Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
-eniantau Lawer.I
-eniantau Lawer. ° wybyddus fod tua 500 o well-? ?t& '? wedi eu tynu allan eisoes, ac y u. ru }'glr ??? ddaw Mesur Arianol y C??eth gerbron Pwyllgor Ty'r ??din. Saif cynifer a 78 o bonynt YO 1   Joyson-Hicks, y gwr a orch- ??r!d ?n Mr Winston Churchill yn Man- cein,all. ? enwau Toriaidd y saif y ^tae ? o'r gweddill, ond nid yr 011. ??e J?WM gwelliant yn sefyll yn enw ?H y??yr, ac Aelod Cymreig ydyw '411 Or ?a.i hyny-Syr Ifor Herbert. ^Vira r ffordd y mae'r Wrthblaid wedi gvveled yn dda ei chymeryd i geisio dyfeth a r roesur sydd ar un olwg yn th 4'a ???odol o'r gyllideb, a drwg ydyw 11 c ed cymfer ag un Rhyddfrydwr yn ??n "???hwyo i wastraffu amser gwerth tbeir!?\??'ys?''ogwaith da ac angen- ?th el. cuc), ^awn rhag myn'd rhagddo yn iOla.:d. Daygwnayrhaiagynrych- iol ailt ? ??eyd yn hysbys iddynt nad i Vu ? ???onwyd hwynt i'r seneda, ?Ud abil ed y gwelliantau ac er cryfed ?a,?? ? y Wrthblaid i dorfynyglu y Jjeg r ???Dol, nid ydym yn teimlo yn fetyj |r jS g?.? Pan ddaw ydeuaaeg- lea Ydd ? ? Awst, mwy nag all Syr y Chwip Doriaidd, ei ^ev^<? fy^d cadw y Toriaid yn Nhy'r Cy?ffi,,d Bydd dylanwad y grug-ieir Y]atY", fwy na'i ddylanwad ef, a ? ? er ei wartbaf, i'r mynyddoedd J hela y ?'?? ?y"y- Ni cheir Canghell- ^rys°rlyg yr> anmharod i wrando a.??a?c i dderbyn ambsH welHant ??yncido, a'r caalyniad fydd y eytt5e' c/yn lawer o'r Toriaid fantais ar fhy?? Toriaid fantais ar Y]a 'ei fod wedi gwneyd  Al?,ur gyfnewidiadau Dw Yig yn ei wneyd yn afreidiol idd ot a,ros yn Nhy'r Cyffredin pan fydd y gr1.1rr' .1 y ?M? d?'?"' y? eu galw. Cyn bo hir by^a !1r Lloyd George Mhos 1 ??f?? ? Llovd George ajcbos i deir?iO'Y" at yr a d ar hyny.
?? ' UU .' . j %%CIO I , 'oHugh…
?? UU %%CIO I 'o Hugh Cecil. gwr y?'?' yn Ucbel-Eglwys- wr Selo6 ,?'c yn Dori rhonc iawn, y mac R eia Ym i," '1 ^eny^ ? y !nae San hawb sydd yn ei ??a.bf" 3? y? ystyr o fod vn hyddysg Yn ?. lanes fel gwleidyddwr) feddwll ?hel s'!ri dano 9, pharch mawr iddo. ? fe| -j ??? yn ??' ag argyhoeddiad- ga,et?"ethau ? IYDU yn dyn wrthynt er ??ethP P°? gwrtbwynebiad a cholled ? b? ?y?y. Rba?id i'r rbai sydd yn? casau ei gulni gydnabod ei ddilysrwydd a'i ffyddlondeb i'w argyhoeddiadau. Y mae yn Rhydd-Fasnachydd o'r iawn ryw, am ei fod felly y bwriwyd ef allan o'i sedd gan etholwyr Greenwich yn yr etholiad diweddaf, ac y mae arweinwyr y Blaid Doriaidd wedi gwrthod gwneyd dim, byth er hyny, i rwyddhau y ffordd iddo ddychwelyd i Dy'r Cyffredin. Yn awr y mae Mr. Talbot, hen gynrychiol- ydd seneddol Prif-ysgol Rhydychain, wedi hysbysu ei fwriad i ymneillduo ddiwedd y senedd hon, ac y mae Arglwydd Hugh Cecil wedi ei ddewis i sefyll fel ymgeisydd yn ei le. Ymhlith y rhai a arwyddasant y gwahoddiad mae rhai Diffyndollwyr selog, ac y mae hyny yn peri i gredu na chyfyd iddo yn ei blaid wrthwynebiad ag y mae ganddo achos i'w ofni. Pair ei ddewisiad fel ymgeisydd hyfrydwch i Ryddfrydwyr lawn mwy, hwyrach, nag i Geidwad- wyr. Oblegid er gwaethaf ei gulni mawr y mae Arglwydd Hugh Cecil yn foneddwr mewn gwirionedd, ac yn wleidyddwr o ddifrif, ac yn cyfrif eg wyddor yn gysegredig iawn. Am hyn y mae yn haeddu ac yn cael parch gan y rhai sydd yn anghytuno mwyaf a'i ol- ygiadau.
Darlun Drud. I-I
Darlun Drud. I Cofir ddarfod i Dduc Norfolk ychydig wythnosau yn ol werthu darlun o waith yr Arlunydd Holbein i ryw un sydd yn masnachu yn y cyfryw bethau Gwyb- uwyd fod tebygolrwydd y gwerthid ef gan hwnw yn ei dro i ryw Americanwr cyfoethog, ac mai yr unig ffordd i'w rwystro oedd ei brynu ganddo am £70, 000. Apeliwyd at y cyhoedd i wneyd y swm mawr yma i fyny, a chyfranodd un gwr (na fynai i'w enw gael ei gyhoeddi) 940,000, Estynodd y Llywodraeth rodd o 210,000, a chyfranodd eraill yr hyn oedd raid wrtbo i wneyd y diffyg i fyny. Mewn difrif, a ddichon darlun—ychydig droedfeddi ysgwar-fod yn werth y ddegfed ran o 270,000. 0 bob deng mil —ie, o bob can' mil o'r rhai a edrychant arno, ni allai mwy nag un ddywedyd fod unrhyw ragoriaeth yn perthyn iddo. Gwastraff ydyw rhoddi am unrhyw ddarlun na pheth bris sydd yn gymaint mwy na'i werth. Ychydig o ddarluniau Holbein sydd ar gael: hyny sydd yn cyfrif fod cymaint o ymgiprys am danynt.
CAEL LLETY TRWY DWYLL YN I…
CAEL LLETY TRWY DWYLL YN I BLAENAU FFESTINIOG. Boreu ddoe (d dd Mercher), cynhaliwyd Heddlys Arbenigf o flaen John Vaughan Williams a Dr. W. Vaughan Roberts, Ys- weiniaid, pryd y cyhuddwyd dyn ieuangc 27 oed o'r enw Herbert Thomas, heb fod ganddo gartref sefydlog, o gael Hety trwy dwyll gan Mrs. Roberts, gwraig weddw yn Mlaenau Ffestiniog. 'Vr Arolygydd Roberts a roddodd grynhodeb o'r achos. Daeth y carcharor i'r Blaenciu, ddydd Mercher, a chymerodd le gyda Mrs Roberts hyd ddydd- Sadwrn o dan yr honiad ei fod yn trafaelio i fitm o Ddilladwyr o Bolton. Cafodd hi achos i'w amheu, ac yn y diwedd rhoddwyd y mater yn llaw yr Heddlu, gyda'r canlyn- iad iddynt ei gymeryd i'r ddalfa ddydd Mawrth yn y Bala. Mr. Roberts a dystiodd am y modd y daeth y catcharor i letya ati fel trafaeliwr mewn dilladau. Dydd Sadwrn, dywedodd ei fod wedi cael ei siomi o batrymau ac o arian, a gofynodd am gael aros hyd ddydd LInn neu ddydd Mawrth, Ar ol iddo ddod i mewn ddydd Sadwrn gofynodd iddi a allai hi neu Miss Roberts roddi benthyg arian iddo i fyned i'r Bala am ei fod wedi taro ar ffrynd. Dy- wedodd hithau nas gallai roddi benthyg iddo am nad oedd ganddi arian wrth law ar y pryd. Yna gofynodd a wnai hiofyn i rai o'r cymvdogion am fenthyg deg swlit, pryd yr atebodd na byddai yn arferol a benthyca dim ganddynt, a rhoddodd fenthyg tri swlit; iddo. Rhoddai ef y bai ar fechgyn y Swyddfa ann nad oedd arian wedi dod iddo. Rhodd Cerdyn. y firm y dywedai y trafaelia drosii, sef R. Bancropt, Bolton. Aeth hi yn arnheus o hono wrth weled nad oedd llyf-hyr o gwbl yn dod iddo. Dywed- odd wrtho ddydd Mawrth na chaffal aros yn hwy oni thalai yr hyn oedd yn ddyledus, ac aeth yntau i ofyn am fenthyg yr arian, meddai ef, ond ni ddychwelodd. Cafodd fod ganddo luggage yn N gorsaf y Dipbfwys, a phan wybu ei fod wedi myned i'r Bala rhoddodd y mater yn llaw yr Heddlu. Cafodd y bil ganddi am £1 7s Dc yn cynwys y tri benthyg. Mewn atebiad i'r Faingc dywedodd y Carcharor fod yr hyn ddywedodd Mrs Rob- erts yn hollol wir. Nid oedd yn cynrychioli Mr Bancroft, ac ni bu erioed yn ei gynrych- ioli. Cafodd ei gerdyn pan oedd yn cychwyn masnach o'i eiddo ei hun. Yr oedd yn euog o'r cyhuddiad ddygid yn ei erbyn. Daeth i'r Blaenau heb arian i edrych am waith. Nid oedd wedi bod yn gweithio er's mis, ac yr oedd yn awr yn byw ar ei gyfeillion. Benthyca yr arian wnaeth yn Bolton i ddod i Gaernarfon, ddydd Mawrth a teithiodd dros y nos. Ni arhosodd yn Nghaernarfon ond am ychydig oriau, a daeth trwy Afonwen a chyda'r Llinell Gul i'r Blaenau. Amddifad ydoedd o dad a mam, ond yr oedd ganddo fodryb,—chwaer ei fam,—yn cadw dwy fferm yn Cynwyd, a chwaer yn Nghorwen y ben Dressmaker mewn masnachdy yno. Bu ei dad yn Orsaf-feistr yn Llanuwchllyn. Aeth i'r Bala gan feddwl myned i weled ei fodryb. Nid oedd yn bwriadu diangc. Y Cadeirydd a ddywedodd fod yn ddrwg gan y Faingc ei weled yn y fan lle'r oedd, ond rhoddent un cyfle arall iddo. Yr oedd- ynt yn taflu yr achos allan ar daliad y costau a'r swm dyledus i Mrs Roberts, yn gwneyd y swm o £ 2 13s 6c, ac yn niffyg talu yr oedd i fyned i garchar am fis.
CYNGOR DINESiG LLANRWST.-I
CYNGOR DINESiG LLANRWST. I Cyfarfu y Cyngor nos Wener, pryd yr oedd yn bresenol Mri H. J. W. Watling (Cad- eirydd), T. Rogers Jones (Is-gadeirydd), W. J. Williams, Williams, William Hughes, D. J. Williamsf, Albert Hughes, Arthur Parry, John Williams, William Jones, Dr Huw Willfams, R. R. Owen (Clerc), Thomas Hughes (Clerc Cynorth- wyol), George Wynne (Arolygydd), E. M. Jones (Trethgasglydd), a T. R. Jones (Cadben y DAn Gatrawd). Llongyfarchodd y Cadeirydd yr Isgadeir- ydd ar ei adferiad o'i gystudd, a llawenhai ef a'r holl Gyngor ei weled yn bresenol gyda hwy unwaith yn fhagor. Dr Huw Williams, yn unol a'r rhybudd a roddasai, a g/nygiodd yn ngwyneb y perygl i'r Cyhoedd a'r costau trymion allai ddisgyn ar y Cyngor pe cymerai damwain le, ac yn ngwyneb bod pob cais fel arall wedi bod yn aflwyddianus eu bod yn rhoddi eu hawdur- dod mewn grym a gofyn i'r Heddlu weled na byddo nwyddau yn cael eu gosod ar y ffordd nac o flaen unrhyw fesnachdy fel ag i beri rhwystr a pherygl o hyn allan. Dadleuodd Dr. Williams yn hyawdl dros ei gynygiad, a dangosodd fod y Cyngor yn eggeuluso cyflawni eu dyledswydd at y trethdalwyr a'r cyhoedd wrth beidio gofalu fod y ffyrdd a'r heolydd yn hollol glir a di- berygl i'w defnyddio. Hyderai y byddai iddynt afael yn y mater gyda phenderfyniad fel na bydd angen am i'r Cyngor drafferthu yr Heddlu gyda'r mater, gan y gallai eu swyddogion hwy eu hunain wneyd y gwaith. —Dr. Williams a ddywedodd ei fod yn awgrymu yr Heddlu am ei fod yn waith braidd yn anhyfryd i swyddogion y Cyngor. —Mr. A. Hughes, Pwy erlyna?"-Clerc, Gall yr Heddlu erlyn, neu gall y Cyngor o dan Ddeddf y Prif-ffyrdd.Dr.. Wil- liams a ddywedodd nad oedd yn bryderus yn nghylch geiriad y penderfyniad, a'r oil a ofnai ydoedd i ddamwain ddigwydd, a'r Cyngor orfod talu iawn oblegid eu hesgeul- usdod yn gofalu am ddiogelwch y cyhoedd. —Mr. John Williams a sylwodd nas gallai weled cysondeb y cyngor yn gofyn am glirio'r heolydd tra ar yr un pryd yn gadael i'r Farchnad Foch gael ei chynal ar yr heol. —Y Cadeirydd a sylwodd fod y mater yn un pwysig, ac yn un llawn o anhawsderau. Os galwent ar y prif droseddwyr i beidio troseddu etc, byddai raid galw ar bawb yr un modd.—Mr. T. Rogers Jones a gynyg- iodd eu bod yn symud yn mlaen at y mater nesaf, a chefnogodd Mr. John Williams y Cadeirydd, Nid oes angen cynyg hyny, gan nad oes neb wedi eilio Dr. Williams." Yn y cyfwng hwn gadwyd ar Dr. Williams allan o'r cyfarfod yn nglyn a'i fusnes.—Y Cadeirydd a gyn- ygiodd eu bod yn cyfarwyddo y Clerc i ysgrifenu at y prif droseddwyr i ofyn iddynt beidio rhoddi eu nwyddau allan ar yr heol yn ystod misoedd yr haf. Eiliwyd hyny gan Mr. John Williams.—Mr. William Hughes a ddywedodd iddo ef fyned o amgylch masnachwyr y dref gydag aelodau eraill o'r Cyngor i ofyn am iddynt beidio rhoddi pethau allan ar yr heol, ac addawasant ufyddhau os darparai y Cyngor archeb i'r amcan hwnw. Yr oedd ef yn cynyg fod y Clerc yn gofyn yn ffur fi 01 iddynt beidio gosod eu nwyddau allan, ac os yn angeri- rheidiol i orchymyn iddynt beidio.—Cefnog- odd Mr. A. Hughes.—Pasiwyd y cynygiad olaL-Pan ddaeth Dr. Williams i mewn hysbyswyd ef beth bedd wedi pasio, a dat- ganodd yntau ei ofid na fuasai yr aeiodau yn ddigon gwrol i wneyd eu meddyliau yn eglur yn y Cyngor fel yr oeddynt wedi bod, yn siarad agef oddiallan. 1 Cafwyd trafodaeth faith iawn a bwngc dibendraw y Farchnad Foch. Yr oedd y Pwyllgor yn Sjargymell peidio prynu lie i gadw y F irchriad lion, ond bod darn o'r ffordd o'r Borit Fawr i gyfeiriad y Rheithor- dy yn mesur ;.96 Hath yn cael ei wneyd yn gymwys at yr amcan, a golygid y ga!!ai 25 o droliau fod yno. CosUai y cynllun tua 37p 10s Oc.-Dr. Huw WH!:ams a ?ynyg- iodd eu bodyn pwrCdSU He i gadw y Farch- nad Foch, a chefnogodd Mr. D. J, Will- iams. Dau b!eid!eisiodd dros hyny. Yn mheHach yn mlaen cariodd y cynygiad i baratoi lie wrth y Bont Fawr. Cynygiwyd ?weHiant ar hyny i Parry Street gael ei I gwneyd i fyny at y bwrpas. Wedi hyny cynygiwyd i gadw v Farchnad wrth y Bont Bach fel arferol. Pan roddwyd y cynygion ger bron, cododd 5 eu llaw dros Parry Street, a'r un nifer dros Bont Bach. Gwrth- cdodd y "Cadeirydd a rhoddi ei bleidlais derfynol gan fod dau aelod yn absenoi, ac felly gohiriwyd y mater am fis. Pasiwyd i'r Clerc gyflenwi y Parch. J. Titley Williams a Mr. Allard a'r manylion yn nglyn a'r cynllun i garthffosu Poplar Grove a'r Ileoedd cyfagos. Cymeradwywyd cynllun Capel Cenhadol newydd i'r Methodistiaid yn nghefn Heol Watling. Galwyd sylw at gyflwr peryglus y Man- hole gyferbyn a Penybont Hotel, a gadawyd y mater yn Haw yr Arolygydd. Adroddodd Mr. T. R. Jones i'r goleuo cyhoeddus fod yn fcddhaol yn ystod y mis. Y Clerc a hysbysodd ei bod yn adeg i ofyn am gynygion am gario ysgarthion, &c., y Dosbarth. Sylwyd fod y draul y llynedd yn I08p 155 Oc yr hyn a ystyrid yn uchel iawn, a bu trafodaeth ar gael trol a cheffyl perthynol i'r Cyngor ei hun.-Pasiwyd i ofyn am gynygion i gario i fyny hyd Mawrth 31 yn lie am flwyddyn. Adroddodd Mr. W. Griffith, Archwiliwry Llywodraeth iddo archwilio cyfrifon y Cyngor, a bod yn hyfrydwch ganddo ddy- wedyd eu bod yn cael eu cadw gyda gofal a chywirdeb mawr, ac i'r holl lyfrau a phap- urau gael eu cyflwyno iddo mewn trefn dda. Datganodd y Cyngor eu boddhad o glywed y fath adroddiad ffafriol am waith y Clerc a'i Gynorthwywyr. Darllenwyd llythyr maith oddiwrth Mr. Malek yn galw sylw y Cyngor at y Ilwydd- iant amlwg fu i'r awgrym a roddodd nad oedd pysg y dan chwe modfedd i'w cadw os bechid hwy yn llyn Crafnant, ac awgrymai yn mhellach i wahardd cadw rhai o dan saith modfedd, a bod prisiau y Trwyddedi i gael eu codi.—Pasiwyd i gyflwyno y mater i sylw pwyllgor o Bysgotwyr piofiadol i drefnu at y tymor nesaf. Pasiwyd penderfyniad cefnogol i Fesur Mr. Leif Jones ar Hawliau Dyfrol sydd a'i amcan i rwyddhau y ffordd i Gyrph Cy- hoeddus gael hawl igael Cyflenwad Dwfr at eu gwasanaeth heb y drafferth ar draul sydd yn awr gyda chael hyny. Adroddodd Dr. Travis i 7 genedigaeth gael eu cofrestru yn ystod mis Mai, ac un farwolaeth. Mr. D. J. Williams a gyflwynodd ad- roddiad y Pwyllgor Arianol yn cynwys bil- iau i'r swm o 54p 6s 5c, yn gadael gweddill o 633p 16s 7c yn ffafr y Cyngor. Casglwyd yn ystod y mis y swm o 3p 15s 6c. Cyfarwyddwyd y Clerc i ddangos copi o'r Manddeddfau yn y Swyddfa, ac i roddi hys- bysiad fod hyny yn cael ei wneyd yn un o'r newyddiadur Ileol. Galwodd Mr. D. J. Williams sylw at sefyllfa anfoddhaol y llwybr o'r Bont Fawr am y Walls, sef y llwybr arweinia am Bettwsycoed. Wedi cryn siarad ar y mater, a phawb yn ffafriol i'r lie gael ei osod mewn trefn, pasiwyd i gael amcangyfrif o'r gost cyn symud yn mlaen yn mhellach. A/WWVSAAAAAiiW\AAAAA^VVVVWV
Beirniadaeth y Corau MeibionI…
Beirniadaeth y Corau Meibion I yn y Drefnewydd. Yn y gystadleuaeth bwysig i Gorau Meibion gynhaliwyd yn y Drefnewydd, dydd Sadwrn, am ddatganu "Meibion Gwalia," (Jenkins), ac "0, Peaceful Night," (German). Gwobr laf, £ 30 2il, £ 10 ymgeisiodd tri o'r pedwar cor a anfonasai eu henwau i mewn, sef Severn Valley United, (Mr. J. R. O. Evans), Moelwyn (Mr. Cadwaladr Roberts), Manches ter Orpheus (Mr. W. S. Nesbitt). Yr oedd Mountain Ash wedi tynu yn ol. Bu'r gystad- leuaeth yn un o'r rhai caletaf, ac yr oedd y canu yn ol y beirniad yn ymyl byd yn berffaith. Yr oedd pob nodyn o ddatganiad y Manchester Orpheus, yr hwn a gipiodd y wobrflaensf, mor berffaith o ran tonyddiaeth ag y gallai yr un offeryn fod; ac nid oedd y diffyg a nodai ar ddatganiad yr ail oreu, sef y Moelwyn, ond fel sgrifliadau ar farmor caboledig." Dywed- ai Mr. David Thomas, M.A., Mus. Bac.,Aber- tawe, y beirniad, ei fod yn edrych yn mlaen am ganu da yn ystod yr wythnos hon yn yr Eis- teddfod Genedlaethol. ond na ddisgwyliai am ddim gwell nag a wrandawsai y diwrnod hwnw Difynwn y sylwadau ar Gor y Moelwyn yn llawn "The Merionethshire Choir possessed really splendid material, and the adjudicator ad- mitted quite candidly that the singing carr- ied oqp away (applause), and be did not know exactly how to find fault with them. Taking'for instance "The peacfful iiigh t: Severn Valley Choir sang that too fast. One did not catch thereby the spirit of en- cbantment of the night, they could net tsks in the starry depths like that; they must gaze nad gaze and remain for a long while. the conductor of the Mosiwyn Choir realised that. There was a touch of reat genius in the way he got the true spirit of the meaning of the poem and the delicious harmonies with which Edward German had clothed those words. The time was far better than with the first choir. Double piano, t?ip?-a pi.-vno, and four pianos were far more ckarJy brought out. Six and nine piano pa,sage5 were only- affected by modern composers such as Tscbaikowski. Their reason for so compos- ing was quite right "singers would not sing soft, and he (Mr Thomas) was going to write a piece one of these days, where he would put 15 pianos down. That was the only way he could get them to have any idea of what he meant by piano, but he was gbd that a Welsh party was appreciating the soft effects,it was a credit to W;iles(appia«se) They sang with real shading of tone in A I peaceful night," But, watching very care- fully, he noticed they did unwarrantably sing diminuendo Till iifs awakes adown the dale, sweet music of the nightingale." The general scheme of colour was spoilt by fidgettiness in the four-bar phrase, which should have been sung with one degree of tone, let it be called 80 per cent of the maximum, but let them not drop down to, 65 (laughter). The effect was slightly im- parted-he (Mr. Thomas) said slightly be- cause hi did not beleive he could have doae it so well as the conductor (laughter). The intonation on page 4 of Meibion Gwalia.. was a little sharp, but they very soon came back. He should have liked the time a trifle:different in one place-he was trying to find faults.on polished marble and he was- applying the microscope, but he could not help it. The solo and chorus was splendid, the rhythm was good, and the movement had far mor boyancy than with the first choir. He admired the rendering of Meibion Gwalia' immensely. There was the true patriotic ring in it. He felt tbat they were born Welshmen every one of them, and that, when they sang the climax Mae yspryd Arthur yn fyw,' they meant it, and he con- gratulated the conductor on his ability to infuse enthusiasm into the choir (hear, hear, & applause). He gave them the highes poss- ible praise that little diminuendo was just & little cloud in a beautiful blue sky. Fe welir oddiwrth y sylwadau uchod, er ns chyrbl o'd y p 'rti hwn y nod uchaf, eu bod wedi enill gradd dda ac anrhydedd mawr. A phan gofir fod y parti goreu yn rhifo cymaint arall o leisiau, y maent ya haeddu canmoliaeth uchel. Ni chawsant erioed well beirniadaeth, ac yr oedd y perfformiad yn glod i'r bechgyn i gyd. ac yn enwedig eu harweinydd galiuog. Hyd y clywsom nid oes neb ohonynt yn gwrth- ddweyd dyfarniad y beirniad, ac nid oedd neb mwy calonog eu cymeradwyaeth i Manchester- na'r Moelwyniaid. Dyna yn gymwys yr ys- pryd yn mha un y dylid myned i gystadleuaeth ac y mae yn un sydd yn chwanegu yn ddirfawr at arwriaèth ein bechgyn. NAAA^SAVVVvVWWvWvVWVVW
Yr EISTEDDFOD GENEDLAETHOL
Yr EISTEDDFOD GENEDLAETHOL Metbasom a chael lie i'n hadroddiad o weithrediadau'r uchod yr wythnos hoi* Rhestr lawn o'r buddugwyr yn ein nesaf. Ond nis gallwn aros hyd hyny heb longyfarc ein cyEaiU talentog Mr. D. R. Jones, yn dyfod yn gyd- radd ar draethawd Y Miltwniaid gyda'r Parch I W. J. Griffith, y bardd coronog ac hefydCor Caernarfon yn y brif gystadleuaeth.
Cymanfa Bedyddwyr Dinbych.…
Cymanfa Bedyddwyr Dinbych. Fflint, a Meirion. Cynhaliwyd y Gymanfa flynyddol uchod yr wythnos hon yn Harlech, o dan lywyddiaeth y Parch. J. H. Hughes, Manchester. Cyfarfu y pwyllgorau boreu ddydd Llun, a phregethwyd y nos yn Nghapel y Tabernacl. Pasiwyd pea- derfyniad yn diolch i'r Llywodraeth am y Mesur Cyllidol, ac am eu bwriadau gyda golvrg ar Ddadgysylltiad. Traddodwyd pregethaoE gan y Parchn. E. T. Jones, Llanelli; E,. Wil- liams, Rbos; Peter Jones, Colwyn Bay; D. Powell, Lerpwl; O. M. Owen, Lerpwl; a Pedr Hir. Yr oedd anerchiad y Llywydd ar "Urddas Eglwys Crist" yn deilwng o'r amgylchiad pwysig. Sylwodd ar ystyr v gair "Eglwys," yna traethodd ar (1), Urddas ft Eglwys yn ei Natur. Mae yn Ddwyfol ei haw- iad, yn sanctaidd ei chvmeiiid, yn elthfawr ei gwasaa;.eth, a mawredd dyfodol yn ei h^ros^ (2). Urddas yr Eglwys yn ei Phen. Crist ya unig yw Pen yr Eglwys, ac y mae Iddo fawredd arbenig fel Pen yr Eglwys. (3), Urddas yr eglwys yn ei Chyfrynau :—Eli Llyfr. I ei Dydd, a'i Hordinhadau. (4), Urddas yr Eglwys yn ei Chyfrifoldeb. Y mae i ofalu i beidio goddef dim anghydweddol a'i phurdeb; fod ei swyddogion yn deilwng ac ymgysegrfll i'w gwaith. Adroddiad Hawn yr wythnos nesaf gan not. oedd yno.
.HARLECH.
HARLECH. Dydd LIun, tua thri o'r gloch, cafodd Mr^} John Edwards (leu), ddamwain ofidus trwy syrthio o ben y gwesty newydd trwy y distiai i'r gwaelod. Bu mew n cyflwr anymwyboiol hyd y nos, a pharha yn ddifrifol wael pan ydym yn ysgrifenu. Yn absenoldeb Dr Jones, gweinyddwyd arro gan Dr, Dingle, Abermaw, a Dr. Hughes, Penrhyn. DeallwnJ Mr R, Owen godi tatws newydd yn ngardd Mr Nora yr wythnos ddiweddaf. Dyma y rhai cyntaf godwyd yn yr ardal Yr wythnos hon cyohatia Bedyddwyr Dinbych a Fflint eu Cyroanfa bregethu yma. Gwelir adroddiad am darn mewn coiofn arall o'r papur hwn,. Nos Wener cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus g;m y Rhyddfrydwyr i-enwi Yrngeisvdd Sea eddol. Daeth amryw enwau gerbron, ond yr un gafodd fwyaf o blei'dleisiau ydoedd y Parch H, Silyn Roberts, M A Tanygrisiau. Cafodd Ysgol Tty'r,,r v.,ibi.-ith ddymunol ddydd Lion i •Abe/ystsvyth. Unwyd a hwy gan yr Anibynwyr a'r Wesley.sidd, ac Ysgol y Dyffryn, a threuliwyd y dydd yn h. pm, dros ben. Cafodd Mrs. Ellis, Gorphwysfi, gynheb- rwng nodedig o barchus ddydd Sadwrn yn mynwent Capel Reboboth (B),
FF £ S**6N1©Q.
Mae un Óí;S o EASIME yn fwyeffeithiol na dim arall at Gu~ yn y Pe. i, 1,4iivralgis, Wr JOdtiBodd. I'w gael gan Hugh Jones,, Medical Hall, Blaeaau Darlith,—Dymunir galw sylw aty ddarlith a draddodir yn Sbiioh, nos Iau GorpheneJ laf gan y Parch D. Gwynfryn Jones, ar 'Ty'r Arglwyddi." Adwaeriir y darlithydd fel un a ddynio-a ieuaiac mwyaf atbrylithgsr a phoblog- si-id y gcnedl, ac. nis gellid dew-.s testyn mwy Rmserol a phwysig. Mae'n ddiameu y traethir pethau gwerth eu gwr <ndo arno a dylai y ddar- lith fod yn un boblcgaidd iawn, Boreu ddydd Mercher, yn nhy ei mherch bynaf, Mrs Thomas Williams, Brynsaeth, ba farw Mrs Lloyd, gwsddw y diweddar Mr John Lloyd, Cycnerau Isaf. Cafodd gyraeddd ei 7Q mlwydd oed. Cynbebrwng private yfory.
HaerSadau Ficl Hyrsafgwr.…
h?mafg,r ymhlith gwyr, ac wedi I  ?? digon o amser i ddysgu rnneb; er hyny gwelir ef yn rhy ?? yn myn'd allan o'i ffordd i aam gos ?or hwyrfrydig ydyw i ddysgu ?ny?n ? anarch ei etholwyr yn Wimbled- ? '()Uo Wener diweddaf, a thraethodd O?laeb whh ei ewyllys. Rhyngodd ?"?y?eryd Mr. Lloyd George iti R"hrych i ymosod arno, ac y mae Y4 awdd genym gredu fod ei wrand- jw We^^ derbyn ei sylwadau swn- Wr ai^ei. gion gyda chymeradwyaeth hfaa Dywedodd am ein eyd-wlad- Pn mai efe ydyw Canghellydd y '???ysryfeddafafu erioed. Mewn y8^yr an°l iawn ilr ystyr yn yr hon ???wyd gan Mr. Chaplin mae y obfeJ-i hYn yn Hawn o wirionedd, obi egid 7 ?? Mr. Lloyd George trwy drefun ei §yllideb wedi enill iddo ei ?un ew ^J,ydd yn ?I? pan y bydd coffa- 4w w rI*Xth ?' Chaplin wedi ei anghofio ?osh ? Cwyna y gwr ei fod yn fldikj sa Uac ac yn anghywir i'r eithaf Yn. es. Hac ? y? Sb?g?ywir i'r eitbaf Y?ei eiriau ac nad yw wedi cymaiot a 0??.?.o ateb beirniaid ei gyllideb. Ni agai'Yn cyfrif y fath ffolineb yn werth twil eyd sylw o hono oni bae ei fod yn Oo,ligor, gyn lleied o barch i'r gwir sydd y?g y tybir eu bod yn arwein- ? ?y??d y perthynant iddi. Ymhlith y&»tv. au sy^ wedi enill i Mr. Lloyd ?? sydd wedi enilli Mr. Lloyd qe,org,' 17 sa?e uchel a'r dyladwad mawr SYdd 9 11 0 yn ??y'? Cy?redin, rhaid od a' Ile mlwg i'w bwyll, a'i ofal 3m selt £ °b ha ?.? a'i barodrwydd i gyfarfod M) h??? ???a-eth deilwng o'i enw, a'i aUvi 1 Wneyd hyny yn effeithiol. Y ??Hu ? wneyd hyny yn eSeithiol. Y e? ?y?? ydyw fod ei lwyddiant rhyf- y? wedi gyru rhai o'i wrthwynebwyr dda, 01, M onid ydynt wrth geisio ei ? ost?ng ef yn gwneyd eu hunain yn 8G VJff ?awd ^oll bobl synhwyrol y wlad. Ynt ty,o ambell wleidyddwr ieuanc Nod Y redin sylw ato ei bun wrth ym- °Sod fU haerllug ar y diweddar Mr, Vxllp,d 8tO'le. Yn awr mae rhai hen wleid- Md\? yntynu sylw atynt eu hunain, ae v Peri ? bobl gall dosturio wrthynt, ?? y?osod yn ffol ar y Gwir Anrhyd- <?"? Da.? no ? George. n.