Y Rhedegydd

AR BRIO DAS I Miss Maggie Lloyd, Leeds Street, Blaenau Ffestiniog, a Mr. Charles Williams, Tan-y- grisiau. Dymnnol flodau mwynian-dan ei thraed, Yn ei thro fo'n swynion Cu wenau a phob ceinion Cywir serch fo croeso hon. Byw lodes, wele'i Heden,—a'i horiau 0 gariad llawn heulwen; Dawn llu a dd'wed yn llawen- I Maggie Lloyd mae gwyl wen. Maggie anwyl am gwynicn-na wyped, Ond am hapus hinon: Na chwred tonnau chwerwon Y ddaear brudd ar ei broa. CYFFDY. J

ER COFFA I Am y diweddar Sarah Roberts, Nazareth Ter,, Fenrhyndeudraeth. Dyma eto un hen gyfoed, Wedi ei rhoddi yn y bedd, Un wy'n gofio'n iach a heinyf A sirioldeb ar ei gwedd; Fel y syrth deilen yn wywedig, Dan oer farug, oddiar y coed, Felly syrthiodd Sarah Roberts Yn dair ar hugain oed. I Un ddarbodus, gwir ofalus, Yn ei theulu hon a fu, Rhai sydd heddyw yn trist alaru, Herwydd colli mam mor gu •• Er cael Ilawer profedigaeth Cadwodd hon ei gwisg yn wen, Ca'dd yn dawel gadw noswyl Gyda'i choron ar ei phen. Er ei bod er's rhai blynyddoedd, Yn llesg a gwyw, a byr ei cham, Gwagle mawr sy'n Nazareth Terrace Herwydd colli yr hen fam; Ni ddaw henaint mwy i'w blino, Byth yn ieuanc erys hi, Yn ngwlad afant y goleuni Gyda chwmni gwell na ai. Fronheulog, Fronheulog, EVAN DAVIES, I Penrhyndeudraeth.

Y FRANCO BRITISH EXHIBITION. I 0 fewn yr Exhibition I Ceir lIawer Pagan du, Enwogion a thylodion, A mawrion yn eu bri: Peth hawdd i'w newid 'sofren Wrth dreulio'r dydd yn llawen A'r felen dlos yn ddim. Lie braf i wario arian LIe drddan ar ei hyd, LIe da i ferch gael cusan I w hunan, gwyn ei byd; Ca' llu o bethau'u dangos I 0 fewn y ddinas wen, Barddoniaeth fyn y Llinos I Mae synwvr vn ei ben. Liundain. LLlNOS WYRE, I

CYFLWYNEDIG I i Mr. a Mrs. Griffith Jones, Taleifion, Gam, yn eu profedigaeth o golli eu hanwyl a'u hunig eneth fach, dydd Sul, Awst 9, 1908. Torodd gwawr y sanctaidd ddydd, Yn brudd uwchben Taleifion, Torwyd bwlch mewn teulu bach, Ond bellach na fo'ed cwynion Mae'ch Sallie bach, i-wch sfelwch byd Yn ngwynfyd yr angylion. Ymfoddlonwcb, riaint mwyn Tra'n dwyn yr ymwahaniad, Gwir fe dreigla'r deigr glan I I ymgan iaith eich cariad Ond mwy meddyliwch am y facb Mor iach yn nghol ei Cheidwad. Ffarwel bellach fechan dlos Mewn nos ry m ni yn crwydro, Tithau yn ngoleuni clir Y tragwyddoldir heno 0 nacha'em godi cwr o'r lien I'th wel'd yn wen fan hono. Garn. <AAAAAAAAAAAAAA GWILYM JONES,

ER i Drengholydd y Sir alw sylw yr awdurdodau at le peryglus yn ymyl glanfa Llandrillo-yn-Rhos pan gollodd dwy eneth eu bywyd yno wrth ymdrochi, ni wnaed dim yn y mater pellach na beirniadu y Trengholydd. Dydd lau boddodd dyn ieuangc o Port Sunlight yn yr un fan, ac unwaith eto gelwir -5ylw yr awdurdodau at eu hesgeulusdod yn y mater.

0 TORONTO I'R NIAGARA. I Hanes taith pump o Gymry c Toronto, Can- ada i Raiadr y Niagara sydd genyf y tro hwn. Breuddwydiais a dychmygais a chlywais lawer o son am Raiadr y Niagara. Gwnaethom ben- derfyniad gael golwg ar un o "saith ryfeddod- au y byd." Enwau y cwmni ydoedd Mri. John Williams, o Talybont, G. C., a'i frawd William p? rai sydd yn y wlad hon er's tro Henry Roberts, o Sir Fflint, Dafydd Powell, o RbOS-/ Uanerchrugog, Organydd yr achos Cymreig yn Toronto; a'r HaH, wrth gwrs, ydoedd yr Ys- grifenydd. Yn wir mawr oedd y parotoi. Aeth BiH Williams a minau i sicrhau tocynau y noson cynt. Cyfarfod ein gilydd am saith o'r gloch, Sadwrn Awst 1. Yr oeddym wedi par- otoi rhaglen hon oedd o dan ofal John Williams. Yn sicr yr oedd yn dra ddyddorol wrth gych wyn bu agos i ni a cholli yr Agerlong. Yr oedd oddeutu 600 o honom ar ei bwrdd. Llawer o son am benwaig yn yr halen." felly ninau yn hollol oeddym ar y daith hon. Dyna arwydd a ffwrdd a ni ar draws llyn mawr Ontario. Yr oedd pob golwg fod pawb yn mwynhau ei hun. Cododd y gwyyt dechreu- odd luchio yr hen lestr yn ol a blaen. Erbyn hyn yr oedd amryw yn brysur fwydo y pysgod. Collasom olwg ar un o'n cwmni ninau, aethum i edrych pa le yr oedd. Cefais ef ar waelod y llestr mewn awydd cael rhoddi ychydig o'i foreufwyd i'r pysgod; ond yn wir methu yr oedd, felly y gadawais ef. Erbyn hyn yr oedd un arall o honom yn dechreu newid ei wedd, a gwyddoch beth oedd canlyniad newid gwedd. Attolwg wele'r trydydd yn teimio yn gysglyd a'i ben dros ymyl y llestr, yn ceisio gweila ei hun. Yn wir bu'r Ysgrifenydd ac un arall yn teimlo yn hollol iach wrth y gwaith o geisio dal ambell ifenyw druan ar ei thraed. Buom am dros dair awr yn croesi un congl o'r Ilyn enfawr; ond wele arwyddion am ein glanio, Yr oedd I y cleifion erbyn hyn yn dechreu adfywio pan gyrhaeddasom le a elwir St. Catherine. Yno yr cedd nifer fawr o gerbydau trydanol yn ein haros, ac yr oedd pawb am y cyntaf i sicrhau eisteddle. Aeth y Welsh Brigade dros ymyl y liestr, ac ymaith a ni, a chawsom le gyda'n gilydd. Yr oeddym fel Cadwen. Ymaith a ni trwy wlad ardderog, coedydd mawrion, ffermydd braf, afcnydd dyfnion, maesydd lawer yn llawn o'r Gwinwydd. Yr oedd prysurdeb anghyffredin gyda'r ydau. Yr oeddym yn teithio o dan faner Prydain trwy dir Canada am vn agos i ugain milldir. Daethom i olwg I y Niagara. Yn gyntaf yr oedd yn rhaid cael ymborth 1 lanw cylla gweigion rhai ohonom. II Gwelem Westy ag enw Williams, ac am fod enw Cymraeg arno aethom i mewn yn cael ein I harwain gan un oedd wrth y gwaith o hel pobl i fewn. Yna cawsom giniaw, a chefais ei well lawer gwaith yn Nghymru am haner ei bris. Aethom allan, yna daeth rhyw ddyn du bychan attom eisiau myned a ni am dro yn ei gerbyd cheap drive meddai, ond attebasom yn hen iaith ein hunain. Dyna'r moddion goreu i droi hwynt draw oedd siarad Cymraeg llawer yn I meddwl mae y "Degos" ydym. Wedi cael go lwg o ochr Canada ar y Rhiadr, aethom dros I y Bont enfawr sydd yn croesi y trobwll. Tal- asom 10 cent am groesi y Bont, pan ar groesi y trotbwy'r wlad ewythr Sam holwyd am ein I trwydded. Cawsom ein hunain o dan y faner Americanaidd. Yr oedd pawb ohonom yn mwynhau ei hunain yn arddercdog yn swn yr land yn siarad trwy ei ffroenau, I guess." Aethom drwy y brif beol Niagara, yna trwy goed mawr. Yno yr oedd llwybrau pwrpasol i I gyfeiriad yr Afon. Yr oedd edrych ar y dyfroedd yn treiglo i lawr yn arswydus i fedd* wl. Aethom i lawr hvd risiau i gael golwg ar Rhiadr Pedol Ceffyl." Fe ddywedir fod tros filiwn o dunelli o ddyfroedd yn treiglo i lawr bob munyd. Clywais lawer gwaith am yr enfys, we! gwelsom ddwy o honynt, yr oedd pobpeth yn archerchog. Yr oedd un o r cwmni wedi penderfynu cael dernyn o'r graig i gofio am ei ymweliad. Yr oedd wedi ymgolli yn y gotygfeydd. Meddyliasom am yr Unawd poblcgaidd Niagara." Synied ofnadwy oedd meddwl fod neb wedi ei gipio dros yr ymyl. Mae y golygfeydd o gwmpas yn werth edrych arnynt. Oddi yma y maent yn c3el y gallu trydanol i oleuo a gweithio cerbydau trydanol Toronto, mae'n sicr fod hwn y gallu cryfaf yn y byd. Erbyn hyn aethom i lawr i'r gwaeiod i'r Agerlong sydd yn teithio yn ol a blaen o dan y Rhiadr. Yno yr oedd dillad pwrpasol gan fod cymaint o ddwfr yn cael ei luchio dros yr Agerlong. Enw yr agerlong ydyw Maid of Mist." Yn wir profiad ofnadwy ydoedd teimlo y dwfr yn disgyn o'r uchder. Rhaid oedd trci yn ol. Aethom yn ol drachefnar hyd llwybrau cyhoeddus hyd i'r Dref. Yr oedd yn rhaid wrth rhywbeth i gynal corph i fyny, cawsom ein digoni a lIaeth a dwfrgwlad yr land, yn sicr yr oedd yn effeithiol, hefyd ar ddiwrnod poeth. Aethom i gael sigarenau, maent vn hynod o isel eu pris i'w cydmaru a Canada, felly yr oeddem yn tynu mwg ohonynt a'n holl egni. Pan gyrbaeddasom hyd y bont, aeth un o'r ewmni i gryn brofedigaeth methu yn glir faes a chael gafael ar ei docyn trwyddedol, tra y bu y swyddogion yn disgwyl iddo ddodo hyd iddo, aeth arall beibio gydag ycnydig o lanci trich, sef, heibio beb roddi ei docyn. Erbyn hyn cawsom ein hunain ar dir Canada unwaithyn rhagor. Disgwyl y cerbydau trydanol: aeth rhai ohonom i ieddwl csel ymolchi ond dyma I waeddi; rhaid oedd myned a chawsom ein hunain yn teithio yn ol. Yr oedd embell i hen f gymeriad yn meddwl ei fod yn cael hwyl neillduol wrth ganu; ond druan o hono, efe ei hun oedd yn ei fwynhau: tawbdd yr hen gymeriad. Cawsom gryn ddigrifwch wrth deithio gan ein bod yn siarad hen iaith y Cymry. Yn wir yr oeddynt o'n cwmpas yn methu deall beth oeddym ac erbyn saith o'r gloch yr oeddym yn yr hen Ager- long. Cawsom daith lied hapus yn ol, y cwmni yn iach a boenus neb yn teimlo awydd porthi y pysg, diolch am hyny hefyd. Cyr- haeddasom Toronto a chanasom ninau Hen Wlad fy Nhadau," o chawsom gymeradwyaeth fyddarol. Cawsom ein hunain yn Young St., prif heol Toronto erbyn ychydig wedi deg o'r gloch, aethom i gael swper gyda'n gilydd: gwleddwyd, a chafwyd digon mi gredaf. Aethom pawb i'w letty, a ihystiolaeth yr oil ydoedd mac hapus daith gafwyd, llawn gwerth am fyned i weled un o saith ryfeddodau y byd. -Ai-, GELERT.

TREFN O.EDFAON Y SUL Y METHODISTIAID. PENIEL.-Parch. W. M. Griffiths, M.A., Dyffryn. ENGEDI.-Parch. Joseph Jenkins, Dolgellau. GWYLFA.-Parch. Robert Williams, Man- chester. BETHESDA.—Parch. E, J. Evans, Penrhyn. TABERNACL.—Parch. J. O. Evans, Trewilliam. MAEMOIFFEREN. -Parch. M. H. Edwards, B.A., Llanelli. BOWYDD.—Parch. Evan Roberts, Dolgellau. GARREGDDU.—Parch. Richard Morris, M.A., B.D., Dolgellau, RHIW.—Parch. Wm. Jones, Conwy, BETH EL.-Parch Richard Evans, Harlech, CAPEL SEISNIG (English Chap~jl). Rev. J. E. Hughes, E.A.,B.D, YR ANNIBYNWYR. BETHEL.—10, Parch. J. Rhydwen Parry. 6, Parch. R. Talfor Phillips. HYFRYDFA.—6, Parch. J. Williams-Davies, BET HAIL TA.-l 0, Parch. R. Talfor Phillips. 6, Parch. J. Rhydwen Parry. JERUSALEM.—Parch. BRYNBOWYDD.-6, Parch, George Davies. SALEM.—6, Parch. Thomas Griffith. CARMEL.—Myfyriwr o Goleg Caerfyrddin. Y WESLEYAID. EBENEZER.—Mr. W. Roberts, Maentwrog. DJSGWYLFA.—10, Parch. T. Isfryn Hughes. 6. Mr. R. Vaughan Owen, Coleg Dids bury. SOAR, RHIW .-Prcb. J. Maelor Hughes. TANYGRISIAU.-2, Parch. J. Maelor Hughes. 6. Mr. J. Jones. FFESTINIOG.-IO, Mr. R. Vaughan Owen, Coleg Didsbury. 6, Parch. T. Isfryn Hughes.. Y BEDYDDWYR. SEION.—Mr. T. R. Jones, Athrofa Caerdydd. CALFARIA.—Parch. E. Cefni Jones. MORIAH.—Parch. E. Cefni Jones. PISGAH.—Mr. David Lloyd. CAERSALEM.—Mr, Robert Humphreys, Har- lech, L

0 BWYS I RAI AR YMWELIAD A LIVERPOOL, Dymuna flliss WILLIAMS, gynt o Ty'nyffrwd, Penrhyndeudraeth, wneyd yn hysbvo ei bod wedi SYMU D o 25a, High Street, Wavertree, 57, BURNING ROAD, EDGE HILL, yn ymyl y 'Station, ac felly yn fwy cyfleus i YMWELWYR A LIVERPOOL. Ceir pob manylion ond anfon Post Card i'r cyfeiriad uchod. Esgidiau Newydd a Hen. Dymuna John Glynn Owen hysbysu ei fod yn gwneyd ESGIDIAU NEWYDD, ac yn TRWSSO HEM RAI, yn y modd goreu ac am y prisiau mwyaf rhesymol. Diolcha am y gefnogaeth syhveddol a gafodd hyd yma, ac erfynia am barhad o'r cyfryw. JOHN GLYNN OWEN, Bridge Cottage, Bl. Ffestiniog. PORTLAND CEMENT goreu GRATIAU o bob math « WIRE NETTING cryf a- da Gellir cilel. GWELL BARGEN ar y Nwyddau uchod gan THOMAS & WILLIAMS, nag mewn unrhyw fan arall yn y Cylch. Cofiwch y Cyfeiriad:- PEMBROKE HOUSE. BLAENAU FFESTINIOG. Mr. R" G. Humphreys, (RHISIART 0 FADOG), Auctioneer and Valuer, I WHITBURN HOUSE, Wynn Road, Blaenau Festiniog, I Undertakes the Sale and Valuation of all PROPERTIES, on reasonable Terms. u ABRAHM LINCOLN." Traddodir DARUTH ar y testyn uchod gan y PARCH, GOMER LEWIS, D.D., t ABERTAWE, I I NOS IAU, HYDREF 15fed, 1908. I Cadeirydd:-J. JONES-MORRIS, Ysw., I CYFREITHIWR. Yr elw er cynorthwyo Thomas Evans Wil- liams, New? Street, yn ngwyneb mawr waeledd ac amgylchiadau gwasgedig. Drysau yn agored 6-30, dechreuir am 7 o'r gloch. I gloch.TOCYNAU :-21-, 1/ 6c. Gellir cael Tocynau yn Shop y Rl edegydd.^ CYCLES AT DYMOR HAF. [ Dymuna H. R. GRIFFITH, Plumber & Gasfitter, I Hysbysu y Cyhoedd ei fod wedi cymeryd gweithdy Mri J. E. Jones & Sons, Tailors, &c., ac y bydd yn ychwanegcl at ei waiifc arferol yn cario busnes yn miaen ync fel CYCLE AGENT. I GELLIR CAEL GANDDO CYCLES O'R (iWNEUTHURIAD GORElJ AM RRISIAU ISEL. Sole Agcit for the New Hudson Cycles. Agent for Royal Enfield and James's Cycles. Catalogues and List of Prices free on application. NOTICE OF REMOVAL., (HYSBYSIAD O SYMUDIAD), DYMUNA E. SAMUELS, ).J.L..l. "4 j.- HYSBYSU TRIGOLION FFESTINIOG A'R ARDALOEDD CYLCHYNOL, EI FOD I WEDS SYMUD I MAINS TONE HOUSE, STATION ROAD, FFESTINIOG, I Lie y bydd yn cario yn mlaen ei FUSNES ar yr un llineilau a'r biynydaoedd gcrphenal, gan ddiolch i bawb yn mheli ac agos am y gefnogaeth sylweddol a gafodd, a cban obeithio y derbynia barhad o'r cyfryw yn ei I Fasnachdy Newydd. CIRCULAR TOUR by RAIL and COACH, through Llanfrothen & Aberglaslyn Pass I to Bedtigelert, and back to Portmadoc, daily. Dymuna W. 0. WILLIAMS, I HOME = FROM = HOME, PENRH YNDEUDRAETH. Hysbysti ei fod wedi cytnno gyda Ch wmni Reilfiordd Ffestiniog i redeg COACHES bob Dydd o hyn i ddiwedd mis Medi. TOCYNAU i'w cael yn DIPHWYS, BLAENAU FFESTINIOG, a THANYGRISIAU STATIONS, am ) 4/- yr un, yn cynwys y Tren a'r Goach. Ac hefyd bob math o Gerbydau, Close I Carriages at Briodasau, &c. Hefyd Hearse a Cherbydau at Angladdau, yr | oil i'w llogi i unrhyw fan am y Prisiau mwyaf rhesymol bydd bosibl. Pan y byddwch eisiau unrhyw fath o Gerbydau I a Cheffylau da, galwch gyda W. O. WILLIAMS, HOME FROM HOME, I I Penrhyndeudraeth, J IIB ENTHYCIAI) ARUIS.—O^IO I £ ./JKK) ar y Telerau caxiiv AOI Talu yn ol. M t s, 0. 10 11 o 0 15 16 7 6 20 22 10 0 30 33 15 0 50 65 5 0 100 112 10 0 200 225 0 0 300 37 10 0 Talu yn I x t s 400 450 0 1 500 5-2 10 I 600 675 0 0 I 700 785 10 0 I 800 900 0 0 j 900 1012 10 0 i 1000 1125 0 0 DIM EISIEU l'l EJCHNIWR NA SICRW IRDD. Teiir allan arisu a fenthyoiwyd. Aafocir y rhaglen yn rhydd gyda thread y post, ond an* fon cais am dano at y Manager, 16, BODFOR STREET, RHYL, BENIHYCIAD ARIAN, -"0^ £10 i ar v fceleraa caulynol :— Ad-dahaa. £ £ s. c. 10 11 5 0 15 16 7 6 20 2 10 0 30 33 15  50 56 o 0 100 112 10 0 200 225 0 0 Ad-daliar!, ..i1 £ s. ? 400 4O 0 50? p4'. W 0 i 600 675 0 .) i 7  5 10 ?i 700 785 lu >> 800 900 0 0 900 1012 10 0 1 WOO 1125 0 0 DIM EISIEU MEIClINIWR NA SICRW YDD. Telir allan arinn a fenthvoiwyd. Anfonir y rhaglen yn rhydd gyda throad y post, ond anion eais am dano at y Manager, 24, BANGOR .STREET, CARNARVON. BENTHYCIK ARIAN am bump y JD CANT 0 LOG BLYNYDDOL, c £ 10 i wS5,000 ar Mortgage a Life Policies, hefyd. ar Nodyn Addawol syrnl am log bynod o isel, i'w had-dalu yn Fisol, Chwarteroi, neu haner-blyn- vddol, i dai ddalwyr cyfrifol. Gall yr arian aros ar log yn unig. Cyfrinachol Holiol. Nid yw peJlder o ddirr pwys. Y sgrifenwch am fasylion, gan amgau a,mien gyda ibainp ami, at y henthyewr crwirioneddol, JOHN RÐtSE, 29, BUCKINGHAM ROAD, TUE BB00K, LIVERPOOL. Canghem 148, HIGH STREET, BANGOR a 67, MOSTYN STREET, LLANDUDNO. Sefydiwyd 18S7. OYMDEITHAS BENTHYOA GSNLOLAETHOL. Y wed:? Se f l- Y MAE wedi si Sefydlu a.'i Chofrestru ya unol a'r Mesur Seneddol i roddi benthvciada cyfrinachol heb flurfibldeb Swyddfa F, entli-,Yc. II bob dosbarth (Dvn neu Ddynes). 0 X-10 I ar addewidsyml i ad-c-alu at angen uaiosgyrch neu •.vasanaeth gyirina-chol; i gychwyn <Kev,:j masnaeh, dodrefnu cich ty, prynu stock p&c. iydd y farchnad yn isel, i dain rhent neu drethi. Aiifonir yr arian trwy'r post os ewjliysir. Gdlwch gael arianyn g'yhna.ohol ntn, g. na." oes angen am ymgynghoriad, nae enwau rhai | wneyd ymhohadau yn eich cylch. Ni wrt hodir byth unrhyw air didwyll. Geliu- talu yn 01 yn fisol. chwarterol, neu haner-biyayddol, nou os dewisir gellir gada,el y swrn an: bum' mbmedd trwy dalu dim ond y llogau. Nid yw pelider o bwys. Lkg ac ad-daliadau isaf yn Llcegr a I Chymru. Cwbl gyfdoÐ.cilOl, a thegwch holiol In cael ei warantu. Goîynir i'r rhai g wsa- fenthyg ar logau uehel mewn manau eraill i I anfon atom ni, pan y gellir talu y bcnthyciadau presenol a cbf,e1 rhai mwy am logau ie o lawtr. I Ni ohyst dim i wneyd ymholiad, ond gall arbed punoedd i chwi trwy i ehwi anion yn gyfrinaehol hollol, yn Gymraeg neu Saesueg am bapuran at y NATIONAL LOAN SOCIETY, 41, CORPORATION STREET, MANCHESTER Seiydhvya 1887. Nat. Telephone, 260x5 Deu at un o'n Canghena u yn N gog Je dd CYlTi ru 10, DEAN ST., BANGOR. YN AWR YN BAROD. Arwriaeth John Antho ly neu Ramant Bywyd Cymros gan EVAN ROWLANDS (Ap Llechwedd), PENYGELLI TERRACE, BL. FFESTINIOG. PRIS CHWE'CHEINIOG. Ar Werth gan yr Awdwr, neu yn Shop y t RHEDEGYDD"; a geiiir ei gael yn Neheudir Cymru gan Mr. W. R. Thomas, Newsagent and Stationer, 86, Pontypridd Road, Ponh Mynwch gael un 0'1 Llvfrau hyn. mae yn wi ddyddorol i'w ddarlien. AUCTIONEER'S NOTICE. W. G. JONES OF FARM COTTAGE, Lianrw Desires to make it known to the Dubiic a large that he has again taken cut an AUCTIONEER'S LICENSE, and that he will undertake SALES OF PROPERTY, STOCK-IN-TRADE, FURNITURE, Sc., Sc., AT MODERATE TERMS and with Prompt Settlements. VALUATIONS FOR PROBATE AND OTHER PURPOSES.