Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
- - ",%^ I 3T. JOHN'S AMBULANCE…
3T. JOHN'S AMBULANCE BRIGADE. ADRAN BLAENAU FFESTINIOG, A PHORTMADOG. .Cynhaliwyd Archwiliad blynyddol unedig yr •*«ran uchod yn Mhark New Market Square Prydna\va Sadwrn diweddaf. Yn absenoldeb COI. Cureton oherwydd afiechyd, archwiliwyd Y Gatrawd gan yr Arolygydd R. Jones, M.D. r oedd ar y parade 30 privates, 2 Sergeant, 4 -COrPoral 1 Swyddog Blaenaf (W. M. Owen), a r rolygydd R. Jones, M.D. Awd trwy y S?abanot ymarferiadau mewn modd nodedig o ?dhao! a rhoddwyd pedair is-adran o'r Gat- t'aWd ? roddi y cynorthwy cyntaf" mewn n?osl.oa a damwain, ac yr oedd yn bleser edrye arnynt yn myned trwy y gorchwyl mewn 4t'll mor feistrolgar. Chwareuai S I d f "?art Freiniol Oakeley amryw ddetholiadau yn ptod yr ArcbwiHad. er boddhad i bawb. Cyf- 11?'ytlwvd tystysgrifau yr Arholiad i ugain 0 ?'odau y Catrawd yn y BIaenau gan Mr. W. J AUtwen Williams, C.E. Ar ol yr Archwil- "d ?istoddodd yr aelodau o Porthmadog wrth rdd y wledd yn y Greffyn Temperance. Yr ? ?d Adran y Blaenau o dan ofal y Sergeant J. \V Hughes, o Orsaf y London & South nj; Sstern Railway, yr hwn gyda y Swyddog tiaenaf (Mr. W. M. Owen) sydd yn cymeryd Y dordeb arbenig yn ei waith. -?)Yrna enwau y rhai llwyddianus yn yr !hOliad.-Wm. J. Williams, Robt. Jones, t4 *Iel Jones, Robt. John Jones, Thomas t?s. John EHas Davies. Humphrey Hughes, Jo dhp Hughes. Johnny P. Hughes, 0. ]Otte, Hughes, Wm. D. Jones, David Lewis, iv r Jones, Evan Owen, David L. Owen, 111 ?etyn Price. Mae dau o'r uchod wedi y ?sd i Colorado mines, a bydd yr addysg Vrn a o fantais mawr.fmewn ne mor anghysbell. t??ddigeg?u—Mary Edwards, Mary Lewis. I ne ?[ Roberts, Maggie L. Jones, Catherine J. ObLrts, Elizabeth J. Prichard. Mary T. Pr'e?,. Dyma y tro cyntaf i foneddigesau ?sdd yr arholiad yma.
---- - ?l -PENRHYNDEUDRAETH..I
?l PENRHYNDEUDRAETH. I ??ARWOLAETH MR. R. E. WILLIAMS, ??YDLE.—Y mae genym y gorchwyl prudd- "IddO gofnodi marwolaeth y brawd anwyla'r ?yfaill y lorachywiruchod,yrhynagym- eta ? ?? chwech o'r gloch boreu ddydd ?p rcher. Cafodd gystudd maith yr hwn a ? J°?defodd yn berffaith dawel a dirwgnach. ??. "fledir cludo ei weddillion marwol i fynwent y??'ys Maentwrog, dydd Sadwrn nesaf. Bydd yrp^gladd yn anghyoedd (private) o'r Penrhyn 1 Paentwrog, ac yn un cyhoeddus wedi cyraedd yJ ^wrog am 3-30. Yr oedd yr ymadawedig ???b i'r diweddar Mr. Robert C. Williams, b, P PPog, Tanygrisiau. Cydymdeimlir yn fawr ? ??y! briod, yr hon sydd yn chwaer i Mr. j j? Jones (Gerallt), ac a'i unig ferch Mary iklie, Bydd genym nodiadau pellach ar 01 yr ? ? Bydd genym nodiadau Pe^ac^ ar ol yr a'??'DRYN YSTYFNtG. — Dydd LIun, 0  G. H. EUis. a Dr. J. R. Jones, Yswein- wdl Mr. D. J. Jones, Meistr y Tlodty, a gy- Oddodd Fred Thompson. crwydryn o Shef&eld 'Wrtbod gwneyd dim gwaith yn y Tlodty, ?a! ? ? ddillad, ei hosanau, a'i esgidiau. Pan ?6st°? dillad eraiH iddo, gwrthododd eu g^is am nad oeddynt yn ddigon da gauddo. i afodd wers lem gan Mr. Ellis, ac anfonwyd ?, S?rcbar am 21 niwrnod.
- - - - - - - - - - - - -…
v PRENTEG, POFTTMADOO. ???DAs.—Dydd Mercher y 18fed, unwyd r4elvl glan briodas trwy drwydded yn nghapel T'?b ?cacl. Portmadoc, y cyfaill caredig Mr. 'rberilac, Portmadoc, y cyfaill caredig Mr. lI ? 'Chard Roberts, Garth, Minffordd, (Croesor ?? ?'? ?n fwynaidd Miss Sallie Gri&tb. 'ran Y Bryn Shop, Prenteg. Y gwas priodas 3,0 Oedd Mr. David John Roberts, Rhiwbryfdir, ^aen ^esHniog; a'r morwynion ydoedd ??,is???? s? Humphreys, Arfryn, Criccieth, a "'r ?"?ms, Tanrallt HaH. Tremadoc. ?C?yQj.? ???yd y briodasferch gan ei brawd y Cvn„u jy ohn Humphreys- Griflith. Cyf- l??ydd John Humphreys-Grieith. Cyf- l? y gwasanaeth yn mhresenoldeb Mr. JJ. elilett Jones. Cofrestrydd, gan v Parchn. J, | kerts (lolo Caernarvon) a Robert i ?o?be ?s, Minffordd. Ar ol y gw:?sanaet awd j t?g '?y'? He!Iwr lie y mwynhawyd claiaw ?c??' ??? arolygiaeth Miss Jones, yfwyd  da y par ieuanc drwy gynygiad 1010 ?6\t????" n?ewnaraethgynes. Ac attegwyd  ^g»n Mr. J. E- Griath? a'r V'xio^ert Roberts, yr hwn ganmol I yn fa\vl-\1" T^i°hard Roberts, fel gweitliiwr ? ?'??? Roberts, tel g?'eithiwr gyda. ?ob?'.c?cs da, ac fel arolygwr yr Y-,z Sabbothol ar hyn o bryd. Ac wedi i lolo Caernarvon offrymu y Fendith ymadawodd Mr. a Mrs. Roberts gyda'r tren 1.15, am Dublin i dreulio eu mis mel, yn nghanol dymuniadau goreu eu cyfeillion. Derbyniasant gawodydd o rice pan yn cychwyn o Prenteg, a chawodydd o confete's pan yn dod allan o'r capel. Ymadawodd teulu y briodas gyda'r tren 2*20, i fwynhau eu hunain am y prydnawn yn Hen Gastell henafol Harlech. Boed goleuni yn eich bywyd Boed tangnefedd yn eich hysbryd Cariad fo yn cadw'ch ty Byth yn rhan o'r wynfa gu Cydlawenu, cydofidio, Cydymdrechu, cydymdeimlo, Bendith Duw fo ar eich gwaith- Gyda nef ar ben y daith. IOLO CAERNARFON.
- -O'r America.
O'r America. Hysbysir fod Mr. William R. Jones, gynt o Glanconwy, wedi dychwelyd yn ddiogel i South Dakota, ar ol bod ar ymweliad a'i hen gartref. Yn ffenestr masnachdy yn Utica, dangosir y gwpan arian ardderchog gyflwynwyd i Mr. John Griffith Thomas yn Eisteddfod Granville fel arweinydd y Cor buddugol. Mae Mr. Ted Lloyd yn canu yn y cywair lion yn bresenol oherwydd dyfodiad ei wraig a'i ddwy eneth ato i gartrefu. Gwasanaetha yn Maelfa Mr. Hunter, ac y mae yn gymeradwy gan yr holl gwsmeriaid. Y mae wedi prynu ty yn Addington Place, lie y bwriada gartrefu. Y mae y Parchn. J. Cynfal Jones a R. Thomas yn cael hwyl anghyffredin gyda phregethu yn America. Fel y gwyddis aeth Mr. Jones am dro o'r Bontddu a Mr. Thomas o'r Abermaw, a bwriadant dreulio peth amser yn ngwlad y Gorllewin cyn troi yn ol am Gymru. Canmolai W. Ap Madoc, Gymru yn fwy nag erioed ar ei ddychweliad i Chicago ddechreu y mis hwn. Bu raid rhoddi William Morris, 30 oed yn ngharchar Easton, Pa, ar y cyhuddiad o geisio lladd ei chwaer, Mrs. Jane Perry, yn Walnut- port. Gyda chyllell gigydd yn ei law gorfod- odd yr holl deulu i ffoi am eu heinioes o'r ty. Yn Mai yr aeth drosodd o Gymru.
, WVVVVVWVVVVVVVV VVVVVVVWVV…
WVVVVVWVVVVVVVV VVVVVVVWVV Dadgysylltiad i Gymru Y rpae cylchlythyr pwysig ar y mater uchod wedi ei anfon allan yn enw y Parchn. J. Morgan Jones, Caerdydd, dros Gymanfa Gyffredinol y Methodistiaid William Edwards B.A., D.D., Caerdydd, dros Undeb y Bedydd- wyr; Thomas Manuel, Porth, dros y Wesley- aid; ac H. Eynon Lewis, Bryncethin, dros Undeb yr Anibvnwyr Cymreig. Amcan y cylchlythyr yw, cael cydymgyngoriad holl Eglwysi ymneillduol Cymreig Lloegr ac Eglwysi Cymru ar Ddadgysylltiad a Dadwaddoliad yr Eglwys Sefydledig yn Nghymru, ar pwys o wasgu ar y Llywodraeth i ddwyn mesur felly yn mlaen yn ystod y Senedd bresenol, a gofyn ir i bob Eglwys benodi cynrychiolwyr i fyned i'r Gynhadledd fawr a gynhelir yn Caerdydd Hydref 10. Codwyd y pwngc i sylw fel hyn gan Undeb yr Anibynwyr, ac wedi hyny gan y tri enwad arall, gan deimlo y dylid symud o ddifrif yn yr argyfwng presenol neu y bydd perygl colli cyfle am ddegau o flynyddoedd oni wneir hyny. Diau y gwrendy yr 'Eglwysi, ac y ceir cynhadledd fynega yn groyw a digamsyn- iol farn yr Ymneillduwyr Cymreig ar g pwngc.
wvvvwvvwwvv v v VWVVVVVVVV…
wvvvwvvwwvv v v VWVVVVVVVV TREFRIW ARCYLO. CYWIRIAD.—Yn ein hadroddiad yr wythnos ddiweddaf o weithrediadau Heddlys Bettws- ycoed bu i ni ddywedyd fod y Parch. John Gower yn cyhuddo J. William James, Mills, Trefriw o ladrata dau afael; piyd y dylasem ddywedyd mai J. William James, agent Mr. Gower, oedd yn cyhaddo Bertie Slater, Tai Isa, Llanrochwyn. Yr ydym yn ddiolchgar i Mr. James am alw ein sylw at y camgymeriad, ac yr ydym yn datgan ein gofid am iddo ddigwydd. YMWELWYR.—Y mae y tymor hwn wedi bod yn un nodedig o anffafriol gyda'g ym- welwyr gan i'r tywydd braf fod mor ddiweddar yn dod. Ychydig iawn o hwyl gafwyd wrth y Ffynon er fod y Telynor wedi aros yn ffyddlon yn ein plith hyd y diwedd. GWAITH DOLGAROG.—Y mae cryn fywiog- rwydd yn y lie hwn, ac ar yr allt uwchben, a chanoedd o bobl, crwydriaid gan mwyaf, yn gweithio yno. CVSGU MEWN TAFARN.—Yr Heddgeidwad I Williams a gyhuddodd John Roberts, chwarel- wr o Talybont o fod yn feddw yn Bull Inn, Llanbedr, Sadwrn, Medi 7. A chyhuddwyd William Owen, perchenog y Dafarn o ganiatau meddwdod yn ei dy. Galwodd y Swyddog yno ddeng munyd cyn amser cau y ty a chanfu Roberts yn cysgu yn drwm, a gwydriad o borter o' i flaen. Mewn amddiffyniad dywedodd Owen nad oedd Roberts yn feddw, a'i fod yn ddyn ieuangc pur hynod ac yn un croes iawn yn ei ddiod. Yr oedd wedi ei atal i ddod i'w dy am flwyddyn, a gwrthododd rhoddi rhagor o ddiod i neb y noson h "no rhag myned i drafferth o'i achos. Yr oedd yn sobr y noson l dan sylw.—Roberts a ddywedodd iddo fod yn gweithio yn Chwarel MaenoTeren, a bu yn clirio rwbel gyda'r wagen ddydd Gwener, nos Wener, ac hyd ganoldydd Sadwrn, pan y troes am adref yn Talybont. Bu yn ei wely am amryvV oriau, a'r nos aeth i'r Bull Inn. Nid oedd ond wedi cael un glasiad, pan syrthiodd i gysgu.-Taflwyd yr achos allan am nad oedd I gan yr heddgeidwad dyst i brofi y cyhuddiad.
[No title]
YY'ryvvvv"VI Digonedd o Siwgr gwyn bras (crystal) at wneuthur jams am ddwy geiniog y pwys gan E. B. Jones & Co., Canton House. I Mae Siwgr Lump goreu at preservio yn cael ei werthu am ddau swill a dwy geiniog y dwsin gan E. B. Jones & Co yr wythnos hon.
 !MOD!OM O'R CYLCH. |-.-
 !MOD!OM O'R CYLCH. Fel y gwelir oddiwrth y rhestr a gyhoeddir ar dudalen arali, mae genym achos i longyfarch athrawon ac ysgolheigion Ysgol Sirol Ffestin- iog ar y gwaith rhagorol a wnaethant eleni ar gyfer ac yn Arholiad Bwrdd Canolog Cymru. O'r nifer a eisteddasant yn yr arholiad, llwydd- odd deg i enill eu Honours, tri-ar-ddeg eu Sen- ior, ac ugain eu Junior. Enillodd Miss Kate Winifred safle dra anrhydeddus, gan ei bod hi ac un arall yn gyfartal am ysgoloriaeth /40 yn Mangor, a rhenir hono a'r nesaf ati (£30) yn gyfartal rhyngddynt. Mae ei gwaith yn yn gredyd i'r ysgol a'r ardal. Yr oedd Mr. John Jones Roberts hefyd yn ail ar restr y Sir. Mae Ivor Wynne Jones, W. O. Jones, Owen Morgan, Fanny Owen, Lizzie Ellen Roberts, ac Elizabeth Williams, trwy enill y Senior,wedi cyrhaedd y safle angenrheidiol i gael Matric- ulation yn Mhrifysgol Cymru. Yr oedd yr holl rai gawsant Honours eleni wedi cyrhaedd y safle hono y llynedd. Derbynir tystysgrif Ivor Wynne Jones hefyd yn lie y Preliminary Law Examination. Da genym weled ein plant yn dringo fel hyn hyd risiau addysg ac anrhyd- edd, a llongyfarchwn Mr. Dodd a'i Staff fedrus am y gwaith llafurus, cydwybodol ac effeithiol a wneir yn y gwahanol ddosbarthiadau. Nos Wener yr oedd Cyngor Bettwsycoed yn gwneyd un o'r dewisiadau pwysicaf allai Cyngor ei wneyd, sef dewis Arolygydd a Pheirianydd. Nid yw cylch y Cyngor hwn ond bychan, eithr y mae yn un nodedig o bwysig ar gyfrif y ffaith mai dibynu y mae yn benaf ar ymwelwyr. Pwngc cyntaf y cyfryw bobl yw, a ydyw y cyflenwad dwfr a'r carthffosydd yn foddhaol ?" A gwyddom oil mai ar lawyr Arolygydd yn benaf y mae gofalu am bethau felly, neu el ei swydd yn gwbl ddiystyr. Hyderwn yn fawr fod cyfnod newydd yn dechreu yn hanes y Bettws yn y cysylltiad hwn, ac y bydd i Mr. D. R. Jones, Bryntirion, yr hwn sydd yn drigianydd yn y lie, ymdafla yn gyfangwbl i'w waith pwysig, ac y cymer ddyddordeb ynddo nes gwneyd y Bettws yn gynllun i ddosbeirth eraill o ran ei threfniadau iechydol. Llongyfarchwn ef a'r Cyngor ar ei benodiad, ac hyderwn y bydd y cysylltiad rhyngddynt yn un llwyddianus a dymunol. GYDA theimladau cymysglyd iawn y cyhoedd- wn hanes am yr ymosodiad fu ar ddyn o'r Penrhyn yn nhy Hannah Thomas, Narrow Street, LIanrwst gan letywr arall oedd yn yr un ty. Cododd yr helynt o achos dynes o'r enw Kate, yr hon oedd yn ol y tystiolaethau rodd- wyd yn y Llys, yn wraig i'r Sais ymosodol, ac a fu yn yfed gyda dynion mewn tafarn yn ystod y dydd blaenorot ac yn feddw mewn gwely yn nhy Hannah Thomas pan ddaeth y swyddog yno dau o'r gloch y boreu. Y pethau hyn ydynt waradwyddus i feddwl am danynt yn digwydd mewn tref mor uchel ei breintiau ag ydyw Llanrwst. Wrth edrych dros gyfrifon Undeb Llanrwst am yr haner blwyddyn ddiweddai Mawrth 25, canfyddwn enw Hannah Thomas, Narrow Street, gweddw 63 mlwydd oed, ac yn dyoddef oddiwrth lesgedd Cyffredinol," wedi derbyn o arian ytrethdalwyr y swin a 13 2s 6c. A'i yr Hannah Thomas hono yw yr un y bu yfath ystorm yn ei thy ? Os ie, yna dylai y Gwarcheidwaid edrych i mewn i'w hachos, a rhoddi atalfa arni letyau rhai o'r fath ag y gwneir ganddi. Dylai cartrefi y tlodion ydynt o dan nawdd y Bwrdd fod yh lan eu moes, a'u hawyr yn bur. LLAWENHAWN wrth weled i'n sylwadau yr wythnosau diweddaf ar achos yr eneth o Borth- wen Bach, Penrhyn, gyraedd eu hamcan, sef cael gan y Bwrdd wneyd ymchwiliad trwyadl iddo. Bellach y mae pwyllgor wedi ei benodi, a hwnw yn un na bydd amheuaeth yn nghylch llwyredd y gwaith a wneir ganddo. Teimlodd Mr. A. Osmond Williams mor fawr yn nghylch yr eneth fel y mae am wneyd pobpeth sydd yn ei allu i gynorthwyo y Bwrdd i gael chwareu teg iddi, Gallasai y peth lithro heibio yn ddigon tawel oni bai am y sylw aroddwydiddo yn y wasg.
LLANRWST.-1
LLANRWST. -1 TREFN Y MODDION SABBATHOL. I Yr Eglwys Sefydledig. St. Mary.-IO, Parch C. W. Davies..6 Parch. J. Morgan. St. Crwst.—10, Parch. J. Morgan. 6, Parch C. W. Davies. Y Methodistiaid. Seion.-Parch, W. Mathews, Llanfairfechan. Heol Scotland-Parch. W. Richards, Bangor. Yr Annibynwyr. Tabernacl,-10, Parch. W. Cynwyd Williams. 6, Cyfarfod Gweddi. Ebenezer.—Parch. Z. Mather, Abermaw. Y Wesleyaid. Horeb—Parch, W. Lloyd Davies, Penmachno, St. James (English Chapel).-Rev. J. Feather, Colwyn Bay. Y Bedyddwyr. Penuel.-Parch. T. Shankland, Bangor. ARWERTKIADAU.—Bu i Mri. Robert a Rogers Jones yn hynod o brysur gydag ar- werthu y dyddiau diweddaf. Cynhaliodd yr arwerthiant arferol yn Dolwyddelen ddydd Mcrcher diwrncd y ffair, pryd yr oedd nifer ar- ferol o wartheg, defaid, a merlod wedi dyfod ynghyd, a gwertkwyd am brisiau da.-Cynhal- iwyd arwerthiant yn ua o'r Home Farms, ddydd lau, sef yn Ty'nybryn, Pentrefoelas, ac yr oedd nifer fawr o wartheg a defaid i'w gwertbu. Hon oedd y drydedd arwerthiant flynyddol yn y Ile. uchod. Gwerthai defaid Cymreig i fynv i 29s yr un. Wyn myberyn, i fyny i 2p 12s 6c. Llciau, i fyny i 4p. Un bustach tew, 21p. Bnstych tewion Cymreig, i fyny i 20p 2s 6c. Bustych yn codi yn dair, i fyny i 13p 15s. Bustych dwyflvvyed, i fyny i lOp 17s 6c. Eto biwydd, i fyny i Hp 7s 6c. Yr oedd yn arwerthiant rhagorol, a gwerthwyd I yr oil yn llwyr. Ddydd Gwener, yn yr Ar- werthfa yn Nhalycafn, gwerthwyd 500 o fam- ogau ac wyn, o Tanybraich, Bodes, a Clan I Llugwy, Capel Curig. Ddydd Sadwrn, yn y Caerhun Hall, Farm, yr nedd arwerthiant ar ddodrefn, eiddo Mr. Griffith Roberts, yr hwn sydd yn ymadael. Dydd LIun yr oedd yr ar- werthiant cyfnodol yn Talycafn Mart. Dydd Llun, cynhaliwyd arwerthiant cyfnodol Taly- cafn. Gwerthai y Gwartheg, Bustych, ac Heffrod Tewion i fyny i /21 10s 0c. Gwartheg ac Heffrod blithion a chyflo am £ 10. Myllt a Mamogiaid Tewion am 23/ Wyn crossbred Tewion am 34/ Ac Wyn myheryn am £ 3. PRIODAS,—Ein llongyfarchiad a'n dymun- iadau da i Mr. Henry Jones, Ysgrifenydd poblogaidd Eisteddfod Llanrwst, ar ei uniad mewn glan briodas a Miss Jones o'r Bettws. Boed iddynt yrfa ddiofidiau a llawn o wenau nef a daear. CYFARFOD PREGETHU.—Neithiwr a thrwy'r dydd heddyw (dydd lau), cynhelir Cyfarfod Pregethu y Tabernacl. Gwasanaethir gan y Parchn. H. Ifor Jones, Caer; H. Michael Hughes, B.A., Caerdydd; a D. Stanley Jones, Caernarfon. ANRHEGU.—Nos Fercher cynhaliwyd cyfar- fod yn Horeb i gyflwyno anrheg i Mr. Frank Parry, ar ei ymadawiad o'r dref. Aelodau y Gymdeithas Lenyddol oedd yn ei anrhegu a dressing case hardd ag argraff arno. Bu Mr. Parry yn Ysgrifenydd i'r Gymdeithas o'i sefydliad, a Mr E. Davies Jones cyfreithiwr- Cadeirydd y Gymdeithas oedd yn cyflwyno yr Anrheg dros yr aelodau, a chafwyd gair pwrpasol ganddo ef a'r Parch. Edward Davies. Cydnabyddodd Mr., Parry yn ddiolchgar y teimladau da ddangoswyd tuag ato, a dywedodd y byddai ganddo adgofion dymunol am y Gymdeithas lie bynag yr elai. Y FARCHNAD.—Yr oedd golwg ddymunol iawn ar y Square ddydd Mawrth. Yr holl le wedi ei lenwi a ffrwythau, yn eirin, afalau, gellyg, &c. Gwerthai yr Ymenyn am Swllt y pwys. Wyau, 9 a 10 am swllt. Dofednod am o 3/6 i 4/6 y cwpl. Tatws 3/6 a 4/- y cant, Eirin o 8c. i 1/- y phiolaid. Afalau bychain o 1/6 i 2/- y cant, a'r rhai mwyaf o 4/- i 5/- y cant. SALE CAE'RGRA iG.-Cafodd Mri. Blackwall, Hayes & Co., sale fywiog ddydd Mawrth yn Cae'rgraig Mart. Gwerthai Gwartheg cyflo am £ 13, Gwartheg a Iloi i fyny i £ 15 10 0. Myllt cadw am 20/- Mamogiaid tewion am 24/ Wyn tewion am o 18/- i 21/ a gwerthwyd dros fil o wyn cadw am 15/- yr un. Y WESLEYAID.—Yr wythnos nesaI. cynhelir Cyfarfod Cyllidol Talaeth Ogleddol y Wesley- aid yn Llanfairfechan, pryd y bydd ein tri gweinidog yn y Cylchdaith hon, ac wyth o leygwyr yn cynrychioli yr Eglwysi perthynol iddi. Gwelwn mai ein cyd-drefwr parchus, Mr. Edward Mills, U.H., Plashelyg,-ti fydd cadeirydd y cyfarfod mawr cyhoeddus gynhelir nos Fawrth. Anrhydedd i'r hwn sydd yn ei deilyngu ydoedd ei ddewis i'r swydd hono. Y mae dynion cedyrn fel efe yn anrhydedd i'n tref, ac i'w Henwad. HEDDLYS.—Dydd Llun, o flaen y Milwriad Johnstone; Dr. T. E. Jones; L. W. Jelf Petit; William Hughes, a'r Uwch-gadben Priddle, Ysweiniaid. RHEITHWYRPasiwyd rhestr y Rheithwyr (Jurors) am blwyfi Llanrwst, Eglwysbach, a Llansantffraid. TROSGLWYDDO TRWYDDEDI,—Ar gais Mr. J. E. Humphreys trosglwyddwyd trwydded Britannia Inn, Glanconwy, o enw Miss Jane Thomas i enw Mr. William Hughes Thomas a thrwydded y Cross Keys, Glanconwy, o enw y diweddar Mrs. Jane Hughes i enw Miss Annie Hughes, ei mherch. TADOGI.-Mary Jones, morwyn yn Ffridd Llan, Trcfartb, Eglwysbach, a ofynodd am archeb yn erbyn Hugh Roberts, Geufron, Glanconwy, i dalu am fagu ei blentyn anghyf- reithlon o honi.—Ymddangosodd Mr. R. O. Davies dros Mary Jones, ac amddiffynwyd gan Mr. Latimer Jones.—Hysbysodd Mr. Davies fod y plentyn wedi ei eni Hydref 24, ac yr oedd y Diffynydd wedi arwyddo cytundeb i dalu 2/- yr wythnos at ei fagu, ond nid oedd yn gwneyd hyny yn rheolaidd.—Archeb am 4/- yr wythnos a'r costau. MEDDW AC AFREOLUS.—Yr Heddgeidwad Williams, Glanconwy, a gyhuddodd David Williams, gwas Plas Ucba, Glanconwy, o fod yn feddw ac afreolus Medi 13.-Dirwy 2/6 a'r costau. TADOGI.-Ar gais Mr. J. E. Humphreys, gohiriwyd achos Margaret Elizabeth Williams, Carrington Terrace. Llanrwst, yn erbyn Ellis Owen, Assistant yn London House, Llanrwst. GWR A GWRAIG.-Hysbyswyd fod achos Grace Jones yn erbyn ei gwr John Jones, Gwerthwr Ffrwythau, Denbigh Street, Llan- rwst i dalu at ei chadw, wedi ei settlo. YMOSODIAD DADLENIADAU GWARADWYDD- us.—William Edwards a gybuddodd Frederick George Bloomfield, o ymosodiad maleusus arno Medi 18.—Bu y cyhuddedig" o flaeu Mr. E. Jones-Owen ddydd Mercher, ac anfonwyd i garchar i aros ei brawf. Yn awr, awd i mewn i'r achos yn llawn.—William Edwards, a ddywedodd ei fod yn byw yn 12, Narrow Street, Llanrwst. Un o Penrhyndeudraeth ydoedd, a daeth i Lanrwst Medi 16, ac aeth at Mrs. Thomas, 12, Narrow Street i lettya. Y noson ddilynol daeth y carcharor i'r ty gyda dynes a alwai Kate. Sais oedd y dyn, a Chymraes oedd y ddynes. Aeth ef i'r gwely gydag un John Williams. Daeth Kate i fyny i'r un ystafell, ond yr oedd gwahanlen o lian rhwng y ddau weiy. Daeth y carcharor i fyny gan ddyweyd ar y grisiau, Fe'i inwrdraf -f Clywodd Mirs. Thomas yn gwaeddi, Tendiwch mae ganddo ffon." Aeth y carcharor yn ei cl I i lawr y grisiau, a chododd yntau o'i wely, ac wedi gwisgo am dano aeth i lawr i'r gegin. j Bu mewn yinrafael a'r carcharor ar waelod y grisiau, pan y tynwyd y dyn oddiwrtho gan y ddwy ddynes. Wedi hyny clywodd rhywbeth | yn disgyn ar ei ben acynmalu. eododd handle! saucepan oddiar lawr a thaflodd ef i'r heol. Wrth weled ei waed yn ilifo, aeth gyda chymydog at yr Arolygydd i Orsaf yr Heddlu. Daeth y Swyddog yn ol gydag ef, a chodwyd yr handle oddiar yr heol, a daruau o'r saucepan -ar lawr y gegin.—Croesholwyd ef gan y carcharor. Bu yn y Victoria Taproom nos Fawrth. Yr oedd Kate yno gyda dyn arall, a gofynodd iddo gymeryd diod ganddi. Ni bu hi yn yfed gydag ef trwy'r dydd, Gwrthodwyd diod i Kate yn Taproom yr Eagles.-Hannah Thomas, 12, Narrow Street, a dystiodd fod y carcharor a'i wraig yn lleyta gyda hi. Kate a alwai ef ei wraig, gyda'r hon y cysgai. Yr oedd yr achwynydd a John Williams yn cysgu mewn gwely arall yn yr un ystafell. Gwelodd y carcharor yn taraw yr Achwynydd yn ei ben a'r saucepan nes oedd yn ddarnau ar hyd y llawr.—Dr. A. Hill Thompson a dystiodd iddo wnio yr arcboll oedd ar ben yr achwynydd, Yr oedd yn archoll ddwfn, ac yn mesur tair modfedd. Yr oedd yn gwaedu yn arw, ac yr oedd y dyn yn sobr ar y pryd.—Yr Arolygydd Woollam a dystiodd i'r Achwynydd ddod i'w alw i fyny chwarter i ddau o'r gloch boreu ddydd Mercher. Dywed- odd fod ei gyd-letywr wedi ei daraw. Aeth gydag ef i 12, Narrow Street, lie y dangoswyd y carcharor iddo: Dywedodd, Dyna y dyn a'm tarawodd;" ac atebodd y carcharor, "Ni wnes ddim ond amddiffyn fy hun. Yr oedd yr oil o achos y ddynes yna." Aeth i'r ystafell arall lie y gwelodd Kate yn y gwely gyda Hannah Thomas o dan ddylanwad diod. Cododd ddarnau o saucepan oddiar lawr y gegin, ac estynodd yr Achwynydd yr handle iddo, gan ddywedyd, Hefo hwn y tarawodd fi." Yn y gell dywedodd y carcharor, "Bu yr oil trwy y ddynes hono."—Tynwyd yr achos i lawr i ymosodiad cyffredin, ac anfonwyd y carcharor i garchar am un niwrnod a'r hugain gyda Uafur caled.
I BLAENAU -FFESTINIOG.
I BLAENAU FFESTINIOG. Cynyg Arbenig yr wythnos hon, Lard fresh 5c y pwys gan E. B. Jones & Co. PLESERDAITH.-Dydd Mercher, rhoddodd -Mr. W. R. Hawker, Superintendant, Cwmni Yswiriol y Refuge, bleserdaith i'r holl swydd- ogion o tano yn ei cylchdaith. yr hon a gyn- wysa amryw Dosbeirth. Cychwynodd staff Dosbarth Ffestiniog, yr hwn a gynwysa o Porthmadog i Ddyffryn Conwy, o dan ofal yr Arolygydd Mr. David Davies, Blaenau, gyda'r tren ychydig cyn saith o'r gloch am y Junction. Yn y Junction unwyd a'r adranau o gyfeiriad Bangor a Chonwy, a chynhaliwyd cyfarfod yn y Saloon ar y daith idrafod sefyllfa y Gym- deithas a'i rhagolygon dyfodol, y rhai a ymddangosant yn nodedig o addawol. Wedi cyraedd Manceinion, cafwyd gwledd ragorol. yr hon a fwynhawyd ar ol y daith. Yna awd i weled rhyfeddodau y dref a'r gerddi. Yr oedd yr holl draul yn cael ei ddwyn gan Mr. Harker yn bersonol, a dymunol iawn ydoedd ei weled yn dangos ei deimladau da yn y ffordd hon at y swyddogion sydd o dan ei ofal yn ei Gylch daith bwysig. Y mae ef a'i swyddogion yn nodedig hoff o'u gilydd, ac yn unfryd unfarn yn gweithio er lies a llwyddiant y Gymdeithas. DAMSONS.—Mae Tdigonedd o Damsons at preservio am 2 ceiniog y pwys, ar werth gan E. B. Jones & Co., ddydd Gwener a Sadwrn nesaf yn unig. Y DARLITHYDD.—Yr wythnos ddiweddaf, yr oedd Mr. R. R. Hughes (Treborfab), yn Darlithio yn Sir Gaerfyrddin-nos lau yn Llanpum'sant; nos Wener yn Cynwil-hen gartref Elfed Lewis, Dr. Job, a Job y Bardd. -Yr wythnos hon y mae am y seithfed daith yn Sir Aberteifi-yn nosbarth Aberaeron a Llanon. Nid oes ond ychydig Gapelau yn Sir Aberteifi nad yw wedi bod ynddynt. Gwelir oddiwrth ein colofnau hysbysiadol y bydd y Cymro enwog a dysgedig, yr athro J. Morris Jones, M.A., yn darlitho yn y Neuadd Gynnull Nos lau, Hydref 3, ar-ei hoff destyn sef Barddoniaeth Gymraeg. Cyfrifir ef gan ddysgedigion tros wyneb y ddaear fel yr awdurdod bennaf yo fyw ar y pwnc hwn. Bydd ei ddarlith yn sicr o fod yn un o'r pethau goreu o'r natur yma a fu yn ein hardal erioed. Ni chodir tal am fyned i mewn trwy fod y Gymdeithas Gymraeg yn dwyn y draul, a haedda'r Gymdeithss glod a chefnogaeth am roddi ini y fath treat. MARWOL AETH.—Gyda gofid yr ydym yn gorfod cofnodi marwolaeth Mr. Robert E. Williams, Hyfrydle, Penrhyndeudraeth. Ad- nabyddid ef yn nghymydogaeth Ffestiniog fel Robert Williams, Doppog." Bu yn gweithio yn Chwarelau Ffestiniog am lawer o flynydd- oedd, ond yr oedd wedi ymneillduo yn awr, ac wedi myned i fyw i r Penrhyn gyda'i briod a'r unig ferch. Cymer y gladdedigaeth le dydd Sadwrn nesaf, yn cychwyn o'r Penrhyn yn private, ac yn cyraedd Maentwrog am 3-30, He y bydd yn un cyhoeddus. FOOTBALL.—On Saturday last, at the Recreation Ground, a good muster assembled to witness a game between the Festiniog Town Club and Army Shield Winners from Traws- fynydd. A good game was witnessed, and the home team proved victorious by 6 goals against 5. The scorers were:—For Festiniog: W. Meirion Jones, 3 goals; M. J. Morris, 1 W. Williams, 1 T. A. Roberts, 1. For the Army Team: Buckingham, 2 goals; F. Cross, 1; Bambadier Thorn, 1 J. C. Rees, 1. LIMERIC.—Dymunwn alw sylw ein darllen- wyr at y gystadleuaeth Limeric" yn yr hon v mae Mr. Bolloten, Bangor, yn cynyg gwobrau am orphen penill welir mewn colofn arali. Y mae hon yn gystadleuaeth ddyddorol, a bydd i lawer dreio eu Haw arni. YMADAEL—Drwg genym fod cynifer yn gorfod troi eu cefnau ar yr ardal oherwydd y dirwasgiad presenol yn y, fasnach lechi, Y mas Hu mawr yn troi eu cefnau am y Deheudir am y glofeydd, ac yn eu plith Mr. D. G. Williams, Tanymarian a'i deulu. Bu ef vn cymeryd rhan amhvg mewn materion gweiih- (Parhad yn Tudalen S.)
Awgrym i'r Esgobion.
Raredig atynt. Yn y llythyr delir ar Ddeddf Priodas a chwaer-yn-nghyfraith fell Y mae a wnelo a chlerigwyr. Wedi dywed- yd yr hyn sydd eisoes yn ddigon gwybyddus, fod clerigwyr yn rhydd i weinyddu neu i Wrthod gweinyddu priodasau dani, dywed yn eglur nas gall unrhyw esgob mewn un rnodd gosbi nac ychwaithgondemnioclerigwr am wneyd peth mae'r gyfraith wladol yn ei awdurdodi i'w wneyd. Mae wedi geirio y rhybudd hwn mewn dull tra awgrymiadol, yo Rymaint felly fel y pair i'r esgobion sydd Wedi anog eu clerigwyr i anwybyddu y ddeddf betruso cyn estyn llaw i ddrygu y cierigwyr hyny a weinyddant briodasau dani Ofnwn er hyny y dengys llawer esgob a ofna nUyeidio c!erigwyr felly nad yw uwchlaw Pfiidio gwneyd iddynt y daioni a wnaethent arngen. Yr ydym yn arfer dywedyd fod I dyddiau erledigaeth wedi myn'd heibio yn eln gwlad. Y mae dyddiau erledigaeth gyhoeddus a gwynebagored wedi myn'd tI IbIO, ond erlidir llawer yn gudd ac yn echwraidd hyd y dydd hwn. Gall yr j-jsgobion os ewyllysiant gosbi yn gudd a pchwraidd y cierigwyr sydd yn fwy eang- flyd na hwy, ac y maent eisoes wedi dangos tod ganddynt ewyllys i wneyd hyn. Dichon tr. hyny y dylanwada llythyr Arglwydd i-indley rhyw gymaint arnynt. f\A