Y Rhedegydd

CYNGOR DCSBARTH GEIRIONYDD.I Cyfatfu y Cyngor uchod ddydd Mawrlb, pryd (yr oedd yn bresenol, Mri Hugh Hughes (Cadeirydd), Parch Henry Jones (Is-Gadeir- ydd), D. G. Jones, Parch J. Llewelyn Richards, Mathew Roberts, John Richards, William Evans, Llewelyn G. Jones, Thomas Hughes (Clerc), H. P. Evans (Arolygydd). I Marwolaeth Cyngorydd. I Y Parch J. Llewelyn Richards a gyfeiriodd mewn moid tycer iawn at farwolaeth y Cyngorydd Evan William Roberts, Cynwal House, Cwm, a chynygiodd eu bod yn anfon pleidlais o gydymdeimlad a'i holl berthynasau yn eu galar profedigaethus. Bu Mr Roberts yn neillduol o selog a gweithgar, nid yn unig bod ei blwyfi ei hun, end dros yr holl ddosbatth. Chwithdod mawr iddo ef (Mr Richards) ar holl Gyngor ydoedd meddwl iddynt ei weled am y tro olaf yn eu p!ith. Gyda'i gynygiad o fod cydymdeimlad y Cyngor yn cael ei anfon at y teulu, yr oedd yn cynyg i ddatganiad o'n gwerthfawrogiad o'i wasanaeth gael ei gofcodi ar eu llyfrau—Yr Is Gadeirydd a gefnogodd. Yn ystod yr amser y cafodd ef fad ar y Cyngor fe sylwodd ar ddefnyddioldeb a gweith Mr Roberts fe! aelod, Yr oedd yn bwyllog a ch'ir yn ei farn ar y materion a ddeuai o'u blaen.—Mr D. G. Jones a ddvwedo-l ei fod yn ategu pobpath ddywedwyd, Arferai Mr Roberts sefyll ar ei wadnau ei hun, a bamai bobpeth yn hollol anibyncl a ihydd.—Mr John Richards a ddywedodd fod y cyfaill ymadawedig yn hollol anibynol ei farn ar faterion cyhoeddus Yr oedd yn wresog ei ysbryd, tra yn bendeifynol dres yr hyn a farnai cedd iawn. Bydd colled dirfawr ar ei ol yn y Cwm a'r holl blwyf.- Mr M&thew Roberts a ddywedodd iddo gael y fraiat o gydweithio a Mr Roberts am amryw fiynyddau, a chafodd ef yn selog iawn dros yr hyn a farnaf oedd iawn. Yr oedd yu ae!od gwerthfawr iawn ar eu Cyngor, ac anhawdd iawn ciel neb lenwai ei le yn eu mysg.—Y Cadcirydd a jchwanegodd am ei ofal mawr am y tlodicn, a'r golled fawr fyddai ar ei cl.- Safodd yr holLGyigor ar eu traed i srwyddo eu cydymdeimlad a'r teulu a'u gwerthfawrogiad o lafur ac ymroddiad yr aelod ymadaaedig, Yf Arolygydd. j Ar gynygiad yr Is-Gadeirydd a chefnogiad Mr Mathew Roberts, ail-ddewisiwyd Mr H P. Evans yn Swyddog i'r Cyngor am fhvyddyrs arall, a chydcabyddodd yntau yn ddiolchgar yr arwydd bon o ymddiriedaeth y Cyngor ynddo. Cyffuriau i'r Meddygbn. Darllenwyd adroddiad y Swyddog Meddygol (Dr. Travis) a llythyr o Fwrdd y Llywodraeth Leol yn a^gymell y Cyngor i gadw cyflanwad o Anti-Toxine at alwad y Meddygon yn y Dosbarth gydag achosion o Wddf-glwyf,—Mr. J. LI, Richards, Pah am y dylem ni fel Cvngor ddarparu cyffuriau i'r Meddygon at yr afiechyd hwn ? "-Mr. J. Richards, "Anrhegu y Meddygon a chyffuriau y:bydd yn rhaid i'r cleifion dr-Iu am danynt! "-Mr, Mathew Roberts, Ni bydd eu bil ddimeu yn Ilai ar ol i ni ddarparu y cyffur hwn iddynt."—Mr. 1..1 G. Jones, Nid yw yn ddyledswydd arnom ddarparu dim i'r cyfeiriad hwn ya mhelhch na chyflenwi yr Arolygydi a phobpeth at ei wasanaeth,Ar gynygiad Mr. J. 1..1. Richards a chefnogodd Mr. LI. G. Jones i obirio y mater am fls er mwyn cael Dr, Travis yn bresenol i egluro yr holl gwestiwn, Bill y Twrne. I Mr. W. Twigge Ellis a anfonodd i egluro sut y safai pathau yn breserol gydag golwg ar y cyfrif oedd rhwng Mr. A. Lloyd Griffith a'r Cyngor yn nglyn a'r Cyngaws fu rhwng y Cyngor a Mri-s Grce i. Yr ce Id £18 8s Oz i'w talu i'r tystion yn yr actos ond cyngorid p idio ea tela am fod Mr. Lloyd Griffith i vnsyd hvnv yn ol ei gyfiiYr cedd y Taxing-Master wedi croesi allan amryw bethau o'r bil, a disgwylid y byddai pobpeth vedi ei orphen at y Cyngor nesaf. I Afiechyd yn Dolwyddelen. Da Tencdd y Clerc Ilytbyrau o Fwrdd y Llywodraeth Leol yn nglyn a'r costau fu gydag achosion o'r Colud-glwyf yn Dolwydd- elen, ac mewn atebiad i Mr. D. G. Jones, hysbysodd y Clerc fod y costau yn yr aches hwn yn agos i £80. IGofalu am Ffordd. I Adroddodd yr Arolygydd am y darn ffordd a arweiniai at Tanybenar, Dolwyddelen. Ei hyd oedd dau gant o latheni wrth bedair Hath o led. Yr cedd perchenogion y tai wedi ei gosod mewn cyflwr da. Chewch o dai oedd vn y lie, a thd eraill ar wahaa.—Mr. J Richaids a ddywedodd fod saith o fUrnydd yn Cwm Glasgwm, ac yr oedd yn rhaid i'r tenantiaid ofalu am dani; a dywedodd y Parch Henry Jores fod ffordd gyffelyb yn Trefriw, a g wi thodbdd y Cyngor wneyd dim i hono —Pasiwyd i oedi y mater i osod penderfyniadau blaenorol y Cyngor yn y mater hwn.

CasBliad mawr o Seindyrf. I Y mae y paratoadau at gystadleuaeth y flynyddol y Seihdyrf yn y Palas Grisial Hydref laf, bron wedi eu cwblhau. jHon yw y ddegfed wy], a daw Seindyrf newydd i mewn bob tro. Bydd cant a thri ugain o Seindytf yn chwareu, a rhifa'r aelodau bum mil a haner.

Hongian am Ugain Mynud. I Mewn trengholiad gynhaliwyd yn Portb, ar gorph GwiJym Rees, 43 oed, weithiai yn y Standard Colliery, Ynyshir, caed ei fod wedi llithro oddiar y landing yn y shafft, a llwydd odd i gael gafael mewn rhaff, wrth yr hon yr hongiodd am ugain mynud nes pallodd ei nerth, a disgynodd i'r dyfnder o ugain llath, a t.u farw. V

10 BORTHMADOG I BWLLHELI. Mae yr agerlong adnabyddus Rebecca wedi derbyn niweidiau yn y porthladd yn Lerpwl. Bu Mr William Evans, Cadour House, Porthmadog, farw pan ond 47 m!wydd oed, yr wythnos ddiweddaf.—Hefyd bu Mrs Bonnar Thomas farw yn 70 mlwydd oed, ar ol gwaeledd hir. Hysbyswyd yn y Clwb Rhyddfrydol, nos Iau, fod y Rhyddfrydwyr wedi enill 42 o bleidleisiau newydd, yn y Llys Cofrestnadol. Bu Cyngor Gwledig Glaslyn yn cyfarfod yn Mbortbmadog, ddydd Gwener, i ystyried materion pwysig. Pasiwyd i fyn'd yn mlaen i'r cynllun i garthffesi Beddgelert, ac hefyd i roddi y ffordd ger Penarllygaid mewn sefyllfa briodol i'w chyflwyno drosodd i'r Cyngor Sirol. Parhau yn bur blentynaidd yn eu dull y mae Cyngor Dinosig Criccietb. TreuHr mwy o amser i wneyd edliwiadau personal a chyfeiriadau psrsonol at wyr y wasg, &c,, nag i wueyd gwir waith. Maent wedi newid amser dechreu y Cyngor am y trydydd tro er's mis Mawrth. Maent hefyd wedi ethol Pwyllgor arbenig i ystytisd mater y groque ar Ian y mor, er fod dau beirianydd profiadol wedi ei gyt-Ilun- io ac Arolygydd Swyddfa y Llywodraeth Leol wsdi ei gymeradwyo. Beth ond plentyneidd- iwch yw pethau fel byn. Bu i Ymddiriedolwyr Capel y Wesleyaid, Pwllheli, pyfllnyno anercbiad hardd i Mr. W. M. Jones, ar ei symudhd i Nefyn. Cafwyd ffair Wyl Grog ragorol ddydd Sadwrn yn Mhwllheli, prisiru rhagorol ar y gwartbeg godro a'r ceffylau gwaith. Mae Cl-Ab y Bel Droed wedi cychwyn eleni eto. Gorphwys ar eu ysgwyddau £ 30 o ddyled. Syr Herbert Ellis a etholwyd yn Llywydd eleni. Mt. Robert Griffith, Lleyn Street, yn Ysgtifenydd, a Mr. F. E. Young yn Drysorydd.

DOLWYDDELEN. Nawn Sadwrn diweddaf (24ain cyf), mwyn- haodd aelodau Ysgql Sul Tanycastgll, wledd o de a bars brith, rhoddedig gan Mrs Annie Lloyd Jones, Liandiaam, priod y diweddar Barchedig D. Lloyd Jones, Darparwyd y byrddau a'r holl amrywiol ddanteithion gan Mrs M. Davies, Tanycastell, ac eisteddodd oddeutu deugain i wiedda arnynt. Gwssan- aethwyd wrth y byrddau-gan Miss Lloyd, Gor- ddinen Miss M. Williams, Bryntirion Miss J. Williams, Beitheos; Mrs S. Jones, Ty'ny- fron Mrs Parry Hughes, Blaenddol; a Mrs M. Davies, Hafod'llian. Ar ol clirio y byrdd- au, cafwyd cyfarfod adlo i -dol o dan iywydd- iaeth y gwladwr doniol, Mr Robert Williams, Bryntirion, gan yr hwn y cafwyd anerchhd llongyfarchiadol i'r amgylchiad, yngbyd a choffhad'tyner am rai o hen gplofnau yr Ysgol uchod. Canwyn amryw weiihiau gan Pertheos a'i barti, bob yn ail a chystadleuasthau ymysg y plant. Clorianwyd yr ymgeiswyr gan Mri R. P. Hugbes a Griffith Hughes, Bron Derw. Talwyd diolchgarwch gwresocaf yr Ysgcl i Mrs Lloyd Jones am ei charedigrwydd haelionus iddi, ac i Mrs Davies am y ddarpariaeth wir foddhaol a gsfwyd. Tynwyd gwawl lun o'r holl aelodau gan Mr Wm. Jones, Tanygrisiau, i gofio am yr amgylchiad. Ar y diwedd can wyd ton gyffred:Lnol "Am yr Ysgol rad Sabbothol, Clod, clod i Ddaw," &c, PRYDERI.

Beth yw Awdi ? Yn y Goleuad am yr wythnos ddiweddaf, dywed y Parch Evan Jones, Cainarfon, mai amcan cadeirio bardd yw dangos ei fod yn abl i gyfacsaddi awdl. "Y mae pob awdl fel yr wyf yn tybied yn mhellach, i gynwys eagreiphtiau o gyfansoddiadau ar bob un o Lelwar mesur ar hugain Dafydd ab E imwnd. Awdl heb fod yn cynwys yr eagreiphtiau hyn, mi dybiaf, nid yw awdl; ac awdwr heb ddangos trwy engraiphtiau ei fod yn allu i gyfansoddi ar bob un o'r mesurau nid yw athraw." Ychwanega Mr Jones nad oedd, yn ol a ddeallai, ond engraiphtiau o ddau fesur yn yr awdl gadeiriol eleni. "Pa Ie, gan hyny," meddai, "oeddmeddwl y beirdd a waeddent Heddwch, os oedd Camwri fel hwn yn erbyn y gadair yn ciel ei wneyd o dan eu trwynau?" Gwelir nad yw Mr Jones o'r un syniad a'r Beirdd godant yr oes hon am werth ein mesurau Cymreig gan nad oes haner ein Beirdd Cadeiriol wedi profi y gallant "ganu yn Bencerddaidd" mewn cynifer a'u haner. Dylai Bardd Cadeiriol fod yn Feistr ar yr oil.

"0*R SIABOD I GAERSALEM," sef HANES TAITH 0 DOLWYDDELEN AC YN NGLWAD CANAAN. I'w gael gan yr AWDWR:— E. C. ROBERTS, BRYN HYFRYD, DOLWYDDELEN. RHAD, DYDDOROL, ADEILADOL

I TREFN OEDFAON Y SUL I Y METHODISTIAID. ENGF.DI.-Parch J. E. Hughes. PENIEL.-Parch J. R. Jones. GWYLFA.—Parch W. M. Williams, Cwmtir- mynsch. BETHESDA Parch TABERNACL.-IO, Parch R. R. Morris. 6, Parch D. O. Ellis, Llanfachreth, MAENOFFEREN.—10, Parch D. O. Ellis, 6, Parch R. R. Morris. GARREGDDU.—Parch Joseph Jenkins. BOWYDD.—Parch Enoch E. Jones, Bowydd. RHIW.—Parch Thomas Hughes. BETTIF,L.-Parch R. Silyn Robeits. CAPEL, SEISNIG (English Chapel), Rev. J. H. Morris, Liverpool. YR ANNIBYNWYR. BETHEL.—10, Parch G. Davies. 6, Parch R. T, Phillips. I-IYFRYPFA.—10, Parch R. T. Fhillips. 6, Parch J. Williams-Davies. BECHANIA.—Parch J. R. Parry. JERUSALEM.—Parch John Hugbes. BRYNBOWYDD.-IO, Pa.rch j. W. Davies. 6, Parch George Davids, B A. SALEM.—Parch Thomas Griffith. CARMEL.-Pa:ch J, Albert Morgan. Y WESLEYAID. EBENEZER.—Nos Wener am 7, Parch Hugh Hughes. Nos Sadwm am 6-30, Parch T. 0 Jones. Sabboth sm 10, Parch R. Garrett Roberts. 2, Parch D. R. Rogers, B A. 6, Parchn T. Isfryn Hughes a Hugh Hughes. DISGWYLFA.—Nos Wener am 7, Parch R, Garrett Roberts. Nos Sadwrn, Parch Hugh Hughes, Sabboth am 10, Parch D. H. Rogers. 2, Parch T, Isfryn Hughes., 6, Parch R. Garrett Roberts. SOAR, RHIW.—Nos Wener, Parch T. O. Jones. Nos Sadwrn, Parch R.'sGarrett Roberts. Sabboth sm 10, T. Isfryn Hughes. 2, Parch Hugh Hughes. 6, Parch T. O. Jones. TANYGRISIAU.—Nos Wener, Parch D. R. Rogers, Nos Sadwrn, Parch T. Isfryn Hughes, Sabboth am 10, Parch Hugh Hughes 2, Parch T. O. Jones. 6, Parch D. R. Rogers, FFESTINIOG.—Parch Rhys Jones, Seiat Gyffredinol am 2 o'r gloch dydd Sad- wrn yn Ebsaezer. Arweinydd-Parch P. Jones-Roberts. Mater: "Adfywiad Ysbrydol." Dechreuir y Seiat gan y Parch D. R. Rogers, B.A. "Beth yw Adfywiad Ysbrydol?" gan y Parch T. Isfryn Hughes. "Yr angen am dano gan y Parch R. Garrett Roberts. Pa fodd i'w gael ?" gan y Patchn T. O. Jones a Hugh Hughes. Y BEDYDDWYR, SEiON .-Parch H, H. Roberts, Lerpwl. CALFARIA.—Parch E. Cefni Jones. MORIAH,— CP,FRSALEI,I.-Mr William Humphreys, PISGAH.—Mr Stephen Jones, Portmadog.

"I RHESTR TESTYSMAU Cyfarfod LlenydcSoi ELIM (M.C.), BETTWSYCOED, Nos Sadwrn, Hydref 29ain, 1910. Cadeirydd:— D. WHlTE PHILLIPS, Ysw., BI. Ffestiniog. Arweinydd :—GWILYM EIGIAU. Beirniad Cerddorol a'r Prif Adroddiad- Mr. G. H. ARFON. Beirniad Adroddiad y Plant.- GWILYM EIGIAU. Cyfenydd :-Mr. HENRY JONES. Y cyfarfod i ddechreu am 6 30. Mynediad i mewn trwy docynau Is yr un. Yn y Pryd- nawn am 3 o'r gloch, cynheJir Te Parti yn yr un lie. Mynediad i'r Te yn unig, 6ch. BARDDONIAETH. 1. Englyn i'r Llong Awyr." Gwobr 2s 6c. CERDDORIAETH. 2 I Barti heb fod dan 12eg mewn nifer a gano yn oreu y don Balducci," rhif 311 ar yr Emyn 667 o Lyfr Tonau y Methodistiaid Calfinaidd. Gwobr 15s 3. Unawd i rai dan 16eg oed, 0 mor hardd yw Iesu Grist" (Samuel), allan 0 Hymnau a Thonau i'r Ysgol Sabbothol, than III (O'Brien Owen). Qwolir laf, 2s 6c; 2il, Is 6c 3ydd, 9c. 4 Pedwarawd, Llangors," o Lyfr Tonau y Methodistiaid, rhif 162, ar yr Emyn 360. Gwobr 6s. 5. Unawd i bedwar ilais, "Yr Amser Gynt" (W. Trejo", E't,lans).. 1 Soprano neu Denor yn A i Contralto neu Baritone yn F. I'w fiel gan A. Thomas, Publisher, Morriston, Glanmorgan. Gwobr 15s 6c. 6. I Barti ó Ferchsd, heb fod dan 12eg mewn nifer, a gano yn oreu, Y Tylwyth Teg" (The Fairies) (D Lloyd Evans). Gwobr 15s. ADROUDIADAU. 7. Adroddiad i rai dan 16g oed, Hydref" o Telynegion Maes a Mor (Eifion Wyn), tudalen 67. Gwobr laf, 2s 6c; 2il, Is 6c; 3ydd, 9c. 8. Adroddiad i bob oed, "Ystorm Fellt" (Islwyn), allan o "Gamp yr Adroddwr" (Elfed). Gwobr 7s 6c. AMODAU. 1. Yr o'l o'r Testynau yn agored i'r byd 2. Yr oil o'r Cyfansoddiadau ar rhif 1 i fod yn Haw y Beirniad ar neu cyn Hydref 22ain, 1910. 3. Enwau yr Ymgeiswyr ar ihif 2, 3, 4, 5, 6" 7, 8, i fod yn llaw yr Ysgrifenydd ar neu cyn Hydref 22, 1910. 4. Cynhelir Rhagbrawf ar rhif 8, o 4 hyd 5 o'r gloch ac ar rhif 5, o 5 i 6 o'r gloch, yn Ysgoldy Glanllugwy, Bettwsycoed. D. O. DAVIES, Ysgrifenydd. Gorphwysfa, Bettwsycoed. v. v Mr. OWEN, L.D.S., R.C.S., (London), DENTIST, LLYS DORFIL, New Market Square, Blaenau Fiestiniog, Gellir ei weled yn BLAENAU FFESTINIOG, bob Dydd Linn o 10 hyd 8: Borea Dydd Iaa o 10 hyd a Boreu Gwener o 10 hyd 1 o'r gloch, LLANRWST, bob Dydd Mawrth a Dydd Mercher o lleg hyd 5 o'r gloch yn nhy Mrs; Parry, Station Road, SEFYDLWYD DROS 25 MLYNEDD. Mr. DAVID WILLIAMS, (gynt Itirl. Edwards & Williams,) BODGWYNEDD, PORTMADOGG A ddymuna hysbysu ei fod wedi cymeryd drosodd y busnes uchod yn y rhan hon o'r w!ad, ac yn parhau i ymwelog- yn rheolaidd a'r Lleoedd canlynol:- alnennu FfestMOff—Bob Dydd Uun o 12 hyd 7t ac hefyd pob Dydd lau o I hyd 6, yn nhy Mr. Roberts, 42, High Street, y drws nesaf i Maenofferen Hotel. Llanrwst-Bob. Dydd Mawrth a pliob Ffair (or. Iydd Mawrth o y Ffair), yn nhy Mri. David Jones & Son, Station Ro,), j/fsrbyn a Boars Head, o If hyd 5., PwllheJl-Bob Dydd Mercher yn nhy Mr. Roberts, Chemist, o 11 hyd 4. C r- ical-oth-Bc-b Dydd Mercher yn nhy Mrs. Davies, Llys Caradog, High Street, < V- 4-30 hyd ?. Po,tmadoc-Bob Dydd Gwener yn 76, High Street, o B hyd § y nos. Bala-Bob Sadwrn a phob Ffair yn nhy Mr. David Jones, Saddler, Tegid Street e 11 hyd 4. Dolgellau ac A be r maw—Trwy appwyntiad ar'Ddyddiau Sadwrn.1 DALIER SYI..W.-Nid yw Af P. David Williams yn dal unrhyw gys. ylltiad n'r un fFirr-I arall o'r un enw, a dymuna ar i'r cyhoedd gymer. yd sylw manwl o'r lleoedd y mae yn aros yn y trefi uchod fel na byddo camgymeriadsiu yn y dyfodoL ? ?ma!? ??*?   N Bt  aMB ? m H. R. G IFFITH PLUMBER, SANITARY ENGINEER & GASFITTER, 75, High Street, Blaenau Ffestiniog. All Latest Improvements in QasfFittings kept in Stock. Cisterns, Baths, Lavatories, Lead Piping, and all MATERIALS pertaining to Sanitary Engineering always on hand. Hot & Cold Water Fittings fixed at Best Workman- i ship and Moderate Charges. ESTIMATES FREE ON APPLICATION. NOTE THE ADDRESS:— H. R. GRIFFITH, Plumber & Gasfitter, High Street, Bl. Ffestiniog, Safed pob unlar ei Wadnau:ei hun. Yr HEN POST OFFICE, Square, Lranrwst. < Dymuna W. H. ROBERTS, Gynt o 1, Willow Street, Hysbysu y Cyhoedd ei fod WEDI AGOR y Mascachdy uchod, lIe mae ganddo STOC 0 ESGIDIAU RHAGOROU Dvma heb os nac onibai, y lie GOREU a RHATAF yn Nghymru. Sicrheir y gwaith a'r defnyddiau goreu am y prisiau gostyngol isod, gan un sydd wedi cael 13 mlynedd a krofiad mewn trwsio a gwneuthar Esgidiau. Caiff pob cwsmer em sylw personoi. Gwadnu a Sodlu Esgidiau i Ddynion, 2s 6o, Eto eto i Fechgyn, 28. Eto eto i Ferched, is 6c. Eto eto Plant, Is, i fyny. ■Gwarentir y gwaith a'r defnyddian. D.S.-Trwsir Esgidiau a Clogs tra byddwch yn y dref, neu dantonir hwy. Mae enym Stoc helaeth o CLOGS newydd, ac hefyd rhai ail law ilw cynyg am brislau rhesymol. Cofiwch y Cyfeiriad:- Yr Hen Post Office, Market Square, Lianrwst. MEDICAL HALL, 1 EFARLECH. j V???M  y Physicians Prescription Dispensed  with the Best and Purest Drugs only.  HORSE and CATTLE MEDICINES. IHJN BIFURCATED RIVETS. SOLE AGENT for GOSS HERALDIC 0ee ° pancli h0'' dii"I CHINA and DOULTON WARE. B^^5{SrBSfc»LRlTt3>udb«nd bacic tba ???? ?"? D0ULT0N WARE NZ.d I  I 1 kox asserted to Bifurcated D. U. PARRY, M.P.S.  f '"? Tubu!*r Ri,?t Co., L'd-. «jSUppcrThamesSt.Londoxu -■111 rriceLUt*n»pp"c»tioo.• Am brisiau Argraffwaith o bob desgrifisd ymofyner yn gyntaf yn Swyddfa'rRhedegydd, v ?