Y Rhedegydd

BLAENAU FFESTINIOG. I CAROLAU.-Nos SuI, canwyd carolau bron yn mbob capal tvwy'r dref yn ystod y gwasan- aeth. Da gweled yr han arferiad hwn yn dod i fri eto yn ein plith, a bod ein datganwyr mwyaf blaenllaw yn ei gymeryd i fyny gyda'r fath frwdfrydedd. Bu canu hefyd mewn amryw gapsli ac yn yr Eglwysi yn ystod yr Wyl a'r ncsweithiau a'i blaeaorent, GWASANAETHU -Yn Nghylchwyl Penmorfa yr oedd Mr Richard Morris Jones yn beirniadu y Gerddoriasth. Bu yno amryw weitbiau yn flaenorol, Gwasanaethai Llinos Dwyryd a Mr J. Tudo? Owen, A R.C M yn Nghylchwyl Eglwysbacb. Cafodd y tri hwyl dda. Yr un modd Mr Evan Evans, Brondwyryd, yr hwn wasansethai yn Amlwch fel Datganwr. BETHANIA.-Gwnaeth y Parch R. Silyn Roberts, M.A., ymdrech neillduo! i ddod ar ei union o Dolgellau i anerch y Gymdeithas hon ar Delynegion Cymreig." Darlith gampus oedd hon.—Yn ystod y gwasanaeth hwyrol yn y Capel nos Sul diweddaf datganodd Mr H. O. Williams, Isfryn, Star of Bethlehem;" hefyd Mr John C. Jones, Cadvan, yntau yn datganu Carol. Yr oedd y ddau yn effeithiol iawn.—Dymunwn o galon longyfarch y cyf- eillion ddaethant a'r Lth amhydedd i'r rban hon o'r dref trwy eu buddugoliaethau yn Eis- teddfod y Nadolig felly Miss Lizzie Jones, Broncludwr a'i CLor: cafodd ganmoliaeth eithrisdoS gan. Dr Thomas. Hwn ydoedd y trydydd tro ar ddeg i'r Cor hwn eniil ar lwyfan yr Eisteddfod hon. CROESAWIAD.—Y mas yn dda genym roddi croesaw cynes i'n plith i Sergeant Picton. yr hwn sydd wedi cymcryd He Sergeant Jenkins fel swvddog ar y Tii iogaethwyr. Brodor ydyw 0 Gaergybi, ac nid oes srco gywilydd i srddel ei iaith, er wedi bod am flynyddau yn mhlith y Saeson, ac y mae iddo air uchei gan bawb ag sydd wedi cael martais i'w adnabod. Gobeith- iwn y bydd ef a Birs. Ficton yn hapus yn ein plith, Gofidus genym feddwl am fsrwolaeth yr hen Gymrawd diddan Rowland Rowlands, Glas- frya (Casclyd gynt), yr hyn gymerodd le dydd Mcrcher, yr 2lain cyfisol, yn ei 60 nsiwydd ced, Claddwyd ei weddillion mnrwol yn mvmvent Bethesda dydd Sa.dwrn diweddaf Mae ein cydymdeimlad ilwyraf a'i blant a'i chwaer Mrs Ann Thomas gyàa yr hon yr oedd yn cartrefu, pi rai sydd wedi eu gadael mewn galar dwys ar ei ol. CANU CAROLAU.—Nos Sul diweddaf, yn Seion (B ), cynbaliwyd cyfarfod i ganu caroiau LIvwydd, Mr, Thomas Jones, Brynteg. Dech reuwvd trwy gacu ton gynalleidfaol, adrodd Denod gan'ddosbarth o bbnt, ton "Bethlehem" Yna awd i weddi gan Mr Griffith Roberts, Lord Street. Ton gypulleidftfol Makchi." "Gwawr Nadolig," gan barti Mr 0 T. Jones "Deffro, ddaear, llawenha," gan b,rti Miss Gwladys Arthur; oxol gan Miss Mary Harce; "Carol Seion" gan bnrti Mr Humphrey Williams carol gan Miss Maggie Ann. Lioyd "Baban egwan," gan barti Mr (j, T. janes; adroddiad gan Mr S. S Jones, The Don Gsnwyd y Messiah," Miss Hanri',h Mary Davies; "Newydd hyfryd." gan barti Mr Humphrey Williams anerchiad gan Mr John Hughes. Wesley Street; "0, rieuwch. ffydd loniaia," gan barti Miss Glsdys Arthur "Awr pi eni Et P311 brti Mr 0 T. lones ton, "Caersalem." Terfynwyd y cyfarfod trwy weddi gan Mr Edward Edwards, a chanu y don "HadèesfieId." Cafwyd cyfarfod ihagorol, Cvfeiliwvd yn fedrus gan Miss Gladys Arthur. —UN OEDD YNO. BETH ESDA.-Cynhaliwyd cyfarfod canu Carolau yn y c-apel hwn nos Sul Nadolig LIvwydd, Mr. J. R. Wtliiams, Caegwyn ed drwy v '•h&glen a ganlyn :—" Hosinna dyma'r dvdd," David Williams a'i btrti; deuawd, Mrs Sloi,-Iart a Miss Griffith: "Mil henfiycs foreu wawr," Miss Katie Jones a'i phatti; Mawr schcs Ilawenhau." T. LSovri Humphreys a'i bart:; ton, Emya 311; "0 byrth, dyschefwcb, Ed Stoddart a'i buti; "Ar dymor Gauaf," ptrti Miss Katie Jones; "Preswylte-i 'cgwlad }udea." NI-s Stoddart a'i pharti; "Y Baban Iesu, pl1 ti W. Jamas jones Cydunwn oil i sainio caa," J. L. Humphreys; pedwarawd, Robert Jones a i barti; triawd, Hil Adda. deffrowch," J. L Humphreys; cydgan, Haleliwia," cor J. H, Jones, Dyma on o'r cyfarfodydd csnu carolau goreu gaíwyd yn yr ardal. Treuliwyd y nos Sabbcth hwn, heb bregeth, yn unig i ganu carolau, ac yr oedd tine yr hen ganu, ac ysbryd canu a moii yn treiddio trwy yr oil. r-ISGA-.I.-Y Nadolig a'r Llun, cynhaliwyd Cyfarfod Blynyddcl eglwys Pisgah. Y brodyr dyeithr wasanaethant eieni oeddynt, Mri Stephen Jones, Porthmadcc, a James Jones Rhos, gyda Mri J. D. Davies a Philip Lloyd Cynhaliwyd gwasanaeth bedydd prydnawn Sabbath, Mr j. D. Davies yn gweioyddu. Cafwyd cyfarfod dymunol o'r dechreu i'r diwedd. JERUSALEM.—Yn y Gymdeithss Ddiwylliad- 01 ncs Fawith, o dan lywyddiaeth Mr Owen Jones, traddododd v Parch Thomas Griffith, Salem. ei Ddarlith benigamp ar Savonarola, Diwygiwr Florence Y mae hon yn ddidtJadl yn un o'r DarlitQoeed rhagoraf draddodwyd yn Nghymru er's llawer dydd, ac yn un nodedig o amserol —Diolchwyd yn gynes i Mr Griffith ar gynygiad y Parch J Hughes, a chafnogiad Cserwysou. V WATCHNIGHT,—Daiier sylw y bydd Rhagbra^f p.r yr oil o'r Unawdau yn yr Assembly Rooms, nos Sadwrn am 5 o'r gloch. DYRCHAFIAD.—Cafodd Mr John Evans, ail fab Dr R. D. Evans, yr hwn sydd ya y City of London & Midland Bank, Dolgellau, er's pum mlynedd, air ei fod wedi ei ddyrchafu i fyned i Ariandy y Cwmni yn Bangor. Pan ddeallwyd hyny casglodd ei gyfeillion yn nghyd, a phenderfynasant na cbaffai fyned ymaith heb iddynt gael cyfle i amlygu eu teimladau datuag ato. Galwyd cyfarfod yu y Social Club, a llvwyddodd Mr Guthrie Jones, a daeth nifer rhagorot yn nghyd. Anerchwyd gan y Cadeir- ydd, Dr John Jones, Llew Meirion, Dr Hugh Jones, ac amryw eraill, oil yn llawenhau yn nyrchafiad y cyfaiil ieuangc, ac yn dymuno ya dda iddo. Cyflwynwyd iddo anrheg gwerthfawr, a chydnabyddodd yntau yn ddiolchgar y teimladau da ddangosid tuag ato. MARWOLAETHAU.—Drwg genym hysbysu am farirolaeth un o gymeriadau mwyaf diddan a chymdeitbasgar yr ardal, sef Mr Thomas Wil- liams, Leeds Street (Twm bach Cae Mawr) fel y gelwid ef flynyddoedd lawer yn ol, gan ei hen gyfoedion, yn ei 69 mlwydd o'i oedran. Yr oedd yn un o'r rhai hyny ag sydd yn brin y dyddiau hyn, sef un na fyddai am ddyweyd gair bach am ei gymydog, hollol ddiabseu am bawb. Daeth at grefydd trwy ofEerynoliaeth a dylanwad y Club Du fel ei gelwid,loddeutu deugain:mlynedd yn ol, a gellid dyweyd am dano ei fod wedi myned i gyfrif pob peth tu allan i grefydd lesu Grist, yn dom ac yn golled, a dyna y man yr oedd Thomas Williams yw weled ar ei oreu, pan yn anerch gorsedd gras yn y cyfarfod gweddi a'r cyfarfod diolchgarwch. Mae chwith meddwl na chawn ei 'glywed mwy yn tynu'r nefoedd i lawr yn ei glywed mway 'i ddiolchiadau, am fod Iesu Grist erfyniadau am fod Iesu Grist wedi talu'r ddyled," fel y gwaeddai ac y diolchai lawer gwaith diosodd, nes y byddai un yn teimlo mai nid Thomas Williams fyddai yn diolch. Yr oedd yri athraw flyddloti a llafurus, ac yn dduw- inydd gwych yn- yr Ysgol Sul Tuedd fwyaf fyddai ynddo at fod o'r golwg, ac am roddi pob help i'r rhai fyddai am wneud y rhan amlwg gyda chrefydd. Byddai pob dosbarth yn y chwarel yn ei gydnabodfel dyn ag y byddai gan- ddynt y parch mwyaf iddo fel dyn crefyddol. Magodd lon'd ty o blant, ac maent oil yn addurn i grefydd a moes yr ardal, un o honynt yn flaenor blaenllaw yn eglwys y Garregddu, a'r gweddill yn cymeryd ei rhan gyda'r achos, Bu Lizzie yn Hyddlon iawn yn gweini ar ei thad yn ei waeledd maii-r, trwy fod ei mham yn analluog oherwydd gwendid a llesgedd, a hithau adref gyda'r ddau yn oweiiii iddynt, ac mae'n teimlo ei bod wedi cael braint fawr wrth wneyd yr liyn ? allodd. Mae un o'i blant, sef Margaret, yn yr America, yn sicr o fod yn teimlo yn arw, nas gallasai fod yn nes i estyn rhywfaint o gysur i'w mIlam, ei clnviorydd a'i brodyr trallodus ac un ara.ll, sef Catherine Ellen, yn Llundain. Daeth hi adref yr .vythnos hon. Wel nid oes genym wrth ffarwelio ond dyii-iuiio ar i Dad yr Amddifad a Barnwr y Weddw fod yn gynhalydd ac yn am- ddiffynydd iddynt oil yn eu profedigaeth chwerw o golli tad mor anwyl. Fel hyn y canodd Mr J. W. Jones, Tanygrisian, i'r amgylchiad Y Nadolig i'r mwyn deulu—a ddaeth, Yn ddydd o wahanu Pan aeth v tad o'i wlad at lu, Y noson cyn geni Iesu. I411 arall adnabyddus iawn yn .ein mysg ydoedd Mrs Catherine Jones, Llys Owain, Glynllifon Street, yr hon wedi ychydig ddyddiau o gystudd, a hunodd 'yn Nghrist foreu Mawrth, yn'68 mlwydd oed. Gadawa ddwy ferch mewn galar a hiraeth ar ol mam garedig a gofalns, sef Miss S. C. Joaes, Ysgolfeistress Ysgol y Babanod, Glan- ypwll, a'i hanwyl chwaer sydd adref yn gofalu am y ty. Bydd eu chwithdod a'i hiraeth yn fawr am dani, a chydymdeimlwn o galon a liwy yn eu profedigaeth lem, Cleddir ei gweddillion yn nghladdfa'r teulu yn Ramoth, Llanfrothen, ddydd Gwener. Angladd anghyhoedd. Dymunir ar i'r papurau Americanaidd gofnodi yr uchod. TABERNACL.—Cynhaliwyd y Gymdeithas nos lau, o-dan lywyddiaeth y Parch. R. R. Morris. Noswaith gyda'r Emynwyr oedd hon, a chafwyd dau bapyr rhagorol. David Williams, High St.. ar Williams, Pantycelyn," a. Miss Jones, Old Post Office, ar "Anll Griffiths." Cafwyd syl- wadau gan eraill, a chanwyd yn ystod y cyfarfod gan Maggie Olwen Evans (yr hon a ddaeth allan yn fuddugol yn Eisteddfod yr Annibynwyr dydd LInn diweddafJ. Treuliwyd noson hapus rhvvng y canu a hanes yr hen Emynwyr, a therfynwyd trwy ganu.—Nos lau nesaf, cawn weled pa un a'i talentau ynte ceiniogau garia'r dydd.—D. CTFAKFOD RrITDDFRYDOL. Deal! wn fod cyfarfod mawr i'w gynal nos Fawrth, lonawr 24ain, pryd y bydd ein haelod arirhydeddus Mr H. Haydn Jones, A.S., a'r Parch. C. Silve.ster Home, M.A., A.S, yn anerch, CLWB RHYDDFRYDOL -Nos Wener nesaf' am 8 o'r gloch, bydd y Parch George Davies' B A., yn anerch aelodau y Clwb uchod Bydd rhvddid i'r aelodau ddod a'u cyfeillion, a sylwer mai nos Wener, ac nid nos lau y cynheliry cyfarfod EIN HEISTEDDFOD—Yr oeddyra wedi llawn fwriadu gwneya nodiadau at' yr Wyl bwysig hon eleni, ond oberwydd pander lie gan a i/oddiadau am wyliau eraill, rhatd boddloni ar air neu\ ddau. Dc-Jtwa m ii Mr. Lewis Jones (GSanedog), Trawsfynydd oedd v buddugol ar yr englyn godic oc i Fy Narlun," Gwnaeth Mr. Morris H. Thomas ei waith fel Ysgrifenydd uwchlaw c-inmoliaeth; ya s'cr ddigon, y mae yn gynllun o Ysgnfanydd gan mor llwyr a difai y bydd pabpeth gir,(Ido, ac mor dawel a diymhongar ydyw. Gwnxeth Miss Owen, y gyfeilyddesalluogac adnabfddus ei gwaith yn ddiguro fel cvieihdèes Y mae clod hefyd yn ddyledus i Mr Evan Griffiths, Adeiladwr, fel gwneuthurwr yGadairilr Bardd. Yr oedd gwaitb gwir dda atani. Yr oedd yr arwydd-eiriau eu cof enwan ya weddus a phwrpasol, a Mr. W. W. Parry, fel arferol wedi eu dodi yn eu He yn ofalus a chw^ethus Yr oedd y Cadeirio ya rdi ol ac unol arh-o au Bardd as gadaayd y ded yn, y waia fsl v dyjesid bob amser wrth ddoei y Bardd yn ci gadair, Gresynwn na byidti i ddefayddjai y Corn Gwlad" fod yn twy i r-pwynt, a rhyw Alaw i'w chwareu amgen na'r 'estrones, Ses the Conquering hero." &c. "Ond, taw, jipsiwns, a Rags Chip a dares;" felly yw pethauarhyno bryd yn ngofal" vr oes oleu hon." Yr oedd y Beirnia3 Cerddorol ya hapus ryfeddol gyda'i ddyfatniadau, a'i "Gynghan- edd Croesoswallt" (croes o gyswllb) yn ddoniol dros ben. Am Bryfdir, yn sicr na bu erioed yn fwy cartrefol a llwyddianus fel arweinydd: yr oedd ei sylwadau yn fyw a phert nodsdig. Carasam ymhelaethu, ond rhaid ymatai ar hyn yma y rro hwn. L)AMWAIN.-Dy,id Iau. fei yr oeddid yn criwlio ar Incline Rhiwbach, ymddengys i un o'r gwageni gael yn rhydd rywfodd, a tharaw- odd Mr John Jones, Rhiwbach, yr shwn oedd yn y gwaelod. yn ei feingefn, gan ei anafu yn lied rwm. Cafodd waredigasth wyrthiol. Gweinyddwyd arr.o gan Dr R. D. Evans. ENILL.—Yn Arddangosfa Rhuthyn ddydd lau, enillodd Mr R. R. Jones, Darfil Street, gyntaf ac ail gyda'i golomenod.—Yn Eisteddfod Conwy, cldycld LIUlI, enillodd Cylfdy gyda Desgrifgan o'r Nadolig gyda chanmoliaeth uehel. DADoysTLi.TIAD.—Y mae gan ein Ficer galluog, y Parch T. H. Hughes, lythyr campus ar y pwngt hwn yn y Manchester Guardian am ddoe ("ddydd Morelie.r.. Gwneir defnydd o boni yu ein rhifyn nesaf. CAROLAU.—Canwyd amryw Garolal1 yn Eghvys St. Martha, Tyddyngwvn, gan amryw o'r aelodau, a chan Gor yr Eglwys, a chor o blant, nos Sul diweddaf, yn rhagorol iawn. Hefyd cafwyd anerchiad penigamp ar "Y Nadoig, gan y Parch. Mr. JoneF,Nos Fawrth, yug Ngbapel y Tabernacle, gwnaeth nifer fawr o'r aelodau eu. rhan yn ganmoladwy iawn gyda chanu carolau, a cynorl^iwyid Lwy gan gyfeillion caredig tuallan i'r Eglwys. Treuiiwyd noson ddifyr iawn. GWYLNOS.—Nos Sadwrn nesaf, i ddechreu am 7-30, cynbelir Gwylnos flynyddol y Seindorf, yr hon sydd bob amser yn hynod bobiogaidd, ac yu ol y rhagolygon, hydd felly eleni eto. Llenwir y Gadair gan Mr. Owen Jones, Dolawel, ac arwein- ir gan Bryfdir, yr hwn hefyd a feirniada'r Adroddiadau. Y Beirniad Cerddorol fyrld Mr y. P. Dodd, M.A. Dewch yn llu i'r wledd hon.