Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
17 erthygl ar y dudalen hon
OYfarWYddwr Amaothyddol. I
OYfarWYddwr Amaothyddol. I ?rwy haelioni Mr. David Davies, A.S., ?ndtnam, galluogir Cynghor Sirol Mal- 41'?yn i benodi "cyfarwyddwr Amaethyddol." ?ydym yn sicr pa fath fydd ei ddyled-  ond gellir bwrw y byddant y fath °' ?ddwyn i gysyllti ? d ages ag amaethwyr Pob J?n o'r sir. Mynai y Cyngor 'wneyd £ \v i aet^ o'r Gymraeg yn gymhwysder n ebgorol i'r swydd, ond y mae Mr. Davies Yn gin'rthod cydsynio a hyny. Yn wir ys !rnodd at y Cyngor lythyr yn yr hwn y 4YA'ed yn bendant y bydd iddo wrthod cyf- )a? ?' ? addewid i ddwyn y draul, os glyna Y CYn?,or wrth ei fwriad. Wedi dywed daril Irij--ad y Hythyr penderfynodd y Cyngor b "I diO ?wneyd gwybodaeth o'r Gymraeg yn .?oro!. Yn yr amgy!chladau dichon ?oedddimara!! i'w wneyd. Dywedwn Yr U pryd na ddichon y gwr a benodir w Cj Pyd na ddichon y gwr a benodir w ? ?? waith yn effeithio! yn mhob rhan o,Sir, oni fydd yn deall y Gymraeg ac vn ae 0 allu ei siarad hefyd. Mae Mr. o F? ?? byw mewn rhan Seisnigaidd iawn Yo ;hlwyn, ond y mae rhanau eraill o honi yn ? °'tol Gymreig. Hwyrach nad yw ef yn gwy bO hyny. Mae'n anhawdd genym '? y buasai yn myn'd cyn belled ag yr aeth pe b I. I ?eth P? gwy uasa¡ fod yn y sir a gynrychiol- ir S?ddo ganoedd lawer o amaethwyr nas ? ? ddwyn yrnlaen ymddiddan yn y ?.??g ped arbedasai hyny eu bywyd. N"H ?andinam ydyw'rbyd nid Llandinam vj ^V Cymru; nid Llandinam ydyw Sir ?'?!d\vyn. Hwyrach y daw y boneddwr 1 .ehonus gydj yn trigo yno i wybod yn y sydd yn- tr-Igo yno i wybod yn y
+ V C)iwedclar Syr Donald…
+ V C)iwedclar Syr Donald Currie. Uydd Mawrth bu Syr Donald Curriejfarw ^.n ? mlwydd oed. Yr oedd yn fab i rieni ^awd, ond trwy ymroddiad a d!wyd:wydd, daeth yn berchenog Hongau lawer, ac yn ?_ oethog iawn. Pan dorodd ih ylel y rrasvaa¡ allan, gwnaeth wasanaeth an- B1r¡sidwy (ar draul fawr iawn iddo ef) i '?dain Fawr. Cydnabyddwyd y gwasan- ?" gan Weinyddiaeth y dydd hwnw trwy Wncyd yn farchog. Mae'n debygol y ??ai wobr ?iiawer mwy trwy roddi iddo nr^ydedd uwch, oni bae ei fod yn Rhydd- ^ydvvr. Yr oedd yn wr haelionus iawn, a c 'yfranodd ?anoedd o filau o bunau at ^chosion addysgo!, yspyttai &c. Ond ei gYte1l1garwch agos a Mr. Gladstone, a'i ?"?digrwydd hael iddo, a'i gwnaeth yn ad- '?byddus i ac yn,anwyJ gan holl Ryddfry?- M'r y deyrnas. Yr oedd yn edmygydd ddi- en-draw o'r gwladweinydd enwog, ac yn chyfrif vn fraint i weinyddu cysut a pheri hyfrydwch iddo.
< ?thfwH yn Mghaercy?teMyn,i
< ?thfwH yn Mghaercy?teMyn, Os tybiodd rhywun fod tywyllweh gorrhes a chaethiwed wedi ffoi, a gwawr rhyddid ^edi tori ar Twrci, syrthiodd i amryfusedd cadarn. Yn gydmarol ddiweddar caniata- dd y Swltan Iywodraeth gyfansoddiadol 1 w ddeiliaid, a thybiwyd fod Twrci Rydd fvedi cael goruchafiaeth rw-ydd a^llawn ar yr hen blaid gan yr hon yr oedd y wlad yn cael fl ilywodraethu-neu yn hytrach, ei cham- ywodraethu. Ond dydd Mawrth torodd alal1 yn Nghaercystenyn fath o wrthryfel ?"wro!, ac er nad oes sicrwydd etc, ym- udengyg yn debygol ei fod yn erbyn, yn Vtrach nag yn mhlaid, rhyddid gwladol. -oU a ddywedir yn eglur yw fod y Prif- ?P'mdog' a holl aefodau y Weinyddiaeth I ^edi cyHwyno eu hymddiswyddiad i'r Swl- ?" a'i fud yntau wedi eu derbyn, a bod a..rnryw o swyddfeydd y Llyvvodraeth wedi en eddianu gan fi!wyr. Ofna rhai fod a wnelo Pfen-boethni crefyddol a'r cythrwfl, a bod y C istionogioi-i sydd yn y wlad mewn perygi. S felly, geIlir bwrw y brysia'r Galtuoedd ^awrion i'w hamddiffyn. Gobeithiwn, fodd ynag, nad yw pethau cyn waethed ag y rnae rhai yn darogan eu bod.
-! 1Tri Bywyd am Dair Ceiniog.…
1 Tri Bywyd am Dair Ceiniog. Yn Lodnika, Servia, cododd anghydwel- ¡ elad uwchben glass gwin toredig, gwerlh air ceiniog. Yr oedd tri yn yfed mewn t,afarr, a thorodd un o honynt las gwin Vchan. Hawliodd y dafarnwraig dal am y glass, pryd y tynodd y tri eu cyllill allan, a rywanasant hi i farwolaeth. Daeth un o'r gWf ¡sion a'i brawd yno i geisio ei gwaredu, ond bu iddynt gyfarfod a'r un dynged a hllhau. Casglodd torf ddigofus o gwmpas y a chafodd yr awdurdodau drafterth fawr Id' cdw rhag rhuthro ar y llofruddion a'u darnio.
I Chwareti Llechi America,…
I Chwareti Llechi America, Derbyniasom y llythyr canlynol o Granville, G ew York, oddiwrth y cyfaill adnabyddqs Eos wynant, a rhoddwn gyfle iddo siarad drosto i hun Dywedais wrthych ei bod yn fflaraio yn myd y Chwareli. Drwg genyf ctweyd ei bod wedi cyfnewid, y rhod wedi troi y cerig yn Stokio. Nid oes modd cael diwrnod o waith, yn hytrach troi i ffwrdd. 'Rwyf yn ael fy ngyhuddo a fy nwrdio am anfon i'r |(KHEDEGYbD," gan fod pethau wedi newid. i charwn weled neb yn dod yma, ac yn methu aro ar waith. Cynghorwn i drigolion Meirion, bfon, a Mon. i beidio dod ar hyn o bryd i'r t an yma o'r Wlad. A fyddwch mor garedig 4 hysbysu hyn rhagblaen, fel y gwelo bechgyn faQviUe fy mod yn glir ? phawb a phobman. ;060n goreu attoch i gyd. Mae hogia Sdniog v £ a re*t iach i gyd,-o.R.W. (Eos Gwynant).
YSWIRIO.I
YSWIRIO. I O'r braidd yr el wythnos heibio heb i'n syhv gael ei alw at achosion yn y rhai yr erlynir rhyw gwmni yswiriol neu gilydd, yn Llys Man-ddyledion, gan rai wedi yswirio ar gyfer marwolaeth, ac yn enwedig ar gyfer afiechyd. Yn anfynych iawn, os byth, yr erlynir yr un o'r cwmniau yswiriol mawrion ag y mae eu henwau yn adnabyddus i'r holl wlad. Cwmniau llai, ac heb fod yn adnab- yddus iawn a erlynir. Yn rhy fynych rhodd- ir dedfryd o'u plaid, am fod ar gefn y policy ryw amodau na farnodd yr yswiriedig yn briodol eu darllen. Wele engraipht o achos felly. Yr oedd dyn wedi yswirio ar gyfer afiechyd, ac wedi talu yn fisol am rai blyn- yddoedd. Ryw ddiwrnod derbyniodd rybudd fod yn mwriad y cwmni i wneyd gos- tyngiad sylweddol iawn yn y claf-dal wythnoso!, a phan y gwrthdystiodd yn erbyn hyny, galwyd ei sylw at amod oedd yn argraphedig mewn Ilythyrenau man ar gefn y polisi, yr hon a roddai hawl i'r Cwmni i wneyd gostyngiad felly os gwelai yn dda. Yn yr amgylchiadau nid oedd gan y dyn ddim i'w wneyd ond cydsynio neu ynte daflu y polisi i fyny,"a'rdiweddaf a wnaeth, gyda'r canlyniad ei fod heb ddarpariaeth o gwbl ar gyfer fiechyd yn y dyfodoi. Ni allai ymuno a Chymdeithas Gyfeillgar ar dtlerau mor ffafriol ag y gailasai pan oedd yn ieuengach. Nid oes genym y bwriad lleiaf i awgrymu fod gan yr un o'r cwmniau hyn ewyllys i dwyilo neb. ac yr ydym yn ysgrifenu y geiriau hyn er rnwyn gwasgu ar ein darHen- wyr y pwysigrwydd o ymgydnabyddu yn llwyr a'r amodau sydd ar gefn pob polisi cyn myn'd dan unrhyw rwyrnedigaeth. Os dywedir nad yw un yn cael y polisi i'w law hyd oni fydd wedi gwneyd y taliad cyntaf ac nas gall felly ddarllen ac ystyried yr amodau, yr atebiad ydvw hyn :—Dyweder with gynrychiolydd y Cwmni fod yn rhaid cae I gweled copi o'r polisi er mwyn darllen yr amodau. Oni fydd ei hun yn ddigon hyddysg yn y Saesnaeg i allu eu darllen drosto ei hun a'u deal!, gofyned i ryw gym- ydog ag y mae ganddo allu i ddeall a chym- hwysder i egluro pethau o'r fath. Yr ydym yn sicr fod hwn yn gyngor ag y mae yn wir raid i lawer wrtho, ac yr ydym yn gobeithio y delir arno.
■WVWSAAAAA/WWWWWWVWWI Oyfarfofi…
■WVWSAAAAA/WWWWWWVWW I Oyfarfofi Ysgoliot-i, M.C. Dosbarth DyftYysi, Dydd Mercher diweddaf cynhaliwyd Cynhad-I ledd Ysgolion DOs3rth y Dyfffynyn Llanfair, Hariech. Llywydd Mr. Robert Stephens. Darllenwyd papyr rhagorol iawn gan Mr. Thos. L. Evans, Abermaw, ar Ddefosiwn Crefyddol yn yr Ysgol Sabbothol. Mae arnaf cfa fod lie mawr i ddiwygio yn hyn mewn llawer o ysgol- ion y Dosbarth. Cafwyd adroddiad Arholwyr y Safonau, a rboddent wedd pur lewyrchus ar waith y Dosbarth yE- ystod y flwyddyn. Tra y swnir fod yr ysgol yn colli ei thir, teimlai Mr. D. A. Jones, a Mr. John Lloyd nad oedd angen digaloni, ond yn hytrach lawenhau wrth weled gwaith mor dda sydd yn cael ei wneyd. Siar- adent yn uchel am yr athrawon. Maent wedi mabwysiadu cynllun newydd i arboli, sef ym- weled deirgwaith yn y flwyddyn, a chredwn y bydd yr effaith yh dda. Pasiwyd iddynt roddi eu hadroddiad eto yn y ddwy Gymanfa Ganu. Dewiswyd Mr. W. Jones, Pensarn, Talsarnau, yn Llywydd at y flwyddyn nesaf, ail-ddewiswyd Mr. R. Griffith, Lianbedr, yn Drysorydd, a phenodwyd Mr. R, Llewdlyn Owen, Abermaw, yn gyd-ysgrifenydd a'r un presenol, Mr. R. Griffith, yn lis Mr. S. Williams, yr hwn sydd yn neillduo o'r gwaith a gyflawnoddmor fiydd- Ion am llynyddoedd. Cynhaliwyd Cyfarfod Dosbarth hefyd yr un dydd yn yr un lie, dan lywyddiaeth y Parch. D C. Edwards, M.A Darllenwyd papyr sylwedd- ol gan Mr. John Davies, Dyfiryn, ar Aberth Crist." Diolchwyd iddo am y papyr gan y Patch. R. Thomas, Talsarnau, i'r hwn yr es- tynwyd croesaw cynes y cyfarfod ar-ei ddyfod- iad i'w plith. Cafwyd sylwadau pellach ar y papyr gan y Parchn. Afonwy Williams, Aber- maw, W.Griffith, M.A.,Talsarnau, a Gwynoro Davies. Nd oeddynt yn hollol o'r un golyg- iall ar yr lawn, a chafwyd petb trafodaeth bellach ar y mater gan y Llywydd a'r brawd oedd yn agor y mater. Dipyn yn drwm oedd- ynt ar y tri yma.
.vvvHARLECH.vvvVVI I- I'?…
v v v HARLECH. v vv V V I I- I' ? I Da genym weled bod y Strike ar ben a phawb wrth ei waith vnwaith eto. Mae yma lawer a ddieithriaid, a llettydai y dref i gyd yn llawn. Pur anffafriol fu'r tyw- ydd i'r Golf Match. Llongyfarcqwn ein cyfaill Mr. J. T. Owen, Bl. Ffestinlog, yn enill y Fedal Arian. Hwi Gymro." • Nos Wener, cafwyd Rehearsal ragorol yn y Gwynfryn dan arweiniad Mr. Hugh Jones. Y Pasg oedd testyn papyr rhagorol gan Mr. J. Davies, Gwalia, yn y Christian Endea- vonr nos Sul.
VVvV'^VVS'V^rVVSrv^/vvvSrWWVs^…
VVvV'^VVS'V^rVVSrv^/vvvSrWWVs^ LLANBEDR, MEIRIONYDD. I Dymuna Richard Griffith, Llanbedr, wneyd ynhysbys i Amaethwyr, Garddwyr, ac eraill yn y dosbarth yma ei fod wedi cael Stoc o Hadau Gwair, Clover, a phob math o Hadau Gerddi at y tymor hwn, a'i fod yn eu gwerthu am brisjau rhesymol iawn,—ADVT.
Family Notices
Y V Y Y Y 'V 'V v. Genedigaethau. WILLIAMS.—Ebrill 10, priod Mr. John Wil- liams, Frongoch, Tanygrisiau, ar ferch. Marwolaethau. ROWE.—Yn Bodmin, Cornwall, Mawrth lleg, John Kellow Rowe, gynt o Glyn Quarry, yn 65 mlwydd oed.
LLANRWST. f
LLANRWST. f TREFN Y MODDION SABBOTHOL. I Yr Eglwys Sefydledig. St. Crwst.—10 30 a 6, Gwasanaeth Cymreig. St. Mary.—11 a 6, Gwasanaeth Seisnig. Y Methodistiaid. Seion-Parch R. Humphrsys, Lerpwl. Heol Scotland.-Pa.tch. T. M. Jones. Yr Annibynwyf. Tabernaci.-Parch. W. Cynwyd Williams. Ebenezer.—Cyfarfod Gweddio. Y Wesleyaid. Horeb.—Parch W. Lloyd Davies, Penmachno. St. James (English Chapel).—Mr. Thomas Roberts. Beclyddxvyr. Penuel.—Parch Spencer Jones, Bangor. ENILL,—-Yn mhlith y cystadleuwyr llwydd- ianus yn Arddangosfa Conwy ddydd LInn, gwelwn y rhai canlynol o'r cylch hwn :—R. E. Roberts (ddwywaith), W. Jones, Mrs. Jones, H. Owen (ddwywaith), H. Roberts, ac O. E. Morris. Llongyfarchwn hwy yn galonog. Y mae Mr J, E. Humphreys wedi dychwelyd adref ar ol bod ar ymweliad a Canary Islands, ac wedi adnewyddu yn fawr yn ei iechyd a'i nerth. Aeth nifer fawr o blant y Groglith i fyny ar y Green uwchlaw Gwydr Castle, a mwynhas- ant eu hunain gyda bwyta Buns a chwareu, Ddydd Mawrth, yn nghapel Wesleyaid New- port, gan y Parchn W. Thomas, a C. Fane, unwyd mewn glan briodas Mr. W. Lloyd Rob- erts, Avondaie, a Miss Jenkins, Ladymeade, Newport, Mr J. D. Jones, Cyfreithiwr, oedd y gwas Ymadawodd y par dedwydd am Switzerland ar eu gwyl briodasol. Cafodd y "triumphant Roosters" dderbyn- iad croesawus y Sadwrn wedi eu buddugoiiaeth gyda'r bel droed. Bu tipyn o gamddealltwriaeth gyda'r farch- nad feeb wrth Plasyndre ddiwrnod y ffair trwy i Mr O. Isgoed Jones roddi mewn grym ei ben- derfyniad i symud y troliau oddiwrth ei bres- wylfod. Parodd iddynt gael en symud, ond symudwyd bwy yn ol gan ddynion y Cyngor. Dywedir na bydd i'r moch gael eu gosod yn yr un lie eto. Y mae Mr. Johannes, Prif Oruchwyliwr Iarll Carrington yn aros ar hyn o bryd y.o y Victoria Hotel. Llongyfarchwn Mr. Hugh Donald Wynne, mab Mr. George Wynne, Arolygydd Iechydol y Dosbarth, ar ei benodiad yn Midshipman gyda'r R.N.I, o'r Llynes, Cafodd cyfeillion Ebenezer (A.), gyfarfod pregethu llwyddianus eleni eto, pryd v gwas- anaethwyd gan y Parchn, E, Jones, Dowjais, a J. Lewis Williams, Lerpwl. Yn yr Heddlys gynhaliwyd ddydd Mawrtb, dirwywyd David Davies. Penlan, Glanconwy, 2/6 ac 11/- o gestau am gario gwn heb drwy- dded. Ei amddillyniad oedd, ei fod yn tybio nad oedd trwydded yn ofyncl i amaethwr i gario gwn ar ei dir ei hun. Yn yr un Llys dirwywyd David Williams, Penucha'r ffordd, Gwytberin i 10/- a 17/6 o gostau am fod yn feddw tra yr oedd ceffyl a cherbyd o dan ei ofal. Dirwywyd David Williams, Glasfryn, Glanconwy 2/6 a'r costau am fod yn feddw ac afreolus. CWRDD CYSTADLEUOL CAPEL SCOTLAND. —Ca odd cyfeillion Capel Scotland gyfarfod cystadleuol eithriadol o lwyddianus ddydd Llun, a gwnaed elw clir o £ 15. Llywyddwyd y prydnawn gan Mr Norman Rogers Jones, Gorphwysfa, a'r nos gan Mr Caradog Mills, Plashelyg. Arweiniwyd gan Mri R. E. Thomas, Trefriw, a Deiniol Fychan. Cyfeil- iwyd gan Miss Lily Owen, A.R.C.M., America, a Mr W. E. Davies, Llanrwst. Clorianwyd y datganwyr gan y Mri H. Griffiths, Pwllheli, a T. R. Williams, Trefriw. Gweithiodd Mr Ivor Pughe Roberts, yr Ysgrifenydd ymroddol, yn ddiwyd iawn gyda'r paratoadau, ac v mae i'w longyfarch ar Iwyddiant amlwg y cyfarfod. Dyfarnwyd y gwobrwyon fel y canlyn :—Prif Gystadieuaeth Gorawl, Rhiwks Choral Society yn unig ddaeth yn mlaen. Cor Plant, Cor Trefriw (Gwilym Harry), a Cor Talybont (W. Owen), yn gydradd. Wythawd, Mr Ellis a'i Gwmni. Pedwarawd, Cwmni y Rhiwlas Deuawd, Mri D. R. Jones a Griffith Owen, Lerpwl. Prif Unawd, Mr D. R. Jones. Sop- rano, Miss Myfanwy Thomas, George Street. Tenor, Mr Griffith Owen, Bootle. Baritone, Mr W. H. Jones, Talybont. Unrnyw lais heb enill 5/- yn flaenorol, Mr Owen Jones, Degan- wy. Unawd dan 16 oed, 1, Katie Roberts, River Dale, Trefriw 2, Annie Hughes, Den bigh Street. Eto, Deuawd, 1, Katie Roberts a Lizzie Pierce, Trefriw; 2, A. C. Roberts a Gertie Davies, Trefriw. Unawd, dan 12 oed, 1, Hilda Thomas, Coedlydan 2. Jennie Evans Trefriw. Unawd dros 40 oed, 1, John Jones, 2, D. Williams, 3, Mary Roberts. Unawd ar Grwth, Gwilym R. Roberts, 4, Bridge Street. Unawd ar y Berdoneg, Miss Nesta Williams, Regent House. Englyn, cydradd Perthog, Penmachno, a Mr T, Herbert Hughes, Wat ling Street. Englyn i'r Suffragetts, Mr. R. Evans, Glasgow House. Penillion coffa David Glyn, Mr Robert D. Jones, 13; Town Hill, Denbigh. Chwe' phenill Cymraeg cymwys i'w dodi ar Gerdyn Nadolig, Mr R. Evans, Glas- gow House, a Gwilym Llaf r, Gerllan, Beth- esda. Prif Draethawd, Mr H. H. Jones, Pen- tredu, Bettwsycood, a Miss Maggie Roberts, Garregwen, Dwyran. Mon. Traethawd, Buddioldeb Duwioldeb," Miss Williams, Dwyran, Mon. Traethawd i ferched, Miss Williams, Dwyran, eto. Adroddiad, o dan 12 oed, Miss Williams, Trefriw. Eto, dan 18, Miss C. A. Williams, Felin, Maenan. Prif adroddiad, Mr Roberts, Bodifor, Ysbytty. Unrhyw ddadl, 1, Edward Williams, Gwyther- in, a Robert Morris; 2, Nancy Williams ac E. Williams, Trefriw. Pencil Sketch, Cymro." Crys Gwlanen, Mrs Davies, Turnpike Uchaf. Tea Cossy, Miss Kate Williams, Regent House. Wrap geuedig, Martha Drafferthus." Hosanau olwyno, Mrs Edwards, Orseddwen, Nebo. Fancy Table Centre, Miss Jones, Rhiwddafnau, Maenan, Hosanau Ribs, Mrs. Edwards, Orseddwen,, Par D'oyles, 1 a 2, Miss Jones, Rhiwdafna. Par o Myffadees, Mrs Williams, Nant, Llansanan. Par o Fenyg I Duon, Marian." Ladies Knitted Ties, Miss Williams, Llys Idwal Cottage.
EQLWYSBACH. -*-I
EQLWYSBACH. I Cynhaliodd y Wesleyaid eu heisteddfod flynyddol yn y lie uchod Llun y Pasg, o dan nawdd Iarll Carrington, Syr C. B. M'cLaren, A.S., Syr J. Herbert Roberts, A.S a R. Morton, Ysw. Cadeirydd cyfarfod y prydnawn ydoedd J. Cethin Jones, Ysw, Dolgarrog, gan yr hwn y caed anerchiad gwir dda, a chofiodd am y drysorfa. Cadeirydd penodedig cyfarfod yr hwyr ydoedd Dr M. J. Morgan, Maer Conwy, ond methodd a bod yn bresenol, ond anfonodd rodd deilwng. Cymerwyd ei !e gan W. Evans, Birkenhead, yr hwn oedd yn y lie ar ei wyliau. Cafodd dderbyniad croesawgar, a thraddododd anerchiad yn llawn tan, ac o'i haelioni arferol cyfranodd at dreuliau yr Eis- teddfod. Arweiniwyd ar byd y dydd gau y Parch. T. Gwylym Roberts. Beirniad y Ger- ddoriaeth ydoedd Mr Vaughan Davies, Caer- narfon. Cyfeiliwyd gan Mr Owen Williams, A.C., Eglwysbach, tra gwasanaethai Mr O. D. Davies fel trysorydd, a Mr J. W. Jones yn ysgrifenydd, Enillwyr y prif wobrwyon oedd- ynt Misses Ceridwen Jones, Fanny Owen, Mri Emrys Jones a D. J. Jackson, ar adrodd a chanu. Miss Wynne, Penilyn. ar y "Table Centre," a'r Pin Cushion." Englyn Mr R. L, Jones, Penmachno. Cor plant. Fordaith," cor plant Ysgol Eglwysbach, o dan arweiniad Mr. W. E. Williams, yr ysgolfeistr. Unawd Cenwch im' yr hen ganiadau," Mr II. Lloyd, LSangerniaw. Y brif gystadieuaeth gorawl, Cor Eglwssbach, dan arweiniad Mr Henry Parry. Chwareu ar y berdonog Mri T. O. Griffiths, Colwyn Bay, a R. G. Lioyd, Eglwys- bach, yn gyfartal. Unawd Tenor neu Soprano Nant y Mynydd," Miss Williams, Conwy. Penillion coffa, Ellteyrn, Nantyglyn. Pedwar- awd, parti Mr H. Parry. Adrodd" Rhuthr y Light Brigade," Mr T. Hugbes. Talycafn. Prif draethawd, "Min y mvnydd" Deuawd, Mr H. Parry a'i gyfaill. Wythawd, parti Mr. H. Parry. I-ler-unawd, "Boreti'r trydydd dydd," Mr Edward Jones, Dolgarog, Beirniad y farddoniaeth ydoedd Glan Machno; a'r Parch B. D. Harries, yr adrodd, Caed Eis- teddfod lwyddianus ac elw da.—GOH.
Priodas Miss Myfanwy Edwards,…
Priodas Miss Myfanwy Edwards, Berlin House, a Mr, Robert Ivor Jones, Wrexham, Yng nghtpil Cclfaria Fore Me'cher Ebrill y 14eg, unwyd mewn priodas Miss Myfanwy, trvdedd ferch Mr. J. N. Edwards, Berlin House, a Mr. R. Ivor Jones, o Wrexham. Yr oedd yr addoldy yn orlawn o edrychwyr. Gweinydd- wyd gan y Parch E. Cefni Jones yn cael ei gynorthwyo gan y Parch Peter Williams (Pedr Hir), Lerpwl. Cyflwynwyd y brior-la ch gan ei thad. Gwasaiiaeth-ld fel morwynion gan Miss Florrie Edwards, chwaer v briod-ferch, a Miss Margaret Dilys Jones, Arfryn. Y gwas oedd Mr. Peters, o Wrexham, Ymysg y gwahoddedigion yr oedd Mr. a Mrs. J. Davies, Wrexham; Nutsa Edwards, Colwyn Bay; Nurse Rees, Lerpwl; Mrs. Evans, Rbyl; Mr. a Mrs. Rogers Jones, Llandudno Junction Miss M. Davies, Llanrwst; Mrs. a Miss Davies, Denbigh Mrs. Davies, Bodlondeb, Ffestiniog Miss Davies, Maentwrog Road Miss Susie Jones, Cynwyd; Mr G. Upjohn, Birmingham Mr. a Mr. Pugb, Llundain; Mr Thomas Evans, Rhosneigr; Mr. a Mrs, Edwards, Cynwyd Mr. Jonas (Cyffdy), Bl. Ffestiniog; Mr. a Mrs. Elias Davies, Biaenau Ffestinieg; Miss Winnie Lewis, Biaenau Ffestiniog; Mr. Ted Lewis; Mr. Dan Jones, Penrhyn Mr. Einion Pierce, Penrhyn; Miss S. Jones, Penrhyn MissK. Hughes, Penrhyn Miss Winnie Jones, Biaenau Ffestiniog; Miss Hilda Jones, BJ. Ffestiniog Miss Nell Jones, Bl. Flestiniog; Mrs. Parry, Cemlyn, Biaenau Festiniog; Mr. a Mrs. F. P. Dodd, M.A., Bi. Ffestiniog Dr. a Mrs. R. D. Evans, Bl. Ffestiniog; Misses Davies, High Street, Bl. Ffestiniog: Mr. a Mrs. D. Hughes, The Square, HI. Ffestiniog Mr. a Mrs. H. Jones, Chemist, Bl. Ffestiniog. Wedi'r seremoni brydferth yn y capel, tyn- wyd darlun o'r boll waboddedigion gan Mr. Wm. Roberts, ac yna cafwyd y wledd briodas- ol yn Berlin House. Wedi'r wledd cynygiwyd iechyd da'r par ieuanc yn ddoniol gan Pedr Hir, ac eiliwyd gan Mr. Dodd, ac atebwyd gan Mr. Ivor Jones. Dymunwyd iechyd da'r rhieni gan Mr. Hugh Jones, Chemist, ac atat- wyd gan Mr. J. N. Edwards. Vmaciawydd y par ieuaingc am eu gwyliau i Lundain. Yr oedd yr anrhegion yn ddrudfawr a lluosog, ac mae iddynt ddymuniadau goreu yr ardal. Dyma fel y canodd "Barddatlws Gwlad" ar yr achlysur, Ni welir cwmwl yn y nen, Ond nef o lesni sydd uwch ben; A gwr a gwraig yw mab a mun- Mae Ifor a Myfanwy'n un. Nef fawr o lesni fyddo'u hoes, Heb gwmwl du, na storom gtoes Boed bendith ar y boreu cun Aeth Ifor a Myfanwv'n un. Canodd Cyffdy hefyd ar yr achlysur fel hyn :— Dymunol iawn yw canu'n rhydd I brydydd ar briodas, Ar ddydd fel hwn, sy ddydd mor Ion, Mae Calon pawb yn eirias, Yn llawen Ifor weai gan I rian-mor glodadwy; A gwrthrych gwiw ei gariad cu Yn fynych fu Myfanwy. Fe fa i lawer breuddwyd lion Ddwyn hon o'i fiaen yn gjflawn, Ac ychwanegwyd at ei serch Wrth weled merch mor ffyddlawn, Dych'mygai wel'd yr eneth gain B'le bynag byddai'n tramwy Crwydrasai'r ddaear, hyd a lied, I fyned at Myfanwy. Un eneth drwy y byd i gyd A welai'n hyfryd iddo, A tbeg oedd dwyn y lodes hon I gylch mor Ion a chryno; Iaith serch ei fron oedd yn ddi-daw, Uwch law i bob rhyw fympwy; Nid oedd yn gweled neb drwy'r byd Am funyd fel Myfanwy. Mae Ifor mewn cadwyni'n awr, Ond eto'n gawr mewn rhyddid Ac ni fynn ddatgan—gwych neu wael- 0 eisiau cael cyfnewid, Wrth fedowl am yr anwyl ferch, Ei serch a lifai'n fwyfwy; A'i galon lawn ollyngai gri Am fwyniant i Myfanwy. Caed oriau dedwydd, oriau glan Yn llawn o dan serchogrwydd; A boed i ddyn a Duw yn glau I I'r ddau roi pob hapusrwydd Ei galon fo yn bur, ddi-frath, HLOB fwlch'r un fath a'r fodrwy,, A cheidwad serchog yn ddi-baid Fo'i enaid am Fyfanwy. Fe ro'dd i'w eneth galon lawn, Un radlawn a dymunol, A rhoddodd hitbau iddo ef Bob nef oedd yn ddaearol; Cynheuai'i fynwes deg, ddi-frad, 0 gariad anrbaethadwy A thrydan dirgel gludai'r tan I fynwes ian Myfanwy.
IFFfeSTSPiBOG.
FFfeSTSPiBOG. Y GOLWG.—Mae yn fantais i bawb sydd arnynt angen Gwydrau cywir i'r gOlwg. ddeall mae yr unig Optician yn Sir Feir- ionydd sydd wedi pasio Arholiadau mewn PROFI Y GOLWG ydyw Mr. Hugh Jones, F.S.M.C., Medical Hall, Biaenau Festiniog. Yn marwolaeth Mrs. Roberts. Blaenddol Lodge, collasom foneddiges hawddgar a chym- eradwy. Gwasanaethodd y Parch. R. Talfor Phillips, yn ei hangladd. Mae ein cydym- deirnlid dyfnaf a Mr. Roberts, ei phriod. Bu amryw ddieithriaid ar ymweliad a ni yn ystod yr wyJ, a mwynhasant y golygfeydd rhamantus yn fawr. Nid oes ball ar ganmol y Cwmni Dramaydd- ol, a derbyniant alwadau mynych.
BLAEWAU FFESTINIOG.
BLAEWAU FFESTINIOG. You've tried the rest Now try the BEST. If you want a piece of the best Smoked or Plain Bacon Gorgonzola, Cheddar, or Amer- ican Cheese, and all kinds of Provisions, try PARRY'S New Shop. DAMWAINIAV,-Dydd Gwener yn chwarel; Foty a Bowydd, wrth ddilyn ei orchwyl fel cbwarelwr, cyfarfyddodd Mr. William Pritchard (leu.), Manod Road, a damwain drom i'w law trwy yr hon y collodd bedwar o'i fysedd.—Hefyd yn ChwareI y Graigddu, dydd Sadwrn, cyfarfyddodd Mr. John Rowlands, 5, Manod Road, a damwain trwy t; dwll danio, a chael niweidiau trymioc. PREGETHU.—Yn Mon yr oedd y Parch. D. Hoskins. yn gwasanaethu dros yr Wyl, a'r Parch. T. Griffith, Salem, yn Lerpwl. G WELL A,—Da oedd genym weled y cyfaill diddan Mr. Ellis Jones, Saer, St. Martha Terrace, wedi gwella fel ag i allu dod o gwm- pas unwaith eto, Cafodd gryn adwyth i'w goes am bum' mis mewn canlyniad i ddamwain ddigwyddodd iddo yn y chwarel. Boed iddo wellhad llwyr a buan. SPECIAL OFFER.—Large Tins Apricot, 6jd. each. Pine Apple Chunks 4d. each. Green- peas 2d. per lb., at PARRY'S, New Shop.
CIGOEDD TREMOR.
CIGOEDD TREMOR. Syr.-C,-Aniatewcb i mi alw sylw eich darllen- wyr at y ffaith fod cigyddion a masnachwyr ar hyd y wlad y dyddiau hyn yn gwertbu cigoedd tramor yn enw cigoedd y wlad hon. Heb gymeryd i ystyriaeth y perygi sydd i ledaenu afiechyd trwy y cigoedd tramor oni arferir y gofal mwyaf gyda'i drin, y mae y peth yn. anonestrwydd trwyadl i godi pris cigoedd car- teef am gigoedd tramor, gan fod y masnachwyr- yn gallu ei brynu am lai o'r haner o arian. Ceir cigoedd tramor mewn masnachdai ydynt yn cadw busnes arbenig yn y gangen "hono am ei bris priodol. Hysbysir ni fod Ilawer o "gigoedd diarth" yn dod i Biaenau Ffestiniog heblaw i'r masnachdy sydd yma yn ei werthu yn agored a digel. Dylai y cyboedd fod yn wyliadwrus wrth brynu a'r masnachwyr wrth werthu fel ag i cchel bob camgymeriad a thwyll yn hyn o fater. Hyderwn y bydd gair byr fel hyn yo. ddieon. MOELWYN. I
Family Notices
Priodas, JONES—DAVIES—Ebrill 14, yn Nghapel Pen- lan (A), Pwllheli, gan y Parch. H. Davies, Llithfaen, Mr William Edward Jones, ail fab, Mr. Joseph Jones, Dilledydd, Cromwell St, Biaenau Ffestiniog, a chyn-organydd Bryn- bowydd a Chriccieth, a Miss Lizzie Davies, 2, Eifion Terrace, Fourcrosses, Pwllheli. Cafwyd gwledd briodasol o'r fath oreu yn yr- Eifl Temperance Hotel, pryd y darllenodd y Parch H. Davies, benillion pwrpasol i'r amgylchiad.