Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
JOHN OSCAR,
JOHN OSCAR, Bachgen bach y Parch R. Talfor Phillips, Llwyn, Ffestiniog. John Oscar, mor hawddgar o hyd-ydyw Yn Eden wen mebyd; Yn y Llwyn boed fwyn ei fyd. A'i dyfiant yng ngardd deufyd. W. Huw WILLIAMS, Coleg Bala-Bangor.
I LLEF 0 MACEDONIA.
I LLEF 0 MACEDONIA. (BUDDUGOL). An gen enaid, dwfn ddeisyfiad Pecbaduriaid yma sydd, Mewn anialwch a thywyllwch Ar bob Haw, a'u bronau'n brudd; Am oleuni mae eu gweddi, Mewn cadwynau mae eu traed, A hiraethu am yr Iesu, 'Rhwn sy'n gallu rhoi rhyddhad. Ofergoeliaeth ac ambeuaeth, Geidw ymaith heulog wawr, Doed rhyw genad pur ddylanwad Llawn o gariad Iesu mar Argyhoeddi a cheryddu, A'u hyfforddi, rhoi rhyddhad, Nerth i weithio a'u cysuro, A chofleidio Duw yn Dad. Dyma'n cyflwr heb Waredwr, I Cymwynaswr penna'r byd, Dewch genhadon a'r newyddion Byddwch ffyddlon, dewch mewn pryd; Hyn yw'n gweddi, peidiwch oedi, Traethwch ini er yn cfiawd, Fod yr Iesu yn ein caru Ei fod hefyd ini'n frawd. LIef dynolryw heddyw ydyw, Er i amryw droi yn fud, Mae yn galw am ein sylw, Daw ei hun yn angen byd "Deuwch drosodd, cyfandiroedd Dros y moroedd,"—gwyd eu lief, Am eu tywys i Baradwys, Ac i orphwys yn y nef. J. E. F.
Y T'LOTTY.
Y T'LOTTY. Noddfa fecban ydyw'r t'lotty Godwyd gan drugaredd wen, Yn rhyw faogre fach i lechu Pan yn duo fyddo'r nen; Tra mae llu o waelion grwydiaid Heb gartrefle ganddynt hwy, Drws agored ga'r trueiniaid Beunydd yn ngylotty'r Plwy'. Yma mae pob gradd i'w gweled, Rhai yn ieuanc tlws eu pryd, Eraill fu yn derbyn teyrnged Uchel, enwog gan y byd Yma hefyd yn eu trallod Ceir yr hen o dan eu clwy*, Fel pe'n disgwyl bob diwrnod Am gael Ile yn arch y plwy' Pan fo'r tlawd mewn llu o frwydrau Wedi derbyn Hawer croes, Yn ei garpiau gwelir yntau Yma yn diweddu'i oes Beunydd clywir llawer heddyw Yn dywedyd oil i gyd, Un o blant trugaredd ydyw, Y tvlctty yn y byd. J. i
HIRAETI-IGERDD
HIRAETI-IGERDD Am Arthur Wyn. Mewn unigedd, Arthur dirion, Dan y tonnau gwelir fi, Trom, hirnethlawn yw fy nghalon, Beb dy gwmni dedwydd di; Ti a fu fy nghysur penaf, Fy hawddgaraf Arthur Wyn, Er pan 'roed dy dad anwylaf, Yn mhriddellau oer y glyn. Cofio'r wyf fel gwnaet ti chwareu i Ar yr aelwyd gynt, mor Ilon, Heddyw mae dy hoff deganau, YmWn segur ger fy mron O fy mhlentyn hoff anwylaf, Er y dydd y collais di, Mae dy holl deganau lleiaf Yn drysorau mawr i mi. Pan yn gwel'd dy hoff gyfoedion, Draw yn chwareu ar y bryn, Trist i'm ydyw eu chwareuon, Hebot ti, fy Arthur Wyn; Wrth dy gryd pan yn dy siglo, Canu byddwn mewn mwynhad, Ond fe drodd y gin yn wylo, Wrth dy fedd, anwylyn mad. Hiraeth trist a dagrau chwerwon, Yw fy nghwmni lawer dydd, Er pan 'roed f'anwylyd tirion, 0 dan leni oer y pridd Gyda'th dad yng nghol y gweryd, Huna'n dawe!, Arthur Wyn, Fel arwyddlun o dy fywyd Ar dv fedd rho'f Flodvn Gwvn. Tanygrisiau. JOHN W. JONES,
IER SERCHUS GOF
I ER SERCHUS GOF Am Hannah, anwyl ferch Mr. a Mrs. William Jones, 2, Lower Cwmbowydd Road, Blaenau Ffestiniog, vr hon a fu farw Mawrth 20, 1909, yn 14 mis oed, ac a gladdwyd yn mynwent Bethesda Mawrth 23, 1909. Pan egyr gwanwyn tyner Amrantau llygad dydd," Ymgiliodd Hannah fechan, dlos, I gwmwl angeu prudd. Ymweliad byr a roddodd O'r baradwysaidd wlad; A'i dyddiau'n Hawn o wenau'r nef Yn dweud am wir fwynhad. Os 'chydig fu dros flwyddyn Yn swn gofidiau'r llawr Caiff dreulio tragwyddoldb mwy Yn nghartref gwyn y wawr. I PERORFRYN.
IADOLYQIAD Y WASG.
I ADOLYQIAD Y WASG. Y GENINEN.—Y mae y rhifyn am Ebrill o'r cyhoeddiad hwn yn un a saif wrtho ei bun yn mysg yr oil a gyhoeddwyd oddiar ei gychwyn- iad dros chwe' mlynedd a'r hugain yn ol. Ymddangosodd ysgrifau cryfion iawn ynddo o dro i dro, ond ni fu cynifer o rai ysgubol ac ymosodol gyda'u gilydd yn yr un rhifyn ag a geir yn hwn. Sut y llwyddodd y Golygydd i gael cynifer o ddyrnwyr gyda ffyn celyn clap- iog i ffystio'r ffag-bys, y cwmni, y poeth- chwyn, a'r manus, sydd ddirgelwch ond dyna fel y bu. Ysgiifau o'r nodwedd hon yw eiddo MRI. W. O. Jones, Llais y Bob], J. P. Lewis, W. Eihr Evans, T. Lloyd Jones, Ym- deithydd, D. Adams, R. Silvn Roberts, ac awdwr Clwy'r Marchogion." Sibrydir fod yr ysgrif olaf hon yn un sydd wedi ac i gael sylw un o brif swyddfeydd y Llywodraeth am ei bod yn cynwys cyhuddiadau cryfion yn erbyn adran neillduol o filwyr ein gwlad. Yn mhlith yr ysgrifau, dichon mai y ddwy dyna fwyaf o sylw cyffredinol yw atebiad v Parchn. D. Adams a R. Silyn Roberts i ysgrif y Paich, W, Morris, D.D., F.G.S. (Rhcs/nog), yn rbifyn Iohawr ar Ddylanwad y Colegau ar Grefydd y Myfyrwyr." Y mae y ddau yn cymeryd plaid y Colegau a'a Myfyrwyr, ac nid arbedir dim ganddynt wrth geisio gwneyd hyny, ac el Mr. Adams mor bell ag awgrymu mai "Phariseaeth" a chulni yw sel dros y gwirionedd fel ei credit. gan rai gymerant y BeibI fel y mae yn ssfon i'w barn ond msi rhyddfrydigrwydd a diuylliant yw eel yr ieu- aingc dros yr hyn nad ydynt yn gallu gwneyd dim mwy drosto na'i haeru. Mewn dadl ar fater o farn dylid bod yn oddefgar o bobtu. Y mae ysgrif Mr Roberts i'm tyb i yn un Ilawer tecach, ac yn cymeryd golwg eangach ar y pwngc. Dywed bethau heilltion a digel, ond gwna hyny mewn ysbryd rhydd a diragfarn. fel nad oes le i dybio fod teimladau acgharedig yn cael eu llochesu ganddo wrth ysgrifenu. Nid hwn yw y tro cyntaf i Mr. Roberts amddi- ffyn y Colegau, ond diau mai dyma'r tro cyn- taf iddo ddefnyddio ei ergydion trymaf at y gwaith. Cefais lawer o fwynhad wrth ddar- lien yr ysgrifau eraill sydd yn y rhifyn, a llawen genyf weled y cyhoeddiad yn dal ei dir mor dda.—C. CYMRU .-D loeth rhifyn am Ebrill i law yn brydlon, a cheir ynddo ysgrifau rhagorol iawn. Y mae ysgrif y Parch. G. A. Edwards, B.A., Caerfyrddin, ar Yr Hen Destament yn wir haeddianol o'r lie roddir iddi. Parha Elis o'r Nant i ysgrifenu ar Rolant Emwnt," a chyda gyrr o wartheg y mae y tro hwn yn aflonyddu ar dwr o Feirdd. Darllena ysgrif Myfyr Hefin ar Ben Bowen yn llithrig P. dymunol fel y gallesid dysgwyl g^n un fel efe. "Beirdd Uwcbaled" sydd gan Mr. Thomas Jones i draethu yn eu cylch. Syniad rhagorol yw cael rhestr fel .hyn o enwagian gwgbanol ardaloedd. Pvvy gymer ardal arall mewn llaw? Traetha Mr. D. Samuel. M.A.. yn rhagorol ar "Ddrych y Prif Oesoedd," a phar- ha Mr. Richard Morgan i draetbu ar wrth- rychau naturiol—y Mwsglys sydd ganddo y tro hwn. Y mae Mr. Morgan yn wr cyfar- wydd" yn nghwmni natur. Ysgrifena y Golygydd nodion at y Gohebwyr sydd yn llawn addysg a gwybodaeth. Brithir y rhifyn a darnau barddonol, a deil y cyhoeddiad yn ei rasnusrwydd a'i werth. DRINGO'R YSGOL." Dyma teitl Ilyfr bychan dyddorol o waith Mr. Ben. Jones, Ti-efeini, Blaenau Ffestini". Prss 6ch, Cyn- wy3a Ddadleuon, Ymgcmi iu, a Fheniliion at wasanaeth Plant Cymru i'w cynorthwyo i gynal eu Cyfarfodydd Dirwestol, Adloniadol a Dad'euol. Nid gorchwyl hawdd yw dar- paru Ilyfr or fath yma i blant gan fod yn rhaid myned i mewn i'w teimladaup (a yn- aidd tra ar yr un pryd geisio eu cytarwyddo ar lwybrau rhinwedd ac anrbydedd. Llwydd- odd Mr. Jones yn eithriadol yn hyn, a siomir ni ya fawr oni ddaw hwn yn un o'r Ilyfrau mwyaf poblogaidd yn mhlith y plant, ac yr adroddir y darnau sydd ynddo gyda mwynhad yn eu cyfarfodydd. Llongyfarchwn Mr Jones ar gyhoeddiad ei Lyfr.
Advertising
CYNHELIR Cyfarfod Llenyddol a Cherddorol, YN BETHEL, PENTREFOELAS, DYDD IAU, Mehefin 17eg, 1909. CYSTADLEUATH CORAU MEIBION (a) "Wyr Philistia (Jenkins). (b) "Morfa RhuddIan" (Tref. Dr. Rogers). BEIRNIAD CERDDOROL JOHN WILLIAMS, Ysw., Caernarfon. Rhestr gyflawn o'r Testynau i'w cael gan yr Ysgrifenyddion; drwy y Llythyrdy, I jc. IDO JONES, Penrhyn, Glasfry, Corwen, a JOHN W. DAVIES, The Smithy, Pentrefoalas. Ysgrifenyddion. LLYGAID DOLURUS. ELI ANFFAELBDIO. BLAENAU FFESTINIOG. "Yr vjyf yn diolch yn fawr am yr hyn a wnaeth eich ELI i mi. Y mae yn werth i ddweyd yn dda am dano." Mr. Pris Cc drwy y post. Canoedd o dystiol- aethau o Gymru a Lloegr. JOHN HUGHES, Chemist, Castle Housc, HoSyheacS, YN AWR YN BAROD! PRIS SWLLT. O'R SIABOD I GAERSALEM," sef HANES TAITH 0 DOLWYDDELEN I AC YN NGLWAD CANAAN. I'w gael gan yr AWDWR:— E. C. ROBERTS, BRYN HYFRYD, DOLWYDDELEN. RHAD, DYDDOROL, ADEILADOL. \1  w S?F  CANADA LLYWODRAETH HWNT-FORAWL AGOSAF PHYDAIN. YN YR YMERODRAETH, DAN Y FANER. BWYD-FASGED PRYDAIN. t 60 ERWAU 0 DIR Y LLYWODRAETH ilw.amaethle. FFERMY00 DiWYGSEDIG ar Delerau Esmwyth Gwna RHENT DWY FLYNEDD am Fferm yn LIoegr brynu ar unwaith Fferm Ddiwygiedig yma o faintioli cyfartal, yn ymyl sefydliadau llwyddianus. CARTREFI DEDWYOD A CHYSUR. MAGU ANIFEILIAID yn Llwyddiant. yiriiBYNlAETH yn gynar mewn bywyd. CYNAUAFAU TOREITHIOG. FAII4 IACHUS. TRETHS YSGAFN. MARCHNADQEDD DA I BOB CYNYRCH. LLAETH-WERTKIANT yn Talu. FFRWYTHAU Diguro. Am fapiau, pamphledau, a Ilawn fanylion apelier at Mr. A. F. JURY, Canadian Govern- ment Agent, Old Castle Buildings, Liverpool; neu at Mr. J. OBED. SMITH, Assistant Superintendent of Canadian Emigration, 11 and 12, Charing Cross, London, S. W. Eisteddfod Trawsfynydd, A gynhelir DYDD SADWRN, MEDi lifted, 1909, Testynau yn awr yn barod, ac i'w cael trwy ddim ond talu y cludiad, oddiwrth yr Ysgrifenydd, J. R. JONES, Council School. Arcadiau Pottery, with Local Coat of Arms. Prices from 6d. to 1/4 per piece. Suitable for Presents.—Rhedegydd Office, Bl. Festiniog. PESWCH HUGH DAVIESS COUGH MIXTURE at Beswch, Anwyd, Asthma a' Bronchitis. Ni rAirl i DAVIES'S COUGH MIXTURE wrth sjanmoliactli, y mae wedi bod o liaea y cvhoedd er's blyiiydclati, ac y mae y lierchenox, (irwy draul a llafur di- ildio, wedi ei berffeitliio yn y fath fodd, fel y mao yn cael ei yydnabod fod dar- g-anfyddiad gwertlifawr at yr anlnvyl- derau uchod. Y mae miloedd lawer wedi cael iachad ac yn gwneyd eu goreu i'w gyre hell ar ereill sydd yn dyo idef. Ni raid ond cymeryd UN DOSE er profi ei ddylanwad uriiotigyrchol yn rhydohau y phlegm, yn clirio y llais, yn cynhesu ac yn cryfhatt y i're&t, gan weithio pob anwyd a clirygui ymaith. Ni, aid i "eh ofni canlymadau anwyd q, pheswch ond zofal,i fod potelaid o DAVIES'S COUGH MIXTURE yn y ty. Bydd pob dyn yn feddyg i'w r'eulu at holl anhwylderan y gwddf a'r frest, os brdd DAVIES'S COUGH MIXTURE wrth law.1 13|d. a^/9 y bote!. Y mae y poteli 2/9, yn cynwys mwy na thair o'r rhai lleiaf; gyda'r post 3c. yn ychwanegol. HUGH DAVIES, Chemist, MachynHeth. Y Pills mwyaf dyogel at BWYMEDD —Gweithfant yn esmwyth, yn sicf, ac hebZpoen. Davies's Tonic Antibilious Pills at DDflFFYG TREULEADt 13.d.. a 2/9 gan bob Druggist. DAVIES'S PILLS at Ddiffvsr Trenli^.d. DAVIES'S PILLS at Boen yn y Cefn. DAVIES'S PILLS at Guriad y Galon. DAVIES'S PILLS at y Piles a'r Gravel. DAVIES'S PILLS at v Ddanodd. DAVIES'S. PILLS at Wynt yn yr Y?tumosr. DAVIES'S PILLS at Boen yn y Cvlla. DAVIES S PILLS at ddiffye av/vd'd bwyd. DAVIES S PILLS sydd ddiogel hollol. r 'I1IiE' JCROEN IACH AGWAED PU R.-Dyna yr hrn y mae | y "Sarzine Blood Mix- 1I 9 ture" yn ei sicI'hau, adim /??????3? jB! arall. Nid ywyn honi ???????? B gwella pab peth, fel yi-  '.??j???  ?'?? j) | Vankee Patent IViedicir!«,; i #jSgBtfi 11 1 ond oos biinir chwi gn i ^groeri afiarhg ysfa, pin,- pies, toriad alfon,  1 cioluriau, pendtiynod.&e^ j §1 I yn tarddu o wacd drwg W?M?' ?' ?.? jj ?acammhur.myn?chbote- '?$? 'j* | I laid o ''Sarxina Biood ''?'? -'???' 11 3 Mixture, gan y Drug- '?$??- g gist nasaf atoch, Is. t'¡ç. ?R?-" 8S N a 2s. 6c. V bote!. neugyd? 3?- at y c?udiad J yn chwanegol, oddi wdh y Pet.chenog. | L". HUGH DAVIES, Chemist, Machynlleth. ]l OR D, I %,It( D D WEDI DOD COMIC POSTCARDS GOREU WE LS DC HI EfHOED-JUS-T YR HYN SYDD ARIMOCH EISfAU. Y MAENT YN WIRIONEDDDL DDiGRIF I'w cael am lc. yr un yn SHOP I Y RHEYD'EGYTD'D.' V "GWELL DYSG NA GOLUD." Cylchwyl Lenyddol a Cherddorol Carmel (A.), Penrhyndeudraeth, yr hon a gynhelir Dydd Sadwrn, Mai 15fed, 1909. Beirniad Cerddorol: Mr. W. D. JONES: Council School, Morfa Bychan. RHESTR O'R TESTYNAU (AGORED I'R BYD.) BARDDONIAETH. 1.—Tri Penill Coffadwriaethol i'r diweddar Miss Kate Jones, Werdon, Penrhyndeudraeth. Gwobr 5/ Rhoddedig gan ei chwaer, Beirniad :—" Glan Tecwyn." CERDDORIAETH. 2.—I'r Parti heb fod dros 20 mewn nifer a gano yn oreu y ddwy don ganlynol St. Aelred," emyn 908 allan o'r Caniedydd Cynnlleidfaol," a Whitford," emyn 454 o'r un llyfr. Gwobr 20/ a 5/- i'r Arweinydd 3.—I'r Cor Plant, heb fod dan 16eg mewn nifer, a gano yn oreu Lw-li-bei," (J. Jones- Owen). Gwobr 10/ a Medal Arian i'r Ar- weinydd. 4.-Unrhyw Bedwarawd. Gwobr 6/ 5.-Unrhyw Ddeuawd. Gwobr 8/ 6.-Unrhyw Unawd o weithiau Dr. Parry (agored i unrhyw lais). Gwobr 7/6. 7.—Unrhyw Ddeuawd Offerynol. Gwobr 2/6. ADRODDIADAU. 8 -Unrbyw Adroddiad i rai dros 18 oed. Gwobr 4/- CELFYDDYDWAITH. 9.—Par o Fretwork Photo Frames (Cabinet size). Gwobr 3/ 10.—Pipe Rack Fretwork. Gwobr 1/6. Beirniad:—Mr. Llewelyn Williams, Council School. lI.-Ffon Gcllen oreu. Gwobr 3/ Beirniad Mr. William Jones, Ty Fry. 12:-Par o Hosanau Cochddu i ddyn. Gwobr 3/ 13.-Childs Wool Petticoat (knitted o'r crotchet) i blentyn dwy flwydd oed. Gwobr 2/ 14-Par o Pillow Slips. Gwobr 4/ 15.—Table Centre goreu. Gwobr 5/ 16.—Tea Cosy goreu. Gwobr 2/6. 17.-Wool Antemicasser. Gwobr 2/6. 18.—Crotchet Ties. Gwobr laf, 1/6; 2il, 1/ 19.—Set of three D'oyleys. Gwobr ?'6. Beirniaid :—Mrs. Llewelyn Williams, Erylfa, Penrhyn; Misses Wennie Hughes, 2, Church Street; Mary Williams, The S tores, Minffordd. AMODAU, Atelir pris tocyn Blaensedd oddiar y budd- ugol os na fydd yn bresenol. Yr oil o'r Gelfyddydwaith i fod yn eiddo rhoddwyr y Gwobrwyon. Y Farddoniaeth a'r oil o'r Gelfyddydwaith i fod yn Haw eu priodol Feirniaid ar neu cyn y 6ed o Fai, ac enwau yr ymgeiswyr ar y Gerdd- oriaeth a'r Adroddiadau i fod yn llaw un o'r Ysgrifenyddion erbyn y lOfed o Fai, ynghyd ag enwau y darnau y maent yn myned i'w hadrodd. Rhestr gyflawn o'r Testynau i'w cael ond anfon Stamp Dimai i'r Ysgrifenyddion,—Mri. W. Morgan Roberts, Ty'nyrardd, neu Joseph H. Roberts, 10, Griffin Terrace. WHIT-MONDAY, 1909. VALE OF CONWAY CHAmR EISTEDDFOD, to be held at LLANRWST. LIST OF SUBJECTS NOW READY, to be obtained from the Secretary, J. D. JONES, Watling Chambers, Llanrwst. PRICE 21,3. EISTEDDFOD GADEIRIOL ION, AMLWCH. GWYL Y SULGWYN, 1909 (LLUN a MAWRTH, MAI Slain, a McHEFJN laf). MAE Rhestr Gyflawn o'r TESTYNAU yn awr yn barod, ac i'w cael pris 2c drwy'r Llythyrdy 24c, gan yr Ysgrifenydd, FOBERT JONES, 11 Parys Lodge Square, Amlwch. Eisteddfod Gadeirlol Rhesllarierchrygog'. i Dydd LluD, Gorphenaf 5ed, 1009. PRIF DESTYN Y FARDDONIAETH— Awdl Bryddest: "Heü Gartref Meddyiiau o Hedd." Gwobr £ 5 a Chadair Lcerw Hardd. Beirniad. Bethel. PR1F-GYSTADLEUAETH :-(a) "Worth? is the Lamb" (Handel) (b), Tyr'd Swyaol Serch" (UowJand). Gwobr £ 35. CORAU MEIBION:—" Cvdgaa y Pererinioa" (Dr. Parry). G-,vr,,br f 26. AIL GYSTADLEUAETH G OR AWL:— Dyddiau'r Haf (J. Price). Gwcbr i,"io, CORAU PLANT Y Fordaith (Hopkin Evans). Gwobr laf, £ 5 2d £ 2. Beirniaid y Evans, Ysw,, Mus. Bac., a Mr. Vv. O. Jones, Ciifynydd. Rhestr o'r Testynau i'w cael gan yr Ysgrifen- yddion JOSEPH DAVIES, 25, Brook Street, Rhcs J. T. EDWARIIS, 72, Bank Street, Poiikey, Ruabon
CYFLWYNEDIG j
CYFLWYNEDIG Mr Griffith Evans, Patrick View, Llanfair, I gyda'r cofion goreu a dymuniad am lawer o flynyddoedd iddo yn ychwanegol i "addoli fei Jacob a'i bwys ar ben ei ffon" newydd a dderbyniodd yn y cwrdd Llenyddol. Daeth newydd ini gyda'r wawr Dros donau'r inoroedd maith, Er teithio dros y cefnfor mawr Cvrhaeddodd ben ei daith; — Sef hanes yr Eisteddfod fu Yn Nghymru dros y don, Ac aarheg un o'r cewri cu Oedd cyfiwynedig ffon. Mi hoffwn fod yn Nghymru draw, Y noson boa yn siwr, I gael cipolwg ar y Haw, A ffon yr hynaf wr 'Roedd golwg brydferth ar y ffon 'Rwy'n amheu hyn fy hun, Ac olion brwydrau'r ddaear hon I'w weled ar y dyn. Ond 0 mor brydferth oedd y dyn, Yn figoleu pur y nef, t Ei ddelw oedd yn hardd ei lun, A'i ffydd yr un mor gref Yr henaint ddaw a'i don 'rol too I lethu dynolryw, A chymorth newydd rydd y ffon Yr ade-, hon i fyw.. I ddringo rhiwiau sarth y byd, Gwna cymorth ffon y tro, Ond pallu mae y nerth o hyd, With nesu at y gro Daw adeg noswyl cyn bo bir Ar deulu'r ddaear hon, Yn dawel hunwn medd y Gwir," Heb angen unrhyw ffon. Erwgochyn. W. WILLIAMS,
I O'R PEDWAR CWR.
I O'R PEDWAR CWR. Trwy osod peirianau newyddion yn eu gwaith, y mae perchenogion Gwaith Dur arrowwedi troi allan yn hynod o enillfawr, a dylanwada yn fanteisiol ar y reilffyrdd, &c. Er na arbedir llafur trwy y peirianau, bydd yn arbediad o fil o bunau yn yr wythnos yn y glo a ddefnyddir. Bwriedir agor y Reilffordd newydd o Holland Arms, Mon, i Beulech a'r Traeth Coch, pellder o tua saith milltir, ar y 24ain o'r mis hwn. Collwyd bacbgen deuddeg oed er's dros wythnos yn ol o aidal Pontypool. Codwyd mintai i fyned allan i chwilio am dano. Y mae yn awr wedi ei ddarganfod mewn fferm yn Canton, Caerdydd, lie y'i cymerwyd gan un o'r gweision, wrth yr hwn y cwynodd ei fod yn ddigartref a digefn. Y mae mudiad ar droed i gael Eisteddfod Genedlaethol 1911 i Abfergafenni. Bu U Eis teddfodau y Fenni yn enwog iawn gynt, ac y mae cafnogaeth yn cael ei roddi ar gylch eang am gael yr Wyl Genedlaethol yno. Dirwywyj H. Price Humphreys, Grocer, Caeraarfon, ddydd LInn, i ddwy bunt a'r costau am werthu Margarine yn lie ymenyn, a'r un swm am werthu rhyw nwydd arall yn enw lard. Beirriadai y Parch. T. Edwin Jones, Ficer Caergybi, y Cymry fynychant yr Eglwys am nad ydynt yn cyfranu mwy na dimeu neu geiniog yn y gwasanaeth. Dywedodd Gwleid- yddwr enwog os cyffyrddir calon Cymro y dechreua ganu emynau, ond cyffyrdder calon Sais dyry ei law yn ei logell. Yr oedd yn hawdd cael rhai i ganu, ond anhawdd cael rhai i brofi cywirdeb eu canu gyda cbyfraniad- au at gynal actios CI efydd. Mewn cynhadledd o'r meistri a'r gweithwyr ddydd Ltua yn Abertawe, penderfynwyd gweithio gyda'r dur wyth awr yn y dydd mor fuan ag y gellir. Dyry y cyfnewidiad waith i bed war cant a'r ddeg rhagor o ddwylaw. Y mae rhif aelodau Cymdeithas y Peirian- wyr yo llai o 3011 nag oeddynt flwyddyn yn ol. Nifer y rhai Allan o waith ac yn derbyn budd o'r Cymdeithas yw 10,515 ar gyfer 10, 720 yn mis Mawrtb. Mrs. Anne Phillips, 84 mlwydd oed, Trallwm, a enillodd y Bathodyn am bresenol- deb cyson yn yr Ysgol Sul. Er ei hoedran mawr ni chollodd ond tri thro yn ystod y flwyddyn. g Y mae y Parch. Robert Roberts, B.A., Pb. D., Trefnant, wedi cyhoeddi "Llawlyfr i'r Hen Destament a'r Apocrypha." Hwn yw y pedwerydd iyfr i Mr. Roberts ei gyhoeddi oddiar y daeth o Coleg Bangor a Choleg Leipsic. Dathlwyd haner can' mlwyddiant gweini- dogaeth Dr. Hugh Jones, Bangor, yn Nghyfar- fod Talaethol y Wesleyaidd yn Ngholwyn Bay ddydd Mercher diweddaf.