Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

16 erthygl ar y dudalen hon

NOD I ON Y DYDD. .iN

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

NOD I ON Y DYDD. .iN Cymerodd golygfa ryfedd iawn le yn Nhy y Cyffredm ddydd Llun diweddaf, ac achcswyd cryn gynwrf a braw yno o'r herwydd. Ychydig cyn pump o'r gloch daeth boneddwr o'r enw Mr. Sands, o Gaergrawnt, i'r Ty, gan ddisgwyl cyfarfod a Syr Richard Temple. Yr oedd ei bnod gyda Mr. S mds. Tra yr oedd y foneddiges yn disgyn o'r cerbyd, a'i gtvr wrth y gwaith o dalu t'r gyriedydd. dyna ddyn mileinig yr olwg arno yn rhuthro yn mlaen, a chan waeidi dros y lie cydiodd yn Mrs. Sands a'i law chwith, ac yr oedd ar fin ei thrywanu gyda chyllell agored a ddaliai yn ei law ddehau. Yr oedd y foneddiges ar firi syrthio i lewyg pan waredwyd hi o'i rseiyilfa beryglus gan ddau gwnstabl, y rhai r a gydiasant yn ei hymosodwr ac a gymer- asant y gyllell oddiarno. Aed ag ef i'r carchar, lie y cyhuddwyd ef o ymgais i drywanu. Gwrthododd roddi ei enw na'i gyfeiriad. Vn lie hyny defnyddiai iaith aflan. Meddylid ar y cyntaf mai meddw | oedd y dyn, ond yn awr ymddengys mai gwaligofddyn peryglus ydyw. Seremoni y cymerid liawer iawn o ddyddoideb ynddi ddydd Llun oedd yr un o fedyddio baban Due a Duces York. Teithiodd ei Mhawrhydi y Frenhines o Windsor mewn cerbydres arbenig er mwyn bod yn bresenol ar yr amgyichiad. Yr oedd Tywysog a Thywysoges Cymry hefyd yn bresenol, yn nghyda Iarll Rosebery ac Ardalydd Salisbury. Yr offeitiaid oedd yn bresenol oedd Archesgob Canterbury, Esgob Rochester, a'r Parch H. Carr Glyn. Bu Tywysoges Cymry a'r Frenhines yn dal y haban-brenin dyfodol Prydain—am ryw hyd. Y Frenhines a'i cyflwynodd i freichiau yr Archesgob, yr hwn a'i bedydd- iodd gan ddodi yr enwau canlynol arno :— Edward Albert Christian George Andrew Patrick David. Mae yn cymeryd yr enw cyntaf ar ol el dad, yr ail ar cl y diweddar D, wysog Albert, y trydydd ar ol tad Tywysoges Cymru, y pedwerydd ar ol Due York (y tad), Andrew dros Ysgctland, Patrick dros y Werddon, a Dafydd dios Gymru. Dyma y tio, hyd y gwyddom, i gymru gael ei chynrychioli yn mhlith enwau teulu y Frenhines Victoria. Gyda llawenydd ii-iiwr y derbynir y newydd fod y Fr^nhin. urdd Marchog i'r meddyg galluog, Dr. John Williams, Llundain. Efe ydyw meddyg Ducet- Ycrk tt'r Dywysoges Beatrice. Cymro glan gloyw ydyw fcsyr John Williams. Mae yn aelod o Gym- deithas Gymreig Cymmrodorion Llundain. a phob amser yn cymeryd dyddordeb a rhan flaenllaw yn symudiadau Cymreig y Brif-ddinas. Dywedir fod y Frenhines wedi cyflwyno y Farwi,iicth iddo mor fuan ag yr oedd moeseg y L1)S yn caniatau iddi wneyd hyny. Wrth gwrs, Syr John Williams a weinyddai ar y Duces York ar yr achlysur o enedigaeth y baban brenhin- ol y crybwyllir uchod am ei fedydd. Mae lluaws mawr, yn enwedig yn y byd Henyddol, yn synu oherwydd yr oediad rhytedd sydd yn cymeryd lie mewn penodi olynydd i'r diweddar A-rglwydd Tennyson fel Bardd Llawryfol. Mae yn anhawdd iawn deall beth yw yr achos o hyn. Yn Nhy y Oyffrediu nos Fawrth, ymholodd Mr. David Thomas, un o'r aelodau dros Ferthyr Tydfil, paham na fuasai y swydd yn cael ei llanw. Ni fa i Syr Willhm Mareouit yn ei atebiad roddi nemawr oletani ar y mater. Yn wir prin y gellir dweyd ei fod wedi rhoddi ystynaeth ddifrifol o gwbl i'r cwestiwn. Gallesid meddwi, weithiau, mai gormod o le i ddewis oedd gan y Prif-weinidog, ac fod gonddo ofn digio rhywrai drwy wneud y penodiad, gan nad yw yn bosibl i ddim nd un ddal y swydd. Gan fod sicrwydd nad yw M). Swinburn yn barod i gymeryd yr anrhydedd pe y cyn^gid ef i-ddo, mae pobpeth yn pwyntio yn naturiol at Mi- Lewis Morris. Dywedir fod Tywysog Cymru yn arbenig o ffafriol i'w benodiad ct. Alae 3ii ddiameu os penodir rhywun imi Mr. Merris a fydd y dyn. ,( "1 Unwaith yn rhagor mae Seneddwyr Cyraru wedi cynhyrfu ychydig yn nglyn a Yroedd 3yr George Osborne Morgan wedi galw eyfa-rfotl o'r blaid Gymreig nos Iau di- weddaf, er Hlwyn ystyrierl y cwestiwn. Ar ol hyny anfonodd y Prif-weinidog" am Yl George, a dtywedodd wrtho y bydd lies or Dakykylltiad i Gymru yn cael ded yn rnhen y flwyddyn nesaf; ac yckwanegodd mai ete a fyddai y mesur cyntaf yr ymgymerai y Wcinyddiaeth as; ef. Y dywi ydyw y bu yn rhaid i larll Rosebery gaet dweud y galiai y byddai rhyw fesur Gwydd.lig yn cyd-redeg ag ef Tipyn yn anffodus y mae lIe i ofni a tydd hyn, gm y myn y Gwyddelod gael y lie cyntaf, ac efallai y gall y mesur hwnw, gan nad beth a fydd, gymeryd amser hir iawn, ac felly dyrysu s awns y Mesur Cymreig. Modd bynag, nid oes and gobeithio y goreu. Mae yr addewid a gafwyd gan Iarll Rosebery yn un o'r rhai goreu a gafwyd eto Ni roddodd Mr. Gladstone ddim byd yn debyg iddi. Hwyrach. wedi'r cwbl. fod a wneto rhyw- beth a "gwithryfel y pedwar annibynol," a chael gan y prif-weinidog i wneud y datganiad hwn o'i eiddo. Yn ol yr adroddiadau a gyboeddir. gallesid casglu yn lied sicr fod Tywysog a Thywysoges Cymru wedi eu boddhau yn fawr yn eu hymweliad a Chaernarfon, Bangor, a iieoedj eraill yn Ngogledd Cymru. Nid oes ambeuaeth na roddwyd iddyot groesaw anghyffredin o urddasol. Maent eisioas, drwy en hysgrifenydd, I wedi anfon llythyrau yn datgan eu bodd- had yn y golygfeyJd a welsant, yn y trefn- ( iadau ynglyn a'r milwyr, yr heddlu, &c. Sut y mae eu Huchelderau Brenhino!, Iorwerth Dy wysog," a HofTedd Pryd- ain," yn teimlo, tybed, ar 01 cael eu hurddo gan y ddau batiiarch gorseddol, Cl,,v),,ifardd a Hwfa Men ? Gobefttro mai nid chwerthin yn eu llewys yi oedd- ynt am ben yr hen seremoni Gymreig. Diameu eu bod yn cael cryn hwyl wrth adrodd i'w cyd-urddasohon am ddefodau y bcirdd yn Ngoi-sedil. I-Iwyracli y cawn yn fuan weled engreiphtiau o'a gweithiau barddonol. Don 01 o beth a fuasai deali fod Tywysog Cymru yn medru gwneud englynion.

—■— — —-I LLYWYDD NEWYDD Y…

BILL DEGWM CYNGOR SIROL 1…

, il ,j ^ TWYLL-FATHWYR YN…

[No title]

LLOGELL-LADRATAWYR YN Y GORSAFAU.

BODDI YN Y LLESTIi GOLCHI,

IESGOB LLANELWY A'RI GWEINIDOGION.

DAMWAIN CiLFYNYDD.¡

Y CIG TrNIAP. , ,. i - -.…

A YDYW LLYGODEN DDOF I YN…

CWMNI D1FYR MEWN THEN. I

I CAWOD 0 LYFFAINT.

EISTEDDFOD CAERNARFON.

DYDD GWENER.

[No title]