Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
12 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
rARATOWCH AT Y CADAF. Mae y tywydd eisoes wedi oeri, ac mae yn ofynol cael dilladau cynhesach o lawer i droi allan. Cyn prynu yn unman arall galwch i weled y Stock hardd o JACKETS, CAPES, J a FURS sydd genym wedi dod i mewn yr wythnos yma. Mae rhai o honynt yn cael eu dangos yn y ffenestr a 'does dim ond cam oddiyno at y counter, Dewch mewn pryd. 0 Dewch nienvn pryd. SHOP YR FliiKPVxP il, CHLJRCH STREET. BL. FFESTINIOG. R.W. y CLWBTTJ louy I AlWCIt yn yr Ystorfa am y List. | Gwell eleni nag erioed. 8 ■■■■■■nnK I I CO-OPERATIVE SOCIETY, 1 LTD, ?  I CHURCH STREET, | I BLAENAU FFESTINIOG. 1 R.W.
-.-AT -EIN GOHEBWYR.j
AT EIN GOHEBWYR. j Dais y Mynydd.—Wedi gweled goleu dydd eisoes. J. G. J.—Diweddar yn cyraedd oedd yr etddoch at yr wythnos ddiweddaf. Y mae bellach yn rhy hen.
NODIADAU WYTHNOSOL.I
NODIADAU WYTHNOSOL. Heddgeidwaid Meirion. Er's rhai dyddiau mae cylch-orchymyn a anfonwyd allan i heddgeidwaid Meirion yn cicstyn ilawer o siarad mewn rhai cylchoedd. Ni fynem er llawer wneyd dim a allai yrn- ddangos fel ymyryd a mater nad yw yn per- thyn i ni, na dywedyd gair yn adlewyrchu yn anffafriol ar neb. Mae genym syniad uche! iawn am heddgeidwaid y sir, cyfrifwn fod gan y cyhoedd achos i deimlo yn falch o honynt. Ni raid iddynt ofni cael eu cydmaru a heddgeidwaid unrhyw a phob sir yn Nghymru (a LIoegr hefyd o ran hyny). Gwnant eu gwaith, yr hwn yn fynych sydd yn waith anhawdd i'w wneyd yn iawn, mewn modd a ddyry foddlonrwydd cyffredinol, ac yn anfynych iawn y dygir cwyn o fath yn y byd yn erbyn yr un ohonynt. Mae eu moes- garwch a'u pwyll a'u doethineb yn hawlio iddynt barch, ac y maent yn ei gael, a theimlir yn garedig atynt ar gyfrif eu cym- wynasgarwch a'u caredigrwydd. Mae'r Prit-gwnstabl, yr Is-filwriad Best, hefyd yn sefyll yn uchel yn ngolwg pawb, oblegid y mae wed; arfer cyflawni ei ddyledswyddau er ere iddo ei hun a mantais i'r cyhoedd. Ond r genadwri anfonwyd yn ddiwedd- ar i boL ..eddgeidwad o bob gradd trwy'r sir i gyd wedi peri cryn syndod, ac y mae yn I cenrheidiol cael rhyw eglurhad arni. Yn- gelwir ar bob swyddog sydd yn dal un- w swydd mewn unrhyw eglwys i roddi y hono i fyny yn ddiymdroi rhaid i ¡' bob un ohonynt roddi swydd felly i fyny neu ynte roddi i fyny ei swydd fel heddgeidwad. 0 hyn allan ni oddefir i'r un ohonynt fod yn warden yn yr Eglwys Sefydledig nac yn flaenor nac yn ddiaeon mewn Eglwys Ang- hydffurfiol, nac yn athraw yn yr YsgoI Sul. Mae'n s:cr genym y pair darllen y geiriau hyn i'n darllenwyr ryfeddu, ac y cytunant a I ni na ddylid gadael i beth fel hyn gymeryd lie a myn'd heibio yn ddisylw. Yr ydym yn ddi,<, n parod i roddi ystyriaeth deg a dirag- ( fan. resymau y gellir su rhoddi dros anfon 5 allan fath genadwri and bydd yn rhaid wrth symau cryfion i'w cyfiawnhau. A ydyw dal rhai o'r swyddi eglwysig a enwyd wedi proh yn rbwystr ar ffordd rhai o'r heddgeidwaid i wneyd eu gwaith heddgeid- wadol fel y dylid ei wneyd ? Os ydyw, yn mha nifer o achosion ? Pa beth sydd yn awr wedi gwneyd y fath orchymyn yn ang- rheidiol V Dysgwyliwn y bydd i Gyd- I bwyllgor Heddgeidwadol y Sir yn eigyfarfod nesaf chwilio i fewn i'r mater. Mae haner aelodau y Cyd-bwyllgor yn aelodau o'r Cyngor Sirol ac wedi eu dewis ganddo. Maent yn cynrychioli y cyhoedd, a chredwn y bydd iddynt ofalu am gael a rhoddi i'r cyhoedd eglurhad a gyfrifir yn foddhaol. Yn niffyg eglurhad felly ni fydd dim i'w wneyd ond erchi i'r cylch-orchymyn gael ei alw yn ol, a gofalu na fydd yr un o'r swydd- ogion ar ei golled mewn un modd oherwydd j ei anioniad allan. Hysbysir ni am un sydd eisoes wedi rhoddi i fyny swydd eglwysig a ddaliai, ac am un arall sydd wedi anfon ei ¡ ymddiswyddiad i'r Prif-gwnstabl yn hytrach na rhoddi i fyny swydd a ddaiiai yn yr eg- iwys y mae yn aelod ynddi. Mae'r mater yn un pwysig, yn ddigon pwysig i'r Cyd- bwyllgor gynal cyfarfod arbenig i edrych i 1 fewn iddo.
j ' « ' ! Sedd Mr. S. T. Evans.…
« Sedd Mr. S. T. Evans. Cymysglyd ydyw pethau yngiyri ag ethol- iad Canolbarth Morganwg. Penderfynodd Pwyligor Gweithiol Cyngrair y Glowyr nad oedd yn fuddiol i'r Cyngrair ddwyn allan ymgeisydd i wrthwynebu Mr. Evans, ac yr oedd mwyafrif cryf iawn o aelodau,r Pwyll- gor Gweithiol dros y penderfyniad. Ond wedi hyny bu cyfarfod o gynrychiolwyr yn Mhen-y-bont-ar-ogwy, a chafwyd fod y rhan fwyafo honynt yn anghytuno a'r Pwyll- gor Gweithiol. Anghymeradwyasant eu penderfyniad a galwasant arnynt i alw cyfarfod arbenig o aelodau'r Gyngrair i ystyried a phenderfynu y mater. Yn mha fodd y diwedda'r helynt nis gwyr neb. Yr unig beth sicr ydyw fod cryn wahaniaeth barn yn mhlith y gweithwyr ynghylch y priodoldeb o wrthwynebu ad-etholiad Mr. Evans. Oblegid nid tori ydyw, na Rhvdd- frydwr glasdwraidd, ond Rhyddfrydwr cryf tuhwnt i'r cyffredin o'r rhai a alwant eu hunain yn Rhyddfrydwyr. Amheuwn a oes yn Nhy'r Cyffredin well Radical nag ef. Mae'n deilwng o sylw na ddygodd Plaid Llafur neb i'w wrthwynebu yn yr etholiad gyffredinol, a'i fod y pryd hyny wedi ei ethol gyda mwyafrif anferthol ar ei wrthwynebydd Toriaidd. Yn mhlith aelodau'r Pwyligor j Gweithiol y mae Mabon, a'r Mri Richards, John Williams, a Brace. Mae Mr. S, T. Evans a hwythau wedi arfer cydvveithio a'u a'u gilydd oddiallan ac oddifewn i Dy'{"! Cyffredin, a hawdd ydyw credu fod meddwl am ei rwystro rhag dychwelyd yno yn groes iawn i'w teimladau. Pe buasai cyn sated: Rhyddfrydwr ag ambell un y gyllem ei enwi buasem yn beio Cyngrair y Glowyr am beidio ei wrthwynebu, ond yn ngwyneb ei Radicaliaeth iach, a'i gydymdeimlad cryf ag achos Llafur, a'i ragoriaeth mewn gallu, ymgyfyd ynom ddymuniad am iddo gael ei ethol yn ddiwrthwynebiad i'r cylch y mae wedi enill gradd dda ynddo ac yn addurn iddo.
I Yr -Unol -Dalaethau a Cuba.
I Yr Unol Dalaethau a Cuba. Methodd Mr. Taft, yr hwn aeth i Cuba yn enw Arlywydd a Llywodraeth yr Unol Dalaethau, a dwyn y ddwy blaid yno i heddwch a'u gilydd. Y canlyniad yw ei fod wedi gwneyd peth arall yr hwn yr oedd wedi eu rhybuddio y byddai iddo ei wneyd oni wrandawent arno. Ymddiswyddodd yr Arlywydd Palna, ac yn ddiymdroi anfonodd Mr. Taft allan gyhoeddiad ei fod yn enw yr Unol Dalaethau yn cymeryd lie Llywod- raethwr neu Arlywydd y wlad hyd onid adferir trefn. Nid ydym yn tybed am foment fod ganddo ef na'r Arlywydd Roose- velt na L ywodraethwr ond dros amser byr yn unig er hyny tueddir ni i gredu y bydd Cnba yn ddarostyngedig i'r Unol Dalaethau o hyn allan. Gosodir angenrhaid arnom i gredu nad oes yn y bob y mesur lleiaf o gym hwysder i lywodraethu eu hunain, ac y mae yn well iddynt gael eu llywodrdethu yn iawn gan yr Unol Dalaethau na chael eu gadael i ryfela yn erbyn eu gilydd ac i andwyo eu gilydd. Mae .eisoes 10,000 o filwyr Ameri- canaidd yn yr Ynys ac y mae mwy eto ar eu ffordd yno. Nid ydym yn gweled fod gan neb achos i feio'r Unol Dalaethau am orfaelu. Gorfododd yr Hispaen yr hon oedd yn ffaelu llywodraethu Cuba i'w gollwng yn rhydd. Yn awr dengys y bobl nas gallant lywodraethu eu hunain, ac nad ydynt yn gwerthfawrogi y rhyddid a gawsant trwy gymorth a roddwyd iddynt ac aberth a wnaed erddynt gan yr Unol Dalaethau. Felly mae'r Unol Dalaethau yn gw neyd caredigrwydd gwirioneddol a hwynt trwy ofalu am danynt gan nas gallant ofalu am danynt eu hunain.
- - - - - -Y Gwir Anrnydeddus…
Y Gwir Anrnydeddus Joseph Chamberlain. Cyfeiriasom ychydig wythnosau yn ol at waeledd Mr. Chamberlain gan ddywedycl ein bod yn ofni ei fod yn waelach nag- y mynai ei deulu i'r cyhoedd dybied.. Nid ydym wedi cael achos i newid ein barn mae ein hofn yn aros. Mae'n wir fod Mr. Austen Chamberlain wedi dywedyd yn ddiweddar nad yw ei gyflwr y fath ag i beri pryder i'w deulu, ond gellir rhoddi llawer o esboniadau gwahanol ar eiriau o'r fath yma. Bu ei dad yn Llundain am wythnosau yn rhy wael i gael ei symud i Highbury, Birmingham, er cryfed ei awydd i fod yno. O'r diwedd cymerwyd ef yno, a hysbysir y cyhoedd o bryd i bryd ei fod yn gwella yn raddol, a'i fod yn gallu myn'd allan i'r arddam ychydig oriau yn feunyddol. Mae'r hysbysiad yma ynddo ei hun yn dra awgrymiadol. At hyn oil chwaneger y ffaith ei fod wedi galw yn ol bob addewid a wnaethai i anerch cyfarfod- ydd cyhoeddus, ac na cheisir perswadio neb y gwelir ef yn y Senedd eleni. Gwaetha'r modd, mae pethau eraill yn rhoddi i ni achos i ofni am dano. Cafwyd yn yr areithiau diweddaf a draddodwyd ganddo brofion sicr nad oedd pan y'u traddodai fel yr oedd ddwy flynedd yn ol. Ni cheir ynddynt yr arwydd- ion yr edrychem am danynt o'r meddwl parod, cyflytri, a chraff ag y gwyddai'r wlad ei fod gan Mr. Chamberlain, a dywed rhai a'i clywsant nad oedd ei leferydd yn hollol ddifloesgni. Teimladau trist sydd ynom wrth ysgrifenu y geiriau hyn. Rhyngom ni a ditfygion y gwr mawr o Birmingham saif rhagoriaethau a rhinweddau lawer a berth- ynent iddo, ac yr ydym heb ddim trafferth yn gallu meddwl yn garedig am dano. Os ydym yn ofni yn ddiachos ni p'nair hyny fwy Ilawenydd i neb nag I ni.
Gymdeithas Undobol Gweithwyr…
Gymdeithas Undobol Gweithwyr y RheilfFordd. Yr oedd cyfarfod y Gymdeithas hon yr hwn a gynhaliwyd yn Nghaerdydd dydd Mawrth yn gyfarfod cyffrous dros ben. Ynddo dygwyd yn mlaen gan y Pwyligor Gweithiol beoderfyniad yn ol yr hwn y mae yn angenrheidiol i bob aelod seneddol dderbyn ac arwyddo amodau neu reolau Plaid Anibynol Llafur er mwyn cael cefnog- aeth y Gymdcithas. Mae'n ddigon eglur fod y penderfyniad wedi ei anelu at Mr. R. Bell, A.S. Efe ydyw ysgrifenydd y Gym- deithas, a chynrychiola Derby yn Nhy'r Cyffredin fel Rhyddfrydwr a L'afurwr. Hyd yn hyn mae wedi gwrthod gwneyd yr hyn a geisir ganddo, a dydd Mawrth dywed- odd eiriau a ddangosent yn eglur ei fod mor benderfynol ag erioed. Daeth i'r amlwg yn ystod y ddadl lawer o wahaniaeth barn a chododd teimladau yn uchel iawn, a'r diwedd fu i 37 bleidleisio dros a 22 yn erbyn y penderfyniad. Yn ddiweddarach pan gyn- ygiwyd penderfyniad yn galw ar Mr. Bell yn bersonol i arwyddo yr amodau y cyfeiriwyd atynt gwrthodwyd ef trwy fwyafrif cryf iawn. Mae'n anhawdd gwybod beth i ddweyd yn ngwyneb peth fel hyn. Rhaid cofio fod Mr. Bell wedi gwneyd ei waith fel ysgrifenydd yn rhagorol iawn, ac y byddai yn anhawdd os nad yn anmhosib! i'r Gym- deithas gael gwell (organizer) nag ef. Heblaw hyn, nid oes gan neb ddim" i'w ddywddyd yn erbyn ei areithiau nacyn erbyn ei bleidleisiau yn Nhy'r Cyffredin. Os ydyw yn gwneyd pob peth fel pe buasai wedi ar- wyddo y rheolau ac wedi ymwrthod a'r enw Rhyddfrydwr ac wedi tori ei gysylltiad a'r Blaid Ryddfrydol, pa angen sydd am ei drin a'i erlid fel y'i trinir ac y'i herlidir gan rai o aelodau y Gymdeithas. Credwn yn sicr na ddylai y Gymdeithas hon na'r un arall debyg iddi ddiystyru gwasanaeth ffydd- Ion gwyr fel Mr. R. Bell. A bwrw fod yn briodol iddynt alw ar ddynion newyddion i arwyddo amodau Plaid Anibynol Llafur. dylent eithrio hen gynrychiolwyr a'u gadael yn rhydd i barhau i wneyd y gwaith da y maent wedi ymdreulio ynddo dros lawer o flynyddoedd. I ni ymddengys fod ysbryd anibynol, gonestrwydd a ffyddlondeb Mr. R. Bell yn y gorphenol sicrhau iddo barch ac enill iddo edmygedd y rhai y mae wedi gwneuthur iddynt wasanaeth mor werthfawr. Os bwrir ef allan o'i swydd fel ysgrifenydd bydd hyny yn golled iddo, ond nid yn anghlod; bydd yn golled ac yn anglod iddynt hwy.
IYr India Bell. I
IYr India Bell. I Daw o'r India newyddion a barant 1 ni deimlo yn llawen, er fod yn ddiameu genym y parant i rai pobl bryderu yn fawr, ac ofni a darogan drwg. Mae pobl y wlad hono yn deffro i ymysgwyd, gan ddangos fod ynddynt awydd i gael llais yn llywodraethiad eu gwlad a'u bod yn teimlo fod yr amser wedi dyfod iddynt ei gael. Cafwyd arwydd o hyn yn ngwaith nifer o Fahometaniaid yn myn'd at Arglwydd Minto ddydd LIun i gyflwyno iddo ddeiseb ac i egluro iddynt eu rhesymau dros ei chyflwyno ac i wneyd eu golygiadau yn hysbys iddo. Da iawn genym fod y ddeiseb a gyflwynwyd a'r areithiau a dra- ddodwyd y fath fel na ellir beio arnynt, a bod ei arglwyddiaeth wedi cymeryd trafferth i wneyd yn eglur i'r gwyr aethant ato fod yn dda ganddo eu gweled a chlywed eu geiriau yn gymaint a'u bod yn eitiau dynion medd- ylgar ac ystyriol. Ni fyddai yn gywir dy- wedyd fod yr holl bobl wedi deffro yr hyn sydd yn wir ydyw fod miloedd lawer iawn o'r rhai mwyaf deallus yn eu plith eisoes wedi deffro ac y bydd iddynt trwy eu dylanwad ar eraill chwanegu beunydd at eu nifer. Mahometaniaid oedd aelodau y ddirprwy- aeth, a dywedasant eu bod yn cynrychioli 62 miliwn o'r rhai sydd yn gyfranogion o'u ffydd. Er hyny mae'r Mahometaniaia yn lleiafrif cydmarol fychan o drigolion yr India. Rhaid cofio fodd bynag fod yn eu plith gryn ¡ lawer o wyr deallus a chyfrifol, fwy yn ol yr herwydd nag sydd yn mhlith trigolion eraill yr India. Eu hamcan wrth fyned at yr Is- deyrn oedd ga!w ei sylw at y pwysigrwydd o wneyd trefniadau sicrhant iddynt hwy (y lleiafrif) gynrychiolaeth deg pan estynir i'r wlad fesur o lywodraeth gyfansoddiadol neu gynrychioliadol. Mae'r atebiad a roddodd Arglwydd Minto iddynt yn glod iddo. Llon- gyfarchodd hwy ar gynwys eu deiseb a'u hareithiau a chanmolodd yr yspryd oedd yn- ddynt, a dywedodd nial ffolliiel) fyddai ceisio gwadu fod yn yr India obeithion new- yddion yn cael eu coleddu, a bod yn y bob! uchelgais sydd yn gwneyd y cyfnewidiadau mawrion a phwysig hyn yn anocheladwy. Ni fynai fod hyn i'w briodoli i yspryd an- foddlon a gwrthryfelgar ei natur. Priodol- odd ef yn hytrach i ledaeniad addysg a gwybodaeth, gan ddal nad yw amgen ffrwyth had da ag y mae Prydain Fawr wedi bod yn ei hau am lawer o flynyddoedd, a da oedd ganddo glywed y ddirprwyaeth y cydnabod dyled yr India i Brydain am yr heddweh a'r diogelwch a'r rhyddid personol a chrefyddol a fwynheir gan y bob!. Cyn terfynu gwnaeth yn eglur fod gan y Llywodraeth fwriad i roddi i'r bobl fesur o hunan-Iywodraeth leol gyda'r bwriad o'i helaethu mor fuan ag y gellir gwneyd hyny yn briodol ac yn ddiogel. Mewn gair, llefarodd wrthynt eiriau o brof- ant fod ynddo yspryd doethineb sydd yn ei gymhwyso i'r gwaith mawr a phwysig sydd wedi ei roddi iddo i'w wneuthur. Byddai ychydig ffolineb yn ddigon i beri yn yr India gythrwfi a'i -it,, yn rhy ofnadwy i neb allu ei sylweddoli heb son am eu traethu. Nid oes genym ond gobeithio y ceir yspryd cyffelyb yn ei holl gynorthwywyr. Yn nwyneb y deffroad hwn byddai yspryd trahaus a gormesol (fel yspryd Csar Rwssia a'i Gynghorwyr) yn sicr o arwam 1 bethau alaethus iawn. Trwy ddoethineb a phwyll, amynedd a goddefgarwch a charedigrwydd gellir, ni a gredwn, gwneyd y cyfnewidiadau sy'n anocheladwy mewn modd a gryfha deimladau caredig yn mhobl yr India ac a wanha y teimladau gelyniaethus sydd yn ddiau mewn rhai cylchoedd yn erbyn Pryd- einwyr.
I Oriau Hamdden. - I
I Oriau Hamdden. I Mae'r gauaf a'u nosweithiau hirion ar ddyfod am hyny yr ydym yn galw sylw at eiriau a lefarwyd gan Syr Theodare Martin yn Llandrillo ddydd Sadwrn diweddaf. Wrth agor Neuadd (yn cynwys llyfrgell) sydd wedi ei rhoddi yn anrheg i'r penfref gan Syr Henry Robertson, ceisiodd Syr I heodare argyhoeddi'r bobi ieuainc oeddynt yn bresenol o'r pwysigrwydd o iawn dreulio oriau hamdden. Er cymaint sydd wedi ei draethu ar y mater, ac er anhawdded dyw- edyd dim sydd yn newydd arno, llwyddodd y barwnig ysgolheigaidd i ddywedyd rhai pethau ag y byddai yn dda i'n pobl ieuainc ddal arnynt. Mae ei enw yn adnabyddus i'r wlad felllenor gwych ac awdwr llawer o lyfrau gwerthfawr. Ychydig sy'n gwybod Ii mai Cyfreithiwr ydyw y barwnig oedranus wrth ei alwedigaeth, a'i fod yn dilyn ei alwedigaeth yn gyson hyd yn awr. Yn YT alwedigaeth yn gyson hyd yn awr. j? oriau a elwir yn oriau hamdden y"? ivedi arfer llenydda, ac y m ?6 hyn ynddo ?? yn ddigon i ddangos gymaint 0 wa{th hyfryd a buddiol y gellir ei wneyd Yn Yr oriau hyny os bydd gan un ewyllys i?W noS- dreulio. Felly y dywedasom,  r nos- wekhiau yn dechreu ymestyn, ac fel ^es- tynant rhoddant I bob! ieuainc s'n?y? ??g- tynant rhoddant 1 bobl ieuamc e'n cymydolzl aeth gyfleustra rhagorol i ddia Yllio  meddyliau ac i helaethu eu gwybodaeaC { gymhwyso eu hunain i lenwi cy ichoedd pwysig yn mhlith eu cyd-ddynion )FrI y dY odol agos. Mae'n bosibl cael 90Irmod i ddosbeirth a chyferfodydd nid ^ia,a;s t gyd sydd yn deilliaw o ddadieu  areithio yn fynych. Gwneir gormod ?y?y ^g gan lawer nad ydynt yn treulio 0111, y,hydig iawn o amser wrthynt eu hunain i dd,arliet, a meddwl. Y canlyniad ydyw eu bod ?y? i fyny yn ddynion cegrwth yn hytrlc h nag yn ddynion meddylgar, yn bent» etj1iaid c\? eryigar a pharod i ymoso d ar eu y? c\ erylgar a pharod i ymosod ar el g?weii Y" hytrach nag yn wyr ysbrydol. A' igeil am ddynion ieuainc meddylgar a gwi.f jAp" sJI^5 j^ae ydyw un o brif anghenion ein t? • yn genym eisoes fwy na digon o ril ,,dd Y" deall pob mater dyrys ac yn a I  trefn yn mhob cylch gyda'r wydd- ineb mwyaf. Syml iawn yn eP g ?f ydyw materion ag y gwyr dynio ^vvir ddeallus eu bod wedi eu hamgy ?? anhawsderau; maent yn baro d ?}gfad. a siara d ant lawer am mai PI ^ydig a siaradant lawer am mai .i?edy? maent yn ei feddwl. Rhaid i ni ,vedY ein bod yn teimlo nad oes y" festill'o gynifer ag a ddylai fod o wyr wedl .e?tcyni, hwyso i fod yn arweinwyr ac i 9YM'ry,d Y flaenllaw yn ngwaith a bywyd ,Ybooddt" He. Lie mae'r ychydig sydd yn tl16 yo llai mewn nifer y naill flwyddyn a'? '? ?, ))?i t. Vr ydym yn awyddus iawn i weled r h a I fegir yn ein plith yn ymroi i gymhlvyso ea hunain i lenwi'r bylchau a v,,neir ac i ?vileyd y gwaith sydd yn awr yn cael et ?"?'j gan eraill yn well nag y mae we d i ei w npvd hyd eraitt yn wet! nag y mae wedi ei ?""? gy? yn hyn. Ni ellir ei wneyd yn ?,ell gytl rhwydded ag y tybia rhai sydd y? "ang ?,IofiO fod meddwl agored, parodrwydd. ?(j?sg? ynghyd a rhyw gymaint o farn I yn bNN'?',sl. ca ch na rhyw fath o wybodaeth rWY neb ol, na rhyw fath 0 wybodaeth a ieualoc Credwn fod ymh!ith chv.-are!wVf?e?u?y Ffestinio? fwy o ddefnydd, a gwe' ^efnydd dynion cyhoeddus doeth a da eu .)' ,)a.n? ??ent nag sydd mewn unrhyv.- ?ylch ? oldeb   mor rhydd oddiwrth y cocgni a'? ?not? sydd yn andwyo am bell un sydd ) ?ybied ei fod uwchlaw iddynt.
- - -...... -..- -..- - -.....-…
LLANDDOGED. d y PRESENOLDEC Y? YR YSGOL.— GGEOO1" Faner, anrheg y Cyngor Sirol, am If gan yr ?dy? 0 deb goreu yn ysgolion y dosbarth ? g?n V ysgol hon gyda presenoldeb am y ^dy11 0 95 y cant" 1. go _I GWOBR Y CYNGOR o'r ysgol hon hefyd a enillodd y iv0gyntat} am y casgliad goreu o Flodeu rwyllti « rhoddedig gan y Cyngor Sirol; ac iiia Lewis, o'r un ysgol yr ail wobr. not-06 PASIO ARHOLIAD Y BWRDD (-;ANOIO& CYMREIG.—Dyma rhestr o'f rhai s. ?tit y? Ilwyddianus yn yr arholiad uchod ? ? bWO: -David Jones, Parc, Senior I-iono'c?: J lie, —David Jones, Pare, Senior Honouf jane 1-' Jones, Parc,"Junior Honours, Arillie eis, Pant Llin, Senior Mary J. Lew?'s, p??. t L?' Junior Mary Jones, Ty COC,i-ll 11113 jor. cy" ysgwyd yr all o'r uchod yn yr ysS? ^0n & eu myned i'r Yogol Sirol.
- - - - - - - - - - TANYGRiSIAU.…
TANYGRiSIAU. jolia Da genym weled y meddyg ieua.'?? e^yc D. Jones, Tynewydd, vn ein p??.?  yn dda a siriol. Bu yn y Deheudif Y'. a d6 aethu gyda Dr Jones, Caerau, Maeste^ l!? allwn ei fod wedi rhoddi bodd ionrwy .b 1 feistr' t. i breswylwyr yr ardal hono ac ? ??5 y?. mae yn ymadael a'r ardal hon aff nD gVltS ycK ',valle 901 0 ad,-Iysg yn GI-Is'o\ "3,c yn ,tied 1 wanegol o addysg yn Glasgow, ac ? ?n P? sefyll ei drydedd arholiad, a dym^ vVu bob Hwyddiant iddo yn ei yrfa fe 0 01 ac Haw y mae eisoes wedi Ilwyddo yo rhat> yff- wedi enill amryw o Medals y <^0'(lf^ cyff; Nos Lur. cynhaliwyd c r 0 t raA vb yi, redinol y dosbarth yn nghapel Car pfyd j oedd y Parch T. Grifflths, Salem. yn aner athrawon. Anerchiad campus, ac y gvV°fJi bawb ystyried eu cyfrifoldeb, a theltJ1 yfrifolde ain yn ddiffygiol yn ngwyneb eu cyfrifo^ • fel athrawon. Dymuniad llawer y &f {0 0 gy1 Mr Griffiths roddi ei anerchiad yn r 'g er tI1ad gronau neu newvddiadufon Cyn? cyf £ d tais i'r rhai na aHasent fed y??.B?' Llywyddwyd y cyfarfod gan Mr  Saiem.
- - LLAIMYSTUMDWV- "ydYrrt…
LLAIMYSTUMDWV- ydYrrt Y1 J nffS MARwoLAETH.—Gyda go6d A A,WAER j y yn cofnodi marwolaeth yr hen cl"vgle f Jane Thomas, Nantyglyn, ac anwy bf? y diweddar John Thomas, Lodge. ? ? ???? hyn a gymerodd Ie Medi 21, y» S6 III ",Ydd oed, ar ol dwy flynedd o gystud Y ,we. adiog ac a gladdwyd y dydd Maw^t ic ^lyo• mynwent Eglwys LlanysturndwY, 93 rI 3 dael I. alaru ar ol mam dyner a gofallis, dl'VY fercllso alaru ar 01 mam dyner a gofalus, ? F? un mab, sef Mrs William Owen, ? a; Ffesti.ll, iog Mrs Pritchard, LiT?rt:;rpool, 3. *01?y Jones, Nantyglyn, ac amryw wy  ion. Fe gladdwyd yr olaf o'r hen Lla11ySt\.lItl- o eglwys Annibynol y I aberriacl I la sttl dwy, yn pa un yr oedd wdi ? bod yn?boS dros 60 mlynedd, ac yn selog dros ef, il c 05 yn y lie. Derbynied y teulu 011 el-ia C deimlad Hwyraf a hwy yl.l ,y btith. set chwerw o golii un mor anwyl o ?Mpflith'