Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
12 erthygl ar y dudalen hon
.Marwolaeth Ddamweiniol yn…
Marwolaeth Ddamweiniol yn Ffestiniog. Mawrth yr ugeinfed brawychwyd ardal Ffestiniog gan y newydd, fod Mrs. Margaret Stephan, pried y cerddor adnabyddus, Mr. William Stephan, wedi llosgi yn drwm yn ei hystafell wely. Ond er pob gofal posibl am dani ar ol hyny, bu farw ddydd Mercher di- weddaf, Prydnawn ddydd Iau yn Ngorsaf yr Heddiu, o flaen Mr. R. O. Jones, a deuddeg o Reithwyr, i'r rhai yr oedd Mr. Ellis Hughes yn Flaenor, cynhaliwyd trengholiad ary corph. William Stephan, a dystiodd ei fod yn wr i'r drangcedig yr hon fu yn cwyno am gryn amser cyn eu mharwolaeth o dan yr anwydwst a Bronchitis. Yr oedd wedi ei chyfyngu i'w hystafell wely, lie yr oedd tan. Bu ef yn gweithio ddiwrnod y ddamwain, ac yr oedd ar gyraedd adref. Yr oedd hi yn 51 mlwydd oed. Margaret Stephan a dystiodd ei bod yn ferch i'r drarcedig, ac yr oedd adref yn bresenol yn gweini ar ei mham yr oedd yn cwyno er's saith Wythncs. Ar Mawrth 20 yr oedd hi adref yn gweini ar ei. mham. Yr oedd ei mham yn y gadair yn y Hofft lie yr oedd tan, ac yn ei dillad nos a gwrthbanau am dani. Tua ugain rnynud cyn .y ddamwain aeth hi i lawr i'r gegin. Clywodd ei mham yn gwaeddi, ac aeth i fyny ar unwaith, a chanfyddodd dan c gwmpas ei choesau, a diffoddodd ef trwy lapio y gwrthbanau am dani. Anfonwyd am y Meddyg mor fuan ag oedd bosibl, a bu hi fyw hyd y diwrnod cynt. Dywedodd ei mham Wrtbi mai gwreichionen o'r tan a ddisgynodd 3* i gwisg nos. Yr oedd hi ar y gadair pan aeth i fyny i'r llofft. Bu y meddyg a phob un 0 honynt yn gweini arni hyd i'w mhar- wolaeth. Nid oedd ond ei chwaer fach a dithau yn y ty pan ddigwyddodd y ddamwain. Nid oedd neb yn y llofft gyda'i mham ar y pryd. Dr. Griffith J. Roberts, a ddywedodd ei fod yn gweinyddu ar y drangcedig cyn y ddamwain. Yr oedd yn dyoddef o dan yr AnwydwSt, ond yn gwella yn raddol. Mawrth 20 galwyd arno i'w golwg, a chan- fyddodd i ddamwain gymeryd lie. Archwil- iodd hi, a gwelodd ei bod wedi llosgi yn dost y rhanau isaf o'i chorph. Pan aeth yno canfu fod Mr. Morris Evans wedi bod yn gweini arni, ac wedi gwneyd pobpeth yn rhagorol. Gweinyddodd arni, a gwnaeth yr holl a allai iddi hyd i'w mharwolaeth. Yr oedd dwy weinyddes a'i Gynorthwywr ef yn gweini arni. Yn ei farn ef, bu farw o gynhyrfiad yn cael ei achosi gan y llosgiad a gwendid. Dychwelwyd rheithfarn unol a thystiolaeth y meddyg, a phasiwyd pleidlais o gydymdeimlad a'i phriod a'i deulu yn eu profedigaeth.
-BWRDD Y GWAROHEIDWAID PENRHYNDEUDRAETH.
BWRDD Y GWAROHEIDWAID PENRHYNDEUDRAETH. Cynhaliwyd yr uchod yn y Tylotty ddydd Mawrth diweddaf o dan lywyddiaeth Mr. Owen Jones (Cadeirydd), ac yr oedd hefyd yn bresenol Mri. W. Jones (Is-gadeirydd), Morgan Roberts, D. Tegid Jones, Owen Evans, Robert Richards, Richard Williams, E. M. Owen, Richard Roberts, W. Wil- liams (Ffestiniog), W. W. Morris, E. Fowden Jones, Cadben Morgan Jones, Edward Llewellyn, John Williams, R. O. Williams, John Pierce, Dr. J. R. Jones (Meddyg), Mri. W. Thomas, J. B. Jones a Richard Parry (Swyddogion Elusenol), D. J. Jones (Meistr y Ty) a D. Jones (Clerc). Wedi Ymweled a'r Ty. Mr. W. Owen, Plaswaenydd, a adroddodd iddo ymweled a'r Ty ar yr 28ain o'r mis di- weddaf, ac yn hysbysu ei fod wedi cael pob- peth yn ddymunol yn y Ty, ac yn yr adeiladau allanol. yngbyd a'r ardd mewn cyflwr da. ond yr Qedd yn awgrymu gwneyd cyfnewidiad yn Boiler y Gegin yr hon oedd yn ddiffygiol. Yr oedd y Tlodion yc Ian a threfnus, ac yn cael edrych arnynt yn dda. Yr oedd yr oil oedd yn abl i wneyd gwaith yn gweithio yn y tir a'r ardd, a gofelid am y rhai gwael eu hiechyd. Y mae yn amlwg fod y Meistr a'r Feistres yn cymeryd dyddordeb mawr yn eu gwaith. Y Ty. Mawrth 30, daeth Edward Young, 63 oed, o Ffestiniog, i'r Ty, oherwydd ei' fod yn wan ei feddwl. Mawrth 30, daeth William Ellis, Hawker, i'r Ty yn wael trwy archeb Mr. J. B. Jones. Ebrill 4, daeth tramp o'r enw Charles Mc'Donald i'r Ty trwy archeb Dr. J. R. Jones, ac aeth allan Ebrill 6. Ebrill 6, aeth William Roberts (Wia'en Fedw) allan o'r Ty ar ei gais ei hun. Anfonodd Mri. Robert T. Williams, a J. R. Jones, Blaenau Ffestiniog, fwndel o lyfrau i'r Ty, a diolchwyd iddynt. Yn y Ty, 88 ar gyfer 81 y Hynedd, agalwodd 32 o grwydriaid yn y Ty yn ystod y ddwy wythnos ddiwcddaf. Arianol. Yn ystod y ddwy flynedd ddiweddaf, talwyd allan fel y canlyn ;-Dosbarth Tremadoc, £ 75 12s Dosbarth Ffestiniog, £ 121 10s 6c; Dos- barth Deudraeth, £ 71 12s 8c. Cyfanswm, £ 268 15s 2c., ac yr oedd eisiau £ 262 at y ddwy wythnos nesaf. Merched Anffodus. Mrs. Casson a ysgrifenodd i ddweyd ei bod wedi cael addewid gan Mrs. R. W. Owen, Garth, i ymweled a'r merched anffodus oedd yn y Ty, a diolchwyd yn fawr iddi ac i Mrs. Casson, yr hon oedd yn methu bod yn bresenol. Acltos Torcalonus. Gofynai hen wraig o Ffestiniog am elusen. Yr oedd ei mhab wedi ei gymeryd i Wallgofdy Dinbych, ac yr oedd hithau yn wael ac yr oedd yn rhaid cadw dynes yno i edrych ar ei hoi. Yr oedd arian i ddod i'r mab o'r Clwba'r Fund. Mr Richard Williams a gynygiai roddi elusen i'r hen wraig. Efallai y gwella y mab yn fuan. Yr oedd wedi bod yn fachgen da iawn, fel yr oedd Gwarcheidwaid Ffestiniog yn gwybod. Mr D. Tegid Jones Nid oes genym hawl i roddi arian i gadw morwyrfi neb. Dod i'r Ty ddylai. Mr Richard Williams: Y mae, genym hawl i roddi. Trueni fyddai tori y ty i fyny. Efallai y gwellai y bachgen yn fuan. Cadeirydd Dylem arfer trugaredd a barn. Gwell rhoddi elusen am fis. Mr. E. M. Owen a gydolygai a Mr Richard Williams. Gwell oedd peidio chwalu y ty os gellid osgoi hyny. Ar gynygiad Mr. W. Williams a chefnogiad Mr. E. M. Owen, pasiwyd i roddi 10s yr wythnos i'r hen wraig. Swyddog Meddygol Trawsfynydd. Er's ychydig amser yn ol gofynodd y Gwarcheidwaid i bob meddyg yn eu gwasan- aeth anfon taflen wedi ei llanw ynglyn a gofynion Bwrdd y Llywodraeth Leol, ac anfonodd yr oil eu tafleni ond Dr. J. Humph- reys, Trawsfynydd. Am nad oedd yn eu hanfon, anfonodd y Bwrdd at Fwrdd y Llywodraeth Leol i'w hysbysu o hyny, a daeth atebiad oddiwrth y Bwrdd hwnw yn hysbysu ei bod wedi anfon at Dr. Humphreys i'w orcbymyn i anfon ei ymddiswyddiad i fewn ar unwaith.—Y Cadeirydd, "Gobeithio y bydd hyn yn wers i'r Meddygon eraill." Nurse -il-r -Ty. liaeth tri o geisiadau i law am y swydd <y Nurse i'r Ty, sef Miss Blodwen Hughes, Whittingham Asylum Miss Amy Morris, Penygroes; Miss Mary E. Jones, Groesion.— Wedi darllen y ceisiadau a'i tystiolaethau, cynygiodd Mr. Richard Roberts eu bod yn dewis Miss Arry Morris, a chefnogwyd gan amryw, a dewisiwyd hi yn unfrydol.
[No title]
Raphael Tuck's Birthday Cards and Picture Post Cards. Perfection of Art in all variety of Subjects. Id each.—RHEDEGYDD OFFICE.
PENMACHNO.
PENMACHNO. ARWRIAETH JOHN ANTHONY, neu Ramant Bywyd Cymro, gan E. Rowlands (Ap Llech- wedd), Blaenau Ffestiniog. Mynwch gael un o'r Llyfrau hyn. Y mae canmoliaeth cyffred- inol iddo fel yr un mwyaf difyr i'w ddarllen. Nid yw ei bris ond 6c; trwy y Post, 7c., i'w gael gan yr awdwr, neu gan Mr Robert Morris, Llyfrwerthwr. BETHANIA (W).—Cynhaliodd y Gymdeithas uchod ei chyfarfod terfynol nos Sadwrn di- weddaf dan arweiniad y Parch. W. Lloyd Davies, Bodowain. Dechreuwyd trwy ganu, yna cafwyd anerchiad godidog gan y Cadeir- ydd, Mr. Ellis O. Roberts, Bron Llan. Gob- eithiaf y bydd i'r anerchiad hwn le yn meddyl- iau aelodau y gymdeithas, ac yn symbyliad iddynt i beidio rhoddi eu harfau i lawr gogyfer ar tymor nesaf. Can, Cymru," gan Mr. Isaac Roberts, Bron Deg. Adroddiad, "Y Meddwyn," gan Miss Any Williams, Post. Office. Datganiad, Mi welaf mewn adgof," gan wyth o feibion. Can, "Caradog," gan Mr. D. Pryce Davies, Post Office. Adroddiad, Damwain mewn chwarel," gan Miss Jennie Evans, School House. Datganiad," Cysegrwn flaenffrwyth ddyddiau'n hoes," gan barti o blant dan arweiniad Mr. Prvce Davies, Post Office. Adroddiad, Grwgnach," gan Mr. Richard Jones. White Street. Datganiad, "Y Nefol Gor," gan barti dan arweini-Ad Mr. Robert Thomas, Bron Deg. Cystadleuaeth darllen y don, 4i Maidstone," yn nodiant y Tonic solffa i bedwar, goreu Mr. Robert Thomas, Bron deg, a'i gyfeillion. Adroddiad, Rhagorfraint y Gweithiwr." gan y Parch. W. Lloyd Davies, Bodowain. Cystadleuaeth unrhyw Unawd agored i'r plwyf. Ymgeisiodd saitb, a dyfarnwyd Mr. John Owen, Ddol, Cwm, yn oreu. Beirniadwyd yr adran gerdd- orol gan Mr. D. Pryce Davies, Post Office. Pasiwyd diolchiadau cynes i'r rhai fu yn I gwasanaethu, ac hefyd i'r rhai fu yn paratoi ar Gymdeithas yn ystod y tymor. Terfynwyd I cyfarfod rhagorol trwy ganu emyn,-YSG.
VVWWVWWWVWVWWWWWV GARN DOLBENMAEN.…
VVWWVWWWVWVWWWWWV GARN DOLBENMAEN. GWLEDD Y MASNACHWYR.—Nos Iau di- weddaf, bu gwasanaethyddion masnachwyr y Garn yn cyfranogi o swper ardderchog er dathlu eu llwyddiant yn cael gan y Meistri gydweled a hwy gau yn gynar bob Dydd lau. Yr oedd y danteithion yn llnosog ac amrywiol, a chafwyd noson lawen yngwir ystyr y gair. Wedi cyfranogi o'r wledd, cafwyd cyfarfod amrywiaethol yn yr hwn y pasiwyd pender- fyniad gwleidyddol i'w anfon i'r aelodau Cymreig. Yn ystod y cyfarfod cafwyd adrodd- iadau a cbanu. Llywyddwnd gan R. P. Wil- liams. Paratowyd y wledd gan Miss Jones, Bro Eifion, a tbeimlad pawb yn bresenol ydoedd iddi yn ol ei harferiad lwyddo i fodd- hau pawb gyda'i pharatodau digymar ar gyfer y corph. MEWN GWAELEDD.—Drwg genym ddeall mai dal yn wanllyd y mae Mr. Evan :Jones, Penybryn. Y mae yn cwyno er's tro bellach, ac ergyd drom iddo ydoedd colli ei anwyl briod wedi cael mwynhau oes faith gyda'u gilydd. Dymuuwn iddo adferiad buan. SWN BRWYDR.—Yn Myd y Gan swn paratoi a hogi arfau glywir yma ar bob llaw, deallwn fod yma ddau Gor a'u hwynebau ar gystadleu- on y Pasg, a phawb yma wrth gwrs, yn gob- eithio yn hyderus mai Buddugwyr" fyddant yn dod adref, fodd bynag dylid gwerthfawrogi yr yni sydd yn ein hieungctyd i ymberffeithio mewn cerddoriaeth. Y CYNGHOR PLWYF.—Am ychydig droion ar ol yr Etholiad diweddaf, yr oeddym yn cael adroddiadau o weithrediadau ein. Cynghor Plwyf yn y RHEDEGYDD. Clywir y gofyniad yn fynych beth maent yn eu wneyd, neu a ydynt yn gwneyd rhywbeth yn sicr, y mae ganddynt beth i'w wneyd. neu y mae yn rhaid i ni ddeall nad oes ystyr yn y byd i Gyngor Plwyfol. Rhyfedd fod dynion goteu ein teyrnas wedi bod yn llunio Mesur ar gyfer Plwyfi i lywodraetbu eu hamgylchiadau eu hunain, a ninau yn anfon ein cynrychiolwyr yno, a'r rhai hyny yn ein cadw o dan ein dwy- law megys, i gario syniadau, un a'i nad yw yn dda i ddim, neu ynte yn rhydd i'w gyhoeddi. 0 bosibl ei fod mewn rhyw newyddiadur arall, nid ydym yn gwybod, gan mai yn y RHEDEG- YDD y disgwylia gweithwyr y Cylch yma ei weled fel arferol. A ddechreuo waith da, gorphened.—LLWYDMAWR.
Cyfarfod Chwarterol y Wesleyaid.
Cyfarfod Chwarterol y Wesleyaid. Cynhaliwyd Cyfarfod Chwarterol y Gylch- daith uchod prydnawn Sadwrn diweddaf yn y Llan, o dan lywyddiaeth y Parch T. Isfryn Hughes, yr hwn hefyd yw arolygwr y gylch- daith. Yr oedd hefyd yn bresenol y Parch J. Maelor Hnghes, LIan, Mri Richard Jones, Rhiw, a G. Jones, Trawsfynydd, goruchwyl- wyr; Mri Richard Roberts, Llan, ysgrifenydd, ynghyd a chynrychiolwyr o wabanol eglwysi y gylchdaith. Dechreuwyd yn y modd arferol. Darllenwyd a chadarnhawyd cofn6dion y cyf- arfod blaenorol. Wedi ychydig sylwadau ar- nynt, derbyniwyd cyfraniadau yr eglwysi, a thalodd pob He ei gofynion yn llawu i'r Bwrdd Chwarterol. Rhoddodd yr Arolygwr gyfrif aelodau y gylchdaith. Er fod ychydig o gyn- ydd ar y chwarter blaenorol, yr oedd lleihad ar y flwyddyn yn fawr iawn. Darllenwyd cyf- rif Ysgolion Sabbothol y gylchdaith, yr hwn ar y cyfan a ystyrid yn dra boddhaol, a phasiwyd i wasgu ar yr eglwysi wneyd pob ymdrech er cael pob aelod i ymaelodi yn yr Ysgol. Yn y cyfarfod hwn y byddis yn darllen cyfrif arianol ymddiriedolwyr gwahanol eglwysi y gylchdaith. Yr oedd yn gyfrif boddhaol iawn. Wedi gor- pben gyda'r cyfrifon, etholwyd brbdyr i fyned i'r Cyfarfod Talaethol a gynhelir yn Nghaer- narfon yn mis Mai nesaf. Etholwyd Mri R. Roberts a J. G. Jones i fyned yno eleni. Yr oedd tymhor prawf Mr E. R. Evans fel preg- ethwr wedi dyfod i ben. Arholwydef gan yr Arolygwr, a chafwyd atebion da iawn. Pasiwyd I i'w dderbyn a'i ystyried o hyn allan fel preg- ethwr cvflawn a rheolaidd. Hefyd, pasiwyd i Mr Johnny Jones, Llys Meirion, gael ei roddi ar y Plan fel pregethwr ar brawf. Daeth cais oddiwrth y Parch Ismael Evans am gael dyfod i'r gylchdaith i gasglu addewidion at y Genhad- aeth Gartrefol. Pasiwyd iddo gael dyfod. Daeth y ddau oruchwyliwr ag achos y gylch- daith i sylw. Ar gais y cyfarfod, cydsyniodd y Parch. John Maelor Hughes, Llan i aros yn y gylchdaith am fiwyddvn arall; a chadarnhawyd gwahoddiad y Parch. Peter Jones Roberts i ddyfod i'r Gylchdaith i olynn y Parch. Thomas Isfryn Hughes. Mewn perthynas i'r achos dirwestol, ac i'r mesur trwyddedol sydd yn awr' o flaen y Senedd, pasiwyd y penderfyniad canlynol Fod y cyfarfod hwn yn cyflwyno ei ddiolch mwyaf calonog i'r Llywodraeth am y Mesur Trwyddedol yr hwn a ystyria y Cyfarfod yn fesur cryf a chynwysfawr. Y mae y cyfarfod hwn mewn llawn cydym- deimlad gyda holl ddarpariadau y mesur, ac yn dymuno gwasgu ar y Llywodraeth yr angenrheidrwydd o wneyd os oes modd Arol- ygiaeth y Clybiau yn fwy manwl. Dygodd hyn weithrediadau y cyfarfod i derfyniad. Cawsom gyfarfod rhagorol, a therfynwyd trwy weddi.
TREFN OEDFAON Y SUL
TREFN OEDFAON Y SUL Y METHODISTIAID. PENIEL.—Parch. Thomas Jones, Rbostyllen. ENGEDI.-Parch. Owen S. Jones, Deganwy. GWYLFA—Mr. W. Wynn Williams. Bowydd. BETHESDA.—Parch. Richard Morris, M.A., B.D., Dolgellau. TABERNACL.—Parch. W. Ll. Griffith, Llan- bedr. GARREGDDU.—Parch. H. Levi Jones, Croesor. MAENOFFEREN.—Parch. H. H. Hughes, B A. B.D., Caernarfon. CAPEL SEISNIG (English Chapel).—Rev. J. Lewis, Aberdyfi. BOWYDD-—Parch. Edward Joseph, Garn. RHIW.—Parch. John Owen, M.A. Bowydd. BETHEL.—Parch. D. C. Evans, F.R.C.S Trefriw. YR ANNIBYNWYR. BETHEL.-10, Parch. T. Griffith, Salem. 6. Parch. R. Talfoi Philips. HYFRYDFA.—6, Parch. J. Williams-Davies. BETHANIA.-10. Parch. J. Wiliams-Davies. 6. Parch. J. Rhydwen Parry. JERUSALEM.—Parch. John Hughes. BRYNBOWYDD.-6, Parch. George Davies. SALEM.-IO, Parch. George Davies. 6, Parch, Thomas Griffith. CARMEL.—Parch. R. E. Davies, Dinas Mawddwy. Y WESLEYAID. EBENEZER.—10, Parch. J. Maelor Hughes. Mr. Alun Griffiths, Tanygrisiau. DISGWYLFA.—10, Mr. D. O. Jones. 6, Parch. J. Maelor Hughes. SOAR, RHIW.—Mr. William Roberts. TANYGRISIAU.—2, Parch. J. Maelor Hughes. 6, Cyfarfod Gweddi. FFESTINIOG.—Cyfarfod Ysgol. Y BEDYDDWYR. SEION.-Parch. 10, Parch. E. Cefni Jones. 6. Parch. M. F. Wynne, Prestatyn. CALFARIA.—10, Parch. M. F, Wynne, Pres- tatyn. 6, Parch. E. Cefni Jones. MORIAH.—Mr. Edward Edwards. PISGAH.—Mr. Wm. Humphreys. I CAERSALEM.—Mr. Stephen Jones, Portmadcc.
PENRHYNDEUDRAETH, I
PENRHYNDEUDRAETH, I JUMBLE SALE.—Sicr genym y caiff y Sale uchod gefnogaeth yr arda! yn gyffredinol ddydd Sadwrn nesaf, gan fod yr elw at achos mor ragorol sef Trysorfa y Weinyddes (Nurse's Fund). Heblaw hyny mae yma gyfleusdra ar fyd gwan ac adeg wasgedig i gael dilladau &c., o'r radd oreu am bris hynod o isel. Gellir prynu digon o ddilladau yn y Sale yma ar gyfer teulu cyfan am bris un. Mae y pwyllgor hefyd wedi paratoi Rhaglen o adloniant a dif- yrwch ar wahan i'r Sale. Bydd Te o'r radd oreu wedi ei baratoi ar gyfer pawb. dofier dydd Sadwrn nesaf am 2-30.
QELLILYDAN.
QELLILYDAN. Bydd y Llyfr Arwriaeth John Anthony neu Ramant Bywyd Cymro i'w gael yn y Maen y Sadwrn.nesaf. Myned pawb ei gael gan mor ddifyr ydyw i'w ddarllen. CYFARFOD GWOBRWYO. Dydd Sadwrn diweddaf, cynhaliwyd cyfarfod i wobrwyo plant yr ysgol am bresenoli eu hunain yn gyson yn yr Ysgol am y flwyddyn 1906—7. Yn y prydnawn cafodd y plant wledd o de a bara brith, yr hon oedd wedi ei darparu gan garedigion y lie. Yn yr hwyr cafwyd cyfarfod cyhoeddus, a chanwyd ac adroddwyd gan y plant yn ardderchog. [Cawsom adroddiad llawn o'r uchod, ond gorfu i ni ei adael allan o ddiffyg lJe.]
Marwolaeth Dr. Mills Roberts,…
Marwolaeth Dr. Mills Roberts, Bethesda. Gyda gofid dwys yr ydym yn hysbysu am farwolaeth Dr. Mills Roberts yn Ysbytty y Penrhyn, boreu ddydd Uun. Daeth i wasan- aethu fel Meddyg Chwarel y Penrhyn, tua 12 mlynedd yn ol, ac yr oedd yn nodedig o gym- eradwy gan y gweithwyr. Cafodd brofedig- aeth lem dro yn ol yn marwolaeth ei fachgen hynaf mewn canlyniad i ddamwain ymddang- osodd ddibwys, acni fu llawer o lewyrch ar ei iechyd er hyny. Yr oedd yn foneddwr siriol, cymwynasgar, a charedig neillduol. Gwnaeth waith ardderchog gyda Chymdeithas y St. John's Ambulance yn Methesda, ac ychydig wythnosau yn ol cyflwynwyd iddo anrhegion gwerthfawr gan yr aelodau fel amlygiad o barch iddo fel eu hyfforddwr. Yr oedd Dr. Roberts yn absenol o gyfarfod y cyflwyno, a chynrychiolid ef gan ei frawd, Dr. Mills Roberts, Llanberis. Gadawa weddw ac un bachgen. Yr oedd tua 40 mlwydd oed. Ail fab Mr. Robert Roberts, u.H., Plas Meini, Ffestiniog, a chyn-reolwr Chwareli Oakeley oedd Dr. Mills Roberts, ac y mae ein cydym- deimlad dyfnaf ar holl deulu yn eu profedig- aeth alarus o'i golli.
I BLAENAU FFESTINIOG.
I BLAENAU FFESTINIOG. ORDEINIO.—Yn mhlith y rhai sydd wedi pasio yr Arholiad Cyfundebol am Ordeiniad, da genym weled enw y Parch. Robert Williams, Pendleton, Manceinion. Ordeinir ef yn y Gymdeithasfa nesaf. Y mae POST CARDS o'r Royal Oakeley Silver Band i'w cael am Geiniog yr un yn Shop Y GLOCH. Anfonir haner dwsin i un- rhyw ran o'r Deyrnas Gyfunol am 7c. FOOTBALL.—A Grand Football match will be played at the Recreation Ground, on Good Friday, April 17th, between L. N. W. R. United and G. P. O. Kick off 2.15. p.m. Admission 2d. Ladies Free. Bara Shop yn Rhatach na Bara Cartref. Mae E. B. Jones & Co., yn parhau i werthu y Dorth Fawr am Bris Bach. Torth yn ddigon o faicb i ddyn am Chwe'cheiniog. YR ARDDANGHOSFA. Y mae Schedules gogyfer ac Arddangosfa y Llungwyn yn awr yn barod, a gellir eu cael gan yr ysgrifenydd. CYMANFAOEDD.—Y mae paratoi selog at y Cymanfaoedd Canu yn ein plith. Nos Iau a nos Wener at Gymanfa y Methodistiaid a nos Iau (yr wythnos nesaf), at Gymanfa yr Anni- bynwyr. Hyderwn na bydd achos cwyno oberwydd diffyg sel yn y prawf-ganu, er mwyn sicrhau Cymanfaoedd llewyrchus yn ein plith eleni eto. Raphael Tuck's Birthday Cards and Picture Post Cards. Perfection of Art in all variety of Subjects. Id each.—RHEDEGYDD OFFICE. PREGETH I'R PLANT.—Nos Sabboth, yn oL ei arferiad blynyddol, traddodsdd y Parch. R. R. Morris, bregeth i'r plant yn Nghapel y Tabernacl. Yr oedd Mr. Morris yn nodedig o darawi4dol yn ei sylwadau, a'r plant wrth eu bodd yn gwrandaw arno. Cymer ef ddydd- ordeb arbenig yn mhlant ei Eglwys, ac y mae yn anwyl iawn yn eu golwg oil. DIRWEST AC ADDYSG.—Nos Sul diweddaf, -pasiodd bron yr oil o Eglwysi yr ardal, bender- fyniadau o blaid Mesur Newydd y Trwydd- edau a'r Mesur Addysg, y penderfyniadau i'w hanfon i'r Aelod dros y Sir, a Mr. Asquith. CYMANFA GANU.—Dydd Sadwrn nesaf, o dan arweiniad Mr. David Jenkins, cynbelir Cymanfa Ganu y Methodistiaid. Cvfarfod y prydnawn yn Bowydd, a'r nos yn y Tabernacl. Bydd prawf-ganu nos Iau yn y Bowydd o dan. arweiniad yr Is-arweinydd Mr. John Lloyd Edwards, a nos Wener yn Maenofferen o dan Arweiniad Mr. Jenkins. NOFEL.-Gellir cael y Nofel newydd bob- logaidd Arwriaeth John Anthony, neu Ramant Bywyd Cymro" gan Lyfrwerthwyr y dref. Myned pawb olwg ar y llyfr hynod hwn. TEML Y DUFFWS.—Cynhaliwyd y Deml nos Wener diweddaf, o dan lywyddiaeth y brawd Robert T. Williams. Dechreuwyd gan y brawd Richard Hughes. Darllenwyd papur yn eyflwypo Chwaer i'r Demi o Deml Corwen. a rhoddwyd derbyniad croesawgar iddi gan y brawd Richard Hughes, a'r chwiorydd Mrs D. G. Williams, Mrs Roberts a Mrs Thomas a Miss Owen. Cafwyd gair gan y chwaer ei hun, Deuawd gan Dylys a Gwladys Evans. Ad- roddiad gan William Jones. Cystadleuaeth prawf eiriau i'r plant, saith yn ymgeisio, goreu Dilys Evans. Beirniadwyd gan y brawd T. Griffiths. Adroddiad gan John M. Jones. Gair gan y brodyr T. Griffith a Thomas Rob- erts. Diweddwyd y cyfarfod gan y chwaer Mrs. Thomas.—T R. DIRWESTOL.-Nos Ss.dwrn, cynhaliwyd cyf- arfod dirwestol olaf y tymhor o dan nawdd Gobeithlu Bethesda. Llywyddwyd gan Mr. W. James Jones. Ton gyffredinol. Adrodd- wyd rhan o 10 benod o Marc gan ddosbarth o enethod. Gweddiwyd gan Mr Evan R. Jones. Ton gan y Gobeithlu dan arweiniad Mr John Jones. Adroddiadau gan Kate Winnie Morris, Sydney May Jones, Willie Owen, a R. Morris. Caneuon Can Brad Dynrafon," gan Mr John Jones. "Omorhardd," gan Kittie Jones a'i brawd. 'Rwyf methu peidio wylo," gan Nell Williams. 0 fryniau Caersalem," gan Mr. Evan R. Evans. Can gan Hughie Jones. Deuawd gan Mr. W. James Jones a'i gyfaill. Can a chydgan gan Mr Evan Evans a'i barti. Anerchiad gan y Parch D. Hoskins a'r Llyw- ydd. Diweddwyd trwy weddi. Cyfeiliwyd gan Mr. John H. Evans.—T.R. YSGOL GLANYPWLL.-Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol adran uchaf yr ysgol uchod ddydd Gwener. Rhanwyd y gwobrwyon gan y Parch. John Owen, M.A., Owen Jones, Ysw., a Bryfdir. Rhoddwyd Oriaduron arian gwerth- fawr i bedwar o'r plant, sef, Elizabeth Victoria Jones, Elizabeth Hughes, Griffith Roberts, a Francis Hughes, am bresenoldeb llawn yn ystod y pedair blynedd yn diweddu Gorphenaf, 1907. Rhoddwyd Tlysau arian hefyd i'r rhai canlynol am bresenoldeb Hawn yn ystod y flwyddyn :-Ellen Jones, Catherine Edwards, Katie Rees, Edith May Evans, Claudia Williams, Ellen Rowlands, Maggie E. Thomas, Ceridwen Jones, Lizzie E. Davies, Rosina Davies, Nesta Jones, Dilys P. Evans, Eleanor Evans, Amelia V. Edwards, Annie V, Davies, Elena Davies, Kate Eluned Griffith, E. A. Roberts, E. M. Roberts, Sallie Rowlands. Annie Thomas, Myfanwy Williams, Owen Ephraim, Griffith Owen, W. Brookes, Idwal Jones, Edward Jones, Wm. Jones, W. R. Thomas, D. Ellis, T. Evans, John Williams, Gwilym Humphreys, T. F. Lloyd, a J. H. Roberts. Rhoddwyd hefyd wobrwyon mewn llyfrau i nifer fawr am bresenoldeb cyson, ac hefyd am brydlondeb ac ymddygiad da. Drwg genym fod ein gofod yn rhy brin i roddi yr oil o'r enwau. Canodd y plaut amryw Donau ac Alawon Cymreig yn bur swynol o dan arwein- iad Mr. D. G. Jones (Is-Athraw). Dymuna Mr. Griffith, yr Ysgolfeistr alw sylw y rbieni at y ffaith fod blwyddyn yr ysgol yn dechreu Awst 1, ac yn diweddu Gorpbenaf 31ain. Ymddengys fod llawer o'r rhieni heb fod yn gwybod hyn. Gwelir felly y bydd y flwyddyn sydd yn awr yn cerdded yn diweddu pan y bydd yr ysgol yn tori i fyny am wyliau yr haf,
PENRHYNDEUDRAETH.
PENRHYNDEUDRAETH. CYFARFOD LLENYDDOL CARMEL.—Cafwyd un o'r cyfarfodydd mwyaf dyddorol a chwaeth- us a allesid meddwl am dano, nos Sadwrn. Yn absenoldeb R. O. Jones, Ysw., Festiniog, Uanwyd y Gadair lywyddol gan J. Jones Morris*, Ysw,, Portmadoc, yr hwn hefyd a arweiniodd y cyfarfod yn wir Iwyddianus. Nid yn am! y gwelwyd Mr. Morris yn y fath hwyliau. Gwelwyd ef amryw weithiau yn ystod y cyfarfod yn cael cymorth i chwerthin o waelod ei galon. Dyma enwau y Buddugwyr: — Canu, Arglwydd dyma fi," ymgeisiodd 4, laf, R. J. Jones, 2, H. Hnghes Roberts, 3, Nelly Jones. Cwestiynau yn Safon 4ydd, Ellen Blodwen Jones. Cystadleuaeth Deuawd i Blant, "Plant Caersalem," rhanwyd y wobr rhwng Jenny Thomas a Mary G. Roberts, a Sallie Morgan a Polly Hughes. Ateb cwestiynau yn Safon V, ymgeisiodd 5, Sallie Morgans. Unawd i Blant, Clyw ni addfwyn Waredwr," 1, Jenny Thomas, 2, Margred A. Williams apiary G. Roberts. Ateb cwestiyn- au yn Safon VI, Margred A. Williams. Unrhyw Adroddiad i Blant dan 12 oed, ymgeisiodd 8, 1, Robert T. Evans, 2, George Williams. Corau Plant. Daeth dau gor vn mlaen, y naill dan arweiniad Edward J. Roberts, a'r Hall dan arweiniad Robert D. Roberts. Ty'n yr Ardd, "Cwsg fy Noli" (D. W. Lewis). Yr oedd y gystadleuaeth hon yn hynod o galed. Trodd y fantol o blaid y Cor alaf. Adroddiad i rai dan 25ain oed, "Damwain mewn chwarel." ymgeisiodd 3, Miss L. A. Williams, Minffordd. Unrhyw Unawd i rai heb enill 7/6 yn flaenorol, ymgeisiodd 17, Mr. William Pritchard, Park, Llanfrothen. Unrhyw Bedwarawd. Daeth tri ytnlaen, Mr. Josepb Roberts a'i barti; Mr. R. J. Jones, Festiniog a'i barti: a Mr. Robert D. Roberts, Church Street, a'i barti. Yn ffodus iawn yr oedd y tri parti wedi dewis yr un dernyn, Blodeuyn bach wyf fi mewn gardd," dyfarnwyd yr olaf yn oreu. Ateb cwestiynau dosbarth dan 21ain oed, Miss Lizzie Morgans. Am y D'oyles goreu, Miss Sina G. Roberts, -Church Street, yn oreu allan o chwech. Am y Crotchet Tie, Miss Mary Roberts, Llanfrothen yn oreu allan o bump. Cystadleuaeth Datganu "Tydfil" (Tom Price), ac Adgyfodiad" (D. Emlyn Evans). Dau barti ddaeth yn mlaen, Gorphwysfa dan arweiniad Mr. Thomas Humphreys Jones, a Carmel dan arweiniad Mr. Joseph Roberts, dyfarnwyd yr olaf yn oreu. Derbyniwyd pob dyfarniad o eiddo Mr. Jones (LIew Cynfal) yn hynpd o hapus. Cyfeiliwyd yn feistrolgar gan Miss Williams (Meirionwen Deudraeth). Diolchwyd yn gynes i bawb am eugwasanaeth. Er nad oedd Mr. R. O. Jones yn bresenol aeth yn ddwfn i'w boced er ein cynorthwyo. Yr un modd Mr. Jones Morris yn ychwanegol at ei rodd haelionqs yntarrT Ychwanegodd amryw weitbiau at y gwobrwyon. Rhaid dweyd fod Boneddigion o'r fath hyn yn brin yn ein gwlad.—J.R. ERCOF. Daeth y newydd prudd am farwolaeth Mr. D. W. Jones, Park Road gynt, yn America, ar Mawrth 19. Rhyw haner blywddyn yn ol oddiar yr aeth yno gyda'i anwyl ferch, a'r hon y cydymdeimlwn yn fawr. ■—Wythnos i nos Sul cyhoeddwyd "gostegion priodas Mr. J. Hopton, garddwr Castell Deudraeth. tra yr oedd ef yn marw o waed- wenwyniad Daeth yma o Swydd Hwlffordd ychydig fisoedd yn ol. Rhyfedd fel y mae angeu yn tori i lawr yn mhell ac agos. LLWYDD. Ein llongyfarchiad mwyaf calonog i Mr. Morris W. Reese, Cae'rgraig, ar ei lwyddiant yn enill y Bronze Medal mewn Anianeg yn Ngholeg Mungo, Glasgow. MARWOLAETH MR. DAVID ROBERTS. — Dydd Iau, Mai yr 2il, bu farw Mr. David Roberts, Bryngwilym (gynt o Danlan, Llanfrothen), yn 76 mlwydd oed, a chladdwyd ei weddillion marwol yn mynwent Ramoth, dydd Llun. Gwasanaethwyd wrth y ty gan Mri. Stepen Jones, Porthmadog, a J. D. Davies, Blaenau Ffestiniog ac wrth y bedd gan Mri. W. Humphreys (Elihu), Blaenau Ffestiniog a Stephen Jones, Portmadoc. Yr oedd yr ymadawedig yn wr diargyhoedd, yn byw bywyd gwir Gristion yn ei holl gysyllt- iadau. Dangoswyd cydymdeimlad dwfn ar teulu trallodedig. AAAAAAA AAA..& A A. AAA AAA AAAA A A AAA