Y Rhedegydd

TWR Y GWYLIEDYDD. Gosod Wyliedjld, myneged yr hyn a welo." MRI. CotYGWYK.-Eliyfedd fel y mae ychydig o amser yn peri cyfnwidiadau auesboniadwy, mewn amgylchiadau, a thmhorau arbenig ar y flwyddyn. Gauaf glas wna ynwent fras." Dyna air sicraf yr hen bobl, stc y.-iae mor sicr a'i fod yn dangos synwyr .cyffredin cyf, yn arddangos llawer iawn o gysondeb a rheoleidiwch gwirioneddol, ac yn ar- benig felly y flvddyn hon, 1878. Cymaint a phymtheg a deuga. o feirdd, llenorion, a cherddor- ion yr un ardal we, eu ewyn)po gyda'r ddoilen. Y 6, mae yr olygfa a welais yn ngholofnau y RHEDEYYDD diweddaf wedi acbosi llawer o alar dwfn i mi a Mari Jones, wrth ganfod fod torf mor obeithkd—y cy(l- gasglad cyflawnaf o lLdulltan ac athryJith a welais erioed—oil wedi diflanu. Colli tyrfa mor ardderch- og mewn cyn lleied o amser. 0 ystyriaeth ddifrifol, mae yn ddigon i beri i'r meddwl mwyaf gwamal ac ysgafu suddo fel plwm i ddyfnderoedd ei natur, a gwaeddi mewn tristweh am gangeu o rywlo i ber- eiddio ychydig ar chwerwodd dyfroedd profodigaetk mor drom a thrwyadl. Yr ydwyf yn teimlo 1;101' eiddigeddus at y Toiwr Bed<lau" am eu rhoddi < LUJ y dywarchen (er maijhyuy ncud ci ddyledswydd t F) fel ag yr wyf yn dligon boddloll i wneyd cyngi dr- ag angau, er ei dori i lawr, ac am orclmddio nil-T mor liosog o enwogion, ag y bydd bytholrwydd eu coftad fel ardderchog lu'r uierthyri. Mae nied<lwl am y fath alanas yn galw ar y greadigaoth i isgo ei galarwisg. Deuweh fynyddau diion, Er chwerw hynt i'r helynt hon ■ • Coed i ser fo'ti cydio sain j, Gwaedefau ac wylofain Galerwch a chwynwcli chwi, G-ruddJcnwchcgraidd ieini Golwir ein beirdd o'r gwaelod, Uwch eu bedd ni chewoh chwi fod. Och bryfaid na wnewch brofi Troed iia llaw i'n hathrawon ni Ni chaed y fath frath i Iron, Erchyllaidd yw'r archollion, Gofid sai 'n ddiddiwedd, Os awn yn agos i'w bedd Archoll ddu sy'n braenu bron, Y gwiw ddoeth Gymreigyddion, Cyrnrodorion, mwynion, mad, Gwyren gan bwys mawr cariad. Felly gorphwysaf mewn tristwch a gofid profedig- aeth le-m, hyd y tro iiesaf.- Y r eiddoch, GWYLIEDYDD.

OKS A Jieddweh? T Oes, am fod A y hodau hyny a [It'n codi row yireinbro, yn huno isod, jnewn gwir ddiogel obaith am gael adgyfodiad i dawelwch. Tybiwn mai camwedd anfaddeuol a fuasai gadael i'r trueiniaid orwedd yma heb un arwydd fod eu bathau wedi tori ffigiwr o nod tra buont yn gwisgo cnawd yn y fuchedd hon! Os gadewir ellwau rhai o'r gwroniaid a gafodd "ytorwr beddau" i'w "arch" allan o wyneb'y gofgolofn hon, bydded hysbys y cymerwyd y menu tecaf i'r gwyneb allanol, ac y Moddwyd yr oil o'r lleill yn binau a mortar, a mags y gwaelod, o'r golwg. Dylai pawb ym- dawelu i w tynged, oblegid pan do dyn neu ddynes i grafangau rhingyU ang?u, dyna ben am dano! Ond o wir barch i'r frawdoliaeth, wele gofgolofn o'r rhai caulynoh— Yr HAVEsp a fu fu'n rhwyfo—efo 'i bill A'i fyw ben diguro Am englyn; gelyn o'i go', Fu y gwr, pwy gaf i'w guro. A'n BRYNIOG, o'i wybr anwyl,—i gleidir A gludwyd o'i breswyl! Fe erys cof o'i arwyl,— Gyda'i gerdd a'i i -adw L CRUGWYSON dirion dorwyd,—oedd un byw Ei ddawu bert a gollwyd! A'r EBRILL gawr! i'r llawr llwyd Y n ddiogeJ hwn ddygwycll If Elihu, Ffestinfab, Llwydfab, Derfelgui Cynfoel, Brittwn, Alaw Manod, a (,ofii, Q'r tnvll (III; Dyffdy gywrain ei gynghanedd, Jones Da:ch a'i Farget fwyn Ion ap Grnffydd, I G. Prysor, i'r beddrod ga'dd eu dwyn; Ardudwy Gutyn, Bhyddercli, Llew Glas, a'i was yn wir, Ar holl Eosiaid swynol, a gedwir yrna 'n hir Meung Men, Gwriym Ychain, Crych.EIen swyn gerdd, Llew Ystradau, loan Gwyngyll, a roed i'r ddaear werdd; LarddDu, a r Alaw Bowydd, a'r Asaph Gwaenydd ewiw Llew Bowydd, Gwdym Barlwyd, O! '1' anwyl dyma eriw* Amos Hebog ar Ap Devon, a Dewi Mawddwy rydu Larlwydon, Nerydd, Idris, a gladdwyd yr un dydd! YMA Y GORWEDD "SARONFAB" DAN YR OLL Rhag. 2, 1878. COFADEILYDD. <

MARWOLAETH A CHLADDEDIGAETH I MRS. ROBERTS, ISALLT. Y mae genym y gorchwyl pruddaidd o gof- nodi marwolaetV ddisymwth Mrs. Roberts, yr hyn a gymeroddle bore dydd Llun. Ni raid i ni ymdrafferthu i egluro pwy oedd, oblegid y mae bron yr oil o ddarllenwyr y RHEDEGYDD yn sicr o fod yn myuwesu adgofion caruaidd am yr hen foneddiges garedig-mam y Doctoriaid Roberts. Yr oedd wedi bod yn dyoddef yn amyneddgar am amryw fisoedd, ond ni ddychym- ygodd neb fod awr ei hymddatodiad mor agos. Ganwyd hi yn Highgate, Llan, driugain mlyn- edd yn ol, felly cafodd fantais i weled llawer iawn o gyfnewidiadau yn ardal ei genedigaeth. Priododd ag un :Mr. John Roberts, Meddyg esgyrn, o Lanberis1 141, bu iddynt amryw o blant, pedwar o ba rai hynododd eu hunain fel meddygon enwog, ho y mae tri o honynt yn fyw, a gyrfa anrhydedc ts a bendithiol o'u blaenau, ni a obeithiwn. Gellir dweyd yn c Aibetrus am Mrs. Roberts ei bod wedi gwasanaethu ei thymor yn ffyddlawn. Gall- odd wneyd llawer mewn amser ac allan o amser, mewn iachau briwiau a rhoddi cynghorion buddiol. a gwnaeth hyny yn rhad ac am ddim, yn nghanol traffertbion magu ei pblant. Bu deuddcg o blant iddi, magodd ddeg i oed, a cliollodd ddau mewn modd sydyn. Cyfarfyddodd ag amryw hrofedig- aethau chwerwon iawn, ond yn dal am y cwbl caf- odd ei phlant oil yn ffyddlawn, yn en wedig ei mab hynaf, yr hwn fu yn bob help iddi, ac yn eithriad, mewn gwlad fel un gofalus am ei fam, ei frodyr, a'i -'iw, *(dd. Ond r ..= .'(Cal Lu farw ao yntau bron yu ym?,uuuuebn,a ?, y, yr hyn I? achosodd gryn brofedigaeth iddo. Yr oedd yn siriol a llawen boreu dydd Llun diweddaf, yn llywodraethu y ty fel arferol, yn ei holl bethau. Ond pan yn eistedd ar soffa i orphwys ychydig bu farw yn y fan, heb gymaint a dweyd gair wrth neb. Ar y pryd nid oedd neb yn ei hymyl ond ei merch ieuangaf, Miss Jane Roberts. Yr oeid wedi cael amryw o'r ffitiau yn flaenorol, ac nid oedd ei hymddatodiad sydyn ond yr hyn a ellid yi naturiol ei ddisgwyl. Heb ryngwyd ei gweddillion i fynwent y Llan, gan un o'r torfeydd lliosocafa welwyd yma erioed. Yr oedd heddyw (dydd Gweier) yn ddiwrnod tywyll i lawer, a hir gofir y galar i arddangoswyd. Amlygwyd parch cyffredinol gat bawb tra yr oedd y claddedig- aeth yn myned drwoid-yr holl fasnachdai yn gau- edig. Mae gwagder mawr i'w ganfod yn y ty ar ei hoi, a theimlir ei halsenoldeb yn ddiau gan gylch eang o gyfeillion. Yiydym yn cymeryd y eyfrifoldeb arnom ein hunaiia i ddweyd os bydd rhai o gyfeillion Mrs. Robrts gael eu gadael yn angof o arwydd coffadwriaeh, mae hyny wedi ei wneyd yn hollol anfwriadol.