Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
CYNGOR DINESIG FFESTINIOG.…
CYNGOR DINESIG FFESTINIOG. I HELYNT Y GOLEUNI cyhoeddus. Cynhaliwyd cyfarfod rheolaidd y Cyngor nos Wener, pryd yr oedd yn bresenol, Mri. David Williams (Cadeirydd), John Cadwaladr (Is- gadeirydd), Cadwaladr Roberts, Evan Jones, Owen Jones, William Owen, John Lloyd Jones, J. Lloyd Jones (leu.), Hugh Jones, Hugh Jones (Llan), William Edwards, Lewis Richards, E. M. Owen, Richard Roberts, Hugh Lloyd, T. J. Roberts, Richard Jones, R. C. Jones, Ben T. Jones, R. T. Jones, R. O. Davies (Clerc); W. E. Alltwen Williams (Peirianydd ac Arolygydd) Dr. R. Jones (Swyddog Meddygol); a George Davies (Ar- olygydd Iechydol). Croesawu. I Y Cadeirydd a ddywedodd eu bod oil yn falch o weled Mr. Owen Jones wedi dychwelyd yn ol o'i daith yn yr Unol Dalaethau. Cynyg- iai eu bod yn pasio pleidlais o groesawiad iddo. Mr. William Owen a gefnogodd, a phasiwyd yn unfrydol.—Mr. Owen Jones a ddiolchodd i'r Cadeirydd am y geiriau caredig a lefarodd, ac i'r Cyngor am eu bleidlais gynes o groesaw- iad iddo ar ei ddychweliad i gydeistedd a hwy yn y Cyngor. Pwyllgor y Dwfr a'r Goleuni. I Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr. Yale & Co., yn nglyn ar diffygion y cwynid o'u hachos yn y Pwyllgor blaenorol. Pasiwyd i bob un o aelod- au newyddion y Cyngor gael copi o'r cytundeb rhwng y Cyngor a Mr. Yale. Yr oedd y Peirianydd wedi edrych i mewn i'r cyflenwad dwfr yn Cartre, lle'r oedd yn ofynol codi i fyny 510 llath o bibell, ac amcan- gyfrifai y gost yn £36, ac yr oedd Mr. Bowton yn foddlon i dalu £ 12 at y gost hono.-Pasiwyd i'r Cyngor ddwyn haner y draul, a dal hawl i gael cysylltu ag unrhyw dai eraill os bydd eisiau hyny: y pibelli i fod yn eiddo Mr. Bowton ac efe i ofalu am danynt. Nid oedd y pwyllgor yn gweled eu ffordd yn glir i argymell talu i'r Cymerwyr fu'n codi yr ystafelli puro dwfr yn ymyl Llyn Morwynion, a chyflwynasant y mater i'r pwyllgor Arianol. Yn y Pwyllgor Arianol pasiwyd nad oedd dim i'w dalu hyd nes y ceid tystysgrif derfynol yr Arolygydd.-Pasiwyd i roddi gograu dwbl yn yr ystafelli puro yn lie rhai sengl. Yr oedd Ty Cwch wedi ei godi wrth Llyn y Morwynion mewn lie cyfleus a chysgodol. Elai y gwaith yn mlaen yn foddhaol yn y Gwaith Nwy, a'r retortsnewyddion yn gweithio yn rhagorol. Iechydol. Dr. Jones a adroddodd i 20 o enedigaethau gael eu cofrestru yn ystod y mis diweddaf a bu farw 8, yr hyn oedd yn 8 y fil; y niferlleiaf er's dros ugain mlynedd. Teimlid fod yr ad- roddiad yn nodedig o foddhaol. Yr Arolygydd Iechydol a adroddodd i bedwar achos o glefydon gael eu nodi yn ystod y mis dau Wddfglwyf a dau Daniddwf. Nodwyd tri gan Dr. jones ac un gan Dr. Evans.— Yr oedd yn gorfod cwyno nad oedd y gwaith o symud y Carthion yn y Llan yn cael ei gyflawni yn foddhaol. Pasiwyd i anfon rhybudd Swyddogol yn yr achos, ac y byddai y Cyngor yn dodi y gost o wneyd y gwaith ar y Cymerwr presenol sydd yn esgeu- luso cario allan ei gytundeb. Pasiwyd i anfon at berchenog 3, Tanymanod Terrace i ofalu am ddwfr at amcanion iechydol, ac at Mr. David Jones, Fronhaul, Tanygrisiau, i adgyweirio y gwygell perthynol i'r lie. Elai y gwaith yn mlaen yn foddhaol yn Cwmbowydd He yr oedd 26 yn gweithio. Pwysid am ?' Cymerwr gyflogi rhagor o ddynion i fyned yn mlaen gyda'r waliau. Teimlid fed yn bwysig myned yn mlaen gyda'r Adran 4 (Rhiw a Tanygrisiau), o'r Gyf- undrefn Garthnbsawl, a phasiwyd i'r pwyllgor eistedd ar unwaith, ac i adrodd ar y mater. Ffyrdd. Adroddodd y Peirianydd am y gwaith a wnaed ar y Ffyrdd yn ystod y mis. Yr oedd yr Amaethwyr yn brysur gyda thoriy gwrychod oeddypt ar fin y Ffyrdd. Pasiwyd i osod hysbysiad yn y newyddiaduron lleol yn nglyn a gwaith personau yn niweidio y Waliau ar ochr y ffyrdd yn y Dosbarth. Yr oedd cyflwr y Cei Mawr, ar Ffordd y Bala Wedi myned mor beryglus fel ag i orfodi gwneyd rhvwbeth iddo. Anfonodd Mr. Vaughton, yr Arolygydd Sirol i ofyn i'r Cyngor wneyd y gwaith, ac y telid am dano gan y Cyngor Sirol.—Pasiwyd i beidio gwneyd dim hyd nes y deuai Mr. Vaughton i olwg y lie. Arianol. Pasiwyd i dalu biliau a chyflogau yn gwneyd V swm o £ 836 12s 11c. Y Clerc a adroddodd i 4485 12s Sc gtel eu derbyn yn ystod y mis, ac oni bai am y gyfran ddaeth o'r Cyngor Sirol huasent £ l 85 mewn dyled, ond yn awr safent Wedi talu y biliau uchod gyda £ 120 wrth gefn. Ysbytty Heintiau. Daeth gair oddiwrth Mr. fhomas Roberts, Clerc Cyngor Deudraeth, yn hysbysu yr hawl i brynu (option) yn dal gyda'r tir y bwriedid codi Ysbytty arno mewn achos o alwad am Qyny. Eisiau Lamp Cyflwynwyd cais y Deisebwyr am Lamp ar Bont Frongoch i Bwyllgor y Goleuni. Sefydlu Gwirfoddolwyr. Fenodwyd Mr. William Owen yn y cyfarfod ahvyd gan yr Arglwydd Raglaw i geisio ffurfio Cymdeithas Sirol o Wirfoddolwyr yn Meirion yn ol dar*oariaethau trefniant newydd Mr. Haldane. Cynrychioli. l'enodwyd Dr. Richard Jones, i gynrychioli y Cyngor yn y Garden City Association gyn- helir yn Llundain. Amcan y Gymdeithas yw Slcrhau gwell tai i weithwyr. RllybL,dl.dioii Perygl ar y Ffyrdd. Mr. R. l-j. Greaves a alwodd sylw fod y rhyblldùion vgl sycii ar y ffyrdd er cyfar- a'r Olwynwyr, yn fwy o ffynonell perygl na phe hebddynt, gan eu bod ar yr ochr chwith i'r ffordd.—Mr. Hugh Lloyd, "Pwy a'u gosododd ar yr ochr chwith?"—Yr Arolygydd, Ychydig oedd o honynt, a gosod- wyd i fod o'r gwasanaeth mwyaf a ellid. Mae rhagor wedi dod erbyn hyn."—Mr. Hugh Lloyd, Nid oedd fod ychydig o honynt yn un math o reswm dros eu gosod ar yr ochr chwith i'r ffordd.Cadeirydd, Y maent oil wedi eu gosod yn briodol ond un, a chaiff hwnsylw ar unwaith." Cydnabod. Daeth gair yn diolch am gydymdeimlad y Cyngor a'r Parch. J. Wheldon yn ei waeledd. Yr oedd yn gwella yn raddol, a gorchymyn ei feddyg yw iddo gael gorphwys a llonyddwch perffaith.—Mr. W. J. Rowlands, a ddiolchodd am gydymdeimlad y Cyngor ag ef yn ei brof- edigaeth o golli ei anwyl fa.m. Diffodd y Goleuni Cyhoeddus. Y Clerc a ddywedodd ei fod yn dymuno rhoddi o flaen y Cyngor y cyfrif o'r arbediad wnaed trwy ddiffodd am ddeg yn lie am un-a'r- ddeg am bedair noson yn yr wythnos, ac wedi tynu allan y nosweithiau na byddid yn goleuo, yr oedd y swm am ftwyddyn yn dod yn £39 17s 4c, neu mewn ffigyrau llawn yn ddeugain punt. Rhoddai y wybodaeth hon i'r Cyngor am fod cais wedi ei wneyd ato am hyny.—Mr. William Owen a gynygiodd, yn unol a'r rhybudd a roddodd, eu bod yn dadwneyd y penderfyniad basiwyd yn y Cyngor diweddaf i ddiffodd y lampau cyhoeddus am ddeg o'r gloch am bed- air noson yn yr wythnos. Nid oedd mewn un modd yn credu mewn dadwneyd penderfyniad, oni byddai y peth yn gamgymeriad pwysig. Yr oedd yr amgylchiadau yn cyfreithloni y cwrs oedd ef yn myned i ofyn i'r Cyngor ei gymeryd yn y mater hwn. Y tair dadl ddefnyddiwyd yn y Cyngor diweddaf dros ddifodd y Goleuni am ddeg o'r gloch ydoedd,-Cynildeb, gwen- did masnach, a'r heddlu. Meddylier i ddech- reu am gynildeb yr oedd ef gymaint a neb am gynilo, ond bydded yn gynildeb effeith- iol. Ond cynildeb oedd hwn osodai y trigolion mewn perygl. Os cynilo oedd y pwngc, paham nad diffodd naw o'r gloch ? Ac os naw, paham nad wyth ? Y mae llawer o'r ardalwyr wedi arfer a gwneyd heb y Lampau o gwbl, ac yn cofio yn dda yr adeg pan nad oedd- ynt i'w cael ond erbyn hyn, y mae y lie wedi cynyddu, a'r cyhoedd yn disgwyl am oleui allu cerdded yr heolydd. Os am gynilo, boed iddynt ddechreu yn nes adref, ac nid gyda'r goleuni cyhoeddus oedd yn angenrhaid anheb- gorol- i'r cyhoedd. Er engraifft, yr oeddynt yn gwario punoedd lawer gyda cael y cofnodion wedi eu hargraffu, a hyny er moethusrwydd iddynt hwy yn bersonol fel aelodau rhag colli amser yn y Cyngor i'w darllen ond nid cyfleusdra personol oedd y goleuni, eithr mantais gyffredinol i'r cyhoedd. Dyna dra- chefn y ddadl am y gwendid masnachol. Yr oedd ef yn cydymdeimlo yn fawr a'r trethdal- wyr yn ngwyneb y cyfryw, ac yn dyoddef llawn mwy na neb oddiwrtho ei hun ond nid oedd hyny yn cyfreithloni cymeryd y goleuni ymaith. Yr oedd pawb o'r trethdalwyr yn condemnio y peth, a dylai y Cyngorwyr wrandaw arnynt gan mai eu cynrychioli hwy yr oeddynt i wneyd. Am yr heddlu: dywed- wyd fod yr Arolygydd Roberts wedi siarad yn ffafriol i ddiffodd am ddeg o'r gloch. Gofyn- odd ef i'r Arolygydd Roberts a oedd wedi dywedyd rhywbeth o'r fath. "Naddo, erioed," oedd yr ateb, ac ychwanegodd y buasai yn gyfleusdra i'r Heddlu pe gadewid y lampau cyhoeddus yn oleu hyd haner awr wedi una'r- ddeg y noson. Deugain punt gwael i'w cynilo yw ymddifadu y cyhoedd o oleuni. Yr oedd safle y ffyrdd gyda'r cysgod trwm arnynt trwy y mynyddoedd sydd ar hyd un ochr iddynt, yn eu gwneyd yn Ilawer mwy peryglus a thywyll na ffyrdd ar ganol lie agored. Yr oeddynt oll yn argyhoeddedig iddynt wneyd camgymer- iad trwy basio fel y gwnaethant. Yr oedd trefi bychain dibwys fel Pwllheli, Llan- rwst, a Chonwy yn gadael eu lan:pau yn oleu trwy'r nos. Yr oedd ef yn cynyg eu bod yn dadwneyd y penderfyniad.— Mr. T. J. Roberts a gefnogodd mewn araeth wersog a doniol. Yr oecidym wedi cael tywyllwch y gellid ei deimlo yn ystod y mis diweddaf, a rhai wedi teimlo oddiwrtho trwy ddamweiniau. Yr oedd y gymydogaeth yn gyffredirol yn gofyn Ma i'r goleuni gael ei adael hyd un-a'r ddeg Dywedwyd fod tua- pedwar ugain y cant yn eu gwelyau ddeg o'r gloch fe ddichon fod rhai o aelodau y Cyngor felly ond yr oedd amgylchiadau yr un-mil-a'r-ddeg trigolion i'w hystyried.—Mr. Hugh Lloyd a ddywedodd nad oedd eisiau dadleu fod angen am oleuni cyhoeddus. Gofynwyd paham nad diffodd naw o'r gloch? Un rheswm dros beidio ydoedd mai haner awr wedi naw yr oedd y tren yn dod i mewn. Yr oedd ef wedi dweyd fod 80 y cant yn eu tai ddeg o'r gloch yr oedd yn mentro dweyd ei fod yn sicr fod 90 y cant yn eu tai ddeg y nos (amryw yn eu gwelyau ddywedasoch.") Rhoddai hyny fil at fod allan ar ol deg, ond yr oedd ef yn sicr nad oedd pum cant allan ar ol deg Nid oedd angen am oleu cyhoeddus at amcanion masnachol ar ol deg. Bu yn cerdded o Adwy Goch i Conglywal am flynyddau yn oriau man: y boreu heb oleu cyhoeddus. Y mae yn dywyll pan y mae y tafarndai yn cau, a byddai yn fantais i'r Heddlu cael cynefino eu lIygaid a'r tywyIl- wch at amser cau yn lie bod y goleu yn myned allan yn sydyn pan oedd ei angen. Yr oedd Bettwsycoed yn diffodd y goleu am ddeg o'r gloch. Ychydig cyn naw o'r gloch y bu y ddamwain, ac nid ar ol deg. Nid oedd ef yn meddwl fod neb yn dyoddef dim anghyfleus- dra trwy fod y lampau yn cael eu diffodd am ddeg.—Mr. William Owen a ofynodd ar ba sail y gallent gredu fod Mr. Hugh Lloyd yn gwybod pa bryd y bydd pawb yn ei dy ? (Mr. Hugh Lloyd. Dywedyd fy marn yr oeddwn.") Yr oedd hyny yn wahanol i sicrhau y peth fel y gwnaed. Yr oedd deg y cant yn fil, ac ni ddylid esgeuluso y rhai hyny. Dylid cofio mai nid at amcanion masnachol yr oedd y goleu 1, cyhoeddus am fod gan y masnacliwyr oleu o'u heiddo eu hunain. Yr oedd y masnachdai yn cau wyth o'r gloch, ond nos Wener a Sadwrn, a gadewid y lampau yn oleu ar ol eu cau, yr hyn a brofai mai goleu at gyfleusdra cyhoeddus y trigolion oedd y goleu. Cyfeiriwyd at rai yn dod o'u gwaith ganol nos; yr oedd gan y Miners lamp yn eu llaw bron bob amser wrth ddod o'u gwaith ar adegau felly. Rhoddwyd y mater i bleidlais, pryd y cododd 10 eu Haw dros ddiddymu y penderfyniad ac 8. yn erbyn; yna ar gynygiad Mr. William Owen, a chefnogiad Mr. William Edwards, pasiwyd i adael y lampau yn oleu hyd 11 o'r gloch. Y Pwyllgor Arianol. Cynygiodd Mr. Hugh Lloyd a chefnogodd Mr, Hugh Jones, eu bod yn cynal y Pwyllgor Arianol ar nos Iau yn lie ar nos Fawrth. Ni chododd ond pump eu dwylaw dros y cynygiad. I Trysoryddiaeth y Cyngor. Mr. Richard Parry, gynt o'r North & South Wales Bank, a anfonodd i mewn ei ymddi- swyddiad fel Trysorydd y Cyngor, gan ei fod wedi symud i Ariandy yn Lerpwl. Yr oedd Mr. H. A. Hughes wedi anfon i ofyn am y swydd. -Ar gynygiad Mr. Owen Jones a chefnogiad Mr. Hugh Lloyd, pasiwyd i dderbyn yr ym- ddiswyddiad gyda gofid, ac i ddiolch i Mr. Parry am ei hwylusdod a'i gynorthwy parod ar hyd y naw mlynedd y bu yn Drysorydd i'r Cyngor.—Mr. Cadwaladr Roberts a gynygiodd eu bod yn dewis Mr. Ariander Hughes yn Drysorydd. Yr oedd yn eu plith er's 27 mlynedd, ac wedi bod yn flaenllaw gyda phob mudiad daionus yn yr ardal. Teimlai ef y dylid rhanu Trysorfeydd y plwyf yn hytrach na'u gadael 611 yn yr un fan. Yr oedd y swydd yn un agorcd a rhydd, a dylid ei rhoddi i un fu o gymaint o wasanaeth i'r ardal am gynifer o flynyddoedd. — Mr. John Cadwaladr a gefnogodd. — Mr. William Owen a ddywedodd ei fod yn teimlo yn awyddus i gefnogi dewis Mr. Hughes ond tro gwael a'r Ariandy arall fyddai troi cefn arno. Yr oedd yn cynyg eu bod yn dewis Mr. Henry Pulstone Jones, olynydd Mr. Parry, yn drysorydd. Cefnogodd Mr. Hugh Lloyd. Mr. Owen Jones a ddywedodd nad oedd yn hoffi i'r peth gael ei roddi i bleid- lais heb iddo gael dywedyd gair. Yr oedd yn ofid calon iddo nad allai bleidleisio dros Mr. Hughes, er mor hoff oedd o hono gan iddo fod yn cydweithio llawer ag ef ar hyd y blynydd- oedd. Byddai newid yr Ariandy yn awgrym eu bod wedi eu hanfoddloni.-Cododd 13 eu Haw dros Mr. Hughes, a 7 dros Mr. Jones yna rhoddwyd enw Mr. Hughes i fyny, a dewisiwyd ef bron yn gwbl unfrydol.
CYNGOR DINESIG LLANRWST.I
CYNGOR DINESIG LLANRWST. I Cynhaliwyd cyfarfod y Cyngor uchod nos Wener diweddaf, o dan lywyddiaeth Mr. Wm. Hughes (Cadeirydd). Yr oedd yr aelodau canlynol hefyd yn bresenol: Dr. J. W. Owen (Is-gadeirydd), Mri. Rhydwen Jones, D. J. Williams, T. Rogers Jones, E. Mills, W. J. Williams, W. Davies, H. J. W. Watling, Griffith Jones, W. G. Jones, Parch. Cynwyd Williams, Mri. R. R. Owen (Clerc), George Wynne (Arolygydd Iechydol), E. M. Jones (Trethgasglydd). Cadarnhawyd cofnodion y cyfarfod blaenorol a'r gwahanol bwyllgorau. Creu Swydd Newydd. I Yr oedd y Pwyllgor Goleuo wedi pasio i dalu i Mr. T. R. Jones, The Harp, am arolygu lampau y dref. Gwrthwynebai Mr. H. J. W. Watling hyny ar y tir ei fod yn golygu creu swydd newydd. Nid oedd ganddo ddim yn erbyn Mr. T. R. Jones, yn hytrach cammolai ei waith. Y peth a ystyriai" o le oedd creu swydd newydd a chwanegu swyddogion. Mr. Rhydwen Jones: Ond pa fodd yr ydych yn cynyg i'r gwaith gael ei wneyd. Mae Mr. Jones wedi arbed llawer o arian i'r Cyngor. Mr. Watling: Beth am ein Harolygydd ? Parch. Cynwyd Williams Nid oedd y penod- iad ond dros dymor, ac ni olygid i'r swydd fod yn arosol. Dywedodd Mr. Watling nad oedd am wasgu y mater, a chan na chafodd eilydd cadarnhawyd gwaith y pwyllgor. Byrddau'r Farchnadfa. Derbyniwyd cynygiad oddiwrth Mr. Edward Morris, Butcher, yn cynyg (20 y flwyddyn o ardreth am fyrddau'r farchnad, gyda'r hawl i wneyd y defnydd a allai ohonynt. Ar gynyg- iad Mr. W. G. Jones yn cael ei eilio gan Mr. Mills pasiwyd i ohirio y mater hyd y cyfarfod nessf er mwyn cael sicrwydd am y defnydd fwriadai Edward Morris wneyd ohonynt. Cyfriion Neuadd y Dref. Darllenwyd cyfrifon y Town Hall, a chafwyd ei bod wedi cadw'i phen yn ystod y flwyddyn ddiweddaf. Teimlai Mr. W. G. Jones fod posibl gwella pethau ynglyn a'r Neuadd. Dylid cael Byelaw i orfodi pawb i ddyfod a'u basgedi i'r farchnadfa. Yr oedd y gwerthwyr yn atal y traffic ac yn tagu y ffordd. Pasiwyd ar gynygiad Mr. Jones, yn cael ei eilio gan Mr. T. Rogers Jones, fod i'r Clerc wneyd ymholiadau ynghylch eu hawliau yn y mater hwn. Adroddiad yr Arolygydd. Adroddai yr Arolygydd fod yr ardal wedi llwyr wella o'r pas oedd ar y plant yr wythnos- au blaenorol. Yr oedd y Car Dyfrhau mewn cyflwr drwg. Pasiwyd i anfon cwyn at y gwneuthurwyr yn erbyn y defnyddiau gwael o ba rai y gwnaeth- pwyd yr olwynion. Argymellai roddi ceryg ar y Bontfawr. Galwodd Mr. T. Rogers Jones sylw at y drafn- idiaeth aruthrol oedd yn croesi y bont, a dyw- edodd y dylent gael gwybod beth oedd ei nherth. Byddai yn rhy hwyr i holi ar ol i ddamwain ddigwydd. Ar gynygiad y Parch Cynwyd Williams yn cael ei eilio gan Dr. Owen pasiwyd i alw sylw y ddau Arolygydd Sirol at y mater. Pysgodlyn Crafnant. Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr. H. O. Wright yn gofyn am i'r Cyngor csod Llyn Crafnant dan ardreth iddo ef i'w wneyd yn Bysgodlyn rhagorach nag ydyw yn bresenol. Ac yn ngwyneb bod y gwaith yn cymeryd cryn amser gofynai am lease hit ar y llyn. Cynygiodd Mr. D. J. Williams ac eiliodd y Parch. Cynwyd Williams fod y mater yn cael ei gyflwyno i bwyll- gor. Dewiswyd y cadeirydd, yr is-gadeirydd, yr arolygydd, y casglydd, Mr. T. Rogers Jones a Mr. Watling yn bwyllgor, a rhoddwyd awdurdod iddynt chwanegu dynion profiadol at eu nifer. I Arafu Modurau. Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr. H. R. Davies, Ysgrifenydd Clwb y Modurwyr, yn bygwth gwrthwynebu mewn Ilys barn y gorch- ymyn i arafu wrth fyned trwy'r dref, oni byddai i'r pellder gael ei leihau. Ar anogaeth y Clerc pasiwyd i lynu wrth y cynllun gwreiddiol oedd wedi ei dynu allan gan y Cyngor Sir. I Arolygu Lletty-dai. i Ysgrifenai yr Arolygydd Woollam i ddweyd j ei fod ar ol ymgynghori a'r Prif Gwnstabl yn y mater wedi penderfynu gwrthod y swydd o arolygu Lletty-dai yn y dref. Diffyg amser oedd y rheswm a roddid dros y gwrthodiad. Mr, T. Rogers Jones a ofynai oni fyddai yn well i'r Arolygydd, Mr. Wynne, wneyd y gwaith am yr un tal ag a gynygid i Mr. Woollam. Atebodd Mr. Wynne ei fod yn gwneyd yn awr i raddau, ond yr "oedd yn angenrheidiol cael help yr heddgeidwaid. Syl-vodd y Clerc mai arolygydd yr heddgeid- waid oedd yn gwneyd y gwaith mewn lleoedd eraill, a nododd Dinbych ac Abergele fel engreiphtiau. Gwasanaeth Modur y G.W.R. Yr oedd y Cyngor wedi ysgrifenu at Gwmni y G.W.R., i estyn y gwasanaeth modur rhwng Corwen a Cherrig-y-drudion yn mlaen i Lan- rwst. Addawai y Cwmni roddi ystyriaeth briodol i'r mater.
----,"""' BWRDD ADDYSG…
   BWRDD ADDYSG DOSBARTH FFESTINIOG. Eisteddodd y Bwrdd uchod prydnawn ddydd Iau, yn yr Adeiladau Sirol, pryd yr oedd yn bresenol, Mri. J, Rhydwen Parry (cadeirydd); W. P. Evans, Parch. John Hughes, G. Parry Jones, Hugh Jones, Richard Roberts, Dr. R. Roberts, Richard Roberts (Llandecwyn), William Owen, Andreas Roberts, Ellis Hughes, R. Roberts Jones, John Cadwaladr, Hugh Jones, William Roberts, Thomas Roberts, R. O. Davies (clerc), William Evans a William Jones (swyddogion gor- fodol). PRESENOLDEB.—Hysbysodd Mr. William Evans, fod 2193 ar y llyfrau, yn Nosbarth Ffestiniog, a bod cyfartaledd y presenoldeb yn y tywydd ac lechyd y plant yn rhagorol am y mis. Yr oedd deuddeg Ysgol wedi cyrhaedd y Rhestr anrhydeddus trwy fod cyfartaledd y presenoldeb yn 90 y cant, a throsodd. IGlanypwIl Junior ar ben y rhestr 96 y cant.—Mr. William Jones a ddywedodd fod 1029 ar y llyfrau yn yr Ysgolion Rhyddion yn Nosbarth y Penrhyn, a chyfartaledd y presenoldeb yn 882; ar y llyfrau yn yr Ysgol- ion Eglwysig 262, a chyfartaledd y presenoldeb yn 109. Ymwelodd a 157 o rieni plant yn ystod y mis, ac adroddwyd iddo fod 102 o'r plant yn wael eu hiechyd.—Pasiwyd i dderbyn yr adroddiadau, ac ystyrid yr un am Ddosbarth Ffestiniog yn un hynod o ffafriol. ADRODDIAD Y RHEOLWYR,—Darllenwyd adroddiad y Pwyllgor eisteddodd yn flaenorol yn ystod y dydd :—Yr oedd dwy yn gwneyd cais am le fel athrawesau, ond nid oedd gan y Bwrdd le iddynt ar hyn o bryd.—Daeth cwyn fod y Staff yn Gellilydan yn rhy fechan, a phasiwyd i alw sylw pellach at y mater.— Hysbyswyd fod Mr. John Jones, Ysgolfeistr Llanfrothen wedi gwella yn ddigon da i ail ddechreu ar ei waith, a phasiodd y Bwrdd ei fod i gael cynorthwy.—Miss Lewis, o Ysgol Babanod Maenofferen a alwodd sylw at sefyll- fa anfoddhaol y chwareule. Pasiwyd i'r Cadeirydd a'r Clerc weled ei fod yn cael ei wella.—Mr. Bevan, Ysgolfeistr y Manod, a alwodd sylw fod y lie chwareu yno yn rhy fychan.—Gohiriwyd symud yn mlaen ar hyn o bryd.—Pasiwyd i gael tunell o lo i bob un o'r Ysgolion. Yr hen werthwyr i gyflenwi hyd nes y gwneir y trefniadau newydd am dymor y gauaf.—Miss Edwards, Ysgol y Genethod, Maenofferen a gwynodd fod y staff yn anigonol, a phasiwyd i anfon at Mr. Haydn Jones i alw sylw at y peth er mwyn penodi Athrawes gynorthwyol ar unwaith.—Pasiwyd hefyd i benodi Athrawes gynorthwyol yn Ysgol Glany- pwll gan fod y Staff yn fechan yno.
LLANBEDR, ARDUDWY. --I - -…
LLANBEDR, ARDUDWY. DERBYN GALWAD.-Deallwn fod y Parch. Theophilus Lewis, Dolgellau, wedi derbyn galwad eglwysi M.C. Llanbedr a'r Gwynfryn ac y bydd yn symud yno ddechreu y flwyddyn newydd. YMDDISWYDDO,—Gwelir hysbysiad yn ffen- estr y Llythyrdy fod eisiau Postfeistr yn Llan- bedr gan fod Mr. Griffith yn ymddiswyddo. Bu Mr. Griffith yn y swydd am lawer o flyn- yddoedd, a gwasanaethodd y cyhoedd ynddi ar hyd yr amser. Byddwn yn hir cyn cynefino ag un arall yn ei le.
I DENVER, COLORADO. I
DENVER, COLORADO. Tynu am Lafayette y mae Cymry Colorado. Yr wythnos ddiweddaf yr oedd amryw o gym- ydogaeth y Blaenau yn aros ychydig yn Denver cyn myn'd yn mlaen am y gweithfeydd glo. Yn eu plith yr oedd Harry Edwards, Manod Road, Matthew Williams, Tanygrisiau, Row- land Jones, Porthmadog, ac Edward Williams, Talsarnau. Y ddau gyntaf yn dod o Idaho Springs, a'r ddau olaf o Sylverton, San Juan. Y mae William Jones, Llys Maldwyn, Dorvil Street, a William D. Jones, Penybont, Tany- grisiau, wedi cyrhaedd Denver. Daeth y ddau yma dydd Mawrth, Hydref laf. I Sunnyside i y bwriadant fyn'd. Hyd. Sydd. GYNT O'R BLAENAU. AAAAAAAA.
[No title]
I Ymenyn tori durol, goreu'i flas a brofwyd i I erioed am swllt y pwys, yn shop E. B. Jones I & Co., Canton House.
I -PFNMACHNO.
I PFNMACHNO. CYNGHERDD.—Nos Sadwrn, cafwyd un o'r cyngherddau mwyaf poblogaidd fu ynglyn a'r Arddangosfa er ei sefydliad dair blynedd ar ddeg yn ol. Llywyddwyd gan y Parch Ben Jones, Rheithior, a llanwodd y gadair gydag urddas a deheurwydd. Datganwyd gyda chym- eradwyaeth eithriadol gan Miss Edith Davies, Wrexham a Mr Vaughan Davies, Caernarfon, y rhai a ail a thrydydd alwyd ar ol pob can o'u heiddo. Yr oedd adroddiadau Miss Madge Jones, Gwernhowell yn wir ragorol yn mhob ystyr. Datganwyd gyda'r Tanau gan Eos y Berth, Bethesda, ac Ap yr Eos yn chwareu y Delyn. Yr oedd y neuadd yn orlawn, ond braidd yn drwstfawr oedd y rhai oedd yn yr oriel. Gresyn hyny hefyd mewn cyngerdd mor dda. ARWERTHIANT. Dydd Llun, bu Mri. Blackwall, Hayes, & Co.. yn cynal eu pedwer- ydd Arwerthiant blynyddol wrth y Machno Hotel. Yn ddidadl, yr oedd hon yn un eithriadol mewn cynulliad, stock, a phrisiau. Gwerthai Ceffylau ieuaingc i fyny i £ 16. Merlen 6 blwydd am £30. Merlen drol am £ 29. Dynewaid casgliad da, a gwerthu yu gyflym, am £8 y pen. Lloi o £ 5 i £ 6 12s 6c. I Heffrod Cyflo am £13 10s 0. Bustych am £ 10. Gwartheg ac Heffrod gyda Iloi am £ 15. Mamogaid 22/ Prisiau rhagorol am Wyn.
Advertising
LlfflERICK BOLLOTEli, ¡ RHIF 1. Derbyni wyd 344 o Gynygion, yn gwneyd cyfanswm o XS 12s., a 10s. 6e. danysgrifiwyd gan J. Bolloten ei hun,-cyfauswm o f9 2s 6c. Enillwyr y Chwe' Gwobr gyntaf o Bunt yr un :—Owen J. Williams, Clynnog road, Peny. groes, R.S.O Kate Joces, Meillionydd, Upper Llandwrog; J. E. Williams, Bron Ceinwen, Dwy ran M. Williams, Plas Nant, Aber, near Bangor Gwilym Ardudwy, Dyffryn, Meirion. ydd W. H. Williams, 7 Church terrace, Pwll. heli. Enillwyr y 25 Gwobr nesaf :-Miss B. Jones, Llwyn Celyn, Llanberis; John T. Roberts, Penyrolchfa, Clwtybont; John Williams, Caer. ddaniel, Barmouth Maggie Williams, Caer Menai, Caernarvon Tryfanydd, Rhostryfan; W. Speakman, P.O., Penisa'rwaen; David Thomas, 2 Sand Street, Pwllheli; Isfryn, Chwilog; W. E. Williams, Cambr iau Viei7, Penrhyndeudraeth Mrs. E. A. Williams, Market Square, Blaenau Ffestiniog Ivor J. Jones, Chemist, Portmadoe Miss Enid Wil. liams, Waenfawr Mrs Ellis, Penymount, Fes- tiniog; John Morris, Ty'nymaes, Festiniog; D. J. Roberts, 40, Dorvil Street, Blaenau Ffes. tiniog; Thomas Edwards, 36 High Street, Penmaenmawr William J. Griffiths, Henllys Fawr, Abertiraw Owen Humphreys, 7 Euston Road, Bangor; Evan Jones, Fair View, Llan- fairfechan Enid Davies, Cefn Mawr, Ruabon Rhuddlad, Llanrhyddlad; W. H. Williams, Jerusalem C. House, Bethesda R. V. Griffith, Nevin; V. 239, High Street, Bangor; H. Bryfdir Jones, Blaenau Festiniog. Wele'n canlyn Amodau'r Ail Gys- tadieuaeth fawI. hon.- Torwch allan linellau'r Penill Llymrig Anor- phen a welir wedi eu hargraiiu yn y Torron isod. Yna, odditanynt, ac yn y lie sydd wedi ei adael ar gyfer hyny, ysgrifenwch yn eglur mewn ine y ilinell sy'n ymddangos i chwi yn oreu a c-hymwysaf i orphen y Limeric yn gywir. Gyda'r penill, wrlh ei anfon, amgauweh Bost,l Or d er ani C l Bostal Order am Chwe'cheiniog, wedi ei wneud yn daladwy i J. BOLLOTEN, a chroeswch ef "AND CO." Y cyfeiriad yw LIMERIC," >1. BOLLOTEN, BANGOP*. Dim Stampiau. Os vii anfon Dan nen ragor o gynygion, gwna un Postal Order o Is., Is (jd,, &2., y tro. Rhenir tair rhan o bedair o'r HOLL SWM A DDE RB VNIR yn werth gwpbrau i'r chwech yosgeisydd budaugol cyntaf. Rhoddir y bed- waredd ran arall fydd yng rsgwendill vn v, olrau Uai i'r 10 nesaf. ¥"styr,r a be'rniedir pob cynhygiad vn dra gofolus gan GWYNETE VAUGHAN, a rhaid i'w dyfarniad gael ei dderbyn yn derfynol. Bydd i'r Ymgeiswyr buddugol gael dewis eu gwobrau. Gwarentir cyflawn werth, ae anfonir y wobr a ddewisir, yn rhad, a'r eiudiad wedi ei dalu.
i c I I Nf . R R ON ? - R…
i c I I Nf R R ON ? R TORPOR ? YR AH LJr"UE:RICK. g Fu 'rioed y fath he?ynb yn? Nghymru, .1 Mae pawb yn y "lad wedi d?rysu I 0 Fynwy i Fou, j Lledaenodd y sua, I Enw  ? Dyàd.iad. CyhoeiJd'r enwau y buddugol yn y rhifyn o'r "Genedl," \n unig am yr wyth- nos yn terfynu Taelrwedd 211, Dyli i anfon y lliftellau ar unwaith er mwyn rlioi chwareu teg i bawb, ond dim hwyrach na Dydd Mvwith, Hydref 22ain.