Y Rhedegydd

Ffortiwn i Bwrs y Wlad. Ar y 30ain o Fai, 1904, bu farw un Mrs. Hel en Constance Taylor yn Llun- dain, yn ddi-ewyllys ac heb berthynasau gwybyddus. Yr oedd ei hystad yn werth £ 51,084, ac y mae y swm hwnw wedi ei weinyddu at wasanacth ei Fawrhydi."

Eglwyswyr ac Elusenau. RHYBUDD YR ESGOB. Wrth siarad yn ngbyfarfod blynyddol y tanysgrifwyr at y Royal Alexandra Hospital a'r Convalescent Home, Ehyl, clywedodd Esgob Llanelwy, ei tod wedi edrych dros rai fFigyrauyn dal cysylltiad ag yspyttai a, sefydliadau eraill cyffelyb a chael alian fod o leiaf 150,000p. wedi eu cyfranu tnag at godi a chynal y cyf- ryw sefydliadau yn Ngogledd Cycaru. Yn ymarferol. meddai ef, yr oedd yr oU o'r swm yna wedi ei gyfranu gan Eg- ,v lwyswyr, ac yr oedd yn naturiol iddo ef, fel Eglwyswr alw sylw neillduol at y ifaith hon Iddo ef, yr oedd yn destyn diolch fod Eglwyswyr wedi eu galluogi i roddi mewn ffordd mor gvffredinol a haelfrydig at achosion cyhoeddus yn y u J wlad. Yr oedd coieg Bangor, er eng- ra,ifit, er nad oedd o gwbl dan ddylan- wadau eglwysig, yn ddyledus am gyfran o c arian danysgrifiwyd at yr adeil- adau newyddion i Eglwyswyr, Teimlai dan orfodaeth i gymeryd mantais ar y cyfie i bwysleisio y ffaitli hon. oblegic1 gallai yr amser ddyfod pan fyddai raid i'r Eglwyswyr ystyried beth oedd eu dyledswydd yn y mater hwn (cym.) Yr oedd yn sicr oddiwrth yr hyn a wycidai am deyrngarwch yr Eglwyswyr, os gof- ynid iddynt roddi eu heglwys o flaen achosion eraill eu bod yn barod i wneyd hyny, a dylai y cyhoedd gadw hyn mewn cof (eym).

Diwygiud Arati. Gwslwyd cyifroadau diwygiadol hynod nos Sul diweddaf, yn mhentref Lian- Uuan, sir Gaerfyrddin, mewn canlyniad i ymweliad amsgwyliadwy gan Mr. Eva.n Roberts, yr hwn er's p?th arnser oedd wedi ymneillduo i'w gartref yn Nghasllwchwr. Terfynodd gwasanaeth y prydnavvn oddeutu 5 o'r gloch, ond ni fynai y bob! adael y lie, a pharhawyd y cyfarfod yn ei flaen yn mhell i'r hwyr. Dy wedi' fod y brwdfrydedd yn y cyfar- fod hwnw yn aassgrifiadwy, a bod Slanw y tfcimlad iawn cyn uched ag y bu o gwbl yn ysiod y diwygiad. Tra y cenii yr emynau gwelid dynion a merched yn dawnsio ac yn gwaeddi yn y ireinciau a'r set fawr. ac yn mhob man t y'r adeslad. Gweddiai tor- feydd ar unwatth. Yr oc-dd un bachgen 13 ocod yn amlwg yn y set fawr yn gwsddio gyda d-vylaw dyrchafedig dros cbwarter awr. Tra yr cedd Evan Roberts yn siarad neidiodd un dyn i ben y fainc a thynodd ei srot a dechreuodd waeudi yn ddireoh Ond tawelodd yn tuan, wedi hyny o derfysg aeth Mr. Roberts yn mlaen, a thraddododd bregeth fuddiol a gafaelgar.

m e m'' t !N- I Dirwestwr Doniol. t Nid yn ami y ceir cymaint o ddoniol- deb yn nglyn a chyfarfodydd dirwestol! ag a ddangoswyd yn ystod cenhadaeth Mr John H. Roberts yn Llandudno, ar hyd yr wythnos ddiweddaf. Yr oedd ¡ Mr. Roberts wedi ymgymeryd ag ateb i bob holiadau anfonid ato yn ysgrifen- edig gan bersonau yn y gynulleidfa. Yr oedd rhai o'r cwestiynau roddwyd iddo yn dyfod oddiwrth ymofynwyr gonest oedd yn chwilio am oleuni a chyfar- wyddyd. Yr oedd eraill wedi eu dyfeisio gyda'r amcan amlwg o nvydo y siarad- I I wr, a rbai o ddireidi hollol. Un o'r I cwestiynau anfonwyd iddo nos Wener I oedd: "A ddylai tafarnwyr yn dal swydd mewn eglwys Anghydffurfiol basio y plat casglu ?" Atebiad y cen- hadwr oedd: "Na ddylai neb basio I hwnw (chwerthin). Nos Sadwrn, pan ofynwyd iddo gan ryw ddyhiryn, A yw yn iawn i Demlwr Da sydd yn dal trwydded i gario luggage fyned oddi- amgyfch gyda Porter ar ei fraich "i (chwerthin) Atebodd y cenhadwr i I I greu chwerthin mwy o lawer, fod yn well Iddo fod a'r gair Porter ar ei fraich I nag arwyddion porter ar ei drwyn,"

I Coieg Aberystwyth. I Cyfarfu Cynghor Coleg Prif Ysgol Aberystwyth yn Llundain ddydd Gwener. Llywyddwyd gan Syr Lewis Morris. Pasiwyd yno bleidlais o gyd- ymdeimlad â theulu'r diweddar Mr Humphreys-Owen. Hysbysodd y I cofrestydd fod Mr David Davies, A.S. wedi anrhegu y Coleg achasgliad o arfau Soudanaidd, ac fod Mr Loxdale wedi cynyg i'r Coleg gasgliad gwerthfawr o arian bathol, y rhai a dderbyniwyd yn ddiolchgar. Dyddorol hefyd ydoedd aurheg Dr R. D. Roberts, ac amodau neilltuol, sef casgliad pwysig o ar- ¡ cldangosiondaearyddol a ddangoswyd yn Llundain, a lleoedd ereill, yn ddiweddar gan Gymdeithas Ddaearyddol Frenhinol. Cytuaodd y Cynghor a.r amodau. Derbyniwyd ymddiswyddiad Mr McCauley proffeswr yn yr iaith Saisneg a'i llenyddiseth. yr hwn sydd wedi derbyn swydd gyffelybyr-Li Mhrif Ysgol Caergrawnt. .Penodwyd Mr J. E. Davies, y cof- restrydd, yn aelod o Bwyllgor Addysg Eifenol sir Drefaldwyn, yn lie y Proffes- wr Angus, yr hwn sydd wedi symud i Gaerdydd. Cynhelir cyfarfod ilenyddol Llys y Liywodraethwyr yn Mlaenau Ffestiniog, Mawrth 22 a'r 23.

I Cofio Morgan Llwyd• I Y mae mudiad ar droed yn Ngwrec ¡I sam i gasglu Trysorfa tuagat wneyd i fhywbeth i gadw'n fyw goffadwriaeth I Morgan Llwyd o Wynedd, awdwr Llyfr y Tri Aderyn." ac un o'r cyfrin- wyr hynotaf 4, fa god d nemawr i wlad I eiioed. Diau y cymer trigolion bro I Ffestiniog ddyddc-rdeb arbenig yn y I mudiad hwn.

I I Ymgrogi me;! G;"hYlledd, I I Dydd Llun diweddaf, cynhaliodd Mr. Wynn Evans drengholiad i chwilio i ¡ mewn i achos marwolaeth Thomas Hughes, Acrefair, gwr 69 oed, yr hwn a ymgrogodd wrth un o dyiathau el dy ei hun. Ymddengys i'r truan fod mewn iSelder yspryd yn ddiweddar, ac iddo I gyflawni y weithred anfad mewn can- lyniad J gweryi rhyngddo ef a' i fercb. i Pasiwyd rheithfarn o farwolaeth tra I mewn cyflvvr o orphwvlledd.

I Dydd Gwyl Dewi, I I GWYL I BLANT YE YSGOL. I 'v .L.J d,- J.: U-, .I. Mae Mr J. C. Davies, trefnydd addysg I yn Sir Ddinbych, wedi cyhoeddi cylch- lythyr a.'i anfon at is-awdurdodau add- ysg y sir yn trafocl y cynygiad i gadw: dydd Gwyl Dcwi —Ma?wth 1—yn ddydd u;vvl i blant yr ysgolion drwy y Sir. Dywed Cyfarwyddir fi i ychwanegu os rhoddir holiday' i'r plant mewn nn-I rhyw ddosbarth fod yr Pt?if?twon yn cael eu hannog i ddweyd ychydig eiriau I wrth y plant ar y pwnc o genedJgarwch, gan mai amcan gwyl y nawdd-sant ?y0tyNv meitbrin yr ysbryd hwn ac yn I mhob achos fed yr Antlsera Qonedlaethoi Gymreig i gael ei sbana yn yr Ysgolion ar neu cyn y dydd. Mewn ysgolion lIe mae mwyafrif y plant) yn siarad. Cym- raeg dylid ei chanu yn y,fali iaith, o««l lie mae'r plant yn iarad Saesneg caner hi yn yr iaith hono.

•• ■. ? I Uos?F ys? S??d?a ? I Er cymaint y gwrthwynebiad a'r arswyd a deimlir gan liaws rhag y ddefod o losgi yn hytrach na chladdu gweddillion y marw mewn eirch, cynhyddu mewn ffafr ac arferiad y mae cremation—yn y wlad hon yn ogystal ac yn yr Amerig. Dyna fel y gwnaed a I chorff y ddiweddar liady Grey a diau I fel y daw'r aulllleNydd yn fwyrhadlon, y daw hefyd yn fwy cyffredin Eu dull yn yr America ydyw trysori'r llwch cysegredig mewn llestr gwydr cyfaddas ac yna ei osod ar estyll yn adeilad gyhoeddus y Crematorium, lie gall eyfeiilion a pbertbynasau fyned a dod i'w gweled wedi eu labelo ag enw'r ymadawedig, Byddai gwrthwynebiad yr un mor gryf i gladdu mewn eirch coed ar y cyntaf, fel y dengys englyn adnabydcus I Robert ab Gwilym Ddu o'r Bettws Fawr:— 0 ifei gwaith iliaidd o'i go' —wneud eirch, Nid alchia.d Duw mo'no I Mewn llian, graian a grS Bu gorff lesu'n gorffwyso.

flfr. J. P. Roberts, Ynystowyn. I Dydd Sadwrn diweddaf, bu farw Mr I J. P. Roberts, Ynystowyn, yn ei gartref-The Cliffe, Penrhyndeudraeth. Yr oedd Mr Roberts yu wr adnabyddus I iawn yn y cylch, yn agent i ystad Tre- madog, ac yn glerc Commissioners Treth yr Incwm yn nosbarth Ffestiniog. Yr oedd yn ddyn goleuedig iawo, a dywedir ei fod yn berchen Hyfrgell rhagorol.

Gwyl Dewi yn Liundain. -1 Mae Cymry Llundain. wedi H-efnu i I ,NT,q, e Cyrnry Lluia d a. Ir! wedi i aaathlu coffa Dewi Sane trwy gynnal1 gwledd fawr yn yr Hotel Cecil ar y ty- .-i- taf o Fawth. Y mae pwyUgor arbenig wedi ei Ruriio i drefnu y wiedd, a dis- gwylir torf o wyr blaenaf y genedi yno. Dealiwn fod mwyafnf yr Aelodau Sen- eddol wedi addo bod yn y wledd, ac y mae sibrwd fod cais yn cael ei wneuthur e r sicrhau presenoldeb y Prif Weinidog hetyd. Cynhelir Gwyl Dewi Sant yn Eglwys Gadeiriol St Paul, Llundain, am saith o'r gloch nos Fawrth, y 27ain cyfisoL Pregethir ga,n Arglwydd Llandaf, a dar- Henir y U]tboedd gan y Parch Isaac Eees a Syr John Puleston. Cymerir rhan yn I y gwasanaeth gan y Parch D. J. Thomas pennaeth Coleg Hyfforddiadol, Llundain a bydd seindorf y Grenadier Guards dan I arweiniad Mr A. Williams, Mus Bac, yn cynorthwyo yr organ gyda'r cyfeiliant. Bydd yr Arglwydd Faer, Siryddion, ac aelodau y Gornbraeth yn bresennol yn swyddogol.

 Nodion o Bet?ese?a. j Brawychwyd y trigolion yn ddirfawr yn gyn- ar pryanawn Sabboth diweddaf, drwy i air fyned allan fod corph gwraig ienanc o Mill street, Bethesda, wedi ei ddarganfod yn ngorsaf y Rheilffordd, a phob arwyddion fod oiwynioii y gerbydres wedi myned rirosto. Yr oedd wedi ei ddrylli.o oddeutu'r gwddf yn erehyll. Ym. ddengys y rhaid ei fod yn y cyflwr y cafwyd ef er adeg y treu olaf arnFangor nos Sadwrn, yr hon a adawai yr orsaf oddeutu deg o'r gloch, Cafwyd allpit mai Mrs McDoughan, merch i Mr William Williams, Bwlehvffordd ydoedd. Ym- dde.agye ei bod yn dditvfuldar yn dioddef dan anraha'iar ei aynwyran, ae nid oedd ond ychydig ddyddiau er pin y dychwelodd gartref o'r gwaligofdy yn Ninbyctt. Aeth allan o'r ty oddeutu wyth o'r gloch nos Hadwrn i neges, a disgwyiiai ei phriod hi gartref, ae wrth ei gweled hi braidd yn hir ya dyehweiyd, anes- mwythodd, ac aeth allan j'w chyfarfod; ond er ei fawr syndod nid oedd i'w gweled na son am dani yn unlle. Hysbysodd y cyoiydogion, ac aeth nifer chwilio am dani, a buwyd wrth y gwaith drwy y nos, ond yn ofesr. P& bryd yr aeth hi i'r ureaf, a sut y bu iddi gyfarfo l a'i diwedi sydd hyd yn hyn yn ddirgelweh. Dywedir sin bed yn myned i golii un o'n gweiroidogion mwyaf llafurns a ehymeradwy yr ardih sef y Parch T. Gri?ltin, Berhania. Yin- ddengys ei Iud wedi derbyn galwad oddiwrth un o e?Iwysi Ffestimog i fyned yno i'w hu?eitio. Nid oes ifyddlonach gefnogydd i gyfarfodydd CrefYdd01 undebol yn yr a"dtl na Mr Griffith, a bydd bwlch mawr ar ei 01 mewn ll?wer cvlch. Uvniunwn ei Iwyddiant yn ei le ncwydd, os yw hyn yn ifaith yn ei hanes. Yn nghyfarfod dau-fisol liywodraethwyr yr Ysgol Sirol nos IAU diweddaf, bu trafod aeth faith ar y priodoldebo geisio gwneyd cyfnewid- iad yn ammodau U Ysgoloriaetrh Robert Parry" sydd yraglyn a'r Ysgol hono. Dygwyd y mater ymlaen gan Mr G. Roberts, Lome House. Yr amean ydyw adferu budd yr yogoloriaeth i'r rhai hyny fu yn foctdion i'w sefydlu, sef y Taa- ysgrifwyr weithient yn Ohwartel y Penrkya 13"- y streic ddiweddar. Penodwyd pwyllgor as« benig i edrych i mewn i'r Triast Deed, ac i gyf- Iwyno adroddiad i'r Liywodraethwyr Sthol- wyd Mr John Eliar. Jones, Tregarth yn Llyw- odraethwr yr Yegol fel olynydd y Parch W. Caenog Jones, lie yr hwn aeth yn wag oherwydd ei ymaaawiad a'r ardal. Ynol penderfyniad a basiwyd bydd gan Mr R. Jones Owen, yr Athraw Cerddorol, hawl i roddi gwersi ar chwareu y Berdoneg i'r plant, ond iddynt ddewis hyny a th&lu yn ol X3 y flwyddyn. Yn yr un cyfarfod hefyd, penodwyd Mr G. H. Williams, Metropolitan Bank, yn Drysorydd,

Cymdeithas y Gweinyddesau. I Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol y gymdeithas uchod, yn ysgoldy Dolgaregddu, prydnawn dydd Sadwrn, o dan lywyddiaeth Mr Owen Jones, Dolawel. Sylwodd y llywydd yn ngwrs anerchiad bwrpasol ar y lleihad yi nghyfran- iadau rhai o'r rhanbarthau, a dangosodd y pwysigrwydd 0 roddi cvfle i oawb gyfranu. Dymuniad y gymdeithas oedd cael llawer o symiau bychain yn hytrach na rhai aymiau mawr. Nid oodd y gwahaniaeth rhwng y derbynia.dau a'r taliadaa am y flwyddyn ond f,19 a dymunai wasgu hyny ar feddyliau y rhai oedd yn gon neyd y gweddlll ymddangosiadoi oedd mewn llaw yn rheswm dros baidio cyfranu at y gymdeithas. Yr oedd y Drysorfa wrth gefn wedi ei bwriadu at achosion eithriadol allai dori allan megis y geri marwol a phethau cyffelyb, pan y byddai galwad am ragor o weinyddesau. Hyderai y bydda: y casgliadau o hyn allan mewn rhai rhanbarthau yn fwy teilwng o'r gymdeithas. Cyflwynodd Mrs Cadwaladr, yr Ysgrifenydd- es ei hwythfed adroddiad, a dangosodd ei gofal a'i medrusrwydd arferol yn y gwaith. Parhai y Gweinyddesau i roddi boddlonrwydd eyffred- inoI, a thystiodd yi Arolygydd fu i lawr o Lundain ei lawn foddhad ar y gwaith a wneir. Bu 277 o achosion 0 dan oral y Gweinyddesau yn ystod y flwyddyn (cynydd o 30 ar y llynedd), a'r rhai yr ymwelwyd 4860, sef 17 0 ymweliad- au ar gyfartaledd a phob un o'r achosion. Pasiwyo i danysgrifio dwy gini at gartref y Merched, Rhyl; a gini at y Southern Hospital, Lerpwl bydd hyn yn fantais fawr pan fydd angen cael lie i rhywrai o'r ardal yn y naill neu'r llall.—Teimla y Pwyllgor yn ddyledus i Bwyllgor Addysg y Sir am eu eydsyniad i osod Doddfau Iechyd yn fater i'w ddysgu yn yr Ys- golion Eifenol, a llawenheid wrth weled fod y Bwrdd Addysg wedi pasio iddypt gael eu dysgu yn holl ysgolion y wlad. Gofidus oeddynt fod yr ymgais i ddysgu cartref-weiayddiad (Home Nursing) yn yr Ysgolion Nos o dan nawdd y Cyngor Dinesig, gan na melodd ond tair neu bedair werth mewn dod am wersi yn y pwugc angenrheidiol hwn a'i gyffelyb.Dangnsai cyf. taniadau perchenogion y Chwareli, ac eraill, gynydd 0 22p 18s. Oc., ond yr oedd Ileibad 0 7p 8 He yn nghyfraniadau y rhanbarthau yn codi yn ddiau o'r dirwasgiad presenol ar y fas- nach lechi, oynydd clir o 14p 9s Ie. Derbyn- iwyd yn ystod y flwyddyn, yn cynwys llog yr Arfandy, 220p 17s 4e, talwyd 208p Os 10c, gweddiir mewn llaw o 19p 16s 6c.-Teimla y Gymdeithas yn ddiolchgar neillduol i Miss Greaves am ei sel a'i gwasanaeth i'r holl danys- grifwyr, y casglyddesaa, y meddygol, cwmoi y Rheilffordd Gltil am docynau rhad i'r Gwein- yddesau trwy y Cadeirydd (Mr Owen Jones), i Mr Richard Jones am arehwilio y eyfrifon, ac i'r boneddigesau a gyflwynasant reddion at was. anaeth y Gweinyddesau.—Yr oedd y Gym- deithas yn gwneyd apel arbnnig eleni am gef- nogaeth, gall y pryderir yn ngwyneb y dir- wasgiad masnachol rhag y bydd i'r Drysorfa ddyoddef, a'r gwaith gael ei lesteirio, Miss Greaves a roddodd adroddiad manwl o'r lleihad yn nghyfraniadau y Rhanbarthau, a'r pwysigrwydd o enyn brwdfrydedd ynglyn a'r gwaith o gasglu. Dymunai ddioloh yn galonog i'r Y sgrifenyddes am y dull rhagorol y cyflawnai ei gwaith, a hyny o dan anhawsderau mawr, Y Parch John Hughes a dalodd warogaeth i'r dull deheuig a charedig y cyflawnai y gwein- yddesau eu gwaith, a'u croesawiad siriol gan y tngolion. Pwysai ar y pwysigrwydd o dalu I mwy o sylw i Ddeddfau Iechyd yn yr Ysgolion a'r Cartreti er hyrwyddo gwaith y Meddygon a'r Gweinyddesau. Cynygiai fod yr adroddiad yn cael ei fabwygiadu, Y Parch Isfryn Hughes a geinogodd. Datganodd yntau ei foddhad o weled y Gymdeithas mewn sefyllfa mor lew- yrchas yn mhob ystyr. I Darilenwyd llythyrau oddiwrth v rhai can. lynol fuont yn cael gwasanaeth y Geinyddes. au, ac a roddasant y ganmolumh uwchaf iddyntMr J. J. Owen, Brynbowydd Mrs Jones, Glandwyryd; Mra Ellis, Gwvndy: a I Mr Samuel Williams, Reck terrace. Cafwyd I gair i'r un cyfeiriad gan Mr David Jones, Cwm- bowydd road, a Mr Richard Williams, Park j square. Pasiwyd y bleidlais yn unfrydol. Mr William Owen a ddymuoai ddatgan eu diolch i Miss Greaves a'r Ysgrifenyddes am eu lla.fur a'u dyddordeb yn y gymdeithas. ac i't pwyllgor a'r gweinyddesau am eu gwasanaeth g-Yerthfawr. 1 Y Parch D. Hoskins a ddywedodd fod Ilawer gair da. yn cael ei lefaru am y gweinyddesau yn rhanbarth Conglywal gan y eleifion. yn enwedig am eu tynerweh a'u gofal. Y mae Ffestiniog yn hynod am ei thynerweh a'i ehydymdeimlad. Yr oedd yr. bwysig rhoddi iawn gyfeiriad i hyn; a'u dadblygu ar lineilau penodoi, Mr Howton a alwodd sylw at y pwysigrwydd o sefydlu Y sbytty yn yr a;-ds.l. -MrR Davies, Mrs Morris, y Parehn Howell Harris Hughes, T. Hughes, B. Thomas a Mr G. G. Davies a ddatganasant eu llawenydd oherwydd sefyllfa, foddhaol y gymdeithas. Dr R. Jones a roddai bwys neillduol ar fod j lhyfqxiafaat ya mol ei woSM yn Noddfam 1" yd, YaøoLioo". anwedig i Yxd- wBftgwJd ft -Mm. Wfmmml m y gymddttBas i gy maryd y ijwter i fy*u. Yr oedd yn foddkaM .1' y tail rh*gorol y oyflawnai y gvroinyddene on ai ik. Pativyd o Mrdyiod«imlad ar Parch David iCoharfe, >1M Williams, Tanygrieiau, a Mr R. Walker Daviei fit eu gwaeledd, gan ddynnike iddynt adforiad kan, _J

lIe Eisteddfodau. Dyma damaidl neu ddau o'r anerchkd ar "Hen Kstwieliodau" a draddododd loto Ca«mr(«i gerbrvn Cymdeithas Cymru Fvdd Anfield yr wythnos ddiweddaf:- Yn y awaod Sefydliad Cymreig iawn ydoedd yr Eis- teddfod—yr oedd yng ngwaed ac yn. gwau drwy ysbryd y Cymro ac er i rai Method- istiaid wgu arni flynyddau fu, byw ddarfu i a hyhi fyddai un o'r pethau olaf i farw ar ddaear Cymru. Shufydtl ab Edmwnd all Delyn Arian Wrth grybwyll Eisteddfod fawr Caer- fyrddin (1451), i'r hon y teithiodd D. ab Edmwnt a Gut) n Owain ei ddisgybl yr holl ffordd o sir Flint-y naill yn ei hag sidan" a'r llall yn ei glog wi an awgrymodd y darlithydd mai da o beth a fyddai i'r Gymdeithas fynd am daith yr haf nesaf i chwilio am Bwllgwepre, cartref coll- edig D. ab Edmwnd yn sir Flint. Yr Eisteddfod a Chyfiawnder. Gwir y bu rhai Eisteddfodau lie gwnaed cam beirniadol, ac eraill lie gwnaed hyny yn anfwriadol: ond er i mi fy hun gaet cam" ebe'r darlithydd, dyma'r sefydliad mwyaf cyfiawn-yr oedd yn fwy cyfiawn nalz Ilys barn ac na'r un llys arall yng Nghymru." Cadair Twm olp Nant. Enwodd yr holl feirdd buddugol a gadeir- iwyd CO) dro i dro yng nghadair Twm o'r Nant, megis Alun fel cynrychiolydd leuan Gliin Geirionydd yn Rhuddlan (1828), loan Emlyn ya Nimbych (1860), &c. a sylwai fod yr hen Gadair hybarch yn awr yng nhadw yng ngofal gwraig garedig yn Nimbych. Dewi Wynn a Robert ab Gwilym Ddu, Gemau b) chain wedi eu caboii i'r per, ffeithrwydd mwyaf, a geid yng ngweithiaU R. ab Gwilym Ddu; ond gwneyd pethaU mawr yr oedd Dewi Wyn. Bwrlymai aC anadlai awdlau mewn byr amser a diatJ-t pe cymerasai fwy o amser, v dvlaoa. waith cynghaneddol ei gyfieithu i'r Saesneg* Gwaeth nag UfFern, Coffaodd helynt y mawr gam yn Eistedd- fod Dimbych (1819), ile'r aeti alr wobr oddiai" yr Eryr mawr Dewi Wyn o Eifior, gan y Dryw bach o Dyifryn CI wyd ac adrodd" odd hanesyn yn engraifft o'r syiweddau ath- rylithgar a fflachient allan o enau Dewi Wyn Un tro yn Nrblin, am dro gyda chyfaill, aed a hwy i weled gwahanol fanau'r ddinas hono, yn eu mysg i'r gwaIIgofdy. Yn gweled pawb yn ddistaw, ac megis yn gaeth hollol dan reolau a deddfau, trodd Dewi at yr hwn a'i tywysai i ofyn paharnj ac wedi hwnnw ateb mai felly yr oedd raid eu trin, ebe Dewi Wyn Dyma le gwaeth nag uffern, oblegid y maeni yn cael rhinciap eu danedd hyd yn oed yn y fan bono Cof Anferth. Crybwyllwyd pob eisteddfod o bwys hyd nes cyraedd Llangollen yn 1858, gan rodds portread o bod prifardd buddugol, ac adrodd darnau mwy neu lai helaeth o orchestioO pob un. A phrin erioed y clywyd thagoi" ach adrodd-yn groyw, a'r don a'r bwyslais yn cyfateb i nodwedd pob dyfniad, nes wneyd y meddwl yn dryloew, a'r farddon- iaeth yn deimlad byw i bob un a'i gwraill dawai.-O'R BRYTHON.

Dolwyddelen. CYNGOR DOSBARTH GWLEDIG G? DO. —' Digwyddodd uc sedd o'r ddwy perthvual i Dolwyddelen fyned yn wag trwy i Mr I). VJ. Davies syrnud i Lauberis. Mae Nfr Parry yn awyddu am y lie, a dadleua rhai gas iiiai efe oedd yr ago.saf at yr aelodau a ddych- welwyd yn yr ethoiiad ddiweddaf mai efe ddylasai gaol myned i mewn. Ond ni fu yrt rheol erioed o gymeryd y nesaf a'i gyfleu pao yr elai sedd yn wag. Ni ddilynwyd y rheol, hono yn Ngh wm Penmachno ar ol colli f diweddar Mr William Evans. Mr Peter. Roberts oedd yr agosafjond Mr E. W. Roberts a etholwyd. Pan gollwyd y diweddar John Davies, Bryn Eidal cyn hyny, etholwyd IVI William Evans i lenwi y sedd wag ac aid Y nesaf. Nid ydyw theol felly yn gyfiawn nf-C yn ddytnunol i'w dilyn. Llais yr etholwyr bob tro sydd yn iawn.. Enwir y boneddwr Wm. Evans, Ysw., Penygeulau, fel ymgeisydd am y sadd a diau y gwniiff aelot-I rhagorol. ELLIS O'K NANT.

"TMPORTANT TO MOTHERS —Every X Mother who vajues the Health and Clean- liness of her Child shoul u Harrison's Reliable Nursery Pomade One application kills all Nite and Vermin, beati- fies and strengthens the Hair. Iu Tins, H and 9d. Postage Id,—Geo. W Harrison's Chemist, 118, Board Street, Reading. Agent for Llanrwst, -A. Parry Chen fjt, St vtioa Roa(-I,-Agent for m, Ffesfcinios„ J. Lloyd Jones, The Pharmacy. Agent for Bettwsy- coed,—R, Parry. Chemist,