Y Rhedegydd

Oyfarfod Chwarterol y Wesleyaid. Cynhaliwyd yr uchod yn Soar, Rhiwbryfdir, Blaenau Ffestiniog, Hydref 8. Yr oedd yn bresenol y Parchn P. J. Roberts, Rhys Jones a J. Pugh Jones, ynghyd a chynrychiolaeth rag- orol o'r eglwysi. Datganodd y Cadeirydd ei lawenydd o weled Mr Griffith Jones yn bresenol gan ddymuno iddo lawer o flwyddi i wasan- aethu eglwys Iesu Grist. Yn gymaint ag'mai dyma y cyfarfod cyntaf. i'r Parchn Rhys Jones a J. Pugh Jones rhodd- wyd croesaw cynhes i'r ddau, gan ddymuno iddynt bob hapusrwydd, yn ogystal a gobeithio y gwelant ffrwyth lawer i'w llafur tra yn y cylch. Pasiwyd anfon llythyrau cydymdeimlad a theuluoedd mewn trallodion trwy farwolaethau ac afiechydon. Pasiwyd yn hytrach na. chynal Cyfarfodydd Cenhadol fel arfer, ac eithrio Maentwrog, fod pregethau cenhadol i gael eu traddodi ar nos Sul, ac i'r Adroddiad gael ei ddarllen yr un pryd. Bu sylw ar "Hanes Wesleyaid Cymreig," pa un sy'n cael ei baratoi gan Dr Hugh Jones, a gwesgid ar holl 'eglwysi y cylch roddi cefnog- aetb deilwng i'r cyfryw. Darllenwyd cylchlythyr oddiwrth Mr W. O. Jones, Bangor yn galw sylw y cyfarfod at ben- derfyniad y cyfarfod Cyllidol yn yr Abermaw, gyda golwg ar y priodoldeb o godi Cofgolofn ar fedd y diweddar Mr William Roberts, Maentwrog, a phasiwyd cydymffurfio a'r pen- derfyniad ac i fod yn bob cynorthwy i Mr W. O. Jonas yn yr eglwysi i ddwyn y mudiad trwodd yn llwyddianus Diolchwyd i Mr L, P. Williams am wasan- aethu fel ysgrifenydd dirwestol, ac oblegid ei ymadawiad nodwyd Mr Edward Jones, cyf- reithiwr i wasanaethu yn ei Ie. Diolchwyd i'r Mri G. G, Roberts a W. 0, Jones, Ysgrifenydd a Thrysorydd y Genhadaeth Dramor, a phasiwyd iddynt barhau. Pasiwyd fod Cynhadledd o holl Swyddogion, Athrawon, Ymddiriadolwyr, &c y cylch i'w chynal yn nglyn a'r Cyfarfod Chwarterol cesaf. Hysbyswyd i'r cyfarfod barodrwydd y Parch R. Jones Williams, Bangor, ddyfodynolynydd i'r Parch Edward Davies. Rhoddwyd rhybudd gan Mr Rd. Roberts, Disgwylfa, y bydd yn cynyg yn y cyfarfod nesaf am i'r cyfarfod gael pleidleisio trwy'r! Tugel (Ballot) pan yn derbyn ymgeisydd yn gyfiawn bregethwr. Arholwyd gan y Parch P. J. Roberts, Mr J. Hugh Roberts, a bydd yn myned trwy yr un cwrs yn fuan eto.—GOH. A/WVWSAAA^VWWVW^AVW^A

i; O BORTHMADOG I BWLLHELS, Deallwn fod y gwr ieuangc talentog y Parch Morris Thomas, B.A., Aber, wedi dechreu ar ei waith bugeiliol yn eglwysi Penmorfa, Rhoddir croesaw cynes i'r syniad o wabodd yr Arddangosfa Genedlaethol i Borthmadcg y flwyddyn nesaf. Mae eisoes addewidion am gyfraniadau o [120 ar ei chyfer. Mae y cymerwr yn sgoshau at orphen gosod y pibeHau gwaith nwv yn Mhorthmadog, A gwyneba'r Cyngor yn awr ar y gorchwyl o weithio allan y Carthffosi yn Mhorthmadog a Thremadog, Bu Pwyllgor Ymrysonfa Cwn Defaid Dyffryn Madog yn cyfarfod yr wythnos ddiweddaf. Mynegodd Mr O. J. Roberts, New Street, yr Ysgrifenydd, fod swm sylweddol yn weddill ar ol talu y treuliau. Pasiwyd i roddi pum' punt o rodd i Mr Roberts am ei lafur fel Ysgrifenydd. Mae Canghellydd y Trysorlys wedi pender- fynu anrhegu pent ref Llanystumdwy-pentref ei faboed—a Llyfrgell a Darllenfa Rydd. Mewn cyfarfod a gynhaliwyd nos Lun, datgan- wyd ofnau nas gellir cael hen gartref Mr Lloyd George i'r pwrpas o'i hadeiladu. Gresyn hyny, ond sicrheir lie pwrpasol yn ddiau. Sicrhawyd £211 oddiwrth Bazaar capel Seion, Criccieth. yr wythnos o'r blaen. Cafwyd cyfarfodydd dyddorol yn Nghym- deithas Ddirwestol Lleyn ac Eifionydd yr wythnos ddiweddaf. Y Parch J. R. Williams oedd y ilywydd eleni, a Dr Rowlands, Llanael- haiarn, a etholwyd yn Ilywydd at y flwyddyn nesaf. Caed anerchiadau rhagorol yn nghyn- hadledd y prydnawn gan Mrs Owen Prichard, Nefyn, a Mr William George; ac yn nghyf- arfod yr hwyr rhoddwyd anrhegion priodasol i Mr George, ar achlysur ei briodas, gan y Gymdeithas. Caed anerchiadau campus yn yr hwyr gan y Parchn Glyn Davies a Gwynfryn Jones, Cymer brwydr etholiadol le yn mhlwyf Abererch am sedd ar Fwrdd Undeb Pwllheli i olynu Mr J. F. Roberts, Gromlech, Mr John Elias, Ty Cam, a Mr Samuel Roberts, Aber- erch, ydyw yr ymgeiswyr, a'r dydd Sadwrn nesaf y mae "dydd y cyfrif." Mae Mr Lloyd George a Mr Edward T. John, Middlesborough, wedi addaw dod i agor Bazaar Ciwb Rhyddfrydol Pwllheli yn Ionawr,

Genedigaethau, THOMAS.—Hydref 8fed, priod Mr William Thomas, 88,.High Street, Blaenau, ar fab. I

I HEDDLYS BETTWSYCOED. I ACHOSION 0 DOLWYDDELEN. Dydd Sadwrn, o flaen y Milwriad Johnstone (cadeirydd); L, W. Jelf Petit, a William Hughes, Ysweiniaid. Penodwyd yr ynadpn a ganlyn i weithredu o dan Ddeddf Gwallgofiaid (1890), Col. John- stone, L. W. Jelf Petit, Robert Parry, E. C. Buxton, George Bovill a T. P. Osborne Yale. Yr Heddgeidwad R. Evans a gyhuddodd Hugh Hughes, Ty'nycoed, Dolwyddelen, o fod yn feddw ac afreolus Medi 19. Dywedodd y Swyddog iddo gael y Diffynydd wrth gae Arddangosfa Llanrwst tua haner awr wedi wyth y nos, yn codi cynwrf, a phan ofynwyd iddo fyned i ffwrdd yr oedd eisiau ymladd a'r tyst.-Hysbysodd Rhingyll Breeze i'r Diffyn- ydd gael ei anfon i garchar am ddau fis bum' mlynedd yn ol am ymosod ar un o'r Heddlu yn Llanrwst.-Dirwy 5s. a'r costau, a dywed- odd y 'Cadeirydd y buasid yn delio yn drwm ag ef pe buasai wedi ymosod ar y swyddog. Gwysiwyd Thomas Lunt, Bronderw, Dol- wyddelen, am fod yn feddw ar yr un achlysur a'r diffynydd diweddaf.—Yr Heddgeidwad Evans a dystiodd fod Lunt gyda Hughes wrtb Cae yr Arddangosfa, a phan ofynodd iddo fyned adref. aeth yn dawel.—Y Rhingyll Breeze a ddywedodd iddo weled y diflynydd Medi 29, ac iddo addef ei fod wedi cael gormod o ddiod Medi 19 ond na chlywsid dim am y peth oni bai i'r diffynydd yn yr achos arall .ddod i ffraeo ag ef yn nghylch rhywbeth ddi- gwyddodd yn gynarach ar y dydd. Y Diffynydd (ar lw), a dystiodd iddo fod yn Nolwyddelen er's chwe' blynedd ac na roddodd y drafferth leiaf i'r Heddlu. Cyfarfyddodd Hugh Hughes mewn tafarndy yo gynarach ar y dydd, a bu ymeiriach rhyngddynt, ac yn y diwedd aeth ef allan a dilynodd Hughes ar ei ol. Daliodd ef wrth Gae'r Arddangosfa, ac ail ddechreuodd gweryla, Yna daeth y Swyddog atynt a gofynodd iddo ef fyned ymaith, ac ufyddhaodd yntau ar unwaith. Ni ddywedodd erioed wrth Rhingyll Breese ei fod wedi cael gormod o ddiod. Yr hyn a ddywedodd oedd, iddo gymeryd ychvdig. ac yr oedd gwahaniaeth dirfawr rhwng cael rhyfychan a chael gormod. —Mr. R. O. Davies (yr hwn a ymddangosodd dros Lunt), a ddywedodd fod y Diffynydd yn 52 mlwydd oed, ac iddo fod yn y Trefedigaethau am flynyddoedd, a fod yn ddyn o foddion ac o gymeriad da. Pwysai ar y Faingc i beidio gosod dirwy yn ei erbyn ar lyfrau y Llys. Hen langc ydoedd.—Cadeirydd, "Nid yw hyny yn amddiffyniad o gwbl."—Mr. Davies, Nag ydyw, ond y mae yn dystiolaeth o du y Diffynydd ei fod yn ddyn gofalus ac yn medru I llywodraethu ei hun (chwerthin).—Taflwyd yr achos allan.

PENRHYNDEUDRAETH. I YSGOL NOS.— Yn ol adroddiad Arolygwr y Llywodraeth, gwelir fod gwaith rhagorol wedi ei wneyd y tymhor diweddaf. Gtesyn na fyddai i'r bobl ieuanc fanteisio ar y cyfle gwerthfawr hwn, fel y gwyddus na ellir cynal dosbarth os na cheir 25 i ymuno, ac os na ddaw ychwaneg o enwau, ni chynhelir dosbarthiadau y tymhor hwn, Mae tua 20 wedi ymuno, a disgwylir i'r nifer gofynol gynyddu eto. Wele'r adroddiad:- These classes-conducted in the newly erected and well-equipped Council School- have gone through a most satisfactory session's work. The students displayed during the earlier part of the session in particular, much enthusiasm and keeness, and the attendance was excellent. Whatever falling off there subsequently was in th" is respect was doubtless largely attributable to exceptional outside in- fluences. In Arithmetic-after a thorough and systematic grounding in fundamentals—the work became more and more of a practical and applied" character suited to the different needs of the pupils. Tne English was well graded and the Reading well selected, while the matter read at different times effectively illustrated by means of the School lantern. The teaching througout was skilful and expert, and the progress made very marked. This district offers exceptionally rich opportunities for well organised courses in evening continu- ation work, and the splendid new school buildings should prove to be a great help and stimulus to the educational activities of the place. CYFARFODYDD Y GAUAF,—Erbyn hyn mae tymhor Cyfarfodydd y Gauaf yn dechreu, mae trefniadau helaeth yn cael eu gwneyd gan y gwahanol eglwysi, ac yn fuan ceir clywed swn gweithio o ddifrif. Dydd Llun nesaf, bydd holl eglwysi y cylch yn cynal Dydd Diolchgarwch am y Cynhauaf. Mae adeg brysur o flaen chwiorydd Bryn- gwyn. Gwelir hwy yn ymgynull yn selog bob nos i'r Dosbarth Gwnio er gwneyd paratoadau at y Nodachfa y flwyddyn nesaf. Cyfarfod Amrywaethol gafwyd yn Nghym- deithas Ymdrech Grefyddol, Nazareth, nos Sabbpth. Cymerwyd rhan ynddo gan Misses Mary Williams, Isfryn, Maggie Jones Bryn- saethon, Mrs. Evans, Ty'n ffrwd, Mr Johnie P. Jones, Henry Jones Richards, Jarrett Davies. Diwedd yr wythnos, cychwynodd Mr Wil- liam Evans a'r Cyngorydd David Lloyd Griffith, ar eu gwyliau i St. Helens a Lerpwl. Dymunir iddynt wyliau llawen. Wedi cyfnod o lawer iawn o flynyddoedd mae Mr John Pierce, Home Farm, Maentwrog, wedi rhoddi i fyny i werthu llefrith. Cymer Mr W. Pierce, Abergarfan, Minffordd, ei le,

WS^AAAAVVA/VWSAAAAA/VSAAAAA/V A WORD TO LADIES Send 2 stamps for our new & original Illustrated Booklet, containing plain & practical advice how Irregularities, Suppressions, &c.may be prevented or removed by simple means in a few hours. Re- commended by eminent Physicians & thousands of Ladies, as being the only Genuine Remedy. This is not a quack medicine. Established 30 yrs LESLIE MARTYN, LTD, CHEMISTS. 34,DALSTON LANE, LONDON

I TRAWSFYNYDD. Gyda gofid dwys y cofnodwn am farwolaeth yr hen dad David Tudor, Tyntwll yr hyn gymerodd le boreu Gwener, Hydref 7fed, yn yr oedran teg o 73 mlwydd oed. Bu yn gwaelu am amser maith, ac yn orweddiog bellach er's amryw fisoedd, fe deimlir colled fawr ar ei ol, yn neillduol yn y Capel bach Caeadda, yn yr hwn y bu yn flaenor am flynyddau lawer, fel y teimlir chwithdod mawr ar ei ol. Yr oedd yn ffarmwr profiadol ond oherwydd llesgedd yr ydoedd wedi rhoddi y gwaith i'r mab. Y mae yn deilwng o sylw er fod ef y drydedd neu y bedwaredd genhedlaeth i fod yn trigianu yn Tyntwll ac i gael eu claddu oddiyno o'r teulu. Yr oedd y syniad o ymadael oddiyno o yn ormod iddo yn ddiameu i allu ei ddal. Yr hen aelwyd oedd yn ei olwg yn fangre gysegredig, yr oedd ef yn olrhain yn ol i'w nain, oad myn eraill ei fod yn llawer hynach na hyny gan eu bod yn olrhain i'r un teulu fod yn byw yno er's tri chant o flynyddau, ond haeth y symudiad olaf yn hanes yr hen dad David Tudor a bnlladh y mae ef wedi cyrhaedd y wlad dda odiaeth "Lie na raid ymadael mwy." Ddydd Mawrth daeth tyrfa luosog i dalu y gymwynas olaf iddo, gwasan- aethwyd ar yr achlysur pruddaidd gah y Parch David Hughes (m c), a J. D. Richards (A.). Yn ol ei ddymuniad ef pan yn pasio Capel Cae Adda, bu i'r cynhebrwng sefyll yno a chanu emyn, a da genym i'w ddymuniad gael ei gario allan, a chanwyd yr hen emyn Derfydd i mi deithio'r ddaear," Gadawodd weddw a phedwar o blant, sef, tri mab ac un ferch, i alaru eu called ac i hiraethu ar ei ol, gyda pha rai y mae ein cydymdeimlad lIwyraf. Heddwch i'w lwch. Nos Sadwrn diweddaf, cafwyd Cyngherdd Uwchraddol yn Ysgol y Cynghor, er budd y Neuadd. Gwasanaethwyd gan Mr Powell Edwards, Llundain; Miss Hannah Davies, Bl. Ffestiniog Dewi Mai o Fairion; Telynor Dall; ac Evan W. Davies, Glandwyryd, Arweiniwyd yn hynod fedrus a doniol fel arfer gan Dewi Mai. Siomedigaeth fawr yn ddiau y cyfarfod ydoedd absenoldeb anorfod y Llywydd, Dr Jones, u H,, Dolgellau. Ond yn ol ei arfer fe gofiodd y Dr haelionus am y mudiad trwy anfon cheque. Elfen arall fu dipyn yn fyr yno ydoedd y diolchiadaa gwerth bychan a rhad fuasai hwn i'r rhai oedd yn cario y gweithrediadau; ond er hyny gallasai gyrhaedd yn mheil. Hyderwn y cymer y Pwyllgor hyn i ystyriaeth at y dyfodol, fel i nodi personau at y gwaith. Chwareuwyd ar y piano gan Miss Morris, Bron-y-gan, yr hon hefyd a wasanaethodd gyda'i Chor Plant. Llongyfarchwn yn galonog am lwyddiant un arall o blant yr ardal, sef Mr Evan Jones, Coleg Lampeter, cyn-ysgolfeistr Maentwrog, ar ei waith yn enill Ysgoloriaeth o £ 20 yr wythnos ddiweddaf. Mab ydyw Mr Jones i Mr a Mrs Morris Jones, Llysarenig. Yn-mlaen yr elo eto, yw ein dymuniad. ^AWVWWVAAA/W'A'vVVWWA

TALSARNAU. ARWERTHIANT .-Cafodd Mr Henry Roberts Porthmadoc, arwerthiant llwyddianus dros ben ddydd Gwener ar eiddo y diweddar Mr. J. R. Pritchard yn y plwyf hwn. Prynwyd Ty Newydd, fferm o saith erw, yn rhentu £ 20, gan Mr. Cane, Goruchwyliwr Arglwydd Harlech, am £ 445 Carreg 'Ro, fferm arall yn ymyl o naw erw am £545, yr hon a "rentid yn £ 15. Ty Gwyn, fferm o £ 19 erw, gan yr un un am £ 570. Prynodd Mr. Jones Lloyd, ei fferm o ddeng erw am £ 570, yr hon a rentid yn £ 17. Prynodd Cadben Roberts, Tygwyn, chwech o dai am £ 600. Prynwyd Hen dy Gwyn y Gamlas gan Mr. Dan Williams, Porthmadoc, am £ 60, Cafwyd Cyfarfod Pregethu rhagorol yn Soar (W.) eleni eto, y weinidogaeth yn rymus neillduol. Nid oes dim tebyg i'r Efengyl am dynu pobl at eu gilydd, a'u cadw heb flino yn gwrandaw arni yn cael ei thraddodi: Gallu Duw yw hi" o hyd. Yn Nghymdeithas Bethel, nos snI, caed Cyfarfod Amrywiaethol mewn canu ac adrodd. Deuawd gan Miss E. Thomas a Miss E. A. Ellis, Darlleniad gan Mr. Ted Pugh Parry, Can gan Miss Thomas, Glanllyn. Yn Moriah, Harlech, cynhaliwyd Cyfarfod Dosbarth perthynbl i'r M.C. Dosbarth y Dyffryn. Darllenwyd Papur gan y Parch. R. Evans ar Eiriolaeth Crist." Yn dilyn yr oedd Cynhadledd Ysgolion y Dosbarth. Yr oedd nifer dda o gynrychiolwyr o'r gwahanol Ysgolion wedi dod yn nghyd. Yn ystod y Cyfarfod darHenwyd Papur gan Mr. J. J. Thomas, Iscoed, ar Y pwysigrwydd i'r Athraw baratoi ar gyfer y Dosbarth, a'r un modd y Dosbarth ar gyfer yr Athraw." Disgwyliwn y ceir y Papur i'w ddarllen eto yn yr Ysgolion. vwvwwwwvwwvwwwww

PENMACHNO. Y mae ein cyfeillion yn Salem wedi ymgym- eryd a chael Organ i'r capel. Ymgymerodd y bobl ieuangc a'r peth gyda sel neillduol, a hyny nid ar air yn unig, ond mewn rhoddion calonog a hael. Bydd y gwaith wedi ei gwbl- hau yn fuan, ac y mae Mr J. E. Roberts wrthi yn prysur barotoi cor at yr amgylchiad o i hagor. Bydd yn gaffaeliad mawr i Ganiadaeth y lie. I Nos Fercher, o dan lywyddiaeth Dr W. M. Williams, cyfarfu y Cyngor tlwyf. Ar gynyg- iad y Cadeirydd, a chefnogiad Mr E. Davies- Jones, pasiwyd i anfon llongyfarchiad calonog i Syr John Eldon Bankes, K.C., ar ei ddyrch- afiad i'r Faingc Farnol, Y mae y boneddwr anrhydeddus yn meddu eiddo mawr yn y plwyf ac yn cymeryd dyddordeb dwfn yn ein mud- iadau cyhoeddus.-Rhoddodd Pwyllgor y Gol- euni eu hadroddiad am y lamp Petrol newydd oedd wedi goleuo am 35 awr, ar gyfartaledd i dair lamp o dan yr hen ddull. Cymeradwywyd yr adroddiad, a phasiwyd i brynu yr offerynau angenrheidioi i'w dodi ar yr hen lampau, er gwella y cyflenwad fydd o fudd neillduol i'r ardal.