Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
- OL-YSGRIFENv•
OL-YSGRIFENv• Prydnhatvn Dydd LLUN, GORPH. 10. Bore heddyvv derbyniasotrv bapurau Pans i'r 8fed oTr mis hvVn. Yr oedd Louis XV I li. yn St. Denis ar ac yr oeddid yn ei ddisgwyl i fyned i Palis ar y dydd canlynol. Aeth ceru nadon oddtwrth y gosgorddion gvvladvvriaethol at ei Fawrhydij wrth y rhai y dywedodd efe ei fod yn d\vy n heddwch a dedwyddwch yn ol iddynt yr ail waith. ■ Dy wedir gan y Monjteur fod y Pennidunaid cyfunol a'o gwe!mdog:pn yn??pl pu.disgwyl yn Paris i gynnedleddu ynghylch',heddwch ac ychwanegir eu bod yn ?yddion?; t? cyhoedd- iadau, gan lwyr ymwrthod ?r hawl i osod lirenin o'u dewisiad eu hmsain ar Ffiaingc pa fodd bynnag Did oes son am envy neb fei Llyw- odraethwr rhagllaw ond Louis XVIII,. ac ym* ddengys fod y Senedd yn barod i'w dderbyn. Aeth Bonaparte trwy Niort ar ei ffordd tua Rochfort ar yr ail o Orphenhaf, a inyuegir gan y Gazette de France^ fod dwy ifreigad wedi liwylio oddi YIIO, a mynedolion tra enwog y n- id-dyiit; Bonaparte yn ddiammeu oedd un o honynt. Y mae'r son drygionus a daenwyd trwy'r ddinas dydd Sadwrn, ac a ymledodd t) wy'r wlad "wedi bynny, yn hoilol ddisylfaen, sef fod brad- "Wriaetll wedi ei gael allan yn I-lundaiii, a rhai dynicm enwog wedi cael eu gyrru i'r Twr. Yr ydym wedi darllen Ilythyr oddiwrth swy- ddog ym myddin Dug Welington, yr hwn a ys- grit'enwyd wedi amseriad cemiadiaethau ei Itas; ac a fynega nad oes y braw lieiaf yu ffymnt yn y fyddin Frytanaidd, o herwydd yr hyn a eMarr fyddin Ffrengig gyllawni wedi cilio o'r tu ol i'r Loire; eithr meddylir y bydd i'r rhan amlaf o'r gwyr enciiio, ac yr ymdrecha'r personau mwyaf atgas ddiogelu eu hunain trwy ffoedigaeth, tra y mae'r Brenin yn barod i faddeu i'r Ileill. Mor iyderus yw'r swyddogioii Brytanaidd fod yr ym- d ech wedi m, viied heibio, fel y mae rhni o hon- ynt yn parottoi i wertliu.eu ceffylau tra fyddo en pdsoedd uchel yn parhau. Ychwanega')- un Hy- thyr fod y fyddin Frytanaidd yn barn.u yn gytt- Ted:n fod Bonaparte wedi.cychwyn tuaRoche- fo t i'r diben i liwylio ttia"'r Americ, ac ivad oes tnodd i'w ddala ef oddi eithr i rai o'n gwib-: longau fod nvor ddedwydd a chymrrieryd y lloug Zg syddyu ei drosglwyddo ar y mor. JVfr. TV kith re ad.—-Profwyd gan amryw dysfion tra cnyfrifol ger hron ynad liofruddiaeth fod yr areithiwr cad am ac hyawdl hwn wedi colli def- uydd ei synwyrau ar droion dros amser cyti ei farwolaeth atianisel-ol. Yr oedd ei gyifeillion "Wedi ceisio gan J. Wicher, Ysw».o swydd flert- ford, cyfaill mynwesol i Mr. W, i'w wahodd atto ef er ys rhai wythnosau yn ol, i weled a fedrai ei gyfeiflach., ag oedd arferol o fod mor ddymunol ganddo, i symmud pcudd-der ei fedd- 'wi eithr methwyd a'i wclla; dygwyd amrywiol dystiolaethau ereill ymlaen y rhai oil a ddang- (}bent fod ei feddwt mawr wedi cael ei ddadreol- eiddio; yr hyn a barodd i'r rheithwyr heb be- truso ddychwelyd y rheithfarn o Wallg'ofrwydd fel yr achos o'i farwolaeth; yr oedd wedi torri ei vvddf ag ellyn o glust i glust. Y mae ei ddau fab yn teithio yn awr ar y Cyfandir; a dy wedir fod yr heuaf yn debyg o gynddryciiioli Bedford yn y Scnedd yn ei le ef. Anhawdd i'w gyfeillion gael cly u a fedro lanw ei le yn y Senedd. TAN.AU DYCHRYNLLYIX I Y nghylch naw o'r glocii nos VIf cner braw- yelm yd cymmydogaeth y Minories i'r graddau tnwyaf, gan dan a dorrodd allan yn nliy Mr. kaYt gof-drylliau, yn y ddinas. Ymledodd y ffiamiau gyda chyliymdra arswydus dros airiry w dai, ac Ynghylch 10 o'r gloch cyrhaeddodd dy Mr. Shensta,ic, lie yr oedd pylor yr hwn a aeth ar da,n, aniweid wyd pedwar (tyii ag oeddynt yn ¡ ymdrechu tort-i i mewn trwy'r ffenestr y rhai ydynt yn awr yn yryspytty, lie v mae tri o I?onynt yn deby?tweHa; Nyrnlgodd yr eHen ddinystriol fwy i ?y, a Uosgodd 17 o dai cyn y gallasai ymdrechiadau mwyaf y tan-wyr ei ddillodd; ac anhawdd dywedydswm y golled a- gafwyd. Bore dydd Mercher torrodd tan dychrynllyd allan mewn ty Iuddew, heol Mansel, White- chapel, o achos esgeulusdra mammaeth yr hon a losgwydyn resynol ei liun, a bu farw' ptentyn ag oedd yn fagu ymhen ychydig, ac nid oes Beramawr gobaith am adferiad y famrnaeth ei hun, yr hon sydd yn ysbytty Llundain. Llwyr ddinystriwyd y ty, a'r nwydd-dai helaeth, yn Ilghyd a'r rhan fwyaf ag oedd ynddynt. Nos Sad wrn torrodd tan arswydus allan yn n"hj Mr. Dimond, lIeol Undeb, Bath, a'r fath oedd ffyrnigrwydd y Marniau, fel y mogwyd gwasanaethyddes ag oedd yn cysgu mewn ystafell uchel yn y ty, cyn y gallasid ei cliyitricrthxv), o i tidiangc. Ac am fod y grisiau ar dan esgynodd .,aniryw dan-wyr ar hyd ysgol i gynnyg ei gwa- )'edu; eithr tcrrodd yr ysgol a lladdwyd un o'r §Wyr yn y fan gan y éwymp, yr hwn sydd wedi g,ldael gweddw ac wyth o biant, y rhai a ym- «dibynent arno ef ya hoHul am Rynnaliaethj 1 »»» nr ;01.
Advertising
THIS DAY IS PUBLISHER 1 PRtCE A NEW SERIES O? The Agricultural M&g'a'sine; :.L j 1..T..I.« B OR, "rmt Farmer's Monthly Journal of Husbandry AND Eitral 9lfatrs!» FOR JUNE, 1815. TlilS Number contain^ a ariety 'of EsMys, ? Letters, &c. and other useful matter, on Agriculture in general—the Young Farmer's Vade-mecum-General Re- port of the state of the Country—Patents lately granted for Inventions in Agriculture and the Arts-Acco'ui,.t of useful Books—Monthly Register of Agricultural Meetings—Tables of the Prices of all kinds of Farmi ng Produce, &c. &c. London: Published by V. GRIFFITHS, No.1, Paternoster Row; and sold by all Booksellers, July 1,1815.
AT EIN GOHEHWYR.. I
AT EIN GOHEHWYR.. I G::1rGyrraSQnI Lythyr T. ab Gwilym at Awdur y. Llyfr a gryb.wyllodd efe, yr hyn a farnasom yn well nh'i gy- hoeddi. Rhaid gadael altan i i Itcbraeg yn Llythvr Tegydon, o herwydd i li n Ílythyrènal1 yn yr iaith lionno. C:Jr Derbyniasom tythyi cyhoeddir In fuan. — GYDA gofid oalou yr ydym yn.gorfod hysliysu i'n cyif- cillion unwaith tlrachefn, ein bod 6 dan yr augen- rlieidrwydd poenns o roddi ein Jlafnr i fynn, a goddef i'n Seren fafchliulo, er cymmaint ein hawydd am ei chadw rhag gwibio i fro angof.- Pan umtyg- asom ein bwriad i wi-jetithtirljyii o'r blaen rhnthrodd llawer Cymro gwronaidd i'r adwy ag oedd difat- lerwch ac esgeulusdra wcdi wncuthur yn ein iaith; ysgi iCenasant mewn niodd teiiwng o blaJit tioiner cynnyrfasant awelon hyfryd, y rhai a Nrasgai-aspnt y cyinmylau caddugol ag oeddynt yn bygwtli gor- chnddio Seren Gomer; deffioisantlawer o'n hrodyr eysglyd, fel y danfonodd llawer eu henwau o'r new- ydd i fod yn dderbynwyr o'n Newyddiadnr, 'a chynnyddodd rhifedi ein darllenwyr gryn lawer wedi i'r pris godi i wyth ceiniog; ond buan y diff- ygiedd amryw, ac y mae pob He i feddwl y blind llawer ar fyrder, yn neilldnol gan fod lie i obeithio fod yr angyles Heddwch, yr hon sydd werthfawrtis- ach na Seren Gomer, yngbylch beijditliioi. byd yn ebrwydd a'i thrysoran annihrisiadwy: o Iiervvydd pa liasn, y mae'r Percliennogion gyda thryroder meddwl yn gorfod mynegu fod yr annqgaetban a gawsant yn y gorchwyl Snvn yn annigonol i'w gall- uogi i barhau y gwaith. Yrydym dan rwyniedig- aethau neilldnol i lawer o'n gwladwyr hynaws am ein cynnorthwyo ymhoo modd ag y gallasent; ond o herwydd nad ydyntddigon liiosog, euhymdrech- iadau hwy a ninnau ydynt aneffeithiol. Nid ydym yn meddwl cyhoeddi ond PEOWAR RHIFYN ar ot hwn, ac ni fuasem yn cyhoeddi un ond yn unig o barch i'n cefnogwyr tfyddlonaf, ac i beidio cyra- meryd ein ccnlladoddi wrthynt yn ddirybudd. Credu yrydym y bydd edifar gan lawer Cymro iddo roddi heibio dcrbya ein nCwyddlen pan fyddo yn rhy ddiweddar. [ Yr ydym bydcrns mai anfuddiol fyddai i neb on Golseb- wyr yrrn Uy thy ran annogaethofattoin mwyach, ac ofer fyddai codi'r pris etto, o herwydd lleihau ihif- cdi'r derbynwyr o angenhçidrwydda wnai hynny. Nid oes gennym ond nn cynnyg i'w.Wnentluir mwyach, ¡ sef cyhocdrli llyfryn dan yr un enw a'r Papur hwn, gwerth cliwech eheiniog nen swllt, bob MiS, IICII werth chwech cheiniog bob pythefnos, yn ol y by- cldo'r rhall amlaf o'n cefnogwyr yn ewyllysio, i gynnwys swni pob hanesion swyddol, tracthiadau ar athrony ddiaeth (philosophy), ;seryddiaeth, &r. ynghyd ag hanesion gartrefol o bvvys, a pliob pcth buddiol a ddanfonir attom, nen a gymmeradwyir gan ein Gohebwvr nivvyaf deallus. Da fyddai gen- liylli wiieatlmr ein cyhoeddiad i berthyn i'r Cyniry fd y eyfryw, ac nid i iiii neilldtiol o honynt, gynnnaint fyth ag y gallom. Disgwvlir i bwy bynnag a roddo ei enw i dderbyn y llytr i barhau hyd ddiwedd y flwvddyn; ac with ddechrcu blwyddyn newydd i barhau hyd ddiwedd hanno, &c. a rhoddi dau fis, o leiaf, o rybudd os bydd yn meddwl ei roddi i fynu ar ddiwedd y flwyddyn. Khoddir yr ehv a ganiatteir yn arferol i lyfr-wei thwyr ar gyhocddiadal1 o'r fath, i'n gor- lichwiliwyr, a phob Cymro a dderbynio enwau ac a fyddo attebol am yr arian i'w talu bob tri mis. Sylwir ymheHach ar hyn yn einrhifyn ncsaf. Gan fod dyn yn atri, ai- ei daith i'I'dibeni gasgllt'l' hull arian sydd ddyledus ifymt hyd ddiwedd y tri mis dkveddaf, yr ydys yn gobcithio na thraJlíglvydda'I' Tansgrifwyr wrth ddymitno urnynt dalu am y clucech papur ychwanegol i'r Gorucliivilwyr ar yr un amser, metvn irqjn i arbed traul dros beh wrth y cynnttlliud. Cadfridfig Piclon.—r-WythnoS i eclidoe, symmndwyd corph y swyddog enwog hwn o'i dy, yn Heol Edward, Pedronglyn Poitiuan, ac a gladdwyd ym meddrod y tcuhl, yn y gladdfa a berthyn i St. George, ym Mhed- ronglyn Hanover, ar ffordd Uxbridge cynnullodd tyrfa fawr o bobl i edryeh ar yr angladd. Yr oedd yr arys- grifen ganlynol yn Saesneg ar ei arch :— Y Cadfridog Syr Thomas Picton, oed 57, K. C. B. yr hwn yn y frwydr fawr a therfynol a ymladdwyd yn Waterloo yn Flanders, ar y 18fed o Fehertn, 1815, rhwng y fyddin Ffrengig, a dywysid gan Napoleon Bonaparte yn bersonol, a'r fyddin Frytanaidd a dywysid gan ei Ras Dug Welington, a syrthiodd yn ogoneddus, yn ol banes y Llysargraff, a geiriau'r blaenor enwog, wrth arwain ei ddydoliad i ruthr a dryllfidogan, trwy'r hyn y maeddwyd y gclynion yn un o'r ymosodiadau mwyaf ffyrnig a wnaethant ar ein gorsaf ni." Y mae J. Jones, Ysw. o'r Ystrad, gerllaw Caefyrddin, wedi cael ei ethol i fod yn Aciod o r Senedd dros Penfro, a'r breindrefi perthynol, yn lie y diweddar enwog Syr Thomas Picton. GcUir cyfrif fod dihangfa'r Isganwriad F. Warde, o gorph y táu-belau, nai i'r Cadfridog Warde, o gerllaw i'r drefhon, agos a bod yn wyrthiol; yr oedd efe gy(],I,i. ddau fiingnel, y rhai a gadwasant eu gorsaf yngbanol y fyddin dros ddan ddiwrnod. Ar y igfed hygot o Fe- hefin, yroedd efe yn agored dros y rhan twvat o'r dydd i'r tan poetbaf, neu'r peryglon emby-daf; lladdwyd tri o'i frodyr swyddogol yn agos iddo, a'i gyfaill mynwesol, yr Isganwriad Manners, a syrthiodd yu ei ymyl, a'r hoil wyrond efe ei hun ac un mangne!wr, a iaddwyd nen a glwyfwyd; dygwyd gwyr ereill at y iiiangnelati'a wyddodd y rheolacth {lido.d, o.he?wydd syrthio o'r swyddogion ereill, ac efe a dderbyniodd ddiolch ci uweh-swyddog Syr H.-Ross. Efe a daravfyd gan dair pelen ag oeddynt wedi ti-etitio en nerth, heb gael y niwed lieiaf, er i dri swyddog. gael eu lladd yn ei ytnYj efe a gollodd ei was, tri cheffyl,, ei vholl glnd, a efti O'yddloti a,- oe d d, di'?od ffyddlon ag oedd, wedi bod gyd^g ef'ym mrwydran'r I Orynys; efe a wnaeth ei golled nifivyn ceffylau i fynu, trwy gymmeryd thai: Ffrengig, WarcliO ga-yr y rhai a syrthiasant o flaen ei fangnelan. Da gennym glvwed foa Ardalydd M6n (larll Ux- bridge) wedi gweila Cy^Timaint fel y dichoh deithi6; cychwynodd ef a'i Bendefigcs wythnos i ddoe, o Brus- sels, gan ddechrcn en taith tint Phrydain. Saethwyd dan geffyl diu y Canwriad Elton, mab Syr Abraham Elton, tra'r oedd yn dwyn cennadiaethau oddi wrth larll Uxbridge at Ddmr Wcitngton. Yr ydys yn bwriadu gwahodd offeiriaid a Gweinid- ogion eretli i wneuthur casgliad i wechhyon a phlant y rhai a sYrlhiasant yn Waterloo, ar y dydd diolchgarwch am y fuddngoliaeth, yr hwn a drcfnir cyn hir. Yr ydym yn deall y bydd y ddadl ynghylch Sefyd- logrwydd dai-sgrifau (leases) y diweddar Arglwydd Vwnon i gael ei brofi ym mrawdlys nesaf Heiiffordd. Dahvyd llong Ffrengig dau hwylbren y L'Actif, yn llwythog o berlysiau a chottwm, gan y nawddlong o Abertawe i BlyhlÖllth y Bloodhound, yr hon a yrrodd hi i'r llongborth olafi. Dydd law di weddaf cynnslwyd cyfarfod Mynyddbl y Gymdeithas dros helaethu Gwybodaeth Gristianogol ac undeb eglwysig, yn esgobacth Tyddewi, yn Ngliaer- fyrddin; aeth Arglwydd Esgob yr Esgobaeth a llawer oOfreiriaid cyfrifol i Eglwys St. Pedr; lIey traddod- wyd pregeth ragorol gftti y Parch. W. J. Rees, R. 1). oddiwrth Phil. 2.1, 9, Pregethwyci pregeth yff yr eghvys tichod dydd Sul wythnos i'r diweddaf er hndd i'r Ysgolion Sabbothol yn Nghaerfyrddin, gan y Parch. M-r. Howel o Skipton, swydd' Stafford, yr hon a ganhnwyd gan gasgliad helaeth wrth y drysaii; y testun oedd, Luc 16, 23. Cynlialwyd Cyfarfod blynyddol Cymdeithas Lyfraw! DvVyFurtdodiaid Deheubai th Gynuti dydd Iall diweddaf, YI1 Lhingendeyih, gerllaw* Caeffyrddin, He yr ocdd y Parch. Dr. Estlin, o Brysto, ac amryw Wcinidogion ef'em o'r farnhomto?yn bresennol. Ar yr 28ain o FcheSn go!euwyd tref Aberhonddn yn y modd dysgieiriaf, ei- anrhydeddii'r fuddngoliaeth fawr ,J ,J to a entnHwyd yn Waterloo. Cynnnllodd amryw fwr- deisiaid yn Hysdy'r dref i yfed !echyd da i'r Brenin, ac cgtur?vyd gorfo]'edd y trigoUon ymhellàch trwy waith mintai o fciwyr brenhinbl Heol Breclieiniog yn saethu en drylliau. Aeth llawer b foneddigion wedi hynny gyda'r bwrdeisiaid i wcstdy'r Castell, lie y trenlwyd yr hwyr mewn lIawenydd; ac wedi yfed iecliyd da i'r am- ryw reolwyr milwraidd yn yr ymdrech hon, cynnygwyd ar fod i danysgrifiad gael ei ddechren i'r diben i godi COFADAIL (Monument) YN Y DYWYSOGAETII, i goffad- wriaeth ein gwiadwr enwog, y gwron Syr Tlios. Picton; a dechreuwyd tansgrifio yn ddioed; gyda'r gobaith Y bydd i'r engraff hongaer ei efelychu trwy'r Dywys- ogaeth. Dydd Iali wythnos i'r diweddaf, ciniaWodd mintai helaeth o bi-if foileddiaiqti Aberystwyth a'r gymmvdog- aeth yn y Gwestdy1 Brenhinol, yn y dref honno, i fawrygu buddugoliaeth fawr Waterloo, yr hon a ennill- wyd gan _v ty tVlin dan dy wysaeth y digyffelyb Gadfridog Dug Welington, J. N. WilianiSj Ysw. o Gastell Hi!j yn y gadair; yroecid cerudorion liieiwyr brenhiiiol] swvdd Aberteiti yn vvyddfodol, y rhai a gynnorthwyid gan y Telynwr Wood; yfwyd llawer iechyd da; megi3, "y Brenin y Tywysog Rhaglaw; Dng Welington, a'i gyni- 1 deithion gwrol dan arfau yn Waterloo; y Tywysog! Blncher, a'n Cyngreirwyr dewrion; y'l'ywysog Orange; I coffadwriacth ein gwladwr hyglod Syr Thomas Picton, a'r gwroniaid ereill a syrthiasant wrth atiuidirfyn anym- ddibyniaeth Ewrop Ardalydd Mon, a'i adferiad blian; Dug York, a'r fyddin Dug Clarence, a'r l'lynges, &c* &ci Yr otdd amryw:foneddigion o ynys St» Patrick yn wyddfodol. » Dylai'r cyffredin fod ar en gvviliadwriaeth yn crhyu dihiryn crwydrol, yr hwn a ledrattodd gryn lawer o ddillad wythnos i beddyw, o dy ynghymmydogaetli Meidrini, swydd Caerfyrddin; ac yr ydys yn barnu y diehon ei fod efe yn y sir honno-yn awi- nen mewn un gymniydogol. Y mae ynghylch 5 troedfedd a 7 mod- feddo uchder, ac yn gwlsgo fcl mOtwr. Dydd Sadwrn wythnos i'r diweddaf, aeth clan fach- genyn dan lieg oed yn rhy bell i'r afon Taf, yug Nghaerdydd wrth ymolchi, a boddasant cill dan, gan na allasent nofio; cafwyd y cyrj>ii trwy dynnu rhwyd trwy'r afon, yi- lion pan dynwyd i'r lan a gynnwysai bysgodyn eawg mawr hefyd. Wythnos i echdoe digwvddodd damwain alarus yn yr afon Hafren, gerllaw Cacrhowel, lle'r aeth Edmwnd, mab ienengafE. Edye, Ysw. Dirprwywr yn Niii-efaid, wyn, ynghyd a mab Mr. Samuel Jones, i ymolchi, ac y boddodd y ddau. Wythnos i ddoe aeth crydd o'r enw Edward Daniel, o Ferthyr Tydfil ar goll, yr hwn oedd ynghyich 60 mlwydd oed ac ar y dydd canlynol cafwyd ef yn hongian wrth hi en derwen gerlhuv'r dref honno; ac yn yr amser byr hwn yr oedd ei gorph wedi ilygru, fel yr oedd ei weled yn olwg cchrydus i'r rhai a nesacnt atto. Nid ydys wedicael yr -,telios:a''i cyntliellodcl i gyflawi)i hunan laddiad; eithr gotidus gennym glywed fod y drwg hwn ag sydd yn cynnyddn i raddan brawyclms yn Lloegr, yn cael ei gyflawni ar un amser yh Nliywys- ogaeth Cynu n. TSidywydrtrg ynddrwg igyd bob IOnser.TrawsfedJ. iannydd gorsedd Naples oedd Murat, ond yr oedd un peth rhagorol yn perthyn i'w Lywodraeth ef, yr oedd efe yn ymgeleddwr rhydd-did cydwybod, dros yr hwn y safai yn y modd gwrolaf; o dan ei nawdd ef y ffurf- wyd y Gymdeithas Brotestanaidd gyntaf yn Naples, mcwn amseroedd diweddar. Ar adferiad y gwr bon- heddig o Rufain, y Pab,!gorfn ar amryw lirotestaniaid iloi o'r ddinas honno, ac olr Ijoil diriogaeth sanctaidd, i JNaples am nawdd-le, a chaniattawyd iddynt gael gwei- nidog Protestanaidd, yr hwn, er cael ei noddi gan yr awdurdcd Brenhino!, a orfu, o herwydd anian erlidgar y Pabyddion, i geisio nawdd milwraidd, a chaniataodd Mnrat Osgordd o filwyr, ynghylch 30ain o wyr, y rhai oeddynt bob amser yn gwilio ei dy. Os oedd awdurdod yr Offeiriaid rbagfarnllyd. a choelgrefyddol hyn yn gyfryw dan Lywadraetit y dyn hwn, yr ydym yn crynn wrth feddwl am dynged y Protestaniaid ar adferiad y Pennadnr cyfreithlan, yr hwn sydd Babydd. Y peth lieiaf a allont ddisgwyl yw bod yn ddistaw, nen gael en halltudio. Gan fod adferiad trefn a Llywodraetban I cyfreithlon yn dra dymunol yr ydym yn gobeithio y gwna'r Llywodraeth Frytanaidd gofio am achos Protes- taniaid yr Eidal, wrth wneutlmr cyfammodau a Llýw- odraethau'r parthau hynny.—Ychydig cyn y clavyl- droad yr oedd ychwaneg na 70 mil o Offeiriaid a Mynachod Pabaidd yn Naples yn unig; ac yr ydym yn ofni fod perygl iddynt godi i fynu yn heidiau bi-aw- ychus drachefn. Dynmnol ianvii litfyt.1 fyddai, er mwyn cyssondeb, pe byddai i Babyddion yr Iwerddon, y rhai ydynt mor drystfavvr o eisien cael llenwi'r swyddi uchelaf dan y Llywodraeth, i ennill eu brodyr yn yr Eidal, Yspaen, a Phottugai, i ganiatau en by%i-- ydau i'r Protestaniaid a allent fod, neu ehwennychu bod, yn y parthau hynny, cyn aclnvvn mor groch ar ymddygiad Protestaniaid PrytiaiU, Jiffiaith yn ol, dychwelvvyd un o gaethweisjoij yr Affric, mewn un o'n trefedigaethan yn yr Inino. OrllcwinoJ, yn drwyadl i'r ffydd Gristianogol. Ei feistr dt-ygior;,tis a er, cael ei alw yngristion, a wnaeth gymmaait fyth ag a allai i beri iddo ymwrtbod a christianogaeth; ac i'r di- ben i gyflawni'r bwriad atgas h\vn, efe a'i fHangelsai yn y modd mwyaf anrlwgarog. Pa fod bynnag, nid ysgogid y dyn ieuangc yn y rnesur lieiaf oddiv/rth ei ymlyniad wrth grefydd Crist ar gyfrif y crenlondeb hwn, Par- hauodd y meistr yn ei yrnddygiad annynol, ncs o'r di- wedd, ar un diwrnod hynod 6 herwydd y weithred ddiefiiga gyflav/nwyd, efe a benderfynodd ei ffrewyilu i farwolaeth oni ymwrthodai a'i grefydd. Gydil chreu- londeb echryslawn 'efe a'i ftlangeSiodd nes oedd ei gnawd yn hongian yn ddryiliati o'i amgvlch. A thra'r oedd yr adyn dideinilad yn esiro ei gaethwas rhagorol, efe a ofynodd mewn modd cellweirus iddo, 11 Pa beth yn awr y mae eich Iesri yh wneuthur drosoch?" Atteb- odd y bacligenyn, "Y mae yn fy nghynnorlhwyo, ly meistr, i dd'jddefy ffrewyliau hyn yn amyneddus!" A phan oedd y merthyr gwronaidd hwn ynghylch marw, gofynwyd gan ei boenydiwr diras, gan wawdio, Ac yn awr pa beth a wnaeth eich Iesu drosoch?" Efe a atteb- odd yn ddiaros a liais crynedig, Hyn; nieisir, gallaf weddio drosoch a maddeu i chwi
,,MYNEGIAD AMAETHYDDOL MISOL.
MYNEGIAD AMAETHYDDOL MISOL. Holl weithrediadau amaethyddiaeth yn y misoedd diweddaf ydynt o fewn i ychydig wedi en gorphert yh llwyddiannus. Y cloroll (potatoes) ydynt wycluon, a'r maip mewn tiroedd da, ond y mae pryfedwedi difa cryit lawei- ar y rhai cynnaraf. Yr hoppvs ydynt dra brasdyfol, a'C yn gWella otldiwrth effaith oerfe! pan oeddyiit yn dechreu tyfu. Porfeydd yn helaeth, ac y mae'r cynhauaf mwyaf et ys r'iai blynyddavi yn neshau. Cny.diau'r gwanwyn, Ceirch, Haidd, Ffa, Pys, a Hadau Vdynt dra brasdVfol yn gyffredin ar diroexld da a sych- ion disgwylir y bydd* enwd mawr o Geircli, er en bod uledi cael eu drygu gan bryfcd nid cystal yw'r Hcidd- au a hauwyd yn ddiweddar mewn l'hai parthan; y Gwenith sydd ragorol: gellir disgwyl cynhauafcvnnar; fcneitiowedi dechreu yh gynnar; gwlan yn gostwng; ffrwythali coedyn brin, ac afal-ddiod (cider) yn codi.
! ..'-——— I At Argrajfiiulydd…
——— At Argrajfiiulydd Seren Gomer. Sin. GOMER,Disgwyliais y btiasai tliynv un rtiwy cyfarwydd na myfi wedi anfon, cyn hvn, i lewyroh eich Seren ychydig hanes, ynghyd ag ychydig loffion o'r Gymdeithasfa (Association).jHynyddol a gynualwyd gan A" Trefnvddion Caltlnaidd yn Rhestr Anialwcii, Llun- daill, y Pasg diweddaf; ondyn hyn siommwyd, nid myfi yn unig, ond amryw o ddarllenwyr cyson eich Seren odidog: ond gan nad oes neb wedi anfon attoch ar y pen hwn, cymmerais fy rhyddid i anfon adysgrif o'r hyn a ysgrifenais yn gstndryll fel y mae, y l'hai, os gwelwch eu bod yn addas, gadewch iddynt ymddangos yn llew- yrch eich Seren. Y mae yn ddrwg iawn gennyfnad yw pennnn yr holl bregetliau gennyf yn gyson; ond am nad ocdd gennyf un bwriad yr amser hwnnw i'w hanfoh i'r Seren, ni fnin mor fanwl i roddi pennau pob pregeth i lawr, Yr ydwyf yn gobeithio nad oesyn y llytbyr hwn ddim lie i un dadleuwr crefyddol i udodi blaen ei dro- sol, oblegid nad wyfyn ewyllysio ymddadleu a iieb. Ydwvf eich annheilwng was, Llundain, Gorph. 1815. J. F. Dydd G wener, Mawrtit 4ain,am ddan o'r gloeh, Mr. J. Elias a brcgethodd ar Salm xiv. 3,4. sylwodd ar y I pedwar pen canlynol: l. 0, Gadarn! 2. Gwregysa. 8. Marchogaeth y 4. Ei ddeheulaw a ddysg iddo bethau ofnadwy. 1. 0 Gadarn! enw addas iawn ar Grist; bnasai poh enw yn rhy fach, iteb ei fod yn Gadarn; rhaid iddo fod yn Gadarn i'n haclHib a'n cadw, Cadarn i ddioddef ein cosp, Cadarn i orchfygu ein gelynion, Cadarn i'n cael yn rhydd oddiwrth ein gelynion, Cadarn i'n dal rhag ein gelynion, Cadarn i'n cycrtal i bell ein taith. Efe a roddodd esampl o'i gadei riid N-ii ei wyrthiau ar y ddaear; distewi a gostegu y gwynt a'r mor, cyfodi Lazarus a'i air, bwrw aUan teug ogytin?uU'dtd: and dan:!osodd fwv I o'i nerth wrth ?arw nag wi th fyw, vn ei angen gorchfy- godd Dywysog y byd hwn, ac hefyd yn yr adgyfodiad ■ oddiwrth y mcirw. Y mae yn gadarn i iachau. Y mae gan y Cadarn hwn gle-ddyf;- y mae cleddyf yn arwyddo awdmdod freiniol, arf.ui dial, barnedigaethau, &c. Cleddyf y Messiah yw ci Air; fe a'r cleddyf hwn trwy beth a dry.fiii pob cleddyf arall, fe a-trwy dy aloll di, yr hon sydd galetach ua'r adamant. Y mae gal,) y Cadarn hwn hefyd lawer ofeirch; march coch, march gwelwlas, marcb dn, a march gwyn; ond y mae yn ymbleseru mwy yn yjnarch gwyn nag ya un march arail. Hefyd, y mae ganddo iawer o gcrhydau, ond y goreii o'i holl gerbydaifyw yr un a wnaeth Solo- I mon, sef cerbyd y Gair, i gyreliu inerched Jerusalem adref. Blarchoga a llwydda o herwydd gwirionedd, neu i anuldiffyn gwirionedd, &c. 2. Paham yr oedd y Salmydd, a phaham y dylem ninnau vveddio, Gwregysa dy gleddyf, <5cc.? 1. Er dy fod yn Freuin cyfiawn, y mae i ti elynion; am hynny gwregysa dy gleddyf. 2. Fe roddes y Tad lawer o be- chaduriaid i ti; ond ni chai di hwynt gan Satan, na chanddynt eu liiinaiii, na chan y byd, oni wisgi dy gleddyf. 3. Ni all dy weision argyhoeddi un dyn, ac nid oes dim a ddaw a'r byd i drefn, heb i ti wisgo dy gleddyf. II A'th ddeheulaw a ddysg i ti belhait oli-,adiv,i,. Beth yw hynny? Achub. Petit ofuadwJdbecbadur y w gweled ei gyflwr colledig, &c. Dydd Gwener, aiii ch,weeli o'j. gloclil,.N,li-. J. Elias, ar sallyl lxxii. 113, 19. Sabbath (y Pasg) am 10 o'r gloch, Mr. Williams, o Canada (America), at 3 C&ri'v. io. yn-Saesneg; ac ar ei olef Mr. James Hughes, o Deptford, ar Hhllf. iv. 8. 1. Camsyniad mewn dynion wrth ym6fyn am dded- I wyddwch. 2. Nid oedd dim dedwyddwch mewn pe- chod, na dim a berthyn iddo. 3. Y ffoi-dd 7 neny llvvybrtrwy ba un y mae Duw yn peidio cyfrif pechod. 4."Y dedwyddwch a berthyn i'r rliai nid yw; Duw yn i i cyfrif pechod iddynt. 1. Llawcr ynymofyn am ddedwvddwch ymhethan y llawr, yr hyn bethan a ddarfyddant; ond y mae ar ddyn eisian dedwyddwch i barhau byth, fel eie ei hun. Er- cill yn ymofyn dc-dwyddweh yn y peth sydd yn achos O'll hannedwyddweh, h. V. Igclod, yr liwil a dry allan yn y diwedd yn alar, tristwcli, a gwae. 2. Fod .annedwyddweh ynglyn a'r rhai sydd yn coleddu pechod, Gal.iii.10. Esa. lvii. Bl. Nid yw y barnedigaethau presennol ond defnvnau o'r ddigofaint sydd ar ddyfod. 3. Yr efengyl yn cyhoeddi y llwybr trwy ba un y mae Duw yn peidio cyfrif pechod, 2 Cor. v. 19. Esay i. 18. a lv. 7. Hos. xiv. s'. Gwyn ell byd y rhai ni chyfrifir pechod iddvnt. Y mae pob dedwyddwch i'r i-hai y mae en pechod wedi en tvnnu. 1. Y mae y felldith wedi ei symud, Rhuf. viii:1. 2. Y maent wedi cael en gwaredu oddi dan arglwyddiaeth pechod. 3. Y maent mewn cymmod a chyrndeithas a Duw. 2. Ni fydd un vsgnf-ddyled yn eu herbyn yn y farn bydd y iawn yn ymddangos av eu rhan. 5. Cant dragywyddol twynhad o Ddtlw yn y nef. Cofiwch mai yn nydd gras y mae cael tyurm ymaith I y pechod, yn y farn bydd dydoliad. [1' BARHAU YN EIN NESAF.]
I MWYN COPPR,-I
I MWYN COPPR, I A fserth'.pyd yn Truro, dydd Iav, Mehefin 29. — Mwynglodd. T .tell.. Pryftioyr. '"tVrili y Duneil, Treskerby 12-t Patten and Cc. and Vivian auiLSfiHS. 14 6 ditto 10.5 ditto IT" 6 ditto 102 ditto 7 11 6 ditto 96 ditto. 0 17 6 ditto 64 rl ¡ tt;} -0 17 ij United Mines 104 Brass Wire CQ. 8 10 ditto El Union Co.746 ditto 6J ditto 6 15 6 ditto 62 ditto 5 12 6 Wheal Chance 81 t. 'aiier. and Co. sad "Vivian and Sons 11 17 0 ditto 80 Mines Royal 10 7 0 ditto 76 Patten and Co. and Vivian and Sons 13 10 0 W. Wh. Fortune 57 Rose Co. 7 15 6 ditto 55 Mines Royal and Union 11 11 0 ditto 39 Daniell and Co. 7 -7 0 Pembroke 111 Crown Co. 8 11 0 Codra 96 ditto and Union 11 16 (; New Consols 93 Daniell and Co. 6 1í1 0 Wheal Treasure 92 Crowa Co. 7 d -N ol-tb Downs 75 Patten and Co. and Vivian and Sons 5 IS 6 Tresavean 74 Daniell and Co. 3 7 0 Whi Spinster 67 Birmingham Co. 9 2 6 Unanimity 62 Crown Co. 9 15 rsortli Seal Hole 56 Rose Co. 6 7 0 Union Mines 51 Daniell and Co. 7 3 0 I Wheal Jewell 45 IVilliam., and Grenfe-11 5 17 6 Wheal Clowance 45 Birmingham Co. 8 2 (i Wheal Rock 36 Williams and Grenfell 5 10 6 Wheal Maudlin 33 Daniell and Co. 6 2 6 Polgooth 30 Patten and Co. and Vivian Sons 20 14 0 Y cwbl 2159 tunell.—Cyfartal well sefvdlog 1167.
I CYLCIIDEITIII \U Y BARNWYR.-I
I CYLCIIDEITIII \U Y BARNWYR. I CVLCHDAITU AJBERHONDDU. Ger bran yr Anrhyd. G. Harding ac Abel Moysey, Yswain. Swydd Go'i-pli. ,l, yn Presteign. Frecheinidg,—Sadwrn, Awst 5, yn Aberhonddu. J'0?g-a?ji<rr-Sad.Wni, Awst 12, Y ilghaerdydd. CYIXBDAITH CAFRFYRDMN. Ger bron S. Hey wood a J. Ysuxiinod. Swydd Caerfyrddin,—Llun,- A'wst 7, Ynghaei:fyrddin> Penfro,—SadWrn, Awst 12, yn lwltf()rdd. Aberteifi,—Gwener, Awst 18, yn Aberteiti.
Family Notices
I PRIODWYD, Dr. Solomon, o Dy Gilead, Lerpwl, a Miss Jane Martin. • BU FARW, Yn Waterloo, ar y 18fed o'r mis 'diweddaf, yn y frwydr lofrnddiog a ymladdwyd yno, 'yr Ueiiganwriad Heyland. o'r Bangor, yr hwn a berthynai i'r 4,()fed catrod, yr oedd efe wedi enwogi ei hun dan y Gwroil Weiington ymhob ymdrech o.frwydr Vimiera hyd y pryd hwn. Ciwyfwyd ef yn yn livmdoet yn y gwar- chae ar Badajos, a turachefn yrn mrwydr y Pyrenees. Y mae gwedt gadael gweddw alarus a saith o blant, yr ieuangaf ond ychydig wythnosau o ocd; ar ei ol. Mrs. Jackson, gwralg Mr. Jackson o'r Liverpool Arms, Beaumaris.
]YI AIICJIN A DO EDO.
]YI AIICJIN A DO EDO. j CrFNEWIDFÁ Yn, JIeolas Mjrc, Gorph. 10. Yr oedd yma gyfiawnder helaeth o Wenith Lioegr y bore hwn, yr hyn, ynghyd a'r tywydd teg, a barodd gwerthiad marwaidd am brisoedd dydd Llan diweddaf. Cafodd yr Haidd goren rhagor o bris: Yr oeddTys at ferwi. a'r rhai liwydion yn rhattarh. Yr oedd y Ceirch goreu Is. y grynog ,yn ddruttach oddi ar wth- nos i heddyw, ond nid oedd galwad am y gwaelion. Dim gwahaniaeth ym inhrisoedd y Riiyg a'r Ffa. prisoedd derbynadwy yr Yd,y Gry nog. Gwenith coch 40s i 6'3, Gwenitii gvvyn 48s i 74s R!i v;r — 36s i 3Ss Haidd ( Barley)— 2da i 3is Brag-gwelw ( Pale) G-ls i 68s Ceildi- 19s i 24s Pounds- 2is j 27s 1' ta ce?ytau new. 30s i 34s HenMaceifyiau-'SSs i S7? [:Ffa'coloarenod new. 36s i 40s j Hen ira colomeiiod 3Bs i 42s Pys atCerwi 44s i 52s Pys llwyùiol1 35s i 38s I Pris cyfartalyr -Ydyn Nghymru y Gryhbg (Eight IFinchts- ter Bushels). I Gweg. í Rhyg. ITaidd Ceirch s. d. s. d. s. d. s. d. Swydd Forsanw? 75 8 0 0 I 42 8 24 8 Gaerfyrddin 69 2 0 ,0 .34 0 19 4 BcÜfro 57 9 0 0 29 8 i 18 0 Aberteifi 69 0, 0 0 30 8 19 '2 ——— Frecheiniog. 79 2 51 0 ¡ 33 0 22 9 ——— Faesvfed 76 0 (L 0 30.0 30 4 Fynwy ¡ 72 6 0*0 I 32 0 0 0 ——— Dretaidwyn 81 0 40 0 32 0 27 0 ——— Meirion 81 4 0 0 35 0 29 0 ——— FUint 7 1 8 0 0 39 027 6 ——— Ddimbech 1 69 9 0.- 0„ 37 0 i 28 0 ——— Caernarfon 75 4 0 0 30 9 I 24 0 Fon 65 0 0 0: 27 620 0 Pris Peilliaid (Flour), y SacJiaid o 280 ppys. Pcilliaid teg, 60s i -65s | Eilion, 55s i 60s Pris y Tiara yn I' 11 Dydd A i-t. Maer i'r dorth bedwarau ( fJ. uartern) wenitii i barhau am 11 {d. Pris cyfartal SiwgrG win ell (B rOWJ1 ), Yn 01 y cyfrif a'wnawd; yr wythnos a derfyuodd Gor. 5, yw ,3 3 y cant o. 112 pwys, Heblaw yr Ardreui a dap.vyd', r.eu.sydd i' iv thalu ar ei drosglwyddiad i Brydahi FaVv'r. Pr?? C??, Ae?K- y ??tit.?,c??j/ Maeti & 8 pwys. Ci<r Eidion 4s 4'd i 5s 4d"j CigLlo 4s.Od i 5s-QS Cig Maharen 4s 8d i 5s 4d J Cig Tyrch'yn 46 8d i 6s Ud Clg l\1at¡aren 4s d 1 DS 4ú (.Ig [yrcJ1yn 4¡¡. 8u i 5s Od Cig Ocu .?.t.-7s 0d., Pris yr flapys {Hops), yn Soirthwark. CYDAU (BAGS,). I BANNER SACH\TI (POCKETS-). Kent 71 Os i 81 8s j Keut' 71 Os i 91 s Sussex &1 10s i 71. í1 Su-ssex -61 10s i 81 8s Essex 71. Us I .81 .8s | Fe.r>iham 121 0s i 151 Os frisyLledr yn Leaden hall. Crwyn Gwadnau ( tinils) 50 i 56 nwys yr un, 19d 21 J. Crwvn Gvf-diiau Btitts) ?k) _i 56.p,?x?N s ?,r uii, 19d i 27,,J. ti?drjn L?rdenhall. 23d 24d.. Gwir<)d-?\Reito?myH( ??-c??t?'jS<!c&?, IS?d —d. Crwyn ùènar'ed (Dressing /??), 19d 2Jd. 'Cerbvd-gi'wyntcg, — 2-)d i 2]?d. CrwY? Lloi, 30 i 4? pwy s, 283 i 32d.. Ere'H. 50 70 pwys, ..3Sd i 35d. Ereill, 70 i 80 pwys, 30d i d 7i) i 80 pWYQ', 30d 4d. Crwyn Mo riot bycaain, (Seals Greenland). ■ 44d i 45d. Ereill, inawrion, ydWsin., 130s i IS fe. Crwyu Cetfy'lau cvfteitliiedig (tanned) -d i—d. Prisy Gwer yn Llundain. i: d. MarchnadWhitechapei 3 10 St. James- 3 10 Cia-re -0 0 7 8 T iCyfartalwch S 10 s. d. j Gwer y dref y cant 66 G —— melyn Russia 0 gw.;n ltussia Q — Seboa 0 Defnydd toddedig 57 0 — r- garw S8 0 Greaves 20 0 Rnytion da (Dregs), 10 0 Sebon Coif ran 104 0 BrycllJyd 100 0 ——— Meiyn 90 9 Pri$Canwyllau—Moldiau 14 Od y ddwsin. Ereill 12s 6d y ddwsin. MARCHNADOEDD CARTREFOL. ABERTAWE. Gwenith, 8 is. 8d. Kaidd, 41s. 4d. Jeu'ch, 28s. 8d. y C'-yno?. t WCU ABERYSTW?TH.—Gwen?b?60*. Haidd, ?46. <?eu?h, 18s. y gry nog.
C Y FIEITHIA D O'R LLYTilYIl…
I Ac yn y modd hyn I Adhveddd, deisyfaf ar yr Hollalluog Dduw, yn gymmaint a bod gofal ¡ tnanwl eich Gras., yn cyflavvui yn berffaith eich gal wad swyddogol a'ch Llywodraeth tuag at eich deiliaid gostyngedig, ar fod i niunau o'n rhan ni ymddwyn yn y fath fodd tuag at Dduw ac at eich Uclider, fel na byddo i'w gyfiawuder fyrhau'r dyddiau dedwydd a llonydd hyn (ag ydynt hyd yma wecliparhau yn dawel a thang.. nefyddus oddi ar ddechreuad eich teyrnasiad dedwydd) end bod i ni gael hir fwynhau eich gwyddfodgrasol a'ch teyrnasiad mwyaf llwydd- iannus drosom ni: yr hyn a erfyniu n ar Dduw, er mwyn ein Kiaehawdr Iesu Grist, i'w ganiatau yn y \nodd gvaslonaf i ni. Amen. | Deiliad mwyaf gostyngedig a ffyddlonaf Eich Maw.rhvdi, > WIAM SALES BURY. I-