Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

6 erthygl ar y dudalen hon

¡;:,- - BARDDONIAETH. .'-'_Bi'…

--__-__-__-_-I YMDD1DDAMON…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

YMDD1DDAMON \VIL GELLWCIRUS A SHONSYML. I "T. G. Ha\vdd ammor, fy nghyfa;n, dywenydd gennyf d\- well.'d er mwyn capt ychydig o ymudiddan a thi. S.S.Gobeitbio,W! fed gennytryv/bcth sydd yn ,v et til ti,etilio amsei- i aiii '\V, G. Tfbygaf fed, oni fyddi yn darilen Sercn Go" ?f-wcHhian. ? j S. S. Dyddafryw ychydig a)' bob rLifyn, sef vr ych- \dig beth-iH yr wyt' n yn eu go!ygu yn fuddM i mi eu (ii;; betliati vi- Avyf fi 3,ji eu goln,gti 3711 i -,Ili eu W. G. A wyt ti ddhn yn :;o!ygn y cv.L! ag sydd yn v!-giaiTe(iig yti y Sp.ren yn fuddiol? S. S. Nac wyf, eithr tiyfryd gennyfddarHen hancs y Cyifideithasau Cenhadaw), sefyUfa y Cnhadau, a'i ]!wyddiant, &c. Hefyl!, y Üaethiadau oyl'Íon ar bethau byr Mr. G. Huhes, o'r <yw";), at gmiad, yr'ghyd ag amryw 0'rcyiTcIyb, y ?! ? '?:, ?e ?J?!?? t ?j?M?t?ltmibL?c. ? fcrv. penua't ? ben'u.), nP'?'S???ny???n?f??? ynt, xc md .v f y') eu golygu yn fnddiol i mi i goHi aH!se!v;dat'ne! W. G. 0' goren, Shan, ond tebygwn I fod o bethall creW yn fuddio! i'wdai-Hena'Hhystyncd, n-ie- g.s gwaith y bp'raiaid ;f"li(!s ar yr hen iatUt ardderci!- I 07, sef yr Omeraeg; onid yw Mr. Lieweiyn a Phiio Gomer, ac ptcii), yn ttyhod o ddif'vt ns a buddioir' hynod ofdd yr es'mhad n icddcdd Mr. LL yn ddiweddar nr y gair gdl1ddfiJio. I S. S. Dig-on gwi)-, end y mne ami'yw e! cin na enwatst. tl yn cyfodi y fath ddadieiion g\vas; ac yn taiodi su ¡lydd yn \vaeth na bytheuaid c\vt), fel y inae e't swu ¡ d.wg brcn a' byddaru i. Yr wyf yn !e!iydd:.icth yn fuddio!, otid ymgadw o fewn te)'[\-nau, ac nid fei y n'se y rha: Lyn yn <-uf:io ac yn enllibio en g:!ydd; nis gwn j pa elfeithiall daionns a ddk;hon hvn gacl sr neb o liosog dda)!ienwyr Seren Gcme)-. Yr ) vyt' yn cofio i M: Gomel ddywedyd ei hunan vn ddi. ¡ weddar mai diben y Seren oedd gwneuthMt- y Cyitry ynweH,acnid ynwaeth." W. G. Omd digrifo!, mcwn difl'if, y mae y Gwvnedd- I, igion yn pwytho Pcdr, un yn rhoddi ttwyn;wch ;ddo, a' i!an damaid iawn o tTwg;s ynghH ei fot-!), a'r ydd yn tLcddt pibeiiaid id Jo am y seau a raddodd i'f I beil,ld? S. S. Ie, ie, dyna y fnth cff.ith annymnno! v mae ei gae! an:yn[ hwy; d'ian en Lod hwy yn \vithddrychau haeodawl o ge..dti am y c-nnddetnydd y n,a"nt yn eiwneuthur oli, t;,k 171-taii a ro- t njacnt hwy wedi en )!pnut a chymidaredd, ac nis ewn i i '1' I d d pa bryd y ppidicnt a l' l:ng-C¡an en dannedd aruo; and y tt'aent, yn cu uymddygiadau uyn, yn prcrfi m"i gwirion-! <;dd a ddywedodd Scdomon, set, fod cc; ydd yn fjin !an y neb a dry oddiur y ffordd." Pe byddent hwy fifi,irstl)ion, hwy a parent Pcdr am ei garedigt-wydd, end i ddangns i bawb mat vdynt, y macnt yn ei gasban; a da fuasai i Pedr ei !mnan sylwi ar y .J seithfcd o'f nawfed bennod o'r Diarbebion cyn cvm- r;e'-yd y gcrcbw; yii ei !aw. A syhvaist ti erioed, Wit, fod y Guir yn d u!nso dyn annc! byniot o gerydd, n'd yn !bii na cbi'st!cn yn nnig, end yn !!ai ncu yn wMiach na dyn, Dim', xii. ]. Y neb a gasbao gerydd, anifeihidd yw." W. G. Yn ddigon Siwr, Sucn, braidd yr wyfyn gallu ymattat rbag cbwerthin am ben ty nychymmyg fy bun \vtth dda)Ucu Hythyr J. J. Gianygor' oni ddychyn!- 111vgais wetcd Mr. Pab yn dyibd beibio iddo, ac yn ei gylfwrdd a,cl-,v.r ei i'anteii, ac wele ynten yn d(hocd yn brysio tua Rhni'ain; end gobeithio cs digwydd iddo gyrhaeddyd ppn ei daitn, y byc'd i'w an teiddrwydd ddysgn iddo roddt mwy o barch i'J- Caa- sag y mae yn ei !ythyr. S. S. Ymaith a dy wag ddychymmygion, Wi), y mae arnat' ofn asn danat titaau hefyd, mai berw pennau y bch-d<\ sydd fwyaf b!asns gennyt, a': bod yn ,,i, f'.vy ar dy ga!on halogedig nag y mae Gair "1' Àr!('lù." 0: na. buuStii. rhyw ran o'r gah' \n ))erwi yn yna buasai yn hyt'ryd getiiiyf dy ,v!JHf(,;ths; galH.i'ns yw meudwi am sgweddau Itawer o c;'ct'yd;h'<y: yn y dyddian hyn, y papnrn'wYdd[on, t rw penlJan beirdd, a son am ryrei, sydd yn berwi yn e;; hyHtenyddi'-m scgutUyd, a hynny a geu' ganudyut "nth fyned a dyibd o'r addulda', ?'" nid y gwirionedda;¡ pwysiga gtyw&ant ynypregethau. O! nabae hi yn \;r ft.i yn y dyddiau gyut. W. (}, 0' yrwytti yii rliy fanwl, Shon, ac yn ym- t ni dy fod yn dtystyru yr boil ieirdd euwog m tic y sydd yn ein gwiad. s. S. 'X;c ytlwyf ddim yn diystyrn yrhoUfeirdd, nac *tci!\ d hott v;alth y ben'dd, y ajRe yn dd?mheuc! g'Ufyf J rod, ae y bydd, Hawer o honyntym ctisgleirlo fel yr haul ynnheyrnas en tad, ac y bydden cofiadwriaeth yn fend'gedis yn yreghvys o oes i oes hyd ddiwedd amser: ond rhaid imi addeffy mod yn ttietb.u arch-waet!m. gwaith y rhai y moe en bncheddi' yn groes i Air yr Arg'wydd; nisganafynawrgaelgcman iadrodd i ti y <ath weithrediadan cymmyhgtyd a deimlais yn fy me- ddylian yu ddiweddar wrth ddarHcn y!tinei!au caniyno! o V,ait it bardd enwog y sydd etto yn ryw, 0 na bae munnd o fwynhad Yn oe30edd mewn trag'wyddol wlad." 0 medd fy enaid, na bae buehedd ac ymat'weddiad y bardd emvcg hwn yn dangos yn egtur ei fod yn ceisio gwjad—onid medd\vdod, cyfeddach; diotta, ymadrodd tfo!, coeg ddigrifwch, maswedd, ac ymgais didor am glod, sydd yn taSu diHasrwydd ar en pethan goren, fel y mae yn i un dyn o feddylfryd sym! gae! dim Mas ar en gwaith, er mor arddcrchoced a fyddo y cyfansoddiad prydyddoi. W. G. Oniu gwych y mac Bardd Mon yn datgan y c!od a gafodd efgan wyr o Rydychen am ei farwnad i T. E. a hynod fel y mae Y C. G. yn ei ganmot eihunan amyi'awdtragorolagyfaasoddoddmewn Uai na phe- dah' awr o amser. S. S. Y mae yn rhaid en bod yn sychedig iawn am gicdpaaymaentFeihyn ynappeiio attynt en hanain am dano: mi giywais ain rai gan rym syched yn gerfod yfed en dwft' eu hunain, felly y mae y thai hyn, md oes nebarattagymmeratnynttddatgan en ciod, obScgid, fe aHai, nad ydynt yn gwelcd eu bod yn ei hacddu gan hynny, eyn y byddont hebddo, y maent yn ymrodd. i'w ddatgan a' genaa e') Hnnain, yn groesi'rgairhwnnw, Canmoled aratt dydi, ac nid dy enan dy hun ac nis gaHant tr?.y rym ac arddercbogrwydd en donian aw- etiyddo!, te, et' iddynt en defnyddio weithiau gyda'r pethau mwyaf dwyfo! ac ysbrydo!, enniU clod oddiwt-th Ddnw, os yn en bncheddan hatogedig y sathrant ei or- chymmynion danentraedanaH: onid wrth )yw eppi! fel hyn y dywed yr ysgrythu)', Beth sydd i ti a fyn- nych at- fy neddfan," &e. W. G. Os fe!!y y mae pethau yn bod, ffol iawn oeddj Bardd Mon yn cin cyfeirio at garolau, &c. i bron fod T. E. yn gristion fryddiog? I S. S. Ie yn sicr, nid medru cann ca)'o!an a cherddi (!a, fet y geilw Ilawer hwynt, sydd \n ddigon o brawf fod dyn yn gristion n'yddiog; byddai yn v.C! th amscr i Fardd Mon a'i am'hydeddus gyfetllion ddychwelyd i w!ad en genedigaeth, a dyt'od am ryw gymmaint o am-I ser i raio'r YsgoHon Sabbotho!, modd y cn?onten dysgn yn fanytach yn egwyddorion y Hib!. 11",v,attolr?,o'r? .J t'1.J b, beii'dd a ddywedodd yn fwy i-liagoi-ol ain Grist nn Ba- laam mab Peor, yt- hwn a g:u'odd wobr angiiynawnder, &c. Yf wyt'ii agos yrun f<un a Pedr mown perthynas iiedaenu clod dynionwedi iddynt farw, nad oeddynt! y:; ystod gyfi'redino! en bywyd yn ei Isaeddu; mo:' fy-1 nych yr oddinr y crogbi'enan, a pha r-;or an;! y ciywir rhai yn Uefa: u o'r netbedd ar gcrtig en beddan, o rai na roddusant gam eriocd tnag yno yn ef!-Iion fywyd. Ond am y bardd tra::gcedig, yr h\vn yw testnn yr hc'il ddadwrdd dr.veddar,yr wyfyn medd- wl y gweÜdai i mi ddywedyd cymmaint a hyn am dano, set ei fed yi gwneuthtu- arferiadovtj-andopregetinad y Gair, a'i dy yH agored t WeiLldogion y Gair, a'i den! i gyd yn aeiodat) c'r eg!uys tan yr enw Trefnvddion Cainnaidd, yn Ki.hitbych, ac a ddangosasant tawcr o diriondeb a charedigrwydd at achos a phcbl Ddnw, ac y n:ae y thai o honyut a weddiihvyd gan angen yn para felly hyd heddyw, a. neidiodd ynteu ei hnn&u lawer gwaith gyda'i ddoniau awcnyddoi, ac a ganodd safnan eriidwyr a chabhvyf achos crefydd, gan amduinyn yn Wt\)l grefydd, a chrefyddwyr, iel y mae ei enw yn dsi- h1J¡:;ga:J{ltlynt ¡\\y, ,ehb'n Iy ;oIHI am ei fuchedu ystod ei oes, ymae ef yn gyfrirbi i'r hwu ra unaethj ac m wna, gam a gwr yn ei i'atte' W. G. A wyddost. ti Shon, bcth a wnaeth WH fardd ain dranwngc o g¡od mor sicrcd a bod o6t wm gisddn wedidciUiawo gynt!'on y Pah, onichipioddeflanto feddvv ar ei adenydd cynghancddol, ac a'i trosglwvdd- odd ynadyndtailancdig i gano! y!!uangylaidd, er fod hyd yn oed ar be'-son y phvyf braidd attat dywedyd pan ddaeth at y gciriau ty gobaith o adgyfodiad i fuched(t dragywyddoi &c." pan yn ei gladdn ac nid oes amhcuaeth ynof nad yw'r lizi P..c!).gyn euog'o'r bai hwn yn gydradd a'rbeirdd, o awydd, mae yn debyg i boblogi'r nefoedd. S. S. Yn ddian, Wif, y mae gm'mod o dueddo!rwydd, hyd yn oed yn yr hot! bteidiau crefyddol, i anfon puwb o')! pobi en hcnain i'r drigfanan wedi eu meirw, heb un amgen sait ria'H bod o'H piaid hwy; mi a sylwnis rai gweithian ar lawcr o wahaniacth ritv.ng yr arneth ghiddu v.'rth lan y bed'd? nr pregcthan manwl o'r gl,a?ll-?it v;i,tii laii y be,, ??l i r pr,gettiiii iiianni,l o'r W. G. Un!awn y dywedaist, SIo:'), y mae'r hoU bab- ydd:OH yn antbn eu iIydd i'r ncfoedd a Jinn v gros ar eu beirch, a phan yr ystyriom f' y mae yr ho!) Neidiat! yn y modd hyn yn g -o,-ei.thio cu s:!ydd i dragywyddol v.ynfyd, mi a dybmf Mad cymmaint sydd yn myned i'r danlhvyt!) ag y mae ambcll nn o'r pregethwyr ta:)])yd, yn en zel a'a poethder, yn ei ddywedyd fod yn myncd yno. S. S. Q,, Wi], Wi!, y ma* dy dyb ar sail ry bwdt', yr farn yn hyn hefyd a Pcdr, set bod anfon pa\vb rerhyn i'r nefoedd \vedi eumarwynmasngan hyder a gwag obnith yn y lhai byw, dywed yr zipostol am ryw rai sydd gyfryw, nad ydynt yn g'1sanacilw e.in Harghvydd lesn Grist, eit!)r c.i bol euhunam;a thrwy ymadrodd teg a gwcniaith (en bod) yn twyHo caionau y rhai diddrwg." a thwyUer chwi, ni ch:utr v rhai anghynawn etifeddn teyrnas Ddnw—na mas- wcddwyr—na citybyddion, na meddwon, Ha difenwyr, na chribddei!wyr, etifeddu teyrnas Ddnw." W. G. TS'id mor fynych y mae'r ysgryth::ra'] yna a'r cyS'e)yb yn y pregethan yn y dyddiau iiyn mi a aethym j yn ddiweddar i addoldy Me yr oedd cynntdteidfa iiosog i iawn, mi a ddychymmygais wrth wrando'r bregeth fy mod o'rdiwedd wedt clyfod i bJith saint digymmysg, ac nad oedd cymmaint ag nn pcchadur yn y He end fy hnnan; yroedd yr athrawiaethyn iach, yn Uyf)), yn ber- aidd, ac yn !!yt'ryd i'w gwrando, ond wrth ddyfod ailan ynghanol y dorf.mi a ddeaUais, er symjod, mat nid saint' ocddynt i gyd, mi a glywn un yn gcfyn pa newydd sydd heddyw, ac araii yn son am yr yd-ysgtif, a'r ita!I am bris anifeitiaid, a thyna'r ber'v mawr oedd yn cu puth ar ddydd yr Argtwydd, cyn dyfod gan Hath oddiwrth dJrws yr addold:i. ()w! ow! cbeti.aidymay saint y trentiodd y gweinidog yr hoi! amseri'wdiddanu.gan! ietarn withynt am ragorfreintinu yr egtwys, a'r hyfryd orphwysfa y sydd etto yn ot i bsbi Ddnw. j S. S. Ie, Wi!, a dyma'r fath rai sy'n fynych yn cad ei hantbn o lan y bedd i'r ncfot drigfan, nid wyf heb ofni fod gau-hyder a gwag-obaith, yn cael ttawer o'u cynhatiaeth o'r areithfanau, o'r argrarf-weisg, ac o'r i ymddiddanion hefyd, yn yr oes hafaidd hon, rhyfedd fel y gorl\vythir y Greaiau a uuchedd-draethiadan, ac a marw-nestran, aphawbo honynt yn sicr o'rdawel orphwysfa, a hynod fel y mae y buche<}d-draethwyr hyn yn estyn eu doniau gyd:i phob eidiogrwydd i ddatgasf clod eu cyfciHiou ymadawedig, yn en\vedig os byddant wedi bod o dan y Corn oicw; bum yn amnien a aiiasai Uawer o'r rhai hyn ddywedyd yn fwy rJJii!Oro! 2m apostolion lesn Grist, nen y diwygMyr mwyaf einTO, o ddyddiau yr apostotion hyd yn awr, ie, gobeithio fod panddynt ycbwanpg i ddywedyd am fywyd dif:yche)dyd yr hwn ni wnaeth bet-he:), ac ni chaed twy!l yn ci crmn. Yn aw)', cyn ymadaei, thoddaf gyngor ac nnm)gacth t titheu, Wi!, os rhoddodd yr hwn svdd yn cyfraiinn };ob peth daionus i bawb ryw dn)cnt o dda\vn a gwybodaeth i ti, gwylia rhag ei chami.idcf- nyddio, eithr gweddia am ras i'w defnyddio er gogon- iant i'th Grcawdwr a Hes dy gyd-greadunaid, dod heibio dy gcUwau- gwag, ymbot-th p)nnt Momus ydyw; ccfia yr a'r cyS'eiyb, Na ddeued nn vmadrodd ]I ygi-e(lig o'cli gcnau chwi—-m' nni bob gair segt))' a ddywedo dyn'on y rhoddant gyf' if yn y fam." —Hydd wych. L.I. 1. AP PEDR. I

At Gomer. i

UJONG-SEWYDDION.

PJL?LLANWR MOn. Y? M!IORTi'LAI)!)OEDD…

GORUCHWYLWYK..1