Y Rhedegydd

O'R PEDWAR OWR. Cynhaliwyd Eisteddfod hynod o lwyddianus gan Gymry Deheudir Aftrica yn Johannesburg ar y Dydd Ymerodrol. Enillwyd ar Awdl y Gadair gan W. Rowlands, brodor o Felinheli, Cor Germiston enillodd y wobr o £30 a Thar- ian gwerth [70; a Chor Meibion Johannes- burg oedd y goreu ar ddatganu "Y Pererinion" (Dr. Parry). Dydd Sadwrn, cafodd chwarel Bryneglwys, Abergynolwyn, ei chau oherwydd diffyg gal- wad am lechi, a chymerodd yr holl weithwyr eu harfau allan. Galwyd Rhyddfrydwyr Abergynolwyn yn nghyd i enwi ymgeiswyr am Sedd y Sir. En- wyd pedwar, ond ni chafodd neb ddigon o bleidleisio ag eithrio Mr. H. Haydn Jones. Cafodd yr Arfoniaid fuont yn fnddugdliaeth- us yn Eisteddfod Llundain dderbyniad siriol iawn gan eu cyd-drefwyr yn Nghaernarfon, lle'r aeth £ 260 mewn arian gwobrau. Dydd Llun, cynbaliodd cynrychiolwyr Mwnwyr Gogledd Cymru, Gynhadledd yn Wrecsam i ystyried eu safle yn nglyn a'r Mesur wyth awr." Gwrthodasant hysbysu dim i'r wasg o'r hyn a basiwyd ganddynt. Wrth arwain Cyfarfod Ysgol y Sul diweddaf yn Nghapel y Wesleyaid yn Drefnewydd, gofynodd y Parch. T. Llewelyn Evans, pwy i oedd y Cymro mwyaf," ac atebwyd mai "Lloyd George." Cymerodd Mr. Evans fantais ar yr atebiad i anog yr ieuengctid i wneyd yn fawr o'r Ysgol Sul fel y gwnaeth Mr. George. Hysbysir am farwolaetn Mr. Joseph Will- iam Bowen, Fferyllydd, Criccieth, ddydd Sadwrn. Yr oedd yn un o'r rhai penaf mewn dwyn. CricCieth i sylw fel cyrchfan i ddyeith- riaid, Gedy weddw a chwecho blant mewn galar areiol. 1

I NODION OERDDOROL. I [GAN YR EHEDYDD]. Dydd Gwener diweddaf, ymadawodd f Cerddor Delynor David Francis a'r ardal anl dymor i fyned i dynu cerddoriaeth mwyn o I dannau per" gerbron dyeithriaid sydd yn yni- gasglu ynghyd i Trefriw. Gobeithio y caifE dymor Ilwyddianus, ac y bydd i'w wrandawytf gofio yn gynes am dano er mwyn Hen Delyg Cymru." Galw mawr sydd y dyddiau hyn am f1. nghyfaill y Bardd-Gerddor Perorfryn gyda'i dalent eithriadol fel Beirniad Cerddorol* Rhoddodd ei ddyfarniadau foddlonrwydd llawn i'r oil o'r cystadleuwyrfuynymgeisid yn yr adran gerddorol odditano yn Ngholwya Bay nos Fercher diweddaf. Heno (nos Iau) bydd yn cyflawni yr un gwaith yn Llanddoget; ac nid oes genym y petrusder lleiaf na fydd i'vc ddyfarniadau yn y lie hwn eto orphwys yfl dawel ar y cystadleuwyr. 0 blith ein Lleiswyr nid oes neb wedi gwneyd cymaint o enw iddo ei hun yn ystod y mis hwn, nag y gwnaeth ein Baritonydd enwog Ted Jones. Bu iddo enill yr Unawd Baritone a'r Her-Unawcl yn Pandy Tudur oddiar lu o gewri ar yr 8fed o'r mis hwn; ac ar y 15led aeth i Bentrefoelas i ddangos beth allai bech- gyn Ffestiniog wneyd pan o ddifrif, trwy roddi curfa dost i lu eto o ymgeiswyr trwy enill yr Unawd Baritone a'r Her Unawd, a chafodd gymeradwyaeth uchel yn y lie olaf hwn gan y Beirniad Cerddorol-Mr. J. Williams, Caer- narfon, ac yr oedd cael gair ffafriol gall gerddor mor alluog a Mr. Williams yn sicr yn fwy Q werth yn ngolwg Ted na'r gwobraU enillodd. Eleni eto, y mae Pwyllgor Undeb Ysgolion Annibynwyr Ffestiniog, Maentwrog, a Traws- fynydd, wedi tynu allan Rhaglen ardderchog ar gyfer eu Cymanfa Gerddorol, yr hon helir y Sadwrn olaf yn Ebrill, 1910; ac hefyd ar gyfer Cymanfa y Plant a gynhelir y Sadwrn olaf yn Mai. Y mae y Pwyllgor i'w canmol yn fawr ar eu prydlondeb fel hyn blwyddyo at ol blwyddyn gyda'u Rhagleni, fel ac y gall yt Ysgolion a'r Cyfarfodydd Canu ddechreu at eu gwaith yn ddiymdroi wedi yr elo y Cyman. faoedd heibio, a hyny hwyrach gyda mwy o sel ac yni i wneyd y Cymanfaoedd dilynol yn fwy Ilwyddianus. Wrth edrych dros y Rhaglen, I!ongyfarchwLl y cerddor ieuane gobeithiol Mr Alfred Hughes, Talywaenydd, fel cyfans jddwr. Sicr genym y bydd i'r don "Gwaenydd" sydd ganddo af gyfer y Gymanfa Ganu gymeryd yn rhagorol- Hefyd y don plant "Gwahoddiad (yr hon f° yn fuddugol yn Eisteddfod Gadeiriol Ffestiniog y Nadolig diweddaf). Am y don" BugaJ Israel," o'i waith yn mhellach yn mlaen yn llyfr rtid oes betrusder nac y cenir hi drosodd a throsodd gail y rhai bach," am ei bod wed* ei chyfansoddi ar benillion tlws rhyfeddol Bugail Israel sydd ofalus," &c. Cerddor galluog arall ac y mae un o'i donalt yn argraphedig yn y Rhaglen uchod, ydyw Dit R. O. Jones, Organydd, Towyn. Ton ganad- wy o'r radd flaenaf ar gyfer Plant y Gobeitbl Yr ydym rywfodd yn cael ein temtio i gredU fod y don hon yn oglais dipyn mwy ar deiDlla y cerddor hwn, na chyfansoddiadau eraill o eiddo, trwy ei fod wedi rhoddi enw ei gartref, serchog yn Ffestiniog yn enw iddi, set "Bodunig." Y mae y Pwyllgor eto, yn ol a ddengys rhaglen, wedi gallu myned dros ben y cerddojj galluog Mr Morgan E. Phillips, M.A., am y don Dros yr Iesu," ar eiriau o waitli y bardd coronog a chadeiriol Bryfdir. Nid oes genym ond eu llongyfarch am fod nJP* ffodus. Cafodd y don hon ei chanu yn rbagoj^ ol pan yn llyfr Canu yr M.C., ac yr ciedd pawl) yn ei hoffi, ac yn sicr fe fydd yr un mor ddet- byniol gan y cyfeillion yr Annibynwyr. Mae yn dra thebyg na fuasai y Rhaglen y° gyflawn heb gael athrylith Mr. W. O. JooeSt A.U.C.W., oddifewn i'w glawr. Rhangan 9L? gyfer S.S,A,, ar eiriau o waith Elfed, ydy??* eiddo ef yr hon fu yn fuddugol arni YO Eisteddfod y Nadolig diweddaf. Gwyr paw: am allu cerddorol Mr. Jones heb i ni am!b? geiriau, gan ei fod erbyn hyn yn un cyfansoddwyr mwyaf naturiol a feddwn fel cenedl. Mae'r gerddoriaeth a'r geiriau fal P baent yn un ganddo yn mhob peth a gY? sodda. Gobeithio y bydd i'r gwahan° Obeithluoedd ei chanu yn feddylgar a effeithiol—gallent drwy hyny ddangos darluniau prydferth sydd ynddi. Llongyfarchwn yn galonog Cor Merched ? Moelwyn a'u Harweinydd medrus Mr J. To? Owen, A.R.C.M., am yr hyn a wnaethant Yo Eisteddfod Llundain dydd Iau diwedda?? Gallwn ddyweyd yn ddibetrus eich bod fel CO wedi gwneyd gwaith ardderchog iawo-??? ac Did M?? nac yr oedd llawer ohonom YO fj ddisgwyl y tro cyntaf hwn. A chofio  ychydig dros flwyddyn sydd' er's adeg eirb sefydliad, mae yn syndod eich bod wedi cy. haedd safle mor aruchel. Na ddigalonwc » ond yn hytrach ewch rhagoch, chwi glan Ffestiniog ar hyd yr heol sydd yn yniesty fwy-fwy i for mawr Cerddoriaetb, & AN'Ir¡

Yr oedd y pedwar tyst a'r trancedig yn dvvy yr enw Jones yn y trengholiad yn luavgol dydd Mawrth. „ Y Parch James Charles a benodwyd ??. Gaplan Ymneillduol i WaHgofdy Dinbych 1 olynydd i'r diweddar Barch. Joseph gvaos (M.C.) Efe a'r Parch M. E. Jones. G? idog Wesleyaidd, Wyddgrug oedd y' ddau y geisient am y swydd. Y mae Mr. Jone vvedt j rhoddi i fyny ei weinidogaeth ar gyf!'? ei wra.g. Efeoeddperchenogo!af "y??- ro," a bu yn cyhoeddi newyddiadur SelsDlg Y Wyddgrug.

LLANRWST. I TREFN Y MODDION SABBOTHOL. t Yr Eglwys Sefydledig. ST. CRWST-10-30 a 6. Gwasanaeth Cymreig. ST. MARY.-ll a 6, Gwasanaeth Seisnig. Y Methodistiaid. SEION.-Parch O. J. Owen, Rock Ferry. HEOL SCOTLAND. Parch. E. Stephen, Ruthyn. Yr Annibynwyr. TABERNACL.-10, Parch. Thomas Jones. 6, W. Williams, Colwyn Bay. EBENEZER.—10, Parch, W. Williams. 6, Parch Thomas Jones. Y Wesleyaid. HOREB.—Mr. R. Rowlands, Colwyn Bay. ST. JAMES (English Chapel).—Rev. H. Water- worth. Bedyddwyr. PENUEL.—Parch. Owen Davies, D.D., Caer- narfon. Y mae Eglwysi Anibynwyr y Tabernacl ac Ebenezer wedi penderfynu yn derfynol i uno a'u gilydd o'r Sul nesaf yn mlaen. Gwasanaethodd y Parchn. T. Jones, Rhos- tyllen; a John Roberts, Rhyl ddydd Iau a Gwener yn nghyfarfod blynyddol Capel Bethel. Borea Sabboth bu farw Henry Kershaw, Tyddyn Terrace. Er nad oedd yn Hawn ugain I oed, dyoddefgdd gystudd maith, Y mae Mr. Wynne, yr Arolygydd, wedi mesur llwybr sy'n arwain am y cae Cricket i'r amcan o baratoi amcangyfrif o'r draul o'i adgy weirio, Y mae Arglwydd Penrhyn wedi cydsynio i fod yn Llywydd Arddangosfa Nant Fachno. Dydd Mercher, daeth tua saith cant o aelodan Ysgolion Sabbothol Llandudno i'r dref, ac aeth tua phum' cant o honynt am Trefriw. Y mae y Parch. D. C. Davies yn ymadael yn fuan am Deganwy. Yr oedd ef yn boblog- aidd iawn yn ein plith. Dydd Mercher, tra yr oedd Mr. Thomas Hughes, Cefnmaenllwyd, yn tori yn Mwn- glawdd yr Hafna, neidiodd darn o bren blaen- fain i fyny, ac aeth i mewn i'w frest yn ymyl ei galon. Cafodd Dr. Hill ef mewn setyllfa beryglus oherwydd yr archoll a'r ysgydwad i'w holl gyfansoddiad. Gofidus genym gofnodi marwolaeth Mrs. Harriett Louisa Parry, Black Horse Inn. Rhoddodd enedigaeth i blentyn tua mis yn ol, ac ni wellhaadd ar ol hyny. Torwyd hi i lawr yn yr oedran cynar o 32. Yr oedd ei sirioldeb a chymwynasgarwch yn gyffredinol adnabydd- s yn ein plith ar hyd y blynyddoedd, a bu yn briod garedig a gofalns. Y mae ein cydym- deimlad dyfnaf a'i gwr yn ei brofedigaeth chwerw wedi ei adael gyda'i blentyn ychydig wythnosau oed. Claddwyd ei gweddillion ddydd Mercher yn eglwys St. Mary pryd y gweinyddwyd gan y Tad Trebaol. Tra yr oedd Mr. D. Jones, Brynhyfryd, yn arwain ceffyl bywiog, bu i gerbyd modur, wrth osgoi y ceffyl, recjeg i wal yr ardd gan achosi niweidiau i'r wal" a'r modur. Rhuthrodd y ceffyl ymaith gan lusgo Mr. Jones hyd y Tollborth, pan lwyddodd i gael Hywodraeth drachefn ar yr anifail. Cafaddniweidiauiw ben a'i ddwylaw wrth gael ei lusgo ar hyd y 'ffordd. Bu i Mr. Owen, Prif Arolygwr Ysgolion Canolraddol Cymru; Mr. Robinson Arolyg- ydd Gwyddonol; a Miss Thompson, Arolyg- yddes Ysgolion y Merched, wneyd eu hym- weliad tair-blynyddol a'r Ysgol Ganolraddol ddydd Iau, a datganasant eu boddhad ar bobpeth a welsant. Yn ddilynol i hyny cafodd yr Arolygwyr Gynhadledd gyda'r Rheolwyr. Cynhaliodd Mr Morris, Arolygydd Ysgolion, arholiad ar yr Ymgeiswyr am ysgoloriaetbau oeddynt o Sir Gaernarfon ac o Sir Ddinbych. Y mae Mr. J. D. Jones, Cyfreithiwr, wedi dychwelyd adref ar ol ei Seibiant a'i ymweliad a'r Eisteddfod Genedlaethol. Ymadawodd Miss Roberts, Llythyrdy, ar ei gwyliau i'r Iwerddon.—Mae Mr. John Henry Williams, yr hwn sydd drosodd yn y wlad hon o'r Unol Dalaethau, ac a fu'n aros gyda'i frawd Mr. Tudor Williams, Waterloo House, wedi myned i edrych am ei rieni i Plasynward, Rhuthyn.— Aeth amryw foneddigesau a boneddigion oddiyma i eisteddiad olaf y tymor yn Ngholeg Bangor i weled Syr Thomas Raleigh yn traddodi anerchiad ar Golegau India Brydeinig. Marchnad neillduol o fechan a fu yma ddydd Mawrth. Methodd y Parch. J. E. Hughes, Caernar- fon, a chadw ei wahoddiad yn Seion y Sabboth. Cymerwyd ei le gan y Parch. H. Rawson Williams, yr hwn a draddododd bregethau eitbriadol o rymus a dylanwadol. Ffaith hynod yn nglyn a chyfarfod blyny- ddol Bethel yr wythnos ddiweddaf ydoedd fod y ddau weinidcg a wasanaethai wedi cael eu hysbysu trwy y wasg fel wedi meirw er's cryn amser yn ol. Cafodd Mri. Robert a Rogers Jones sale lwyddianus iawn yn Talycafn ddydd Llun. Gwerthwyd ganddynt 1080 o Wyn tewion i fyny i 31/- yr un. 49 o Fyllt a Mamogiaid i fyny i 38/6. Cyplau Crossbreds, 24/6, Bust- ych, &c., tewion, f 18 2s 6c; Eto, cadw, J9 10s 0c. Buchod a Heffrod Magu /18 15s Dc. Lloi Tewion, £3 16s 0c; Tair Hwch ar fin bwrw eu mhoch, £ c 10s 0c. Cyfarfu y Rheolwyr Addysg perthynol i'r Ysgol Ganolraddol ddydd Iau, pryd yr oedd yn bresenol, Mrs. a Mr. 0.. Isgoed Jones, W. J. Williams, D. J. Williams, E. Jones-Owen. Hugh Owen, Parch. John Morgan, Parch. W. Thomas, a Thomas Griffith (Clerc).—Rhodd- odd y pwyllgor adroddiad ffafriol ar y lletyau gyda'r eithriad o an neu ddau,—Adroddwyd am yr ymgyngoriad a gafwyd a'r Prif Athraw, y Parch J. I. Farr, M.A., gyda gotwg ar uno a chymdeithas yr Ysgolion Canolraddol Gymreig, a phasiwyd i uno a'r cyfryw.—Gohiriwyd cym- eradwyo y Cynllun o'r cyfnewidiadau ar yr Ysgol hyd nes y bydd holl Reolwyr y Dosbarth wedi cael golwg arno. ■WWWNAA/VWWVVWWWWVVW

BLAENAU FFESTINIOG. I SPECTOLS.—Os bydd rhywbeth allan o le ar eich Spectols, gellir ei gwneyd yn foddhaol gan Mr. Hugh Jones, Medical Hall, Blaenau Ffestiniog, yr nnig Optician yn Sir Feirionydd, sydd wedi pasta Arhol iadau yn y cyfeiriad hyn. You've tried the rest Now try the BEST. If you want a piece of the best Smoked or Plain Bacon Gorgonzola, Cheddar, or Amer- ican Cheese, and all kinds of Provisions, try PARRY'S New Shop. PHONOGRAPHS.—Dymuna G. R. Davies, Manod Studio, Bethania, wneyd yn hysbys ei fod wedi ei benodi yn Oruchwyliwr i'r National Phonograph Co., a bydd yn barod i dderbyn unrhyw archebion am Phonographs, &c. Mae ganddo gyflawnder o Records diweddaraf, a bydd yn bleser ganddo gyflenwi pwy bynag a anfono ato am list yn rhad.-ADV. Aeth Mr. R. O. Davies i :fyny i Lundain ddydd Gwener i fod yn bresenol ar ran yr Adran Leol o'r Tirwyr pan oedd y Brenin yn cyflwyno y "Colours" i'r Fyddin.—Llawen genym gael ar ddeall fod y rhai canlynol wedi pasio fel Swyddogion yn y Fyddin Dirlogaethol I —Mri J. G. Williams. The Square, W. J. Thomas, Cwmbowydd Road, a R. Ben Jones, Oakeley Square, yn Sergeants; a Mr. David John Griffiths, Tanygrisiau, yn Corporal. Llongyfarchwn eu Hyfforddydd y Rhingyll T. Jenkins a hwythau am y llwyddiant sydd yn deilliaw o'u hymarferiadau. Yn ystod y gwasanaeth nos Sabboth, yn Ngbapel Bethania, datganodd Miss K. A. Jones, Cefnbrith, "Angels ever bright and fair" (geiriau Cymreig gan Mr Bevan) yn swynol dros ben. Aeth y Dan Gatrawd o dan reolaeth eu Cadben John Jones i Landudno ddydd Sadwrn i'r Fire Brigade Drills gynhelid o dan Undeb Cenedlaethol y Tanddiffoddwyr. Enillodd Dolgellau y wobr gyntaf mewn pump o'r cys- tadleuaethau Llandudno, un wobr gyntaf a thair ail; a Bodelwydden, ddwy ail. Ni chystadleuodd Tangatrawd Ffestiniog. LLENYDDOL. Llawen genym longyfarch Mr. Ted Jones ar ei waith yn enill ar y ddau Unawd yn Nghylchwyl Pentrefoelas ddydd Iau diweddaf. Hefyd Mr. Meredith Davies ar ei lwydd ar y prif Draetbawd, a Miss Wil- liams, Glaslyn Temperance ar yr ail Draethawd. Nos Lun, daeth Mr. Griffith Roberts, 19, Manod Road, adref o Ysbytty Lerpwl. wedi bod yno am amser yn derbyn triniaethau arbenig. Eiddunwn adferiad llwyr a buan iddo o'i afiechyd blin. CYWIRIAD.—Bu ini oddeutu bythefnos yn ol, mewn nodiad yn y golofn hon, yn hysbysu fod y Parch. John Hughes, Jerusalem, yn gwella yn rhagorol, ddweyd fod y Parch. George Davies, B.A.. Brynbowydd, yn garedig iawn weji cymeryd ei le y nos Sabboth cynt. Dymunwn gywiro. mai enw y Parch. J. Williams Davies, ac Eglwys Hyfrydfa, ddy; lasem gyhoeddi. TEML BARLWYD.—Nos Wener diweddaf cynhaliwyd Cyfarfod Dirwestol dan nawdd yr uchod wrth Penygroes, Tanygrisiau. Arwein- iwyd gan John R. Jones, Glanrafon Terrace. Dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan Owen Davies, Ty Capel, yna awd trwy'r rag- len ganlynolTon gyffredinol. Can gan David W. Thomas, Foundry House. Dadl gan Annie Jones, Glanrafon Terrace, a'i chyfeilles. Adroddiad gan Olwen Lloyd, New Terrace. Deuawd gan Annie Roberts, Bryntwrog, a'i chyfeilles. Anerchiad rhagor- ol gan Parch. Thomas Griffiths, Salem. Dat- ganiad Barti W. Morris Williams, Penybryn. Can gan Johnie Griffiths, Eirianfa. Cynyg- iodd Thomas Hughes, GIanrafon Terrace, a chefnogodd W. Morris Williams eu diolchgar- wch i'r gwasanaethyddion. Terfynwyd trwy weddi. ER COF.-Blin iawn ydyw cofnodi am far- wolaeth a chladdedigaeth y brawd caredig Samuel Jones, 43, New Street, Ferndale. Brodor ydoedd o Llwynygell, BlaenauFfestin- iog, pa le y cartrefai ei fam weddw a chwior- ydd iddo, ac yr oedd yn adnabyddus iawn yn yr ardal, a chafodd ei gydnabod eu siomi yn fawr i ddeall nad oedd ei weddillion marwol yn cael eu gludo i ardal Ffestiniog i'w claddu. Ni chafodd ond ychydig ddyddiau o gystudd, ond hwnw yn gystudd caled a thrwm iawn. Mawrth y Sulgwyn aeth gyda ysgol Sul Penel (M.C.), am wibdaith i'r Barry, i Ian y mor, ac aeth i ymolchi gan nad oedd yn teimlo yn rhyw iach iawn gan feddwl y byddai hyny yn llesol iddo ond yn hollol i'r gwrthwyneb y bu, cafodd ei daro ar cryd, a gorfu iddo fyned i'w wely, ac mewn diwrnod neu ddau hysbysodd y meddyg fod dan enyniad a Ilid yr ysgyfaint, ac o dan law y clefydau hyn y bu mewn poenau mawr er pob gofal ei fam a'r meddygon hyd ei farw boreu Mehefin lleg. Yr oedd yn frawd tawel, rhydd ei galon, haeifrydig a siriol, ac hawdd iawn gwyned cyfaill o hono. Er trym- ed ei gystudd, yr oedd yn gallu murmur yr Emyn hwnw, Arglwydd dyma fi, ar dy alwad di," a dyna'r emynaganwydarlan y bedd dydd ei gladdedigaeth. Dangosodd ei gyfeillion gogleddolyn y lIe a'r Cwm, yn nghyd a preswylwyr y lie, barch iddo hyd y diwedd. Casglwyd swm er cael BIodeudorch brydferth arffurf telyn ar ei arch; a rhoddodd Eglwys Penuel rhodd sylweddol hefyd er cynorthwyo a chysuro ei fam oedranus a duwiolfrydig yn ei dydd blin, ac y mae yn dymuno cyflwyno ei diolch gwresocaf i'r cyfeillion oil am eu parch, eu cydymdeimlad, a'u caredigrwydd cristion- ogol iddi. Ar y J Sed daeth torf luosog a pharchus ynghyd i gludo ei weddillion i'r gladdfa leol. A gwasanaethwyd yn hynod bwrpasol gan y Parch. B. Watkins, gweinidog yr ymadawedig, a gwnaeth sylwadau apeliadol a charedig at y bobl ieuainc, gan gyfeirio nad oedd Samuel Jones ond 22ain oed, ac fod hyny yn galw am ymbaratoi. Cydymdeimlir yma yn gyffredinol a'r fam, y chwiorydd, a'r brodyr yn ei galar. Bydded nodded y Tad Nefol drostynt oil. [Bydded y papurau Americanaidd mor garedig a cofnodi yr uchod am fod perthynasau agos i'r teula yn yr Unol Dalaethau ]—J.LL.J.

NANTYBENGLOG, CAPEL CURIG. Cynaliodd yr Annibynwyr eu cyfarfod preg- etha blynyddol nos Fawrth a dydd Mercher- pryd y gwasanaethwyd gan y Parchn. J. R. Jones Henryd. a W. Cynwyd Williams, Llan- rwst. Cafwyd pregethau gwerthfawr a grym- us ar hyd y cyfarfod, ac yn yr odfa olaf pan oedd Mr. Williams yn pregethu yr oedd y dyl- anwad yn gymaint fel y torodd yn orfoledd yn y lie, ac ni chlywid ond swn gweddi a chan wedihyny i'r diwedd, a dagrau yn gwlychu llawer grudd. Yn ddiddadl, teimlwyd gan y gynulleidfa fod yr hen bwerau yn gweithio yn nerthol ar eu calonau. Daeth 11u i'r wyl o Bethesda, Capel Curig, Llanrwst, a Ileoedd ereill, a chroesawyd hwy gyda charedigrwydd dibafal gan gyfeillion y lie. Mae yma eglwys weithgar a chynes dan ofal y Parch T. Jones, a golwg hapus arnynt-yn fugail a phraidd.

BWRDD GWARCHEIDWAID LLAN- RWST. Cynhaliwyd, cyfarfod misol y Bwrdd ddydd Mawrth, Mr D. G. Jones (Is-gadeirydd) yn y Gadair. Yr oedd hefyd yn bresenol Mri J. Hughes, John Berry, J. Lloyd Morris, Wil- liam Williams, Edward Edwards, Owen Evans, T. T. Roberts, David Owen, W. G. Jones, D. Jones, John Williams, John Davies (Gwytherin), John Davies (Bryniog), O. LL Jones, David Lewis, Robert Williams, Hugh Roberts, David Jones (Pennant), Isaac Hughes, Parchn John Gower, H. Rawson Williams, Henry Jones, a J. Llewellyn Richards, yn nghyda'r Mri R. R. Owen (Clerc), T. Hughes (Clerc Cynorthwyol), Edward Hughes (Meistr), O. Evans-Jones a T. C. Roberts (Swyddogion Elusenol). Yr Elusenau. Adroddodd y Clerc i £168 9s He gael eu talu mewn Elusenau yn ystod y mis rhwng 278 o dlodion, yr hyn oedd yn lleihad o 40 yn rhif y tlodion, a £ 17 3s Oc yn swm yr elusenau ar gyfer yr un mis y llynedd. j Y Ty. Y Meistr a adroddodd fod 23 o dlodion yn y Ty ar gyfer 19 yr un amser y llynedd, Gal- wodd 93 o grwydriaid yn ystod y mis lleihad o 7. Caniatawyd y gwyliau arferol i'r Feist- res. Y Tlawd a'i Chathod. Mr. O. Evans Jones a adroddodd ar un o'r acbosion, a gofynodd am i'r elusen gael ei hadnewyddu.—Mr. W. G. Jones, Sut y mae ei chathod yn awr ?"—Y Swyddog, 0 yn iawn. Mae yno dorllwyth o gathod bach yn awr."—Parch. J. Gower, "Y mae Undebau eraill yn gwrthwynebu i'r tlodion gadw cwn. Nid wyf fi yn gwrthwynebu cadw un gath, ond paham cadw haid o honynt ?" Swyddog, Am fod yno gynifer o lygod bach yn y ty (chwerthin).—Mr. Gower, "Felly mae'r cath- od yn ddiwerth, a dylid eu boddi (chwerthin) —Adnewyddwyd yr elusen. Allan o Waith. Mr. O. Evans-Jones a ddywedodd na welodd gynifer allan o waith erioed o'r blaen yn ei ddosbarth, ac yr oedd galwadau mynych arno i gynorthwyo amryw o bobl ieuaingc priod o herwydd diffyg gwaith. Achosion Elusenol. Y Parch. Henry Jones, yn unol a'r rhybudd a roddodd a gynygiodd fod y Bwrdd yn cael ei ranu yn ddau i ystyried yr elusenau, a bod Gwarcheidwaid pob Dosbarth i fod gyda Swyddog Elusenol y cyfryw.—Cefnogodd Mr. William Williams. Y Parch. J. 1.1. Richards a ddadleuai nad oedd, angen am wneyd fel y cynygid. Pe rhoddid yr elusen am 26 wythnos i'r tlodion parhaus, ac am 12 wythnos i'r gwragedd gweddwon, arbedid y drafferth o fyned dros yr un enwau bob mis gyda'r un canlyniadau.— Mr J; Davies (Bryniog) a wrthwynebai roddi elusen i weddwon am 12 wythnos gan y gallai eu hamgylchiadau newid yn ystod yr amser.—Mr. Richards, "Y mae y Swyddog yn agored i'w dwyn i sylw yr un fath yn union."—Mr. Gower a dybiai y cynllun a gynygid yn un rhagorol, ond dylidnewidy pwyllgor yn achlysurol er mwyn gweled nad oedd y naill ddosbarth yn cael ffafr mwy ar y tlodion na'r dosbarth arall.-Mr. John Wil- liams a gynygiodd welliant fod pethau yn cael eu gadael fel y maent, a chefnogodd Mr. David Lewis. Pasiwyd y gwelliant gyda mwyafrif mawr. Cyflog y Felstres. Gohiriwyd cais y Feistres am godiad yn ei chyflog, a rhoddodd y Parch. H. Rawson Williams rhybudd o gynygiad at y cyfarfod nesaf fod y cais yn cael ei ganiatau. Ty Berwedydd Newydd. Yr oedd y cynygion canlynol wed! eu derbyn am godi lie newydd i'r Berwedydd:—Mri. Jeremiah Jones, Llanrwst, £ 33 Hugh Hughes eto, £ 42; John Roberts, Trefriw, £ 33 18s 6c; W. Owen ac Edward Williams, eto, £ 32 15s Oc.-Pasiwyd i Mri. Owen a Williams gael y gwaith. Cyflog y Trethgasglydd. I Y Clerc a adroddodd i'r Pwyllgor penodedig i ystyried pwngc y cyflog delid i'r Trethgasg- lydd gan y gwahanol blwyfi, ac argymellent fod y swm i fod yn sylfaenedig ar werth treth- iadol bob plwyf, ac nid ar rif yr Assessments fel o'r blaen gan fod pob treuliau eraill perth- ynol i'r Undeb yn cael ei sylfaenu ar werth trethiadol pob plwyf. Canlyniad y cynllun newydd yw a ganlyn ;-Bettwsyeoed i dalu £ 11 lis 2c yn lie £ 6 19s Oc; Capel Curig, £3 Is 4c yn lie £2 14s 4c Dolwyddelen, £ 5 15s 2c yn lie f 8 6s 8c Eidda, £ l 12s 3c yn lie zli 3s 8c; Llanrhychwyu, £ 2s 3c yn lie £5 10s 10c; Maenan, £4 13s It yn lie £4 13s Oc Penmechfid, £8 135 Ic yn lie f 11 12s 6c 'Trefriw, £ 1 19s 2c yn He J9 ls 4c Gwern- howell, £ 0 9s 10c ynlle ZO 13s Oc; Gwytherin, £ 2 10s 3c yn lie £2 14s 4c; Llanddoged, £3 2s Oc yn lie £2 18s 4c; Llangernyw, f 6 17s 10c yn lie £ 6 16s Oc Llanrwst (Wledig), /13 Is Ie yn lie/12 8s Oe; Llanrwst (Dinesig), £ 20 19s 3c, yr un fath ag o'r blaen Pentre- foelas, £ 3 11s 3c yn lie ti 17s 6c Tir Ifan, /1 5s Oc yn lie £1 Os 8c a Trebrys, £ 0 16s Oc yn lie £ l 8s 4c.—Ar gynygiad y Parch. J. Ll. Richards a chefnogiad y Parch. H. Raw- son Williairs mabwysiadwyd yr argymelliad.

TRAWSFYNYDD. Mae un dos o EASINE yn fwy éffelthiol na dim arall at Gur yn y Pen, Niwralgia, a'r Ddanodd. I'w gael gan Hugh Jones, Medical Hall, Blaenau Ffestiniog. WEDI CYRHAEDD.-Mae yn ddiameu y bydd yn dda gan luaws cyfeillion y cyfaill car- edig a hynaws Mr. Bertie Roberts, gynt o'r Glasfryn, ddeall ei fod wediglanio yn ddiogel yn ngwlad i Gorllewin. Hwyliodd o Liver- pool ar y 23ain o Fai ar yr agerlong Caronia, a chyrhaeddodd New York, Mehefin 2il. Dyma yr ail waith iddo groesi Mor y Werydd o Ler- pwl. Symudodd gyda'i rieni tua 19 mlynedd yn ol, pan nad ydoedd ond tua 3 mlwydd oed, ac oddeutu naw mlynedd yn ol daeth yma dra- chefn ac ymsefydlodd gyda'i fodryb Mrs. Jarret, Glasfryn, yr hon a roddodd fagwraeth dda iddo, ac ymhen yspaid o amser ar ol cael addysg dda, sefydloedd ei hun yn y Masnach- dy a'r Llythyrdy. Deallwn fod yn ei fwriad fyned am gwrs pellach o addysg cyn cymeryd yr un.alwedigaeth i fyny. Dymunwn iddo bob llwyddiant. Y ARWAIN.-Deallwn fod Mr. Robert! Rotibrts, Castle House, i arwain Cymanfa Ganu Wesleyaid Cylchdaith Pwllheli, dydd Iau yr wythnos hon. Y mae ef fel y gwyddis yn hen arweiuydd profiadol. Dymunwn lwydd- iant ar y Gymanfa o dan ei ofai. PRIODAS.-Bydd un o blant yr ardal, sef y Parch. R. W. Roberts, B.A., B.D., Bootle, yn priodi yr wythnos nesaf.