Y Rhedegydd

Bwrdd GwarchaidwaSd Penrhyndeudraeth, Cyfarfu y Bwrdd ddydd Mawrth, pryd yr oedd yn bresenol Mri Owen Jones (cadeirvdd) W. Jones, (is-gadeirydd); Dr R. D. Evans, Cadben Morgan Jones, R. 0. Williams, Mrs Casson, Dr S. Griffith, John Roberts, Talsar- nau; John Roberts, Trawsfvnydd; Owen Evans, E. Liewelyh, Owen H. Lewis, Mor- gan Roberts, Robert Richards, E. M. Owen, Richard Roberts, L. Foster Edwards, J. R. Jones (Gerallt), John Williams, William Williams, G. Parry Jones, Thomas Roberts, clerc David Jones, clerc cynorthwyol; D. J. Jones, meistr a'r tri swyddog elusenol, -Richard Parry, William Thomas, a J. Ben- nett Jones. Elusenol ac Arianol. Adroddwyd i Mr Richard Parry dalu 71p Is yn yslod y bythefnos diwedrhtf rhwng 240 o dlodion ar gyfer 81p 14s oc 1 wng 282 yr un amser y llynedd yn nosbarth Fiestiniog talodd William Thomas, 102p 18s 6c. rhwng 327, ar gyfer 91p 13s 2c rhwng 303; yn nosbarth Deu. draeth, talodd Mr J. Bennett Jones, 78p 14s 2c rhwng 305 ar gyfer 80p 3s 2c rhwng 314. Cyfanswm y taliadau 252p 13s 8c rhwng 872, ar gyfer 252p 10s lOc rhwng 898. Yn yr Ariandy Mawrth 2, 1,951 Is 3c. Yr oedd 3,779p 17s 3c yn ddyledus gan y Cynghor- au Sirol, yn gadael 1,828p 16s, mewn llaw. Y Tlodty. I Adroddodd y Meistr am y Ty yr oedd 170 i mewn ar gyfer 142 yr un amser y llynedd.— Daeth Jane Williams, gynt o'r Gelli,'Blaenau, i mewn ar Chwefror 27. Heb le yr oedd, a bu. yn y Ty amryw weithiau yn,flacnorol.-Aeth Susanah Thomas o'r Ty i wasanaethu yn Garn, Dolbenmaen.—Mawrth 3 daeth Mary Catherine Owen, 28 oed i mewn trwy Mr. Bennett Jones. Drwg ei chyflwr ydoedd, a bu i mewn lawer gwaith. Mawrth 6, aeth Richard Owen, (Glaslyn) allan. Cafodd lety yn Penybwlch. Pasiwyd iddo 5s yr wythnos o elusen fel yr arferai gael o'r blaen.-Anfonwyd .J ane Mary Lloyd, chwech oed, i'r Garn i'w mhagu yn unol a phenderfyniad blaenorol y Bwrdd.—Mawrth 8, aeth Mary Hughes Llandanwg a'i phlentyn allan o'r Ty. Mawrth 10, aeth Tommy Carrol at Mr. Owen Roberts, Saron House. Festiniog. Daeth Henry Brasendale, crwydryn i mewn yn wael, a Ellin Williams, 14oed, Tasarnau. Heb le i fyned yr oedd, ac felly daeth i'r Ty. Yr oeddid wedi cael sleepers at goed tan, a rhoddodd Mrs Williams, Cae Ednyfed, ganiatad earedig i ddadlwytho y cyfryw ar ei chae gyferbyn a'r Ty, ac felly arbed llawer iawn o lafur. Pasiwyd i ddiolch i Mrs Williams am ei charedigrwydd. Yr oedd 74 o grwydriaid wedi galw yn ystod y bythefnos ddiweddaf. Ei gwr wedi ei gadael. I Ymddangosodd gwraig ieuangc o Porthmadoc gyda. plentyn bychan ar ei braich, o flaen y Bwrdd. Dywedai fod ei gwr wedi ei gadael. Carcharwyd ef, ac ni chlywyd gair oddiwrtho ar ol iddo ddod allan, yr oe 1,1 hi wedi ysgrif- enu at ei frawd a'i chwaer yn Lerpwl, ond nid atebasant ei llythyr. Gyda mam y gwr yr oedd hi yn gwneyd ei chartref.—Tueddai y Bwrdd i farnn fod ei deula yn gwybod lle'r oedd, a phasiwyd i'r wraig ddod i'r Ty, fel y gallai y Bwrdd gymeryd y mater mewn llaw, a dal y gwr am esgeuluso ei wraig. Beth oedd yr Ewyllys? I Mr J. Bennett Jones a ddaeth ag achos hen ferch o Talsarnau o flaen y Bwrdd. Ni byddai eisiau elusen eto gan fod ei dau frawd wedi gwneyd cytundeb i gyfranu deg swllt at ei chynhaliaeth.- Y Cadeirydd Sut y mae hyn wedi dod o amgylch ?"—Y Swyddog a eglurodd fod perthynas iddynt wedi marw.—Cadeirydd, "A oedd yno ewyllys? Ac os oedd, pa le y mae ?" Mr. John Roberts mewn atebiad i apeliad ato gan y Cadeirydd a ddywedodd fod ewyllys, a bod hono yn gadael yr eiddo rhwng yr hen ferch a'i dau frawd.—Cadeirydd, "Fe wna y Clerc edrych am yr ewyllys, ac edrych i mewn i'r holl achos fel na chaiff hi ddyoddef o gwbl. Y ni yw ei Hymddiriedalwyr yn awr.' Dodrefn ei Fam. Pasiodd y Bwrdd i William Griffith Williams yn awr yn Llanrwst, gael y dodrefn oedd ar ol ei fam yn y Blaenau. Yr oedd wedi cadw cartref i'w fam hyd y diwedd yn unol a dymun- iad ei dad wrth farw, a thalodd am weini arni am ddwy flynedd. Rhoddwyd gair nodedig o uehel iddo am ei aberth mawr dros ei fam Achos y Llechwedd, Blaenau. Rhoddodd y Swyddog alroddiad manwl ar achos Sara,h Francis a David Francis y ddau wedi bod Jto cwyno, a S. Francis yn da] yn wae) etc. trafodaeth hir ar yr achos hwn, a tal geid am lanhau y Swyddfeydd a'r pCi.niavvdy.—Ar gynygiad R. 0. Williams pas- lwyd i ohirio yr achos hyd y tro nesaf er mwyn cael rhagor o fanylion. -M.cnos y ddiweddar Ann Powell, Tanygrisiau Terrace. Y Swyddog a hysbysodd fod y wraig weddw hon wedi marw, a'i mhab a'i merch o'r Llan wedi dwyn y gost claddu. Gofynent srn y dodrefn oedd yn eiddo ei diweddar dad. Yr oedd y Swyddog wedi en prisio, yr oedd swm mawr o ardreth yn ddyledus.—Y Cadeirydd a ddywedoml fod blynyddoedd o ardreth yn j^fyl], oac^ gallent fod yn dawel y gwnelai Cwmni yr Oakeleys bobpeth rhesymol gyda'r plant, ynglyn a'r dodrefn.—Ar gynygiad Cadben Morgan Jones pasiwyd i adael rhwng y plant a pherchenogion y ty yn nglyn a'r ardreth a'r dodrefn. Achos Hugh Owen, Mills Row, Blaenau. Wedi peth siarad ar yr achos hwn, gohiriwjd ef hyd y Bwrdd nesaf. Achos Torealonus. Galwyd sylw at achos gwraig Thos. Hughes, Crydd, Blaenau.-Cyd-olygai y Cadeirydd a Dr R. D. Evans, mai achos i'r heddlu ydoedd, I gan y dywedid ei bod allan neithiwr ddau o'r gloch y boreu. I Arian Blwydd-dal. Darllenwyd gohebiaeth oedd wedi pasio a Bwrdd y Llywodraeth Leol yn nglyn a dych- welyd yr hyn oedd Robert Stoddart wedi ei dalu at ei flwydd-dal pan oedd yn Swyddog Gorfodol o dan y Bwrdd.-Cafwyd awdurdod i dalu yn ol iddo y 96 14s 8c oedd ef wedi ei gyfranu i'r drysorfa. Yr oedd yn awr yn cael elusen yn fenthyg, a thelid o'r swm uchod y benthyg yn ol. Y Galwadau. Dywedodd y Cadeirydd fod yr amcan- gyfrifon am yr haner blwyddyn nesaf yn 13,920p, ar gyfer 13,293p. yr haner blwyddyn diweddaf. Er fod cynydd yn y galwadau yr oeddynt am wneyd ac yr un swm o dreth, sef 11 Jc a- 3c at y drysorfa wrth gefn, &c. Swm y dreth at yr holl alwadau fyddai Is 2c. Y r oedd treth sirol Arfon yn 9c, a Meirion yn Is 3c. Gwetth trethianol yr Undeb, 100,001p llai o 21,000p, na'r llynedd ar gyfrif y gwneuthuriad yn y chwareli. Dvledus. Yr oedd dros dair mil o bunau yn ddyledus ar y plwyfi, a phasiwyd i bwyso am gael yr arian i mewn yn ddiymdroi. Cyflenwi y Ty a Nwyddau. Fel y canlyn y pasiwyd gyda'r prif nwyddau (yr Esgidiau a'r Dillad y tro nesaf) Bara a Blawd, &c., Mr illiam Evans, New Square, Blaenau; Tea, Jam, Coffee, &c., Mri T. W. Jones, Penrhyn Siwgr, Halen, Sebon, Blawd Ceirch, Starch a Gwinegr, Mri E. B. Jones, Blaenau; Myglys, Extract. of Meat, &c., Miss Brymer, Blaenau; Oil^Lamp, Mr T. Roberts, Maentwrog Cig, Mr Evan Humpnreys, Porth- madoc Glo Ty, Mr J. E. Williams, Penrhyn Glo Agerdd, Mr Evan Jones, Penrhyn Llaeth a Llefrith, Mrs Williams, Cae Ednyfed, Pen- rhyn Eirch, Mr J. Parry Jones, Penrhyn.

Cynghor Dinesig Llanrwst Cynghor bychan o ran gwaith a rhif yr aelodau oedd noa Wener diweddaf. Yn bresenol Mri W. Hughes yr is-gadeirydd yn y gadair Parch W, Cynwyd Williams, T. Rogers Jones, W. Davies, W. G. Jones, Edward Mills, Dr Owen, W. J. Williams, R. R. Owen, (clerc) George Wynne (arolygydd) a E. M. Jones, (casglydd). Adroddiad yr Arolygydd. Cvflwynwyd plan o'r gwelliantau fwriedir wneyd i'r Urinal yn Station Road. Yr oedd Mr Jones, Comet Stores, wedi gwneyd yr hyn ofynid ganddo ar y Uwybr sydd yn arwaiu i Cae'rgroes. Yr oedd y ffordd sydd yn arwain heibio y Vicerdy yn ddrwg, ac nid oedd Mr Morgan yn cydfyned ag awgrymiadau y Swyddog o'i gwella. (Gallwn ofyn rhwng cron- fachau yn y fan hon—" Paham y ceuir y dim hwn allan ar ddiwrnod y Ffair ? arferai fod yn agored). Galwai y Swyddog sylw at gyflwr y troed-lwybr yn George Street, a gofynai hefyd am ganiatad i wella y ffordd sydd yn atwain at y Cottage. Mr T. Rogers Jones—Y mae amryw leoedd eraill yn y dref ac angen eu hadgyweirio, ond y mae safle pethau yn y dref ar hyn o bryd yn galw arnom fod yn ofalus a theimlo ein ffordd. Pasiwyd fod i'r Pwyllgor fyned i weled y leoedd hyn. Adroddiad y Casglydd. I Casglodd Mr E. M. Jones yn ystod y mis 182p 15s 8c, Hysbysodd y Clerc fod safle arianol y Cyngor yn foddhaol i,iwii eleni a'i gyferbynu a'i un adeg y llynedd. 01-ddyledion. I Hysbysodd Mr R. R. Owen fod symiau mawr heb eu talu gan adeiladwyr am ddwfr, rhai yn bur hen. Pasiwyd eu bod i dalu yn mlaenllaw I o hvn allan. -1 Ardrrth. I Pasiwyd i osod ystafell y Cynghor i'r Odydd- ion yn ol 2p 2s y flwyddyn. Ymweliad Mr. Gower. I Yn ol yr hyn basiwyd yn y Cyngor diweddaf, daeth Mr Gower i ddadleu ei achos o berthynas fod y Cynghor yn bwriadu tori ymaith gysyllt- iad y bibell ddwfr a'r Hafod Trefriw. Yr oedd Mri Curr a Ritchie, cynllunwyr, wedi cytuno ag ef flynyddau yn ol iddo gael dwfr am gan- iatad roddasai ef i fyned a'r bibell trwy ei dir. Nid oedd yn sicr oedd yr addewid hono mewn ysgrifen, ond pan dorai rhai o'r pibellau ac andwyo ei yd a'i wair, ni fyddai yn gofyn dim iawn tra yr oedd eraill yn gwneyd. Hefyd yr oedd wedi rhedeg llawer yn ddiweddar pan dorodd y btif bibell yn Trefriw am ei fod yn cymeryd dyddordeb yn y gwaith dwfr. Mr Mills,—A fuoch chwi yn gweithio Tur- pine" o'r brif bibell ?-Do, unwaith, ond o gyflenwad Trefriw y gweithir ef yn awr. Pasiwyd i Mri T. Rogers Jones, T. R. Jones, a W. Hughes fyned i olwg y lie. Overseers. Dewisiwyd y Parch Cynwyd Williams a Mr W. G. Jones, Farm Cottage, yn Overseers am y fiwyddyn ddyfodol. Cais. Ar gynygiad y Parch Cynwyd Williams, pas- iwyd i ofyn i Gwmni y Reilffordd agor mynedfa i'r troedlwybr ya y rhan agos,sf i'r dref o'r orfaf. I Cadarnhau. Yi; oedd y Cyngor Sirol yn cadarnhau cais y Cyngor o newid ddyddiad vr Etholiad i ddydd Sadwrn Mawrth 31, er hwylusdod i weithwyr y dref. I Cefnogi. Anfonai Cyngor Llandudno gais am i'r Cyngor hwn gydyrnffurflo a hwy trwy anfon at yr aelod Seneddol i ofyn iddo gefnogi y cais o gael newid tj^mor gwyliau y Benedd er budd-, iant cyffredinol, yr oedd y Cyngor hwn wedi pasio 4 wneyd yn fiaenorol, I Promenade. Yr oedd y Cyngor wedi pasio i ofyn telerau perchenogion ystad y Gwydr am gymeryd drosodd y ffordd gerrig sydd dros y Bont Fawr a'i wneyd yn Promenade yr ardreth ofynid am y flwynyn oedd swllt. Mr W. J. Williams-Y mae yr enw yn swnio yn grand, ond nid oeddid yn bwriadu ond gwastadhau y lie a gosod meinciau, ac y mae amryw yn barod i roddi rhai. Mr T. Rogers Jones ddadleuai yn erbyn, os oedd rhai yn barod i roddi meinciau, y Cyngor fyddai raid talti am gadw y lie, ac am y niweid- iau wnaethai Mi as Conwy yn awr ac ya y man. Mr W. J. Williams,—Y mae cwynion fod pethau anymunol yn cymeryd lie pan bydd bechgyn yn ymdrochi, a byddai genym hawl ar y lie wedyn. Mr T. Rogers Jones,—Os oes cwynion y mae y gallu i alw sylw yr heddgeidwaid ato. Mr W. G. Jones-Dylai Clwb y Bel Droed toddi eu helw yn awr ac yn y man at y gost, ni ddylid cymeryd dim o'r trerhi. Pasiwyd i'r Arolygydd wneyd amcangyfrif o'r gost o wastadhau y lie. Cynllwyd. Rhoddodd Mr W. J. Williams a'r Parch W. Cynwyd Williams, fanylion am ansawdd y grat a'r pobty yn Cynllwyd. Pasiwyd i adgyweirio y He yn dda. Mewn Pryd. Mr W. J. Williams, a alwai sylw i'r priodol- deb o wneyd cais mewn pryd am Ysgolion Nos eleni, yr oedd awydd am y cyfryw, yr oedd rhai yn yr ardaloedd cylehynol a'r dref yn gorfod talu attynt. Arianol. I Yn y Bane 469p 8s 6c biliau i'w talu, 103p 8s 3c, yn gadael gweddill o 366p Os 3c yn ffafr y Cyngor.

Ystormydd a Gwlaw yn Eryri. I Cafwyd Darlith ddyddorol iawn yn Nghapel Horeb, Llanrwst, nos Wener, gan Mr. J. Gethin Jones, Deganwy, ar Ystormydd a Gwlawogydd ar Fynyddoedd Eryri a'u cysyllt- iad a Diwydianau LleoJ." Llywyddwyd gan y Parch. Phillip Price. Cyfeiriodd y Darlithydd i ddeohreu at cychwyniad ystormydd yn Mor y Canoldir, a dosbarthodd nodweddion y tywydd i gylchdrofegau a gwrth-drofegau gyda symud- iadau cyffredinol eraill, ac effaith ar hinsawdd y wlad. Eglurwyd y rhai hyn gyda parthlen awyrfynegol o for y canoldir yn dangos eu awrs ar draws yr Ynysoedd Prydeinig. Oyfeiriodd Mr. Jones yn y fan hon, at y rhagfynegiadau am y tywydd yn y newyddiaduron y diwrnod hwnw, yn addaw gwrth-drofeg neu dywydd braf yn teithio o gyfeiriad Iceland, a phrofodd y tywydd yn braf yn ystod y tri diwrnod, ac ymddengys fod 85 y cant o'r rhagfynegiadau hyn yn profi eu hunain yn rhanol gywir, ac yn y dyfodol agos gyda chymorth y pellebyr di- wifrau wedi ei osod ar 10Ijgau yn y mor, bydd i'r rhagfynegiadau hyn am ansawdd y tywydd gynyddu mewn cywirdeb. Dangoswyd eroes-ddosran o fynyddoedd Eryri wedi eu tynu i raddfa gyfleus, er egluro y cyflwr ffafriol i gynyrchu gwlawogydd trym- ion, a chrybwyllwyd un ffaith ddyddorol a chysurol 1 drigolion Blaenau Ffestiniog, sef, nas gall yn awr fedau yr anrhydedd o fod y lie glybaf yn Nghymru, canys yr oedd y Darlith- ydd wedi cymeryd gwlaw fesuriad ar y Wydd- fa, a phrofodd hwn yn ddwbl y gwlaw geir yn y Blaenau, gan ei fod yn cyraedd 190 modfedd vn y He gwlybaf. Mor bell ag y gwyddai ef, hwn oedd y cofnodiad mwyat am ddisgyniad gwlaw, nid yn unig yn Nghymru, Lloegr, a Llanrwst, ond yn Ewrcp. Ar y safon hwn gall Cwmni Trydanol Gogledd Cymru, y rhai a godasant waith trydan eang yn Llyn Llydaw, ddibynu ar gyfrol ddigonol o ddwfr i weithio eu gorsaf, er nad ydyw y tir dal gwlaw yn mesur rhagor na mil o erwau. Y mae y Cwmni yn cyflenwi Chwareli Llanberis, Nantlle, a'r Oakeleys a gallu trydanol, heblaw ei gymeryd i weithio eu Reilffyrdd eu hunain, oherwydd y gwlawogydd trymion, cronfa eang a disgynfa fawI. Mae y gallu dynir o'r gronfa hon y mwyaf yn y byd ag ystyried maint y gronfa. Dangosodd Mr. Jones amryw barthleni dos- ranol o'r Eryri, gan nodi y lleithder a'r gwlaw- ddisgyniadau yn y gwahanol gymydogaethau yn y Cylch. Dyma ei wlaw-fesuriadau, Bedd- gelert, 100 modfedd Y Wyddfa o M0 i 190; Ogwen 120 Cwm Eigiau 115 Llam Nat 45, ac ar lechwedd Talycafn, yr hwn sydd yn fynydd lied uchel, nid oedd y gwlaw-ddisgyniad ond 50 rhodfedd, yr hyn a ddefnyddiwyd i ddangos nad yw uchder yn sicrhau gwlaw bob amser, ond sydd yn cael effeithio arno gan safleoedd cyffredin y gwlawogydd, a'r gwyntoedd. Eglurodd y Darlithydd y cynllun bwriadedig i ddefnyddio y gallu dwfr yn Dolgarog mae'r lie hwn wedi ei sicrhau gan yr un Cwmni. Mae y gronfa ddwfr yn y fan hon yn mesur deg milltir ysgwar, gyda gallu o chwe' mil nerth march (neu dair gwaith mwy nag a gynyrchir yn y Wyddfa). Eglurodd y gallai tua tri ugain a deg miliwn o dunelli o ddwfr yn disgyn dros fil o droedfeddi gael ei ddefnyddio i gynyrchu y nerth hwn, a chan y bydd y cynyrch yn mhell uwchlaw y gofynion, golygir ei ddefn- yddio ar y lIe i wneyd Aluminum, yr hyn a olygai roddi gwaith parhaus i nifer faw bobl yn vr ardal (cymeradwyaeth hirfaith). Talwyd diolch cynes i'r Darlithydd am ei sylwadau dyddorol.

Maentwrog. Cyindeithas Ymdrech Gr6fyddol. Nos Iau diweddaf, o dan lywyddiaeth Mr. William Hughes, Frongoch. Dechreuwyd drwy i Master W. J. Roberts, Ty nant, ddarllen Salm, ac i'r Ilywydd fyned i weddi. Prif waith y cyfarfod y noson uchod ydoedd gwrando ar anerchiad y Parch. W. Williams, Cainveoed. Wedi ychydig o sylwadau amserol gan y llywydd, galwyd ar Mr Williams i anerch y eyfarfod. Seiliodd Mr Williams ei sylwadau ar y llinell hono sydd erbyn hyn wedi dod yn adnabyddus iawn, sef" Ysbryd byw y deffro- adau," o waith y bardd awenyddol, y Parch. R. R. Morris, Tabernacl. Sylwodd Mr'Wil- liams fod amryw enwau ar y Deffroadau, negis Adfywiad, Deffroad, a Diwygiad. Dywedai ei fod yn beth mawr ac aml-ochrog. Y mae yn adfywiad, a dyda y gair arferir gan y Saeson- Revival. Ond y gair ddefnyddir genym yn fynych ydyw y gair diwygiad. Dylid cofio mai nid rhyw dyfiant ar wir grefydd ydyw, ond tyfiant yn dod allan o'i natur a'i gweithred- iadau. Y mae arnom ofn i ni gredu weithiau, mai peth damweiniol ydyw, ac nid o hanfod crefydd. Y mae deffroadau yn gysylltiedig a chrefydd o'i chychwyniad. Nid ydym yn ystyried galwad Abraham yn ddim amgen na deffroad pwysig-deffroad ag yr oedd iddo ei wirioneddau arbenig a'i nodweddion neillduol, Yr ail-ddeffroad ydoedd yr un drwy Ymadaw- iad y Genedl o'r Aipht. Yr oedd hyn yn ffrwyth deffroad mawr. Abraham oedd ynglyn a'r cyntaf, a Moses oedd yn nglyn a'r ail. Yn y cyntaf yr ydym yn cael y gwiriaidd o gred- iniaeth, ac ufudd-dod. Yn yr ail, yr ydym yn cael presenoldeb Duw gyda'i bobl fel y Jehofa yn amddiffynydd ac yn arweinydd iddynt. Y deffroad nesaf ydyw hwnw yn amser Samuel. Gellir ystyried hwn yn fwyaf arbenig yn ddeffroad addysgol. Dyma'r amser y sefyd- lwyd Ysgol y Prophwydi. Yn dilyn hwn cawn y diwygiad mawr yn amser Josiah, pan y daeth v Gyfraith i fwy o sylw, a'r deffroad yn amssr Nehemiah. Y gyfraith oedd yn cael y lie amlycaf yn y deffroad yn amser Josiah, ond cyfamod Duw yn amser Nehemiah. Yn dod nesaf cawn ddeffroad mawr y Testament Newydd-dyfodiad yr Ysbryd Glan. Yr oedd Ysbryd Duw wedi bod yn gweithio yn y byd yn flaenorol, ond yr oedd bywyd, marwolaeth, a chenhadaeth Iesu Grist, yn channels uwch a gwell i'r Yabryd weithio drwyddynt. Cafodd Ysbryd Duw channels yn ateb o ran pwysig- rwydd i'w genhadaeth. Nid oedd ganddo o'r blaen ond dynion, ond y mae ganddo yn a AT y tebycaf iddo, ei Fab. Y mae yn ymddangos i mi mai y peth sydd yn nodweddu crefydd ddwyfol sydd hefyd yn nodweddu Duw y deffroadau. Nid ydynt yn perthyn i greiyddau eraill. Y mae crefydd ddwyfol yn dwyn tebygolrwydd i'r hyn yw adfywiad mewn natur. Y mae adegau o gysgadrwydd a deffroad yn haues natur. Byddai yn afresymol meddwl fod Duw yn gweithredu yn wahanol mewn crefydd. Trwy ddeffroadau y mae crefydd yn ymddadblygu. Mae pob deffroad yn foddion i ddwyn rhyw wirionedd neu gilydd i amlygrwydd. Y mae i bob deffroad ei hanfodion. Y mae iddo, mae'n wir, ei ddi- gwyddiadau, ond gellir hebgor y cyfryw, ond erys ei hanfodion. (1). Yn mhob deffroad crefyddol, y mae rhyw bethau yn cael gwneyd ymaith a hwy. Pethau oedd yn atalfa i grefydd. Dyna oedd nodwedd y diwygiad presenol, iaith anweddus, ymyfed a meddwi yn cael eu rhoddi heibio. (2). Mae yna wirioneddau yn dod i amlyg- rwydd a oeddynt wedi eu rhoddi yn nghadwr- aeth Ysbryd Duw. Dyna un gwirionedd ddaeth i amlygrwydd ar ddiwygiad mawr dydd y Pentecost ydoedd marwolaeth Iesu Grist. Gwirioneddan ddaethant i amlygrwydd yn y diwygiad Protestanaidd a diwygiad Wesley, ydoedd Cyfiawnhad trwy Ffydd, a Chadwedig- aeth trwy Ras. Ae y mae un gwirionedd pwysig wedi dod i amlygrwydd yn y deffroad presenol, sef y nodwedd gariadlawn sydd yn perthyn i gymeriad Duw. Diolchwyd i Mr. Williams am ei anerchiad rhagorol, a siarad- wyd yn mhellach ar gynwys yr anerchiad gan y Mri. J. E. Pritchard, Ty Cqch; Thomas Roberts, Shop Isaf Wm. Roberts, Frondeg R. W. Roberts, Penlan; Edward Hughes, Brodawel J. R. Jones (Gerallt), a Joseph Lewis. Diweddwyd drwy weddi gan Mr. Thomas Pierce. Frongoch. Marwolaeth a Chladdedigaeth Mr J. Williams' \| gynt o Benyglanau. 1 Yn nhy ei ferch yn Penrhyndeudraeth, y bu farw ein hen gyfaill adnabyddus John Wil- liams, a hyny vn bur sydyn ac anisgwyl- iadwy. Yn ddiweddar bu yn owyno am rai misoedd, ond yr oedd wedi gwella yn dda, ac yn gallu myned a dod, er nad oedd fel cynt. Er fod yn amlwg fod ei iechyd wedi ei an- mharu i raddau mawr, ni feddyliodd neb fod y diwedd mor agos. Anghyhoedd ydoedd ei angladd yn mynwent Eglwys Maentwrog dydd Sadwrn diweddaf. Gwasanaethwyd yn y ty ac ar lan y bedd gan y Parch H. Ellis. Yr oedd y diweddar John Williams vn adnabyddus iawn yn mysg amaethwyr, a diau y teimla llawer chwithdod a hiraeth ar ei ol. Cydymdeimlir a'r teulu yn eu profedigaeth chwerw. Safle uchel mewn Ymrysonfa. Llongyfarchwn y rhai canljnol — Mri Lewis Lewis, Llech own Ellis Lewis, Cae'r saeson, a Hugh Humphreys, Tanyrallt, ar eu safle uchel yn ymrysonfi. bwysig Port Treuddyn Farm, yr wythnos o'r blaen.

Cwmni Yswiriol y Prudential. Dyw. unwn alw sylw arbenig ein darllenwyr at adroddiad blynyddol y Cwmni uchod am y flwyddyn yn diweddu Rhagfyr 31, 1905, fel ag y dengys yn ein colofnau hysbysiadol. Er cym- aint sydd wedi ei ddweyd a'i ysgrifenu o dro i dro trwy ein colofnau am weithrediadau y Prudential fawr, wedi'r cwbl nid oes terfyn area gweithrediadau eang. Y flwyddyn 1905 ydoedd y flwyddyn fwyaf llwydaianus a groniclwyd eto yn eu hanes, ac edrychwn ar drafnidiaeth y Cwmni gyda syndod ac edmygedd. Yn y Gangen Gyffredin (Ordinary Branch) fe welir fod cymaint a 75,263 o hawl-ysgrifau newydd- ion (new policies) wedi cael eu rhoddi allan, yn creu yswirebaeth newydd o 7,211,427p., ac yn cynyrchu incwm blynyddol newydd o395,R29p. Cyrhaedda yr incwm yn y gangen hon am y flwyddyn 4,123,318p. cynydd o 154,302p. ar y flwyddyn flaenorol, a thalwyd allan y swm o l,812,618p. mewn hawliau yn ystod y flwyddyn yn y ga: gen hon. Yn y Gangen Lafurawl (In- dustrial Branch), cyrhaedda y derbyniadau y swm enfawr o 6,139,050p., cynydd o 159,175p., a chyrhaedda y cyfanswm a dalwyd yn y gangen hon 2,261,748p. Yr oedd nifer yr hawl yegrifau ar derfyn y flwyddyn dros un- filiwn ar byintheg. Dymunwn nodi y ffeith- iau canlynol o ddyddordeb maw: i'r cyhoedd. Yn gyntaf, cyrhaedda cyfanswm yr incwm yn y ddwy gangen am y flwyddyn dros ddeng miliwn a chwarter o bunnau. (2) Yr oedd cvfanswm yr hawliau a dalwyd allan yn ystod ) flwyddyn dros bedair miliwn o bunau. Gol- yga hyn daliad allan yn agos i dair mil ar ddeg ar gyfartaledd yn ddyddiol ag eithrio y Sab- bathau. Cyrhaedda holl gyfalaf y Cwmni ar derfyn y flwydctyn yn agos i dri ugain miliwn o .nau (= £ 60,000,000), sef cynydd o dair miliwn o bunau ar y flwyddyn flaenorol. Y mae yn anmhoslbl amgyffred ystyr y fath ffigyrau a r rhai hyn, ond gallwn gael rhyw ddrychfeddwl gwan o honynt drwy dybio fod yr holl eiddo hyn yn dael ei droi yn bunnoedd, ac fod y pun- oedd hyn yn cael eu gosod ar eu gilydd i ffurfio colofnau o aur. Buasai un golofn yn cyrhaedd am bedair ar bymtheg a deugain o filldiroead c uchder, a baasent yn ffurfio deg o golofnau a phob un o honynt mor uchel a'r Wyddfa. (4} Darfu i'r Cwmni ymddwyn yn hael tuag at yr yswirebdalwyr dan y Tablan A a C yn y Gangen Lafurawl trwy ychwanegu 2i y cant at yr ys- wiriaeth. Effeithia hyn ar gymaint a thair miliwn ar ddeg o yswirebau, a throsglwyddwyd 71)1) OOPp. i'r cyllid i gyfarfod a hyny. Fe welir lu 1 • "ii ffigyrau y Cwmni mor fawr, ac mor eang fel y mae yn hawddach ei ysgrifenu na'11 amgyffred, felly anogwn y darllenydd i'w dar- Ilen drosodd a throsodd drachefn, fel ag yr ym- ddangosent yn yr adroddiad. Da genym ddeall fod dosbarth Portmadoc o dan arolygiaeth Mr W. Hughes wedi gwneyd ei rhan yn dra effeith- iol i ddwyn y cyfryw lwyddiant i ben. Hefyd da genym ddwyn tystiolaeth uchel i'r IIwydd. iaut mawr sydd wedi dilyn ymdrechion Mr J. Eames, yr Arolygydd Cynorthwyol ag sydd yn gofalu am y Rhan-ddosbarth hwn, oherwydd mai ef a'r goruchwylwyr sydd dan ei ofal fel ag ein hysbysir wedi bod yn hynod o deyrngarol a llwyddianus. Am bob manylion pellach dy- munwn eich cyfarwyddo at yr Arolygydd, Mr W. Hughes, Preswyifa, Portmadoc, neu a'r Arolygydd Cynorthwyol, Mr J. E imes, 42 High street, Blaenau Ffestiniog; Mr J. Jones, 18 Maenofferen, Blaenau Ffestiniog Mr Edward Rowlands, Fronhatil, Tanygrisiau Mr T. J. Williams, 20 Jones street; Mr. D. M. Roberts, Holborn House, Llan Ffestiniog; Mr E. P. Roberts, P. 0. Garreg, Llanfrothen Mr Tudor Owen, Bronallt, Trawsfynydd.

Portmadog. Y PIONEER.-Nos Fercher 7fed cyfisol cynhal- iwyd cyfarfod cyntaf "dosbarth Porthmadog perthvnol i'r Cwmni Yswiriol y Pioneer," yn 126, High Street. Cymerwyd y gadair gan Mr E. Davies, Inspector y Cwmni dros Lerpwl a Gogledd Cymru. Cafwyd ganddo anerchia.d rhagorol, yn egluro, manteision y Cwmni i'r rhai a ymunant yn a, benig y rheol trwy yr hon y telir mewn bywyd i'r rhai a goll&nt aelod trwy ddamwain &c. Cyflwynwyd gan Mr Davies dros y Cwmni Fountain Pen hardd i Mr L. Roberts, Agent, Borthygest, ar ei waith yn ei enill fel gwobr, Diolchodd Mr Roberts yn bwrpasol. Siaradwyd yn mhellach gan yr oil o'r cynrychiolwyr. Ar derfyn y cyfarfod cyf- ranogwyd o Swper, yr hwn a fwynhawyd gan yr oil. Wedi'r diolchiadau arferol, ym- wahanodd pawbl gyda phenderfyniad newydd o ymroddiad i'w gwaith dros y Cwmni, a llesiant y cyhoedd.

I T MLPORTANT TO MOTHERS.-Every JL Mother who values the He?th and Clean- lineR of her Child shoul u Harrison's Reliable Nursery Pomade One application kills ail Nits and Vermin, beuti- fies and strengthens the Hair. Iu Tins, 4 and 9d. Postage Id,-Geo. W Harrison's Chemist, 118, Board Street, Reading. Agent for Llanrwst, -A. Parry Oher. "st, Stuioa ROfl.d,-Agent for B!, Ffestiniog,, J. Lloyd Jones, The Pharmacy. Agent for Bettwsy- coed,—R, Parry, Chemist,