Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
HEDDLYS BETTWSYCOED. I
HEDDLYS BETTWSYCOED. Dydd SadwrD, o flaen y Milwriad Johnstone, L. W. jeif Petit a Robert Parry, Yswein- iaid, Y Rhingyll Breesu a gyhuddodd James Roberts, Mill Street, Bettwsycoed, o fod yn feddw ac afreolus yn y pentref ddiwrnod y Flair, Mai 22.—Dirwy 2/6 a 9/6 o gostau. Yr Heddgeidwad Pritchard a gyhuddodd illiam Brown, crwydryn. o gardota o ddrws ddrws yn Capei Curig y dydd blaenorol.— Anfonwyd ef i garchar am 14 niwrnod gyda llafur caled. Y Rhingyll Breese a gyhuddodd Thomas Clare, 285, Stredford Road, Manchester, o fod heb oleu tu ol i'w Fodur wedi deg o'r gloch Mehefin 5.-Addefwyd y trosedd, ond pleid- iwyd mai newydd ddiffodd yr oedd y goleu gan fod y lamp yn gynes pan alwyd ei sylw at y peth.—Taflwyd yr achos allan ar dalu y costan. Gofynodd Mrs, Richard Hughes am dros- glwyddiad trwydded yr Eagles Hotel, Pen- machno a chaniatawyd hyny.
BODLYS BLAENAU FFESTINIOG.…
BODLYS BLAENAU FFESTINIOG. I l)..r1.1  0 Baen William Owen, D. Tegid 10 es, R John Vaughan Williams, Ysweiniaid. FIY,byswyd fod John Wynne, Dolrhedyn, viedi ?° y ceffyl oedd ganddo i fyned ar fferm '3 nad oedd ? 0 gwbl i gwyn pellach ng hy,Ic yr anifail. ?"???yd Evan Jones, Tanygrisiau Toefr??WHHam Lloyd Jones, Tanygrisiau, 0 tedd. Y na'N ar Mai 13, a'r Hall ar Mehe6o t.??'rwywyd hwy i 2/6 yr un a'r costau.   tri achos 0 Dadogi plant anghyf- thlon ddod 0 Baen y Llys, and tynwyd un yn 0j ?m nad oedd gan yr Achwynyddes fo?; ? gael ei thystian i'r Llys gohiriwyd y Hall am *°d yr Achwynyddes yn rhy wael i ymfljj yn y Uys a gwnaed archeb yn y tryd Ydd ?? 1/6 yr wythnos, a'r costau yn cyraedd ? .a dair punt. Ydney u her, Gorphwysfa, Trawsfynydd, gYbu 0Richard Evans, Tyllwyd Farm, sfyly o dori'r heddwch a'i fygwth.— Id eiste ai Mr. Tegid Jones i wrandaw yr ?hos "Dddangosodd Mr. R. 0. Davies 'hos Achwynydd,—Yr Achwynydd a dyst- iofl/j AChwynydd.-Yr Achwynydd a dyst- Md-ei yn Oruchwylydd Lleol i Mr. Scott, ?hw a gyflenwais y Wersyllfa Filwrol yn Tra WsfYnydd a chig. Cytunodd a'r Diffynydd i R,, i V c,8 bob boreu o'r Orsaf i'r Wersyllfa lie v ryddid tua baner tunell yn ddyddiol 0 Wo Gan nad oedd y Diffynydd yn ei ?db  Syda'r cario, cytunodd a Mr. Lloyd, CroSs^? Syda'r cario, cytunodd a Mr. Lloyd, Cr oss 0xes Hotel, i wnevd y gwaith. Daeth y H;?Y°?? ydd yn hynod anifyr a bygythiol °^iar yr adeg y collodd y cario, ac yr oedd )n lar y adeg y coHodd y cario, ac yr oedd ?°"y° am amddiffyniad y Faingc trwy vat rwymo y Diffynydd i gadw yr heddwch. Ystlwvd yn mtellach gan yr Heddgeidwad ?j ??'.? ?'?? Morris, llettywr yr Achwyn- M<] ? G. Lone, Clerc yr Orsaf.-Rhwym- lvyd yi ynydd i gadw'r heddwch am <j?Y -?"? ?? yn y swm 0 ddeg punt, a'r ;osta h h dd M R 0 ?Osta ??' r wng y ddau.—Mr. R. O. ?-'? Gobeithio eich bod fel Faingc wedi )sty ?, ?? ydych yn ei wneyd Rhanu'r  beth ydych yn ei wneyd! Rhanu'r Ost FeHy y mae dyn yn gorfod taiu am &el iiydd i gerdded y ffordd: chlywyd son a? y fath beth, a hyn i gyd ar gf?? "?? y C!erc"—Y Clerc, "Dim o'r "'t' ??"—Mr. Davies, "Yr wyf yn ei ^Sw h »d ?o ? rhanu'r costau ar gyfarwyddyd y Cerc C adeirydd, Yr oeddym wedi pen- der ?nu hyny cyn siarad a'r Clerc." — Mr. ??! ,?Y?is y Clerc yn dywedyd wrthych y | k ranu y c05tau-" — Cadeirydd, C'?baoth hyny ar ol i ni ofyn iddo a allem yn gvfr.u' ranu y costau.Mr, Davies, Y Hae !snyf fy marn fy hun am gysy?Itiad y CW %'r hall achos. 11- Y Clerc, Nid yw yn r;)?- c?'r ^oU achos"—Y Clerc. Nid yw yn t>: lywi awgrymu dim o'r hth beth "—Mr. avi. es, Yr wyf yn ei ddywedyd yn blaen ac & cym!ryd y cyfrifoldeb yn ]]awn am wneyd JY"Wedi ychydig eiriau peMacb, dywed- Odd y D?gyoyad fod y dull aflan y cerid yn laen SMa'r cig yn Trawsfynydd yn gywil- :U. 0 ?ssyn meddw! fod y mitwyr druain yn ei twyta —Y Clerc, "Nid dyma y Hei gj*1a'ch cwyn, gellwch ysgrifenu i'r S??t ? Rhyfe? yn nghylch y peth, neu os ?a? ? .?Iwchysgnfenu gwn pwy?awna drosoch." '-Mr. Davjes, Fe wna aelod dyfodol ySir YUy yn eic4 He." Daeth Mr R. J. Davies, Is-oruchwylydd y odion (??s??K? O??eer) a 19 a achosion V mlaen ar ran y Swyddogion Plwyfol i ofyn archeb yn eu hachos am y Irethi. Gohir- Yd rhoi am fis, eraili am dri mis, a gwnaed 4rchebion mewn rhai am 5/- y mis i fyny i y mis—Ymddangosodd Mr. R. O. Davies un achos o galwodd sylw y Swyddog at y IUth ei fod yn y swm o £ 35 17s 9c yn erbyn ^toddiwedolwyr y Greffin Temperance yn «awlio trethi tair blynedd. Nis gellid trwy y lys godi trethi mwy na blwyddyn, ac yr oedd ef ar ran yr ymddiriedolwyr yn cydsynio i Bymeryd dedfryd am drethi blwyddyn.-Y SWyddog a ddaliai y gallai godi rhagor na trethi blwyddyn trwy y Llys.-Gyhiriwyd yr achos er mwyn edrych y mater i fyny. Yr Arolygydd Roberts a gyhuddodd Frank T. Sharp, White Cliff, Tettenhall, Stafford- shire, o oryru ei Fodar yn ymyl Talsarnau Mai Z9.-Yr un Swyddog a gyhuddodd Henry Paxton Harding, Bank House, White Friars, Caer, o oryru ei Fodur ar ffordd Trawsfynydd Mai 30; a William Stonel, 30, Spring Garden, pidsbury, o oryru ei Fodur yn Trawsfynydd 30.-Ymddngosodd Mr. R. O. Davies i erlyn yn y tri -.ichos.-Profodd y Rhingyll D. R. Davies a'r Heddgeidwad Roberts yr achos yn erbyn Sharp yr hwn a yrai yn ol cyfiymder 10 dras 26 miltir yr awr. Darllenwyd llythyr lllaith oddiwrth ei gyfreithwyr yn dadleu drosto, ac na Lhyhuddwyd ef exioed o'r blaen ? or-yru.-r)irwt, o dair punt, gini i'r Cyfreith- twr, ac 8/6 o gostau. Profwyd yr aches yn erbyn Harding gan yr Heddgeidwad Evan Davies, a W.. E. Edwards. Gyrai yn ol 23 milltir yr awr. Yr Ceddyntau wed: anfon llythvr, ac yn datgan Rofid os digwyddo yru yn gyflymach na oedd y rheol yu y dosbarth.—Uirwy o dair punt, gini i'r Cyfreithiwr, a 14/- o costau. Ymddargosodd Sionel, a dangosodd ei ofid Os gyrodd yu rhy gyflym Cerbyd nerth deg ceffyl oedd ganddo, ac ni feddyliodd erioed y Sallai wneyd ugain milltir yr awr, heb son am wmeyd rhagor.—Profwyd ei fod yn gyru yu ol 25 miiitir yr awr.—Cafodd fyned ar dalu v costau o 8/6.
HEDDLYS LLANRWST. I
HEDDLYS LLANRWST. Dydd Llun, o flaen H J. W. Watling (Cad- eirydd), L. W. Jelf Petit, L. O. R. Ashley, a W. J. Williams. Yr Heddgeidwad John Jones a gyhuddodd Jane Jones, Heol Scotland, o fod yn feddw ac afreolus Mai 31. Yr oedd ar yr heol chwarter i haner nos yn feddw ac yn arfer iaith warthus. Pan orchymwyd hi i fyned adref, aeth i'w thy ac o ffenestr y llofft parhai i felldithio y dorf. —Dirwy o bum swllt a'r costau.- Yr un Swyddog a gyhuddodd Rosie Edwards, Heol Scotland, o fod yn feddw ac afreolus Mehefin 4. Tystiwyd ei bod yn Denbigh Street tua naw o'r gloch y noson dan sylw a thorf fawr o'i chwmpas y rhai a regid ganddi mewn modd difrifol, a gorphenodd ei phrangciau trwy fwrw potel lawn o gwrw at eu penau, and llwyddwyd i'w hosgoi.-Cybuddwyd hi yn mhellach o fyned trwy brangciau cyffel- yb nos dranoeth, a'r tro hwnw gwnaeth ymgais am ben ei gwr gyda bwrw potel lawn o gwrw at ei ben,—Dirwy o bum swllt a'r costau yn mhob un o'r ddau achos. Yr Heddgeidwad Owen a gyhuddodd J. Williams, River Terrace, o arfer iaeth aflan a gwrthun Mehehn 9. Tystiodd y Swyddog ei fod yn Heol Scotland haner awr wedi una'r- ddeg y noson uchod, gwelodd nifer fawr o bobl yn sefyll wrth dy y Diffynydd, a chlywodd ef yn defnyddio iaith aflan wrth rywun yn y ty. Curodd y drws a rhybuddiodd y Diffynydd, and parhaodd 1 gario yn mlaen gyda'r un iaith —Dirwy o swllt a'r costau. Bwrdd Pysgodfeydd Dyffryn Conwy a gy- huddasant Walter Lovell a Robert Lloyd Hughes, Heol Scotland, a Richard Hughes, Stryt Fain Llanrwst, o ddal brithylliaid yn Afon Conwy gyda rhwydi, ac heb fod ganddynt drwyddedi. Erlynwyd gan Mr. R. O. Davies. -Yr Heddgeidwad John Jones a dystiodd ei fod ar ei ddyledswydd yn Denbigh Street haner awr wedi tri o'r gloch y boreu, Mai 21, gyda Robert Williams, ceidwad afonydd. Gwelodd y Diffynyddion yn nesu o gyfeiriad yr afon, a phan welsant ef ymguddiasant tu ol i drol yn y Walk, Cariai Richard Hughes gwd ar ei gefn, a thaflodd ef dros y clawdd, a rhedodd atynt. Siaradodd a Lovel a gofynodd a oedd ganddo rywbeth yn ei feddiant, a dangosodd yntau ei bocedi gweigion iddo. Yr oedd gan Lloyd Hughes fodd bynag bedwar coes o rhubbarb yn ei feddiant. Chwiliodd am y cwd, o chafodd ef yr ochr arall i'r clawdd. Yr oedd dwy rwyd ynddo wedi eu gwneyd yn un c^'u cuddio mewn muffler, yr oedd yn hollol wlyb ac wedi ei gorchuddio a chwyrn yr afon. Yr oedd ynddo hefyd 45 o frithylliaid, ac ni phwysai yr oil and pum' pwys, y mwyaf yn mesur chwe' modfedd a haner a'r lleiaf dair modfedd. Yr oedd y rhwyd wedi ei gwneyd yn drammel, yr un fanaf yn haner modfedd o fesgyn a'r un fras yn fodfedd a haner. Dat- ganodd R. Lloyd Hughes ei ofid o'r hyn ddigwyddodd, ond gan nad oedd y gyfraith, yn caniatau iddo gardbta na lladrata, yr oedd yn cael ei orfodi i wneyd rhywbeth i gael bwyd i'w deulu.-Addefodd y ddau arall eu bod yn euog.—Yr Uwcharolygydd Beresfordd a ddar- Uenodd restr hir o ddirwyon yn erbyn y tri.— Y Cadeirydd a ddywedodd mai y ddirwy uchaf ellid roddi arnynt ydaedd pum punt, a phunt am bob pysgodyn, neu haner cant yr un, fodd bynag yr oeddynt am fod yn ysgafn arnynt trwy beidio eu dirwyo i ddim ond dwy bunt yr un a'r costau gyda rhan y gini i'r cyfreithiwr rhyngddyat: £ 2 12s 6c yr un.-Wedi bod yn ymddiddan a'u gilydd gofynasant faint o gar- char gaent yn niffyg eu bod yn talu y ddirwy. -Clerc, Pedwar diwrnod a'r ddeg o lafur caled. "—R. Lloyd Hughes, "O'r goreu, mi awn ni i garchar,"
BWRDD ADDYSG DOSBARTH FFESTINIOG.
BWRDD ADDYSG DOSBARTH FFESTINIOG. Cyfarfu y Rheolwyr Addysg canlynol yn yr Adeiladau Sirol, Blaenau Ffestiniog, pryd- nawn ddydd Iau, Mri Hugh Jones, Andreas Roberts, Dr Richard Jones, W. P. Evaas, J. Lloyd Jones (leu), John Cadwaladr, a Miss Jones, Blaenau Ffestiniog; Parch, J. D. Richards, W. J. Williams, a M. R. Morris, Trawsfynydd Parch Hugh Ellis, Gellilydsn, Richard Roberts, Llandecwyn G. Parry Jones, Penrhyn Edmund R. Evans, Tal- sarnau Edward Jones (Clerc Cviiorthwyol), a William Evans a William Jones (Swyddog- ion Presenoldeb). Yn absenoldeb y Cadeirydd a'r Is-gadeirydd, fe benodwyd yr Kenadur Andreas Roberts i'r Gadair. Ar ddarlleniad cofnodion y cyfarfod diwedd- af sylwodd Mr W. J, Williams fod Adroddiad Arolygvdd yr Ysgolion yn galw sylw at sefyllfa anfoddhaol pethau cddeutu Ysgol Bronaber, Trawsfynydd, Yr oedd y liechwareu i'r Plant yn hynod ddiffygiol, a'r adeilad yn dra anfodd- haol. Yr oedd yn cynyg fod yr adroddiad yn cael ei anion i'r Pwyllgor Sirol, a bod sylw ar unwaith yn cael ei roddi iddo.-Cefnogodd Mr Morris, a phasiwyd hyny, Darllenwyd llythyr oddiwrth y Gangen Leo! o'r Blaid Lafur yn gofyn i'r Rheolwyr roddi y Ddeddf Porthi Plant mewn grym yn y Dos- barth.Y Clerc a ddywedodd fod yr hyn a ddeuai o'r Ystafell Goginio yn cael ei ranu yn mysg y plant angenus,-Dr Jones a syhvodd mai gwirfoddol fu yr oil hyd yn hyn, ac mai gofyn yr oedd y llythyr am i'r Ddeddf gael ei rhoddi mewn grym i borthi y Plant o'r Trethi. -Mr John Cadwaladr," Y mae yr ychydig ddeuai o'r Ystafell Goginio wedi ei ranu yn wirfoddol yn myfg y Plant, ac y mae pobpeth sydd yn bosibl i ni ei wneyd fel Rheolwyr wedi cael ei wneyd. Dylid anfon atebiad felly i'r llythyr.—Pasiwyd i wneyd hyny. Gofynai Rheolwyr y Penrhyn am gael Gwaith mewn coed yn yr Ysgol, a phasiwyd i'r Rheol- wyr Lleol ddod ag adroddiad llawn at y cyfar- fod nesaf. Daeth cwyn o'r Penrhyn nad oedd yr Ath- rawon Gyflenwadol (Supplimentary) yn cym- eryd mantais ar y Dosbeirth gynhelir er eu mhwyn.—Mr W. P. Evans, Y mae y Pwyll- gor Sirol yn ystyried ei fod yn bwysig iawn i'r Athrawon hyn fynychu y Dosbeirth gedwir er eu cynorthwyo i basio, ac oni phasient y collent eu Ileoedd.-Mr John Cadwaladr, "'Y mae yr Arolygydd wedi rhoddi ar ddeall na chaniateir iddynt fod yn yr ysgolion oni fynychent y Dos- beirth."—Pasiwyd i alw sylw yr oil o'r rhai sydd yn ngwasanaeth y Bwrdd at y mater er mwyn iddynt ddiwygio gyda phresenoli eu hunain yn y Dosbeirth. Pasiwyd i'r Pwyllgor Ymweliadol fyned o amgylch yr holl ysgolion er mwyn gwneyd yr adgyweiriadau angenrheidiol yn ystod gwyliau yr haf. Darllenodd Mr William Evans ei adroddiad am y presenoldeb yn ysgolion y rhan ddinesig o'r Dosbeirth. Yr oedd 2,084 o blant ar y Ilyfrau lleihad o 44 a cbyfartaledd y presen- oldeb am y mis yn 1848: lleihad o 70. Yr oedd 6 ysgol yn y Dosbarth Anrhydeddus, 6 yn y Dosbarth Qyntaf, ac un yn yr Ail Ddos barth. Ymwelodd a 304 o rieni plant oeddynt yn esgeuluso gyda'u hanfon i'r ysgolion, a chafodd fod 18 o'r plant yn seilion. Yr oedd y Frech Goch wedi tori allan yn y Llan, a'r Twymyn Coch. Gwneid pobpeth ellid i atal Uedaeniad yr afiechydon hyn. Mr William Jones a adroddodd fod 1020 o blant ar lyfrau yr Ysgolion Rhyddion cynydd o 27, a chyfartaledd y presenoldeb yn 873 cynydd o 8. Ar lyfrau yr Ysgolion Eglwysig 257: lleihad o 2; cyfartaledd y presenoldeb 199.. Ymwelodd a 141 o rieni plant a chafodd fod 85 yn seilion. Yr oedd 6 ysgol yn y Dos- barth Anrhydeddus, 3 yn y Dosbarth Cyntaf, a dwy yn yr Ail Ddosbarth. Pasiwyd i wyHau yr ysgolion fod o Gorpenaf 16hydAwst23. Mr Edmund R. Evans a ofynodd pa faint oedd yn llai yn Ysgol Talsarnau ar ol agor Ysgol Glanywern? Deallid mai ysgol anghy- oedd oedd un Glanywern. Oni ellid cael hawl i'r Swyddog ymweled a hi er mwyn cael sicrwydd am bresenoldeb y plant ynddi ?—Mr. W. Jones a ddywedodd mai wyth neu naw oedd yn llai yn ysgolion y Cyngor ar ol agor ysgol Glanywem.-Mr E. R. Evans, "Ofn sydd genym fod rhai yn Ilechu yn nghysgod y peth heb fyned i ysgol o gwbl ond yn anhyson iawn.—Mr J. Cadwaladr, Os oes amheuaeth yn ngbylch yr addysg gall yr Arolygydd orfodi y plentyn i gael ei arholi er gweled a ydyw yn gwneyd cynydd dyladwy."—Dr Jones a gynyg- iodd fod y mater yn cael ei adael yn ngofal y Rheolwyr Lleol i wneyd ymchwiliad llawn iddo; a chefnogodd Mr G. Parry Jones, a phasiwyd hyny. Mr W. J. Williams a alwodd sylw at y gwa- haniaeth yn nifer yr Athrawon yn GsHilydan a Bronaber. Yr oedd nifer y plant yn fwy o ddau yn Bronaber nag oeddynt yn Gellilydan, eto yr oedd tri athraw yn y lie olaf, tra nad oedd ond dau yn y blaenaf.-Clerc, "Ni ddaeth cwyn o gwbl oddiwrth Ysgolfeistr Bronaber yn nghylch y Staff."—Cynygiodd Mr W. J. Wil- liams fod sylw y Pwyllgor Sirol yn cael ei alw at y petb, a chefnogodd Mr M. R. Morris,- Mr W. P. Evans a ofnodd fod y cyfeillion o Trawsfynydd yn cymeryd camrau allai droi yn anfanteisiol i Ysgol Bronaber. Os anfonid y mater i'r Pwyllgor Sirol yr hyn a wneid gan- ddynt fyddai ystyried nifer y plant, a -nifer yr athrawon. Y mae yno yn awr Staff at 40, yr hyn oedd yn rhy uchel o ddeg. Nid oedd a wnelo Bronaber ddim a Gellilydan, y Pwyllgor Lleol yn ddiau oeddynt y rhai cymwysaf i ys- tyried y Staff .-Mr G. Parry Jones a gynygiodd i'r mater fyned i'r Rheolwyr Lleol.-Nir Ellis a Mr Cadwaladr aalwasant sylw at y ffaith nad oedd cwyn wedi dod o Bronaber ei hun, a bod ysgol Gellilydan yn gweithio o dan anhawsder- au eithriadol, Yr oedd nifer yr Athrawon yn at as yr un fath yn y ddwy ysgol o'r decbreu, Y Parch J D. Richards a ddywedodd iddynt fod yn yr un anhawsder yn Bronaber ag oedd- ynt yn awr yu Gellilydan, eto bu raid iddynt foddloni ar ddau athraw, tra yr oedd tri yn Gellilydan. Gwelai trethdalwyr y Traws y gwahaniaeth yn Staff y ddwy ysgol, ac nis gallent lai na gofyn y rheswm am hyny.—Mr M. R. Morris a dynoddei gefnogiad i gynygiad Mr. W. J. Williams.yn ol, a chefnogodd well- iant Mr G. P. Jones yr hwn a basiodd yn un- frydol. Mr M R. Morris a alwodd sylw drachefn at Ysgol Bronaber. Efallai y meddylid "fod Ysgol Bronaber ar yr ymenydd, ond nid yw hyny ddim a. bwys." Yr oedd yr Arolygydd yn galw sylw at yr adeilad anghymwys y cyn- helid yr Ysgol. Yr oedd arian wedi eu casglu ar hyd a Bed y wlad at godi ysgolion mewn lleoedd o'r faih beth a ddaeth o'r arian hyny? Parch Hugh Ellis, Paham nad cael peih o'r Grorifa fel y cawsom ni yn Gellilydan ? Y mye genym ni adeilad teilwng, ac un sydd yn add- urn i'r lie. Agorir ef Gorphenaf 3, ac yr wyf yn rhoddi gwahoddiad cynes i chwi oil fel Rheolwyr i ddod acw i'r seremoni hono."—Mr W. P. Evans a ddywedodd ei fod yn teimlo dyddordeb mawr yn Bronaber o'r dechreu, a diau y dylid cael ysgol deilwng yn y Ile, Bu ef ac eraill a'r cyfeillion yn y Gynhadledd gyn- haliwyd yn Amwythig yn nglyn a Cronfa y Mudiad Ymosodol. Cafwyd arian o'r Gronfa at Ysgol Brontecwyn a Gellilydan ar unwaith pan wnaed cais am hyny. Y mae yr arian yn barod at Bronaber, ac nid oedd eisiau dim ond anfon cais am danynt.-Cefr o-ai Mr Morris i alw sylw y Pwyllgor Sirol at Adroddiad yr Arolygydd ar yr adeilad yn Bronaber.—Mr Ellis a ategodd, a bod ape! cryf yn cael ei wneyd am gael adeilad parhaol a theilwng yn y He.—Pasiwyd yn unfrydol. Pasiwyd i bwyso ar y Pwyllgor Sirol i gau o amgylch ysgol Brontecwyn ar unwaith.
I CYNHADLEDD Y WESLEYAID CYMREIG.
I CYNHADLEDD Y WESLEYAID CYMREIG. Cynhaliodd Wesleyaid Gogledd a Deheudir Cymru eu Cynhadledd yn Llanidloes yr wyth- nos ddiweddaf o dan amgylchiadau ffafriol, a chafwyd cyfarfodydd bendithfawr. Yn nghy- farfod y Gweinidogion prydnawn ddydd Mawrth llenwid y gadair lywyddol gan y Parch. Evan Jones, a chydag ef ar yr esgyn- lawr yr oedd y Parch. John Humphreys, Llundain (Ysgrifenydd); Parch. Thomas Hughes (Cyn-Iywydd); a'r Parch Peter Jones- Roberts (Llywydd newydd), Blaenau Ffestin- iog. 0 dan y trefnian newydd, cymerid dyddor- deb arbenig yn ymddangosiad yr ymgeiswyr am y weinidogaeth o'r tair Talaeth Gymreig, Wedi eu harholi ar lafar gan y Parch. Thomas Hughes, a rhoddi hanes eu gyrfa gyhoeddus i fyny i'r presenol, caniatawyd i'r rhai canlynol fyned yn mlaen am Arholiad Gorphenaf David Lewis Jones, Joseph Jenkins, William Thomas Roberts, John Pugh Jones, Robert Thomas Roberts, John Lewis, John Meirion Williams, John Meirion Jones, a Hugh Penri Davies. Yn nghyfarfod nos Fawrth, cyflwynodd y Parch. Evan Jones y Llywydd newydd i'r cyfarfod, a siaradodd yn uchsl am dano fel Ysgrifenydd cyntaf y Gynhadledd, ac fel prif offeryn (gyda'r diweddar Barch. Hugh Price Hughes) i gael y Gynhadledd Gymreig rhwng y tair Talaeth a chael yr awdurdod perthyna iddi o'r Cynhadledd Gyffredinol. Cafwyd un o'r Anerchiadau grymusaf gan Mr. Roberts wrth iddo gymeryd y Llywyddiaeth. Wedi rhoddi trem ar hanes gorphenol a safle bresenol Wesleyaeth Gymreig aeth y Llywydd yn mlaen i sylwi ar yr elfenau yn mywyd Cenedlaethol Cymru oeddynt yn peri pryder ac ofn iddynt, a dywedodd fod unig obaith y genedl yn gorwedd mewn Eglwys fyw;" ac felly y cwestiwn ddylai bwyso arnynt fwyaf ydoedd, A ydym ni yn Eglwys fyw ?" 0 ddilyn dysgeidiaeth loan yn ei Epistol cyntaf awgrymodd dri prawf o fywyd Cristion- ogol, ar cyntaf ydoedd ffydd yn Nghrist fel Person Dwyfol. Bu lesu Dwyfol bob amser yn unig wrthrych ffydd yr Eglwys Gristionogol a bu ei hymdrech mewnol o dro i dro gyda'r rhai a ymosodent ar Dduwdod eu Mheistr. Y mae bob amser Redi cydnabod ffaith fawr yr Ymgnawdoliad fel yn hanfodal i Gristionog- aeth. Crist yw. nid yn unig Sylfaenydd yr Eglwys, ond ei sylfaen, ac y mae ffydd ynddo Ef fel Duw-ddyn wedi bod gyda hi yn amod iachawdwriaeth dyn. Conglfaen gwirionedd ac uniawngrededd, yn ol loan, ydyw cydnabod undeb y Dwyfol a'r dynol yn mherson Iesu Grist, Mab Duw. Hyn yn unig a sicrha i ni ddatguddiad gwirioneddol a phersonol o Dduw a'i gariad at ddyn, Hyn yn unig a'i gwna yn bosibl i ddyn gyfranogi o'r bywyd sydd yn Nuw, ac felly ddiogelu ei iachawdwriaeth dragwyddol. Gwadu Duwdod Crist yw gwadu Cristionogaeth, a gwrthod Crist fel Mab Duw yw gwrthod bywyd tragwyddol. Ffydd ynddo Ef yw y prawf o fywyd, a dyma nod cyntaf Eglwys fyw,—Eglwys sydd "yn gorohfygu'r byd Y mae yr Eglwys yn hollol ddibynol am bobpeth sydd ami eu hangen i gyflawni ei chenhadaeth yn y byd ar Grist Dwyfol. Mae ei bywyd a'i gwir lwyddiant yn gyfatebol i'w ffydd yn yr Iesu Dwyfol., (2). Nodwedd arall perthynol i Eglwys fyw yw meddiant o gymeriad Crist-debyg. Datgudd- iodd Iesu Grist trwy ei fywyd gymeriad ei Dad, a dyma y Genhadaeth a ymddiriedwyd i'r Eglwys Gristionogol ar ol ei esgyniad. Y prawf o wir undeb a Christ ydyw cerdded y llwybrau a gerddodd efe, canys yr oedd ei fuchedd ef yn brawf parhaus o'i undeb a'r Tad. Y cvnllun o ufydd-dod sanctaidd yw,— canlyn Crist ar hyd llwybrau cyfiawnder. Yr hwn sydd yn gwneuthur cyfiawnder sydd gyfiawn." Prawf o nerth Eglwys yw ei chymeriad. Saif Eglwys Crist am bobpeth sydd bur a chyfiawn, a raid i fethiant ar ei rhalf Heitbrin ac arddangos y prif rinweddau hyn ei hamddifadu o fendith Duw a pharch dynoliaeth. (3). Nodwedd araU o Eglwys fyw yw cariad Crist-debyg at ddyn. Carkd yw natur hanfodol Duw, a'r prawf o wir undeb ag Ef ydyw ufydd-dod i ddeddf cariad. Y mae cariad at Dduw yn cynyrchu cariad at ddyn- ion. Wrth hyn y gwyddom ein bod yn caru plant Duw, pan ydym yn caru Duw ac yn cadw ei orchymynion Ef." Y mae dyngarweh heb dduwioldeb yn cael ei amddifadu o'i wir nerth. Cariad at Dduw yw gwraidd pob gwir rinwedd a gwir wasanaetb. Y mae cariad Dwyfol yn y galon yn sicr o gynyrchu dymun- iad Crist-debyg i wasanaethu pob dyn hyd yn nod at aberthu. Rhaid i'r bywyd Cristionogol arddangos yr un rbinweddau, yr un ufydd-dod i ddeddfau y nefoedd, a dadblygu mewo cysondeb a'r cynllun a osodcdd ei Awdwr Dwyfol. Os dywed neb ei fod yn caru Duw, ac a gasha ei frawd, celwyddog yw." Achub- iaeth dynion a raid fod prif ymgais Eglwys Dduw, ac awydd am eneidiau raid fod ei chynhyrfydd a'i symudydd i ymladd hrwydr yn erbyn pob gallu a dylanwad a dueddant i niweidio 3. direstwng y bywyd dynol. Yr oedd yn rhaid i'r Eglwys fod o blaid pob symudiad daionus ac yn erbyn pob ffurf ar ddrygioni. Rhaid i "Dadolaeth Duw a Brawdoliaeth Dyn fod yn wirioneddau cyfochrog ac am!wg i yn ngweinidegaeth yr Eglwys Gristionogol, Y rhan hono o r Eglwys sydd yn fwyaf byw i anghenion dynion, a pharotaf i abertbu er en diwallu, ydyw yr Eglwys a gydnabyddir ac a feadithir gan Dduw. Rhaid i Giistioncgior., fod yu fwy i'r dyoddefiadau a'r trueni sydd yn y byd, ac ymdrechu i efelychu yn fwy ffyddion yr hwn a. enwai ei hun yn gyfaill publicaned a phechaduriaid." Ar eu ffyddlondeb i'r Crist Dwyfol y dibynai dyfodol yr Eglwys: ffyddlondeb i Grist fel y cyallun o gymeriad, ffyddlondeb i wir ysbryd ei fywyd a'i farwol- aeth. Boed iddynt gofio bob amser mai bywyd oedd yr eiddo Ef o wasanaeth dros ddyn ac o. aberth parhaus ar ei ran. Boed iddynt fel Eglwys yn Nghymru, gyfranogi yn fwy helaeth nag erioed o'i fywyd Ef, sefydlu yn gadarnach nag eriaed eu ffydd yn y Duw-ddyn Iesu, efelychu yn fanylach nag erioed ei gymeriad gogoneddus, ac yfed yn ddyfnach nag erioed o'i ysbryd hunanymwadol ac aberthol, er iachawdwriaeth llawer o eneidiau a gogoniant Ei enw mawr. Diolchwyd i'r Llywydd am ei anerchiad galluog ac hyawdl. Cyflwynwyd anerchiad goreuredig i'r Hybarch Dr. Hugh Jones ar gwblhad ei haner canrif yn y weinidogaeth. Cynhelir y Gynhadledd nesaf yn Ninbych. Enwyd y Parch. John Cadfan Davies yn Llywydd am y flwyddyn 1910.
GYM AN FA ANNIBYNWYR MEIRION.
GYM AN FA ANNIBYNWYR MEIR- ION. Cynhaliwyd yr uchod yn Llandderfel, ar y dyddiau Mawrth a Mercher, Mehefin 8fed a'r 9fed, 1909.-Cyfarfu y gwahanol bwyil- gorau am 10 a 12 30 ddydd Mawrth.—Yn y gynhadledd am 1.45, o dan lywyddiaeth y Parch. R. Talfor Phillips, Ffestiniog, dech- reuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch. J. Williams-Davies, Hyfrydfa, Ffestiniog.— Yr ysgrifenydd i drefnu lie y cyfarfod nesaf os na bydd yn gyfleus iddo fyned yn ei gylch. Disgwylir i'r Parch. T, Joseph, Abergynolwyn i bregethu ar Ddirwest," a Dr. Pugh Jones, Abermaw, i ddarllen papyr yn y gynhadledd ar Gwpan y Cymundeb.Gwnaed amryw geisiadau am y gymanfa, ond penderfynwyd yn unfrydol iddi fyned i Pennal.-Rhoddwyd derbyniad cynes a chroesawgar i Mr. Joseph ar ei ymsefydliad yn weinidog yn eglwysi Abergynolwyn a Llanfihangel, gyda dymuno am ei Iwyddiant yn y cylch pwysig hwn.— Swyddogion am y flwyddyn: Dewiswyd Dr Lewis Lloyd, Towyn, yn gadeirydd, ac ail- ddewiswyd y trysorydd a'r ysgrifenydd.-Fod y Parch. Thomas Griffiths, Salem, Rhiw, i gynrychioli y gynhadledd yn Nghymanfa Dirwestol Gwynedd yn Nghaergybi.—Rhodd- odd yr ysgrifenydd grynhodeb ar ystadegaeth —Eglwysi, 56; ysgoldai, 18; gweinidogion a gofal eglwysi, 28; heb ofal, 7. Tai gweinid- ogion, 14; tai anedd yn eiddo yr enwad, 40 mynwentydd, 13; pregethwyr cynorthwyol, 10; aelodau, 6061; diaconiaid, 271 aelodau yr Ysgol Sul, 6,228; athrawon, 815; cyfan- swm yr holl gasgliadau, 6,717p 6s 7c. Tal- wyd o'r ddyled, l,621p 4s 2c; dyled yr eglwysi, 10,980p 16s 2jc.—Cymeradwyo fod y symiau canlynol yn cael eu rhoddi i'r eglwysi canlynol, i'w talu yn ol swm y casgliad dder- bynir Pennal, 5p; Cynwyd, 7p 10s; Dyff- ryn, 5p 10s; Arthog, 5p; Llwyngwril, 6p Borthwnog, 4p Harlech, 20p Bettws, 5p Carrog, 8p; Glyndyfrdwy, 8p; Nazareth, 5p. —Cynygiwyd gan y Parch W. P. Huws, B.D., Dolgellau, a chefnogwyd gan y Parch, G. Davies, B.A., Brynbowydd, "Ein bod fel cyn- hadIedd yn dymuno liongyfarchy Parch. D. Miall Edwards, M.A., Aberhonddu, un o blant yr eglwys yn Llandderfel, ac un o feibion dysgedicaf ein henwad, ar ei ddewisiad yn un o athrawon ein Hathrofa yn Aberhonddu, al yn galonog ddymuno ei lwyddiant yn ei gylch newydd a phwysig."—Pregethwyd ar faes lie yr oedd esgynlawr hynod o gyfleus weeiei godi nos Fawrth a dydd Mercher, gan y Parchn. T. Rhondda Williams, Brighton; B, Davies, Panteg; Peter Price, M.A., Dowlais; ac O. L, Roberts, Lerpwl, yr hwn yn garedig a wasanaethai yn lie Mr. Elvet Lewis, a luddiwyd ar yr awr olaf gan afiechyd yn y teulu. Caed tywydd ffafriol, cynulliadau lluosog, ac eneiniad gyda y pregethau nerthol &'r genadwri amseroi. Bydd arigofion dymun- 01 am y Gymanfa hon fel eraili a gafwyd yn y He. Yr oedd yr holl drefniadau yn ddymunol a hapus, a charedigrwydd y gyrnydogaeth ya ddiderfyn. Hir parhac yr amddiffyn ar y gogoniant. I PRITCHARD, Ysg. Druid, Corwen. J, PRITCHARD, Ysg.
Atal Perdoneg y Drws Nesaf.
Atal Perdoneg y Drws Nesaf. Yn Llys Manddyledion Llandudno, o flaen y Barnwr Syr G. Sherston Baker, gwraDdawyd cyngaws eithriadol yn nghyirh Perdoneg chwareuid y drws nesaf. Dyg vyd y Cyngaws yn mlaen gan y Parch. Edward Tudor Owen, oedd yn cadw ysgol uwchrsddol yn Llandud- no, ond sydd ya awr yn gwasanaethu yn wir- foddol gyda gwaith yr Eglwys Biwyfol yn Llandudno, yn erbyn James A. Jackson, Church Walks, Llandudno. Gofynai am £ 50 o iawn oddiar y Diflynydd am y gor-chwareu ar y Berdoneg sydd ganddo yn ei dy er anghy- sur i'r Hawlydd a'i wraig, a gofynid hefyd am archeb atalladol i'w rhwystto i barhau i'w chwareu. Chwareuir yr offeryn gan oeulu y ty bron yn ddidor ar hyd y dyddiau, ac yr oedd yn un o donyddiaeth eithriadol o uchel i fod mewn ty. Tystiodd yr lip-wiyed Jod y swn yn peri poen iddo, ac yn aflonyddu ar ei beddwch yn ei dy gan effeithia yn niweidiol ar ei iechyd. Galwyd am. yw dvstiun i brofi fod yr eff ryn yn un a glywid o bsllder mawr. a'i fod yn gwbl anghymwys l fod mewn ty anedd yn nghanol hi eraili; a tbystiodd nifer ar yr ochr arail nad oedd actios i r gwya o gwbl.—Dyfarnodd ei Anrbydedd fod yr offeryn yn un rhy uchel ei don, a'i fod yn cael ei chwareu ormod i fod yn rhesymol, ac ar y tir hwnw dyfarn-ii yn ffafr yr H.v*lydd gydag archeb am bunt o iawn, costau ar raddfa C., a chaniatau Archeb Atali<;dol Ar g,iis y Bar- gyfreithiwr oedd yn araddiffyo, cainatawyd oediad i gario allan y ddsdfryd yn y rbbgolwg o wneyd apel yn ei he-bya.
i.LAN8EDR, MEIRiOftYDD.
i.LAN8EDR, MEIRiOftYDD. Dymuaa Richard Griffith, Llanbedr, wnevd yn bysbys i Amaethwyr, Garddwyr, ac. erám yn y dosbarth yma ei fod wedi cael Stoc o Hadau Gwair, Clover, a phob math o Hadau Gerddi at y tymor hwn, a'i fod yn eu gwerthu am brisiau rhesymol iawn.—ADVT,