Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
new London House, 37, Cbuitcb St., Blaenau Ffestiniog. I ARBEDWCH ARIAN AC AMSER. SPECIAL SliOW am Wythnos yn unig. FFENESTR (No. 1). CORSETS, STYSES, CORSETS, DIM OND 19. a Is 6c. SPLENDID VALUE. FFENESTR (No. 2). LACE CURTAINS (Cream a Gwyn,) is., Is 4c., Is 11c., 2s 6c. DEUWCH A GWELWCH EIN FFENESTRI. W- S. WILLIAM99 Llanrwst (Ltd.), Y Cash Drapers Mwyaf j yn Ngogledd Cymru. j Llanrwst, Llandudno, (olwyn Bay, a Blaenau Ffestiniog
Advertising
Strength and Distribution of Territorial Forces In Counties of Montgomery & Merioneth May 31st, 1909. MONTGOMERYSHIRE YEOMANRY. SQUADRON STRENGTH. ESTABLISHIWgNl Officers. Other Ranks. Officers. Other A. Llanfyllin Head Quarters 3 117 8 11 B. Welshpool 9 112 12 116 C. Newtown 4 113 5 11 Totals 1.6 342 22 338 Totals 1.6 342 22 338 7th B'N R. W. FUSILIERS. COMPANY STRENrrTH. F-STABLIS14 Officers. Other Ranks. Officers. Other (Llanidloes < 56) 62) A. -j Caersws 3 34 113 3 31  124 Montgomery 23 ? -j. 31/ B. Newtown and Head Quarters 9 129 10 124 (Welshpool f 56\ 78)  Llanfyllin District 3 41 ?113 3 3 1, i4e (Llanfair 16 1 31/ Includes Gun Erection. TMachynlleth *82) D.-| Hanbrynmair. 20 108 3 < C,emnAes 6 ^Includes Band. (Dolgelley 67) ??" f; E.-j Barmouth 3 14 95 3 {, Harlech 14 j ""o. fi (Towyn 2 63190 3 1J7 p r' Aberdovey. 27j9Q ?Blaenau Festiniog 3 84) Q. j Festiniog 7|l04 3 1. Penrhyndeudraeth 13 j |. f Bala 2 43) n? ) Corwen 42j 853117- Totals 25 837 31 980 _Oo I
- - BLAENAU FFESTINIOQ.
BLAENAU FFESTINIOQ. MARWOLAETH.—Ddiwedd yr wythnos bu farw yr hen chwaer garedig Mrs Ann Williams, Tanyfron, priod y diweddar Thomas Williams, yn 71 mlwydd oad. Yr oedd yn hen chwaer nodedig o gymydogol a charedig ac iddi air da gan bawb, ac yn ddios gan Y Gwirionedd ei hun." Trigianai yn yrsardal ac yn yr un ty ers llawer iawn o flynyddau, ac yn aelod ffyddlawn a cbyson yn Eglwys Seion, Bu iddi amryw o blant, a gwelodd gladdu rhai o honynt wedi eu magu i oedran cyfrifol, acuno honynt i oedran gwr, yr hwn a adawodd briod hoff a dwy eneth fechan ar ei ol, a chymerodd dan ei gofal yr henaf o honynt, yr hon beddyw sydd yn ei gal- ar ar ol nain ofams, erys hefyd ferch a mab i alaru yn ddwys ar ei hoi. Cafodd angladd barchus ddydd Llun, yn mynwent Bethesda, pryd y gwasanaethwyd gan y Parch. W. S. Evans, Ffynon, Sir Benfro, (yr hwn a lanwai pwlpud Seion am y Sul). LLWYDDIAKT.—-Dymunwn longyfarch yn galonog Miss Margaret Davies, 3. New Market Square, o Ysgol Sul Calfaria," ar ei safle an- rhydeddus yn Arholiad Undeb Ysgolion Sul Bedyddwyr Cymru. Saif yn uchaf trwyGymru oil yn Safon y III, ac eoilla wobr flaenaf yr Undeb yn y Safon hwn. Mae ei brawd. Mr L. F. Davies. o Ysgol Sul Seion." yn dryd- ydd oreu yn yr oil o Gymru, o yn agos i 400 o ymgeiswyr yn y dosparth drts 20 oed. Yllythyr at y Philipiaid oedd Maes yr Arholiad yn y ddan 4dos?arth nohod. Dywed yr Arholwyr fodypapwaa g; y dmarthiod hyn au yn,  t "ynanrhydeddiunrhywArhoIiad." Eot? ? chwaer arall iddynt, Gwyneth Davies, ?' VObt I Cymanfa Dinbych, Fflint a Meirion yo Yf Arboliad yn Safon II. Nid hwn yw y tto CIO,t taf i'r plant hyn gipio prif wobrwyon yrV" deb, a theimla eglwysi Ffestiniog yn falch fodtl plant galluog yn meddianu y saneoedd & yO anrhydeddus ymhlith goreuou yr enwa I Nghymru yn ei ArhoHadan.—TREFEiNi' DAMWAIN ANGEUOL,—Gyda go6d ,wY? Yt hysbyswn am y ddamwain ddifrifol ddigwydik odd boreu ddydd Mawrth yn Sutton ?.?t' Collieries, St. Helens. Ymddengys fod y dd$O ddyn yn gweithio ar ochr hen shaft i'?. Do er mwyn ei dyfnhan, a thra gyda'r gws t. b 'j I i'r stage naill a'i troi neu dori fel y syrt 0 ddau i lawr y shaft oedd yn driagaio '"?s ddyfnder, yn ngwaelod yr hon yr oed<* r: "f(#t dair Hath o ddwfr. Cafwyd y cyrph b Cf a wedi wyth y nos. Y ddau anffodus Deajyo ut ( Gymry, J. L. Jones, Copper's Hill, 14ug 11 Griffith Jones, mab Mr Griffith JOO5O" 18#, j Glanygors Terrace. Bwriedir claddu 10 elf' I aill ieuangc ddydd Sadwrn. Y mae ejCid, ymdeimlad dyfnaf a'r teula traUodus 0 eO profedigaeth lem. ro? HEARTS OF OAK.—Mr Llew Davies, robe^ ydd, Porthmadoc, ddewisiwyd allan 0ddcglo ymgeiswyr i gvnrychioli Canolbarth lc;ym?O 0: Fwrdd Cynrychiolwyr Cymdeithas 1.4esits Oak. Yr oedd ei fwvafrif yn 114 ar y owcho o'r naw eraIH ymgeisient. io^ SHOP NEWYDD.—DeaHwn fod I gr jobo Davies, Auctioneer, yn bwriadu agof ebof Davies, Auctioneer, yn bwriadu agOIj ?op The Paragon," Church Street, i gynal -10 ac ystorio dodrefn, &6. Bydd hyn yo 9yoSoaooo, dra i'r cyhoedd, i gael naill a'i 9'4vertho dodrefn, &c., yn baivate, neu ar AtC? ? gV' hoeddus, ac yn gafaeliad mawr i'r ? 10 nad oes Shop o'r fath yn y dref.. ?? ETHonADOL.—Nos Fawrth, yn Ys got ypwll, o dan lywyddiaeth Mr W. Oweo.c?? iwyd cyfarfod o etholwyr Rhvdfty11l1tb.f; barth, Rhiw a Bowydd. DarllednfwryYdd olltbyl", barth, Rhiw a Bowydd. DarUenwyd j au ?oddiwrth Mri. Edgar Jones, a  Jones yn nghyJch dod i-anerch yr etbo Nid oedd Mr. Edgar Jones am efyll, Oc e 100 c d 1*' llythyr Mr. Haydn Jones welir niew" Co1b0wfo arall y safle a gymer ef ar y matef. iwyd y cyfarfod am fis. Argraffwyd a Chyhoeddwyd gan JZ:¡,.úOf' Swyddfa'K M RHEDGGYPD," J31.
- I-I HARLEOH.I
I HARLEOH. I Nos Sul yri Tryfer cynhaliodd Cymdeithas Ymdrech Grefyddol gyfarfod, pryd y darllen- wyd papur ar "Petr, yn ol yr hanes geiram dano yn y Maes Llafur," gan Mr John Owen, Ty Capet. Cafwyd gair vn mhellach gan amryw or aelodau a Mr E. R. Thomas, B.Sc, Ýsgol Ganolraddol Abermaw. Etoy nos, Sul canlynot, o dan lywyddiaeth Mr. E. Griffith, cafwyd papur dyddorol gan Mr. Ivor Jones, ar Ddychweliad yr Judd- ewoIt:" Siaradwyd yn mhellach gan y Parch. J. Gwynoro Davies, Abermaw. Nid oedd ef o'r farn y dychwelant byth, mai pobi busnes oeddynt, yn gofyn mwy o scope o hyd, ac nad oedd hyny i'w gael yn Ngbanaan. Deallwn fod awdurdodau y Llythyrdy cyff- redinol wedi pasio i wneyd Llythyrdy Harlech yn Trttnk Call and Exchange Office. Faint o amssr gymerir i ddwyn hyny oddiamgylch nis gwyddom, tipyn yn arafaidd yw pobpeth per- tttynfjli'r Lly^odrarih, t 'h ,I. ¡
CYNRYCHIOLAETH MEIRION. I
CYNRYCHIOLAETH MEIRION. I Y mae Mr. J, J. Williams, Ysgrifenydd Phanbarth Etholiadol Rhiw a Bowydd, Blaenau Ffestiniog, wedi derbyn y llythyr canlynol oddiwrth Mr. H. Haydn Jones, mewn atebiad i gais wnaed ato i ddod i anerch yr eth- olwyr yno. Deallwn ei fod wedi anfon llythyr t.byg at y Rhanbarthau eraill ysgrifenasant ato i'w wahodd i'w hanerch :— Anwyl Syr, Derbyniais eich llythyr dyddiedig y 15ed o Fai, ond oherwydd pwysigrwydd y materion sydd yn gynwysedig ynddo oedais ateb er mwyn rhoddi cyflawu jstyriasth iddynt. Ar ran Etholwyr Rhyddfrydol Rhiw a Bowydd gofynwch a ydwyf yn barod i sefyll fel Ymgeisydd Rhyddfrydol dros y Sir ar ym- neillduad Mr. Osmond Williams, ac os felly, a ydwyf yn foddlawn i anerch cyfarfod cyhoedd- us o'r Etholwyr. Yn awr, ymddengys i mi y gallaf symud ymaith bob camargraff os defnyddiaf y cyf- leusdra hwn i osod allan fy ngholygiadau ar y mater yma yn agored ac yn llawn. Gadewch i mi ar y cychwyn ddweyd nad oes ynof yr awydd personol lleiaf i fyned i'r senedd. Yr wyf wedi gweled ugain mlynedd o wasanaeth cyhoeddus, ac yn ystod yr oil d'r cyfnod yna nid wyf erioed wedi ceisio unrhyw swydd nac anrhydedd. Ac nid wyf yn. barod i geisio yr anrhydedd o gynrychioli Meirion yn y Senedd. Ond y mae lluaws o'm cyfeill- ion, yn hollol answyddogol, wedi amlygu i mi fod yn ddyledswydd arnaf i roddi fy hunait yn llwyr yn Haw yr Etholwyr; Ac yr wyf wedi penderfynu gwneud hynny. Os tybia yr Etholwyr y dylwn en gwasanaethu yn y cylch eangach, mi wnawn bob ymdrech, os dewisid fi, i wneud hyny. Ond nid wyf yn barod i geisio yr anrhydedd mewn unrhyw fodd. Gyda golwg ar y gwahoddiad i anerch cyfar- fod, cydnabyddaf yn rhwydd mai dyma y ffordd arferol o ddewis ymgeiswyr a naturiol yw i'r Etholwyr ddymuno gweled a chlywed y gwahanol Ymgeiswyr cyn gwneud dewisiad terfynol. Nid wyf yn eu beio y mae gan- ddynt berffaith hawl i fyned yn mlaen ar y Ilinellau hyn. Byddai anerch cyfarfod mewn trefn i gael fy newis yn Ymgeisydd, yn fy marn i, yr un peth a cheisio yr anrhydedd, ac nis gallaf berswadio fy hun fod yn iawn gwneud hynny. Credaf fod yn amhosibl i'r Etholwyr ffurfio syniad cvwir am gymhwysder unrhyw ymgeisydd fel canlyniad anerchiad cyhoeddus o'i eiddo. Er fod gennyf y parch mwyaf di- ledryw i Etholwyr Meirion, ac nad wyf yn anghymeradwyo eu cynllun o chwilio am Ymgeisydd, eto mae yn hollol amhosibl i mi gredu fod yn ddyledswydd arnaf gydsynio a'u cais i'w hanerch mewn cyfarfod cyhoeddus. Os, wedi prawf o ugain mlynedd o wasanaeth —gwasanaeth heb fod yn gymeradwy, fe ddichon, bob amser gan bob Etholwr-os. wedi'r prawf hwn, y tybia yr Etholwyr fy mod yn deilwng i gael fy newis yn Ymgeisydd Rhyddfrydol, yna. ac yria yn unig, ystyriwn fod yn ddyledswydd arnaf i ddod allan fel y cvfryw. Mewn gair, nid wyf yn :barod i anerch cyfarfodydd cyhoeddus i'r pwrpas o gael fy newis yn Ymgeisydd, a hyny yn erbyn Rhyddfrydwyr eraill, ond os dewisid fi yn Ym- geisydd, ystyriwn mai fy nyledswydd wedi hyny fyddai anerch Cyfarfodydd o blaid egwyddprion Rhyddfrydol ac yn erbyn unrhyw ymgeisydd ddygid allan gan unrhyw blaid wrthwynebol yn yr Etholiad. Gobeithiaf na bydd i chwi, na'r cyfeillion yn Rhanbarthau Bowyddla'r Rhtw, gam ndeall fy safbwynt. Yr wyf yn llawn werthfawrogi yr ymddiried a'r anrbydedd ddangosir tuagataf trwy fy ngwahodd i anerch cyfarfod, ond o'm safbwynt i, gwedi dwys ystyriaeth, teimlaf mai gwrthod hynny yw fy nyledswydd. Credwch fy mod, Yr eiddoch yn bur, I (Arwyddwyd) H. HAYDN JONES."
I PWY FYDD MARCHOG MEIRION.j
I PWY FYDD MARCHOG MEIRION. Mr. Gol,-Graddau o ddistawrwydd sydd yn bodoli yn ein mysg parthed y cwestiwn uchod. Ac o bosib! aad oes rhywbeth yn cyfrif am hyny, pe gwyddem yr holl gyfrinion. Mae yn y rhanbarthan amryw foneddigion wedi eu henwi. a rhoddwyd gwahoddiad iddynt i anerch yr Etholwyr. Rwyf wedi cael ar ddeall nad ydyw Mr. H. Haydn lynes, Towyn yn bwriadu dyfod i anerch yr etholwyr, ar yr un pryd dywed ei fod yn foddlon i roddi ei hunan yn Ilaw yr etholwyr os y dewisant hwy ei dderbyn". Ofnaf mae rbywbeth tebyg i brynu cath mewn cwd fyddai hyny, oherwydd maeyn iawn i'r E&olwjfc, gael gwelftd t dblywed belli ydyw syniadau y boneddwr fwriadant anfon yw cyn- rychioli yn Senedd ein gwlad. Deallaf fod uu bpneddwr sydd wedi ei enwi yn rhanbarth Fourcrosses wedi anfon i ddweyd y bydd yn unol a'u cais yn anerch yr Etholwyr nos Fawrth nesaf, sef Mehefin 29ain, un a'i yn yr Hall neu ysgol Maenofferen, mae yn debyg y ceir gwybod hyny eto. Y boneddwr dan sylw ydyw T. Artemus Jones, Esq., Bargyfreithiwr, gwr ieuangc sydd wedi ei fagu heb fod yn mhell oddi wrthym, sef ar gyffiniau Dinbych, ac wedi gweithio ei hunan i fyny trwy anhawsderau amgylcdiadau cyffredin i safle anrhydeddus yn y byd cyfreithiol a gwleidyddol, ac erbyn hyn fe'i nodir allan gan wyr cyfarwydd fel un o ser mwyaf gobeithiol Cymru. Wei gadewch i ni gael ei glywed nos Fawrth nesaf, yna cawn farnu ychydig drosom ein hunain. ETHOLWR.
LLYS METHDALIADOL j FFESTINIOG.
Lladd-dy gan Griffith ?"—" Nid y fo bia fo."— Mr. Tobias, Lie mae'r Gweithredoedd ?"- JDim atebiad.—Gofynwyd am gau yr Arboliad. -Mrs. Jones pan glywodd hyny a fywiogodd, ac a ddywedodd, Fe ella'i fynd adre rwan ?" -Mr. Tobias, Yr oeddech yn deall hyn yna yn iawn Gellwch ar hyn o bryd. Rhowch gyngor i'r dyn yma dalu ei ddyled !"—Cauwyd yr Arholiad. Actios WiUiam Evans. Pantdu, Trefriw. I Daeth y Methdalwr hwn i fyny am ei Arhol- iad Cyhoeddus. Yr oedd Mr. A. Lloyd Griffith dros y Methdalwr, a Mr. R. O. Davies dros Mr. D. Athy Williams, Masnachydd glo, Hud- Vdersfield, y prif ofynwr.—Yn ol adroddiad y Derbynydd Swyddogol yr oedd holl gyfrifoldeb y Methdalwr yn £ 246 6s Oc, ei ddyledion yn £ 120 10 10c, y dyledion ar ei lyfrau masnach yn £4 6s 2c, a'r diffyg yn £ 72 3s Ie. Gwaeid y dyledion i fyny fel y canlyn:-dau ofynwr am Id, 4104 9s 6c, tri am wasanaeth proffeswrol £ 6 2s 4c ac 8 am nwyddau i'r ty, £9 19s Oc; cyfanswm 0 £120 10s. 10c. Mewn atebiad i Mr. Tobias dywedodd fod ei atebion blaenorol yn gywir mor belled ac yr .oedd ef yn gallu gwybod yr amgylchiadau. Mwnwr ydoedd wrth ei alwedigaeth, a daliai ychydig dir. Yr oedd yn byw yn Pantdu er's 30 mlynedd. Prynodd ran o gae Tir Cent yn sale Gwydyr, a chafodd arian arno tua 11 mlynedd yn ol, a mortgage drachefn o ugain punt. Gallai dalu ei holl ofynion i bawb cyn 1907 pan ddecbreuodd fasnach glo. Defnydd- Iwyd enw John William Evans ei fab dan oed gyda'r fasnach lo. Awd i ddyled am y glo. Gwysiwyd ef am arian dyledus am lo gan Mr. D. Athy Williams, ac yr oedd yr holl helbul presenol oherwydd y busnes glo. Rhoddodd i mewn ei holl ddyledion, ac yr oedd y cwbl oedd ddyledusiddo ef yn y cyfrif roddodd. Dywedai yn ddifrifol fod yroll oedd yn ddyledus iddo wedi ei roddi i mewn. Cyfiwynodd y ddau lyfr cyfrif a gedwid gan y wraig a'r mab. Dodrefn y ty ac un fuwch oedd ar y He pan wnaeth ei hun yn fethdalwr; onn yr oedd dwy fawch, frol, caseg, spring cart, a dau fochyn yno cyn dechreu yr helynt gyda Mr. D. Athy Williams. Dywedwyd o fiaen y Barnwr yn Llys y Manddyledionfod £ 40 yn ddyledus arno i uri Richard Pughes. Nid oedd dim sail i d'civwedyd hyny, ac yr oedd yn ymddangos mai. twyll oedd ei ddywedyd. Pe gadewsid pobpeth ar y lie fel yr oeddynt ddiwedd y flwyddyn, ni fuasent yn ddigon i glirio y £72 oedd yn ddiffyg. Mown atebiad i Mr. R. O. Davies, cydnab- yddddd yn y Llys yn Llanrwst mai yr amcan gyda'r stori am y deugain punt dyledus i Hughes oedd twyllo Mr. D. Athy Williams. Gwyddai fod y bill wedi ei wneyd, ond nis galUi ateb paham na chymerodd gwrs ar ypryd yn erbyn ei wneyd, a gwelai ei fod wrth beidio wedi myned yn rhanog yn y twyll wrth adael i'r wraig dwyllo. Gydnabyddodd yn Llanrwst iddo wneyd i ffwrdd a'r eiddo ar y lie am ei fod yn gweled Williams a* i Ymddiriedolwr yn myned i ymosad arno. Gwnaeth hyny nid i dwyllo, ond i gael arian i fyn'd yn mlaen. Gwerthodd y wraig ddwy fuwch i Robert Williams, Cwm- anog am £23. a hi dderbyniodd yr arian. 'Talwyd £ 5 o honynt i'r Ariandy (N. & S. Wales), Llanrwst. Yr oeddynt wedi cael benthyg £ 5 oddi yno yr haf cynt. Ni bu ef yn yr Ariandy yn benthyca nac yn talu yr arian, ond clywodd y wraig yn dywedyd am y peth. Talwyd hefyd £ 2 10s, Oc o rent a degwm ni allai gyfrif am ragoro'r £ 23. Gwerthodd ddau fochyn, ond ni wyddai am faint, nag i bale yr aeth yr arian, os nad i dalu am eu bwyd i Michael Williams, Shop, Trefriw. Gwerth- wyd y gaseg i John Williams, Siglen Robert Williams, Cwmanog a'i gwerthodd am C20 10s 10c. Awd a'r gaseg i Bangor, pan oedd Williams yn pwyso arno am ei arian, er mwyn cael lie iddi bori, ac nid i'w chuddio o'r golwg, 'Talwyd £8 o arian y gaseg i Mrs. H. Jones, Bridge street, Llanrwst. Yr oeddid wedi cael benthyg yr arian hyny ganddi heb ddangosiad, i helpu i brynu y gaseg. Talodd £ 2 10s. 0c. i Mr. D. White Phillips.—Mr. Phillips, "Nid eleni."—Pwyswyd arno am gael cyfrif o'r arian ond methai ag enwi dim pellach na £2, am nwyddau i Mrs. Roberts, Central Stores, Trefriw, a £ 5 Is 0c i Mr. Billington am lo. Rhoddodd y drot am gael yr heffer yn 01; naw punt oedd y pris ar y drol. Gwerthwyd y spring cart am ddwy bunt, ond ar ei lw nid .:O.edcl yn gwybod pwy oedd y dyn a'i prynodd. NLwerthodd ddim o'r gtf air oddiar y Ile, gaii- nW cedd yno ddim i'w werthn. Cafodd fen- >ihyg ugain punt gan Mr. White Phillips i bryna Mk.)ff1y. tir 'l;¡;A I' oddodd ei Life Policy i Mr. Phillips yn sicrwydd am ei arian. Yr oedd wedi rhoddi pobpeth oedd ganddo i fyny i'r Derbynydd Swyddogol. Nid oedd wedi talu cost y gyfraith yn Llanrwst, a'r oil a roddodd i Mr. A. Lloyd Griffith oedd dwy bunt.-Mr, Tobias, Dylid gohirio yr Arholiad er mwyn cael cyfrif Uawn o'r arian a'r eiddo. —Mr. Griffith, Dim dyben. Y wraig wyr am y cwbl.—Mr. Tobias, Oni all y wraig roddi cyfrif?-Mr. Griffith, Gall.—Mr. R. O. Davies, Y mae £ 60 wedi myned eleni o arian.—Mr. Billington, y mae y ddyled am lo yn [104, ac nid yw y ddyled ar ei lyfrau ef ond rhyw bedair punt: pa beth am y gweddill o'r can punt ?"-Mr. Tobias, Yr oeddych yn gwneyd elw da o'r glo ?"—Y Methdalwr, "Nag oeddwn, ddim cymaint. Yr oedd yn costio punt y dunell yn station Llanrwst, a ninnau yn ei werthu am ryw pum swllt a'r hugain."—Mr. Tobias, "Rhaid cael cyfrif o'r holl arian a'r eiddo o Ionawr diweddaf. Gohirir yrArholiad er mwyn hyny."—Gohiriwyd yr Arholiad, Achos Mr. W. P. Williams, Cwm, Pen- machno. Daeth y Methdalwr hwn yn mlaen am ei Arholiad Gohiriedig. Ymddangosodd Mr. E. Davies Jones dros Williams, a Mr. R. O. Davies dros rai o'r Gofynwyr. Mewn attebiad i Mr. Tobias, dywedodd i D. E. Hughes a dau arall roddi benthyg can' punt i Gwmni Chwarel Cwt y Bugail, ond aeth y ddedfryd yn ei erbyn ef yn bersonol am y swm. Yr oedd Mr. R. O. Davies yn ei ofyn o £ 64 7s 3c am wassnaeth cyfreithiol.-Mr. Davies-Jones a wrthwynebodd i'r hawliad hwnw fyned i mewn am na anfonwyd prawf o fewn y mis gofynol ar ol y methdaliad.—Caniatawyd i Mr. M Davies holiy methdalwr, ni fuasai yn y Llys oni bai am ei gysylltiad a'r Chwarel. Hyd yr oedd yn cofio" y cafodd Mr. Davies yr atebion bron i gyd. Bu ef yn gofyn dros y Cwmni am fenthyg gan John Richards, John Griffith, Cadwaladr Pierce, a Robert. Ellis Evans. Hydy cofiai ni bu yn pwyso am gael benthyg, fel pe yn bersoiiol, gan John Richards, ond os dywedai Richards hyny nis gallai ei wrtbddweyd. Trosglwyddodd ei eiddo i'w dri mab, Robert Cadwaladr Wil- liams, Owen Williams, a Thomas Williams, yn Tachwedd diweddaf. Hyd yr oedd yn cofio ni bu yn gofyn i neb wneyd hyny yn ddirgelaidd. Enwodd Mr. Davies Mr. T. R. Jones, Moss Hill, fel y person y bu yn gofyn iddo a fedrai ef wneyd hyny yn ddirgelaidd drosto. Dywedodd Williams yn bendantna bu yn son gair wrth Mr. Jones am y fath beth. Yr oedd Mr. Jones yn uwch swyddog na chyd- flaenor gydag ef yn Eglwys y Wesleyaid yr oedd yn Circuit Stewart. Holwvd ef yn mhellach am stock y fferm (Tyddyn Ucha') yr hon a brisid ganddo yn werth £ 200 ond gan fod hyny er's ugain mlynedd yn ol dyfarnodd y Llys nad oedd yn dod i mewn i gylch yr Arholiad. Holwyd ef yn mhellach am y swm ddywedid oedd wedi ei gael gan ei fab Thomas Williams yr hwn oedd yn 23 oed, sef £ 120. Cafodd o £ 55 i £ 56 am ei ran mewn llongau. —Gan Mr. E. Davies-Jones, Credai mai dros y Chwarel y gweithredai Mr. R. O. Davies o'r dechreu, ac ni bu ef gydag ef ond unwaith wrtho ei hun, a hyny dros ei gyd-gyfarwydd- wyr.—Bu cryn ddadlu rhwng Mr. Davies a'r Cofrestrydd a Mr. Tobias yn nglyn a chael holi y Methdalwr er pron ei hawl i gael swm dyledus iddo gan y Methdalwr, ond cauwyd yr arholiad o dan wrthdystiad cryf gan Mr. Davies.