Y Rhedegydd

NODION EISTEDDFODOL. Mae G »vy 1 y Bane, Awst laf, yn dyfod yn fwy poblogaidd gyda'r eisteddfodwyr y naill fhvyddyn ar ol y llall. Cynhaliwyd nifer fawr o Eisteddfodau elerii,yn Pwllheli, Treffynon, C'acrgwrle, Corwen, a rrqj nau eraill, a gallwn gasglu oddiwrth yr adrodd- iadau fod mesur helaeth o lwyddiant arnynt. Nid oes yn mysg y rhai Heol yr un yn fwy enwog nag Eisteddfod Corwen. Mae hon bellach yn sefydliad oedranus, ond nid yw mewn un modd yn barod i ddiflanu. Er nad oedd y nifer oedd yn bresenol yn nghyfarfod y boreu gymaint ag a wehvyd mewn rhai y blynyddau blaenorol, na nifer y corau oedd yn cystadlu ar y prif destynau yn gyrnaint,yr oedd yno ddigon i ddiogelu Ilwyddiant yr wy 1 yn mbob ystyr. Rhoddir rhestr o'r buddugwyr ar y gwahano! destynau mewn colofn arail. Gwelwn yn eu plith tldau enw yn cynrvchioli yr ardal hbn, sef eiddo Bryfdir a Mr. W. O. Jones (yn awryh Merthyr Tydfil). Enillodd Bryfdir ddwywaith—am Gan Ddesgrifiadol, ac am Fyfyrdraeth. Bryfdir," meddai Liifon wrth ei gyhoeddi yn fuddugoi ar y gan gwr sydd wedi eniil digon 0 wobrwyon eisteddfodol i fod yn filiwnaer." Am gyfansoddi dam i leisiau riitibion -v gwobrwywyd Mr. W. 0. Jones. Dagenym weled ei fod yn dal i gadw ei athrylith yn loyw yn ngwlad y glo a'r mwg, Llongyfarchwn y ddau. Gallwn syiwi hefyd fod Cyffdy a'i law ar y wobr ar yr Hir a thoddaid; ond eiddo Llifon a orfu. Wele y toddaid buddugol Oedd dda was garem byw ddiseguryd Er da fu'i awydd ar hyd ei tywyd Addfed i'w safle oedd ef disyfiyd Yn hono tyfold i'w enwad hefyd Rhoes oreu'i oes ar ei hyd—oes fydd wen A chu i Gorwen, er dllwch gweryd. Yr oedd y cystadleuaethau corawl eleni er mai ychydig oedd nifer y corau ddaeihant i'r maes, o radd llawn uwch nag y buont erioed hyd yn nod yn yr eisteddfod enwog hon. Yn nghyfarfod y boreu tynodd Corau Penrhyndeudraeth a Chefn iVfawr y dorch am y brif wobr. Cafwyd cystadleuaeth galed, ac er mai ail wobr zClO a gafodd Cor y Penrhyn, ychwanegodd at ei glo'd trwy'r gystadleuieth hon. Sylwai y beirniad Mr Harry Evans fod gan y ddau gor iawn ddirnadaeth am fawredd (dignity) y cydgan And the Glory." Yr oeod s print s y cor cyntaf braidd vn rhy aiddgar, P c oh, rvydd hyny yn tueddu i godi mewn tonyddaeth ar y daliadau. Yr cedd cyd-bwysadd yr ail gor beth yn well, ac yr oedd gandd.nt y d ,!t- t y fantais ddirfawr o fod mewn tom ddiaeth berffaith o'r dechreu i'r diwedd. Nid oedd fawr wahaniaeth yh ntieilyngdod y ("dau gor ar y darnau o'u dewisiad eu huna n. Ond ar y cydgan, yn benaf ar gyfrif tcnydd aeth burach, yr oedd Cor Cefn Mawr yn rhagori, a dyfarnwyd y wobr gyntat iddynt. Llongyfarchwn Mr D. Llcyi Evans ar ti waith yn rhoddi cyfrif in or a.la ohono ei hun gyda.chor ieuancwtt.h ochr c:r sydd ar y maes tr's dros bymtheg mlynedd. Yr oedd cymaint o ddyddordeb, os nad mwy, yn cae'lei gymeryd yn nghystadleuaeth y Cotviu Meibion agyn y brif gystadieuaeth, Er fod pump o gorau wedi anion eu henwau i mewn dau yn unig ddaeth i'r maes, sef Nelson, yn cac! ei arwain gan Mr Lawson Berry, a BJaenau Fiestiniog, o dan arweiniad Mr J. Tudor Owen. Bu tynu torch galed iawn yn y gystadieuaeth hon eto. tylwodd y beirniad, Mr Harry Evans fod y gwaith o feirniadu bob araser yn anhyiryd, ond yn yr achos hwn yr oedd yn fwy anhyfryd nag ;i,rferol. Yr oedd y ddau gor wedi canu yn odidog gyda'r bwriad goreu, a ch)da dirnadaeth lawn ac esboniadaeu1 gywir o 'r dernvn. Yr oedd hyny o wahaniath I 3d i Nve l*t h io oe id yn bod yn v defnydd oedd i weithio ai T'o. Yr oedd y cor cynfaf (Nelson) yn un o ..adno Idau penigamp, eidone yn ardderchog, i poi?rhan yn ateb i'r rhanau crail! yn bryd- ferth nid oedd nodyn anmheraidd o'r dechreu i'r diwedd. Gwyddent i'r dim pa fodd i osod eu haceniadau, ac yr oedd y first tenors yn enwedig yn cymeryd eu thanau i fynyfel un ac yn v modd mwyaf artistig. Yr oedd y donyddiaeth yn bur yn mhot) rhan, a'r p•■rilormiaLi ) n un atdderchog drwyddo. Yr oedd yrad gor (Blaenau Ffestiniog) yn meddu ar leisiau da ipwn y basses yn ardderchog, ond nid eecid dig-cn o "barhad" yn y Tenors ar y nodau uchaf, ac nid oeddynt yn deid in tune" ar y nodau damweinioi (chromatics). Cymerwyd y gwahano! symudiadau i fyny gydag yni, a chawsant eu trin yn y modd priodol. Gwahaniacthent ychydig yn ngosodiad eu haceniadau, yr hyn nid oedd cystal a'r parti cyntaf. Canmolai bresenoideb meddwl yr arweinydd yn atal ei gor ar y canol i aros i'r tren basio. Nid pob arweinydd meddai oedd yn ddigon hunanfeddianol i hyny yn enwedig mewn cystadleuaeth." Nid oedd symudiad yr agitato mor crisp ag yn y cor cyntaf ond yr oedd y fawlgan i ddiweddu yn afaelgar. • Yr oedd esboniadaelh y ddau gor o'r dernyn yn rhagorol. Amcanai yr arweinyddion at yr un nod, ond tfawd un o honynt oedd fed ganddo ragorach defnydd, ac i'r cor hwnw, sef Nelson, y dyfarnai y wobr. Trefnwyd i'r gystadieuaeth gymeryd lie yn gynarach ar y cyfarfod nag oedd wedi ei dodi ar y rhaglen, a hyny er rnwyn rhwydd- hau ffordd parti Nelson i fyned Gaergwrl s lie y bwriadent gystadlu drachefn yr un dydd ar Martyrs of the Arena," a dea'lwn iddynt gipio y wobr yno drachefn, a llwyddo i drechu tri o goiau rhagoroi ddaethant 1 W herbyn. I.!ywydd cyfarfod y prydnawn ydoedd Mr J. Howell Williams, Llundain, gwt sydd yn cadw lie cynes i Feirion yn ei gaion er bod vn troi yn lieoedd uchel y Brifddinas. Dywedai bod yn dda gaud do bob aniser gael esgus i ddyfod i lawr i'w Sir enedigol, a gwneyd y da a alfai iddi. Credai mai da hetyd oedd i Gymry fyned allan o'u gwlad i ddinasoedd a gwledydd y byd. Yr oeddynt wedi bod yn iliv gartrefol, ond yr oedd ganddynt genhadaeth eanyach, a dyU :nt henderfynu ei chyfiawni. Nid oedd eisiau iddynt (od yn Has o Gymry serch hyny, ond yn fwy yn hytrach a difynai yn briodol :— Mse'n werth troi'n alltud ambell dro, A myn'd o Gymru fach yn mhell, Er inwyn cael dod i Gymru'n 01 A charu Cymru'n well. Adwaenir caredigrwydd Mr. Ho well Williams yn dda yn Blaenau Ffestiniog, atl barodrwydd gwastadol i gefnogi pob mudiad daienus. Dangosodd ar yr achlysur hwn ei fod yn pajhau I gachv He cynes yn ei gaion, pan y cyflwynodd £ 5 i'r Part! Meibion tuag at eu treuliau, fel gwerthfawrogiad on canu rhagorol, a chefnogaeth iddynt i fyned rhag- ddynt yn y dyfodol. Gail Mr. Wiliiama ymgysuro ei fodwedi cyfranu at achos gwir deilwng, a bod llawer calon yn dioich yn ddiffuant iddo am ei feddylgarwch a'i haelfrvdedd. Cyfarchwyd ef gan Liifon yn yr englyn canlynol Dinas sy'n he! pob doniau-hawliodd hwn Hywel Dda" ei chyng hoiau, Ac mae'n dod a'i giod yn glau I'r oiwg gyda's heuhau. Gyda Haw, yr oedd Liifon yn ei hwyliau goreu. Mae efe bellach yn fixture yn yr Eisteddfod hon, ac fel y syhvodd un o'r llywyddion, byddai yn anhawdd 'nabod yr wyl hebddo. Yr oedd "ei arabedd yn, rhe:bus" fel arfer. ''Yr adroddtad ydyw Y Rhew meddai, "ac ?i ddaw hufen yr adro(-Idw,I rr vit nilaen ?i i y a'r hulen mi gawn ice cream. Gyrodd a'r hu'en mi gawn !Ct? c?<7; Gyrodd yr heddwas i roi !?c y ?ait neu took j?w i rywun mawrdrwst o'r tu all;-in i'r babell. Beware of pick-pockets, especiallj from P,:mdy'r Capel," oedd ei sylw pan gyhoedd- wya fod tjsteb yn cael ei gwneyd iddo fel arwydd o barch ar ei ymadawiad o'r lie hwnw i Abergeie.. Wrth son am bethau doniol, cododd gwen ar lawer gwyneb yn nghyfarfod yr hwyr, pan da awjda un o'r unawdwyr ar ol bod yn aros am seibiant hir i aros i'r tren basic, y geiriau hyn o ganot ei gan, What are we waiting for, my heart." Mae y tren yn nuisance yn Eistedpfod Corwen, a da oedd gan bawb o fynychwyr yr Wyl ddeall fod y p wyl Igor yn syrnud yn y mater o gael pabeli arhoso!. Mae hyn yn welliant gwir angenrheidiol.

PENMAOtUO. Drwg genym am wae!edd trwm ein cyfati1 caredig Mr. Evan W. Roberts, Cynwa1 Hughes. Bu yn bervglus wacl ddydd Gvvener. ond da geoym ddestil' trwy ei, Feddyg gofalus, Dr, W. Michael Williams, ei fod wedi troi ar walla. Hyderwn yn fawr yr arbedir ef ini am fiwyddi lawer. Brysied weila ri Slwyr. Llawen iawn genym weled am Iwydd Miss Knte Morgan Joaes gyda'r ddwy Unawd yn fcisteddfod G.adeirioi Llansan^n. ddydd Lino, Vr oedd ei dat^aniact o "Pieotvn Duw" a n > 1 eu }Tl8WYOO p iwb yn yr Wy. ti i. iwi yn niiaen am ei ilwydl eto ya y «i > ■>!

Marwolacthau. WILLIAMS.—Awst 3, yn chwe' miwydd oed, t'hnstmas Wtliiarns, aowyl blentyn Mr. a Mrs. Humphrey Wsidims, Jones Street, Blaenau Ffestiniog. Cydvmdeimiir yn fawr a'r teula ya eu profedigaeth. THOMAS.—Awst 2, ar ol bir gystudd, Mr. ? Edward Thorn''s, Pi?sis? Terrace, 131.e?. Ffestiaiog, yn ei 31 mlwydd o'i oedMn. Ni ba n abi i eaiH utrn er's lluwer o arnser gaa fod gwend»d vn ei e-efn, Cydymdeitnkvn. yn fawr a'i rieni ya eu profedigaetb, Cleddir ddydd S*awnvt, vn rnyowetit Bethcsia, yn cychwyn am ddau o'r gloch.

I DR. CRIPPEN A LE NEVE YN Y DDALFA. Y mae banes diflaniad sydyn Dr H. H, Crippen, Hilldrop Crescent, Llundain gyda Miss Ethel Clare Le Neve, yn awr wedi ei glirio i raddau, trwy fod y ddau. wedi en cymer- yd i'r ddalfa ar fwrdd ilong yn Fathsr Point pan yn myned i fyny sm Quebec, Canada. Geilir crynhoi yr hanes am yr arngylchiadau i gylch bychan Priododd Mrs Cora Crippen, neu Belle Elmore, Macliamctski, boneddiges America,naidd, a Music Hall Artist, rai btyn- yddoedd yn ol gyda meddyg Americanaidd o'r eaw Hawley Harvey Cnppen, neu Peter Crippen, neu Frankel, yn New Jersey. Bu Crippen am rai blynyddoedd yn cynrycoioH Cylluriau meddygol Munyon yn Llundain, ac yn ddiweddar cariai fusnes yn mlaen fel Yale Tooth Speciaiist, yn Albion House, New York Street, Yr oedd Mrs Crippen yn foneddiges Lo■ us i_ awn, ac yn dra phoblogaidd yn y byd cerddorol, ac yn Drysoryddes y Musical Hall Ladies Guild Bu ♦ n Lloegr. am amryw flyuyddoedd, pc yr bvv ira y petiair blynedd diwddaf yn 39 HiLidrcp Crescent, Csmdeu Town, yn >m Ir: .n.os: no) ddednvdd. Ar Chwefror 2, taenodr. Crippen y stoti fod Mrs Crippen wedi ymadat*! m America i wneyd basnes pwysig. Yn ddiweddatach dywedodd iddo gael gair ei bod ya bar wael o dan enyni^ yr ysgyfaint, ac yn ddiwedciarach fyth ei bod wedi marxv, a'i chorph wedi ei iosgi yn ages i San X raocisco, a bod ei Uwch ar i ffnrdd ato ef. Er nad oedd cyfpnjion Mrs Cnppsn yn foddlawn ar y stori rli hysbyswyd awdnrdodau Heddgetdwadol Scotland Yard hyd MeheSo 30, a hyny gan foneddwr a boneddiges oeddynt yn gyfeiliion mynwesol iddi am ei diflaniad dirge! a id d. Dywedwyd y cyfan allent wrth yr L wch-Aroiygydd Froest a'r Prif-AroS- ygydd Dew. Gwnaeth Daw bob ymho'iad posibl, ond yr oedd yn ^niodoiawn gyda'r stori am farwoiaeth Mrs Crippen. ac yna gweiodd Dr Crippen, yr hwn a addefodd nad oedd ei stori flaenoroi am farwoiaeth -i wraig yn gywir, a'i bod hi ac yntau wedi cweryla a hithan wedi si adael gan ddy-wcdyd na. welai ef drachefn, a chredai iddi fyned 'i America iJranoetn wedi ymholiadau Dew gydae ef, Dydd Sadwrn, Gotphenaf 9, bu i Dr Crippen a dynes leipagc o'r enw Le Neve ddiflanu a chadwyd gwaedd aradanyntarbl i'r Aroiygydd Dew wrth chwilio y ty ynHWdrop Cresent ddod o hyd i ddaman o gntwd dynes o dan lawr y aeler. Mih r fa y VfL-,l ii oeddynt ac o'r diwedd caed ea bod ^edi byrddu y Liang Montrose yn Antwerp, Belgium fel Mr John Robsnson a John RObiJJson (lel1), Cyn hyny yr oedd yr awdnrdodau wedi bod ar 01 amryw adrodpiadan fod y ddau cedd yn eisiau ar gael yn y fan hon nnu' fan arall, 3 hyny ar ol iddynt roddi. desgrifiad o honynt yn y newyddiadaron a chyUyg gwolir,-Ain wyb- oda.eth SICl" yn eu cylch. Dywedid fod eisieu H. H, Cnppm am lofrnddso a darnio dynes, a dbdir ei amryw enwau ersiU, ?yds'i opd vn 50 "Dywedir fod Ethel Clare Le Neve vn 27 oed o' ymdda.ngosiad dymunol ac yn pssio ?el gWr^VJ Gdppsn ?n ol ei stori e.f.ei &u?, ac '? g:¡.ni fad yo gwisgo dtH?d hog; a. Trees peth&u allan ei bod hi vn gwisgo felly ar fwrdd y liong, 2c yn pa.b fel hogya 17 oed i ?hn Rcbmson, ac ?n byw yn hohoi y dan ei ofa1.a.'i I ddylanwad. C?dcdd ameu3eth yn meddwi vII Cadben am yr eDetb, gan iddo sylwi ar Rht-f ei chorpa a'r modd benywaidd y bvvytai a'r gofal arbenig oedd gan Crippen rhag iddi siarad gair a neb. Aeth y Prif Aroiygydd Dew gyda'r llong gyifyni'Lawrentic dd diwrnod ar oi i'r Montrose hwyiio igymeryd Crippen f 'i ffag fab i'r ddalfa. Trwy gynorthwy. v pehsbvr diwifrau, llwydd.wyd i starad a Chadbeo y Montrose, yr hwn a gadwodd bobpeth yn boDol gudd i Crippen rhag iddo niweidib-ei illm a Le Neve. Yr, oedd I)ew I yn Fa fiber Paint yn disgwyS y Montrose, a byrddiodd hi ychydig wedi wyth o'r gibch boreu SuJ, gyda dau Swyddog Canadaidd mewn gwisg Pilot. Ad- nabyddodd ei ddyn ar anwaitb, adododd ei law ar ei ysgwydd gan ddywedyd wrth swyddogion t.anadaidd, "Dyma'n dyn ni" Cymerwyd ef i'r ddalfa yn y fan, ond ri chf-ed ilawddryll yu ei feddiant, er y sicrheid f jd ganddo unar byd y daith yn llogeil ol ei lodrau. Yna awd am Ethel Clare Le Neve, vr hon oedd yn ei chaban yn darllen. Gwaeddcd 1 yn frawychus pan wnaed pathau yn hysb,s iddi, a cheisiodcifgymeryd rbyw boavdwr oedd, ganddi, ond tarawyd ef o'i liaw. Cafwyd anhawsder i gael gariddi ddadwj-sgo a dodi a-n dani wisg ei. rhyw el hen, roddwyd iddi gan oruchwylyddes y liong. Dodwyd y ddau mewn ystafell barotoectig i fod yn garchar iddynt i aros glanio yn Quebec. Wcdi eu glaniid gwyliwyd hwy gan Dew yn bersonol, dydd Llundygwyd Crippen n flaen y Barnwr Augers. Addefodd mai efe oedd Hawley Haivey Crippen, ac rnai Ls Neve oedd yr hon oedd yn ei ganJyn. Yr oedd yo foddkwn 1 fyned yn ol gyda Dew i Lundtdn, ac nid oedd mewn un ,mødd am wrthwyoebu byny UY. wedodd y Barnwr y .cedwid ef yao am bym- theg niwrcod i aros ei roddi drosodd i'w gym- eryd am Lundain. Cymerodd arholiad Le Neve le yn ei chell, gm ei fod wedi tori i lawr yn llwyr, ac o dan oial meddygol, Addefodd hithau pwy ydoedd. Yrøeàd ei mharn wedi atifon ati yn dywedyd, "Dear Ethel. Tell all you know "Y mae rhi«ni yr eoeth yn falch fod y ddau yn y ddalfa gan eu bod yn arswydo rhag i Ciippan ei niweidio hi fel ei wraig ei hun. Ceisit- dywedyd fad yr eneth yn wraig ei am y/ Bofrnddiaethneu na fuasai Yn aros yn y ty fel gwraig,Crippsn, ond o'r ochr arail amhaoir hi gan ei bod wedi cuddio ei rhyw trwy wisgo dillad hogyn pr hyd y fordaith. Yn 01 yr adroduiadau o Quebec, y mae Le Neva yn dywedyd 114 wyddai ddim am Mrs Crippen yn mheilach n.,?'r hici a ddywed- odd Dr Crippen wrthi iddi farw o gJe'fyd. Aeth s-wyadog gvda'r p.ipurau angenihaidiol o Loegr i'w hymolyn drosadd i'w gosod ar eu prawf yn y wlad hon. Nid yw yn bosibl iddynt gyraedd yrai ya nghyat nng yn mhen tatr wythnos.

I CUDDUGWYR YN EISTEDDFOD CORWEW. Gyfansoddi darn i Barti Meibion. dwy gini, Mr W. D, Jones, Merthyr Tydfil, gynt o Blaenau Ffestiniog. Cyfieithu, "Arglwydd gad i'm daweI or-I phwys (Emrys), cydi-add, Mr Albert Jones, Bettwsycoed, a Miss E. Evans, L'scird. B.:ng!ya, "Wibserpn," Mr Tom Lloyd, Man- chester Hous'}, Penrhyndeudraeth. Brush Drawing o Wallflower," a rhyw bl J:' 1 n'I' blanhigyn cyfiredin, 1, Meirioo, Williams, Jjre. newydd 2, Alex Hawkins, Ysgol y Cyngor, Ccrwen 3, Norman. Crys gwlarien i o waith Haw, Mrs P.D. Vickeis, The Stores, Llanasa. Eto, o waith peiriant, Gwerfil. Unawd ar y Chwibanogl, Esfcyn Lloyd, Rhosddu, Cystadleuaeth adrodd Y Rhew" (Glan Alun), i rsi dan 18 oed, 1, Idris Williams. Brymbo 2, Peicv Jones, Rhyl. Unawd Tenor, Boreu'r trydydd dydd (E D. Lloyd), J. Corns jooes, Dolgellau Cystadleuaeth A is Gor Meibion, Milwyr Rhufeinig" (Protheroe), {1°, 1, Llanfor, b'.a I a. Hir-a-Thoddaid, Y diweddar W. Fonikes joaes," 10/6, Liifon r.,ii dan 16 oed. Dora S41 tu0n, Carwen. Gwisgo Doll, Days Jones L>aviss, Corwen. Crochet Lace, M. C. Roberts. Llangefni. 2 Cambric lh ndkerChidS M. C. Roberts, Liangefn!. Can Ddesgri.6?do!. Taith y Liythyrglud- ydd," Bryfdir. Unawd Sc-praao. I know that the Redeemer I liveth." Gwobr 30/ Miss Hariiet g n Cefn ni awr Pencil Sketch, A. E. Elias, Bodfor, .Pen- m-aenniawr. 3 Photographs of Welsh Scenery. 1, Jack Humphreys, Tanybryn, Corwen; 2, Caradoc Mills, Llanrwpt. I Pcif Gystadieuaeth G:raw!, "And the Glöry of the Lord" (Messiah*, a dernyn o ddewisiad y cor. £ 30 a [10. 1, Cefamawr 2. Pen- rhvndeudraeth. Pril Adroddiad, ivorfa Rhuddlan." gini, Robert Lloyd, Bethel. Unawd Baritone, "Y Dymestl" (R, S. Hugbes), Robert Roberts, Kelytaia. Celfio ar Dderxy, cydradd W. O. 'Jones, Llangefni, a John jcrfs, F.'ongysyilte. Eto, Tray Dderw, \'bart Lewis. Liangollea Unawd ar y Crwth, 1, Miss Enid Brocko, Waterloo, Lerpwl 2, W. Glyn Walters, Dinbych. Tr&.ethawd bninw;doJ ar farddoniaeth Islwyn. £ 3 3s. Parch E. Vaughan Humphreys, Abefm-w Tracttwwd ar u Mewnfodaeth," J3 3s, cvd- ra'?d 1 ic m D. Hoyd, Cruchowe!, a W. Bc-j?mm, G?th. J' h. Unawd i Blant, "Carol Fair." Robert Edwards, Rhns Oil Painting, "NVelsb Landscape," Miss CetH"sen T • • Talsarnau (Bolton House, .131. FiesÛbiDg). Corau Plant, Plant y wlad" (D. D. Farry), £ 7 a f3, 1, Cl;itigbton 2, -Ciiiyli, Awdl y Gadair, "YDdinas," £ (j a chadair, Gwilym Deud,n¡eth, Lerpwl. Unawc1 Contralto, "Croes ùin Ccidwad" a Three Fishers when siiliag," Miss Rhoda Jones, Llanynvs. Ladies liaen blouse, Ida. M, Edwards, Col- wyn Bay. Sideboard cloth, Maggie C, Jones, Llanrwst. Blotter Cover, Miss Roberts, Llangefni. ■Vif/rdraeth, "Noswyl y Gweithiwr," 30/ Pri.ih". Cywydd. "Yr afon," a 3 englyn, Boreu, .awn, a Tlwyrrdyrsd Oes," enilhvyd y ddwy gini gan Eiii.r, Wyn, Prif G, eu if lb Corau Meibion, Y Pys- gotvvyr," £50 a caw-pan, Nelson, Arion.

TREFRSW. Mae pethau wedi bywicgi cryn lawer at ddiv/edd yr wvthnos ddiweddaf a daeth llu i mewn i dreulio gwyJ y Bane, wrth fiynon Cae Coch. Mae'r Cynghe?ddau wrth y ffynon yn clal yn eu bii, end cafwyd un eithriadol o dda a rhan safon, chwaeth, a phoblogrwydd, bore ddoe dan iywyddiaeth Vaughan Jones, Ysw., Bootle, pryd y cymerwyd rhan ynddo gan Miss Powell, Nantlle, y Brodyr Francis, Talysarn, Parti o "Foneddwyr y gegin fawr" o Lerpwl, Miss M. Williams, Gwalchmal. Yrnvsg y rh->,i a fu yn ffyddlawn i gvnorthwyo o dro i dro hefyd v mae Mrs, Williams, Llan- ddeus^nt, a Miss Llord, ?, a D. M. Roberts, Lerpw', ac yn llywyddu v Cyngherdd- an hyny gwelsom Mr. Liewellyu Jones, Llan- dderfel, a J. E. Jonps, Manchester, As yma vn aics ar hyn o hryd c snn y Parchn W. Llewelyn Llovd. w. E Jones (Penllyn), Colwyn, W. J. H n LI an fair P G,, Mrs. a Misses Lloyd, Mr, R, J. Hughes, Penrhyn, Prcff. J, Lloyd Williams, Bangor, a Mrs, Williams, L'anddeussnt, Mr. a Mis. IJewelan Jones, Llandderfel, Mr. Tate, Fort Siinliget, Mr. Llew Wynne, Lerpwl. Mr, â Mrs. Jones, Maentwrog. Cafodd Mr. D. Francis, y Telynor, hwyl anarferol ddoe ar ei ben-bhvydd, a dangoshwyd tel",rrtladau da yr ymwehvyr ato mewa modd sylweddol. Heno, bydd ya evmeryd rhsn mewn cyogherdd mawr a gynhelir yma er budd cronfa adeiladol cap1 newydd y lie, a dvdd I in bydd yn agor Bazaar yn Nhalybont. Mae'r ymwelwyr yn ddyledas iawn i Mr, D. M. Roberts, gynt o'r Port, am ei wasanaeth yn trefuu'r rhaglen y cyngherddau ,c mewn rhoddi myn'd mewn bethau yno.

Cenetiigaethau. JONES,—Awst 1, priod Mr. Richard Jones, 3, Park Square, Blaenau Ffestinicg, ar fab. priod Mr. John Pughe, Cse'rflvidd, Tanygrisiau, arferch. Prtodasaw. WILLIAMS -DAVIES,-Awst 3, yn Swyddfa'r Cofrsstrydd, Portmadoc, Mr William Owen Williams, Glan'rafon Terrace, Tanygrisiaa, a Miss Sallie Davies, Caerwys.

Pont-yr-Afon-Gam. Fel hyn yr ymfi&amvchoddBeirdd sychedig y dydd o'r blaen wrth basio yr hen Dafara fynyddig uchod, ar ol cael ei siomi ynddi. Betb ddywed y Dirwestwr a'r Radical wrth byn ? Poiit-'r-sfongarn, cam wnaed a'r cu-dafarn Dyfodd rbaid i gefnu, Mign'int faith ei claitli-gwaith da Ydcedd ei ddidrwyddedu. I filoedd fu'n trafeilio—cai y llesg Y IIWDC wmi adfywio, Nerth ei fêr a'i wtbio fo Yn ei fiaen yn ddiflino. Elwyd i mewn i holi—am lesol r Dwym lasiad a freci; Ond garw, drom, gas siom ge's i- Y gasgen oadd wag o wisci. Ymholwyd am gwrw me,ye.-mid oedd Un cain yn y ffyrcyn Rhoi pcrter o'r seler syn Y fatil ni wnai ddiferyn. Be' sy'n bod diwrcod prudd du-iawn JwhWG Yn hircs y Gwesty ? A'r sein bran ar dalcen'r ben dy— vVaith annoeth wedi ei thynu. Er ped nt's (?) medd Sior (Pry LIwyd*)Cricciet& Gwesty'r CrawcweUt fagswyd I gal v ddirwestoi rwyd A'r'ielser,s a barlyswyd. Sior Badger, saer y Budjet—y seler I w ssiiiau wnaeth syched Ti iveli na chei'n dv walet Druan i'w rei (y) dry nor wet. Gwesty gwlad amddifadwyd—o roi hwb I'r rhssi ar daith lethwyd Te'r teetotal ettfiliv/yd— Barn o beth 'cbetf bir na bwyd. *Badger. Medd Co'ledwr trwy'r Cyllidydd.10 ATEGIAD. Gyllirleb wna n goliedwr Pob yfydd gwell ddnydd na dwr. I ymddiwali, mwy ddwywaith Ddrud gebyst! a gyst y gwaith. Esgyn wnaeth pris y wisci Fry uwch fy Hogell i. Croper chvy gelniog cripio Wnaeth o L, 0 bi wyd o lOw br;n o aur i bryna W s i, fy [1g0d,)i fu 0 1 vl Gy.l'id Frvda'o D i I v w ar "ddicd lhia A uioj i »a nid yowyf fi. Weai dod i gymodi Deneued, gwasled a gelain Myn'd ydwyf fi mew): diod-fain, Nvyf yn awr fwya' o neb Goliedwr drwy'r Gyllideb. Teithwvr, bugeiiwyr, dig wylant-Genweirwyr Gawn arwed a gwynact Na cheir mwy le i wlychu'r mant Yn gymysg ag ymgomiant. Ystori'r Bont ystyriwyd—a'r golled Drwy y Gyllid ddygwyd A'r fain unoi ddyfarnwyd Oedd "peri lladd y Pry Llwyd." Medd Bytherad boeth ei awydd."

gryf hefyd. Yr oedd Arglwydd Lans- downe hefyd yn mhlaid ei ail ddatllen iad, ond oeraidd braidd oedd ei araeth. U, n, o'r Duciaid-Duc Northumberland -yn unig a ddywedodd ddim yn erbyn y mesur. Ni fynai ef gydnabod fod gan Anghydffurfwyr yr achos lleiaf i gwyno. Dylem ddywedyd fod Esgob Bryste wedi rhoddi cymerad wyaeth wresog iawn i'r mesur gan dctiolch yn gynes i'r Lly wodr- aeth am ei adwyn ymlaen. Cafodd ei ail ddarllen yn ddiwrthwynebiad. Os aiff drwy Dy'r Arglwyddi yn ddiogel, nid oes berygl y digwydd niwed iddo yn Nhy'r Cyftredin.