Seren Gomer

At Argrapitiadydd Sei-en GpM<?)'. SYR,Dymai chwi ddan gywydd, un a ddanfonwyd gan y Parcit. D. SAUNUEps at lAco TRi-CHRuc pan ddaeth ef.yHtafi Deptford i bregetim, a'r ail a ddan- fonodd lAGo atto yntef. Gan eu bod o duedd gref- yddol a chyfeiHgar, dymunwn i chwi ea hargraS'H. CYWYDD, ANNERCH AT 1. TRI-CHRUG. I laro dawel ei agwedd, Mae 'nawr annerchion mewn hedd Yn dyfod oddiwrth Dafydd I'ch gwydd, aid hwyracb y cndd. Frawd enwog, hyfryd, anwyl, Yn awr nid ydwyf mewn hwyl I ganu, clowyd y gene', Do, dro, onid wy' o dre'? Nis gaUaf, onis gwellwyf I Yn glir o hynny o glwyf; Meddwl am gartref, meddaf 'Nawr ctyw, a'm gwna i'n wr claf. Gwan o fardd, 'n awr gwn, wyf fi, Yr awen sy wedi rhcwi, Sisud a dad\vtdd Saeson 0 hyd sy 'n yr ardat hon, Ychydig sydd am bechodau, MewH gofid, mewn clefyd clan) Dyna hwy y dynion haid, A dewrion bechaduriaid. Diystyr, beth sy dostach, FeHy byth, fy nghyfaiU bach, O! 'nddhvyd,frawd,gweddia, I Gwn yn wir mai nnnau a'i gwna) ¡ Yr un yn wastad ,)"'l'1' lôn, j Odiaeth ei addewidion, Et'engylnefehenga, 13ros forocdd tywfodd yr 2, ¡ Saifiicfyd ei Kavs fwyfwy Cyda ni a chyda hwy. Diau mal iawn yw dio!ch ¡ I gyd i'r cyft'yw a'n go!ch, I Ac a'n dwg ni t'w ei dy, Hynod, on'te, yw hynny ? Rhoi gwteddocdd,gwiw arlwyddi, 'N awr i'r fatb ddynion a ni; Rhyfedd, O! l'hyfedd hefyd, Yw, fod i ni y fath fyd. Awn ymlaen i'r Ganaan gu, Filiwnau i'w iotiannu. DAFYUD AP DOMOS SALXDERS. j

ATTEB IR CYWYDD UCHOD. I DAFYDD brydydd, wr brawdo!, Anturiaf, anne!af yn at Annet-ch,gywu-sercheur.sa!n, Mat medraf iiuuiaf fy Ha:n; Diau fbd briwian Fm bron, Teimiad o gariad gwh-ion, Wt th giywed tosted yw ton Eich enaid, rnewn a< hwynion, Yn athrist ymhiith dieithriaid Babilonig, blin-d(lig bia:ld; Tteffawn c annnwiolion, Nythpecltodhynodywhon; YnmU mae tcyrnas annw'n, Beunydd ar gynnydd mae, gwu. j Inl Brython a SaHSO!) sydd Yn gajw efo en gitydd Am c/ùialed !h;YI:.wedd, nidHai, Ar Sodom, pwy na arswydat! Cyn dytbd yr hynod haint, Ddu gafod o ddigofaiut; Mae'n iadwys, mai Moses, mwy, Y m rcdcg t'r adwy, GMcddiH'ch, pregethwch chwithau, A Hufar hy, nid Uwfrhau, Ynghanot etch anghenion Ce\vch gymiaorth a liawn-borth I!on; -N,oti,J%vr yw Duw, mwyn-Uduw mad, i Ni adwaen efnewidiad; GHir odiacth, a gwir ydviv, A'i rasau fyth, mae'r lesu'n fyw, Brawd sirio), ei btyd seirian, Dt'wr, a'th ddeit mewa dw'r a than; 'I' Yrnddiried dy enaid yno, Ti) ionaf wr, tarian yw fo. Cwaedda'r gwir ar g'oedd gwcrin, 6waed yr Oen gwiw-deg ei rin, A'r farn brudd sydd yn neshau, .Haichadwythambcchodau; Ysbryd Glan, y Diddanydd, Yn iiwyddo ac yn selio sydd; Na oiidia, na ehwyna 'chwaneg, r Trwy Dduw da hi ddaw'n dcg; Kid byth tau, gobeLthio todd Y bcr awen a i'ewodd, Difyr fydd dywed Dafydd A't gan yn nhre', a'r genau'n rbydd. 0! na fedrem ni fvdrtt J Mawi gwastad t'n Ccidwad cu, Duw y ne', da yw i ni, I Haeddai filoedd ei foli, 0 gaton ufudd-lon i'odd, Hwn ar y pren a'n ptynodj; Daw dydd ya rhydd y'n rhoddir. Cawn ciu byw!ian cyn bo hir, I ganu a charu, cwyn na chut Yno, wele, ui welir, Groesaw rwyddaf loreti-ddydd, Ca'n to bran, a'n ty o bridd Godi o'r Hwch gyda'i' !!n, Gwir hotl'nsawl gorph Iesu, Yna ni reYvn'r awen, Ciod am ei giwy' mwy. Amen. J Ffarwel dawe!, wr diwall, I Adynwyf,gwnnadwyfgaU, I Cywitydd i'r 'menydd )nau, Una hytlaf fy lliucllau. IAGO TRI-CURUG. lAGO TRI-CHRUG. GOFYNIAD. P'.VY eedd hon wiwion dda nodd—yn ber&idd GydaDuw'rncfcedd, Cyriybydhonadrigodd Ya nod ere' i ryngu'i tbdd. Un hyf< yd tan-bryd yw hon,—fe hoffir Ga!'<i!oeddo<!dynion; A gwh bw! mewn aur coron, fydd dies fyth i'r duwiot Hon. lOAf AB IOA, Nai yr enwocaf Fardd Twm o'r Nant, a'iCaut. i I

t At Àrgto.#W.dydd Seren Gt>mer. I GWRTHATTEB I LYTHYR Y CAWR G\VAN, OFUN. Mn. GoMEl:Gyda'ch cennad, os rhynga eich bodd adae!eifyiiythyrynbychanyn€ichnewydd!en, byddai dra dymunol gennyf; fe a!!ai na fydd yn ang- hymmeradwy end gan ychydig. Yr yd\vyfyn mynych ddarllcn eich Seren, er pan iewyrchodd gyntaf, ac yn canfod Hawer o fedrusrwydd Cymraegydjion ce!fydd" gar yn ysgrifennu ar yr iaith, a'i barddoniaeth. Par- haed eicb Seren er mwyn yi- hen iaith orchesto!, ac er mwyn i'r Cymry uniaith gael newyddion gwladol a thramor, yn mhrif iaith eu mamau. Rhaid i mi adad hyn yn awr, gan gyfeirio at fy mhwngc achiysuro!, rhag myned i ormod o feithder. Gwe)a:s yn eic)t rhifyn yn ddiweddar bllmp o !ythyr, yn gorchuddio agos i banner eich Seren, oddiwrth Mr. Cawr Gwan, mi debygaf. Yn awr, yr wyf yn deal! eithaf awgrym y Cawr yn ei osodiad ar Boda, trwy gymmeryd peth cehvydd i gefnogi ei hun: gwelwcil,. yi, rhii'yn 66, farn Boda ar y brai:h hwn, L, I i h%Nl?, Y tai-aniii taranant.' Dywedodd y Cawr i Boda haern nad oedd y braicit hwnfath yn y byd o ganu; celwydd, Mr. Cawr, nid feliy, creffweh, y dywedwyd, dyma'r farn a roddes Boda arno, Hynod o anorchestoi ydyw'r braich hwn os gellir ei alw yn fath yn y byd o gaun.' Cymmaiat ag a ddeaHais i o lythyr y Cawr oedd yn hynod o dafod drwg, a gweiwch amcan y Cawr yu nodi cynghanedd- ion, fet hyn, Tri gwraidd frawd riia gorol., 'Codiryrho!!wyrcedyrn.' 'Dimaryddaearywdyn.' P'te y mae egiwys y ptwyf.' Y t-hai hyn a gymmcrth ef i amdditlyn cynghanedd sain traws gyferbyn, meddaief, am y rhai hyn o]!: dyma ddwiyn yn trin cynghaneddion! ]\id oes ond dwy o honynt yn draws gyterbyn, sef, Codir yr hot! wyr cedyrn, P':e y M]ae eglwys y ptwyf:' Am y ddwy creiH, traws ewinos a thraws fantach ydynt. Daiied y Cawr fwy o sylw ar t-t/.u y cynghaneddion, o hyn aKau. Etto, cynghaneddion ttusg fcl hyn, Brig Cadwa!adr fendigaid.' Bems diesgusodiad ydyw hon, o herwydd bod yr enwan yn meddiannu en gilydd; ûrig pwy? brig Cad. waladr: ac felly rhaid i'r orphwysfa sefyll ar der(yniad Cadwaiadr, ac felly yn feius, am na bnasai yn Unsgo o'r orphwysfa. Cododd y Cnwr yr holt gynghancddion !iyn, a llawer ychwancg, i amddtnyn ei freichiau clog- yi naidd ei hun; sef, Cyn-fab Koa dewr-fab dorch, Prir-fab Adda cawr-fab cyrch.' Pa beth a feddytir wrth < Cyn-fab Noa dewr-fab dorch?' O'sarotcyn-fabypnodo!iryratta!iad,yna priodo:ir y dewrder i Noa; ac fdly nid yw y tad ddim yn meddiannu enw y mab. Pery byth pnr yw heb wad.' Difeius yw y branch hwn. AraB, Drwy gar:ad dy drugarcdd.' Os rhoddit hwn megis od! godd, a char!o grvm v d o brifbdt y braich cyntaf i gefnogi y d sydd yn necÍ1rau I yr ail fraich, beius ydyw: heb:aw hynnv, ymae yuddo rydebyg. Difai y gwel ddYI1 difakh.' Rhy debyg yn hwn, c:sian newid bogaH. Aral! Gorphennodd agor Synnon.' Rhy debvc. AraH. Gorpli ei was yn gorphwyso.' ¡ Rhydebygetto. AraUfcibyn, j Na dun ddwyn niwaid i nn.' Er mat Edmwnd Prys oedd awdwry braichhwn. hy- nod o anorchestol ydyw; cynghanedd gymmysgedíg ydyw, o draws-tusg gyswUt ddisgynedig. Pa wyneb oedd gan y Cawr i ddywedyd mat Boda oedd yn duo, ac yn coUfarnu yr awdwyr uchod; nis gwn i pa fodd i dduo mwy ar awdwr na chodi ci Kynghaueddion dis. tadlafi'wgosodmcwnpaputan newyddiou. Y mae v Cawr yn codt breichiau et'eiH fel ii\n Tu'touwaed da rieni.' Na feddylted y Cawr fo(! u' yn crbyn t yma fe! y maent j ganddo ef; y mae yma ddwy d yn erbyn t, a hynny vn j gydb\vys gamattao!. Dawn a gefaist yn gyfa.' Os bernh- fod s yn t!add hanner grym t, difeius ydyw hwn; end nis gwn i pa aches i'r haeriad hwn fod yn gymnieradwyol. I Ac yn fy medd gwyn fy myj.' Mae yn oddefoi gosod c mcwn cyssyHtiad I gann yn cr- byn g, end nid mown nn man ara! I Am ga<! telau da.' Nid oes yma un esgusodiad, ond rhodd: d i ym!a<!d yn erbyn t. Yna y mae'r Cawr yn gofyn, pa awdurdod sydd i adae) yr Myn ncchren bann tteb yr un i'\v hat. teb; gofyned y Cawr I'l neb a osododd yr awdurdod aUan gyntaf.. ¡ Ntd yw yn bod yn y bedd.' Arall fel hyn, Yn noniau cigfrain annwfn.' Mt debygafmai gwaMh d!synwyr y Cawrydyw'r bra!ch hwn; apheth ara)), gwelwch ei ddatigetbiad ef\'mayn nodi M goU; o herwydd fod d wy yn aesaf at eu gMydd erhynny ni wnant ond s\va un. I A rhot eu da i ryw dyst.' Nid oes yma yr un n. Ara! Wr rhyfedd y rhifyd.' Nid oes yma yr un n, ond dwy r yn gwneud un swn. A !!awer mewn twyH Heuog.' Mi feddyHwn mai A Uawcr mewn twyll euog v dvlai fod; er nad ydyw dwy /< yn gwaethygu dim ar y gvug- hanedd, os byddant yn nesaf at eu gUydd, er en gosod ymhen un. Yr haenad mwyaf digywiiydd o'r cwbl ydyw mddiftyniad Son cyson ceisiwn. Dyma'r tyst sydd gan y Cawr i'w atnddiffyn, I lesu ni hd ei weision.' Y mac'r braich hwn, meddai'r Cawr, yn gwahamaethu ¡ oddiwrth ddybryd sain gaeth; yn wir yr ydwyf nnnau yn batnn etfododdiwtthgaeth a rhydd; och fi! feddwl am ddybiyd sain mown tiaws gyfnewid iantach: pa t'odd i gaet dybryd sam, ac heb yr MM saito yn y braich? Cyn t mi ddibennu, yr ydwyf yn rhoddi un gosodiad etto o flaen y Cawr, scf ychydig Unetial o'i waith, t gael esponiad mewn rhyddiaith arnyut. Dio'n wysid yn wasarn.' Arallfelhyn, Drigsur gingroen drygsawr grocngraclt.' Dymunaf gael esponiad ar y ddau fraich ucbod, heb he! gwag rodres i fyned i orfeithder. Pa beth, medd. wch chwi,am y nineHau rhagddywededig? onid ydyw gwinth o'r futh yma yn debyg i !<;e y corbryj; yr hon, os a fhyw bryfyn bychan, !!ai corpholaeth nag efei hun, ar II' hyd-ddi, efe a'i rhwyga yn ebrwydd. Mr. Corner, nid ydwyf ar fedr ysgrifenna ychwaneg, i atteb y fath geccryn gwaDgofus, o herwydd ml ar- lwyais lawer gormod o wieddoedd i genfo-en; ond nid wyfyK edifaru yn aches nn Cam a wnaethnm a'r iaith, na'r Cawr ychwaith. Digon yw hyn ar ypenyma; yt'wyf yn deisyf o hyn ailan cu-oi at betha;! gwe! ac i'r Cawr gymtjteryd ychydig bwy!), a pheidio ysg)yfaethu yt- ysgrythmau i'w tiuchto at Boda yn i!e cerrig. Nid ydyw hyn amgen na churo yr awyr oddi etthr ei gymmeryd mewn amyneddgarHch, a )hyw reot weU na hon; ac feHy yr ydwyf yn gadaet t'r Cawr ei fympwy ei hun, i ruo am ben y Hawr ar hyd ei oes. Ydwyf, Mr. Gomer, cich caredtcafsvfaM). 0 Arfon. BODA lEUANGC.

At Al'{jra.tfiadydd Seren GoMer. Mn. GoMER,Mt !tir ddiagwy]iais am atteb Pedr yn mhcrthynas i'r anwiredd gwaradwyddus a ddywcd- odd ef am danaf, din! t)ai, fel y gwyddoch, Mr. Gomer, na dywedyd fy mod wedi rhyfygu myned yn farnwr eneidian dynion. Gtanygors ar ei ofsedd I A fwriai hwB i fro hedd, Rhoddai fardd Gardd o Gerdd! Uwch y saint mewn braint a bi-i." Minnau Wyf yn sicr na dda< fn i mi erioed feddw! barnu fod enaid un dyn wedi myned i btith y saint, nas i biith angyticn gwynion na duon, felly y mae Pedr yn arcs yn ei anwiredd hyd yn hyn. Ond dalier fel y mae Pedr yn dywedyd fy mod yn danfon enaid y bardd i btith y saint, er mwyn rhoddi gorchudd ar ei waith di- dcim!ad ei tmn yn ei daftii ef i'r tanllwyth yn ei fardd- oniaeth. Dyma ddyn wedi rhyfygu neidio yn pi fe. (I (I ylian dicheHgar ar orsedd yr HouaHnog i farHU encid:nn dynion, a dyma y dyn, fel y mae yn rcsyndod meddwl, sydd yn son am ysbryd Crist. Ymddangosodd dan \vr dun yr enw loan a Wiliam yn y Seren mcgis arnddirFynwyr Pedr, end y man He i feddwt nad ydyw Pedr, Sion, aWHi.nn, ond nn darn o gnawd yn Seren Gomer y maent yn ymddangos megis yn dri, end gartref y mae y tri yn 1m mcwn anwiredd. Dywedodd loan fy mod yn diystyrn y Bib!; pa !e? pa bryd? a pha fodd y bum yn gwneHthnr hynny? Dyw- edoddWiIiam fy mod yn dywedyd am Pedr ei fod yn ceisio cuddio ei ragrith a chelwyrid! 0' Mr. Gomer y mae rhywbet.h rhyngddo ef a'r gwic. A oes y fath air anfbesol a ehelivydd i'w we!cd yn fy syl\vad ar waiUi Pedr? Nid v.'yfmewn cyfeiHach ag un gradd o ddynion ag sydd yn gwneud a'fer o'r fath ai! ac os na vctir y gair celwydd yn fy ngv.'ait!), ni bydd darHenyddion Scren Gomer ddim yn hir cynpendcrfynn pwy sydd \-n dyfod i'r maes dan awdnrdod Cadpen Cclwydd. Dy!ech chwi, Mr. Gomer, fod yn ddioichgar hynod i loan am v rhybudd a roes efi chwi i beidio gadael i neb ddivstyru Bibl Duw yn Seren Gomer; y mae hi yn fendith fawr fod y fath ddyn wedi ymddangos i oruchwytwyr pa- purau newyddion mewn trefn. GanfbdWiJiam wedi dychymmygufymodynBab- ydd, dytaswn wybof! ychydig am grefydd y papistiaid mown gwledydd pabatdd, pan ddigwyddo i ryw un !add iien ledratta, neu wnexd rhyw ddrwg weithred arall, ac iddo wybod red swyddogioIl am ei ddn!, bydd yr cuog yn dtangc i ry\v eglwys.ac os na fydd y drws yn ago-! ed, rhaid cydio yn mharwydydd yr eglwys, ac y 'nae satjcteiddrwydd honno yn diddymn nerth y gyfrdilli a chyflawnde:! ac nid cHir cymmeryd yr etiog oddi yno. Fc'!y ymae Pedra'i gymheiriaid wedi cymmysgu yr ysgrythuraf!, a'u itanwh'cdd eH h:!fM!n yn ceisio )!echu yn nghysgod y Bib). O! Mr. Gome: cymmerwch ofa! rhag i un dyn wahann gweitnredwyr anwiredd oddi wrth y Bib]. Nid wyf yn gwybod dim am fiichedd y dynion uchod ond. fel y maent yn ymddangos yn Seren Gomer; gobeithio eu bed yn wet! dymon gartref, ac os ydynt yn disgwy! rhyw fndd, parch, ne:t an! hydedd am ddirmyga enwan y met) won, cantynant ymiacn gyda'r gwaith: gallant hefydddywedydanwiredd ar y bvw, os byddant gystal a gadae! Honydd i enw en hewyiiys- iwr da, Lhmdam. J. JoNES, GIanygcrs. I

At Aigi-affi(tdydd SercH GoMcr. I Ms. GoMt:t:Tydi ydwyt hysbys o sefyHfa ein hen deidiau, iddynt hwy lafnrio Hawer dan anhawsderau I mnwrion, heb ganddynt y eyfrwng neiMduot sydd gen- ym ni i gohebu a'n gitydd, cr helaethu gv,:ybodaeth a r thywys y nain y Halt o'r tywythvch dttdew sydd etto yu ein gwtad, heb arwydd buan o'i symmndlad. Yr hyn sydd gennyfmewn gotwgwrth atifon attat y waith hon, syr, mewn pert!)ynas cin bod mor amddit'ad o leit! a(itii-on i wybod iawn ssm pob bo,iil ("t;o:c<! ) ar ei phen ei hnn, ynghyd :)g iawn drcfh sam v ¡ cydse:niaid (C()}IS0¡¡ant.:). Hawer o'r Cymry pan y byddont yn duiltcn, nid ydynt yn gwybod y modd t %valiaiiiaetliu rhwng -il w, y, eithr rhoddt iddynt yr nn II sain. Yn awr, syr, y mae yn hysbys i ti i fod gan blunt Hcnglst en Hieithadurou ar bob Haw, o amrywiot faint' ioIi, ercynnortinvyo €H hiaith (os teHwrsg o'r cnw), fe! ag y maent yn sylwi ar bob Hythyren o'r egwyddor ar ci phcn ei hnn. Yn awr, Mr. Gomcr, ai anwcddaidd fyddai i nmnau gae! !!n leithadur yn yr Oineraeq, er diogelwch i'r lien bendefiges sydd ymysg gC]Yllion, IIiosog, ac oU am ei diteu oddt ar wyncb y Dywysog. aeth; a'rmwyaftei!wng i gy;nmcryd y gwaith mewn Haw o anrhydeddu'r plant ydyw putad, yn ol fy medd- I w! i; ac yn awr, fy anwyt f'odyr a'm chwiorydd Cy'n- retg dewrion, denwch ymlaen, ccfnogwch y cynnyg hwn er em daioni cin hunam, a Hes y genedl a ddel; ac yr ydwyf yn gobeithio, fy nhad Gomer, y g\vnai di an- rhydcdd)! dy b!ant a'r fendit!) hon ctto; yr ydwyt wedi rhoddi yn helaeth i ni, ac wedi ein gwneuthur yn ar- dderchog dros ben, na chau dy dostun oddt wrthyn!, anrhydedda ni, anrhydedda ni ag Icithadur; yr ydwyf yn gobeithio ma: dy gyfaill fydd anesmwythder, Iiyd nes gorphen o honot yr hyn ag ydwyf wedi ei ddymnno. lechyd da t fy Ðbad, a phawb o'i biant. Llangwiiwr. :Iyn yn fyr oddiwrth J. H. Llangwnwf" J. H. Bydded hysbys I ti, fy mab, o Langwnwr, fod un o'th ft'odyr,Mr. Robc!t Davies, o Nantg'yn, yng Ngwynedd, wedi cy!ioeddt leithadur tra buddiol yn y Gymracg, yr hwn a gymmeradwyh-, cyn betted ag y gwu i, gan y Cymry yn gyifredm; heb)aw leithadtu'on dy fiodyr dysgedig, y Parch. T. Risiart, a Gwiiym Owen, Ysw. y rhat a ragddodn' w) th en Geu'lyfrau Cynn'aeg a Saes- neg, a rheolau y that ydynt yn y Saesneg. Yr ydwyf yn ofrd mai anhawdd caet yr nn o honynt am arian, oddigerthtrwy ddamwain, o herwydd eupnndpr; gcUir cael leithadu!' G. Oiien gan bob iiyf) werthwy! trwy brynu'r Geiriadur gydag ef, yr hwn sydd werth o dan-1 bedan' punt. Pa un a eHir cact yr leithadm ar ei ben ei hun ai petdio nid wyf yn gwybod. Dymunot gan lawer fyddai cael argt'amad ncwydd o leithadur Mr. Davies, o'r Nantglyti; ac am ei fod ef yn fyw, (oddi eithr mar\v o hono yn ddnveddar), nid neb cymhwysach i yi rn aUan argraiRad newydd o'i. waith el hun nag ef; gan hynny, da fyddni i ti ymbitt arno ef, fel brawd sydd henachnathydi, i'thgynnysgaeddu a'rgymmwynasag wyt gymmaint mewn din'yg o honi; ac er dy gatondid gaiiaf addaw y bydd fy hoM blant ufudd barod i gefhogi dy gynnyg. Dywenydd mawf gennyf weted fy mh)ant yn ymhyfrydH mewu dysgeidiaeth Gymteig, clywais amryw hebot H, yn gofyn am leithadur yn PH !ua!<h eH hunain; bum yn meddw) am)'yw weithmn y)udrcc!.u cyfansoddi mi, ond y mae fy a:nj:y!<'hiad yn gyfryw at' hyn o bryd, fcl na(! yw alluedig i mi gytJawni dy ew- yHys o ddif(yg amscl'; o herwydd pa fy mab, i alvl-'th ddymuniad byt bwy!), o fod anesm'.vyt!)- der yn gyfai)! i mi) yn o), oddi eithr cli%velillvcli o honot ddwyn fy mhenliwydn: i'r bedd yn anasnscio]: da, fy machgen, dysg dy !yfr yn dda, sy!wa'n iaiiwi ai- waith yr ysgnfcnwyr gorcn ymysg dy gcnedJ, a chais wfihan- iaethu rhwng yr ciddynt hwy ac ysgrifcnadau't' sawt ag ydynt yn warth i dylwyth dy dad a bydd gwelcd dy gyjii)ydtf yn ddiddanwch, mewn hen ddyddiaH, i'th dad serchiado!, (JOMUR. I

I At 4rgn!ffiad!fd<l Seren GoMcy. I S\'n,—Gun fod Mr. Juiins o'r B:'yn Teg yn rv hrwg- !iw:o yn ddiachos yn cich Seren, rhifyn 72, nid a!!af!ai naysgt-!i'cnm!atto('))ywaith!'onyny(-wanp:e!' amddifryn fy hun gel' eic:h hi'on ch\vt a'ch daritenwyi'. Pah ysgrift-nais attoch y wa.th gyntaf yr oeddwn yn meddwl y cawswn wybod gan Mr. Jutius (o herwydd nad \vyftnot- hydtlysg yn yr Otneraeg ag y dymunwn fod) pa ham y Illae ei'e ac ereii! o'f Cymry os g-yr pf! mor chwannog o gymmysgu ei ysgrifenau ag teithoedd cstrono!; ond mi a gcfais fy stomi yn fy nisgwytiad, o hcrwydd ei fo<! ef yn myned ymlaeh n'i watth yi- un modd, heb rcddi dim gwybodaeth ynghyich y pwngc. Pan ystyric Mr. J. tod liawer yn ddr!!en Seren Gomer, ar nat-1 ydynt yn deniiHn iaith end y Gymraeg, gobeiih- .iafy gwet ef ei gamsynied, cnuys pa Icshad yw ei !ythyron eF i'r cyfryw rat? ntd ydynt ddim amgen na pheth gwact a disynwyr, a chytrdyb ydynt i'r modd y dadunia yr enwog Uewelyn ystcn Shoned, yr hon ocdd yn myned o dy t dy, gan gael p!uo!aid o enwyn j mewn un t5', cwpaned o !ncth mewn ara!! Hpd\vad<iid o gaw! yn y ncsaf, ychydig Sawd ccirch yn y pcdwar" ydd, a mcsuraid o gwrvv yn yr olaf, gan rodd: y c\vbt yn yr nn ystpn. Fe ,:yndJeiriO'gocld RIr. J. yn ddi) fav'r am i mi. ci dcbygn <;t'i Nii-. hyd ncs y map yn iouoion gwneud ei I-.v fod y lilytilvi.ell-.11, potbynot i'tn !ienw yn scfy!i yn He Tad nni!Ui;-dyb. 0' rhyfedd Julius, os nad oes ofn y Goruehaf gcr b;on dy ivgaid, cona tod anudoniaet)) yn drossdd at- gyfreitl:¡all ein gwiad, ac ei- pi tod ef yf: w<- dysgadig fe aHasm gyda gweit gweddcidd-dt'a adael i'r ddydJymmyg hon fyncd gyda'i frcuddwydion: y gwirionedd \w hvn efe R fynnai byrddu rhyw beth newydd I olwg y b\d .tc o ganb.n I'wybr ei drwyu, csgorodd, o'r di\vedd,m- y ddychymyg eiddi! hon yneibynpobawdnrdodarheswn). Ydwyf, &e, T. j-j Arfer y dysgedigion yw gosod ambcU air ncu ymad- rodd o'r icithocdd dy.sgpdig yn p)t ysgritena<lan, er nad yw yr arfer honno mewu cymmaint bri yn a%i I- ac vn yf oesocdd diweddaf, f: y ge!Iu' gweled with gym- hani')-yf)auagy!iocddi)' yn awr yn LJoègT, a'j- rh;u n gyhc('ddwycl cr ys cant a banne!- o Hynyddau yn u], gan ddysgedigion; difyrwch i'i-sawiagydynt vudeaU y)- ieithoedd ùysg-c<i¡g y'iv canfod y cvfry\v Cina;! jsp;) ymadi-oddion with ddarHcn, end with vstyned iod .itiaws darHenwyt' yn anhyddysg ynddynt, da fyddat cu bod y:) fyrion ac anami, yn neitktnot os bvdi) y synwyryu ddif}'ygiol i'r savt nn wyddant namyn iait!) en maniau, oddi gert'i t't- dysgedigion dderbyn y cvn',or a roddes Paui i brophwydi dysgedig yr egnv\s "'nt scf gofaln o honyntgytieithm yr Lyn a Icfarcnt a thafùdan dictthr. in ni3,ne.( l vn i-liv brl] wrtli Y mae ein eyfaH! uct?d ?i myncd yn r!:y bf]) wrth ) srwyddo fod J)dins yc foddion bed yt! enog 0 unndo))- iacth, o t)erwydd dyw&dyd o hono ct fod -ii foddton cymmcryd Ri Iw fod y !!yH.yrcnan T. H. yn sefvil "vn Hp Tad Hunandyb, gan na. wnchu neb lIythyrcnan crem namyn y r]iai uchod sefy{[ am y cyfryw enw, pc {'hwCIJ" nychid gosod end dwy lythyrcn n'n dauo. Da fy<idni pcidio tramgwyddo o hcrwydd dyfais ddigrif -o'r fath ac yn neiUdno! dylid pcid'o cynmiysgn pnw cm Lh))!- iwr a gt-n-iau p:gog, cyih-ons, ncu o herwvdd y mac yn eithafaumharchus ac anweddus it- saw! sydd yn credn -,i-,v;n dwyfol hanfod; a phe byddni aHncdi"' cael rhyw ddyn nad yw yn C'redn hynny, gwrthunL a nbiineb o't- iMwyaffyddai idjynt grybwyU ci cnw. AHGRAFFIEDY!)J). I

LLONG-'L\TrIVYDI)tO V. i .? AriHHTA?H.—/3?f.(/, Friends; Jenkins,' &?? ? Brystn Fame, Evans, o Bridgewatcr; Susan, ?g? Har.ey, o Padstow; a Friendship, Whcddo") oiYJtntehcad,:unry\viaethau; Maria,Fish; Resoh?on, I <'eu!ge;ac Endeavour, Kowiand.o Chest")', pi'"?? fe?it; Sarah,BeH)OP(K)i",ciai;ProYidM)c(',Jones,o ¡ Fahn«uth; <t Dasher, Berry, o Bioeford, coed; L?Y j' Penr)iyn, JoneS)OCon\vay; Mary, Hays, 0 Baltimorc; !'eace,I)avies,oFt)wey;Fo)est Hawkins; a ¡lIcI", DuitoH)O Trm-0) Fort:nidc, A]T.;ovp; a Betsey, ThomHS, o Piymouiti; Po)'t!an<f, ()\vc'ns, () Beannia) is Hope, Hcnry\ I Davies; Susan and alary,J,ans ¡ AUSPICIOUS, LO\'l'I'IJ!q Devonsiure, Day; SMaiiow, Payttc; (.)< !-c! Jane,Hryant; Pomona,Edwards, Cl -Rice Happy Couple, PfiiUips; a Provi- dcnce, Lc\is, oSt.Ives, m\Yy!i coppr: Ft'icn()s, 1',<1; wards; John and E.lizabeth, Slocomb; a William Bellry, Williams, o Bidefoi-(! Jane, Foster; ac Arie!,Dove,0 t Exeter; Active, Atkinsou, o Portsmouth Ann, Hawk.S Friends, Reed Harmony, Wcst]a!<c a Urotho s, Mcy- !ot-, o Minehead Gratitude, Jcnkh.s; a Pacjíj(, L" o FahHO):t! Resuiution, bavies; Ayr, Wcarnc, a Maraxion, May, o PflJZanCe; Ann, Wearne, o St. Ives; Earl St. Vincent, .Sheppaid, oPadstow; Sever!), Crid- ? land; Maiy, Franks; a Farmers' Adventu:e. AViii,Ol 0: Bridge-water; Henry, Davies, oAbe.teih; HappvR' Qna:)cp; acAeenoria, Brooks, o B:)rnstap!e; Stater- )i mouth, Cutclltlc, 0 lltraeomue; Dlôehess of JunJèrset, I Lovering; a Friends, Cun)!r.ins,o Plymouth; K()-'c. Thomas, oAberystwyth; Mary, Fvans, o Defence, Fergnson, o Dnbtin Moi) iston, Dumhar, o Kinsaie Active, Penhorwood; a Wilson, Hamsoi), o Ccrk,oi)abaiasarn. JJJytlcdÙâd, Phœnix, LOlige; Mary, Harries; a Swan- sea 'i'rader, Huxtabie, i hrysto, amrvwiaetha)); P''o' yidence Packet, Long, i Gaerioyv, Ann, Rees, a Fty ing- Fish, David, i (.aerdydd; Brothers, Bevan, i 0»- wich Kancy, Davies; a JH¡lry, Evans, i Fh;hg;ua1'li; Iloi,,io-in, 'ewis i I-litil",Or; Felicity, Stevens, i it!)ei,tliittv Brothers, Evans, i Coll, way; Happy Return, GI'U1iths, i Pwllhcli; Ranger, Owen, i Duchess of Somerset, Lovc- a <, i Falmouth; FariSt.Viiicent, ELu'inG! Banks, t Fowey F.trntcrs' Adv.;Htm'c, \V;u'e ? Wiiton, Hamsot; Scvo'ti, C)'id)nnd; a Providence, K!<:hm'ds,il;ridn'ewnt:er; W.ttCi-inout!),C'!(.('ti?e; ? II Mn!'in,Ii'M'hi,iIti-aconi!)c; Dastter, Heri'y; FricfKLs, ) Ed \\<\rtls Robert and M:u'y, T!.o))ms:nFamE',?' i chot!!S,tnid';fbrd;Frieu(!si!ip,\V:n,dd<'n;J())'.niH"t 11 EiizHbcth, &)ocot))be; Ann, Rpcd; jj a Hai inony, Wcst'Hkpt i jMinehead Good Hope, Ga'-d; Nhtgittitigaie, Quance; Swan, Jcnkins, :)c .'?fnor?? '? B)'ooh?,i Bm'nstapte; Providence, Jones ;Piovtdcn('<'? ? Owen!; H:)ppyConptc.Cia)ke;Marv,K(;cs, Friends ? O"!el] S; l iZ) I )',)y CUD?,)IC, Cliti,ke; jxlai-v, Rees; Fi- i ell( l -'# I)ysart;AVHiiam Henry, Wiiiiams; MoIh'Unio" Piuhp pa, Mad?e Jane and Mary, Reynolds; Redrut)' Rowe; Fame, Ctutis; Perseverance. Goss;Assiduous Jcnkir.E; William and 8aUy, ?ewis; Ti'ne, Quick Penro?c.Heatd; Zephyr, Davies; Friends, Harrett Eiii: ac Active, Richm'ds, i St.lvcs; !:osCt Thomas; ac Endenvonr, Rowtand, i Wutertbrd, f-!o.. Pl?LL??rR. MOR YK MIIORT1H??DO?'&? A. PH?IP ABEROUDD CYMRU. DROS YR WYTUNOS CANLYNOL. 1- 1 ¿f /== I I I." ¡ ¡ I" 1 J, « ji r.. lT „ '7' 5 J: = c # ,.■ £ 2 f vT f' _I;:> -r-' 0 "1 ¿ ;'2 t 3 < J l?, 2~ 1 2 >> BVDDIAU I CJ; :).. -I ë 1- I _I I DYDDIAU 55 « y-gj 17 .J ?/ t E g Z;=j? « Sp B*S §* ¡'W £ «< B 5 ">2 £ S £ 3-a^i=r is s J"'IIIoI r-s5 3 I 5Jill r«5~ £ mw y ""I:)'I::>' 'c; I" I I:' cn I 1 -I-¡-¡- i WEIIEFIS. /A. 1\1.1. M. A. M.I' M. A. M. A. M. A. M. 4. SI. A. M.?A. M.! Mcj-chcr 14 11 3?)!: 5'1¡'12 ?12 51! 1 24 1 54 3 ?4 3 :3J/.j. 2?' 4 44 Iau nl'2 7 1'3 '1 j?j l 'J2! 2 1? 2 4? ?3 42 4 ?2 5 12' 5 3C Gwener 1{;: 1 15 1 ?02 0) 30!:3 0 3 30 4 30 5 HI (j 0 6 20 Sadwrn 17'i 2 ,31 11 48 3 1? 3 48 4 18 5 18 5 5?6 48 7 8 Sal .13? 3 6 3 36 4 6;? 4 S?.5 66 66 4?7' 36? 56 L?ni! 1?' ? 39 3 5? 4 4 4 5-? 5 24 l 5 51 6 54 7 34 I 3 24 8 44. Mawrth Oi 4 271 4 42 5 1. 42 6 1, 6 4?i 7 4? 8 i! 9 m 9 32 8 2,. 9 1 9 L,

GorWCl1 WYLWUC ?a?tf)!?('dd, -J)av!dTi!o;n?)s,S!f)p'i\-f Caerphi!!y Parch.J.!?dmotids Penybont.u'OgvtT D.B.Jones ? I?!antriss":tt DavidJcn?ins Pontfaen Thos. Ido.vclyn, Postmaster Caerdydd Post-(.)!{ice Merthyr-Tydtit- W.M.D.ivi? Po.tmn?pf Abci'dare-. -J()!)i)BY)!on,P.)..tmas?r ba<tyrddin- J.J?ans, A?.-a)rvdd,&C. L!:u]ty -——-J.)!)uH.o))erts,SiJpwr C:i.?p?])ncwy(ldyn?mtyH TimothyThomas Liaitdiio rredcrickEviins tJanymddyfri D.R.Hecs,StopIssa. Lla:lgadoc -T))omasThum:)ii Aht'ritonddu. -('.North CrY".J¡ywel John Price, Postmastef -Jmne.-iTiiomas Tret'draeth DavidThomas AbcrlTwaul1 -I!t'n)-y Ev:tns A r1Ji'tit Parch. Wi)t:am Thomas Abo'ysh'nth- Parch.Jo!James Abcrtciii Ctieb ,cwis Uanbedr pont Stephen Jones, Post-mastef Gtanywcrn-Ystrad- I?a\Jd Richards Rhniadr MwnrdJotics, Postmaster Amlv.ch Parch. John Eval15 Hoded?rn Ottpn WiHiams, Po?tmastcf Capra?ybi Benjamin Jones Uanerchymedd J?.mTiiomas, Postmaster clivine-d d 1,, ?Vilil Tiioin?is, Postmaster Lfangohu- Richard Jonfs David Roberts, BookblnJef f P:u-ch.Br')jnmin Jones Caernarfon Rice Jones Trcmadoc Wi)!i&)n Williams thtnbych Thos. Hpe, ArtraCydd, &c' NV"Cxl!-Iii-i J.Painter.Uyfrwerthwr LL;nnyst- -WiDiamDavics 'I Ruth)))- .Tohn Phillil)S, Llyfrwcrth\1 LIa'igo!Icn -JohnEdwards d Bala R. Sanderson, Ar,rafrflid DoigeUa't- Richard J one: ,\rgraH)dd Newtown parch. John Jones i It icitard Jt)qcs L!a"'y!n- Edward Price lJanidlo{'s Abc]Jonpg Casnewydd ar Wysc Evan Lewis,LJyfrw("rth ;1 Jo!mTibbi)is,Arg''<'ity"" Pontypoo' Parch, Ebcnpzer < ABERTAWE: Ar?-aphwyd Chy?o?dwyd ?"?i. JENK:?,ynHEaL-Y-(?ASTELL,i'rhwnydytnuntft'' Hysbysiaet!t?n.fleiddanfnn,yndd)dran]. ?. Z)e<'?/H!'r /?,?/S'M?NM ?C /?M!<-<7M ?Cn 7VjEP?V<7?, ('g'?;< 7?y)-.of! ?'A'?Ei'?TM??, Ao-5, ????rjcK ???'?' !\E?H.JrB-S7'KEEf-; M< ?. ?7?yE,3?,?,EE7'-SfR??: a,llr. 11. JONES, 5, NRWG,.(TE-STREET, LLUNDAlS' SWANSEA: Printed and Published by D. CASTIÆ-STREET, to whom Commu¡¡jcations, P05t-PIid, ate ?r?ef-x c?? ?efHet'?Me?ten?' ?'ece?'ue{i' ? ?feMM. ??' ? ? ?'7Y?? Orders c??d AdlJcdžsemenls received by ill'-?ssrs 1%7-EffY'OIV ?.? C'!?. </a? 2?r?oK a?d ?Rtryoiv), A''o. 5, W-4n"' I ci"' S?[7?R?, ?E?n?7'E-<RR?:t'; M; ?. ?P'/77Y?E, 3 3, STR?? f; ? ?fr. ?.? C?JE?, ? A??G?T?-sra-E?? ??"n o Y- L