Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
12 erthygl ar y dudalen hon
'OL-YSGRIFEN.
OL-YSGRIFEN. Pryilnhtani Dydd LLUN, GORPII..11. Aeth Syr Henry Eunbury a mab i larll Batli- urst, a Mr. Guy, cermadwr y Brenin, o'r ddinas ddoe tua Fhlymouth, i bysbysu i Bonaparie y dynged sydd yn elaros yn ol cyttundeb y L!y- Avodi aetli Fi} lanaidd a'r Cyngreirwyr. Dy vvedir y bydd cyfrif manwl i gael ei gym- meryd o'r holi feddiant a ddygodd efe ganddo, ac na oddeiir iddo fyned a. dim ganddo ond yr hyn, sydd angenrheidiol i'w gyssuryn St. Helena; caniattair i rai gwasanaefnwyr fyned gydag ef, a rhoddir ty iddo a tbyddyn o dii, na byddo ycli, waneg na 25 en", gerllaw ty'r Ilhaglavv", ar y tiroedd uehel. Hysbysir gan y Plymouth Telegraph, fod llu- ceddyu ymgynnuii i Blymouth i weled Bona- parte, ei fod efe yn fynych ar fwrdd y Hong, ac yn weledig, a bod ei ymddiddanion raor sercl;ogr lawn ac eniiillgar, fel y niae 'i- mwyaf gelynol iddo yn en calonau yij cael eu rhwymo t'w barchu. Y Northumberland o 8J mangnel$Cadpen Ross, sydd i'w drosglwyddo of i St. Helena. Derbyniasom bapurau Paris i'r 28ain. Mv- t ne,atit fod y Trysorfeydd wedi eodiyno i 61f. Y mae Davoust wedi dyfod i Paris, i gynuor- thwyo mevvu ffurfiad cynllun i ddosbarthu by. d(íll y Loire, a'u gosod mewn amryw amddilf- yn/eydd yr hyu a ystyrir yn fwy diogel na golhvng y g-vyr oil ymaith. Yr ydym newydd dderbyn llythyr oddiwrth onebwr tra gw ybodus yn Paris, yi, liwit a fynega fed cyhoeddiad y Brpnin dros ddala a chospi prif deyrnfradwyr ilraingc yn cael ei gymmeradwyo ,7H gyjlredin gan y trigolion; a'r unig ddiflyg a dybiant sydd yn perthyn iddo nad yw yn cyn. nwys enwau ychwaneg o aiiffydt-ilciiiaid, megis j Davoust, Cambaceres, ac ereill. Gwrthododd trigolion Strasburg dderbyn y 'Cadfridog Ffrengig o fewn i,w muriau. Hysbysir gan y newyddion diweddaf o India, fod rhyfel rliwrig ein blaenoriaid ni yn Ceylon a'r Caudiaid wedi cael eigyhoeddi a'i ddech- Teu yr oedd y Candiaid wedi peri cryn aflon- yddwch trwy ruthr,o dros y (erfynau a goresgyn i*rian oln tiri(,ga(,til tua glan y môr. Yr oedd v fiaenfyddin Frytanaidd, y 73aiii catrod, yr h (iii a dywysid gan y Milwriad O'Coonel, wedi my- iied i diriogaeth Candia .ac yr oedd Rhaglaw Ceylon, y Cadfridog Brownrigg, wedi myned i'r uiaes, i'w ganlyn ef a chorph y fyddin. My- negir gan yr hanesion hyn fod y Cadfridog [Iro-wiirigg wedi danfon i Madras i geisio lluoedd idgyfn'^rtho], ac i dair mil 0'1' Polygars gael eu lanfon, y yn lie ei gyfnerthu ef, a aethant Irosodd at y Candiaid. Y mae ein sefydiiad llyngesol i gael ei leihau raddau helaeth yn ebrwydd; yr ydys eisoes vedi perii wyr amryw o longau y gadres a 19 ffreigadau ftrael eu talu ymaith. Nid yw y Cyngreirwyr eu hunain i godi fal ar eb o ddinasyddion Ffraiogc, eithr y mae cy f- ndraith cyffredin wedi caei ei osocl i lawr a chy- 100 arno, er cynnaliaeth y lluoedd estronol.— :csglir fod gan y Cyngreirwyr 600 mil o leiJ o yr yn tivr yn Ffmuige; ac y niao y draul o yunal y lluoedd cyfunol yn Paris .yu yn CO mil o ffraucs bob dydd. Y maeai1 ran y 53ain catrod yr hon sydd yn awr mewn lluestai yn Plymonth, wedi derbyn gorchymyn i barottoi i hwylio yn ebrwydd i St. Helena, ynghyd a dydoiiad o fangnehvyr. Dv- wedir mai St. Helena, o holi barthau'r byd. yw'r mwyaf annymunol gan Bonaparte i fod yn drigle iddo eihun, am ei fod mor belled oddiwrthùob Cyfandir; hanner y ffordd, rh wlIg yrhcn fyd a'r byd newydd (megis y gelwir Americ) brych- ieuyn ynghanol y weilgi—"ie! y brychieuyn hwn- ow sydd i dderbyn y gwr ag oedd â'i uchelgais diderfyn yn gyfryw fel yr oedd y byd newydd ar hen, a'r globyu rnawr daearol ei hun, yn ym- ddangos yu y blynyddau diweddar yn ddrgon bach iddo. Dywedir fod un o'i gyfeilliou yn y Belerophon wedi dyvvedyd, y byddai mwy dewisol ganddo i orphen ei yrfa ym Mhrydain (gan ar- 'wyddo, y byddai well ganddo ladd ci hunan) na myned i St. Helena. Pan adolygwyd y lluoedd Brytanaidd yn ddi- weddar yn Paris, dywedir fod y trigolion wedi eu canmol yn fawr ar gyfrif eu disgybliaeth a'u hymddangosiad milwraidd gweddus, gan ddy- wedyd na welsant hwy erioed o'r blaen y fath filwyr perfFaith; ac yn dyrnuno yn dra chalonog ar fod i'r holl luoedd cyfunol fod yn debyg I iddynt. Yr ydys yn cael haneslon bob dydd yn Paris, am ryw leoedd o'r newydd yn ymostwng i aw- durdod y Brenin, ac yn dercliafu'r faner wen. Yr ydym yn clywed o'r'Ca'noldir fod h.eddwcli wedi cael ci wneuthur rhwiig Algiers a'r Americ, a bod y ddwy wlad wedi-cyttuno i adferu yr YI1 a ysgafaelwvd ganddynt yn y rhyfel; 6s gwir yw'r hanes hwn, ymddengys fod diben yr Ame- t iciald wedi cael ei atteb yn gyflawn, o herwydd fod gwyr Algiers yn llwyr ymwrthod ag hawl i godi teyrnged oddi ar yr Unol Daleithau. Cadwyd cryn derfysg yr.wythnos ddiweddaf yn y brif ddinas, yn achos diheoyddiad Eliza Penning am gynnyg gwenwyno teulu Mr; Turner x n C^ hancery hunc yn yr hwn yr oedd yn. gwasanaethu, trwy gvmmysgu gwenwyn a'u hymborth cafwyd y ddynos yn euog yn y brawdlys diweddaf, ar y tystiolaethau egluraf, a chyhocddv/yd dcdfryd marwolaeth arivi, ac yn gyfattebol dioddefodd gospecligaeth y gyfraith önd o herwydd eu bod yn parhau dywcdyd hyd y diwedd ei bod yn ddieuog, credodd ilawer o'r trigolion ofergoeius mai, felly oedd, ac ymgyn- nullasant yn fisiteioedd lljiosog ar gyfer ty Mr. Furner, ac ymddygasant yn y modd mwyaf an- woddus: dygwyd gwellt i'r He, i'r diben, megis y dy svedeut, i osod y ty ar dan; ac oni buasai c yf- ryngiacth y swyddogion diuasaidd yr ydym yn ofni y buasai liawer o ddrygau yn cael eu cyf-J lawni. Taenwyd liawer o ciiwediau disail ac hollol anwireddus, megis, mai Mr. Turner ei hun oedd wed: cymmysgu'r gwenwyn a'r ymborth, ac o herwydd grym euogrwydd ei fod wedi saethu ei hun; ac amryw hanesion ereill vr un mor gelwyddog. Pa fodd bynnag, nid oes yr amheuaeth lleiaf gan yr ymofyngar ynghylch ei bod hi yn cucg o'r weiUned ag ?y dioddcfodd o'i herwydd uatturiol yw meddwl y gaHasai un ag oedd yn rhydd i gyHawni g\ve:thred mor erchyU? i haeru ei bod yn ddieuog, Tyngodd un o geid- t111 0 ge i d wcid carclsar Newgate iddo ef g!ywpd ei thad yn ymbll arni am beidio cyfaddef clbod yn cuog, o herwydd pegwnelsai liyuny, na allasai efe byth godr PI ben yn yr heol. A phrofwyd trwy d'ys- tiolaethau cyfrif'ol ei bod yn ddynes o gymmeria drwg yn gyirredin; ac yr ydys yn hydcrus y bydd i'r hyn a gyhoeddwyd yn y papurau newyddion, dawelu meddyliau'r gwerinos cyn hir.
- qa?,IN G -17R. -AT EINT…
qa- ?, I N G 17 R AT EINT GOHEBWYR. S?" Dcrbyni?som Lytiyr Tristydd—Cywydd Sion Lleyn— YmdditTymud y Pdican-ac Ymddilt"ynlad y Beirdd, g:m Pbitomugo-.—Ymddengys p&b un o honyr.t, o?;, bydd lie, yay rhifyn riesaf. sef yr olaf o Seren Gomer yn ei dull pretenriul: yr ydys yn ymbil ar y sawl n. ewyllyslO ein ce f if,gi i dtiivyn allan em Seren lisol, i ymdrechu cael emiau, yn gyfattebol iY hyn a fyncg- • asom yy rhifyn 82.. •Mown cyfarfod' cyfrifol yng Nghattrdydd dydd Iau diweddaf, Ardalvdd f:ute yn y gadair, cyttnnwyd, ar fod i ysjjol-rad i biant y tlodion i gad ei cliynnal yno '1 trwy dansgrifiadau blynydtiol; rhaid fydti' i'l' holl blant • fyned i ryw le o addoliad ar y Sabbathau, sd y lieoedd a chwennycho en rhieni. Derbynir plant pob enwau o gristianogion i'r-ysgol. Dydd Mercher, y ISeg mis hwn bamwyd i wob rwvon y (iymdeitlias dras helaetha Gwybodacth Grist- ianogol ac Undeb Eghvysig yn Esgobaeth Tyddewi, i gacl en rhoddi yn y modd canlynolBarnwyd i'r gwobrwy o banner can punt, am y Traethawd goren ar ddeehreuad Dwyfol yr Otfeiriadaeth Gristiaaogol a'i pharimd; ei angenrheidrwydd fel Dwyfol osodiad, a'r bertliynas rhyngddi a'r Otlciriadaeth Illddewig, i glel ei roddi i'r Parch., Hector Dafis Morgan, gw.ebndog Castell Hedingham, Essex. N Gwobrwy o yr ail draethawd goreu ar yr un pwngc, a farnwyd i Mr. George Moodlcy, o Truro, Cornwal. A gwohrwy o???H?amyTracthawd?oreuar y dystiolaeth na fnSt.PedrerioedynRMufafH,! M)'.JatHe!)C!a:rk l Fralks;yqgolhig yngh?teg y Drindod; Cambridge. I ?'.iiiae Ardderclioceaf Ardalydd Mon wedi' gweled I yn dda i ahrhegu ei ddeiliad, Daniel Moor, o Winshil, a cliwpp^n arian^ gwei th 50L o herwydd ei fod efe wedi codicnwd tm rhagorol ofaip Swedaidd yn y flwyddyn mit, ac er tystiolaeth i'w fedrusrwydd a'i ddiwydrwydd mewn airiniaethyddiaetli. Ar hmser cneifio defaid yn Holkliam, yr oedd Syr W. W. Wynn, ac amryw dmmaethwyr ereill yn wydd- todol, a dbrbyniodd ganmoliaeth haeddiannol gan y cyfarfod Rliagymadroddodd iltli-. Coke yr iechyd i Syr W. W. Wynn ag amryw sylwadau digrif ynghyleh Hettygarwch y Tywysog hwn o Gymru, megis y gelwai efe cf. Efe a ddvwedodd ei fod yn gwcddn i wyr Norfolk yn anad lieb dynion i dd^nnino yn dJa i Syr Watkin, o heryvydd ei fod yn annegwr cadarn dros ddefnyddio liaidd. "Canys pall fu'm yn Wynstay (meddai Mr. Coke) mi a led-dybiais v;i-tli wj'nebau'r Cymry breision ag oeddynt o gylch Syr Watkin, fod ei gwl-iv cf mewn bri mawr yn en mysg; ac yn ganJynol gofynais i Syr Watkin pa faint o haidd a ddefnyddiai eft- yn y flwyddyn;" yr atteb oedd,' cvmmaint ag wyf yn godi;" rhaid i ehwi wybod, foneddigion, mai nid tyddynwr hyehan yw Syr Watkin. 'Beth, dim ond hynny?' meddwn i; ychydig oddiwrth fy nghymmyd- ogion, ac os na all&nt hwy ei roddi, y" r wvf yn prynn digon i wneuthur y diftyg i fynii, lnc,I(iiii yntef. Ynfyr, foneddion, cefais allan fod Syi- Watkin, nid yn nnig yn defnyddio ei holl haidd ei him, a'r holl haidd yn y plwyf, ond yn prynu cryn lawer mewn llcocdd ereill. Yfwyd iechyd Syr Watkin gyda thair gwaith tair, ae wedi hynny dychwelwyd diolch yn fyr gan y Barwnig teilwng. Ym mrawdlys Henffordd yr wythnos ddiweddaf, daeth achos larll Jersey, a Smith, ger bron Yl'beitJnvyr. Y ddadl oedd fod yr larll dylcdog yn ammeu cyfreith- londeb y lliaws daI-ysgrifauY/eas?sJ a ganiattawyd gan y diweddar Arglwydd Vernon 5 y mae'r achos i ,-uel ei sefydlu yn derfynol yn y Llys Bennadnr. Yr unig bwngc a osodwyd i'r rheithwyr yn Henffordd i'w der- fynu oedd, pa 1111 a oedd yr ysgrif trwy'r hon yr oedd yr ainddiffynydd yn horoii bawl i gadw'r ineddiant mewn dadl, yn unol a'r ffnrf arferol o roddi daisgrifau ar y drcftadaeth ddywededig, a y rheithwyr hyn yn gadarnhaol o dn'r deiliaid. Bengys yr hanes canlynol fel yr oedd y gwron y di- weddar Syr Thomas Picton wedi diofrydn ei hnn at wasanaeth ei wlad:—Pan ddiosgwyd ef wedi ei gvvymp galarus, cafwyd alian ei fod wedi caei ei glwyfo yn ei fbrddwyd ym mrwydr yr ICeg gan bclcn dryli, ond yr oedd efe wedi cadw'r aingyJchiad hwn yn ofaIns rhag pob un; ac yr oedd y chvyf mewn ansawdd resynol 0 cisieu cynnorthwy meddygo!, gan nad occld nd) wedi ei rwymo ond efe ei hun. Yr oedd Ardalydd Môn wedi gwella cyn belled 110s i lieddyw ag yr aeth mewn cerbyd i ymweled a'r Tywysog Rbaglaw yn Nhv Carlton, ytighylcb HI) 0- gloch arosodd yr Ardalydd ardderchog gydl;tli Uehder Brenliino! agos i dair awr; cynnorthwywvd ef ar ei flfyn baglau aliau oy cerbyd, gan ei frawd, Syr E. Paget, ac hebryngwyd cf yn «l..gau ei fab, Al-gi. Graves a'r Cadfridog Bloomfield. Y mae'r goiofn ar ben PenLiiheugh yn cael ei dwyn ymlaen. Yr arysgrifen :i ddaiifbinvyd i'r saer meini sydd fel y canlyn ar y dwyrain, y gair" Buddngol- iaeth," ar y gogledd, WeSington," ar y gorliewin, Waterloo," ac ar y tn dehen, Y gof-adail yma a gy?wynir i Ddng Welington, a'r fyddin rrytanaidd, gan' Ardalydd Lothian a'i ddciliaid." Gwnawd casgiiad yn cglwys Abertcifi dydd Sal wythnos i'r diweddaf, cr bndd i blant a gweddvyon y gwyr dewrion a syrthiasant ym mrwydr W aterloo, yr hwn oedd ynghylch naw pnnt; gobeithir y bydd i'r engrafi hon gael ei dilyn mewn parthau ereiil o'r Dywysogaeth. Yn liossan, swydd Henffordd, aryrlGeg, casglwyd 221. 13s. 8d. wrth ddrysau'r eglwys, at yr an achos. Damwain bntdduidd.—Fel yr oedd dyn o'r enw M'iliam George, glowr, yngwaith glo Pentwynmawr, swydd FynwYi yn gweithio ar ddydd Pdawrth y 18fed o'r mis diweddaf, ynghylch saith o'r glocit y bore, syrthiodd darnau -o'r glo arno; dacth dyn olt- enNN, Isaac Fudge i'w gynnorthwyo, gan geisio troi y darnau glo oddi arno; ond tost yw gorfod mynegu, cwympodd liawer yn ychwaneg o'r top ar yr olaf, ac a'i iladdodd mewn inunudyn; collodd ei einioes wrth geisio actsub ei gyf- aill: gadawodd wraig feichiog, a dan 0 blant i alaru ar -ei ol. Y mae Wiliam George wedi ei glwyfo yn llym- dost, ond nid yn anobeithiol. Dirwvwyd Benjamin Booth, gyrriedydd y cerbyd o Tewkesbury i Fi ysfo, am yrra yn ffyrnig, yn grocs i'r gyfraith, er perygl i fywydau'r ymdeithvvyr, mewn ol.
! , BARDDONIAETH, i
BARDDONIAETH, i II OS YW YN DElLWNG O'R ENW. Wvii glewion a dewrwych farddorion, 'Sgoihcigtonadoethionmewndysg, Yn gynnil caf ofyn eich cennad I ddanfon byr holiad i'ch mysg; Fe ddaeth anfoddlondef) i'r meddwl, Mawr ofid in' on ddynolryw, Ei os ei 'iiat)od, Al,,ic ,in diben gael gwybod beth yw,, Pe baem yn cael llunsaeth yn llawnion, A digon i'n cludo ni'n glan, Pob moddion i Ianw 'n ajighenion, I dirion bur union barhau, Ac i ni gael parch ac anrhydedd, A mawredd gan fonedd y byd, Bydd cwynion anfoddion Iii ymeddwl; Yn ol cael y cwbl i gyd. Ca'dd hwnnw.ei eni mor forcn, Yn nechren cynnaliad y byd, Mae 'r hanes 'n ei ddilyn mor hynod, Gan graffu ei wallnod o byd- j Yn Adda 'r ymddangosodd e' gynta', Yn ol hynny 'a greulonach yn Cain, Yn wanacb ei efiaith mewn ereiil, A liawer yu sfefyll fel riiai'n. V I Mae 'n awr wedi llanw ein gwledydd, Mewn barnydd a41ywyddlj^ior llawn^ Trwy brofi ei effaith mewn moddion, Trallodion yu greulon a gawn; Trwy drachwant ymlidiant am v/ledy*dd/ A'r i*eusydd fel llynydd o waed, A't meirvvon gelanedd, yn rhyfedd 0 amledd yn got'wedd daif di-aed. ■ Pe medrwn, o'r %'erin mi gloddiwn Ei olr dwyrain i'r de', Rlio hedyn o gariad cyffredi-n, ct c) ic Da cfofaidd i dyfu 'n ci le; Gvynai hwnnw, ;i'i beraidd flagtiron Wyrddleision iawn iFrwvthlonyn Hi, Y byd yn barodol baratlwys, Bel" iawen bisr iivvus i Iii. AxyTYHODUS. if
At ArgraJhuhjdd Seren Gomero…
At ArgraJhuhjdd Seren Gomero I MR. Goi>ier,.«»A fydd yn wiw, gati rai o'ch gokebwvr cywremddoeth Sir y sydd yn medru ihesur y iaith hyd at led y blewyn, ddangos'i'r gened! feymrsig dadogaeth 's y eaiilvii gwel pawb ar Y sydd yn deal! y ddwy iaith mai yrunrliyw eirbuydyet 0 ran llythyreijau a swiij a'u hystyriaeth yr un ineddwl; dc am hynny dyiuunaf yn ostyngedig gael gwybod eiddo p vi C ymraeg: Achos Ach rctwr Amnaid Adgas Aer Afal Allor Bad Parr Bara Barf Bargcn Baril Caccen Cafell Callawr Canwyll Cath Caterig Caws Dadsgrifen Daintaidd Darparu Daw;1: DeuiVyd Deiutnr Dewin Dewis Dian Efangyhvi- Effaith Eglur Eigion El fen F?te!n Ffa for Ff'agod G?i Gahvvn Gardd Gian Strnneg. Caase Creditor Nod Odious Heir K' } Altar r t Boat f Bread Beard Bargain Barrel Cake Chance! Cauldron j Caudle Cat Cattevwawl Cheese Transcript Dainty Prepare Dam e Verdict Tenter I Deviner ChoOSC- Devil Evangelist i Effect Clear Ocean Element Failure Favour Faggot Goal Gallon Garden Ciean I y mae hyn yn ddigon y tro yma, ond y malJ gpnnyf j filoedd yn ychwaneg o'r ryffelyb eiriau. wedi en tymm allan 0 gO! ph F iait\¡ Gymr:.cg: 1ST E. C.
I YSGRIFENFEDD LLADIN A GnOEn,…
YSGRIFENFEDD LLADIN A GnOEn, I A gafu-yd. ar Garreg a: gloddb.cyd yn ddhcuddar gerllaw j Ctawdd Off a" ) I ll-l- J.J.
IANGLADDATJ PARCHUS YNGWYNEDD.I
ANGLADDATJ PARCHUS YNGWYNEDD. I Yr hanes canlynol svdd wirionedd diamhenol yng- Ya IJaries canlynol sydd wirionedd diamheuol yng- llylch marwolaeth, a chladdcdigaeth, mewn rhan o r ynedd '1 Pan fyddo marw no, y mae'r cymmydogion, pcrth- ynasau, a clsyfeillion, yn anfon anrhegion i'r ty lie y mae'r corph, hyd nes yr clo i'r eglwys neu'r man y I bvddis yn ei gladdu; y mae diodydd cryifon yn cael eu rhoddi wrth gychwyn y corph i'w gladdu; at' yr nn pryd, rhoddir teisen a bwydydd ereill i'r rhai sydd YI1 dyfod i geisio'r corph. Pan ddarllener y gwasanacth, yna ofirymir gan y ceraint nesaf yn gvntaf, rai banner I coron, ereill swlit, chwe' cheiniog, yna offiymir gan ¡I bawb yn gyffredin; os bydd y person i'w gladdu yn barchus, briiidd yr oflrwm neb bres ncu geiniog, swm yr offrwm yn gyffredin fydd o dau i saith bunt, rai gweithiau mae'n cyrraedd i jiaw neu ddeg punt, ond I nid ami: bi-ydiati ei-eill pan fyd,tlolr ti-cj-j,e(lig yn lied dlawd, bydd yr ofrVwni 0 bum swllt i bunt, yna wedi ciaddn y mae teuSa'rmarw yn en gwaliodd i ddyfodyno (sef i'w hen artref) i fwytta ac yfed, &c. er fod hyn yn cael ei gyllawni tan yr esgns o roi bwyd i bobl a chan- ddynt flordd bell, braidd y bydd neb i'j- cylililiyctogi heb fyned yno, ac y niae yr arfer hon yn cynnydtV,. ond cyn yr clont i'r ty dywededig, aent i'r dafarn;" maent yn casglu arian (shot), chwecheioiog ileil ,lt y dyn, a thra ami yr erys rhai yno nes bod yn fcll herwydd arosant yno ehvt-ech neu aw" Pe darllenasid fod y dull yma gan y Laplai»it, buasai amryw yn gweled y sereinoni yn drahert'ms gwrthun. Cyfrannogwr.
I At Argraffiadydd Seren Gomer.j
At Argraffiadydd Seren Gomer. j rR. GoivrER,Y nrne y newyddion diweddar am fachludiad y Seren yn achos o ofid nid bychan i lawer I ogarwyr yr iaith Gymraeg, a charwyr helaethiad gwy- bodaeth o bob math yn Nghymrn, yr hyn adrosglwydd- wyd ganddi mewn modd dymnnol a diddanus iawn. o warth i'r genedl Omeraidd fydd machlndiad y Seren Oleuwen; orid os rhaid iddi fachludo" 0 herwydd an- ffyddlondeb y werin Gymreig; g-obeithio y llwydda eich amcan i oleuo Cymru mewn dull arall. Os yw bosibl, cyn yr clo y Seren ddisglair o'r golwg, mi ddymunwn i rai o'ch cohebwyr roddi ell meddyliau ger bron y werin mewn perthynas i un ymarferiad drwg iawn yn fy n'golwg i fel ymdeithydd, ag fydd yri pai-liati er oesoccid yn rhai pat thau oGymruj yt arfer y cyfeirir atti a elwir Cadw Pen y Mis Mawr, y pryd y rli) w liaws o tiobl ieuaiigc a chanol oed yn pynnull 0 bell ryw dy cyfarfod y» y borati, ar l'l'rrl eymmnn y, lie, ac yn ol i'r cwrdd fyned heibio yn myned i'r tafarn-dy nesaf i fwyta ac yfed, a meddvti, a mynycif y mae yn dibemm mewn ymryson ac. Yiftladdj ac arfer- ion halogedig ereill, y rhai ydyntwaraùwydd t ddynoi- iaeth, pa faiirtmwy i gristianogrwyddl Yn awr byddai dda gennyf pe bae r',Ivv.- ,III] ocil co- hebwyr dysgedigyp gweled yn dda i ddangos pa fodd y declireiiodd y fath arfer ddrwg, a pha ham nad yw preN- gcthwyr y parthan hynny wedi ymosod cyn hyn i'w thorri i lawr. canys y mae yr arfËrhyd yn Lyii yn par- liau iii-exvri riiai. manan ya swydd Forganwg. c. Fel ymdeithydd, nid oes genvf fawr gwybodacth yn y pc- thau. hyn, ond gall fed; ereill yn gyfarwydd yndoynt. a. byddaf dra diolcbgar aya eu sylwadau. Ydwvf, &c. Ymdeitxiydu.
Family Notices
ESGGRODD, Ar yr soicd. vmliedronslvn J.ersev. Countess Jersey ar fab. FRIODWYD, Yii Aiijlticli, y Parch. John Jones, M. A. Peryclor L!?uyc!)an, swydd Dinbych, ag Eliza, mcrch tena?'ar' ydiWGddar John l:>j'k, Yswain', 0 Fon" Ynghaerlledn Gawr, Mr. JonHth?n Wainwfisrht, ocd hon sydd yn awr wedi priodi y c.hweched waith ei tlri gwr cvutaf oeddynt Albanian), a'i- tri olaf yu SaesorL. BU FAR\V, Yn ddiweddar, yrt ei letty, yn Llnndain, Tfiomas Humphreys, Yswain, o Ncsadd y Gartis, Lliintri^ainf, Morganwg, TH Wythnos i hc-d?y?'; yrt yr 5iain mliyydd o'i oedran, Mr. John Eaves, Luaw d Mrs. Mabon, o r ur?f ban. Y) oedd efe wedi dychwelyd yn ddiweddar o Jamaica, lie y buasai efe er mwyn cael gvvell iêchHl. Yn Nhinbvch, Dyfed, Martha, ail ferch y diweddar Banh. J L. Philips, 0 Lwyncvwn, swydd Gaeifyrddin, a chwacr i'r Fcfncddigejs Given. Dydd Mercher, yn ddisymmwtb, Ynghastellnewydd yn Einlyn, er galar trwm i lawer o gvfeiiiton, Mrs. Jones, ohwaer y Parch. A. T. J. Gwvhne, o'r TyglYll, Ceredigion. Yn y Cvym Mawr, gerllaw Caerfvrddin, yri y 30aiii nilwydd o'i oedran, Sir. Samuel Griffiths, g" vuf Bgwein- iuog yr Ymneillduv/yr yh Oldburv. Wytlmos- i ecluloe, yn ddtsy-.rnnwtb, yn y Eorini, ym irnodau ci ddyddiau, Mr. John Harris, g.werthwr fiiei'n- iau teg: yr oedd yii }VI' ieiiarigc tra a gwydd yn ci ymddygiadau,-gau gael ei barchu yn gyffredin lie yr adwaeiml ef. 0. Mrs. Symoiids, bonrddiges y Milwriad Stmonds. Aelod o'r Senr-dd dros swydd Henffordd. Achlysur- wyd ei marwolaeth gan ddymclnveiiad y cerbvd yn vr yr hwn yr oedd yn marcliogaeth, gerflaw Henffordd. Qafodd gymmaint r.iwed fei lia wyddai oddi wrthi ei hun o aniser y digwyddiad galarus livil ci tlmmgccdjg. fleth. Yn Birmingham, Joshua Tonhnin, D. D no 0 weioid- ogioti. yr addoiity newydd yn v drefhoiino. Wedi byr gystudd, Richard Philips, Yswain, Maer y Mvs y thig. Yn Rippingalc, ocd 16, Ami flardt. Yr oedd y ddyncs ieuansc hon w.pdi tyfu i'r hyd miarferolo saith troedfedd a tiuy fod/edd Ei rliieiii ydy¡¡t o faintioli canolig.
[No title]
Having been disappointed in receiving our regular supply uf Stamps, q umall !)ar of our iuipr&iston has been printed without, but the dutu shall be aecoiiritedfor upun oath.
MARCMNADOEDD.
MARCMNADOEDD. CrrxEjriDF.i I D., Heoljs Mirc, Gonrjj. 94. Yr-oedd yma gyffawnder oW enith 0 Essex, Kent, a SusToik, y bore Hwn; gwerthwyd v gorenon am yh agos e c 7-o? yr tin prisoedd ag wythnos i hetldyw, Gan nad oedd ond ychydig Haidd, gwerthwyd liwyn.t am is. y grynog yn ddruttaeli. Brag, gwerthiad niarwaidd. pVs at fcrwi yn liuittach. Yr oedd yma lawer o Geirch gwerthiad niarwaidd am o ddeutu ts. y grynog yn is nng wythnos i heddyw. Prisoeddderbymuhqiyr I'd, y Grynog. Givenith coch 42s i bos Gwenith gwyn 4.8s 80s llhyg 36s i 37s Haidrl (Rmoley)- -2Ss i 35;, Brf!-gwdw ( Pale) Sis i 68s j Oircli 22s i 2): Polands 2is i 31s Ffa ceifylau new. 30s i 35s Hen iia ceifylau 33s i 37s Ffacoloinenod new. 36s i 403 lien fr'a colorneiiod 3Ss i 433 Fys at fcrwi 38s i 4 k Py lilrydioà 355 i Sa. Pnscyfartalyr Ydyn Ngiymruy Grwzog (Eight f-irches- ter lh:x/ie!s ). [Gwen. Rhyg. j liaidd Ceirch s. d. s. d. s. d. s. d. SWJdd Forganwg I 75 8 0 0 42 8 1' 21 8 Gaerfyrddin I 690 0 H 0 19 4 Benfro 57 9 0 0 29 8 18 0 AberteJfi 69 0 0 0 I 30 8 ? 2 Frecheiniog I 79 2 51 01 ?3? os '?9 2 12) el le d 76 0 0 0 30 0 30 4 Fynwy- 72 8 0 0 32 0 0 0 r,?,iyl ",Yn 81 0 40 0 32 0 27 0 Meirion 81 '4 0 0 35 0 29 0 — .FHiiit 71 8 0 0" 27 6 IMtmbech I 69 9 0 0 S7 0 *?3" <? "n Caernarfon 75 4 0 0 30 9 24 0 ——- Foil 65 0 0 0 27 6 20 0 Pris PeilUald (Fiour), u Sac ha id o 2RO pici/s. j Peiiliaid teg, 60s i 65s 1 Eilion, 55s i 60s j Pris y Bara i/n Llundain. Dydd Mawrth diweddaf gorchymynodd yr Argl. Maer i'r { dortu bedsrarau ( quartern) wenith i barhau a'.ti i.1 Id. j dorth bed?aran (?M)'?<? wciiit.h i uarhau am n?d. Pri» cpfarlal Sitgt Gteineii (Brbtcn ), Yn ol y cylrif a Wnavvd yr wythnos a derfynodd Gor. 26, yw £3 2 6t y cant o 112 pwys, Hebtaw yr Ardreth a dahyyd, neu sydd t'w thalu ar ei drosghvyddiad i Brydain 'Fau r. Pris y Cig, heVuho y Briw-fwi/d, q Tit a en o 8 vwys. Cig Eidion 4sOdi5sM ( Cig Mah'n" 4s2di5s2d ) Cig Llo 4s Od i 5s 2A Cig TJrchyn 4s 6d i 6s Od HgUen 4s i 6s Od. i"t —————-—. Pris yr ITopys (Hop-), yn Soulhwark. CYDAU (BAGS). ?- n C?i 8! 8s 61 10s i 71 7s 1 .?- 71 0.1 81 8s I ——— HAXNER SACHAU (POCKETS). Kent 71 0s i 91 99 Sussex 61 10s i 81 8s Farnham 121 0s i 151 0s Pris v Lledr i/n LeadcnKall. CrwynG?adnau (?M? 50 i 56 pwys yr un, ?M 22d. EreiH, ?j j .1r1o GWirod-gyfie11hgrwyu (Merchants' Backs), 19d i 19jd. Crwyn L1 chafed ( Dressing Ilides) 19d i 20d. Cerbyd-grwYfI tég" 20d i 22d. Cnvyn LIoi, 30 i 40 pwys, 28d iHJ: EreiH,50 i 70 P\ys, g3d i 36. Ercíll, íJ i 80 30d i 34d. Crwyn Morloi by chain, (Seals Greenland).. 4 Id i 45d. Ereiil, m'lwriüH"y dwin", 130s i 180s. Crwyn Cefijiau cylleiftiicdig (tanned) —d i-d. I 'Pi-is y Gtve .r yn Ltil:yidr,i?i. s. ft. i MnrchtiadWhitechapei 4 0 St. J ames 4 0 L.———— CJare 0 0  8 0 lt".1 fartalwell401 I I ■ 6. 3, C!wpr y drefy cant 69 0 melyn Russia 0 -—— grtyn Rtissia 6 —-r- Sebqn .— o Defnydd tocidedig 56 0 — -——— zarw 34 0 Greaves 20 0 Rhytion da f Dregs), 10 0 sebon Cülfran 104 0 Brychlyd 10 00 Meiyn 9 (yi Pris Car,wyllau—Moldiau 14s Od yddwsin.
Advertising
CARDIFF, July 15, 1815. AT a GENERAL MEETING of the LORD JliL LIEUTKNANT and OFFICERS of the ROY?I GLAMORGAN REGIMKNTof REGULAR MiLITIA? 'f .'ie Most lion. Marquis of BUTE, in the Chair; It lcas Resolved, That a Monument ought to be Erected on some eminent and commanding station within the Prin- cipality, to perpetuate the memory of Lieut-General Sir 1. Fkjton, G. C. B. who fell gloriously leading his divi- sion to a charge of bayonets OIl the memorable battle of Waterloo on the 18th J uric, 1815. Reso!vecl, That an Address be made to the Medina at Brecon, assuring them of our correspondent sentiments and that we are desirous of uniting with that Meeting to give eirect to what we Ibelicve to be the general feelings of South Wales upon the suhject. Resolved, That Copies of these Resolutions be published in the Cambrian and Seren Gomer Newspapers; and that the Chairman he requested to present them'to the Grand Jury at the next Great Sessions, in order that a Subscription may be opened, and such further measures adopted as may be then thotigM most expedient for giving full eflect to the w isiies and intentions of this Meeting. Resolved, That the thanks of this Meeting be to the Lord Lieutenant for his able conduct in the Chair, and for havingcailedthisMeeting; WM. RAY, Captain and Adjutant, ll.oyal Glamorgan Regular Militia.
ADDYSGIADAU II EN AFIAETII.
Ssreh sydd bryf ag sydd yn cnoi lyratlostaf ■} m mynwesau tyfiarmol ieuengctyd. Ni's gellir darostwog cariad gan dcloethlneb, jo lierwydd na's geUir ei gyuuwys a rhswm. Cariad brvrd a, oera'n fuati, air gaira wystlir trwy adduaed odinebus a rwymir heb gydwybod, ac a dcrrir heb ofal. Megis y mae cariad yn gyfnewidiol, felly y mae yn aHuog i ddwyu alian effeithiau heb gymmeryd pn 11. Nis gellir gwrthwynebu Cupid lieb ddewrcler, ond y mae i'w- roesinvi moesgarwch. Cariad a facdda ormeswyr, a orchfyga falais y cynfigennus, ac a gyramoda clynioa angheuol i berffaith gyf«iilgarwch. Cariad sydd wres yn Hawn oerfel, melus yn llawn chwerw, Npoen yn llawn hyfrydwci?, vii gvvneuthur' y medciyliau yn llawn llygaid, y calonau yn llawn clustiau, wedi cael ei genhedlu gan ddymuniad, ei feithriu gan Iiyfrydweh, ei ddiddyfnu-gan eiddigedd, ei ladd gau dwyJl, a'i gladdu gau atmiokhgarwch. Yr hyn a gerir gan y galoil, a alerir o'i her- wydd gan y gnlon. Pryf yw cariad ag sydd yn byw yn gyffredin yn y i!}gad? ac yn marw yn y galon. Bod yn rliydd oddiwrth gariad sydd ryfedd, ond tybied fod dirniyg yu garcdig sydd aughen. filaidd. iciion cai-iii d i I' Ni ddichon cariad a Breninoliaeth oddcf cyd- radd. Diclion cariad cyvyir fedu dirirsyg, ond 11id gwarih. Yr hwii a ymbortho ar serch a ddichon gael gefid wrth dreulioei luniaeth. Nid aeth cariad erioed i'r drafferth o fecidwi ond yn agos i derfyn ci entices: ac lJi bu go- baith am y nefoedd erioed feddiannol ar ofn iiile: 11. Cariad a feithrynwyd gan svryn-serch sydd gytfclyb i flodeuyn a weithir mewn sidan, mewn dull a Ijiw yn dra chyilelyb (i flodeuyn uattur- iol) ond uid mewn sylwedd ac arogledd. Y c a i iad a enniilir trwy ddewiniaetii sydd nor anbyfryd ac yw'r pysgodyn a ddclir. trwy gytfgiriau nseddvgon yn afiach. Y mae cariad fel Camel eon, yr hwn nid yw yniynnu dim i'r geneu ond awyr, ac yn meithiin dim yn y corph ond y tafod. Cariad a ddryllia yr ymenydd, end iid yw byth yn briwo'r siol; yn difa'r gal on, heb fyill gwrdd a'r croen ac yu gwneuthur craith ddofn yn weledig cyn y teimlir un clwyf. Gweddus i garwyr ddewis inoesau da yn hyt- rach nag arian ac onestrwydd yn Iiytrach na thegweh. Cariad anghyfreithlon a. direswn, yw'r prif tyn-faen i goiled a dinysfr.