant i't L'wthpgwcha'i phe:'n'e!tht'wydd digyfreiyb eL.hun- Pan fyddo'r HoUaUnog Ddnw, syr, yn bwrirdú eyflawni pethau rhyfedd, y mae efe yn f\vyafcy6'edin yn dcfn. yddiomoddion anhebyg i twyddo, fel hyddo iwydd y gallu ohono ef, ac nid o ddynion. Gwarcdw Israe! a gymmerwyd o fasged ar y Nihts, megis p safn marwqlaeth. Yr oedd Iacha.\vuwr y byd mor waet i%l y gel wid ef yn iab y sue)-, a'r dynioh a ds'efnwyd i oi-čh,d flvgti byd o euunaddoHaeth a choeJgl'efydd, Hnwatt)t yn bysgodwyr mot- Gatiica. Y ma'e \trh\! enwogynawr yn India, Dr. Carey, nynyddat! yn oi yn grydd, ac yn cym.n: ei wrth y mynawyd, ond am eifod ya weMad yPaganiaid, cfe a hwyliodd i India, ae a dii--iodd,j yno yn 1793, .set S2 o jnynyddau yn ol; wcdi bod.ynol amryw fiynyddan yn ptegethu ac yu cyncitiiu'r ysgry'- thnrau, dewiswyd ef i fod yn Athraw Cadeit-iog o'r leithoedd Dwyreiniol yrnhrit' Athrofa Calcutta; acyn awr y mae rfe yn arolygu cyfieithiad ac argTaphiad y Bibt i 27 o wahanol !C:thoedd. Rhai o'r cyneithiadau a gyhoeddir ar draut y Bibl Gymdeithas Frytanaidd a ThratHor; ac feliy, syr, gwelwn f&d y dyrnaid yd a hanwyd ymhen mynyddoedd Meirionydd yn dechren ysgwyd ei iti-wytli fe! Libanns, a phobi y ddinas yn dechreu btodcHo fcl gweHt y ddaear. Sytwodd cyi'ain teUwng i mi, mewn cyfei-f,)d diwe(ld., yma, ar eifaith ddymunol Uarur y boneddigesau ar ein .stfvdli-(7i4ti haeHonus ac ctusengar; yr oeddwn yn cyd. f'yned yn ho!!ot S.'r hyn a ddywedodd, a ga!hi:f vcli- wanegu un pcth a'r nad ydys yn ei wybod yn gytTredin ynghyL'h haciiom gwraig Tad y Btbt Gymdeithas yr hwu a dreiiiiai ei hell amser mewa S'nrno eynUumau dan'nns, pregeihn'r efqngyl, &c, am yr hya, yr wyfyn e!ywcd nad oedd efe yn derbyn dim, cithr cynnaiid cf -trwy dtliwydrwydd Mrs. Caartes, yr hon oedd mor ofalus am achosion ei gatwad M na byddai iddvnt fod yn r!nvystrau yn cifyfYl'geU ef,:I\ thrwy hyn ymddengys ein bod yn ddyiodus i wraig raddan pcH am y Bib! Gymdeithas; pa gorfm<sai ar ei chynUHniwr ymdra- ?f'erthn yHghy?ch Reges?n byd&t, gaDasem (cr dim a ym-' dden?ys i'r :;wi-thv,yncb) ?xi hcb yr nn hyd heddyw. Nidoesnebmoddlon n)or dcbyg iosodbvwydys?m ¡ set'ydUadna :< chydweithrcdiad??donog y? gwrnspdd Hebd?ynt hwy, syr, Mt??aHwn'twneHt!tnr? A chyd? h\vy, beth na anwn??w??"f?-Yroeddwn \n m\nf i i ddywcdyd, ma) syd???)ttrb?d?ad egnio! a ch'. !ir 'd!i) hwy o'n to, y ?ydden??dianno! a?os :u' a!h! crc' :?., gaUem ddywedy? ? .bydded gotcttni/ a t{n-wY D?tw goieHniafyddai. Hyhayyw, gttiem ddywcdyd by?'?? goicuni'r y;,grythuran dywynnn ymharthan i vmt",Yf ei!unaddo!iaeth, a gat!no:;id ni yn fnan i d<<a ? ;tf nnt. oedd o FiMan bendittuol i holl dacar. Yrydys wedi gwrthddadtn yn asau,oherwydd fod Hawer yn cafnddefn.o': Hi! ( roddir iddynt; y mae'r gwrthddadt hwn, yn d"a f ",ift oherwydd eifod yn mihvno yn erbyn haetionus; wrth fod yn elus.cngar syr, l'h;¡;d i u¡ y)t!- debygn i'r Hauwra a.eth aUan i hau had," yr hwn ni wangatououd erfcd pcryg! i beth syrthio ar Un y n'o;dd, araH ym mysg nÜnj ac araU ar gi-eigteoedd, digc.i, o antt&gacth i'rhanwrcc<M yr ystyriaeth i beth gact tit- da a iirwytho, &s gwnit un Btbt & beduar lwydd,) ztc atteb y di ben goreti, pzx It aiii y JINvfi-liawn. Gwrthddad!ennr gau ereitt fed Cymdeithasaa o'r f-ith hyn yn gcfnogaeth i scctiau anghydtfnrfilw a'r scfydliad gwladoI; ond pe gwypai y ihm a hacraut fcHy gymmaiat ag a wn i, Syr, byddent yn hysbys en bod yn tueddu t wnenthay Egtwysyvyr yn )n' yngoh\g Ymneilldnwyr; ac hebtaw hynny, y mac,,r c.,yindeitil- asan hyn yn foddion t leUtau -.ectati, ae nid eu fliosogi; cct'ats yr mn'hydedd y Uynedd i ddywedyd \n y lie hwn fod sect T. 1'atne ymron a Hwyr ddmanH a be(i Ocs Rheswm we(V gorrad rilOddi ifbrdd i Ocs v BibUm, yn awrgaHafychwam-gt! fed sect Bonaparte! wcdi myned yn dra sel, ac ni(t rhyfcdd gennyf os oedd Bibl Gymdetthasaa yn foddion i ddwyn hvn I ben; aeth yr Ymerawd\vtAtexandcri'w brifddinas i gcfnogt ilib! Gytndcitfias yno, tt'a'r oedit y ge!y:uoM. yn y th', nid ihtwer & waith a g:)fbd<! \v(.'(ti hynny, ond yndid y gDresgynwyr. Ac os yn idti:tal rytL-ta a ni i-iiii-Ilaw, diii 1-vodrie.Ii Louis XVIII. ni ))tydd i mi en hystyncd ar t'yfnwch tir a ai, oddt eitht- iddynt yn gyntaf scfydiu cyliiiiff"r c. Fibt Gymdeithasau :t ui; ac %.I) pull elf'eitillololo sthrawiacth y Bibt ar y byd, fe ddcrfydd y scct.m, ydynt yn sychcla am 'aed, adet- fydd gwaith thyfcia. Y nMG pl-,iicl y wt.;di myned yn g& fychan YMghymru; pan ystyriomj tad IS o dttgmioii wpd t cue! cu ttfuegfarnu i dd.oddef H):M' t)!aeth mcwn 1111 MT gymmydogot yn Hoegr y hai'diweddaf, ond dim un yB ISeg sir Cy'nrn (canys aid yjym tbddlcn i'n eymmydogi(m gael sir Fynwy) na l'yfeddwcJ.1, Syr, os ymffrostiat Ii) hcrwyttd fy mod yn Gymro; ac ychwaneg o Fiblan, a'ti høtn yn fwy, a herailla fyddaigwaith t ddihcnyddtwr tt-wy'r byd. esboniadauaroreh. ymyn €tM Harglwvdd yagljylch trysori trysor yn y net; end o'r hon esbojii;itian a wetais ar y tcsttin invn, BiM Gymdeithasau, a Chynnkithasa!.1 Cennado! y\v'r goreH oil \Hth fy modd i; cany-s trwy y rh:n hyn yr ydym ni yn (ian."we bibianapbtegctkwyy i'l' paganiaid a'r rhai hynny yn eu daMfun hwy i'r Hctbedd, a pha. dtrysor gweH a a!twB roddi yno? Wedi hynt)y cyttunwyd yn uiifryd ar yr amryw!ol tawntwriadan, a tberfynwyd gwaitby cyfartbd er iiiaa,i- foddlostwydd t')rd.yyf'a tiosog a thra chyfnioL

At t ST!—Wrth ('lr arwyddion preseuBol am bar- had ar tewyrcit eith Sercn fnddio), minau a gymmerais gatondid !'ch an3rhc-gu, yn ol t'yaddcwid, os bydd dder- byHtoI gennyeb, n'r ttaetMad c-aalynol o eidda Homo; ac yr wyf yn bwnadu b&d rhagillaw, fe! yr wyf eisoes, yn dderbymwr pathans o'ch aewydttiadur, gallgydHno a't-ammMian y cyttuntr arnyat gennych; achan annog et eiH yn fy urda! a'fn cydna.by<?dMeth t gaolyn yr tin. rhyw ymddygtad/ yn ei en dytcdswydd tuag at cu ce- nedl, tuag attodl chwi, a thuag attynt eu hnnain. Ac yr wyf yn ;mtHtt& dywedyd yn by wrth bob Cymro a ddaUeno tn;n a wntkdawo hyu, y hyddai i ni, trwy ciR liesgeuttistifa yn y gaft'hwyi hwn, aid yn iinig gcHcda ein hntiai-Q am hwer o wybodaeth flH.MioI ug a a!lem nj gyrhaect(i V43 yu lia-.vtltl and liefyd, byd ag ymae yn- om, osod ein ceMcdi a'n ia.tt& yn Nvaci a dirniyg4a viig- 011\"3 po-bc ceued! aJ'all o'ü Ù¡UUS11th" Gobctthiafycydnetydd fynghydwiadwyr yCymry' worth einbt-aitjt dymhoroihon,at)n-wyhynnyycaiot). chwit!tau yngafael yn eichgorchwyi yn ddiddiH'- ygio. Ydwyf eich ewyltysiwr oa, a dymanwr HwyddiaHt eich Seren, B&dweHdy.. MtNiMus. DIGWYDDIAD BttN A GOFIOUS tAAYN -Ylq MYWYD HOMO, I FEL TfR ADRODDWYD GAf-UMO EF El HUN. "Ann yn ddtweddar ynnyQrynDo!o!-ibns, ar dn- eddan gogteddut Terra, ]Ie y mae y rhanamtaf o'r trigouon yn cael eubiino gan ondiau o'r naiU natur neu y Hat!, yn emvedig os dengys thai o honynt tin tnedd i ysnadaei a cheisio gwtad sydd weH, o'r bra:dd a chrocn eu dannedd y diangant, o herwydd tiid y tt'aws-lywod- racthwr a ddisgynodd i'r wtad hon (ei enw vw Dx-mo- nium), ac oni bae ewy!)ys da/ ga'h), a gotat parhaus yr uniawn frenin, tu ddiangai neb heb gact cu Hwyr ddi- nystrioganddo. Ond am f(Id y brenit) yn gryfach o lawer nag ef, y mae rhai yn ac fe-' I I c!ywu-, wrtit H'oi, yn canu ambeU ijennil!, niegis, Yt- .Argtwydd sydd yn tcyrnaat), gQi-toiedded y d<!aear, &e. Minnau, wrth gae! fy !)ght)!o yn dtwm gan wynt- oedd, a'msaeth:t ynamlgati b:cce)tan tan!!yd, er fy ar negeswnaeth dda yn fy nha:th, apthnm vtt I h&mtiog gan y do!nr pt'ndd-ghvyt, ond iiawerpittddach -y caniyniad, canys cy)nmc:'aisgytigo!- g::u raio dy:wyth fyfmniarfert'm meddyginiaet:) ye/Jydig osudd ths- ienyn a dyfasai yn f\- ngal'dd fyhung<JI'trcf; ci eHmth ywpen cw.sg a phcnfeddwdod, a ntarweiddio ytcin!- tadan. Yn y cyflwr !!wn, a m: nn dtwrnod ar fy Rha)th, cyf- a)-fumachyf:)i!t y). h wn a wyddaironyn amf'yhchHt bydo! a'm biinder; cyfarcHodd f), gaH ddywethd c; tud yn fy nisgwyt.ac yn dda gatiddo Ty Kgbyfarfbd, a'i fed wedi bwriadx, os gwraMdawn ef, fy esmwytha)), tt-wy fy tigosod mown scfyl'fa gysurus geriiaw ci dngfa ci hni), ac y sio-hal etc ii yn yr esmv.'yt!,yd hwnuw dr<js 76650 ddyddian; aca'r cyanygraruaidd hw:! y cyt- tunais mor ebrwydd a metitcn, a'm Hvgatd gwammal a'n) meddwl gorwy';H ctiwyddedig a ymagor&dd am y ddaear a'i rhtuwcddan, hcb gymnjain!: a chodi go:wg syni! i fynu i edrych !Hw'r ff'UJÙfcn, yr hon ae<id ar Y f-yfamser yn dechi en duo, gan barottoi ty.id.cst; Had a pnangofyH rhifydyddiau ydychymniygais lo}}}cld- I wch a mawredd t nu fy bun, ae fct y bum auwiiiadwrHS ivi-tli edi-veli i wared, canysyroeddyn fy ymyl gl'í'\ig ddmystno), heibio yr hon y ti-iitiwyo(ld Ilawei- 0')' ffoi.(Iflol.;On, pan fyddent wiiiadwrns, heb saet niwed end o herwy.'d fy mod i yn fcddw nr sudd t\ !)ysieuYn ac yn fwy na hanncr bod ynghwsg dan gerddcd vmyt y tfordd yn lie ei chance tni n syrt!jia:s dros y graig ac a ddryUiais fy n(,Ii,,tawti yn archoUion c'm onl1 i'm sawdt, a gwa&th na hynny, gan fel vljii t-,tflai nn crag- wyn am draws yHaiJ, sat()dd un aelod (» !qonof n<l wthLwyd cfo'i ie; a phan y cefxi"! hamddon t cdrych pa !e yr ocddwn, df-aUais :nai tro neu d<hn yn v(:v;mc<' ar y goriwared byll hwnnw a wnaet. ben Hro da¡¡at; cany!! yr oedd y ttitly t!n oddi tasaf. Dioicit i'r Uaw anweledig a'm hattaUodd. Yn awr ge!!wch ddc:)![ fy mod mcwn cynwr gwarl, heb un ih-gad a dostuhai wrthyf yn wdedig i !ni pr j <Mi;'t ocdd yn fy nghanfod. Y ocddvnt yn arnaf, 11 ddisg.Ayt fy nnhac! yu y,Rglyf-,ietli 1(juynt hwy, ond fe'm -gk,;aj-ed,.iy(i i-ii-ig s,,t'll a ym:oyoddamdanaf; a<- wcdi imiaUn \'o)h<s"o Ych- ydig odd: rhwng y ctogwyni l1H\rwol, YIl y man y rhed- "d<H'fncof i mi, pan feddwais gyntaf m- sudd fy '1:n, gtywed !iais gcrlkt,w i nn yn dywcdvd fet hvn, a orphwys ar gefn ftyMaid. Ondooh! yr ocdd- \v!! y pryd hwnnw n!<> gwsgampddw I'tl iiii williwii syl'.v o hono: &ttd ynaw! yn fy nu g!y\vn yr nH i!:us, yr wyf yn s:cr, yn uywF<!y<: feI hyn, Y Batch a cdwyn t'fp o hitbcU ac ar ot fy n\ch- rynn yn ddn-faw!- gan y ii.us hwn, nu ddeclireuais ym- dtv/sio, gan oichi t'y hH:) ac ymwi¡¡o a daU, end v cwb! yii (Idied*aitli, canysnid awnIanuc!iti\\yYmo'tch nac iacb trwy ymu-o a'm !:ena:nt, na cf)!nd tr\vy a m dad; yna torais a)!an d.<n lefailJJ Da1'ii.l am ty nerth a'll1 gobaitb. Yn fuan wedi hyn t-Mai o'm cyfeiUion a'lll pel'thyn- ¡ asau a ymwelsant a mi, a'r rhai ocdd beliaf ?ddi w! thyf? a'm c?'viient yn fnwr, ac a'm cysurcnt, gan ddywcdyd y g?ciihau n yn iach yn fuan, ond ?y no!m-iau a wnacnt i mi wrt.h&d tv niddann, eitbr fy ngheraint agosaf, pan yhiweleiit a mi, y nait! mcgis yn dyner a'i law a ddech- reoai denn'o fy ziolui-, end cyH ymadaet fe dynat ci ev. ineddo-yHontrwy fyarcLotI nes g<TaHgofwn, araB a ncsaai attaf, mot' erwin yr oiwg arno, nes y ca[edwn fe) carrcg dÙn, ac yn b;u'od i danio atto pan iefarni wr- thyf, ac ytitan, \vedi ami pgwyd pen atuaf, a boct'ai ir draws ty UtfhoiUQn, ac a <ho:u ymaitb gan ddvwedvd Had), bach! ond yr qeddcrcin 0 v;ii, (lostui,i f'han eli pet'til-vn',ts A mi,.a?'ystyned eu hunain a dywalltent y fath genWf 0 ai, dt'aws fy nohuiau ac a ddifocnt y f'nth eitian gwiyb-hciUtion, a'n dissyn- i;,d"féI y phv!n b<wedig i'm cixstiao, megis, Och, och fymrav.'d! ac oni bnasai !'n peth, sef y )!tw\af, bnasai hawdd g\vyn; ac etto er hyn oil, onid oos physygWl' n physygwriaeth yn Cii.ead, a p'ja })an! na hydd ,iadlad? gWlIl\i hyn i mumM thoi o'f Mindu ac \vy!o wrt!)yf fy hnn an) ral urian, galllefaiu allaIl, l\1edJH, meddyg, os ocs modd i iaciMn w('()i ei adach ac ar ryw dro c!ywn thyfedd addt\vyn, end yn ddistmv ac vn fain ) \'H I dywcdyd, Pob ctwyf ac archo:! ay dd\niau a iacuci) end un, &c. ac oni thwylhus ty hm), mi dlipikiis gycla hyn ryw ddLfefion megis o oie\v a gwin yn disgyn i'm dohuiau, ac estynwyd i migwppanaid o ddvfroedd ocr- ion o w!ad be! yr hwn a'm dadebrodd yn rhytedd. Yn fuan wedi hyn, dyma iythyr yn dy-íotl t'm ttaw oddlwrth Feddyg G;Iea(i, yn hysbysu i mi y rhoddai etc fyadodM ynenile, ynghyd a im-han fy nohx-iau yn rhad, oHd yn un pe{h ti>' i yn ibaid fy tnudo i bartb iirait mwy t'r dehau yn y dythyn,. am nad oedd ansawdd yUehwnnwddim yn cyfatteb i agwedd brcsenn.oj.fy nghynheddf:m; a phei!: araii, fod yn rh:)id i mi t'odio'n wyHa<hvn)s dros fy nyudian, mewa ofn, rhag digwydd i mi beth a fyddai gwaeth. Ac fcUy, cfais eilwaitb fwynhau fy acto:!au a'm iechyd cynhenn, oild nid wyf yn dhgwyt l!ai na theimio locsn,. tost oddiwr).!) fy hen yn enwcdig ar tywydd a thyrabørau, tt'a fyddwyf. Wcdi modo a ehartrcfn o honof yn yr at-dal hon o'r dyn'ryn, digwyddodd yn rhyfedd ettq L'miiinyn ddis"yn mewn ita mo'' byfryd a lie yr yds s yn ndeiiadH dmas ac y maei'rhoU ddmnsyddton ryw beth M wnv!ollt,t, -,t(ieil. iadaeth, pob nn yn oi ei aUH, ac a hawi gsnddynt i freinttati'r ddinas, a minncn, er oil a cimbi, a get'uis <Mhias-f<aint ynddi, or uad wyf o filwr ddefnydd at orchwyl o unibyw; canys, cr fy Jlgwarcti o bwU nyg're- digaeth, etta i'y Mghwymp a g;¡f¡)dl cffatth arnat, te'm gu'atiychwyd, ft'-I pe ymadwn yn tin o t'wyiii y sciri coed, nc" fOl'thwyJ an o'r scui m&ini, yr wyf mat- wan a ehrynedig; fet nas gaHaf diu'o ergyd i ".ttc,[) &i ddfbcnyniawr!, ac am gct-fwalth o nn nattur, am ei fo<i yn g'ywrmnt, nis gan<\f ei Kyfrwi'(!< mown ga.iy bnaswn yn ho!!oi ddiddcfuydd tuag at unihyw oruch- wiliaeth, oni b.nasai i mi gneJ arwaJth j'm jiaw sydd mor ysgafued a phluen adcryu er hyn o' o herwydd ?'nfrfy Mrenin, a ?hh'iondeb fy Meddy?tnagattaf, \r ?yfyn meiddio dywedyd fod fy ughartref yn y ddinas, viyfvn mei(IOio fivN?.-elvd I'o(l f'y yn y 0,(Iiiia s, yti ge!yn!on y Srcnm. I?ymnnaf i hyn gael ei sy?' I ddehong::ad gan ei ddar!!enyddion, a'i fod yn rhy'?tw i'r rhai a'i deaUout yn?hlith Sbrddoiion dyS'ryn Do!<? ri?na.—?oMo. ? ?V" gynted ag yr aeth hyn end yn br:n ?!pi?M, dy'? ?aedd aratt p'r naiH gwrrL'rddma? a barodd ?6? gof!f) yntha ddy?-yn yr \<ryfyn byw etto Och fi,ta? nn, tud oes madd i gael gorpbwysdra ?an y ciiw e? yn c'yfmth y HueI'. !c, yHoet-det'nyddioi, cher Hall¡ pa ddrwg a wnaeth y cicadu)- hafdd èi'iÓcdi yn hytfatS Hawer a ddaiioni t bawb yn ei gadiad s'i fac¡¡¡udiad,,d i eidt-aia'Hanw, a'i !ewyrch at foratbu'; {{c D(i tic! peth brychan i'w canfcd ar ei wyneb, y mae i(}(? ?'.v?. o ragoriaeth xr yr hoH se?- a'r ptancd<:u, bcbt;?- Yr bM? eihun; ac osnad yw yngnHu trosgiwvddo g'WI'CS ? tMU)H ni yn ei absennotdeb, m.Tcr ynt<'os?wyddol!a?c? o'iõIenni, pe amgen m.tgddn fyddai y tiait! fh! i Terr" I <!t-os dymhoran meithioH. Ond tra yr Uetaru, nn arall a ddaeUi dan achwvn vn dd'-vys t\d rityw grcadurmid newydd ytiiddaugos''YH yii]yi y ('(ii')K' nas gwyddm o ba bod ytt cytarth ac yn udo yn ddy:'hryHJt\-d, a<; I1Jal' gwt-thddrych cu cyfarthiad yw vill P.,Ii bod )')1 medru dwend i ddeait dynoi nnd yw yrhau! o'r peth y tnaedytiion yngym-cdin yn gyf:-if ei f'od, uhcd rhali tacTu,m¡\býd e daa pciifaith ct nad (:Ls \nt!t'C fwy b dan mc\tn y,3tyrbl'iodol n!)g yn) illc)ruLiiLt LNUW.,y neu i't-ynmn rhewUyd I.abrador."

1 J?- ABERTAWK.—Dy,?M?, Dp!?h<rd?? ?'?? o Bndgewater, a.ur\ wLa(.'Uian Prosper Hoi' ???S o Mioehpad, peiHiaid; Friends, r.dv.J rds, ? t!f'tt:tot'd Two Fr[emts, :Flyitl: Fi.s!) Dav:<<. n S):sau,Leon:n-t!, o Vilkrs, DaIlJtúH. o Truro, mwyu copp), Victury, Evans, o Ahcrdaw g cddyt; hxpress, Perry, o Hamstupie; Fame, Ptovcr, Hpsklns, o Drogheda; FtieHdship, Catlev; a ChaJ'lc:.<, 1-itiglies, DBbhn,batasat'ti. ?R<'t?f/, Expediti&a? Ha??bta; ? Marv, Ha!ics< Brysto Provideuce Packet, ?ong, a Favonte,So))t))a'? Gaerloyw, copp, Btcssi.?, EvaM, i Da?st&pte Do'' caster, Hod? i Weynlouth; Ma?y AM, Lewis ? ??CH? H.dder, i Bidefs-rd, Frk?d.?Ho?, i i;ri?c- water?Han-tct, Po?e a Fs-ieud.ship, Whcd.ion, i Mi? head Henry, Gra?t, i Faimouth; Fortitude, C.i?ib.S* Abe.-w.mn; Fnendship, Day; mciuuoud,:Lmku???i Lovety Lmiiy, Sydait, iSt. Ivcs; Spt-cnht?r, Barnes? L.ratHnde; Jenkms.LPtymc.nHi: Yc::us,Lot-d, iDar? month; Roy.dGeo;-?-, Be-t)jMtnh),iAb<ttcif;. Fnen?' s!up, Cadey, i'\V€xtbtd;a VietorY,Eva.?,i Wntd??' l oU a g!o.

———— — ——— CORUCHWYLWYR. Caste! Neild David Thomas, Siopw¡r CacrpiuHy PardI..J. Edmonds P<-nyhont:u-0gwr -D. B..J Oues Li.u'fri-.settt David Jenkin\> Postmaster post-Oincc Mcrthyr-Tydfd- W.?LDavi..P(,t..?i? Ah<-n!are J?hnBytwn.P.?m?t.-t- C;).o tyrtidm j. };v:t))s, A?-td)'(M, &? U?ncity .?.).uR.,h.? Si6?t- ( .Mt?nnewydd yn Em!yn ? tmothy Ti)<),nas L?d? F,<.dt.ri'ck E? L!at)y)!x:(\fr) —)) t'{ ?-W)'< S?)OpITsi.!<t tHja.)n,,?;d?, Tbcm?sThom—.M AhcDon? ddu, (,. ?;tj, ??'? -J"oPr.:ce,P?t.ua? thvU?dd .huut-. Titos.as irctdmoth ¡ ami .A r¡¡(,I'll, A bery,.twith Pareh..fohn ..faul1.:S A I)ej-teiti t':UcbLewts I,Iztt)be(lr poiit St(,!Ylieit Hn:?h Jones, Post-umstéf' David Richards Khaiadr Edward.) ones, Postmsstef .Axitlwch. Parch. John :Evans Bodcdcm Ovven WHItams, Postmas-tet '(,;tet-gvhi ]).!fJjaminJones, I;van Thomas. Postmastef Hrvns¡"ngcyn W. Robots RichardJoncs Ba..gHr David Rob<-rb, HoókJÚnôe1, Pwllhely Parch. aiiiiii JolCS (acmarton Hiee Jonps Tremadoc WiUiam Wt)!;a.ns D-mbych Tiios. Ciee, A rgi-illi'flil, &C' Wrexham j. paintpr, IJytrMCtthM'- Llamwst "'il1iam t)av:f-s $1 Ruthm J(,;)q PhtHips, IJ.yfnycJ,th' L)a!)gt)t!f'n -Johc.EdwMrds ?a)a R. Sandprson, Arirrairy'?o J)oi?! Rk-hard Junes, Am-aity? Nt-wtowti- Parch. JobnJones Ma<-hyn])t-th- Itictiird J ones- L!anty:t)- Edward Prtce L?nnU?cs ??t j?,,?g C?Me?yddarWysc I;van Lewis J,hf,.w?''? JohuTibhit)s.A)-xr?'' PM<vpo()I Parch. Ehcnoz?-J?'? ?- Ll?'dam ??,t.m & Co. ??? Square? J.Whtte. ?.? street; aM.JouCS? Newgate-Street. ? ? -=- h_, ]). ABERTA?E? Argra.ph?yd a Chyhoeddwy! ?:,o? JE?7? ? yn HKOL-Y-CASTEf?? i'r hwn y dymu" J l)'OO Hysbys!:n'th ?:tet ei ddanf'on, yn ddidmu). CO, jDe?!?r /7:/A?M?M M<- JEMf?M ?n 2VE?y?? ?. ??'!< T?i?o'n ? ;E?'yf)-y?. ?Vo. 5, fF'?M?/c.K ? ???' A?E?ff?rc-sT-?EEr: ?/f??. ?/?TE, 33, /?.&Nr-?'?,.j;?' « ?-. M. JOyVI:;?, 5, ?Vz;?-c?T?-?r?B/;r, ?jn?A-??' 'If SWANSEA: PrtHted and PuhH?heft by D. Jl? ? CASTLE-STREKT, to whom €o.mmnnk!itions, poat-p?? IV requested to he addressed..?? C'-?r? and ??;;e/'<M<'Men? rcce?ef! ? jMMfr?. ?? '??? and C?. ?'??<' ?<-yf.OR a?;? ?Vj;?-?oiv?, A"f. 5, J<1 ??' A'9[?K?,.?E?'G..?rf'rHn.Er; ?f.J". ??77/77?, t'TREET; ? ?"?.JC'??.5??-?-&?T?ST?E???-???'