Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

3 erthygl ar y dudalen hon

Advertising

Nemjtldifw hhuidain, tfc.…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Nemjtldifw hhuidain, tfc. I DYD1) 'M.AW11TII, EBRILL 2j, < i HEDDYW'R bore, dorbyniasom bapura.u ■1 i Ifaiifax'i'r c2<Sain o Fawrth. Dywedant- bore, clorbyiiiasom I)a i)ulr"L.I.l?  o. Fi-,?vrtli. J d 'It! Cc'I'iifttll 3,?llgil3,lcll gac[acl liali ddinas, gan d t rv Iioeddiad tra phwysig, saf cylch JytbytAwstiia yticrhynMurat, yr hwn a g) Li1 Vienna ar y 12fed o'r mis lnvn: Cyluiddi-'r Brenin ?faples yn yr ysgrif hon thUond^b a'thuyll yn y modd eaniynoi:—•_ Wedi rhyfel dyratnor'181.2, gEidavyodd Bre- nin Naples y fyddin yn yr Itoi) yr oedd yn rheoli an corph o iilwyr. Prin y (1-letti efe i'w brif ddinas cyn gyrru o hono gynnygion i Lys Aus- tria i arwyddo ei fod yn chwennych uno agweita- redoedd y Llys Invnnw o hynny allan. Yn fuan wedi dechreu riiyfel dymmor 1813, ar yr ymddangosiad cyntaf o olygfa ddymunol ar achos Napoleon, ietli y Brenin Joachim o Naples, a c!iyn:morodd reolaeth yn y fyddin Ffrer.g'g. Ar yr un pryd efe a gynnygodd, yn ddirgcl, ei gyfryngdod rhwng y Cyngreirwyr ac Ymerawdr y Ffrangccd. Sefydlwyd tynged yf Ymerawdr Fftengig ar y dydd gogoneddus y I) 18fcd o llydrcf. JJycbwelodd y Brcuin i'w w lad, ac yn ddioed adnewyddodd y gyunad- ledd ag oedd wedi ei thorri ymai(l), yngiiylch pi I dderbyniad ef i gyngrair Ewrop. i'V.rodd i'w fyddin gychwyn ymlaen, a cbynnygodd i Aws- ¡ tria ar fod i'r Eidal gael ei rhannu. Aeth rhai misoedd heibio wrth gynnadleddu yn barhaus a'r Cyngreirwyr, a chynnal cohebiaeth yr un mor ddiwyd a. ltfieol.Nvi, y liluoe('td I'. 1 1 I 1 l I lù' NI ¡"Ufl..l¡ Fidal. 1\1 ochrodd byddin Ull blaid, ac un o honynt YSfyried('i.'b'ÓJ(!¡ o'u tu hwy, eitiir ntd oedd ychwaith achos i'r un o honynt vinladd it hi. r Ar yr lleg o fonawr, 181.4, arwyddwyd ry- diwedd y cyttuudeb cyngreiriol rhwng Naples ac Awstria. Et, hynny bu'r fyddin NeapoSitaidd yn hir yn anweithgar dan yr esgus nad oedd cadarnhadau'r cyttundeh wadi eu cyfnewid.— Cafwyd profion ysgrifetiedig gan y Cyngreirwyr o fod cohebiaeth ddirgel y Brenin a'r gclynion yn parhau yn yr un modd ng o'r blaen. Dang- o^ant yn bennaf mai ei fwriad oedd twyllo Ym- erawdr y Ffrangcod ynghylch ei fod ef yn aelod o'r cyngrair. Y buddugoliaetliau a enniUwyd yn I' I rair.gc ei hun a sefydlodd feddwl y Brenin (Murat). Yr oedd y Cyngreirwyr mown medd- iant o Pari: a dechreuodd byddiri Naples ei I rhyfel dymhor. 4' Cyttundeb yr lleg o Fbiill, 1S14, aderfyn- odd y ..Lyfel yn erbyn Napoleon, a'r cynnad- lcddau yn Paris a sefydlasanty berthynas gylch- newidioi rhwng Ffraingc a'i gelyuion diweddar. Dechreuodd yr ho 11 fyddinoedd eu gwrthgych- wyniad ac aeth y Neapolitiaid i'r cyffiiiiau Pab- <in;'d, i'r rhai y gallasai'r Brenin honni bawl trwy sytt-Uivdeb yr lleg o Ioiiaivr. Y berthynas rhwng yr holl Alluoedd ocdd i gael ei sefydlu ynghymrnanfa Vienna. Tyst- iolaethodd aelodau teulu Bourbon yn erbyn cvdnabod hawl Joachim i'r Frenhiniaeth; ar sefyllfa yr hivn" y gwnawd cryn gyfnewidiad ar ddydiwelia'd vr hen deulu Brenhinol i orseddau I Ffi'^Hvgc a'r Ysptten. Buasai golygiadau cywir ynghylch pethau yii ei,(](Iysgii ef i gyfyngu oi rhgolygiadau yn unig i gadw un o'r tevrnasoedd igwycharf yn. y byd, ac yuiwrthod yn ilwyra goresgyniadau buddugol, a hynny yn hytracli, 0 -herwydd nas gallasid gwneuthur y cyfryw oresgyniadau ond ar draul cymrnydog, yr hvvn mewn ysfcyr filwraidd oedd heb roddi train, gwydd, ac mewn ystyr gwlad-lywodraetliol, oedd o'r pwys mwyaf. Cymhedrolder, a cluidw cyfammodau ydynt eiriau diystyr vngolwg Tyw- ysogion Llywodraeth newydd Ffraingc. Y Brenin Joachim, pa fodd bynnag, yn lie meddwl am amddiffyu ei hun, a ffurfiodd gyiilluniau helaeth mewn distawrwydd ynghylch pethau i ddyfod. Ere a barotodd i'w gosod mewn ym- arferiad trwy gymmeryd rnantais oddi wrth holl elfenau: chwyldroiad milwraidd a gwladol. Eithr nid oedd-rieb o'i gynlluniau na'i ysgogiadau yn anhysbysi Lys Avvstria. "NiU hon 6edd Y fTordd i ddwyn tyh y llys- oedd ag oed(lx-iit Bremn Naples i !e lI1> sg Pennaduriaid E?rop, i fyd (\b cf Am fod baich yr ymdrpchiada?j?iiw?ud.d;y?j'hy dfWM i'r dcyr- nas i'w .ddwvn,' ) iflfodt. Kid- y Hrernti i drefnu .11 mcsurau o nniiur m«v ^f^nol; v y?tcd y mis Chwcfror, efe an?y???J ei 1», 1 iad o ddanfon byddin i Fft'-aingc; 'rt- ?ibM ???? oedd efe -,ti cei?io ikti 'h? mynG??'? t.r.)h. I Eidal Ganol a'r Uchaf. G\vrt?? gynnyg hynod gplà cherydd!. "Ar y ^5ain a'r 26ain o gyr- rodd ei Favvrhydi Ymerodrol (o Awstria) ddat- ganiad i Lysoedd Ffraingc a Naples, i amlygu ei ymroddtad disyfnewid t beldio goddef i es- mwythyd yr Eidal Uchaf a Clianol, gael ei aflonyddu trwy gychwyniad liuoedd estronol. Rhoddodd ei Fawrhy(|i Ymerodrol orchymyn 1 gyfncrlhiadau l!to;sog o Iilwyr gychwyn i'w Lywodraeih Eidalaidd i'r diben i gefnogi ei ddatganiad. Attebwyd y datganiad hvvn o du Ffraingc, trwy sicrlsau nad oedd y Brenin yn I meddwl gwneuthur y cyfryw beth. Cad wodd ■y Brenin Joachim y datganiad yn ol, nid oedd !yr:aniser iddo ef egluro ei olygiaciau yn ddiied- rith wedi dyfod etto. ;P'f\ry cl of;p';rth dactIl y newyddynghykh dihangfa Napoleon? i Naples. Gyrodd y Brenin yn ddioed am gennadwr ei Fawrhydi Ymerodrol, j a tnystiodd wrtlio ei fod yn aros, ac yn.ymroddi aros, yn ddiysgog AVrth gyfundraitii cyngreiriol y galiuoedd cyfunol. Ere a adnewyddodd yr un dystiolaeth wrth Lysoedd Avvstria a Phrydaia ac ar yr un pryd danfonodd ei Gsadvveinydd i Ffraingc ag awdurdod i edrych am Bonaparte a sicrhau iddo ei fod yn barod i'w gynnorthwyo. Prin yr oedd y newydd o fynediad Napoleon i Lyons wedi eigly wed yn Naples, cyn i'r Brenin dystio mewn modd ffurtiol i Lys rtliufaiii, E;, fod efe yn ystyried arhos Napoleon yn achos iddo ei hun. ac y byddai iddo broii yn avrr nad oedd efe wedi bod yn estronol iddo erioed ar yr un pryd efe a geistodd fynedfa i ddwy ddos- parth o'i fyddin trwy'r taleithau ilhufeiuig y rhai, pa fodd bynnag, a fyddeiit bell oymddwyn yn rhyfelgar, ac ni byddai iddynt allouyddu'r Pab yn ei brif ddinas. y Pab yn erbyn Yr" halogiad hwn o'i diriogacth,a phan gymrnerodd hynny le, aeth ei Saacteiddrwydd o Rliufaiu i Florence. Ar yr 8fcd o EbriH., fraddcdwrd pg,r1fgan gynnadieddwyr N"ples yn Y-iCr..IIYrT.¡y.s,.yr:1 hou agynnwy?a (?.ebt?w tystiqiaethf o XeddjHau cayedig eu msis?r?'???M?'??d. sdjgy.fufv.'id i'! beidio ysgaru 1 Lei Fawr- hydi yn gorfodyp ,h?t??dd!'?itsawdd;-gyf!te?-;dio! pethau, er e! dd?'og?w?'??M?? a<; vn gysson a'r mesurau mil► il n y r hoi1' ?Uuoedd, i gadarnhjiu" ei ;1fy > ten, ei?ir ?y(Ma.! yr hyn oil a wnelai yu gy a'r cyt- ?nd?S'yughy!ch y fyddin Neapoiitaidd yn 1813. Yh'?'?'faf.Tser? heb nn cyhoeddiad arali, dech- rc?d?M? ar y Oain 0 Fa wrth ag ymosM 'a? ahprsafwyr A\v.st:'ia. Ei Fawrhydt yr Ymerawdr a'r Brenin, gan ymddibynnu ar uniondeb ei achos, ac yn gorph- wys ni- ddewrder ei fyddin, ac ar llyddlondeb profedig ei bobl, a'r unoliaeth agos sydd rhyrig- ddo a holl x\lluoedd Ewrop, a barodd i'r Lly- vvodraeth Neapolitaidd gael hysbysiaetii" t'rvvy ys- gril swyddol, a amserwyd y 10fed o'r mis hvvn I (Ebrill) fod ei Fawrhydi Ymerodrol yn ystyried fod y rhyfel wedi dechreu rhwng y(i(INvy vvlad, ac yn gadael y terfyniad o hono i rym ei arfau." Nvitli sylwi yn fanwl ar y cyhoeddiad swy- ddol h vvn o eiddo Y merawdr Awstria, y mac ein syndod ynghylch yr hanesion gwrthwynebol a bcrthynent i barottoadau milwraidd ac ymddyg- iadau'r Brenin Murat, yn peidio; o herwydd ym- ddengys fod plaid Bonaparte yn cael sylfaen i ddywedyd fod Pennadur Naples o'u tu hwy, tra'r oedd y Cyngreirwyr o'r tu arall yn cael eu hannog gan ei gynnadieddwyr, i'ur ystyried ef yn flyddion iavvn iddynt hvvythau. Ymddengvs yn eglur fod Murat oddi ar y dinystr mavvr yn Rwssia wedi bod yn enog o'r hyn a olwir mewn rhai parthau o Gymru, I Yiiiddygiad Sion bob ochor.' Brussels, Eh-ill19.- Y mae Dug Welington a'i brif.G-adweinydd wedi myncd i olygu'r cyifin- iau. Ar ei U'o.rdd trwy Ghent efe a gyfrinachodd yn faith ftli Fawvlsydi Louis X V IH. yno hcfyd )' bu efe yn golygn'r gweithiau ag ydynt yn cael u co?' i ?ynu o gyich y ddinas.— Y mae'r by- ddiiw>edd Ffrengig yn ymgynnull mewn dau o fannau yn neillduol; y cor-ph cryfaf sydd gerllaw Lile; a'r Hall rhwfig Maubenge a Valencennes: yr ydysryn eu gvveled yn ymdrechu a(]-,ei"yilull wersyiif? yn Fam.u-s, a gwersylifa Cesti? ac yn codi gwarHigloddiau ar fynydd Auzin. Y mae Du \Vclintoll Tlr dra diwyd yn rheolci(1dio, .gwahano! gy'?h ei fyddin, yr h'on(Id, panym-I gynnullont oil, yn 1?0,000 0 wyr. Y mae Iarll Dalh:ousjp#!fJ»y:T-Thomas Picton, a Syr Lowry Cole i fxod at y fyddin dan Ddug Welington. • • Mewn llythyr o Curiroa. a amserwyd lonawr 17, hysbysir fod v, blii(I Frenhinol vvedi medd- iannu'r amddiffynfa olaf a feddai'r blaid Werin- lywodraethol yn nhalaeih Cwmania, a llwyr ddinystrio eu byddin. Gostyngodd y dorth bedwran gymmaint a dimmeu yn Llu.idain, ac y mae'r pris gostyngol i barhau dros wythnos. CREULONDEB. J Ym mrawdiys Dublin, ar yr lleg o'r mis hvvn, profwyd Thomas Young, ysgubwr myg- ..dyllau, yr lnvn a gyhuddasid gan yr Arglvvydd Maer o greulondeb tung at faehgenyn, ag oedd I yn brentis iddo, trwy ei lilangellu a chynneu gwellt a phylor oddi tano pan fyddai yn y myg- dyllau. • Y tyst cyntaf oedd Mi*. A. Murphy, yr hwn a geisiasai gan y carctia'ror i lanhaii mygdwil un o'i ystafelloedd, pallodd y bachgehyn a myned i'r ian o herwydd fod y lie. mor guled, eithr parodd) y carcharor iddo fvaod, a chlymodd gortyn am ei goes, yr hvvn a dorr odd ar ei ''taWl yn ei dynnu i lawr; pan w el odd Mr. M. gorpli y plentyu yn lJawn clwyfaii, efe a'i cymmerodd at yr Argl. Maer yr hwn a barodd i'r carcharor gael ei ddaia. Tyngodd y bachgenyn fod y carcharor yn arfer cynneu gwellt a phylor oddi tano i'r diben i beri iddo frysio i barth ucliaf y mygdyliau, gall ei dynnu i lawr wrth gortyn a arferai glyinmu am ei goes, yr hyn a achlysurodd y chryfau. Tyug- odd yr Arglvvydd Maer ci fod yn meddwl nad oedd gymmaint a modfedd o gorph v bachgeny n heb giwyfau pan welodd efe efgyntaf.*—Dvvved- odd y careharor oi fod efewccli ymddvvyn felly o herwydd fod y llangc yn'peidio ufuddhau iddo, j ac am ei fod dwcdi ei brynu gan ei fam am ddau gin;, gallasai wneuthuf fei y myuasai ag ef.— Dedfrydwyd y carcharor i gaol ei filangellu yn gyhorrddus ar hyd y ddinas ddwy vvaith, ei garcharu dclwv llynedd, a'i gadw rnewn carchar hyd oui roddai feiciiiau digonol dros ei ymddyg- iad 0 hynny ullan.

[No title]