Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
CREFYDDOL. -..; -..--.,.I
CREFYDDOL. Dywedir fod eglwys Seisnig y Methodist- iaid yn Mhorthmadog wedi rhoddi gal wad i'r Parch D. E Jenkins, Llanbidarn, i.ddyfod i'w bugeilio. Bwriada yr Annibynwyr ddwyn allan lyfr tonau newydd ond y mae rhai o argraffwyr yr eavvad yn bygwth ya arw os eir a'r llyfr i Loegr i'w argraffu. XCafodd eglwys y GarregdJu gyfle am y tro cyntaf y Sul diweddaf 1 glywed gweinid- og newydd Engedi -y Parch. Thos. Lloyd, ac y i-iiie dewisiad yr eglwys hono i'w ed- mygu yn fawr. Mae yn amiwg fod Mr, Lloyd yn ddyn ieuanc yn llawn o ysbryd yr efengyl.
TREFNU AT ETHOL I PRIF GWNSTABL…
TREFNU AT ETHOL PRIF GWNSTABL SIR FON. I Cyfartu y Pwyllgor Heddgeidwadol yn nolyn a Chynghor Sirol Mondydd lau (ddoe) yn Llanget'ni. Allan o'r lliaws ymgeiswyr am y swydd, dewiswyd tri i fyned o flaen y Cyngor dydd lau nesaf, er dewis yn der- tynol, sef yr Arulygwyr Propheroe, Morgans (Ffestiniog), a Jones. Dywedir y bydd yr vmdrecti yn un galed iawn, yn neillduoL rhwng dau o'r ymgeiswyr.
DOLWYDDBLEN.-m_u'I
DOLWYDDBLEN. m_u' I Damwaiii.—Drwg genyin ddeall i William Williams, Ty'nyffynon, gyfarfod a damwain yn chwarel Oakeley, prydnawn dlydd Mawrth, trwy i ddisgyniad careg o fall lie y gweithiai. Cafodd ddyrnod brwnt ar ei ben, a chollodd gryn swm o waed. Gymerwyd ef i'r Ysbytty, a deallwn ei fod yn dod yn mlaen yn ystal a dysgwyliad. Marwolaeih.—Gyda gofid yr ydym yn hys- bysu-am farwolaeth anysgwyliadwy Mrs. Jane Jones, priod W. Jones, Bodgwilym, yr hon gymerodd le boreu dydd lau. Ni chafodd Mrs. Jones, ond ychydig o ddyddiau o gystudd o dan yr anwydwst a'r enyniant. Deg ar hugain oed ydoedd, ac yr oedd yn hoft gan bawb a'i hadwaenai, Yr ydym yn eydymdeimlo o'n caloxi a'i phriod yn ei alir dwfn ar ol "gwraig ei ieuenctid." BLAENAU FESTINIOG. Maricolaeth Mr. John Jones, Taii,yg),islau.- Pr\:dnawn Sadwrn diweddaf, taenwyd y newydd fod V brawd adt,abyddus John Jones, Tanygrisiau, wedi huno yn yr angeu, yn 61 mlwyJd oed. Yr oedd yr ymadawedig yn cwyno C¡'<; trJ oherwydd gWMledd iechyd, Ollllllid oedd- ym yn meddwl fod 11 tw ddifaol angeu mor agos i ddryllio yr hen babcll. Yr oedd yn perthyn i'r cyfaill hwn luiws o nodweddiou ag sydd yn werth i'w liefelyehu. Bu yn amlwg iawn ar Iwyieini cyfarfodydd rhvddfrydoL yr oedd yn eirwyddorol gyda phob gwaith yr ymgymerai ag of, ac nid gormod yw dweyd ei fod yn un o'r athrawon mwvaf goieuedis a berth™* f Ysgol Sabbothol yn Ffestiniog. Yr oedd yn ddarllenwr cyson, er pin jn fVhgen, a thiswy hyny dt.etii i feduiaiit a stor o wybodaeth meWIl duwinyddiaeth. Yr oedd yn lienor gwycl, ac wedi cyfausoddi llawer iawn. G we! so in amryw beniUion tylysion o'i waith. Dydd Mercher canlytol hebiyngwyd ei weddillion i fynwent B.thesda, gan dorf o'i gydnabocl, Er rhdi ei gorph yn ei oer gell,—a'i doi t. Mewn du oer ystafell, Fry y daw o'r fro dywell I oes bur P&radwys bell. Boed ei Dduw yn dyner o'i an wyl briod yr hon fu yn dyner o honoef. Called y plant y fraint o ddilyn llwybrau eu hoff dad; boad i'w goffidwr- iaeth eu hysbrydoli i edmygu ei gymeriad, a dilyn yr un Icsu, a phleidio yr un egwyddorion. fel y caffant eto ail gwrdd yn y Wynf i wen ta draw i angeu ar bedd.—T.il. Pleserelaith i Colwyn. B(ty.-Dydd Llun diweddaf, aeth tua chant o blant ysgol Sul y G-irregddu, ynghyd a liinws ma we o'u ihieni, am bleserdaith i Colwyn Bay. Yr oedd yr hin yn fygythiol Lwn y boreu cyntaf, ond (ijeth "haul ar fryn,' a ch ifwyd dhvrnod cysurus ar y cyfan. Rhoddwyd i'r plant treat ddwvwaith, o de a bara biith, &c., a threuliwyd diwrnod hapus yn mhob ystyr. Cyrhaeddwydd yn ol tui 10-30 yr hwyr. Teml y Daffies.— Cynhs-liodd y dem} hon ei -chyi arfod nos Wener diweddaf fel a ferol, agor- wyd hi gan y Teilwng B if Demlydd, E. C. Thomas, trwy ganu ton gvffredinol ac i Richard Hughes, ddarllen a gweddio. Ail dderbyniwyd brawd ya ol i'r deml. C in, gan Thomas 0 Williams. Gair gan Griffith V\ illxams a Miss Junes, Rhiw. Can, gau Evan Pugh. Uafwyd papur rhagorol ar lfDyledswydd aelodau Cre/yddol i fod yn llwyi-ymwrthodwyr," gan Thomas 0. Williams, dyma y peuau 0 herwydd y dylanwad anhapus y maenk yn ei roddi ar eraill. 2, Am fod y Beibl yn gorcbymyn byw. 3, Oherwydd ei fod yu gwailhau dyn i gyflawni ei ddyitdswyddau. Sior yw ein bod fel teml yn ddiolchgar i'r brawd am ei bapur rhagoro]. Gair gnn y brawd H. Hughes, Yna diweddwyd y cyfarfod trwy weddi g-an Miss Jones, Rbiw.-T..I?. Llwyddianl. -Da genym glywed fod y brawd ieuanc Mr. D, M. Koberts, mab Mr. David Roberts, Builder, wedi pasio y London Matriculation yn llwyddianus. Yehydig amser yn ol yr oedd yu gweithio gyda'i dad wrth y tame, ond ti wy ei geiuder galiuog y Prifathraw Roberts, cafodd y fraint o efrydu yn ATglioleg Aberystwyth. Mae hefyd wedi pasio yn ail i goleg y Bedyddwyr yn y De. Llwyddiant iddo €to yn y dyfodol.— Cyfaill. Undeb Ysgoli-gi SaJbbolkol y M«'hodistia'd. Nos Wener diweddaf yn nghapel y Garregddu, cynhaliwyd oyfarfod dau-lisol yr undeb uchod dan lywyddiaeth Mr. G. G. Davies, Rhiw. Pasiwyd fod cais yn cael ei wneyd at Undeb Ysgolion Sabbothol Cyrnru am lyfrau elfenau gwell i ddysgu y plant. Fod y cyfarfod nesaf i'w gynal yn y Rhiw, y mater i siarad arno ? ?: '? ? ?' fydd "Y Sabbath." Fod y gymanfa i'w! chynal eleni yr un inisoeld a'r fiwyddfn I ddiweddaf, sef misoedd Mawi-th ac Ebrill. Fod Actau yr Apostolion i fod yn faes llafur y dosbarth hynaf a'r cauol. Y plant i gael eu j holi yn hanes Iesu Grist. Arholwyr Parchn. i W. It. Jones, Llanfrothen; John Jones, CroRsor, Thomas Lloyd, Engedi; a Mr. S. I Owen, B.Sc., Croesor. Cerddorol: Mri. Evan Jones, Penygroes, a M. Williams, Tanygrisiau. Dewiswyd 15 o donau a dwy anthem at y gymanfa yn Ebrill nesaf, a bydd ''Tanau Nloliant" Alaw Manod, yn cael ei ddysgu gan j t y plant. Arweinwyr, Mr. Evan Jones. Pen- ygroes; plant, Mr. W. M. Williams, Taiiy-, grisiau Arholwr yr hell ysgolion, Pai-ch. R. J. Williams, Bowydd. Cafwyd anerchiadau gany Parchn. S. Owen, D. Roberts, Rhiw; 11.. R. Morris, Tabernacl, &c. llhif yr ysgolion i ydynt 2930; a,thrawon, 309; athrawesau, 88. lihoddwyd tystysgrifau am sefyll yr arholiad yn y safonau dysgu yr Hyfforddwr, yr Holiedydd Bach, a'r Rhodd Mam. Cynhal- iwyd cyfarfod ysgol yn Bethesda, ddydd Sul, dan lywyddiaeth Mr. Owen Jones, Erwfair. Darllenwyd papur rhagorol gan Mr. H. J. Hughes, Garregddu, ar Amcan uwcbaf yr Ysgol Sul, neu y pwysigrwydd o gymhwyso y gwirionedd at feddyliau y disgyblion." Ynadol (Arb.enig).-Gerbr011 Wm. Davies' a Dr. Roberts, cyhuddai yr heddgeidwad Jones, Harlech, un George Hough, o werthu heb drwydded. Anfonwyd ef i garchar am 7 niwrnod. Elfyn ynfuddwjol.—Arnyr HiraThoddaidvn Eisteddfod Caernarfon, i'r diweddar Mr J. Evans-Jones, golygydd yr Herald, deallwn mai Elfyn oedd y buddugol. Nid oedd hyn yn hysbys byd nes oedd gwelthrediadau yr Eisteddfod drosodd. Yr oedd y wo br yn dair gini. Goruchanaeth Sevndorf y Llan.— Parodd goruchafiaeth Seindorf Arian y Llan, yn y ddwy gystadleuaethynNghaernarfon, liwenydd mawr, dydd Gwener. Oyfarfu canoedd lav^er y tren cynarol gan ddisgwyl gweled y seindorf, ond siomwyd hwy ac yr oedd y brwdfrydedd mor fawr fel y cododd canoedd yn ychwaneg o'r trigolicn i'w cyforfod gyda'r tren oedd yn cyraadd 1 o'r gloch y bore. Bll i'rseindof chwareu march gystadleuol drwy yr heolydd, yn cael ei blaenori gan Sam-dorciiau ac yr oedd y dyrfa yn benv gan frwdfrydedd. 0 garedigrwydd at y seindorf, bu i Mri. John Jones, Manod. a S. Owen, grocer, roddi eu gerbydau, Ac., at eu gwasauaeth i'w cyrchu adret. Dywectid fod cyfeillion "Gwlady Sais" yn eiddigeddus iewn oherwydd i'r llawryf gael ei chipio o'u dwylaw, a sicrhawyd hwy I yr. aiff yii fwy anhawdd bob blwyddyn i'w chael o'u dwylaw yn ol. Rei lwc. y Gymdeithas Adeiladu.—Yn ngyfarfod cyfarwyddwyr cymdeitbas adeiladn Ffestiniog, nos Sadwrn diweddaf, dewiswyd Mr. Richard Jones, Vron Hill, yr ysgrifenydd. fel olynydd M r. W. W Jol i Mr. W. W. Jones, yn hwn oedd ,vn ymddi- swyddo. > Gahead. — Galwodcl Eglwys iiis yn fug&iju iddi, a chadarnwyd yr alwad yn y Cyfarfod Misol diweddaf. Y mae hon yn eglwys o safle J dda. a deallwn fod Mr. H. W. Jones, B.A., Gelligaer, yn un o'i swyddogion Eiddunwn i'n eyfaill ieuane bob llwydd a bendith yn ei ( gylch newydd. )' Eru- hi f ryiliry r unanc..—Mae am vy\v oddynion ¡ ieuainc cyfundeb y Methodistiaid wedi bo dyn dra llwyddianus y tymor diweddaf yn y Bala. Cawn tod Mr. E. J. Edwards, yr uchaf yn ei ddosbarth, ac yn dod i mewn am JS10 o wobr, ac amlwg yw fod eglwysi y wlad yn edmygwyr mawr o hono. Cawn befyd enw Mr. Owen R Owen, mab Mr. Cadwaladr Owen, yr ail yn y dosbarth rbagbarotoawl. Rhagorol onider PlvMtrdaith i r Aberma>c.—Dydd Llun diwedd- 1I af, aeth Ysgolion Sul y Bowydd a'r Tabernacl, am bleserdaith i'r Abermaw. Tuag ade-z cychwyn, yr oedd yr hin yn hynod anffafriof; ond ymadengys na chadwodd hyny nemawr neb gartref rhag myned yno. Cychwynwyd gyda'r "Tren b .ch" tua saith o'r gloch. Yr oedd pob cerbyd yn orlawn o bobl a phlant. Cyrhaedd- wyd i'r Abermaw ychydig wedi naw. Gwliw- iodd yn ddibaid hyd tua haner awr wedi deg. Cliriodd y gwlaw a gwnaeth ddiwrnod rhagorol ar y cyfan. Cyfrauogwyd o ddau bryd o fwyd yn schoolroom capel y Methodistiaid. Mwyn- haodd pawb eu hunain yn rhagorol ar hyd y diwrnod. Ymddygodd pawb yn rhagorol. ac ni ddigwyddodd damwain o fath yn y byd. Cychwynwyd oJdiyno tua haner awr wedi saith, mown dwy gerbydres, a chyrhaeddwyd gorsaf y Duffws ychydig wedi naw.
) LLYS MAN-DDYLBDION IFFESTINIOG.
) LLYS MAN-DDYLBDION FFESTINIOG. I Dydd lau (ddoe), gerbron ei Anrhydedd y Barnwr David Lewis. ARCHEB WEINYDDIADOL. Mr. J. Jones Morris a wnai gais am arclieb I weinyddiadol ar ran Thomas Owen, Freeman terrace. Y swm dyledus oedd 36p. Cynvgiai daluynoHOsy mis. Cydsyniai Mr. 'A.?L I Rowlands ar ran dau o'r gofynwyr a'r cais a wneid a phenodwyd Mr. John Uriffith Jones, I clerc y llys, yn dderbynydd. GOFYN AM YR ARDRETH. Mr. J. Jones Morris a vmddangosai ar ran Rees Thomas, perchenog tai yn Pantyrhwylfog, lanygrisiau, am dair punt o rent dyledus ar Griffith Hughes fu yn byw yn un ohoiiynt. Yr oedd G. Hughos wedi talu, yn ol y dystiolaeth roddwyd, i Mr. R. H. Jones, mab y diweddar R. Jones, ysgrifenydd Clwb Adeiladu Porth- madog. Aeth Hughes o'r ty yn Chweh-or, a thalodd yn ddhveddnr rent chwe' mis ocdd ddyledus am y ty. Mr Morris a ddywedai mai eiddo Rees I T^ homas oedd y ty, gan iddo ei brynu allau o'r clwb yn lonawr. j Dedfrydwyd o blaid y gofynydd am y SWill, i'w dalu yn ol ~>s. y mis. Dywedodd y Barnwr wrth Mr. A. LI. Rowlands, yr hWIl a am- ddiffynai, am gymeryd cwrs yn erbyn Jones am yr arian oedd wedi eu talu iddo, ac y byddai raid iddo dalu yn lie G. Hughes os boddlonitl ef yn yr achos. GOP YN HAWLlO EI ARFAU. William Jones, gof, Ynys terrace, a hawliai ei arfau o Chwarel Diphwys, neu ugain punt fel tal am danynt, a gwysiai Mr. W. Davies, y perchenog am y swm. Ymddangosai lr. W. S. Williams (Mri. George), dros y gofynydd, a Mr. R. Walker Davies, dros y ewmni. Fel y daiigoswyd yn y Ilys, bu i'r chwarel hon roddi i fyny gweithio yn 18!H. Cyhoedd- wyd hi ar werth, a phrynwyd hi mewn t?rwerth iad cyhocddus Mai 24, 1892, gan Mr. W. Davies. Ail ddechreuwyd gweithio yn E^ brill 1893. Cymerwyd W. Jones i mewn fel gof yn Mai 1893, a gweithiodd hyd Hydref yr un ilwyddvn, pan y gOrfll iddo, oherwydd gwaeledd iechyd, roddi i fyny gweithio. William Jones, y gofynydd, a, ddywedodd iddo weithio yn ystod ei lioll fywyd yn chwarel y Diphwys. Bu iddo fyned i'r Deheudir ar ol i'r chwarel sefyll. Efe oedd perchenog yr holl arfau yn yr efail. Prynodd liwy gan drafaeliwr o Tierpwl, a chafodd ga,nia,ta,d y perchenog, Mr. E. P. Jones i'w gadael yno pan safodd. Y chwarel: Aeth i'r chwarel pan ail gychwyn- odd, ond gan waeledd iechyd, ymada,wodd yn mhen tri mis. Ni ofynodd ef yn bersonol, ac ni wyddai fod neb arall wedi gofyn drosto am ei tti, Nicl oed(I yn eu hawlio o gwbl. Croesholwyd ga,n Ir. R. Walker Ditvies: Ni ofynodd erioed i neb o'r hen gwnini am yr arfau am mai eu heiddo hwy oeddynt. Gwerth- wyd hwy drosodd amser y sale i Mr. Davies, Cae'rblaidd. Gwerthodd haner ei hawl yn yr arfau i'w fab. Ni wyddai am delerau y sale fit ar y chwarel, yr oedd yu y South ar y pryd. Ni ofynodd i'r cwmni newydd am ei arfau. Nid oedd arno eu lleishw. Daeth i'r llys i ofyn am arian am yr arfau ni ofynai am yr arfau, am mai nid ei eiddo ef oeddynt. G ofynodd y Barnwr bet It oedd yn ei ofvii arian," oedd yr ateb. Yna. gofynodd y Barii- wr yn mhellacli am wybodaeth lawn ynnghylch yr achos, a gofynodd am y gohebiaethau. Mr. Walker Davies a ddarllenodd y llytliyrau yn dangos fod cwmni yn awyddus am i William Jones gael ei arfau, er en bod hwy wedi eu prynu gyda, pliobpeth arall ar y chwarel. (jof. vnwvd drosodd a throsodd am restr o'r pethau, ond ni chaed yr un hyd nes y daeth y wys am ugain pnnt a'r rhestr gycla, hi. Cynygiodd y cwmni yr arfau a 15s. am ddau erfyn oedd ar goll gwnaent hyn oil fel mater o flafr, ac nid o rwymedigaeth o gwbl. Elizabeth Jones, gwraig Wm. Jones, a ddy- wedai iddi Avele(I Mr. W. W. Jones, y goruch- wylydd, yn nghylch yr arfau. Gofynodd iddo lop. am danynt, neu y boddlonai ar 12p. yn hytrach na myned i ddadleu. Dywedodd yntall y hydcla,i yn well prynu al-fitu newydd na hyny. Rhoduodd Mr. W. Jones, y mab, dystiolaeth bellaeh, a'i fod wedi rhoddi i fyny ei bawl yn vr v uij liuu 1- gJlliUWl. I A'\ id aeth i'r chwarel rw nawlio, na'n ceisiofodd yn y byd. Mr. E. P. Jones, U.H., a ddywedodd mai efe oedd y goruchwylydd pan safodd y chwarel, ac iddo roddi caniatad i William Jones gael gadael ei arfau yno. Rhoddodd lybudd i'r prynwr ar ol yr arwertliiant am y pethau her- thynai 1 bersonau eraill, ac yn en plitli y rhai hYll, fel yn perthyn i William Jones/ Ni werthwyd hwy o gwhl gyda,'l' chwarel, am mai nid eu heiddo hwy oeddynt. Croesholwyd gan Mr. Walker Davies—Mai 25ain, 1892 y bu yn y chwarel gyda Mr. Wiii. Davies, a hwn oedd yr unig dro y bu yno gyda Mr. Davies, a dywedodd am yr holi bethau perthynol i bobl eraill oedd ar y gwaith. Ni bu ar y gwaith gyda Mr. Davies Awst .led. vr oedd yn sicr o hyny. I Pan alwodd Mr. Walker Davies am Mr. Wm | Davies i roddi ei dystiolaeth, ataliodd y B?rnwr yr aehos. Dywedodd nad oedd o un dyben myned ymlaeu yn mhellach, am fod y cwmni o'i- deel-ii-eu yn cynyg yr arfau i'r gofynydd. Yr oedd ef yn methu deall paham y dygwyd yr achos i'r Llys. Yr oedd yr arfau i'r hen wr, ond nid oedd yn rhoddi eostau iddo. ACHOS PWVSrc YNGLYN AG AR- WERTHIANT. David Jones, 124 High street, Blaenau Ffestiniog, a erlynai William Jones Eliis, arwerthwr, Liang wm, Corwen, am y swin o 97p, 16s. 1c.. fel gweddill arian dwy ar- werthiant ar eiddo a'maethyddol yn Sych- nant, Maentwrog, ddelid gynt dan y Goron gan David Jones. Ymddangosodd Mr. J. Jones-Morris ar ran yr achwynydd, a Mr. Loraine, bar-gyf- J rcithiwr (yn cael ei gyfarwyddo gan Mr, LI. John, Corwen), ar ran y diffynydd. Yn yr ar werth iad cyntaf tu Hydref 21ain, 1891, gweithwyd i'r swin o 188p. 9s. 7c., ac yn yr ail arwerthiant, Chwehor 27ain, 1892, prynwyd gwerth Olp. 11s., a defaid gwerth 63p. 14s. Talvvyd o'r symiau nchod 201p, 4s. 2c. Tal yr anvarthwr fel comisiwn am ei waith 17p. 3s. 9c. Comisiwn pellach 27p. 10s. 7c. Gweddill dyledus 97p. 18s lc. David Jones y gofynydd.—Yr oedd yn byw yn 124, High Street, Blaenau Ffestiniog. Bu yn amaethwr yn Sychnant, Maentwrog. °Bu yn ymddiddan a David James Davies, Llan va nghylch cyflog ,v. Jones Ellis, ?,j mai telerau I Jones Ellis oedd swllt y bunt a ehasglu yr arian yr hyn a olygai ei fod yn gyfrifol am yr arian. Aeth ato drachefn yn mhen deuddydd yn hysbysu iddo gael Hythyr oddiwrth W. J. Ellis yn gofyn am ha hydy rhoddai goel, ac atebodd 3711tait mai hyd Mai 2o, a gofynodd Davies iddo aros hyd Meheiin 30, am fod ganddo ef ac Ellis lawer o arian i'w talu y diwrnod hwriw, ac y cawsai ef (y ty" st), yr oil o'r arian gilydd Mehefin 30, 1892. Yr I' ar werth wyr a argraffodd yr hyshysleni, a, chymerodd yr arwerthiad le Hyd. 21, 1891. W. J. Ellis oedd yr arwerthwr. Ni werthwyd vr oil y dydd hwnw, a bu ail arwerthiad ar y gweddill eiddo, am nad oedd y tenant newydd am eu prynu. Cytunwyd a'r arwerthwr trwy Davies am ail arwerthiad, a phenodwyd y diwrnod,—Chwefror 27, 1892. Bu yr arwerth- iad, a, W. J. Ellis oedd yn gwerthu, a threfnodd Davies, Awst lo, fel adeg y goel ar yr arwerth- iad h wn, Cafodd swm o arian yr arwerthiad cyntaf gan Davies. Cafodd y wraig tua 2Sp, Meheiin 30. Aeth at Davies i holi am yr arian ddwywaith, a hysbysodd ef nad oedd am aros yn hwy am ei arian. Anfonodd lythyr ¡tt Davies ar ol hyny, a chafodd atebiad oddiwrtlio yn dywedyd fod y diffynydd yn gofyn iddo aros am fod yr amser mor ddrwg. Bu arwerthiad yn Bryngyfergyd, a dywedodd Davies wrtho fod yr arwerthwr ac yntau aiii i-ocldi ail rybudd i'r bobl dalu. Gwelodd ef amryw weithiau ar ol hyny. Anfonodd ei hunan at yr arwerthwr, a ohafodd atebiad. Darllenwyd lluaws mawr 0 lythyrau o eiddo Davies ac Ellis at y gofynyd.L Of nid ynddynt am y golled fnasent hwy (fel arwerthwyr), yn ei gael ar J. D. Jarrett, ac nad v?,i ei g,?el l l, J. ofzii(I am golled ar neb arall. Rhoddodd Mr. Jones Morris gyfrif o'r arian a dderbyniodd trwy law Davies, ac o r oheb- iaeth fit ol a. blaen Chwefror 23, 1894. Anfon- odd am y gweddill ddyledus at Davies ac Elli. Mr. Loraine a groesholai y gofyiiydtl:- A d u ibyddai Davies, a gwyddai ei fod yn casgla arian arwerthiant, yr oedd yn barod i dyngu mai nid yr hyn a, ddywedodd Davics oedd y gwmti ef (Davies) ga.sglu yr arian am 6c y bunt ond "mai telerau Mr. Ellis oedd swllt y bunt a hel yr arian." Xi (ltlerbvniodd ef ddim arian gan "Mr. Ellis ei hun, am ei fod yn by w yn mhell yn Llangwm, a Davics ei ayent yn byw yn ei ymyl. Derbyniodd yr arian gan Davies ar ran Ellis. Dywedodd Davies wrtho nad oedd o un dyben siarad ag Ellis am eu bod (Dclvies ac Ellis) wedi penderfyny anfon ail at y rhai oedd yn ddyledus iddynt. Gofynodd Davies iddo beidio rhoddi cost ar Ellis, ac addawodd yntau beidio rhag ei ddrygu yn ei fits tiz,,ch. Yii yr al lythyr a gafodd oddiwrth Ellis, y cafodd yr awgrym cyntaf ganddo nad oedd yn gyfrifol am yr Mr. Henry Roberts, Arwerthwr yn SirG aer- narfon, arferai werthu er's 12 mlynedd, 5 y cant oedd v tal am werthu i-,iewii. arwerthiadau. Coel o' swllt y bunt, a 4c. y bunt am arian par- od. Yr arwerthwr oedd i dalu ar y dydd pen- odedig yr arian, pa un bynag oeddynt wsdi en talu a'i peidio. John Parry Jones, arwerthwr, Penrltynden- draetli, a ddywedai mai telerau arwerthiad.au oedd 5 y cant, a bod yn gyfrifol am yr arian. R. Meirion Roberts, clerc i Mr. G. H. Ellis, cyfreithiwr, a dystiai i Mr. Ellis gael cyfar- wyddyd gan y diifyuydd i godi frit ar John D. Jarret, yn yr hon yr oedd dau swmyn perth- yn i'r arwerthiadau yn Sychnant. Amddiffynid mai dwy a haner y. ean oedd y telerau am werthu heb fod yn gyfrifol i gasglu yr arian. W. Jones Ellis, y diffynydd, arwerthwr, Llangwm, a dystiai ci fod yn gwertnu er s 19 mlynedd. Cafodd air oddiwrth Da\'u" ntrr ar y tdemu o bump y cant a nod yn gytntol It,-iii yr arian, ond gwrthododd werilm yu mheUaGh ar y teler??hyuy; ond gwerthai "yyr oil yn awr yn yr ardal hon am ddwy a. haner \y cant, a Davies yn cael yr haner at yr argraffu, &c. JOfe oedd yn talu pobpeth mewn .(de yn 01 pump y cant. Ni wyddai ddim am y tcri/ ar Jarret, Werngron. Croeshol wyd gan Mr. Morris :Cymerodd Davies i mewn i gasglu yr arian mewn arwerth- iadau o bump y cant, a rhoddodd gyfarwvdd- ia( l o blitii p y etilit, a ):I-iocl( l ocl ( l iadau i Da\-ies tua 4 neu 5 mlynedd vn ol i beidio cymeryd nales i gasglu yr arian, am nad oedd am fod yn gyfrifol. Yr oil oedd yn ci wneyd oedd gwerthu. Cymeradwyodd amryw filiau mewn arwerthiadau yn ddiweddar. David James Davies a roddodd dystiolaeth o'r modd y siifa-i petlittti rhynglldo ef a'r diffyn- ydd yn sales. Byddai Mr. Ellis yn gwerthu am I) y cant ond yn ddiweddar am 21 y eant. Cytunodd a'r gofynydd i Ellis werthu yn Sychnant, ac y gwnai ef (yty" st) gasglu yr arian, ac yr helpiai Mr. Ellis ef Yr oedd ef yn arferol a chasglu arian dros a,maeth. wyr. Jarret oedd manager y .sa/e, ac o dan ei gyfarwyddiadau ef y gwneid y cyfan. Def- nyddiodd enw Mr. Eliis gy<ta'r n-ril heh ei awdurdod na'i wybodaeth. Efe oedd yn casgiu arian. Croesholwyd gan Mr. Mcnris :—Ni ddywetl- odd wrtho ef yn ei swyddfa nad oedd Mr. Ellis Yll gyfrifol. Cofiai ddod a'r riiesti- o'r symian dyledus ar sale Sychnant. Clywodd delerau y sale, a gwnaed y biliau. Gwasgodd Mr. Morris am y biliau ydynt vn aros yn ddyledus, ond nid oedd yr un ohcnykt yn dod i'r golwg. Gwasgodd y Barnwr yn mhellach am y biliau, a. dywedodd wrtho os oedd am iddo ef gredu tlim a. ddywcdodd, fod yn rhaid iddo ateb yn fwy clir a diamheuol. O'r diwedd tynodd ddau fil allan o'i lo^ell; a dywedodd y Barnwr fod yn rhaid cael pethau yn fwy elir. Gwadai y tyst iddo ddweyd wrth D. J ones mai Ellis oedd yn gyfrifol am arian arwerthiant Sychnant. Tal odd ef 23p. i Mrs. David Jones, ac nid 28p. Y swm heh ei gasglu oedd dros ">2p. Yr oedd yn adwaen y ddau arwerthwr fit yn rhoddi tystiolaeth, a chlywodd hwv yn dyweyd fod yr holl arwerth- iadau yn rhai ar goel. Bu yn oruehwyliwr i Mr. Ellis am saitli mlynedd. Ar ol arwerth- iant Coedyvhygyn 1889, cafodd air i beidil) cymeryd arwerthiant ar gael, am i Mr. Ellis golli arian y prvd hwnw. Anerchodd Mr. Loraine y Barnwr, a daliai nad oedd y diffynydd yn gyfrifol am yr arian, ac mai Davies oedd yn gyfrifol am yr arian perthynol i'r sale hon. Mr. Jones Morris gododd i auerch, pryd y dy. wedodd y Harnwr ei fod wedi gwneyd ei feddwl i fyny, ac y rhoddai ei ddyfarniad yn mhlaicl .V gofynydd am y swm oedd yn y Llys, ynghycl a'r swm gaiff y cofrestrydd yn ddyledus. -X eostau i ddod gerbron y Llys nesaf.